Piccolo N i
e
u
w
s
e
Hulp voor het hart
lees op pagina 4
n
i
n
f
o
r
m
a
t
i
e
v
Informatie en nieuws voor patiënten Opgenomen in het MCH? Vanaf pagina 23 vindt u informatie over uw verblijf in ons ziekenhuis
o
o
r
2 0 1 1 • n r. 3 p
a
t
i
ë
n
t
e
S GRATI EN!
MEENE
M
n
Wij zijn gespecialiseerd in: Pruiken, zowel confectie als maatwerk Haarstukken, groot en klein Echt haar en synthetisch
Wij leveren voor alle verzekeringsmaatschappijen hulpmiddelen voor op het hoofd bij medische problemen zoals: Alopecia Chemotherapie Bestraling Kaalheid door medicijngebruik etc. Er zijn meer dan 250 modellen op voorraad.
Wij hebben ook een uitgebreide collectie: Mutsjes, shawls en bandana’s Haarstukjes zoals losse pony’s, staartjes, staarten, etc.
Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 8.30 tot 17.30 uur zaterdag van 8.30 tot 17.00 uur Bereikbaarheid: Tram 10, 17, 11 Bus 24, 14
Verder hebben wij een grote sortering bijouterieën en haarversieringen
Wij werken op afspraak
Erkend leverancier Therapeutische Elastische Kousen COMPRESSIEKOUSEN - BANDAGES - BRACES ORTHOPEDISCHE ARTIKELEN
Carla Roth-Ravenstein Medisch Centrum Haaglanden Locatie Anthoniushove Afspraak via Dermatologie of 0174-24 73 86 Locatie Westeinde Spreekuur maandagmiddag - Heelkunde Spreekuur donderdagmiddag - Dermatologie 0174 - 24 73 86
Apotheek Servicepunt Kerkplein Kerkplein 8 2681 BB Monster Tel: (0174) 24 73 86 Mob: 06 - 54701757
Gespecialiseerd in haarwerken Frederik Hendriklaan 244 2582 BM Den Haag
Tel.: 070 - 355 19 32 www.huismanhaartotaal.nl
www.vingeraandepols.com i n f o @ a p o t h e e k m o n s t e r. n l
COLOFON
IN DIT NUMMER Dotteren en behandeling van hartritmestoornissen in het MCH
Piccolo is het magazine voor patiënten, bezoekers, verwijzers en relaties van Medisch Centrum Haaglanden (MCH) en verschijnt viermaal per jaar.
4
Eindredactie en fotografie MCH, afdeling In- en Externe Communicatie Ontwerp Business Communications Uitgevers BV, Sneek Uitgever Business Communications Uitgevers BV, Sneek telefoon (0515) 429 429 Bladmanager / advertentieverkoop Digna Schoonen, telefoon (0515) 429 424
Direct baat bij nieuwste pacemaker
9
Druk Agropers, Sneek Oplage 6.000 exemplaren Redactieadres MCH, afdeling In- en Externe Communicatie Postbus 432, 2501 CK Den Haag telefoon (070) 330 28 27
[email protected]
Meedenken met mensen van wie het leven opeens op zijn kop staat
Ingezonden brieven en artikelen zijn welkom, maar de redactie behoudt zich het recht voor om deze in overleg in te korten of niet te plaatsen. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
13
Op de voorpagina staan: Cardiologen Pranobe Oemraswingh en Hemanth Ramanna
OVERIGE INFO Patiëntveiligheidskaart
16
MCH heeft twee locaties: MCH Antoniushove in Leidschendam en MCH Westeinde in Den Haag. Adresgegevens vindt u achter in dit magazine. Patiënten Adviesraad De Patiënten Adviesraad (PAR) van het MCH behartigt de belangen van MCH-patiënten. De PAR is bereikbaar via e-mail:
[email protected] Postadres: Patiënten Adviesraad MCH, p/a MCH Westeinde, kamer C14-56, Postbus 432, 2501 CK Den Haag
OPNAME-INFORMATIE over uw opname in het MCH
23
Deze Piccolo lezen op uw mobiele apparatuur? Scan dan deze code met een geschikt apparaat!
En verder in dit nummer ... 2 Kort nieuws I 9 Aparte afdeling voor psychiatrisch patiënten 13 Geestelijke verzorging voor iedereen I 15 Puzzelplezier 19 Recept van onze kok I 21 Kleine piccolo 1 Piccolo 2011
n r. 3
KORT NIEUWS
Lab West van Start Onder de naam Lab West heeft de regio Haaglanden een nieuwe organisatie voor de
Workshops Look Good Feel Better voor patiënten met kanker
modernste laboratoriumdiagnostiek en
Naast de lichamelijke en emotionele problemen die kanker met zich mee kan brengen, krijgen patiënten ook vaak te maken met veranderingen in het uiterlijk. Omdat de ervaring leert dat een goed verzorgd uiterlijk
trombosepreventie gekregen. Per 1 juli hebben het MCH, het HagaZiekenhuis en Stichting Trombosedienst ’s-Gravenhage en omstreken hun krachten gebundeld.
ook een beter gevoel geeft, organiseert het MCH vanaf september, samen met de stichting Look Good Feel Better, gratis workshops voor patiënten met kanker. Eenvoudige tips en adviezen helpen veel van de klachten te verbeteren of te camoufleren.
