pidpa door de ogen van... eddy huyghe, voorzitter

pidpa

door de ogen van ...

eddy huyghe, voorzitter Voor mij is Pidpa een warm bedrijf. Competent maar ook plichtsbewust. Pidpa is een bedrijf waarvoor ik zelf graag zou willen werken. Mensen die mij kennen weten dat ik water – in vele vormen - een warm hart toedraag. Water is geen luxeproduct, het is levensnoodzakelijk. Zonder water is er geen leven, geen samenleving, niets. De voorbije jaren heb ik Pidpa van jaar tot jaar beter leren kennen. Zo heb ik in november van vorig jaar als voorzitter nog 10 kaarsen mogen uitblazen. In die periode is Pidpa sterk geëvolueerd. Hidrodoe werd de kern van ons aanbod voor informatie over water. We hebben een performante organisatie voor het beheer van rioleringen uitgebouwd. En dan zijn er nog de uitdagingen waar we nu voor staan: stijgende vervuiling, dalend waterverbruik en de volledige digitalisering van onze samenleving.

Inhoudsopgave • Drinkwater door de ogen van Rob Melis, WPC-groep Westerlo • Riolering door de ogen van Mark Cowé en Dorien Mahieu, riolering - IBA-beheer • De klant door de ogen van Chris Cornelis, mobiele dienstverlening • Infrastructuur door de ogen van Nik Staes, dienst aftakkingen • Kwaliteit door de ogen van Rudy Van Den Eede, dienst drinkwaterkwaliteit en Marleen Mostmans, labo • Duurzaamheid door de ogen van Stef Bevers, cel milieucoördinatie • Samenwerking door de ogen van Kris Guinier, Technische Contactgroep Gemeentebesturen • Hidrodoe door de ogen van Stefanie Ooms, Hidrodoe • Personeel door de ogen van Veerle Olbrechts, HR – selectie & loopbaan • Cijfers & letters door de ogen van Kris Vekens, financiën

Als voorzitter denk ik met alle bestuurders na over de grote lijnen en structuren van het bedrijf. Persoonlijk concentreer ik mij op de strategische beslissingen die de toekomst van ons bedrijf moeten veilig stellen. Ik zit niet in de dagdagelijkse activiteiten van de organisatie zoals de Pidpa-medewerkers. De Amerikaanse ambassadeur Howard Gutman zei me onlangs dat de grondige kennis van een bedrijf alleen mogelijk is door met de mensen op de vloer te praten. Zij geven een oprecht antwoord. Als het goed is, dan zeggen ze het, als het minder goed gaat ook. In dit jaarverslag hebben we daarom een aantal Pidpa-medewerkers aan het woord gelaten. Op die manier geven we de cijfers en feiten uit het jaarverslag een gezicht. Tegelijkertijd leren we zo ook een aantal aspecten kennen van het bedrijf Pidpa die anders niet of te beperkt aan bod komen. Neem een duik in dit jaaroverzicht en bekijk Pidpa eens door de ogen van onze medewerkers. Het is de moeite waard!

2

3

drinkwater


rob melis, wpc groep westerlo

Bij het maken van drinkwater komt meer kijken dan je op het eerste zicht zou denken. De WPC-groep Westerlo bestaat uit 3 waterproductiecentra, met name Mol, Balen en Westerlo zelf. Het water dat hier gezuiverd wordt, komt van 7 verschillende winningen. We zijn met 6 mensen op het terrein om het geheel hier draaiende te houden. Dat is niet veel en het betekent dat je vaak alleen werkt. Ikzelf sta meestal in Westerlo of Balen. De zuivering zelf verloopt quasi automatisch. Dat wil echter niet zeggen dat we niet moeten weten hoe alles werkt. Van de putten over de decantor, de filters, tot de biologische ontijzeringsinstallatie, alles moeten we onder de knie hebben. Ik kan je verzekeren, dat is blokken in het begin. Elke dag controleren we via de computer de doorlooptijden via het scada-systeem. Zo merken we meteen waar er iets mis is. Daarnaast zorgen we ook voor het klein onderhoud van de installaties. En voor de dagelijkse kwaliteitscontroles. We moeten immers zeker zijn dat het water dat we afleveren van goede kwaliteit is.

Belangrijk om te weten is ook dat het drinkwater niet lang op voorhand gemaakt wordt. We zuiveren het en even later wordt het al in het net gepompt. Wij werken dus eigenlijk just in time. Dat betekent natuurlijk dat we de productie moeten bijsturen op basis van de vraag. Als we merken dat het peil van de watertorens te laag is, moeten we bijkomende pompen inschakelen om meer water te produceren. Dus ook het peil van de aangesloten watertorens volgen we steeds mee op. Daarnaast moeten we regelmatig een visuele controle uitvoeren van de opjaagstations die actief zijn in ons leveringsgebied om te zien of alles nog werkt naar behoren.

De waterproductie stopt eigenlijk nooit. Ook ’s nachts en in het weekend gaat het verder. Dat betekent dat iemand stand-by moet staan in geval dat er een alarm afgaat. Om beurten is iemand van ons van wacht. Om de 5 weken is het aan mij. Dat betekent ’s nachts uit bed springen of een weekendje thuis blijven. Bovendien woon ik in een Pidpa-woning naast het WPC van Mol. Als er iets klein aan de hand is, krijg ik al snel een telefoontje om eens te gaan kijken. Geen probleem voor mij. Als je ziet in welke omgeving ik kan werken en wonen, midden in de natuur. Zalig!

4

5

Waterproductie en -verbruik

Water? Dat drink je uit de kraan!

In 2011 produceren we bijna 64 miljoen m³ water, of meer dan 175.000 m³ per dag. Dit is 4 % minder dan in 2010. Tegelijkertijd kopen we ook 20 % minder water aan bij andere waterbedrijven. We willen immers zoveel mogelijk beroep doen op de eigen productie. Al is dat in het zuidwesten van de provincie Antwerpen niet altijd mogelijk. Hier hebben we immers geen eigen waterproductiecentra omdat deze regio geologisch minder geschikt is.

Reeds enkele jaren voert Pidpa campagnes om het gebruik van kraantjeswater als drinkwater te promoten. In 2009 lanceerden we de campagne om drinkfonteinen te installeren op openbare plaatsen. Gemeenten en provincie betalen een eenmalige opstartkost. De overige kosten zijn voor ons. Pidpa plaatst de fonteinen, onderhoudt en herstelt ze. Tijdens de wintermaanden worden ze afgesloten om stukvriezen te voorkomen. In totaal werden 44 fonteinen geplaatst, 6 ervan in 2011. Je vindt ze terug op openbare domeinen, op pleinen, langs het fietsknooppuntennetwerk of in een provinciaal domein.

De daling van de productie wordt veroorzaakt door een dalend verbruik. In 2011 leveren we meer dan 2 % minder water aan onze klanten. Hiermee zitten we terug op het niveau van het verbruik van 2008. Bij de gezinnen is de daling het grootst, met name 2,83 %. Het verbruik in de bedrijven daalt slechts licht met 0,53 %. De levering aan andere waterbedrijven daarentegen is sterk gedaald. Meer dan 70 %. De oorzaak ligt hier voornamelijk bij de collega’s van de Antwerpse Waterwerken (AWW) die minder water afnemen voor het havengebied van Antwerpen. Drinkwaterproductie en - distributie

2010

2011

66.710.573 m³

63.925.457 m³

Aangekocht van andere waterbedrijven

4.294.281 m³

3.434.021 m³

Verkocht aan andere waterbedrijven

Rein water eigen productie

4.428.938 m³

1.217.083 m³

Beschikbaar voor levering aan eigen klanten

66.575.916 m³

66.142.395 m³

Verdeeld aan eigen klanten

58.963.026 m³

57.708.021 m³

• huishoudelijk verbruik

43.247.417 m³

42.023.749 m³

• niet-huishoudelijk verbruik

15.646.877 m³

15.604.439 m³

68.732 m³

79.833 m³

7.612.890 m³

8.434.374 m³

• voorlopige klanten Niet bemeterd verbruik

Overdekking WPC’s afgerond In de jaren ’90 van vorige eeuw werden de meeste zuiveringsstappen nog in openlucht uitgevoerd. Om de risico’s op vervuiling te verminderen, besluit Pidpa alle installaties te overdekken. Een simpele oplossing, maar met een behoorlijk prijskaartje. De nodige investeringskosten worden in de begrotingen van de daaropvolgende jaren ingeschreven. Jaarlijks worden een aantal installaties op een zo efficiënt mogelijke manier aangepakt. Installaties die hun beste tijd gehad hebben, worden vervangen door nieuwe i.p.v. deze te overdekken. In 2011 worden de laatste werken in dit langlopende project afgerond. In het WPC te Grobbendonk worden de nieuwe zandfilters van de eindfiltratie overdekt. 6

In het voorjaar van 2011 voeren we daarnaast ook een bewustmakingscampagne naar scholen. De voordelen van kraantjeswater worden in de verf gezet: altijd beschikbaar, goed voor het milieu, lekker & gezond. De campagne verloopt volledig via internet in combinatie met een elektronische nieuwsbrief. Onze nieuwe drinkbussen ondersteunen de campagne. Speciaal hiervoor worden 3 designs gecreëerd van de drinkbus, elk rond een bepaald thema. Dezelfde thema’s komen ook aan bod in onze nieuwjaarswensen van 2011, zowel in de papieren kaart die tevens een bureaukalender is, als in de elektronische nieuwjaarskaart.

Procestechnologisch onderzoek In de loop van 2011 voeren we op industriële schaal enkele onderzoeken uit voor procesoptimalisatie. Een verlaging van het arseengehalte tot 3 µg/l in één van de zuiveringen van OudTurnhout wordt gerealiseerd door inzet van ijzerkorrels afkomstig van de biologisch adsorptieve ontijzering in combinatie met een gedeeltelijke verhoging van het ijzergehalte in het ruwwater. Hieromtrent is er een artikel verschenen in het vakblad H2O. Daarnaast hebben we ook een pilootproef uitgevoerd waarin we de verwijdering van arseen onderzoeken via dubbele filtratie voor verschillende combinaties van ruwwaterkwaliteiten en filtratiesnelheden. Een publicatie van deze resultaten kan verwacht worden in de loop van 2012. Een procedure voor een snellere opstart van filters na een langere periode van stilstand wordt uitgewerkt. Het droog wegzetten van een filter in combinatie met een enting van een bacteriëncocktail van nitrificeerders zorgt er voor dat de noodzakelijke biologische omzettingen nagenoeg ogenblikkelijk opstarten. Hierdoor kan de totale opstartperiode gereduceerd worden van enkele maanden tot enkele weken waardoor er veel water bespaard wordt. Ook rond dit onderwerp is er een artikel verschenen in H2O. Een methodiek om het aangegroeid filtermateriaal van gesloten drukfilters (ijzerkorrels van de biologisch adsorptieve ontijzering) automatisch te verwijderen wordt toegepast. 7


dorien mahieu, riolering - IBA-beheer

Ik onderhoud ondermeer de contacten met verschillende gemeentebesturen waar Pidpa het IBA-beheer uitvoert. Voor de meeste gemeenten is het IBA-beheer een nieuwe materie dus zijn ze blij dat wij dit uit hun handen nemen. Vooraleer we een IBA plaatsen, kijken we of er geen alternatieven zijn. Dit doen we in overleg met de gebiedsingenieur en de gemeente. Ook kijken we waar de milieu-impact van de afvalwaterlozing het grootst is. Daar zullen we eerst IBA’s plaatsen. Wanneer we vastgelegd hebben waar we IBA’s willen plaatsen bereiden we de subsidiedossiers voor en dienen deze in bij de Vlaamse Milieumaatschappij. We proberen sowieso de IBA’s in clusters aan te leggen: dichtbij elkaar gelegen adressen worden gecombineerd aangepakt. We hebben een aanpak uitgewerkt voor bedrijven. Voor vakantiewoningen of clubhuizen in de natuur dienen we nog oplossingen te zoeken. Uiteindelijk is er maar 1 ding belangrijk: niet dat de IBA’s van ons zijn of van de particulier zelf, maar dat de IBA goed werkt! Dan pas kunnen we echt spreken van een winst voor het milieu!

8

Als je de mensen vraagt waaraan ze denken bij het woord ‘riolering’ dan zal je vaak het woord ‘viezigheid’ horen. Niet bepaald een droomjob dus. Al kan je het ook anders bekijken. Het doel van de riolering is immers om het vuile afvalwater op te vangen, af te voeren en te zuiveren alvorens weer in de natuur te lozen. En dat is juist zo leuk aan de specifieke branche waar wij in werken: het beheer van de individuele behandelingsinstallaties voor afvalwater, kortweg IBA. Een IBA wordt geplaatst op die locaties waar geen riolering kan

aangelegd worden en is op zich een totale rioleringsinfrastructuur in het klein. Je vangt het vuile water op, zuivert het ter plaatse en loost het nadien in een gracht of infiltreert het in de ondergrond. Je komt dus in aanraking met alle stukjes van de puzzel. En je ziet het resultaat: een vuile gracht wordt proper. De job is bovendien ook zeer veelzijdig. Het is niet alleen technisch. Je moet ook veel overleggen met anderen. Doorheen de jaren hebben we onderling een goeie taakverdeling afgesproken.

riolering


mark cowé, riolering - IBA-beheer

Vooraleer we de IBA’s effectief gaan plaatsen, is het onze eerste taak om de mensen in te lichten. Dit doen we bij voorkeur via bewonersvergaderingen en met medewerking van de gemeente. Dit doe ik uiteraard samen met Dorien. De contacten met de klanten zijn dan weer voor mij. Ik ga bij iedereen langs om de situatie te bespreken. Net als bij een gescheiden riolering moet de bewoner afkoppelen vooraleer hij op een IBA aangesloten kan worden. Ik treed hierbij op als afkoppelingsdeskundige. Vooraleer we een IBA plaatsen moet de klant een overeenkomst tekenen. Hiermee geeft hij Pidpa de toelating om op zijn terrein een IBA te plaatsen én het recht om voor onderhoud en herstellingen op het terrein te komen. Anders dan bij een riolering draagt een IBA-gebruiker wel wat meer verantwoordelijkheid en het is onze taak hem hierin te begeleiden. Wat mag je wel in de gootsteen gieten en wat niet bijvoorbeeld. Onze IBA’s werken immers deels biologisch. En dat betekent dat je niet zomaar alles kan lozen. Al geldt dit uiteraard ook voor de afvoer in de riolering.

9

Riolering dicht bij jou

evolutie inwoners

Pidpa is actief in niet minder dan 29 gemeenten, verspreid over gans de provincie Antwerpen. De laatste gemeente waar we actief worden is Meerhout. Op 26 september 2011 besluit zij haar rioleringsbeheer in handen van Pidpa te geven. In 24 gemeenten zorgen we voor het totale pakket: onderhoud, uitbreiden en vernieuwen van het net, het aansluiten van huizen, het beheer van grachten, pompstations, KWZI’s en IBA’s, het reinigen van straatkolken en het uitbouwen van een databank.

Overzicht van de gemeenten waar we actief zijn op rioleringsvlak (toestand op 1-1-2012).

