Door de ogen van de hond Perfecte samenwerking voor een blije en rustige hond Jos Oosting gedragstherapeut
Inhoud Voorwoord Verantwoording
6 9
Deel 1 Introductie
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Door de ogen van de hond Moeten of willen Fido Hoe leert Fido? De theorie Fido in balans, de balansmix Little dog syndrome Antropomorfisme De extinction burst Spel Aaien Hoe dominant is jouw Fido? De perfecte baas? Dominant? En nu? Spiegelen Hoe neemt een Fido waar? Een Boerboel geeft antwoord op vele vragen Samenvatting deel 1
21 23 25 27 35 43 45 50 52 59 62 64 65 67 71 72 75
Deel 2 Leiderschap en communicatie
18 19
20 21 22 23 24 25 26 12
Inhoud
Leiderschap 79 Vergelijken van leiderschap 79 De supermanager 79 De chef 81 De Fido 82 Negatieve non-verbale communicatie en leiderschap 88 Wat maakt je als leider nu sterker? 89 Positieve non-verbale communicatie en leiderschap 89 Je lichaamshouding bij positieve non-verbale communicatie 90 Fake it if you can’t make it! 92 De alfarol 93 Praten met Fido 97
27
28 29 30
Gesproken commando’s De regels voor een commando De regels voor een commando (vervolg) Dominantie en onzekerheid Waar kan dominantie nu toe leiden? Samenvatting deel 2
102 102 104 106 109 111
Deel 3 Packleader-regels 31 32
33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 13
Inhoud
Introductie packleader-regels Eerst de mensen Eerst de mensen: uitleg Verboden zônes Begroeten van bezoek Let niet op Fido Fido past zijn gedrag aan jou aan Laat Fido niet in de slaapkamer en al helemaal niet in bed Laat Fido niet de hele tijd achter je aan lopen Laat Fido niet tegen je aanleunen Bewaak jouw persoonlijke ruimte Laat je tijdens het spel niet bijten of bespringen Vermenselijk Fido niet Zorg voor voldoende beweging Spreek de hondentaal Laat Fido niet rijden Fido eet als laatste Laat je niet aflebberen Niet trekken aan de lijn Laat je Fido niet zonder begeleiding in de tuin De baas staat altijd boven Fido Troost geen onzekerheid Heb niet te snel medelijden Laat geen overdaad aan speeltjes liggen Betreed als eerste een nieuw territorium Accepteer geen enkel gegrom, geen enkele hap Speel geen wedstrijdjes Fido komt naar jóu toe Ga niet uit de weg voor Fido en stap niet over hem heen Laat Fido niet bepalen wanneer het tijd is om…. Samenvatting deel 3
115 116 117 120 122 124 125 126 130 131 132 133 134 137 139 140 141 143 144 146 147 150 152 153 154 155 156 157 159 160 163
Deel 4 Hondentaal 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
Introductie hondentaal Waar dient hondencommunicatie voor? De staart: de barometer van de stemming De ogen Leunen De C-curve De zijkant laten zien De spelboog Om elkaar heen draaien De oren Tongelen Lichaam laag maken Overhangen Blikkeren en de mondhoeken Het stresspootje, de poot-lift Borstelen De beleefde begroeting Overspronggedrag Splitten Samenvatting deel 4
167 171 173 178 185 187 188 191 192 194 197 198 199 202 203 204 205 207 209 211
Deel 5 Oplossen van probleemgedrag 81 82 83 84
85 86
87 88
14
Inhoud
Introductie oplossen probleemgedrag Verklarende woordenlijst Verklarende woordenlijst: kort commentaar De time-out Protocol: de time-out Trekken aan de riem Niet alleen kunnen zijn Protocol: niet alleen kunnen zijn: Week 1- doorbreken van de routine Protocol: niet alleen kunnen zijn: Week 2- counterconditioning Alleen zijn is leuk! Verlatingsangst Protocol: verlatingsangst Protocol: verlatingsangst: de opbouw
215 217 219 220 223 224 233 236 238 239 242 242 245
89 90 91 92 93 94 95 96
97
98
99 100 101
102 103 104 105
15
Inhoud