In Lab West gaan een deel van de ziekenhuislaboratoria en de gehele trombosedienst op. Het wordt een centraal laboratorium dat tijdens kantooruren grote hoeveelheden routinewerk en bijzondere bepalingen verricht. Daarnaast beschikt elke ziekenhuislocatie over een laboratorium voor spoed-
De workshops zijn voor
aanvragen en bloeduitgifte dat 24 uur per dag open is.
mensen met kanker, tijdens
Onder meer technische ontwikkelingen, zoals
en/of (recent) na hun
laboratoriumrobots en informatietechnologie, maken
behandeling in het MCH.
deze ontwikkeling mogelijk. Dankzij een nieuw
Gedurende twee uur krijgen
planningssysteem, een uitgebreid netwerk van
circa twaalf patiënten
prikposten in de regio en mogelijkheden voor bloed-
advies over huid- en haar-
afname thuis, kunnen zoveel mogelijk mensen in de
verzorging. Speciaal
regio bediend worden.
getrainde schoonheidsspecialistes laten
Modernisering apparatuur
stapsgewijs zien op welke
De grote veranderingen vinden achter de schermen
manier de huid het beste
plaats, op de laboratoriumvloer. De komende twee jaar
verzorgd kan worden en
staat een ingrijpende uniformering en modernisering
hoe de deelnemers met
van de apparatuur gepland en de introductie van een
behulp van make-up er
nieuw informatiesysteem. Patiënten en aanvragende
beter uit kunnen zien.
specialisten en huisartsen kunnen dankzij Lab West
Er is een haarwerker/kapper aanwezig die laat zien wat er
ook op termijn in de eigen regio rekenen op de
mogelijk is met pruiken. Ook kunnen deelnemers experimenteren
modernste laboratoriumdiagnostiek en trombose-
met sjaals en andere alternatieven voor wie geen pruik wil
preventie. Met een goede service tegen een
dragen. Na de workshop krijgt iedere deelnemers een tasje met
concurrerende prijs. Bovendien komt deze
speciale cosmeticaproducten mee, beschikbaar gesteld door de
samenwerking opleidingen en onderzoek ten goede.
cosmeticabranche.
Data workshops in 2011: • 24 oktober, 10.00 - 12.00 uur in MCH Antoniushove • 12 december, 10.00 - 12.00 uur in MCH Westeinde Aanmelden kan telefonisch maandag tot en met vrijdag tussen 08.30 en 16.00 uur (070 - 330 21 42), via e-mail
[email protected] of direct bij de oncologieverpleegkundige. Meer informatie bij de oncologieverpleegkundige, www.mchaaglanden.nl of www.lookgoodfeelbetter.nl
2 Piccolo 2011
n r. 3
Virtueel in gesprek met zorgverleners en lotgenoten MCH-patiënten die onder behandeling zijn voor borstkanker, darmkanker of een hersentumor kunnen een persoonlijke pagina aanmaken op MijnMCH. De patiënten kunnen hier hun ervaringen delen met lotgenoten en vragen stellen aan verpleegkundigen en specialisten van het MCH. Met deze service krijgen patiënten meer mogelijkheden om op een eigen manier en op elk gewenst moment om te gaan met hun ziekte. Bent u bij het MCH onder behandeling voor borstkanker, darmkanker of een hersentumor, dan kunt u toegang krijgen tot een beveiligde persoonlijke pagina binnen www.MijnMCH.nl. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw gespecialiseerd verpleegkundige. Deelname is vrijwillig en gratis en geeft toegang tot: • Lotgenotenforum: patiënten kunnen met elkaar ervaringen delen. • Berichten: patiënten kunnen elkaar persoonlijke berichten sturen en vragen stellen aan verpleeg kundigen van de afdeling Oncologie. • Chat: patiënten kunnen tijdens geplande chat sessies vragen stellen aan hun specialist • Dagboek: patiënten kunnen hun eigen ziekteen zorgverloop bijhouden en delen met zorgverleners en lotgenoten.
MijnMCH is een pilot ontstaan vanuit een zorgvernieuwingsproject. De website biedt naast de interactieve mogelijkheden ook informatie over de zorg van het MCH bij borstkanker, darmkanker en hersentumoren. Het gehele proces van diagnostiek, behandeling, begeleiding en nazorg in het MCH is na te lezen en te zien op video voorzien van een voice-over in het Engels, Turks en Arabisch. MCH wil hiermee de bestaande dienstverlening aanpassen aan de huidige tijd en wensen van de patiënt.