403.117 383.697 295.370 265.915 204.282 125.879

2006

Pidpa-kantoor

NEDERLAND

2007

2008

2009

2010

2011

Hidrodoe Watervoorziening Watervoorziening & riolering

ESSEN

HOOGSTRATEN

BAARLE HERTOG

RAVELS

WUUSTWEZEL

KALMTHOUT

MERKSPLAS

RIJKEVORSEL

2006: 2007: 2008: 2009: 2010: 2011: (*)

BRECHT

STABROEK

KAPELLEN

KAPELLEN (HOOGBOOM)

Prov. OOSTVLAANDEREN

OUD-TURNHOUT

SCHOTEN

RETIE

SCHILDE

LILLE

ZOERSEL

DESSEL

KASTERLEE WIJNEGEM

ZWIJNDRECHT

VORSELAAR ZANDHOVEN

WOMMELGEM

GROBBENDONK

BOECHOUT (VREMDE)

MORTSEL BOECHOUT EDEGEM

NIEL

PUURS

RUMST

WILLEBROEK

BALEN OLEN

HERENTHOUT

LIER MEERHOUT BERLAAR

KONTICH (WAARLOOS)

BORNEM BOOM

LINT

GEEL

HERENTALS NIJLEN

HOVE

AARTSELAAR KONTICH SCHELLE

MOL

RANST

BORSBEEK

HEMIKSEM

WESTERLO

DUFFEL

LAAKDAL

Prov. LIMBURG

Rioleringsinfrastructuur in kaart gebracht In 2011 heeft Pidpa weer diverse metingen op het terrein laten uitvoeren. Op die manier wordt het rioleringsnetwerk in de gemeenten Hoogstraten, Berlaar, Putte, Bonheiden, Schelle en Sint-Amands in kaart gebracht.

HULSHOUT

ST. - KAT. - WAVER PUTTE

ST. - AMANDS

HEIST OD BERG HERSELT

MECHELEN BONHEIDEN

Prov. VLAAMS-BRABANT

10

Brecht en Mechelen worden hier niet meegerekend. Pidpa beheert hier het afvalwater van slechts een fractie van het totale aantal inwoners (enkel IBA’s). Het beheer van de riolering van Meerhout wordt pas operationeel op 1-1-2012.

VOSSELAAR

MALLE MALLE

ANTWERPEN

(**)

ARENDONK

TURNHOUT BEERSE

BRASSCHAAT

Herenthout, Herselt, Hulshout, Malle, Rumst, Wijnegem, Willebroek, Zandhoven en Zoersel gemeenten 2006 + Borsbeek, Heist-op-den-Berg, Lint, Niel en Rijkevorsel gemeenten 2007 + Balen, Hoogstraten en Wuustwezel gemeenten 2008 + Sint-Katelijne-Waver en Vorselaar gemeenten 2009 + Berlaar, Bonheiden, Dessel, Mol, Schelle en Sint-Amands (*) gemeenten 2010 + Putte (**)

Vooral bij ondergrondse en dus onzichtbare constructies is het goed om exact te weten waar alles ligt. We meten dus al de bovengrondse en ondergrondse rioolinspectieputten, de in- en uitstromen, de pompstations,de overstorten en de ingebuisde grachten op. Deze gegevens worden bijeengebracht in ons Geografisch Informatiesysteem (GIS) en vormen zo een volledige up-to-date riooldatabank. Via www.geolink.be kan de gemeente deze databank raadplegen en samen met Pidpa het gemeentelijk rioleringsstelsel optimaal beheren. We denken dan onder meer aan het aansluiten van nieuwe verkavelingen en woningen, het ruimen van slib, het uitvoeren van reparatiewerken en nog veel meer. Ook vormt de riooldatabank de basis voor de verdere uitbouw van het rioolstelsel, zowel voor de afvoer van het afvalwater als van het regenwater. 11

Rioleringsprojecten

Afkoppelen is de norm

Elk jaar leggen we nieuwe rioleringen aan, herstellen en renoveren we bestaande rioleringen. Rioleringsprojecten zijn vaak langlopende projecten die enkele maanden in beslag nemen. Het aantal projecten neemt jaar na jaar toe. In 2011 hebben we in totaal 66 projecten in uitvoering gehad. 34 hiervan zijn effectief afgerond. Voor 46 projecten hebben we een voorontwerp gemaakt.

Bij de aanleg van nieuwe rioleringen is een gescheiden stelsel de norm. Oudere huizen die langs het traject liggen, hebben meestal nog geen gescheiden afvoer. Zij moeten dus afkoppelen. Niet evident voor velen. Pidpa stelt daarom een afkoppelingsdeskundige ter beschikking. Deze afkoppelingsdeskundige adviseert de particulier over hoe het hemelwater van zijn woning het best kan afgekoppeld worden van de vuilwaterriolering. Hij gaat langs bij elke bewoner en maakt een plan op van de bestaande afwateringssituatie. Vervolgens doet hij een voorstel voor de uit te voeren afkoppelingswerken en geeft indien gewenst een raming van de kostprijs. De beschreven aanpak leidt ertoe dat in de praktijk alle woningen zonder veel problemen afgekoppeld raken.

voorontwerp in uitvoering afgerond

66

60 50

Met de invoering van het AWVR is ook de rol van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) uitgebreid. Samen met de invoering van de verplichte keuring op de privéwaterafvoer, wordt er een controle-en rapportageplicht voor de rioolbeheerders ingevoerd. Op eenvoudig verzoek van de ecologische toezichthouder moet elke rioolbeheerder de nodige cijfers in verband met de keuringen kunnen voorleggen. Dit vraagt extra administratie en het opzetten van een eigen controlesysteem. Voor de gemeenten die nog zelf instaan voor het eigen rioleringsbeheer is Pidpa bereid deze taak op zich te nemen. We doen dit immers toch al voor de 27 gemeenten die aangesloten zijn bij HidroRio, -San of -Gem.

53 46

40

46 37

30

18

34 28

23

20 10

Uitbreiding rol van toezichthouder VMM

25

In 2011 zijn in totaal 5.983 woningen betrokken in één of andere fase van een afkoppelingsproject. 401 dossiers worden afgerond. De bewoners ontvangen een afkoppelingspremie van € 530.

24

17

15 8

12

0 2007

2008

2009

2010

2011

Verplichte keuring privéwaterafvoer Sinds 1 juli 2011 is het Algemeen Waterverkoopreglement (AWVR) van kracht voor gans Vlaanderen. Hierin worden alle rechten en plichten voor waterbedrijven, rioolbeheerders en klanten vastgelegd. Een van de nieuwigheden die met het AWVR ingevoerd werden is de verplichte keuring van de gescheiden afvoer van hemel- en afvalwater op particulier domein. Deze keuring geldt bij nieuwbouw of belangrijke renovaties, ook als er geen gescheiden riolering in de straat ligt. Daarnaast is ze ook verplicht bij afkoppelingsprojecten. Het doel van deze keuring is na te gaan of de gescheiden afvoer van regen- en afvalwater op het private terrein correct is uitgevoerd. Dit houdt in dat regenwater, afkomstig van dakoppervlakken, maar ook het water dat afstroomt van terreinverhardingen of dat uit drainages komt, niet mag worden aangesloten op de vuilwaterriolering. De correcte aansluiting en scheiding van afvalwater en regenwater is belangrijk om onze beken en rivieren zuiver te houden. Bovendien wordt op die 12

IBA manier het vuile water niet verdund bij sterke regenval. Dit verbetert de werking van de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Het vertraagd afvoeren van het regenwater via grachten zorgt bovendien ook voor een betere infiltratie in de ondergrond en verlaagt het overstromingsrisico in risicogebieden. De verschillende drinkwaterbedrijven en Aquafin hebben samen (onder de koepel van AquaFlanders, het vroegere SVW) een procedure uitgewerkt die gelijklopend is aan de keuring van de binneninstallatie voor drinkwater. Deze moet de kwaliteit van de keuring en de onafhankelijkheid van de keurders garanderen. De keurder krijgt een opleiding van AquaFlanders. Wie slaagt, mag gedurende drie jaar keuringen uitvoeren. Pidpa keurt in 2011 303 privéwaterafvoeren. Klanten betalen voor deze interventie net zoveel als voor de keuring van hun drinkwaterbinneninstallatie. Indien beide keuringen op hetzelfde moment kunnen uitgevoerd worden, geniet de klant van een korting.

Bij woningen die niet op het rioleringsnetwerk kunnen aangesloten worden, zal de zuivering van het huishoudelijk afvalwater gebeuren via individuele behandelingsinstallaties van afvalwater (IBA). In principe dient de bewoner hier zelf voor te zorgen. Al kan de gemeente dit ook collectief laten aanpakken. Deze laatste werkwijze wordt gestimuleerd door de Vlaamse Overheid. De rioolbeheerder krijgt een subsidie van 2.250 euro per IBA. In 27 gemeenten zorgt Pidpa voor de aankoop, de plaatsing en het onderhoud van deze IBA’s. Hierbij moeten de bewoners niet instaan voor de investerings- en onderhoudskosten maar betalen zij een prijs per kubieke meter waterverbruik die gelijk is aan die van de andere klanten. Voor niet-huishoudelijk afvalwater is een gelijkaardig systeem opgestart. De verbruiker betaalt hier een forfaitaire prijs die afhankelijk is van de capaciteit van de IBA. Alvorens Pidpa een IBA plaatst, kijken we eerst of er geen haalbare alternatieven zijn. Belangrijke parameters hierbij zijn de afstanden tussen de

betreffende woningen en het rioleringsnet en de aanwezigheid van mogelijke hindernissen in het traject van de aan te leggen riolering (o.a. autosnelwegen, waterwegen, spoorwegen, waterlopen, enz.). Indien uit deze evaluatie blijkt dat de plaatsing van een riolering of drukriolering meer opportuun is dan een plaatsing van een IBA zal Pidpa aan VMM een wijziging van het zoneringsplan aanvragen. Dit kan ter gelegenheid van de herziening die elke zes jaar ingepland wordt. Is een (druk)riolering om technische of economische redenen niet verantwoord, dan plaatst Pidpa een IBA. 154 IBA’s worden op die manier geplaatst in 2011. Om te bepalen welke IBA’s eerst moeten aangepakt worden, houden we rekening met de Milieu-impacttoetskaarten, opgesteld door VMM. Deze kaarten geven de kwetsbaarheid van de Vlaamse waterlopen en andere ecosystemen weer. Woningen die in zulke kwetsbare zones liggen, worden aanzien als prioritair. De uiterste termijn voor het plaatsen van de IBA’s zal in overleg worden vastgelegd in de Gebiedsdekkende Uitvoeringsplannen (GUP). 13

de klant


Chris cornelis, mobiele dienstverlening Elke dag ontmoet ik een 15-tal Pidpa-klanten. Niet in een neutrale omgeving als een kantoor of een winkel, maar echt bij de mensen thuis. En dat is toch anders. Je treedt binnen in iemands leven. Heel kort weliswaar, maar toch. Anders dan bij andere bedrijven kan je niet spreken van een typische Pidpa-klant. Iedereen is immers klant bij Pidpa: rijk, arm, dik, dun, vriendelijk, onbeleefd. Ook die ja. Maar gelukkig vormen zij de minderheid. De meeste contacten zijn aangenaam. Maar vaak houden de mensen ook wat afstand. Ze wijzen de watermeter aan en laten je dan aan het werk gaan.

Bij de meeste klanten komen we langs om de watermeter te vervangen. De watermeter is een geijkt instrument en om de 16 jaar moet hij opnieuw geijkt worden. Daarnaast lezen we de meterstanden af en voeren controles uit. Zo trachten we bij elke interventie de terugkeerklep te testen en contoleren we indien mogelijk of er geen wanverbindingen zijn met de ontharder of regenwaterinstallatie. Daarnaast voeren we de keuringen op de binneninstallatie uit bij nieuwbouw. Op basis van ons rapport wordt dan beslist of een nieuwe klant aangesloten mag worden of niet. Best wel veel verantwoordelijkheid dus. Je moet dan ook zeker zijn als je een installatie afkeurt. Dit betekent op de hoogte blijven van de wetgeving, van nieuwe toestellen, materialen en verbindingsstukken en zo. Uitgangspunt is: we keuren af als er een gevaar bestaat op vervuiling van het drinkwater.

14

Sinds juli 2011 doen we ook de keuringen op de privéwaterafvoer. We gaan na of het regenwater en het afvalwater gescheiden afgevoerd worden. Indien niet, keuren we af. Vaak komen we echter ook langs om mensen uit de nood te helpen. Het herstellen van een lek aan de watermeter bijvoorbeeld. Of het vervangen van een stopkraan die niet meer dichtgaat. Zeer vervelend als je met een lek op de binnenleiding zit. Of we doen een nazicht van het verbruik wanneer de klant plots een veel hoger verbruik heeft. Ik probeer mensen in die situaties ook steeds een wijze les mee te geven. Draai regelmatig je stopkraan eens dicht. Zo voorkom je dat hij vast komt te zitten. En controleer regelmatig je verbruik zodat je lekken op tijd opspoort. Voorkomen is immers beter dan genezen. Al merk ik wel dat vele mensen de bijsluiter lezen en op die manier al goed op de hoogte zijn. Dat is positief. Ook voor ons. Zo hebben we meer tijd om de mensen verder te helpen. 15

Meer dan 500.000 klanten

Eén reglement voor gans Vlaanderen

Op 30 mei 2011 zet Pidpa haar 500.000ste klant in de bloemetjes. Het winnende gezin is een koppel van jonge veertigers met 2 kinderen uit Oud-Turnhout. Onze andere klanten worden natuurlijk ook niet vergeten: we laten die dag honderd ballonnen op met een toegangsticket voor twee personen voor Hidrodoe.

Tot voor kort hadden alle drinkwaterbedrijven en rioolbeheerders in Vlaanderen een eigen reglement. Sinds 1 juli 2011 is er het AWVR. Aanvullend is er nog een bijzonder reglement (BWVR) waarin de algemene regels een verdere praktische uitwerking krijgen. Dit reglement is specifiek voor Pidpa en zal pas in 2012 van kracht worden. Tot zolang gelden nog de basisvoorwaarden. Naast de verplichte keuring voor de privéwaterafvoer zijn er nog een aantal andere nieuwigheden in het AWVR.

Eind 2011 staat de teller al op 503.644. Dit zijn er 5.484 meer dan het jaar voordien. Bijna 97 % hiervan zijn gezinnen. De rest zijn bedrijven, instellingen, KMO’s of kleine zelfstandigen. Bij 176.213 klanten leveren we niet enkel drinkwater, maar verzorgen we ook het rioleringsbeheer.

De meterstand doorgeven is voor velen ondertussen routine. Via de code die we per brief opsturen kan dit eenvoudig via onze website of per telefoon. Het kan echter nog gemakkelijker en bovendien milieuvriendelijker. Sinds 2011 sturen we de klanten die dit wensen een mail met hierin een rechtstreekse link naar de pagina waar je de meterstand kan ingeven. Je hebt geen codenummer meer nodig en we gebruiken minder papier. 29.000 klanten gaan in 2011 in op dit aanbod.

De waterfactuur wordt transparanter. Net als vroeger vermelden we het vorige waterverbruik ter vergelijking. Daarnaast heeft de klant het recht om kosteloos en binnen de 2 jaar een meer gedetailleerd document ter verduidelijking van de verbruiksfactuur of eindfactuur op te vragen. Als het waterverbruik met minstens 50 % en minimum 100 m³ is gestegen in vergelijking met de vorige verbruiksperiode, zullen we dit melden op de factuur. Kent de klant de oorzaak van het meerverbruik niet, dan komt Pidpa gratis een eerste controle uitvoeren. Blijkt het om een verborgen lek te gaan, dan geven we onder bepaalde voorwaarden een korting. Wie zijn rekening niet op tijd betaalt, krijgt, naast de herinneringsbrieven, een aangetekende ingebrekestelling. Hierin wordt onder meer de mogelijkheid vermeld om een afbetalingsplan te bekomen. Betaal je dan nog niet, dan kan je uiteindelijk volledig afgesloten worden.