Benchtraining Protocol: benchtraining Introductie angst Angst: een perspectief Angst voor aanraking/niet geborsteld willen worden Protocol: ‘treat then touch’ Angst voor de dierenarts Protocol: angst voor de dierenarts Aan een snuitje wennen Angst voor onweer en regen Protocol: angst voor regen en onweer Angst voor de auto/autorijden Protocol: spel Protocol: angst voor de auto Angst voor kinderen Protocol: angst voor kinderen De omgangsregels voor de kinderen Angst voor vreemden De regels voor het protocol: angst voor vreemden Protocol: angst voor vreemden stap 1 | week 1 - 3 Protocol: angst voor vreemden stap 2 | week 3-6 Protocol: angst voor vreemden stap 3 | het vervolg, we gaan het moeilijker maken Protocol: angst voor vreemden stap 4 | buiten Protocol: angst voor vreemden stap 5 | we gaan het nog moeilijker maken Angst voor andere (grotere) Fido’s Protocol: angst voor andere Fido’s Angst voor geluiden Protocol: angst voor geluiden? Angst voor vuurwerk Protocol: angst voor vuurwerk Counter conditioning Protocol: counter conditioning voor geluid Niet komen als je roept Trainen van commando: KOM (pavlov-fluit) Nagels knippen Protocol: nagels knippen Niet in bad willen Protocol: niet in bad willen
246 248 253 257 259 261 268 269 271 273 273 274 275 277 280 280 282 285 289 291 291 292 292 293 297 298 301 305 307 311 313 315 316 321 323 324 325 326
106 107 108 109 110 111
112
113 114 115
116 117 118 119
16
Inhoud
Continu blaffen om aandacht Protocol: continu blaffen om aandacht: Coprophagie (poep eten) Aanvallen van fietsers of joggers Graven in de tuin Happen en bijten tijdens het spelen Uitvallen Uitvallen, achtergrondinformatie Waarom valt een hond uit/wat triggert hem? Als je de trigger kent, ken je ook de oplossing Als je geen overtuigend leiderschap neerzet: Fido ziet je niet als leider als: Een uitvallende Fido Hoe herken je nu een uitval? Je eigen houding vlak voor een uitval? Hoe kun je nu met je eigen lichaamstaal een uitval voorkomen? Bufferen De oplossingen voor een uitvallende Fido Stop U Turn Kijk Baknijd Protocol: baknijd Agressie over bezit Protocol: agressie over bezit Meer Fido’s in huis die onderling vechten De regels om de hiërarchie te versterken Herken een aanval Een hond die geen ruzie wil, laat de volgende taal zien Wat zijn de bekende voorbodes van ruzie? Wat kunnen we nu doen om vechten te voorkomen? Twee oefeningen om tolerant te zijn richting elkaar Langs de schutting rennen/de tuin bewaken Protocol: langs de schutting rennen/de tuin bewaken Onzindelijkheid Samenvatting deel 5 Zit en blijf Een aantal aanwijzingen voor het protocol Het protocol: zit en blijf
327 328 329 332 333 335 336 337 339 340 343 343 344 345 346 347 349 350 350 351 352 355 356 359 359 363 365 367 368 368 371 373 374 375 377 379 381 381 383
1 Door de ogen van de hond We gaan in de toekomst door de ogen van de hond kijken: wat vindt hij belangrijk? Per slot van rekening willen we hem blijer en rustiger hebben, en we willen het ongewenst gedrag afleren. Dan zullen we minstens met zijn belangen rekening moeten houden. Weten we immers waarom hij iets doet, dan kunnen we aan de oorzaak gaan werken in plaats van aan symptoombestrijding te doen. Daarnaast: als je onvoorwaardelijk van je hond houdt, dan geef je hem wat hij belangrijk vindt, en niet wat je zelf belangrijk vindt. We gaan ook kijken naar de taal van de hond: wat zegt hij eigenlijk? Wat bedoelt hij nu? Maar vooral: waarom doet hij dat? Tot slot gaan we kijken naar verschillende types ongewenst gedrag en hoe we dit kunnen oplossen. Let op: Er is nooit een simpele oplossing zónder het neerzetten van leiderschap. Zonder leiderschap wordt iedere bemoeienis als storend en als bemoeizucht ervaren. Een correctie heeft dan geen zin. Daarnaast zal de hond jouw gedrag niet spiegelen: jij bent niet zijn voorbeeld, hij is een voorbeeld voor jou! Precies andersom dus. De opbouw van dit boek: Deel 1
Introductie
Deel 2
Leiderschap
Deel 3
De packleader-regels
Deel 4 Hondentaal Deel 5
21
Oplossen ongewenst gedrag
Door de ogen van de hond