Sportarts Adam Weir promoveert op behandelen liesblessures MCH-sportarts Adam Weir is gepromoveerd op de
trainingen hetzelfde effect heeft: ongeveer 55 procent van de
behandeling van liesblessures aan de Universiteit van
patiënten heeft hier baat bij. Het herstel ging het snelst bij de
Utrecht. In zijn proefschrift toont hij onder meer aan
manuele therapie. Het was voor het eerst dat een sportarts
dat de buikspier bij liesblessures minder dik is. Ook
promoveerde bij een promotor (prof. dr. Frank Backx) en een
constateert hij dat zowel een manuele geneeskundige
co-promotor (dr. Hans van der Tol) die beiden ook sportarts zijn.
behandeling als oefentherapie met intensieve
Medischegegevens.nl genomineerd voor IGZ-Zorgveiligprijs 2011 Medischegegevens.nl, een beveiligde website waar MCH-patiënten hun medisch dossier kunnen inzien, was één van de drie genomineerden voor de IGZ-Zorgveiligprijs van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Volgens de jury draagt deze voorziening in belangrijke mate bij aan het verminderen van medicatiefouten en is het innovatief omdat de patiënt zelf toegang heeft tot de gegevens. Twee jaar geleden introduceerde het MCH
mogelijkheid om de informatie nog eens rustig na te lezen, of
medischegegevens.nl. Hiermee kunnen MCH-
de uitslagen te bespreken met familie, vrienden of de huisarts.
patiënten hun medisch dossier inzien, waar en
Inmiddels maken ruim 6.000 patiënten hiervan gebruik.
wanneer ze dat willen. Zo kunnen zij altijd bij
De gegevens zijn up-to-date en de privacy van de patiënt is
medische gegevens zoals uitslagen, operatie-
gewaarborgd. De patiënt heeft de regie en het risico op
verslagen, röntgenfoto’s, medicatie. Ook kunnen
(medicatie)fouten bij overdracht naar een andere zorgaanbieder
patiënten zelf informatie toevoegen. Dat biedt de
is kleiner.
3 Piccolo 2011
n r. 3
Cardiologen Hemanth Ramanna (links) en Pranobe Oemrawsingh
Dotteren en behandeling van hartritmestoornissen in het MCH door Ludo van Klooster Binnen het MCH houden tien cardiologen zich bezig met problemen die kunnen optreden met het hart. Pranobe Oemraswingh is een van de cardiologen die met dotterbehandelingen de vernauwingen in de bloedtoevoer van het hart behandelt. Een behandeling die sinds 2009 mogelijk is in het MCH. Hemanth Ramanna is een van de specialisten van het MCH op het gebied van hartritmestoornissen. Hij is enthousiast over de voordelen van de nieuwe generatie apparaten voor het corrigeren van hartritmestoornissen. 4 Piccolo 2011
n r. 3
“Vernauwingen in de kransslagaders kunnen leiden tot
Stoornis in hartkamerritme
een blokkade van de zuurstoftoevoer en een hart-
“Een veel gevaarlijker hartritmestoornis is het op hol
infarct. Patiënten met deze vernauwingen kunnen op
slaan van het kamerritme”, vervolgt Ramanna.
drie manieren worden behandeld”, legt Oemrawsingh
“De hartkamers pompen het bloed de slagaders van
uit. “Medicijnen kunnen de bloedvaten wat verruimen,
het lichaam in. Een storing daarin kan een gevoel van
waardoor er meer zuurstof kan worden vervoerd. Een
duizeligheid, maar ook een acute hartdood tot gevolg
andere methode is de bypass-operatie, waarbij andere
hebben. Als met eenvoudige medicatie, aanpassing van
bloedvaten als nieuwe leidingen om de blokkade heen
levensstijl of na eventueel dotteren de pompfunctie
worden gelegd. Een derde methode is het dotteren,
slecht blijft, dan krijgt de patiënt een ICD, Implanteerbare
waarbij je via een slagader van de lies of van de pols
Cardioverter Defibrillator, voorgeschreven. Een ICD is
een slangetje brengt naar de kransslagader van het
een systeemkastje, dat onder de schouder wordt
hart, iets voorbij de vernauwing.”
geplaatst. Hiervandaan lopen een of meer elektrische draden naar het hart. Bij een te hoog ritme kan de ICD
“Nu is er binnen enkele dagen een diagnose gesteld én gedotterd”
een elektrische schok aan het hart geven om het hart even stil te leggen en weer opnieuw te laten beginnen.”