Service op maat Niet al onze klanten hebben dezelfde noden of wensen. Bedrijven die veel water nodig hebben voor hun productie hebben andere behoeften dan een gemiddeld gezin. Pidpa heeft voor hen dan ook een service op maat uitgewerkt, met name proceswater, watermonitoring, nachttarief, bedrijfszekerheid en legionellapreventie om er slechts enkele te noemen. Voor onze top 200 van waterverbruikers hebben we een relatiebeheerder aangesteld. Hier kunnen ze met al hun vragen en opmerkingen terecht. Voor een beperkte groep klanten uit de sociomedische sector die nog beschikten over een brandleiding wordt in 2011 de administratieve omschakeling naar een verbruiksleiding afgerond. Deze klanten hebben in een overgangsfase de voor hun optimale keuze gemaakt met betrekking tot de watermeters die ze wensen te behouden. In de loop van 2012 zal de technische omschakeling nog gebeuren. Zodra dat in orde is, betalen zij ook voor deze meters een capaciteitsvergoeding in plaats van een meterhuur. 16

Meteropname via mail

ALGEMEEN WATERVERKOOPREGLEMENT

Elke nieuwbouw moet per wooneenheid een eigen watermeter krijgen. Voor bestaande gebouwen geldt een overgangsregeling: een gezamenlijke watermeter is nog toegestaan, maar bij renovatie moeten aparte watermeters per wooneenheid worden geplaatst. Bij Pidpa was dit al verplicht maar nu wordt deze regel voor gans Vlaanderen ingevoerd.

1 juli 2011

De waterprijs In de prijs van het water zit alles inbegrepen: de levering van zuiver water, het afvoeren van het geloosde water en het zuiveren ervan. De prijs voor het leveren van zuiver water is gelijk gebleven in 2011 (€ 1,2653). De kostprijs voor het zuiveren van het geloosde afvalwater is lichtjes gestegen van € 0,872 in 2010 naar € 0,8968 in 2011. Ook voor het afvoeren van het water via riool of gracht betaal je meer in 2011: gemiddeld stijgt de kostprijs van € 0,9767 naar € 1,0053. Hierdoor stijgt de totale prijs voor water gemiddeld van € 3,1140 naar € 3,1674. Dit is een stijging met 1,7 %. De gegeven prijzen zijn excl. 6 % btw en berekend per m³ water dat verbruikt wordt door een huishoudelijke klant. 17

infrastructuur


Nik staes, dienst aftakkingen Pidpa is weinig zichtbaar in de straat: je hebt de watertorens … en je hebt ons! De arbeiders die naast de baan staan te graven. Mensen komen dan wel eens wat vragen. Of complimenten geven, wat leuker is. Daarom is het belangrijk dat heel Pidpa zijn werk goed doet, want wij krijgen het als eerste te horen. Wij werken meestal in duo’s en vertrekken van huis uit. Elke dag krijgen we een planning wat we moeten doen. Meestal betekent dat een nieuwe aftakking maken. Maar vaak gaan we ook oude aftakkingen uitnemen. Dit is nodig als een huis afgebroken wordt. Of we moeten de aftakking wijzigen, bv. van een meterput verplaatsen naar een bovengrondse aansluiting. Wij hebben enkel ter plaatse contact met de klant. Om een huis te kunnen afsluiten, moeten we de watervoorziening soms wel even onderbreken. De buren die dan zonder water vallen, worden verwittigd. Vaak wordt dit op voorhand gedaan door de mensen van de bureau, maar soms verwittigen wij ze zelf. Wij krijgen steeds een plan mee met de nodige info. Is dat niet duidelijk dan kunnen we altijd nog op onze laptop zoeken in het GIS (Geografisch Informatica Systeem) waar de afsluiters staan die we moeten dichtdraaien. We verwittigen dan alle mensen die in dat gebiedje wonen: met een kaart die we in de bus steken of gewoon door aan te bellen. Als het heel hard vriest, kunnen we niet graven en dan krijgen we andere opdrachten: het nazien van brandkranen of het vervangen van watermeters.

Af en toe krijgen we ook de opdracht om wanbetalers af te sluiten. De eerste stap is om alsnog te proberen de klant te laten betalen. De uitvluchten die je dan hoort! Lukt dat niet, dan nemen we de watermeter binnen weg of sluiten buiten op straat af als we niet binnen kunnen. De laatste jaren hebben we veel inspanningen gedaan om het net loodvrij te maken. In de regio Oost waar ik werk is deze vervangingsoperatie bijna volledig afgerond. Loden leidingen kunnen de kwaliteit van het water verminderen. Dit wist men vroeger niet en omdat het een makkelijk en goedkoop materiaal was om mee te werken, werd het vaak gebruikt. Maar nu weet men beter en is het opkuisen geblazen. De mensen zijn heel content als we hiervoor langskomen. Onze brigadier heeft hen op voorhand al uitgebreid verteld waarom dit nodig is. En dan durven ze wel eens complimentjes geven voor onze aanpak. Tegenwoordig werken we bijna altijd met plastic buizen, PE of PVC. Deze gaan lang mee en zijn lekker licht om mee te werken. Niet onbelangrijk. Het graven zelf blijft nog altijd “a hell of a job”. Maar gelukkig kunnen we voor de moeilijke gevallen een graafmachine gebruiken.

18

19

Aftakkingen

Schadegevallen, lekken en breuken

Sinds de invoering van het AWVR worden de wateraansluitingen of –aankoppelingen in gans Vlaanderen ‘aftakkingen’ genoemd. In 2011 leggen we 4.566 nieuwe huishoudelijke en 39 bedrijfsaftakkingen aan. Dit is 10 % meer dan in 2010. Tegelijkertijd worden er ook 1.480 stuks uitgenomen. Dit is een stijging van 6 %. In 2011 worden 5.062 grote en 3.173 huishoudelijke aftakkingen gewijzigd. 2.624 hiervan zijn vernieuwd in het kader van de loodsanering. Eind 2013 moeten alle loden aftakkingen in ons verzorgingsgebied verwijderd zijn. Op dat moment wijzigt immers de Europese norm die bepaalt hoeveel lood het drinkwater mag bevatten. De drinkwaterbedrijven hebben de laatste jaren behoorlijk wat inspanningen geleverd om deze deadline te halen. Tot de jaren ’70 werden nieuwe aftakkingen immers nog zeer frequent in lood uitgevoerd. Al deze oude aftakkingen dienen dus verwijderd te worden. Pidpa heeft hiervoor een strikte planning opgemaakt. De vooropgestelde prognose was dat we in 2012 en 2013 nog 4.321 aftakkingen zouden moeten vervangen. Momenteel doen we het een stuk beter dan deze prognose. Begin 2012 moeten we er nog ongeveer 1.300 uitvoeren.

Het aantal schadegevallen door derden ligt duidelijk in stijgende lijn. De oorzaak kan hier mogelijk gezocht worden bij een minder voorzichtige aanpak door aannemers. Indien we merken dat op een bepaalde werf meermaals een schadegeval voorkomt, wordt dit aangekaart met het hoofd van de technische dienst. Als opdrachtgever worden zij zo op de hoogte gebracht en kunnen zij de uitvoerder aanmanen om voorzichtiger te werk te gaan. Lekken die niet door derden zijn aangebracht worden spontane lekken en breuken genoemd. Deze ontstaan voornamelijk door slijtage of door strenge vrieskoude. In 2011 worden 441 lekken aan distributieleidingen hersteld. Dit zijn er 43 meer dan in 2010.

Het waterdistributienet Een waterleidingnet bestaat zowel uit distributieleidingen als toevoerleidingen. Distributieleidingen zorgen voor het transport naar onze klanten. Toevoerleidingen zorgen voor het transport tussen verschillende verdeelpunten of productiecentra. Zij hebben meestal een grotere diameter dan de distributieleidingen. Elk jaar wordt het net uitgebreid, vernieuwd en waar nodig verplaatst. In 2011 gebeurt dit met meer dan 95 km distributieleiding. Dit is iets minder dan in 2010 (100 km). 48 km hiervan zijn vernieuwingen en verplaatsingen. De overige 47 km zijn uitbreidingen. Het verplaatsen van leidingen of het uitbreiden van het leidingnet gebeurt hoofdzakelijk op vraag van gemeenten. Het vernieuwen van leidingen gebeurt meestal op eigen initiatief, al kunnen externe factoren het proces bespoedigen. Indien er in een bepaalde straat werken ingepland zijn aan elektriciteit, gas of riolering, dan maken we bij wat oudere leidingen meteen van de gelegenheid gebruik om deze ook te vervangen. Zo vermijden we dat een verharding twee keer moet opengebroken worden. Om te bepalen wanneer een gedeelte van het net vernieuwd moet worden, hebben we een systeem van restlevensduurbepaling uitgewerkt. Bij elke uitname van een stuk leiding in asbest, gietijzer of staal onderzoeken we dit aan de hand van enkele parameters (materiaal, ouderdom, slijtage). We kijken na hoeveel lekmeldingen er geweest zijn op dat deel van de leiding en vergelijken dit alles met eerdere gegevens over leidingen in hetzelfde materiaal. Zo bepalen we de restlevensduur ervan. Al deze gegevens worden ingebracht in het GIS.

20

schadegevallen door derden 1600

1467

1424

1400

1366

1262

1190

1200

1076

1000 800

773

600 400 200

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

21

Toevoerleidingen

Watertorens

In oktober 2010 zijn we gestart met de aanleg van een nieuwe toevoerleiding met een diameter van 400 mm tussen het WPC van Mol en de watertoren in Balen. Deze watertoren wordt tot nu toe enkel gevoed door het WPC van Balen. Vanaf voorjaar 2012 kan dit ook door het WPC van Mol. Zo wordt de watervoorziening in beide gemeentes minder kwetsbaar. Als één van beide WPC’s uitvalt, kan het andere immers overnemen. Ten slotte verhoogt het de bedrijfszekerheid voor de ganse zone rond de collectorleiding omdat er nu ook vanuit het WPC van Mol een verbinding is met de collector. De inwoners van Mol en Balen die langs het traject wonen, krijgen vooraf een infobrochure in de bus om hen tijdig in te lichten over de mogelijke hinder.

Onze watertorens hebben op tijd en stond een groot of klein onderhoud nodig. Een flink deel van de torens zijn al meer dan een halve eeuw oud. Logisch dus dat schade wordt vastgesteld. Elk jaar worden er een aantal gerenoveerd. In 2011 worden de renovaties van de torens in Willebroek en Duffel afgerond. Beide dateren van 1947 en hebben een volledig gemetste gevel. De voegen tussen de bakstenen zijn aangetast door voornamelijk waterinsijpeling en vorst. De slechte voegen worden uitgeslepen en opnieuw gevuld. Hier en daar worden zelfs volledige bakstenen vervangen. Nadien worden de torens grondig gereinigd met een speciale zandstraaltechniek en voorzien van een waterdichte doorzichtige beschermlaag. Zo kunnen ze er weer een halve eeuw tegen. Ook de watertorens van Lier en Brasschaat (Parklei) worden momenteel gerenoveerd. De werken zijn gestart in 2011. Ook bij deze torens herstellen we het voegwerk. De watertoren van Noorderwijk heeft dan weer te kampen met betonrot. Hier worden de slechte betonstukken weggekapt en vervangen. Aansluitend reinigen we ook deze torens en geven hen een beschermlaag. In de loop van 2012 zullen zij terug schitteren in het landschap.

Ook tussen de winningen van Beerse en Malle legt Pidpa een nieuwe toevoerleiding met een diameter van 400 mm aan. In Malle wordt deze nieuwe leiding aangesloten op een bestaande leiding naar het WPC van Grobbendonk waar het water gezuiverd kan worden. In Beerse was vroeger een klein WPC dat het water ter plaatse zuiverde. Na ingebruikname van het WPC van Merksplas werd deze gesloten. De waterwinputten bestaan nog wel. Door de aanleg van de ruwwaterleiding kan het ruw water van Beerse vanaf het voorjaar van 2012 in het WPC van Grobbendonk gezuiverd worden. Ook hier krijgen de bewoners langs het traject vooraf een infobrochure in de bus.

Bij de watertorens van Westmalle en Rijkevorsel is het probleem minder omvattend. Beide torens krijgen een dakrenovatie in 2011. Daarnaast zijn we gestart met een controle van alle afdekkingen van de kuipen in onze torens. Waar nodig vervangen we ze. In 2011 hebben we zo al verschillende kuipen opnieuw afgedekt. Het streefdoel is om hiermee rond te zijn eind 2012. De watertoren in Turnhout is een beschermd monument. Deze toren dateert van het begin van vorige eeuw en is een mooi uithangbord voor de drinkwaterdistributie. Als watertoren wordt hij niet meer gebruikt. Daarom is het mogelijk om hem te verhuren aan derden voor de organisatie van evenementen. De toren wordt in 2011 verhuurd aan de stad Turnhout. Dit contract loopt nog tot na 2012. De stad is in 2012 immers Cultuurstad van Vlaanderen en de watertoren van Pidpa speelt een sleutelrol in de organisatie.

Fly-Over te Geel In 2011 starten de omvangrijke werkzaamheden in de buurt van de afrit Geel-West van de snelweg E313. Er worden verschillende rotondes aangelegd aan de afritten, waarna de zogenaamde ‘Fly-Over’ gebouwd wordt. Fly-Over staat voor het totaal van toekomstige overbruggingen. Het verkeer kan hierdoor rechtstreeks over de snelweg, de nieuwe noordelijke rotonde en het Albertkanaal rijden, zonder hinder of kruisende verkeersbewegingen. Einddatum is voorzien tegen 2014. Om deze werkzaamheden te kunnen uitvoeren, moeten eerst de toevoerleidingen van verschillende nutsbedrijven verplaatst worden. 22

Pidpa heeft de leiding in dit project. In totaal voeren we in de 2de helft van september en begin oktober van 2011 drie boringen uit om 10 leidingen te verplaatsen. De lengte ervan varieert tussen 385 en 610 meter. De eerste twee boringen zijn voor de leidingen van Aquafin, AWW en Eandis. De derde is exclusief voor Pidpa. Een boring bestaat uit 3 fasen, voorafgegaan door een grondige studiefase. De eerste stap is de pilootboring of het maken van het boorgat. In de tweede fase, het ruimen, wordt het boorgat vergroot. Als het boorgat groot genoeg en stabiel is, start de derde fase: het trekken van de buis.

Opjaagstations De opjaagstations in Wommelgem en Heistop-den-Berg worden grondig vernieuwd. In Hemiksem wordt een opjaagstation uit dienst genomen. De opjaagstations in Oostmalle (Malle) en Sint-Job-in’t-Goor (Brecht) die eerder al uit dienst zijn genomen, worden in 2011 afgebroken. 23

Waterproductiecentra (WPC)

Watervang- en peilputten

Rioleringsinfrastructuur

In het WPC te Grobbendonk worden de nieuwe zandfilters van de eindfiltratie overdekt. Tegelijkertijd worden de elektromechanische uitrustingen van deze filters vernieuwd en de decantoren en beluchters, die uit dienst worden genomen na de opstart van de nieuwe zuivering, worden afgebroken.

In Grobbendonk nemen we een bestaande watervangput die niet meer naar behoren werkte terug in dienst na een mechanische en chemische putregeneratie. In de winterperiode 2011-2012 worden nog 4 putten onder handen genomen.