2 Moeten of willen Door gebruik te maken van de packleader-methode en precies datgene te doen wat voor de hond belangrijk is, verschuift het gedrag van een hond die bepaald gedrag moet laten zien, naar een hond die bepaald gedrag graag wil laten zien. Ter vergelijking: het opvolgen van een commando door een hond kan op twee manieren: D Moeten: er staat iets tegenover als iets lekkers, een complimentje, een knuffel of (soms) het uitblijven van straf. D Willen: de hond volgt het commando op omdat degene van wie hij het commando krijgt in zijn ogen de absolute baas is. Hij wil dus graag gehoorzamen. Aan moeten kleven twee belangrijke nadelen: D De hond bepaalt zelf of de beloning voldoende is om te gehoorzamen D Het gaat nooit vanzelf, iedere keer moet je als baas een beloning in het vooruitzicht stellen. En dat zijn hele hondenleven lang. Bij willen is dat niet aan de orde: hij doet uit zichzelf wat er van hem verwacht wordt. De packleader-methode (zoals in dit boek wordt beschreven) is volledig gericht op wat de hond het beste begrijpt: zijn instinct. Het gevolg is dat de hond gedrag laat zien omdat hij het wil, niet omdat het moet. Dat betekent dat hij graag voor je zal willen werken terwijl je daar nauwelijks energie in hoeft te steken. Daarnaast is het resultaat blijvend en vertoont hij het niet alleen als er een commando wordt gegeven. Een ander voordeel van deze werkwijze is dat de hond veel beter op je gaat letten: jij bent zijn grote voorbeeld. De packleader-methode is geen kant en klare oplossing, maar het is een manier van werken met je hond. De kern van de methode: werken vanuit natuurlijk leiderschap, met het vertrouwen en respect van de hond voor zijn baas als resultaat.
23
Moeten of willen
Wat vinden de lezers van dit boek: D “Het enige boek over hondengedrag dat je ooit nodig zult hebben!” D “Geschikt voor amateurs, liefhebbers én professionals.” D “Ik had nooit gedacht dat ik dit gedrag van mijn hond zo snel af zou kunnen leren.” D “Dit is geen boek over hondengedrag, dit is een naslagwerk!” D “Een professioneel boek, geschikt gemaakt voor de gemiddelde hondenbezitter.” D “Een aanrader voor iedere hondenliefhebber, ook voor hen die geen problemen hebben.” D “Prachtige foto’s en helder geschreven, maar ik heb bij het lezen ook vaak gelachen!” Los hinderlijke gedragsproblemen op, zoals: Trekken aan de riem, niet alleen kunnen zijn, onzekerheid, uitvallen, opspringen, onzindelijkheid, agressie, vuurwerkangst, overdreven waken, najagen van fietsers en joggers, bang voor vreemde mensen en nog heel veel meer! “Door de ogen van de hond” beschrijft op duidelijke en doeltreffende wijze hoe je door professionele gedragstherapie een perfecte samenwerking met je hond kunt krijgen. Het uitgangspunt hierbij is dat je leert begrijpen waarom je hond bepaald gedrag laat zien. We kijken naar wat hem drijft en wat hij wil bereiken. We kijken ernaar “Door de ogen van de hond”. Jos Oosting werkt onder de naam Honden-coach.nl jaarlijks met honderden honden die probleemgedrag vertonen. Hij is gespecialiseerd in problemen rond agressie, dominantie en angst, en kenner bij uitstek van de hondentaal. Hij wordt regelmatig gevraagd om workshops te geven met als onderwerpen: uitvallen, hondentaal, angst en onzekerheid en wandelen met je hond. Zijn methodiek “De packleadermethode” gaat uit van een optimale samenwerking tussen baas en hond, zonder straf of dwang. Hij werkt samen met diverse internationaal gerenommeerde hondengedragstherapeuten.
In vijf delen leer je alles over hondentaal, trainings technieken en het oplossen van specifiek probleem gedrag. Hierbij staat de packleadermethode steeds centraal, zodat je zonder straf of dwang perfect kunt samen werken met je hond of op eenvoudige en snelle wijze vrijwel alle problemen met je hond overwint. Maar ook voor hondenliefhebbers met honden zonder ongewenst gedrag is dit boek een regelrechte aanrader. Het leert je als een professional naar je hond te kijken en hem te begrijpen. Daarnaast leer je hoe je jouw hond optimaal kunt motiveren, zodat hij ongewenst gedrag achterwege laat. Niet omdat dat moet, maar omdat hij het zelf wil. Het gevolg is een hond die graag voor je wil werken en in jou als baas zijn absolute held en voorbeeld ziet. Een perfecte samenwerking dus!
ISBN 978-90-90283-52-4
Een uitgave van Jos Oosting, gedragstherapeut