Veilige MRI-scan 750 patiënten per jaar
Nadeel van een ICD of pacemaker is dat een patiënt
Via het ingebrachte slangetje kunnen allerlei materialen
niet meer onder de MRI kan, als dat nodig mocht zijn
naar binnen worden gebracht, zoals een ballonnetje
voor een of andere diagnose. Door het magnetisch
om de vernauwde wand op te rekken en een stent om
veld van de MRI warmen de elektroden van deze
de opgerekte wand in tact te houden. Nu dotter-
apparaten op. Die warmte tast het hartweefsel aan.
behandelingen sinds 2009 mogelijk zijn in het MCH
“Patiënten met de nieuwste generatie ICD’s kunnen wel
kunnen ook patiënten die binnenkomen met een acuut
veilig een MRI-scan ondergaan”, vertelt Ramanna.
coronair syndroom en een dreigend hartinfarct worden
“Door een bepaalde manier van winding van de draden
behandeld. Erg belangrijk, vindt Oemrawsingh:
zijn deze systemen beveiligd tegen verwarming.
“Vroeger konden we alleen kijken wat het probleem
Collega Veldkamp heeft er al met succes gebruik van
was en dan doorsturen naar het Haga. Het kon
gemaakt. Waarschijnlijk zullen we al vrij snel alleen
vervolgens wel een week duren voor de patiënt
maar dit nieuwe type gaan gebruiken.” (Zie ook het
behandeld werd. Nu is er binnen enkele dagen een
verhaal van de heer Van der Sman op pagina 7.)
diagnose gesteld en gedotterd.” In 2010 waren er in het MCH 500 dotterbehandelingen. “In 2011 zullen wij
“Patiënten met de nieuwste generatie ICD’s kunnen wel veilig een MRI-scan ondergaan”
600 behandelingen uitvoeren en de komende jaren verwacht ik dat we groeien naar jaarlijks 750 gedotterde patiënten.”
Hartritmestoornissen Naast patiënten met vernauwde kransslagaders komen er in het MCH ook hartpatiënten met hartritme-
Gezonde levensstijl
stoornissen. Die stoornissen kunnen leiden tot een
Aan patiënten die al hart- en vaatproblemen hebben
plotselinge hartdood. “Een stoornis met een te laag
gehad, en aan mensen met een verhoogd risico
ritme als gevolg vangen we op met een eenvoudige
vanwege familiaire belasting, schrijven Oemraswingh
pacemaker, die in zo’n geval een extra impuls geeft
en Ramanna in sommige gevallen preventief bloed-
aan het hart”, legt Ramanna uit. “Bij patiënten met een
druk- en cholesterolverlagende geneesmiddelen voor.
hartritmestoornis die het hart op hol doet slaan,
Beiden benadrukken vooral het belang van een
zoeken we eerst de oorzaak en de plaats op. Als het
gezonde levensstijl zonder roken, met veel bewegen en
gaat om op hol slaan van het boezemritme is dat
met gezonde voeding bij het voorkomen van
doorgaans niet levensbedreigend. Naast het geven van
problemen aan hart en bloedvaten.
medicijnen kunnen we de plaats waar de storing begint opsporen met een catheterisatie en de plek wegbranden.” 5 Piccolo 2011
n r. 3
Patiënt Van der Sman heeft direct baat bij nieuwste pacemaker Onder de MRI met een bepaald soort pacemaker is nu mogelijk Door Ludo van Klooster De heer Van der Sman (76) heeft al ruim een half jaar een bijzondere pacemaker, waarmee ook MRIonderzoek mogelijk is. Hij had al eerder een pacemaker nodig, maar wachtte, op aanraden van cardioloog R. Veldkamp, op dit nieuwe type. Van der Sman: “Ik ben dolblij dat ik Veldkamps advies heb gevolgd want met mijn pacemaker heb ik al een MRI moeten ondergaan.”
Hoe is dat allemaal zo gekomen?
Nu is alles oké?
“Ik had last van hartfalen, een loopje naar de deur was
“Ja zeker, ik heb na de operatie zeven weken
me al te veel. Na een tijdje wist ik dat ik aan een
gerevalideerd in Prinsenhof. Van de week ben ik nog
pacemaker toe was. Bovendien kon ik vanwege mijn
voor controle geweest en alles is goed. Ik heb zelfs al
hartproblemen niet geopereerd worden aan een zenuw-
geprobeerd te fietsen. Ik blijf wel van iets anders
beklemming in mijn rug. Dokter Veldkamp raadde mij
in mijn rug problemen houden: ik ben altijd bakker
aan om even te wachten met de pacemaker, omdat er
geweest in Leidschendam, toen alles nog met de hand
een nieuw type zou komen waarmee ik ook onder de
ging. Eerst in de bakkerij en daarna liep ik met de
MRI kon en dat was zeker nodig bij de neurochirurg.”
bakfiets te sjouwen. Ik denk dat daarvan mijn rug versleten is. Met mijn vierenvijftigste ben ik afgekeurd.
U hebt gewacht met de rugoperatie tot de geschikte pacemaker er was?