De aangroei van de rioleringsinfrastructuur zit nog steeds in stijgende lijn. Het aantal IBA’s is het sterkst gestegen, met een aangroei van niet minder dan 525 % in 2011. Deze IBA’s worden geplaatst en beheerd door Pidpa.

Rond onze waterwinningen hebben wij een uitgebreid net van peilputten voor het monitoren van de grondwaterlagen. Deze peilputten vragen het nodige onderhoud. In 2011 worden te Ravels, Poederlee-Gierle, Grobbendonk, Mol en Meerle peilputten ontzand, gedempt, opnieuw afgewerkt en waar nodig herboord of nieuwe bij geboord.

Het aantal kilometer rioleringsnet dat we jaarlijks beheren, groeit iets minder snel aan: een aangroei van 61 kilometer in vergelijking met eind 2010. Nochtans wordt het net jaarlijks uitgebreid

Eveneens in Grobbendonk wordt de slibopvang aangepast aan de nieuwe zuiveringsmethode die in gebruik genomen is. De decantor is immers vervangen door een biologische ontijzering en dit brengt minder slib met zich mee. Daarnaast zijn in diverse WPC’s een tiental verouderde laagspanningsborden vervangen door nieuwe.

en treden nieuwe gemeenten toe. De oorzaak dient elders gezocht. Pidpa meet stelselmatig de verschillende rioleringsnetten op die we in beheer hebben. Ook in 2011 worden de netten van 6 gemeenten volledig in kaart gebracht. Vaak blijkt dan dat de nieuwe cijfers afwijken van diegene die we voordien gebruikten en dan wordt het cijfer bijgesteld. Dit verklaart waarom de aangroei lager ligt dan verwacht.

infrastructuur

2010

2011

watertorens

61

61

opjaagstations

27

27

waterproductiecentra (WPC)

12

12

satellietwinningen

14

14

300

301

12.670 km

12.731 km

2.285 km

2.298 km

870 km

1.174 km

150

183

3

4

40

210

waterwinningsputten waterleidingnet rioleringsnet grachtenstelsel pompstations afvalwater kleinschalige waterzuiveringsinstallaties (KWZI’s) individuele behandeling afvalwater (IBA’s)

GIS

Gebouwen Pidpa zoekt gebouwen op strategische plaatsen binnen onze provincie die dienst kunnen doen als magazijnruimte om restmaterialen en reservevoorraden op te slaan. Onze ploegen die steeds op de baan zijn kunnen daar dan terecht voor het aanvullen van hun voorraad, hetzij drinkwatermateriaal, hetzij rioleringsmateriaal. Of beide samen, afhankelijk van de locatie. Het eerste aangekochte pand is gelegen in Heist-opden-Berg en zal gebruikt worden voor beide. Eind 2012 zou het gebouw klaar moeten zijn. In Herentals, Hoogstraten en Grobbendonk worden isolatiewerken en dakrenovaties uitgevoerd aan de dienstwoningen. De Pidpawoning in de Slijkenhoefstraat in Rumst, nabij het opjaagstation en de watertoren, wordt eind 2011 afgebroken. De woning dateert van 1936 en moet plaats maken voor een parkeerterrein voor Pidpa-voertuigen. Verder slopen we ook nog een hoogspanningspaviljoen in Westerlo. 24

Al onze leidingen, zowel drinkwater als riolering, worden in kaart gebracht in ons Geografisch Informatiesysteem (GIS) zodat wij ze weten liggen en deze ligging ook aan anderen bekend kunnen maken. Iedereen die grondwerken uitvoert in Vlaanderen is immers verplicht om liggingsplans aan te vragen voor de leidingen en kabels die zich op de locatie van de werken bevinden. Deze aanvragen lopen via KLIP, het Kabel en Leiding Informatie Portaal van de Vlaamse overheid. De behandeling van deze vragen verloopt binnen Pidpa volautomatisch. Willen we de gegevens van anderen, dan doen we dit ook via ons GIS. In 2011 ontvangen we een erkenning van het Agentschap voor Geografische Informatie in Vlaanderen. Op 17 november 2011 wint Pidpa de Agiv-award in de categorie ‘deelnemers GDI Vlaanderen’ met haar project ‘Integratie van KLIP-webservices in GIS’.

Niet enkel de leidingen, maar ook onze andere infrastructuur is terug te vinden in ons GIS. Daarnaast kunnen we via GIS ook andere data oproepen. Zo kunnen we de stand van de werken opvolgen, ramingsplannen raadplegen, de planning van de kwaliteitsmetingen op ons drinkwater opvolgen, enz. Kortom, een bijzonder belangrijk instrument in het beheer van onze infrastructuur.

25


kwaliteit


Rudy Van den eede dienst drinkwaterkwaliteit

Marleen mostmans, labo

De kwaliteit van ons water. Daar zijn we elke dag mee bezig. Ieder op zijn manier. Ons water is van perfecte kwaliteit als het in het net gepompt wordt. En het is de taak van de dienst drinkwaterkwaliteit om dit, door constant te controleren, zo te houden. Wat niet altijd makkelijk is. Water is kwetsbaar. Het neemt gemakkelijk andere stoffen op. Bij werken of bij een breuk kunnen zaken in het water terechtkomen die er niet thuis horen. Dat betekent dat we na de herstelling eerst het net in antenne zetten. Hiermee zorgen we dat het water slechts naar 1 kant kan lopen. Dan nemen we stalen om te kijken of alles ok is vooraleer we dat gerepareerde stuk leiding vrijgeven. Ikzelf werk in regio West, de streek tussen Bornem en Heist-op-den-Berg. De helft van de tijd werk ik aan de controle van uitbreidingen van het net. Ik controleer totdat deze nieuwe leidingen klaar zijn om in het net opgenomen te worden. Spoelen, stalen nemen, en nog eens controlestalen nemen. Tot we zeker zijn dat het water hier van goede kwaliteit is. Ook ben ik ingeschakeld in de algemene wachtdienst van de regio West. Om de drie weken ben ik samen met 3 collega’s een week van dienst. Alle telefoontjes die na de uren en in het weekend binnenkomen, komen bij het hoofd van de wacht terecht die ons opbelt. Dan moeten we niet louter controleren en spoelen maar ook effectief de breuken herstellen. De tijd die je hierin steekt, varieert. Maar de klant wordt ermee geholpen. Ook dat is kwaliteit leveren.

De analyseresultaten brengen we dagelijks bij voorkeur voor 13 uur in. De andere diensten weten dit en kunnen op dat moment de resultaten van hun binnengebrachte stalen controleren. In ieder geval zal een volledig resultaat voor elke staal minstens 3 dagen in beslag nemen. Indien er een sterke overschrijding is van de toegelaten norm, melden we dit aan de technisch verantwoordelijke van het labo. Zo kan er onmiddelijk actie ondernomen worden als dit nodig is. Door de problemen in Bonheiden hebben we behoorlijk wat overuren mogen draaien. Toen was er 24 uur op 24 iemand van ons beschikbaar en voor het grootste deel ook aanwezig om de binnengebrachte stalen in ontvangst te nemen en te verwerken. Ook tijdens de weekends is er altijd wel iemand van ons aanwezig. Ik moet om de 6 weken zaterdag en zondag werken. Binnenkomende stalen van de wacht moeten immers direct behandeld worden. En dan zijn er nog de stalen van woensdag, donderdag en vrijdag die verder afgehandeld moeten worden. Je ziet, ons werk valt dus nooit stil. En maar goed ook. Wij

26

Ik voer regelmatig turbiditeitsmetingen uit. Hierbij laten we het water op bepaalde punten enige tijd lopen en doen dan 6 metingen met een interval van 2 minuten. Aan de hand van deze metingen worden spoelprogramma’s opgemaakt. Deze werken worden ingepland en we verwittigen de klanten op voorhand. Ook op andere plaatsen zijn wij er telkens bij als er werken uitgevoerd worden. Telkens een watertoren gekuist wordt bijvoorbeeld, nemen we eerst stalen vooraleer we de watertoren terug in gebruik nemen. Uiteraard gaan we soms ook spoelen na klachten van onze klanten. Afhankelijk van de klachten wordt er ook een staal genomen. Blijkt deze van slechte kwaliteit dan controleren we of het probleem bij de mensen thuis zit of in het net. Dit doen we door extra stalen te nemen. Al deze stalen brengen we zelf naar het Pidpa-labo waar ze meteen in actie schieten. Als er slechte bacteriën in het water terug te vinden zijn, spoelen we niet alleen met water maar ook met chloor. Zoals vorig jaar in Bonheiden bijvoorbeeld. Al was dat een uitzonderlijke situatie. Gelukkig maar!

Het controleren van de stalen is de job van het labo. Wij krijgen niet alleen stalen binnen van de dienst drinkwaterkwaliteit maar ook de stalen die de medewerkers op de WPC’s zelf nemen. En uiteraard heeft het labo ook eigen staalnemers. Daarnaast doen we analyses op stalen van derden, voornamelijk legionella-onderzoeken. Ikzelf werk in de cel bacteriologie, samen met 3 andere collega’s. Wij onderzoeken of er een bacteriële besmetting is. Niet alle stalen die binnenkomen moeten we bacteriologisch onderzoeken. En bacteriologisch onderzoek is behoorlijk arbeids- en tijdsintensief. Als de stalen binnenkomen, scannen we ze meteen en noteren de parameters die onderzocht moeten worden. Wekelijks onderzoeken we gemiddeld 900 parameters. Zo doen we onderzoek op de aanwezigheid van kiemen bij 22° en de aanwezigheid van andere bacteriën zoals enterococcen, coliformen, E-coli’s enz. Een onderzoek op kiemen duurt 3 dagen, op enterococcen 2 dagen en de andere ongeveer 24 uur. Tussentijds volgen we op, lezen de resultaten af en noteren dit in het LIMS-systeem (Labo Informatie Management Systeem).

staan immers in voor de gezondheid van onze klanten. We werken in ieder geval strikt volgens procedures. Enkel zo kunnen we garanderen dat de resultaten goed zijn. We volgen onze werking van dichtbij op via onze Balanced Scorecard. Ikzelf ben de BSC-verantwoordelijke van het labo. Elke 3 maanden zitten we samen om onze werking te bespreken en te verbeteren waar mogelijk. En hoeft het gezegd dat wij trots zijn op ons ISO-certificaat! Hierdoor wordt alvast onze kwaliteit geborgd! 27

Probleem drinkwaterkwaliteit Bonheiden

Gebruik ATP-bepaling bij bacteriële besmetting drinkwater

Op 17 mei 2011 lopen er 2 klachten binnen van klanten over de kwaliteit van het water. Onmiddellijk gaan we ter plaatse stalen nemen. Uit de resultaten blijkt dat er een probleem is en het noodplan wordt geactiveerd. De getroffen zone wordt afgebakend. 156 gezinnen en bedrijven mogen het leidingwater niet meer gebruiken voor consumptie. Uit de analyses blijkt immers dat het water bacterieel verontreinigd is. De eerste spoelwerkzaamheden (uit een lange rij) worden quasi onmiddellijk opgestart. Dit spoelen heeft resultaat want op vrijdag 20 mei mag het water, na 5 minuten koken, terug gebruikt worden. Het aantal getroffen klanten stijgt wel naar 386 nadat het afgebakende gebied veiligheidshalve wordt uitgebreid naar enkele aangrenzende straten. Na nog een weekend spoelen en stalen nemen, kan maandag 23 mei uiteindelijk het licht op groen gezet worden en mag het water in het ganse gebied terug gedronken worden. In deze periode van 7 dagen onderzoeken we in totaal niet minder dan 293 stalen.

De recente ervaringen die we gehad hebben met een bacteriële vervuiling van het net leiden tot een zoektocht naar middelen die bijdragen tot het in kaart brengen van de verontreinigde zone of het bepalen van de zone met de sterkste verontreiniging. Dit helpt bij het opsporen van de oorzaak. Een ATP-meting kan hierbij nuttig zijn. ATP staat voor adenosinetrifosfaat, een energierijke verbinding aanwezig in alle levende organismen. Een abnormaal hoge waarde kan een indicatie zijn van de aanwezigheid van vreemd water. Het grote voordeel van de meting is het ogenblikkelijke resultaat. Op basis van proeven hebben we een draagbare ATP-meter met ATP-sticks aangekocht.

Controle bij de klant Pidpa controleert al jaren bij elke interventie bij de klanten thuis of er een goed werkende keerklep aanwezig is. Recent gaan we nog een stapje verder en kijken we ook na of er op de binneninstallatie van de klanten een ontharder aanwezig is en of deze conform geïnstalleerd is. Een slechte installatie kan immers een grote invloed hebben op de kwaliteit van het drinkwater. Indien de klant een eigen waterwinning heeft, gaan we na of er geen wanverbindingen zijn met de binnenleiding voor drinkwater.

Bewaking drinkwaterkwaliteit in het net Geen water van de kraan, dat wil zeggen dat Pidpa samen met de civiele bescherming onmiddellijk start met de verdeling van drinkbaar water in waterzakjes en uit grote citernes. De getroffen inwoners kunnen hiervoor terecht op verschillende verdeelpunten vlak bij hun woonplaats. In totaal wordt meer dan 20.700 liter water verdeeld. Om alles in goede banen te leiden worden twee crisiscentra opgericht, bij Pidpa in Grobbendonk en in Bonheiden zelf. De bevoegde mensen van de gemeente, van Pidpa en de bevoegde diensten van Volksgezondheid en Leefmilieu van de Vlaamse overheid komen hier dagelijks samen om de crisis zo snel mogelijk te bedwingen. De oorzaak van de vervuiling wordt niet gevonden. Diverse pistes zijn onderzocht. Zo checken we onder meer alle binneninstallaties van de betrokken klanten. Maar helaas zonder resultaat.

28

In totaal nemen we in 2011 4.379 waterstalen die door het labo onderzocht worden: 3.171 hiervan bij werken en 976 na een vaststelling van een afwijking in het distributienet. Uiteindelijk stellen we slechts 10 afwijkingen vast. Deze worden teruggemeld aan de toezichthoudende overheid VMM, zoals wettelijk bepaald. In 2011 worden 754 spoelbeurten op eindpunten uitgevoerd. In de bevoorradingszone van het WPC te Westerlo wordt in totaal 277 km leiding gespoeld. Ter voorbereiding van de spoelprogramma’s voeren we in 2011 1.975 turbiditeitsmetingen uit om een inschatting te maken van het bezinksel in het distributienet. In totaal ontvangt Pidpa in 2011 1.542 vragen, meldingen of klachten in verband met de drinkwaterkwaliteit. Hiervoor worden 412 effectieve acties uitgevoerd en 81 stalen genomen bij de klant. Bij de overige meldingen blijkt geen tussenkomst van Pidpa nodig.

29

Labostalen en -analyses

Nieuwe toestellen labo

Elk jaar voeren we bewakingscontroles en drinkwateraudits uit zoals voorgeschreven in de drinkwaterwetgeving voor water bestemd voor menselijke consumptie (BVR 13/12/02). In 2011 voeren we 1.201 controles uit (858 bij particulieren, 177 bij ziekenhuizen, scholen en rusthuizen en 166 in andere publieke gebouwen). Deze controles omvatten tot voor kort 14 parameters. In het kader van het loodactieplan voegt VMM vanaf 1 juli 2011 ook lood toe aan deze lijst. Pidpa beslist om tegelijkertijd ook te checken op de aanwezigheid van andere zware metalen, 11 in totaal, waardoor het aantal bewakingsparameters nu op 25 komt. Daarnaast worden 272 volledige drinkwateraudits uitgevoerd, waarvan 61 bij particulieren, 196 bij ziekenhuizen, scholen en rusthuizen en 15 in andere publieke gebouwen. Bij deze audits worden 55 drinkwaterparameters onderzocht. Deze controles en audits worden verspreid over de 14 leveringsgebieden van Pidpa. De aantallen worden bepaald in functie van het totale waterverbruik per leveringsgebied. De resultaten worden elk jaar gerapporteerd aan de afdeling Operationeel Waterbeheer van VMM.

Om het laboratorium op een kwalitatief hoog niveau te houden en zo te kunnen voldoen aan de eisen van erkenning en accreditatie worden twee belangrijke investeringen gedaan in 2011: de aankoop van een nieuw ICP-MS-toestel voor de bepaling van een breed scala aan zware metalen, wat onmiddellijk zijn nut heeft bewezen bij de uitvoering van het loodactieplan. de aanschaf van een nieuwe titrator voor de bepaling van de alkaliteit van het water, gekoppeld met een ionselectieve elektrode voor de bepaling van fluor.

Externe audits

aantal analyses 300.000 275.000 250.000 225.000 200.000 175.000 150.000 125.000 100.000 75.000 50.000 25.000 0

238.044 176.183

191.838

259,100 254,427

270,216

252,089

287,135

222.190 204.287

167.392 151.091

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Globaal heeft het laboratorium in 2011 14.482 stalen genomen, dit is ruim 12 % meer dan in 2010. 2.318 stalen worden genomen in opdracht en tegen betaling van klanten, 1.789 hiervan in het kader van legionella-analyses. 85 stalen zijn afkomstig van het departement riolering, 83 hiervan zijn IBA-controles. In totaal worden hierop 287.135 analyses uitgevoerd, een absoluut record.

30

In de loop van november 2011 is de 1ste externe toezichtsaudit voor accreditatie door het Belacteam op basis van de ISO-norm 17025:2005 zeer positief verlopen. De externe auditoren noemen de ervaring van onze labo-medewerkers een belangrijke troef. Op 19 februari 2011 is het Pidpa-labo als eerste Vlaams milieulaboratorium erkend in het vernieuwde erkenningssysteem van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid. Pidpa heeft een ISO 9001-certificaat voor de ‘productie van drinkwater’. Op 10 en 11 oktober vinden in het kader hiervan externe toezichtsaudits plaats. De externe auditor KIWA is hierbij zeer tevreden over het engagement, de betrokkenheid én de kennis van de bevraagde medewerkers.

Uitbreiding certificaat Momenteel werkt Pidpa volop aan het bekomen van een ISO-certificaat voor gans de drinkwateractiviteit onder de noemer ’produceren en distribueren van drinkwater’. Dit betekent dat naast productie ook distributie en klantenrelaties deel zullen gaan uitmaken van het hoofdproces. Alle belangrijke drinkwatergerelateerde activiteiten worden in procedures en werkinstructies gegoten. Op 21 en 22 november 2011 vindt in dit kader een pré-audit plaats. Deze verloopt zeer gunstig zodat we met een gerust hart de audit van 2012 tegemoet zien.

31

duurzaamheid


Stef bevers, cel milieucoördinatie Voldoen aan alle wetgeving inzake milieu is voor een bedrijf niet makkelijk. De wetgeving is zeer omvangrijk, complex en evolueert constant. Het is dan ook zaak om steeds bij te blijven met al deze nieuwe regels. Ikzelf volg de Vlarem-wetgeving op. Als er nieuwe regelgeving verschijnt, proberen we eerst de impact ervan op Pidpa goed in te schatten. En is het onze taak om er op toe te zien dat de andere diensten net als wij de wetgeving correct toepassen. Dit gebeurt in de eerste plaats door de collega’s te informeren via interne richtlijnen en adviezen. In tweede instantie doen we een regelmatige controle op de werkvloer. Tijdens deze audit wordt nagegaan of onze vestigingen werken volgens de geldende Vlaremvoorwaarden en krijgen we een duidelijk beeld van de impact op het leefmilieu. Al deze gegevens worden verwerkt en op basis hiervan worden de nodige bevindingen intern gerapporteerd. Verder is de milieucoördinator jaarlijks verplicht uitvoerig te rapporteren aan de overheid. Zo maken we o.a. melding van onze afvalstoffen via het integraal milieujaarverslag.

Voor sommigen lijken wij misschien een soort politieagenten, maar wij zien ons eerder als motivatoren binnen een duurzaam beleid. Duurzaam ondernemen kan immers pas als iedereen meewerkt, als al de neuzen in dezelfde richting staan. Vaak is dit een moeizaam proces. Maar tegelijkertijd zeer boeiend. Belangrijk is duidelijk te communiceren en wederzijds begrip te tonen. Samen blijven zoeken naar oplossingen voor de problemen die zich stellen. Een mooi voorbeeld hiervan is het project rond rationeel energiegebruik dat we enkele jaren geleden opstartten. Door een intensieve samenwerking met de gebouwbeheerders en de onderhoudsfirma, konden we het energieverbruik op onze kantoren doen dalen met bijna een vijfde. Een mooi resultaat, waar we met zijn allen terecht fier op mogen zijn.

32

33

Reststoffen In 2011 wordt ruim 10.200 ton inerte reststoffen afkomstig van de drinkwaterproductie afgevoerd. Dat is 12 % meer dan vorig jaar. Concreet gaat het over 8.450 ton drinkwaterslib, 750 ton onthardingskorrels en 1.000 ton filterzand. De stijging is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de uitzonderlijke ruiming van 1.400 ton drinkwaterslib uit het bezinkingsbekken van Westerlo.

9,80%

Van deze reststoffen wordt ongeveer 84 % nuttig toegepast. De onthardingskorrels worden integraal verwerkt in isolatietoepassingen. Het filterzand doet dienst als bouwstof. Van het drinkwaterslib zelf wordt 80 % gebruikt voor recyclage, vooral in de cementindustrie en de biogasinstallaties. Een kleine fractie wordt gebruikt in de baksteenindustrie. De rest wordt afgevoerd naar ons monostort voor drinkwaterslib in Merksplas.

bestemming reststoffen drinkwaterproductie

7,35% cementklinkers

16,57%

35,62%

baksteen bouwstof isolatietoepassingen

29,82%

biogasindustrie

Energiebeheer Op diverse waterproductiecentra en het exploitatiecentrum te Grobbendonk zijn de fotovoltaïsche cellen die in 2010 geïnstalleerd werden ondertussen in gebruik genomen. Deze zonnepanelen hebben samen een vermogen van 1.210,1 kWp. Ze wekken een hoeveelheid elektriciteit op die overeenstemt met ongeveer 1,7 % van onze totale energiebehoefte. De rest van de energie wordt aangekocht. Ook hier opteren we voor 100 % groene energie. Uiteraard willen we ook duurzaam omspringen met deze groene stroom. Door het nemen van energiebesparende maatregelen hebben we het energieverbruik in onze kantoren voor het tweede jaar op rij verminderd. Minder spectaculair dan in 2010 waarbij we met enkele quick wins 15 % konden besparen. Maar 2 % daling in 2011 is toch nog een mooi resultaat. Hidrodoe wordt in 2011 extra onder handen genomen en ook hier slagen we er in om het energieverbruik aanzienlijk terug te dringen (-16 %). Op onze WPC’s zal in 2012 specifiek het verbruik van de hogedrukpompen gedetailleerd in kaart gebracht worden. Bijkomend zijn een reeks energiebesparende maatregelen voorgesteld die wachten op evaluatie en uitvoering in de volgende jaren.

Natuurbeheer waterwingebieden

Ook onze andere activiteiten leveren afvalstoffen op. Deze worden zo veel mogelijk selectief ingezameld zodat de diverse afvalfracties maximaal hergebruikt kunnen worden. De voortgebrachte hoeveelheden en de daaraan verbonden kosten worden nauw opgevolgd en zowel intern als extern gerapporteerd. Zo wordt in al onze gebouwen tezamen ongeveer 2.300 ton afval ingezameld.

Het beheren van winningsgebieden is een continue zorg. Elk jaar leveren wij heel wat inspanningen om de natuur rond de wingebieden zo goed mogelijk te beheren. Waar mogelijk werken we samen, onder meer met het Agentschap Natuur en Bos (ANB), Natuurpunt en de plaatselijke landbouwers.

ingezameld afval gebouwen Pidpa

2%

grond papier

1% 1% 4%

4%

restafval verpakkingsafval asbestcement

22%

bouwen sloopafval gevaalrijk afval 0% PMD 0% glas 0% PVC en PE

34

66%

Voor de winningen in Balen-Kanaal, Balen-Nete, Brecht, Oostmalle, Turnhout en Wuustwezel wordt in 2011 een uitgebreide vegetatiemonitoring uitgevoerd. Van de 17 bosdomeinen waarvoor in het verleden een beheerplan werd opgemaakt zijn er 5 deels toegankelijk. Het grootste toegankelijke Pidpabos is dit in Grobbendonk, daarnaast zijn er nog kleinere bossen in Oud-Turnhout, Olen, Schoten en Vorst. In Grobbendonk werd tot nu toe een gedoogbeleid gevoerd. Gevolg, een wirwar van door wandelaars en fietsers zelfgemaakte paadjes die geen meerwaarde hebben voor het bos. Een aantal van deze paadjes schaffen we nu weer af. Een deel van de bospaden wordt voorbehouden voor wandelaars, op andere mag men ook fietsen. Om dit voor iedereen goed zichtbaar te maken, worden toegankelijkheidsbordjes, slagbomen en poortjes geplaatst. Ook in de andere bosdomeinen zullen verbeteringswerken uitgevoerd worden. 35

Natura 2000-gebieden

Vergunning drinkwaterwinning

Voor de Natura 2000-gebieden in Vlaanderen worden instandhoudingsdoelstellingen (IHD) uitgewerkt. Verschillende drinkwaterwinningen van Pidpa zijn gelegen in of nabij Natura 2000 gebieden. Pidpa is dan ook nauw betrokken bij de uitwerking ervan, net als de andere drinkwaterbedrijven. De uitdaging is om het natuurbeheer en de waterwinningsactiviteiten te integreren.

De Vlaamse Regering keurt voor het zomerreces in 2011 een ‘startnota inzake de invoering van de unieke omgevingsvergunning’ goed. Deze nota bevat een aanzet om te komen tot een unieke vergunning. Tegelijkertijd zal de vervaltermijn van de milieuvergunning geschrapt worden, waarmee een antwoord wordt geboden op de vraag van de drinkwatersector naar permanente vergunningen voor de drinkwaterwinningen. De Vlaamse administratie werkt op dit moment deze nota verder uit met het middenveld. De uitwerking van het besluit wordt opgevolgd door AquaFlanders. Maar tot zolang dienen nog steeds hervergunningsaanvragen ingediend te worden. Ook in 2011 worden weer heel wat dossiers voorbereid.

De rapporten van de eerste 8 van de 34 gebieden worden door de Vlaamse Regering principieel goedgekeurd. De definitieve goedkeuring is voorzien einde 2012. Op dat moment zou er een duidelijk zicht moeten zijn op alle rapporten. Aangezien nog heel wat vragen onbeantwoord blijven, worden 5 werkgroepen opgericht: Impactanalyse, Kalibratie, Passende beoordeling, Ruimtelijke planning en Implementatie. Ook hier werkt Pidpa aan mee.

In het kader van de hervergunning van de waterwinning van Arendonk wordt eind 2011 een dossier ingediend met de vraag tot ontheffing van een milieueffectrapport (MER).

Infiltratie en irrigatie In Ham nabij de waterwinning Balen-Kanaal wordt de irrigatie van het natuurreservaat De Rammelaars met kanaalwater opgevolgd en bijgestuurd in overleg met o.a. Natuurpunt en de landbouwsector. In 2011 zijn we gestart met de werken aan de hevel waarbij de irrigatie geautomatiseerd wordt. De regeling van de irrigatie te Balen-Nete met kanaalwater wordt opgevolgd en bijgestuurd waar nodig in overleg met o.a. ANB en de gemeente. In Grobbendonk wordt kanaalwater na een zuivering in de ondergrond geïnjecteerd ter aanvulling van de grondwaterlagen. Deze installatie is echter aan vervanging toe. In 2011 onderzoeken we of een multimediafilter in combinatie met een actief koolfilter gebruikt kan worden voor deze voorzuivering.

36

Voor de hervergunning van het bijkomende winterdebiet in Oostmalle wordt een ontheffingsdossier MER bekomen zodat de milieuaanvraag kan worden ingediend. De eindtermijn wordt echter beperkt tot juni 2015, omdat de specifieke instandhoudingsdoelstellingen (IHD) in dit Natura 2000 gebied nog niet definitief vastgesteld zijn.

Voor de winningen van Brasschaat en Schilde stellen we 5- jaarlijkse monitoringsrapporten op zoals bepaald door Vlarem. In functie van de opgelegde vergunningsvoorwaarden worden voor de winning van Schoten het 3-jaarlijks evaluatierapport en voor de winning van Essen een vierde 2-jaarlijks voortgangsrapport ingediend.

Op 11 februari 2011 wordt de winning van BalenNete stilgelegd omwille van een arrest van de Raad van State waarbij de vergunning wordt vernietigd. Een nieuwe vergunningsprocedure wordt opgestart en op 9 januari 2012 wordt door minister Schauvliege een nieuwe vergunning afgeleverd zodat de winning terug in dienst genomen kan worden.

In functie van de hervergunning van de winning van Essen wordt in 2011 verder gewerkt aan het opstellen van een MER. Voorstudies en een gevoeligheidsanalyse worden uitgevoerd. Het ontwerprapport wordt besproken met de dienst MER, ANB en VMM.

37

samenwerking


Kris guinier, technische contactgroep gemeentebesturen De relatie die Pidpa heeft met haar vennoten kent vele aspecten: ze zijn onze opdrachtgevers, onze partners maar ook onze klanten. Als vertegenwoordiger van de Technische Contactgroep Gemeentebesturen (TCG) kom ik met al deze aspecten in aanraking. We zijn met drieën, de TCG’ers. Elk van ons heeft zijn eigen regio. Die van mij is de regio West. Elk jaar ga ik minstens 1 maal persoonlijk langs bij de verschillende gemeenten. Hiervoor maak ik een afspraak met de schepen van openbare werken en het hoofd van de technische dienst. Ik vertel hen wat Pidpa te bieden heeft. En luister naar hun noden. Eigenlijk zijn we een beetje de ombudsmannen van Pidpa, voor alle items die met water of sanering te maken hebben. We kanaliseren de vragen en trachten er een oplossing voor te bieden. Daarnaast houden we per gemeente regelmatig overlegvergaderingen met de technische medewerkers van de gemeente en andere nutsbedrijven. Hier overlopen we de werken die in uitvoering zijn en de werken die gepland worden de komende jaren. Pidpa tracht haar werkplanning af te stemmen op die van de andere betrokkenen. Zijn er werken ingepland in een straat, dan zullen we onze werken hierop afstemmen door bijvoorbeeld een reeds voorziene vervanging van een stuk leiding sneller uit te voeren. De bedoeling is om de burger zo weinig mogelijk last te bezorgen. Ook voor projecten die wij zelf inplannen gebeurt dit. Ik ben ontwerpingenieur van Pidpa voor de grote projecten in mijn regio. Dat betekent dat ik vanaf het begin actief betrokken word. Dat is nodig. Zo weet je waar je het over hebt en kan je garanderen dat de afspraken die je maakt aan tafel ook effectief uitgevoerd worden op het terrein. Maar de combinatie van de twee jobs vraagt ook een heuse evenwichtsoefening. Als TCG’er houd ik rekening met de belangen van de gemeente. Als ontwerpingenieur tracht ik de voor Pidpa beste oplossing te bereiken, uiteraard steeds in overleg. Maar dat vind ik het leukste aan mijn job: het bekomen van oplossingen. Bekijk me dus niet alleen als een soort ‘vertegenwoordiger’. Beschouw me ook als een man van de actie. De dingen op een goede manier gedaan krijgen. Dat is waar het om draait!