Maar misschien kunnen ze daar ook nog wel iets aan doen; ze kunnen nu veel meer dan toen, nietwaar?”
“Veldkamp heeft mij de nieuwe pacemaker gegeven zodra hij hem had en kort daarna kreeg ik groen licht van hem voor de rugoperatie bij de neurochirurg. Die operatie is aanvankelijk goed gegaan, want de dag erna ben ik al uit bed geweest en heb ik oefeningen gedaan. De volgende ochtend zakte ik echter bij het uit bed komen door de benen.”
Ik heb begrepen dat u een nabloeding kreeg? “Ik moest toen eerst weer door de MRI om te kijken wat er precies was. Ik was wel heel blij dat ik die nieuwe pacemaker had waarmee dat kon. Stel dat ik een oude pacemaker had gehad. Dan hadden ze die eerst moeten verwijderen voordat ze het probleem hadden kunnen vinden.”
Hoe hebt u dit alles ervaren? “Iedereen is steeds erg aardig voor me geweest op alle afdelingen waar ik geweest ben. Het enige wat mijn vrouw en ik jammer vonden, was dat we bij die nabloeding van de rugoperatie weinig informatie van de neurochirurg kregen. Mijn rug ging er blauw uitzien en ik raakte na twee dagen zelfs verlamd. Achteraf denk ik dat hij nog niet begreep wat er was gebeurd. Maar meer praten was veel prettiger geweest. We maakten ons toen erg ongerust.” 7 Piccolo 2011
n r. 3
Medisch Psychiatrische Unit in MCH
Aparte afdeling voor psychiatrische patiënten door Philippine Polders In februari 2012 opent MCH Westeinde als derde ziekenhuis in Nederland een Medisch Psychiatrisch Unit (MPU). Deze aparte afdeling is voor patiënten die niet alleen een lichamelijke, maar ook een acute psychiatrische aandoening hebben. Zij hebben speciale zorg nodig en die krijgen ze hier.
Het gebeurt wel eens dat een patiënt door een
Wij begeleiden deze patiënten door bijvoorbeeld uit te
psychiatrische aandoening problemen verzorgt op een
leggen wat er met ze gebeurt. We kunnen kalmerings-
afdeling. Bijvoorbeeld door te schreeuwen, rond te
middelen geven en met behandeling beginnen, zoals
lopen, in een ander bed te gaan liggen of door een
bij depressie. Zodra een van beide aandoeningen –
gevaar voor zichzelf of anderen vormen. Oorzaak van
psychisch of lichamelijk – genezen of stabiel is, gaat
dit gedrag kan de lichamelijke ziekte zijn, het
de patiënt weg; of naar een gewone afdeling, of naar
opgelopen (hersen)trauma, of een bestaande
de GGZ-instelling. Goed overleg tussen specialisten en
psychiatrische aandoening. Psychiater Ferdi Balk moet
psychiater is dus noodzakelijk.”
deze patiënten nu nog verwijzen naar MPU’s in andere ziekenhuizen. “Die voorzieningen liggen buiten de
Regiofunctie
regio en hebben met enkele MPU-bedden op een
De MPU in het MCH is bedoeld voor de hele regio
psychiatrische afdeling ook niet altijd ruimte voor onze
Haaglanden. Artsen uit andere ziekenhuizen kunnen
patiënten. Dat was voor mij reden om het plan van
hun collega’s in het MCH benaderen met een verzoek
oud-collega Liesbeth de Regt van stal te halen voor
voor opname in de MPU. De MCH-arts neemt
een echte afdeling waar we dag en nacht patiënten
vervolgens de somatische zorg en behandeling over,
kunnen opnemen. Het VU Medisch Centrum, het eerste
de psychiater van het MCH de psychiatrische.
ziekenhuis met MPU, heeft dat plan ook gebruikt en
“Ik ben er trots op dat het MCH hiertoe heeft
dat blijkt bij hen erg succesvol te zijn.”
besloten,” vertelt Balk. “Dit is geen planbare maar wel veel voorkomende zorg. Gelukkig heeft ook verzekeraar
Rust, reinheid en regelmaat
Azivo ingezien dat hieraan in de regio behoefte is. Ik
Voor de nieuwe MPU ondergaat afdeling 10a een
verwacht en hoop dat collega-ziekenhuizen snel naar
bouwkundige metamorfose, vertelt Balk. “Er komen
onze MPU zullen gaan verwijzen. Ook is het de
alleen nog eenpersoonskamers, de indeling is
verwachting dat ambulances na een suïcidepoging of
overzichtelijk, er komen geluidswerende maatregelen
bij een trauma direct naar het MCH komen, zodat
en er is camerabewaking. Daarnaast zullen er op deze
patiënten met een indicatie direct naar de MPU
afdeling alleen verpleegkundigen werken die een
kunnen.”
bijscholing in psychiatrische benadering en begeleiding hebben gevolgd. Ook zal het behandelklimaat gebaseerd zijn op rust, reinheid en regelmaat.”
Goed overleg tussen specialist en psychiater “We nemen niet iedereen die een beetje in de war is, meteen op de MPU op,” benadrukt Balk. “Dat moet natuurlijk wel meerwaarde hebben. Het gaat bijvoorbeeld om patiënten die een poging tot zelfdoding hebben ondernomen of verwarde patiënten met ernstige gedragsproblemen die zichzelf of anderen in gevaar brengen.” Balk vervolgt: “De specialist, de hoofdbehandelaar, behandelt de lichamelijke klachten. 9 Piccolo 2011
n r. 3
Mient 545 2564 LD Den Haag Telefoon 070 - 368 69 65
[email protected] SHOWROOM: maandag, dinsdag, woensdag op afspraak donderdag en vrijdag hele dag voor u open
Inloopspreekuur in MCH Antoniushove (poli orthopedie) dinsdag 09.00 - 12.00 uur. vrijdag 13.00 - 16.00 uur.
Leverancier van o.a.:
• elastische kousen • loophulpmiddelen • orthesen • orth. corsetten
Locatie: de Elandstraat ligt in het centrum van Den Haag, vlakbij MCH Westeinde. Wij werken volgens afspraak.
Elandstraat 437 2513 HV Den Haag tel. 070 345 35 84
• prothesen
Openingstijden: Maandag t/m Vrijdag van 08.30 - 17.00 uur
• sportbandages
www.vandinterdenhaag.nl
• steunzolen vlg. gipsmodel
Palliatieve zorg kijkt naar de gehele patiënt
Luisteren, signaleren en adviseren door Philippine Polders Palliatieve zorg is géén terminale zorg, tenminste, niet alleen. Want als er één misverstand is dat Karin Colenbrander, verpleegkundige voor palliatieve zorg, graag uit de wereld wil helpen dan is het dat wel. Samen met het Netwerk Palliatieve Zorg heeft zij een scholingsplan voor collega-verpleegkundigen opgezet. Nu is op alle verpleegafdelingen in het MCH kennis over palliatieve zorg aanwezig.
Problemen benoemen Jenneke Alblas is de aandachtsfunctionaris palliatieve zorg van afdeling 9 in MCH Antoniushove. “Vaak zijn wij gewoon een luisterend oor,” vindt Alblas. “We hebben een vertrouwensband met de patiënt en proberen te helpen bij het maken van keuzes. Hoe zorg je zoveel mogelijk voor het behoud van kwaliteit van leven en het behoud van zelfstandigheid. We kunnen niet altijd iets doen, maar door de problemen te benoemen, help je de patiënt en de mensen om hem heen vaak al. Laatst was er bij ons een vrouw van buitenlandse afkomst opgenomen, getrouwd met een Nederlandse man. Zodra haar familie was overgekomen, zag je dat de man naar de achtergrond verdween. Dan is het voor hem goed als wij dat opmerken en dat ook tegen hem zeggen. Je lost het niet meteen op, maar erkent het probleem en hij kan Karin Colenbrander werkt sinds 2009 als palliatie-
er over praten.”
verpleegkundige bij het MCH. Tot haar taken behoren het coördineren van het palliatieteam, patiëntenzorg, contact met de eerstelijnszorg en kwaliteitsverbetering.
Wat is palliatieve zorg?
Al gauw kwam ze tot de ontdekking dat het MCH te groot is om alleen palliatieve zorg te verlenen. Dus
Karin Colenbrander legt het uit: “Palliatieve zorg
ontwikkelde Colenbrander een scholingsplan voor
begint al op het moment dat een patiënt te horen
collega-verpleegkundigen.
krijgt dat hij een levensbedreigende of chronische ziekte heeft waarbij geen kans op genezing is. Dat
Aandachtsfunctionaris
betekent dus niet altijd dat een patiënt op korte
Colenbrander: “Samen met het Netwerk Palliatieve Zorg
termijn zal sterven. Het is in eerste instantie de
heb ik de scholing opgezet. Ik heb alle verpleeg-
psychosociale zorg voor mensen van wie het leven
afdelingen benaderd om een aandachtsfunctionaris
opeens op zijn kop staat. Wij denken met ze mee
voor dit onderwerp te benoemen. In totaal zijn
en we denken vooruit. Patiënten en hun naasten
zeventien verpleegkundigen geschoold in de palliatieve
moeten leren omgaan met een kortere levens-
zorg. Het is de bedoeling dat zij hun kennis en
verwachting, met behandelingen, met een lijf dat
vaardigheden overdragen op hun collega’s. Ik houd alle
niet meer hetzelfde kan als vroeger. Daar praten
aandachtsfunctionarissen op de hoogte van de
we over. Ik houd ook contact met de huisarts en
ontwikkelingen op dit gebied. We komen twee keer per
de wijkverpleging. Verder zorg ik voor symptoom-
jaar bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en zijn er
bestrijding, zoals het bestrijden van pijn.”