38

39

Vennoten

HidroPLUS

Een duidelijke communicatie is de basis van elke goede samenwerking. Ook met onze vennoten. Pidpa doet hier dan ook de nodige inspanningen. Net zoals vorig jaar geven we de vertegenwoordigers van de gemeenten en provincie een zakagenda met hierin een kort overzicht van wat we de vennoten te bieden hebben. In deze agenda zijn ook naam, telefoonnummer en e-mailadres terug te vinden van de rechtstreeks verantwoordelijken.

Samen met onze vennoten steunt Pidpa elk jaar ontwikkelingsprojecten. Via het project HidroPLUS ontvangen 16 projecten steun van Pidpa in 2011. Samen ontvangen ze € 50.122,8. Dankzij deze projecten zullen duizenden mensen kunnen genieten van zuiver water, een goed sanitair en een betere en gezondere leefomgeving. Deze projecten worden niet alleen door Pidpa gesteund. Elk project krijgt ook onder meer de steun van een of meerdere gemeenten en/of de provincie Antwerpen. Samen geven we de gesteunde projecten meer kans op slagen.

Minstens eenmaal per jaar gaat een vertegenwoordiger van TCG langs bij elke gemeente voor overleg. Deze bezoeken worden tussen maart en december ingepland. Daarnaast worden tijdens de uitvoering van grote projecten op regelmatige basis overlegvergaderingen georganiseerd met de technische mensen van de gemeenten en de andere nutsbedrijven.

Overzicht projecten:

bereikbaarheid

De nieuwe gemeentelijke mandatarissen, topambtenaren en nieuw aangeduide bestuurders door de gemeenten ten slotte krijgen een toelichting over Pidpa die aangepast is aan hun functie. Dit gebeurt in groep of individueel, afhankelijk van de aantallen. Zo worden de nieuwe burgemeesters gecontacteerd door de directeur-generaal, secretarissen door het hoofd van de juridische dienst, hoofden technische dienst en schepenen ruimtelijke ordening door de directeur distributie en ontvangers door de directeur of diensthoofd van financiën.

www.pidpa.be

• Leefbaar Tireli - Collectief Kanaga (Water voor de Dogon) (Mali) • Bouwen van waterbronnen in Idiofa Adviesraad voor Ontwikkelingssamenwerking Vosselaar (Congo) • Integraal waterbeheer in het stroombekken van de rivier “Moustique”, Haïti – Protos vzw (Haïti) • Drinkbaar water voor kinderen CREROEA Zaba-kina vzw (Congo)

noord

regio

• Aqua Vitae- deelproject 2011 - GamMol vzw (Gambia)

gratis klantenservicelijn Op werkdagen van 8 tot 17 uur voor dringende zaken: 24 uur op 24 uur, 7 dagen op 7 Optie Optie Optie Optie Optie Optie

1: 2: 3: 4: 5: 6:

voor voor voor voor voor voor

0800-90 300

vragen over uw verhuis of uw waterfactuur een lek buitenshuis (bv. op straat) of een kwaliteitsprobleem met het drinkwater vragen over uw watermeter of een keuring van uw water of riolering alle vragen rond uw wateraftakking alle vragen over uw riolering of IBA alle vragen over Hidrodoe.

Ronny Sabo Stefan Meys Jan Bellon Patrick Vercruyssen Geert De Smedt Christine Verboven

directeur – generaal directeur FIA directeur productie directeur klantenrelaties directeur distributie directeur stafdiensten

maatschappelijke zetel en exploitatiezetel

hoofdkantoor

• Verbetering van het drinkwatersysteem in Santo Tomàs, Chontales - Molse vrienden van Santo Tomàs vzw (Nicaraguacomité) (Nicaragua) • Watervaten “Mártires Poqomchi” - Sa’taq’a (Guatemala) • Organisation of the children progresses for a better life (OEPVM) in la Chapelle - Finado (Haïti) • De verloren tuinen van Khajuraho; deelproject: herbebossing Khajuraho regio Intach België (India) • Drinkwatervoorziening in Adrupi in het Bibiani-Bekwai District - Fonds voor ontwikkelingssamenwerking (Ghana)

• Water moet - Werkgroep India-Rajasthan Geelse ontwikkelingssamenwerking (India) • Bouw van toiletblokken in de slums Siddharta vzw (Ethiopië) • Sint-Martin’s Lower Basic Cycle School Jappaleh Foundation (Gambia)

managementteam

40

• Een gerepareerde pomp geeft ook weer zuiver water - VZW Vrienden van Burkina Faso (Burkina Faso)

• Watervoorziening in Adamavo - missiekring Oostmalle (Togo) Vierselsebaan 5 2280 Grobbendonk Desguinlei 246 2018 Antwerpen www.pidpa.be

• Regenwater, een zegen - SOS Brazilië vzw (Brazilië)

41

Hemiksem-Schelle: lessons learned

Vlaanderen In 2011 wordt het Algemeen Waterverkoopreglement (AWVR) van kracht. Dit is een gezamenlijk werkstuk van de Vlaamse waterbedrijven, de rioolbeheerders, de VMM en de Vlaamse overheid. Aansluitend zal per waterbedrijf nog een Bijzonder Waterverkoopreglement (BWVR) van kracht worden. Hierin worden de bedrijfseigen regels vastgelegd, uiteraard binnen de grenzen zoals bepaald door het AWVR. In 2011 wordt hieraan verder gewerkt.

De drinkwatervervuiling in Hemiksem en Schelle eind 2010 krijgt in 2011 nog een vervolg: de afhandeling van de compensatie aan de inwoners enerzijds, anderzijds natuurlijk ook de zoektocht naar de oorzaak. De expert die dit onderzoekt, is Jan Vreeburg van KWR. Uit zijn expertenrapport blijkt dat de oorzaak hoogstwaarschijnlijk te vinden is bij de bluswerkzaamheden voorafgaand aan de vervuiling. Tijdens het blussen wordt immers naast Pidpa-water ook gebruik gemaakt van water uit de Vliet die net achter het brandende bedrijfsgebouw stroomt. Het water van de Vliet is sterk vervuild. Doordat dit water gekoppeld wordt op dezelfde zware brandweerpomp als het Pidpa-water, is het vervuilde water vermoedelijk onder hoge druk in het net terechtgekomen. De afsluiter die dit moet voorkomen, staat op dat moment immers open. Met alle gevolgen van dien.

Pidpa vindt het echter belangrijk dat niet alleen de brandweer maar ook de andere betrokken partijen op de hoogte zijn van deze problematiek. Het is immers belangrijker om zulke problemen in de toekomst te voorkomen. Daarnaast willen we ook de ervaring die we opgedaan hebben met deze grootschalige crisis delen met de collegadrinkwaterbedrijven in België en Nederland.

Via AquaFlanders is Pidpa vertegenwoordigd in diverse werkgroepen. Zo zijn we actief in de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) waarbij Pidpa o.a. deelneemt aan de thematische werkgroepen Watertoets, Ecologisch Waterbeheer en de werkgroep Kaderrichtlijn Water. Pidpa volgt ook in 2011 de ambtelijke bekkenoverleggen (ABO) op van het Netebekken, het Benedenscheldebekken en het Maasbekken. De werkgroep Waterkwaliteit, die in nauw overleg staat met de afdeling Operationeel Waterbeheer van VMM, besteedt in 2011 aandacht aan de aanpassing van de erkenningsvoorwaarden voor milieulaboratoria. Een nieuw ministerieel besluit in november 2010 heeft deze voorwaarden grondig gewijzigd.

Zo mag het dus niet!

Op 22 september organiseren we een workshop over de lessons learned. Hoe pak je zo’n crisis aan? Wat kan er beter? Waar moet je zeker op letten? En hoe kan je dit voorkomen? Naast de verschillende Pidpa-mensen die actief betrokken zijn bij de crisis, komen ook de betrokken externen aan het woord: de reeds eerder vermelde Jan Vreeburg en Johan Schoups uiteraard, maar daarnaast ook Kris Van den Belt van VMM en Jurgen Hellemans, ambtenaar noodplanning Rupel en Aartselaar. Op 18 oktober 2011 vat Ronny Sabo, directeurgeneraal dit verhaal samen voor een publiek van gemeentelijke afgevaardigden tijdens een workshop van Samenwerking Vlaams Water (SVW), het huidige AquaFlanders. Paul Bielen, diensthoofd labo, doet hetzelfde maar dan voor een Europees publiek tijdens een bijeenkomst van EUREAU 1 in Bonn op 23 en 24 februari 2012.

V.U.; Jo van Cauwenberge, Edinburgstraat 26, 1050 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Affiche: ®B

Uit gesprekken met Johan Schoups, directeur van het Federaal Kenniscentrum voor Civiele veiligheid dat instaat voor de brandweeropleidingen, blijkt dat deze werkmethode algemeen toegepast wordt. Op die manier verzekeren ze zich tijdens het blussen van een continue watervoorziening. De praktijk leert dat dit risico’s met zich meebrengt. Na dit voorval worden er nieuwe aanbevelingen, de zogenaamde ‘best practices’ opgesteld. Ook op technisch vlak zullen er wijzigingen komen, al duurt dit wat langer om te realiseren.

De Vlaamse drinkwaterbedrijven ronden samen met VMM het gezamenlijk ontwerp van het Water Safety Plan voor het drinkwaterproductieproces af. Elk bedrijf test momenteel deze werkwijze uit op één van hun productiesites.

www.jongerenkerenklimaat.be www.greenbelgium.org

In de werkgroep Noodwater van AquaFlanders bespreken de verschillende waterbedrijven hoe ze zich best kunnen organiseren op het gebied van alternatieve watervoorziening in geval van grote calamiteiten. De werkgroep Communicatie ten slotte werkt mee aan de actie Kranig Water van GREEN. Hierin worden scholen aangezet om meer kraantjeswater te drinken en zo het milieu en de aarde een handje te helpen. Kraantjeswater heeft een veel kleinere ecologische voetafdruk dan flessenwaters of frisdranken. Door kraantjeswater te drinken stoot je dus minder CO² uit.

Patrick Vercruyssen, directeur klantenrelaties, ten slotte belicht de problematiek vanuit het gebruik van geïntegreerde ICT-middelen in een rampensituatie. In april 2011 spreekt hij in Mannheim op het SAP for Utilities congres van SAP en in september 2011 op het SAP for Utilities congres in San Antonio (VS). 42

43

België-Nederland

Europa

Watervoorziening is een Vlaamse bevoegdheid. Dat neemt niet weg dat we ook samenwerken met de collega’s over de taalgrens. Alle Belgische waterbedrijven nemen immers deel aan de werkzaamheden van Belgaqua. Regelmatig plegen zij overleg in diverse commissies over o.m. de werkzaamheden van de Commissie I Waterkwaliteit en deze van Hydrocheck die zich bezig houdt met de controle van materialen die in contact komen met drinkwater.

Via de Commissie I van Eureau trachten we de Europese regelgeving i.v.m. waterkwaliteit en waterbronnen in het kader van het integraal waterbeheer in Europa mee te sturen. Vooral de invloed van de globale klimaatsverandering op de beschikbare waterhoeveelheden en de daarbij horende kwaliteitsproblemen krijgen veel aandacht in 2011. Hierbij komt ook het hergebruik van andere watertypes zoals regenwater weer op de voorgrond. België neemt hierin het initiatief om een standpunt op papier te zetten waarin de risico’s van het huishoudelijk gebruik van andere watertypes worden aangekaart.

Samen met de Nederlandse waterbedrijven en de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening (VMW) voeren we diverse studies uit via het Bedrijfstakonderzoek (BTO) en delen we expertise via o.a. het Nederlandse onderzoeksinstituut KWR. Biologische ontijzering is een zuiveringsmethode die door onderzoek steeds verder verfijnd wordt. WLN, Evides, Oasen en Pidpa werken samen via het Speerpunt biologische ontijzering. Hier worden de soorten en aantallen bacteriën onderzocht die ingezet kunnen worden bij biologische ontijzering. Dit moet uiteindelijk leiden tot een betere bepaling van het aandeel klassieke, biologische of adsorptieve ontijzering. Samen met Oasen doen we onderzoek naar

biologische ontijzering bij volledige beluchting. Pidpa geeft advies bij een pilootonderzoek te Lekkerkerk. Oasen op haar beurt licht de biologische zuivering te Grobbendonk door. In juni 2011 geven we samen een presentatie op de Leading Edge Technology (LET) conferentie te Amsterdam. Tot slot verleent Pidpa advies aan Evides voor de ombouw van een klassieke ontijzeringsfilter naar een biologisch-adsorptieve werking te Ossendrecht in december 2011. KWR organiseert op 27 januari 2011 bij Pidpa in Antwerpen een workshop over de noodzaak en het nut van het gebruik van chloor bij de distributie van drinkwater. Naast de ervaringen van de waterbedrijven wordt hier ook een actuele stand van zaken gegeven van het onderzoek bij KWR. In de contactgroepen Filtratie en Ontharding zitten procestechnologen en onderzoekers samen van de Nederlandse drinkwaterbedrijven, VMW, Pidpa en KWR. Hier wordt informatie uitgewisseld over de lopende onderzoeken en optimalisaties bij de verschillende deelnemers. Zo hebben we reeds meer geleerd over de groei van algen bij UV-installaties voor desinfectie en de haalbare rendementen voor CO2-verwijdering met verschillende technieken. De contactgroep Vervangingsinvesteringen verdiept zich in de levensduurbepalingen van het net, welke leidingen dienen best vervangen te worden en welke niet. Samen met het Unesco-IHE, een internationaal instituut voor watereducatie gelegen in Delft (Nederland), en de Technische Universiteit Delft ten slotte doet Pidpa onderzoek naar mangaanverwijdering in het WPC van Grobbendonk.

44

45

hidrodoe


stefanie ooms, hidrodoe Werken in Hidrodoe is nooit saai! Elke dag ontvangen we gemiddeld 150 à 200 mensen. Elk van hen heeft eigen verwachtingen van ons waterdoecentrum. Je beleeft Hidrodoe dus elke dag anders, door de ogen van anderen. Vooral kinderen zijn de max. Heel spontaan en recht voor de raap. Als educa is dat het beste publiek dat je je kan wensen. De interactie maakt het boeiend. Al verlang je na een dag vol kindergeluiden toch wel even naar een moment van stilte. Hun stemmen hebben soms de neiging na te galmen in je hoofd. Ik werk voltijds als educa. Als je dienst hebt aan de kassa, dan maak je ook de werkplanningen op en beheert de Waterwinkel. Als dagverantwoordelijke neem je de telefoon op, handel je de reservaties af, informeer je de mensen die een Hidrodoe-wandeling willen volgen en spring je in waar nodig. Heel afwisselend. In de Watermaker leg je de bezoekers uit hoe het water gezuiverd wordt. Hier staat ook de filmzaal met onze leuke 3D-film. En dan heb je de Waterwereld. Hier begeleiden we de groepen langs de verschillende exhibits en houden we demo’s. Wat mij betreft is dit het leukste deel van de job.