themabijeenkomsten van de helpdesk palliatieve zorg.” 11 Piccolo 2011
n r. 3
Haaglanden Kliniek levert kwalitatief hoogwaardige zorg, zowel voor cosmetische- als plastische chirurgie. Wij kennen geen wachttijden! Ons zorgaanbod omvat: Plastische Chirurgie: Huidafwijkingen Handchirurgie Borstcorrecties
“KWALITEIT IS EEN KEUZE”
Cosmetische chirurgie o.a.: Ooglidcorrecties Neuscorrecties Rimpelbehandeling Liposculptuur Overmatig transpireren Borstvergroting/versteviging/verkleining Huidtherapie o.a.: Permanente ontharing Couperose behandeling
Koninginnegracht 94-95 0800 330 40 50
[email protected]
Wij werken uitsluitend met gekwalificeerde specialisten (lid NVPC) en zijn ISO 9001:2008 en ZKN gecertificeerd.
Geestelijke verzorging voor iedereen Door Irene Jansema De Dienst Geestelijke Verzorging is er voor alle patiënten van alle levensbeschouwelijke achtergronden. En voor hun naasten. Mensen worden door ziekte of ingrijpende gebeurtenissen vaak zo op zichzelf teruggeworpen dat zingeving aan het bestaan niet langer vanzelfsprekend is. Zij kunnen dan praten met een geestelijk verzorger over de betekenis van het leven, de zorgen, de afhankelijkheid.
De DGV bestaat uit:
Attry Ramdhani: “Vanuit mijn hindoe-achtergrond ben ik er natuurlijk voor de Hindoestaanse gemeenschap, maar ook vanuit andere levensbeschouwingen kloppen patiënten bij mij aan voor een gesprek of om advies.” Bertus Wessel voegt eraan toe: “Wij zijn er bovendien voor de naasten van een patiënt. Bijvoorbeeld als er sprake is van een traumatische ervaring, bij plotseling overlijden of als een patiënt zelf niet aanspreekbaar
Ad de Gruijter, vooral
Jamila Zacouri is
is.”
werkzaam in MCH
moslim geestelijk
Westeinde, heeft een
verzorger, zij werkt
katholieke achtergrond.
twee dagen per week.
voortgezet.” Wessel: “Er zijn ook patiënten die de
Attry Ramdhani, werkt
Bertus Wessel is als
kerkdiensten op zondag bezoeken omdat ze zich dat
twee dagen in de week
katholiek geestelijk
uur dan niet alleen voelen.”
op MCH Westeinde. Hij is
verzorger vooral
Eenzaamheid Patiënten die lange tijd in het ziekenhuis liggen kunnen erg eenzaam zijn. Irene Visser, predikant: “Laatst ontmoette ik een patiënt die er behoorlijk moeite mee had dat zij als enige op de zaal niemand op bezoek kreeg. Ik heb toen de ontmoetingen die we toch al hadden vooral tijdens het bezoekuur
met name voor de
werkzaam in MCH
Advies
hindoegemeenschap de
Antoniushove.
Jamila Zacouri: “Geestelijke verzorging gaat verder dan
geestelijk verzorger/pandit.
het bijstaan van patiënten bij zingeving en levensvragen. Wij zijn er ook om advies te geven aan zowel het personeel als aan de patiënt: ik heb te maken met de specifieke vragen en zorg voor de moslimgemeenschap. Hoe ga je vanuit je geloof om met medisch-ethische kwesties die zich kunnen aandienen bij een verblijf in het ziekenhuis?
Irene Visser is
Willy Hoogendoorn,
protestants-christelijk
katholiek geestelijk
Feestdagen
geestelijk verzorger en
verzorger, werkt zowel
Het MCH staat ook stil bij feestdagen van de
werkt drie dagen in de
in MCH Westeinde als
verschillende geloofsovertuigingen. Wessel: “Wij vieren
week in MCH Westeinde.
MCH Antoniushove.
altijd de grote religieuze feesten, zoals Kerst, Pasen,
Zij gaat ook voor in
het Suikerfeest en het Diwalifeest. Wie tijdens deze
kerkdiensten in MCH
dagen in het ziekenhuis is opgenomen slaat deze
Antoniushove.
belangrijke feesten binnen de eigen traditie niet graag over.”
De DGV wordt op beide locaties ondersteund door zo’n 60 vrijwilligers. 13 Piccolo 2011
n r. 3
Pijn na borstkanker? Heeft u ook zo'n last van de arm na de operatie? Veel borstkankerpatienten hebben na de ingreep last van een zwaar gevoel en pijn in de arm of in de oksel. Vaak is dit een ophoping van vocht. Hier is een oplossing voor! Voor gratis advies of vragen neem contact op met:
CosméDerm praktijk voor huid- laser- en oedeemtherapie Verheeskade 509 2521 DG Den Haag 070 - 880 44 22 06 - 197 863 50 www.cosmederm.net
CosméDerm behandelt oedeem, acne, littekens, overbeharing, pigment en andere huidaandoeningen op paramedisch niveau.