Regelmatig doen we iets nieuws. De collega’s werken de demo’s elke keer weer fantastisch uit. Je krijgt een volledig uitgeschreven scenario van wat je moet doen. De invulling geef je zelf. Daar kan je je hart in leggen. Op rustige momenten werk ik ten slotte aan mijn persoonlijke educatieve taken. Soms vragen ze mij: vind je het niet erg om op zondag te werken? Zeker niet! Het leuke is dat je dan voornamelijk families ziet, ouders met hun kinderen. En dat maakt het weer wat anders. Mensen zijn doorgaans beter gezind op zondag. Het is trouwens niet elke zondag werkdag. We hebben een beurtrol. De sfeer onder de collega’s is hier heel goed. Bovendien hebben we vrij op woensdag. Wat een luxe is ! Nee, werken bij Hidrodoe is echt mijn ding! 46

47

Bezoekers

Aanbod

In totaal bezoeken in 2011 41.154 mensen Hidrodoe, een daling van 5 % t.o.v. 2010. 62 % van onze bezoekers zijn groepen. 77 % van alle groepen zijn scholen. Schoolgroepen vertegenwoordigen in 2011 42 % van het totaal aantal bezoekers. 74 % van de schoolgroepen komt uit het basisonderwijs.

Naar inhoud toe worden in Hidrodoe tijdens het afgelopen jaar opnieuw grote inspanningen geleverd om de bezoekers niet alleen een leuke tijd te bezorgen maar ook om hen te informeren en te sensibiliseren. Bezoekers kunnen in 2011 kennismaken met nieuwe dagelijkse demonstraties: o.a. Water op Mars, Water op aarde, Vloeistoffen stapelen en de Sinterklaasdemo.

aantal bezoekers per jaar

45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

43.292 39.700

44.052 41.644

32.031

43.167

42.273

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Hidrodoe trekt er ook op uit. Zo zijn we in 2011 terug te vinden op de Vencabeurs, dit is de leermiddelenbeurs van het christelijke Onderwijzersverbond (COV) van Antwerpen, de Wereldmeerdaagse in Brasschaat, de beurs voor Vlaamse leraren wetenschappen (VELEWE), de beurs ‘Ecologisch, zonder is gezonder’ van het IOK en Pennenzakkenrock.

58 % van de groepen kwam uit de provincie Antwerpen. Het aandeel groepsbezoeken uit Vlaams-Brabant en Limburg groeit. De bezoekers op zondagen vertegenwoordigen 18 % van het totale bezoekersaantal. Een groot deel van dit succes is te danken aan de 189 verjaardagsfeestjes die op zondagen worden georganiseerd.

Op 8 mei wordt de jaarlijkse leerkrachtendag georganiseerd.

8% 4%

Antwerpen West Vlaanderen

58%

11%

Oost Vlaanderen andere

2%

48

Het programma voor onze bezoekers uit secundaire scholen wordt uitgebreid met Hidrolink. Dit is een actieve reflectiemethodiek die aansluit bij ‘Educatie voor Duurzame Ontwikkeling’. Sinds begin 2011 bieden we deze scholieren ook drinkbussen aan.

Vlaams Brabant Limburg

17%

41.154

35.495

Tijdens de vakantieperiodes worden specifieke concepten ontwikkeld. Het paasverhaal is een interactief verhaal volgens de Japanse Kamishibaimethode. Laat je niet flessen is een project in samenwerking met onder meer Ecolife, de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK), de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt) en de kunstenaar Stefan Van Biesen. Dr. Hoe ten slotte is een educatieve show rond water in de toekomst.

In 2011 werkt Hidrodoe samen met Eureka’s, een Vlaamse wetenschappen- en technologiewedstrijd voor het ganse secundaire onderwijs. Binnen deze samenwerking stelt Hidrodoe een onderzoeks- of ontwikkelingsopdracht op en neemt deel aan de jurering van de verschillende opdrachten. Tot slot wordt door IOK aan Hidrodoe gevraagd om een educatief pakket uit te werken dat IOK kan geven ter voorbereiding van een bezoek aan Hidrodoe.

49

personeel


veerle olbrechts, hr-selectie & loopbaan Pidpa heeft een goede reputatie. Dat merk ik als ik wervingsexamens en screenings organiseer. Mensen willen graag werken bij Pidpa. En waarom ook niet? Pidpa is een zorgzame werkgever, geeft zekerheid, kent flexibele werkuren en biedt een aantal extralegale voordelen die de moeite waard zijn. Mensen aantrekken is één ding. Vele mensen die bij Pidpa solliciteren doen dit omdat een Pidpa-personeelslid hen dit aangeraden heeft. Daar is het goed werken, zeggen ze dan. Je merkt dat ook als je ons personeelbestand bekijkt. Er zijn regio’s waar we bijzonder populair zijn. In andere regio’s wonen dan weer minder Pidpamedewerkers. Aangezien veel van onze arbeiders van huis uit werken, is het echter nuttig dat ze verspreid wonen over ons verzorgingsgebied. Waar Pidpa ook sterk in is, is het onthaal van nieuwe medewerkers. Dit viel me al op toen ik zelf in dienst kwam. En ik doe er nu alles aan om dat op een goede manier verder te zetten.

Op de eerste werkdag wordt ieder nieuw personeelslid opgevangen door mezelf of een collega. Zij krijgen algemene info over de werking van Pidpa, maar ook zeer nuttige info zoals hun rechten en plichten als personeelslid van Pidpa, hun verlofdagen, tikuren, enz. In de namiddag krijgen ze aangepaste opleidingen, bv. ICT. Belangrijk is dat ik voorafgaand een checklist stuur naar elke evaluator van een nieuwe medewerker. Hierin kan hij aangeven welke opleidingen zijn medewerker moet volgen en krijgt hij een geheugensteun om de nodige voorzieningen te treffen. Denken we maar aan praktische zaken als een bureau, telefoon, een eigen ICT-account met de juiste toegangen of werkkledij. Mensen aantrekken is één ding. De kunst is onze medewerkers tevreden te houden eens ze aangeworven zijn. En ook dat lukt ons. Ik ben ook medeverantwoordelijk voor de opvolging van de resultaten van het medewerkerstevredenheidonderzoek (MTO) dat we elke drie jaar houden. Pidpa scoort hierin over het algemeen beter dan de referentiegroep. Alleen het algemene tevredenheidscijfer lag bij de laatste bevraging iets lager. Nu lager … we scoren nog altijd meer dan 7 op 10! De betrokkenheid van de collega’s bij het bedrijf lag dan weer hoger dan de referentiegroep. En dat is zeer positief. 50

51

Status quo

Nieuwe pensioenregeling

Opleiding

Na jaren van groei wordt 2011 het jaar van de status quo. Het aantal personeelsleden blijft nagenoeg gelijk. De groei die we de voorbije jaren kenden, is dan ook uitzonderlijk. Sinds 2005 groeit het personeelsbestand van Pidpa met meer dan 100 personen aan tot 701 in 2010. Eind 2011 werken er nog 699 personen bij Pidpa. 32 % hiervan zijn arbeiders, de overige 68 % zijn bedienden. Toch betekent dit zeker niet dat er een wervingsstop is: we organiseren 14 wervingsexamens en 6 bevorderingsexamens in 2011. De uitstroom van – voornamelijk – personeelsleden die met pensioen gaan, ligt echter net iets hoger. Ook de gemiddelde leeftijd van onze personeelsleden blijft nagenoeg status quo. Gemiddeld zijn we 41,2 jaar oud. De arbeiders zijn met hun 39,6 jaar gemiddeld net iets jonger dan de bedienden die 42 jaar op de teller hebben.

Eind 2011 gaat de nieuwe regering van start. Het regeerakkoord bevat een aantal wijzigingen op het gebied van pensioenen die een impact hebben op de loopbaan van onze medewerkers maar ook op Pidpa zelf. De financiering van het ambtenarenpensioen wordt immers aangepast. Pidpa zal vanaf nu stelselmatig een grotere bijdrage moeten leveren om de pensioenen van haar medewerkers veilig te stellen. Voor 2012 alleen gaat het over een meerkost van meer dan 2 miljoen euro.

Pidpa hecht veel belang aan een goede klantenbenadering. Iedereen die start bij Pidpa krijgt dan ook een cursus klantgerichtheid. Pidpa startte hier een 10-tal jaren geleden mee. Het werd dus tijd voor een opfrisbeurt. Sinds 2011 richten we opfriscursussen klantgerichtheid in voor de werknemers die meer dan 10 jaar in dienst zijn. Nieuw hierbij is dat ook de evaluatoren tegelijkertijd uitgenodigd worden voor een korte workshop. Op die manier kunnen zij hun medewerkers ten volle ondersteunen.

evolutie personeel

700

599

618

650

677

685

701

699

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

600 500 400

Ook op andere vlakken proberen we onze leidinggevenden zo goed mogelijk bij te staan in hun taken. Een actiepunt uit het vorige MTO leidde tot het opzetten van een 360 gradenfeedbackonderzoek. Hierbij worden collega’s en medewerkers bevraagd via anonieme meerkeuzevragenlijsten naar de aanwezigheid van gedragsindicatoren bij de deelnemers. Op basis hiervan krijgen zij een individueel rapport dat een basis vormt voor hun verdere persoonlijke ontwikkeling. De resultaten van een eerste pilootgroep worden zeer positief onthaald. Daarom wordt beslist het systeem uit te breiden naar alle diensthoofden. Daarnaast worden ook opleidingen rond coaching georganiseerd. Meer en meer wordt de nadruk gelegd op duurzaam werken. Diverse medewerkers krijgen een toelichting over een aantal milieurelevante thema’s: grondverzet bij rioleringsprojecten, milieuzorg bij ontwerp en uitvoering van projecten, het activiteitenverslag van de milieucoördinator, de afvalstoffenstatistiek en het statusrapport rationeel energiegebruik op de kantoren.

300 200 100

MTO De derde editie van het medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) vond plaats op 6 en 7 december 2010. De resultaten hiervan worden bekendgemaakt in februari 2011. Wat stellen we vast? De algemene tevredenheid is gestegen in vergelijking met het vorige onderzoek: van 6,58 naar 7,02. Hiermee benaderen we het eerste MTO in 2005 waar we een resultaat van 7,03 behaalden. Dit resultaat is vergelijkbaar met dat van de Belgische overheid: 7,07. Het meest tevreden zijn onze medewerkers over de jobzekerheid: een score van 8. Nieuw aan deze editie is dat we niet enkel peilen naar de tevredenheid van onze medewerkers, maar ook naar de betrokkenheid. Tevredenheid

52

is immers vaak een momentopname en daardoor makkelijk beïnvloedbaar door actuele zaken: is het een zonnige dag en heb je net een gezellig gesprek met je collega achter de rug, dan zal je hogere scores qua tevredenheid geven dan wanneer het regent en je net een conflict had. Betrokkenheid daarentegen is veel duurzamer. We zijn dan ook blij dat het niveau van betrokkenheid bij Pidpa hoog is (7,06) en significant hoger dan de benchmark (6,81).

Ook veiligheid is een belangrijk weerkerend thema in onze opleidingen. Zo worden in 2011 opleidingen georganiseerd rond EHBO, risico’s van elektriciteit, werken met risicovolle machines zoals graafmachines, autolaadkranen, vorkheftrucks en hoogtewerkers, blusoefeningen voor interventieploegen en omgaan met agressieve klanten. Voor onze arbeiders organiseren we ook een interne opleiding om hen te sensibiliseren tot veilig werken.

De resultaten worden in de loop van 2011 verder besproken in een aantal workshops. Dit leidt tot een aantal actiepunten om de tevredenheid te verhogen.

53

Daling ongevallen

Mobiel kantoor

De inspanningen die we de voorbije jaren leverden rond veiligheid renderen. Jaar na jaar zien we een dalende tendens in het aantal ongevallen. Dit getal wordt uitgedrukt in de ‘frequentiegraad’. In 2011 bedraagt deze 29,8. Dit is het laagste cijfer sinds 1976.

Onze mobiele dienstverleners zijn zelden op kantoor. In 2011 krijgen ze volledige toegang tot het Pidpa-netwerk via een APN-verbinding. Gedaan dus met het faxen van belangrijke mails, personeelsnota’s, enz. Via deze technologie kunnen de mobiele dienstverleners immers zeer eenvoudig mails lezen en versturen, het intranet raadplegen, hun afwezigheden beheren, documenten raadplegen, enz. Ze hebben hierdoor veel meer gegevens ter beschikking, als het ware een bureau op verplaatsing.

Pidpa opnieuw laureaat Solidaritest Pidpa is voor de 3de keer op rij één van de laureaten van Solidaritest. Deze award bekroont bedrijven die zich onderscheiden door grote inspanningen voor maatschappelijk zwakkeren o.a. tewerkstelling van maatschappelijk kwetsbaren (laaggeschoolden, 50-plussers, ...), fondsenwerving door werknemers van het bedrijf ten voordele van een sociaal project en stimulering van het personeel om bloed te geven. Het project HidroPLUS weegt sterk door in de waardering.

aantal ongevallen 80 70 60 50 40 30 20 10 2010

2008

2006

2004

2002

2000

1998

1996

1994

1992

1990

1988

1986

1984

1982

1980

1978

1976

0

Een verminderd aantal arbeidsongevallen betekent minder leed voor de betrokkenen maar uiteraard ook minder arbeidsverlet. Een positieve zaak voor iedereen dus. Door kleine wijzigingen kan je soms al veel ongevallen voorkomen. Een aantal specifieke acties uit 2011 zijn bijvoorbeeld: het voorzien van all-seasons banden op dienstvoertuigen tot 3,5 ton als verbetering van de grip bij besneeuwde wegen, het veiliger maken van de verpakking van combinatiemeters, het voorzien van veiligheidsschoenen met extra hoge schacht ter vermindering van ongevallen met enkelverzwikking, de controle van watervangputten en vrachtwagens op veiligheid en het vervangen van kettingspanners voor graafmachines door een conform en veiliger type. 54

55

cijfers & letters


kris vekens, financiën Cijfers! Voor velen misschien niet interessant maar tot mij spreken ze. De Pidpa-jaarrekening heeft voor mij geen geheimen. Jaarlijks stel ik ze op en maak ze over aan de Nationale Bank, tezamen met een aantal specifieke financiële rapporten. Om de twee jaar moet ook de structuurenquête ingediend worden. Hierin wordt informatie over het bedrijf opgevraagd, zoals de activiteit, de werkgelegenheid, de opbrengsten, de kosten en de investeringen. Een jaarrekening is het opmaken van een soort eindbalans. Maar op zich is dit slechts een klein deel van mijn werk. In de boekhouding is het immers ook belangrijk om de toestand van nabij op te volgen. Wekelijks maak ik een financiële planning op. Wat zijn de verwachte inkomsten? Wat zijn de verwachte uitgaven? Ik doe dit door de gegevens te analyseren uit het verleden en tracht hierin tendensen te vinden. Nadien leg ik deze cijfers naast wat er echt binnen- en buitengegaan is die week. Het Pidpa-facturatiesysteem is zo uitgebouwd dat we een continue instroom hebben van financiële middelen. Via uitgavenbeheer en begrotingen worden de kosten opgevolgd. Zo passen de twee perfect in elkaar. In balans dus. Al vraagt dit wel wat controle. Zowel

intern als extern. Een paar keer per jaar komt de bedrijfsrevisor langs om de jaarrekening te controleren. Mijn collega’s en ik bezorgen hem de juiste onderlagen om de cijfers te duiden. Daarnaast doe ik de boekhoudkundige afsluitingen van projecten en orders. In de projectadministratie worden de kosten en opbrengsten toegewezen aan individuele distributie-, productie- of rioleringswerken. Controleren of alles goed geboekt is en deze cijfers vergelijken met de balanscijfers is mijn taak. Onze dienst werkt veel met financiële rapporten. Deze kunnen zeer divers zijn: vergelijkingen tussen verschillende profitcenters bijvoorbeeld. Of overzichtsrapporten van bepaalde inkomsten of projecten. Ik maak deze meestal op basis van standaardrapporten uit SAP die ik dan samenvoeg in Access of Excel. Als het rapporten zijn die men vaker nodig heeft, dan automatiseer ik dit. Persoonlijk vind ik dit zeer boeiend omdat ik hierin mijn 2 passies kan combineren: informatica en boekhouding. Wat heeft een mens nog meer nodig?

56

57

Omzet en winst

Vennoten Het aantal vennotenNEDERLAND in Pidpa-water blijft onveranderd. Het aantal vennoten in Pidpariolering stijgt van 28 naar 29. Meerhout treedt toe tot HidroRio. Berlaar stapt over van HidroSan ESSEN HOOGSTRATEN naar HidroRio. Onderstaand kaartje geeft de toestand op 1 januari 2012.

Het aantal klanten stijgt met 1,1 %. Het waterverbruik volgt deze tendens niet. In 2011 leveren we 2,1 % minder water aan onze klanten. Hiermee zitten we terug op het niveau van het verbruik van 2008. De levering aan andere waterbedrijven kent een sterke daling. Meer dan 70 %. Minder verbruik betekent een kleinere productie. Hier kennen we een daling van 4 %. Tegelijkertijd kochten we 20 % minder water aan bij andere waterbedrijven. Het aantal personeelsleden blijft nagenoeg status quo (-0,28 %). Toch stijgt de omzet met 4,05 % in vergelijking met 2010. De reden hiervoor is dat de gemeentelijke en bovengemeentelijke saneringsbijdragen gestegen zijn. Deze bedragen worden grotendeels doorgestort naar de diverse rioolbeheerders en Aquafin en hebben dus geen invloed op de winst die op hetzelfde niveau ligt als in 2010.

BAARLE HERTOG

KAPELLEN

KAPELLEN (HOOGBOOM)

Prov. OOSTANTWERPEN

eigen productie rein water aangekocht van andere waterbedrijven distributie eigen klanten verkocht aan andere waterbedrijven personeelsleden omzet winst

3.434.021 m³ 1.217.083 m³ 699

ESSEN

€ 187.175.505,12

KAPELLEN ST. - KAT. - WAVER HEIST OD BERG PUTTE BRASSCHAAT

ST. - AMANDS

€ 8.098.579,40

HidroRio

€ 3.959.611,78

SCHOTEN

AARTSELAAR KONTICH SCHELLE NIEL

PUURS

RUMST

WILLEBROEK

2

MOL

GEEL

HERENTALS NIJLEN

BALEN OLEN

HERENTHOUT

LIER MEERHOUT BERLAAR

KONTICH (WAARLOOS)

BORNEM BOOM

LINT

HidrIBA:

DESSEL

KASTERLEE

GROBBENDONK

BOECHOUT

HOVE

2

VORSELAAR

ZANDHOVEN

EDEGEM

HidroGem:

OUD-TURNHOUT

RANST

(VREMDE) MORTSEL BOECHOUT

HEMIKSEM

4

RETIE

Prov. VLAAMS-BRABANT WIJNEGEM

€ 863.984,15

HidroSan:

LILLE

ZOERSEL

WOMMELGEM

21

VOSSELAAR

SCHILDE

BORSBEEK

HidroRio:

ARENDONK

TURNHOUT

HERSELT MALLE MALLE

BONHEIDEN ANTWERPEN

Prov. LIMBURG

BEERSE

KAPELLEN (HOOGBOOM)

ZWIJNDRECHT

MERKSPLAS

HULSHOUT

MECHELEN

VLAANDEREN

29

RAVELS

LAAKDAL

BRECHT

STABROEK

WILLEBROEK

BAARLE HERTOG

WESTERLO RIJKEVORSEL

DUFFEL

RUMST

Vennoten riolering:

MEERHOUT BERLAAR KALMTHOUT

€ 12.922.175,33

water HidroGem

BORNEM

67

BALEN

HERENTHOUT WUUSTWEZEL

LIER

Vennoten water:

GEEL

OLEN

NIJLEN

LINT

HOOGSTRATEN

GROBBENDONK HERENTALS

KONTICH (WAARLOOS)

Prov. OOST-

2

MOL

RANST

HOVE

NIEL

PUURS

HidrIBA:

VORSELAAR

EDEGEM

AARTSELAAR KONTICH SCHELLE

57.708.021 m³

2

DESSEL

KASTERLEE

ZANDHOVEN

(VREMDE) MORTSEL BOECHOUT

BOOM

HidroGem:

LILLE

NEDERLAND

WOMMELGEM

63.925.457 m³

4

VOSSELAAR

ZOERSEL

WIJNEGEM

HEMIKSEM

HidroSan:

RETIE

SCHILDE

SCHOTEN

ZWIJNDRECHT

1.170.811

21

OUD-TURNHOUT

MALLE MALLE

BOECHOUT

aantal gebruikers

HidroRio:

ARENDONK

TURNHOUT BEERSE

BRASSCHAAT

503.644

29

BRECHT

STABROEK

BORSBEEK

aantal klanten

Vennoten riolering:

MERKSPLAS

RIJKEVORSEL

VLAANDEREN

67

RAVELS

WUUSTWEZEL

KALMTHOUT

Vennoten water:

WESTERLO

DUFFEL

LAAKDAL

HULSHOUT

ST. - KAT. - WAVER PUTTE

ST. - AMANDS

Prov. LIMBURG

HEIST OD BERG HERSELT

MECHELEN BONHEIDEN

Prov. VLAAMS-BRABANT

58

59

Kapitaal

Raad van Bestuur en Directiecomité

Het totale kapitaal van Pidpa bedraagt € 69.975, dit is een stijging van 1,9 % t.o.v. 2010. Deze stijging is het gevolg van het toetreden van nieuwe gemeenten tot Pidpa-riolering. Het overige kapitaal is ongewijzigd gebleven.

vennoot

De Raad van bestuur is samengesteld uit 77 leden. 65 leden, onder wie de voorzitter, zijn aangesteld door de gemeenten. 11 leden zijn aangesteld door de Provincie Antwerpen. De resterende afgevaardigde zetelt namens AWW. De Raad wordt verder aangevuld met 3 leden met raadgevende stem.

kapitaal

gemeenten

€ 33.600,00

provincie

€ 25.000,00

AWW

€ 11.375,00

totaal

€ 69.975,00

Op 31 oktober 2011 neemt Ludo Helsen, secretaris-bestuurder, afscheid van Pidpa. In 1979 wordt hij lid van de Raad van Bestuur. Sinds 1982 zetelt hij ook in het Directiecomité. Ludo Helsen wordt opgevolgd door Peter Bellens. Op 1 januari 2012 is de samenstelling van de Raad van Bestuur als volgt.

De verdeling van het kapitaal over de gemeenten is als volgt. De gemeenten die zowel water- als rioleringsaandelen bezitten, zijn gemarkeerd.

Aartselaar Arendonk Baarle-Hertog Balen Beerse Berlaar Boechout Bonheiden Boom Bornem Borsbeek Brasschaat Brecht Dessel Duffel Essen Geel Grobbendonk Heist-op-den-Berg Hemiksem Herentals Herenthout Herselt Hoogstraten Hulshout Kalmthout Kapellen Kasterlee Kontich Laakdal Lier Lille Lint 60

€

€

€

€

€ 75,00 € 125,00 € 25,00 1.530,00 € 100,00 € 840,00 € 25,00 1.100,00 € 425,00 € 375,00 € 705,00 € 150,00 € 202,50 € 77,50 € 225,00 € 150,00 € 375,00 € 75,00 2.995,00 € 175,00 € 300,00 € 632,50 1.082,50 € 227,50 € 677,50 € 125,00 € 325,00 € 150,00 € 25,00 € 175,00 € 725,00 € 100,00 € 52,50

Malle € Mechelen € Meerhout Merksplas Mol Niel Nijlen Olen Oud-Turnhout Putte € Puurs Ranst Ravels Retie Rijkevorsel Rumst € Schelle Schilde Schoten Sint-Amands Sint-Katelijne-Waver € Stabroek Turnhout Vorselaar Vosselaar Westerlo Wijnegem Willebroek € Wommelgem Wuustwezel € Zandhoven Zoersel €

1.010,00 1.727,50 € 740,00 € 100,00 € 252,50 € 512,50 € 175,00 € 75,00 € 100,00 1.197,50 € 250,00 € 175,00 € 100,00 € 75,00 € 802,50 1.237,50 € 335,00 € 75,00 € 150,00 € 660,00 1.560,00 € 150,00 € 600,00 € 532,50 € 50,00 € 200,00 € 710,00 1.937,50 € 75,00 1.352,50 € 935,00 1.400,00

De Raad van Bestuur staat onder leiding van: Eddy Huyghe, voorzitter en burgemeester Rumst Overige gemeentelijke leden (alfabetisch op gemeente) Nancy Vanroy, gemeenteraadslid Aartselaar Fons Vaes, gemeenteraadslid Arendonk Leo Van Tilburg, schepen Baarle-Hertog Werner Hens, schepen Balen Isabelle Druyts, schepen Beerse Willem Kelber, deskundige Berlaar Jeroen Truyens, schepen Boechout Dirk Bogaerts, deskundige Bonheiden Paul Coeck (waarnemend), gemeenteraadslid Boom Werner Meskens, schepen Bornem Dirk Coens, schepen Borsbeek Myriam Van Honste, schepen Brasschaat Tony Wouters, gemeenteraadslid Brecht Kris Bertels, gemeenteraadslid Dessel Paul Wuyts, schepen Duffel Gaston Van Tichelt, burgemeester Essen Griet Verhesen, gemeenteraadslid Geel Anne Janssen, gemeenteraadslid Grobbendonk René Willems, gemeenteraadslid Heist-op-den-Berg Tom De Wit, gemeenteraadslid Hemiksem Luc De Cat gemeenteraadslid Herentals Frans Witvrouwen, schepen Herenthout Frans Luyten, schepen Herselt Annie Desmedt, schepen Hoogstraten Hilde Van Looy, gemeenteraadslid Hulshout Georges Verpraet, gemeenteraadslid Kalmthout Jac Van Gansen, gemeenteraadslid Kapellen Mies Meeus, schepen Kasterlee Marleen Zeuwts, gemeenteraadslid Kontich Mia De Jong, gemeenteraadslid Laakdal Jan Hermans, schepen Lier Paul Diels, burgemeester Lille Walter Verhoeven, gemeenteraadslid Lint

Alain De Laet, gemeenteraadslid Malle Karel Geys, schepen Mechelen Roger Verheyen, schepen Meerhout Kris Luyckx, gemeenteraadslid Merksplas Jozef Lodewijckx, gemeenteraadslid Mol Kamiel Daelemans, gemeenteraadslid Niel Luc Luyten, schepen Nijlen Rudi Valgaeren, gemeenteraadslid Olen Jan Sels, schepen Oud-Turnhout Alfons Vekemans, gemeenteraadslid Putte Nini Vivijs, gemeenteraadslid Puurs Roel Vermeesch, voorzitter gemeenteraad Ranst Jos Coppens, schepen Ravels Marina De Bie, gemeenteraadslid Retie Karel Roefs, schepen Rijkevorsel Aline Ams, gemeenteraadslid Schelle Lutgart Engelen, gemeenteraadslid Schilde Ilse Stockbroekx, gemeenteraadslid Schoten Frans Joos, gemeenteraadslid Sint-Amands Eddy Vercammen, burgemeester Sint-KatelijneWaver Danny Franssens, gemeenteraadslid Stabroek Hannes Anaf, gemeenteraadslid Turnhout Mia Mesens, gemeenteraadslid Vorselaar Patrick Dielis, gemeenteraadslid Vosselaar Jan Michiels, schepen Westerlo Leo Carpentier, burgemeester Wijnegem Guido Kerremans, schepen Willebroek Louis Van De Voorde, gemeenteraadslid Wommelgem Dieter Wouters, schepen Wuustwezel Jan Verbist, schepen Zandhoven Bart Sebreghts, schepen Zoersel 61

Provinciale leden (alfabetisch op naam) Peter Bellens, gedeputeerde uit Herentals Rony Cuyt, provincieraadslid uit Bornem Bart De Nijn, gedeputeerde uit Mechelen Sabine De Vos-Cox, provincieraadslid uit Kapellen Paul Frighem, provincieraadslid uit Wilrijk Walter Horemans, provincieraadslid uit Berlaar Helmut Jaspers, provincieraadslid uit Kapellen Achiel Luyten, provincieraadslid uit Geel Lilli Stevens, provincieraadslid uit Duffel Leo Van Miert, provincieraadslid uit Oud-Turnhout Inga Verhaert, gedeputeerde uit Kalmthout

MAATSCHAPPELIJKE ZETEL EN EXPLOITATIEZETEL Vierselsebaan 5 2280 Grobbendonk

HOOFDKANTOOR

Bestuurder AWW Luc Bungeneers, voorzitter AWW

Desguinlei 246 2018 Antwerpen tel 03-216 88 00 fax 03-260 60 03 [email protected] www.pidpa.be

Leden met raadgevende stem Alfons Goossens, gemeenteraadslid Herenthout Karel Van Butsel, gemeenteraadslid Mechelen Walter Vermeylen, gemeenteraadslid Malle

HIDRODOE Haanheuvel 7 2200 Herentals [email protected] www.hidrodoe.be

Directiecomité

Managementteam

Eddy Huyghe, voorzitter Guido Kerremans, gemeentelijk ondervoorzitter Peter Bellens, 1ste provinciaal ondervoorzitter met functie van secretaris Sabine De Vos-Cox, 2de provinciaal ondervoorzitter

Tot 30 november 2011 maakte Guido Willemsen, manager HR en juridische zaken, deel uit van het managementteam. Vanaf 1 december wordt hij opgevolgd door Christine Verboven. De huidige samenstelling van het managementteam is als volgt:

Leo Carpentier Dirk Coens Annie Desmedt Werner Hens Achiel Luyten Eddy Vercammen Inga Verhaert, leden Koen De Schutter, waarnemer AWW

VOOR AL UW VRAGEN tel 0800-90 300 [email protected] op werkdagen: van 8 tot 17 uur voor dringende zaken: 24 uur op 24, 7 dagen op 7

Ronny Sabo, directeur-generaal Jan Bellon, directeur productie Geert De Smedt, directeur distributie Patrick Vercruyssen, directeur klantenrelaties Stefan Meys, directeur financiën, informatica en aankoop (FIA) Christine Verboven, directeur stafdiensten

Commissaris Boudewijn Van Ussel & co Lage Kaart 71 2930 Brasschaat

reg.burg.venn.: ondernemingsnummer: rechtsvorm: productie van drinkwater: labo: 62

A.82 BE 0204.908.936 opdrachthoudende vereniging gecertificeerd volgens NBN-EN-ISO 9001:2000 erkend en geaccrediteerd volgens NBN-EN-ISO 17025:2005

pidpa door de ogen van... eddy huyghe, voorzitter

Recommend Documents