Berberis 4 Winkelcentrum Leidsenhage Tel: 070-3272226
De kwaliteit van uw zien is bij ons in goede handen. Onze opticiens, contactlensspecialisten en optometristen willen u graag optimaal adviseren.
www.oogmerktunderman.nl
Damlaan 23C Leidschendam Tel: 070-3274635 Van Hoytemastraat 74 Den Haag Tel: 070-3242056
Puzzelplezier Woordzoeker
Doe g i gezelel ! me
Het antwoord vind je op pagina 21
Alle woorden liggen kriskras verborgen in het veld met letters: horizontaal, verticaal en diagonaal, beide kanten op. Sommige letters worden meerdere malen gebruikt. Als u alle woorden uit de lijst hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters regel voor regel van boven naar beneden de oplossing van deze woordzoeker.
APOTHEKEN
G
Y
N
A
E
C
O
L
O
G
I
E
E
O
G
E
B
O
R
E
N
E
H
N
N
G
E
D
R
P
N
A
G
E
A
E
E
A
L
L
I
D
L
L
R
M
N
L
T
P
E
E
L
S
A
N
P
L
D
E
I
L
E
I
H
A
I
A
U
H
E
D
S
P
O
R
T
A
R
T
S
E
N
D
C
H
R
O
N
I
S
C
H
E
C
I
H
E
T
H
P
N
D
E
O
L
E
M
S
T
H
C
E
R
E
L
T
K
U
S
A
S
O
J
G
N
E
G
I
U
B
E
M
A
P
O
T
H
E
K
E
N
O
E
T
A
E
E
S
O
O
L
E
D
O
N
S
N
E
D
E
L
G
O
O
E
E
E
A
U
D
I
O
L
O
G
I
E
D
G
GENETISCH OORLEL ASTMA GYNAECOLOGIE ORTHOPEED AUDIOLOGIE HANDEN PUSH BUIGEN HEELKUNDE RECHTS CEL HERNIA SAPJE CHRONISCH HIEL SLANG COPD (longaandoening) LOOPREK SPORTARTSEN DBC NAASTE TOTAAL GEBOREN NASLEEP YOGA GEDEGEN NODELOOS GENEESMIDDELEN OOGLEDEN
Oplossingen De kleine piccolo, pagina 21 Deze slang heeft een kop en een staart
Omdat je er geen emmer onder kunt zetten!
Puzzelslang
Raadsel
15 Piccolo 2011
n r. 3
Patiëntveiligheidskaart
16 Piccolo 2011
n r. 3
17 Piccolo 2011
n r. 3
GGZ Haagstreek is dé organisatie voor geestelijke gezondheidszorg in de randgemeenten rond Den Haag. U bent bij ons aan het juiste adres voor een snelle behandeling en begeleiding van psychische klachten zoals: • • • • •
Depressie Somberheid Angsten Verwardheid Wisselende stemmingen
GGZ Haagstreek Telefoon: 070 444 1000 Internet: www.ggzhaagstreek.nl Vestigingen: Leidschendam, Voorburg en Wassenaar
GGZ Haagstreek kan alleen cliënten behandelen na verwijzing door de huisarts.
Maat- & Orthopedisch schoenatelier
Linneweever Orthopedisch schoenatelier Spreekuurlocaties (consult volgens afspraak) MCH Antoniushove Leidschendam Sint Franciscus gasthuis Rotterdam Wij werken volgens afspraak
Nu ook in MCH Antoniushove Leidschendam Leverancier van o.a. orthopedische schoenen semi-orthopedische schoenen therapeutische elastische kousen steunzolen aanpassingen confectieschoenen verbandschoenen ortheses en protheses geselecteerd confectieschoeisel
De hofleverancier voor uw voeten
Tevens hebben wij een ruim assortiment confectie comfortschoenen. Den Haag Westeinde 32a 2512 HD Tel: (070) 363 95 51
Zoetermeer Plesmanstraat 14 2722 NV Tel: (079) 331 77 00
Rotterdam Kleiweg 85b 3051 GK Tel: (010) 418 32 58
sinds 1827
www.linneweever.com / email:
[email protected]
‘Voor ik ga slapen’ S.J. Watson, Anthos, juli 2011 ISBN 9041417249
Het recept van onze kok Overheerlijk salade met Eet gemarineerde rivierkreeftstaartjes smakelijk !
Wat heb je er voor nodig? • 400 gr. rivierkreeftstaartjes • 400 gr. gemengde sla • 10 teentjes knoflook in dunne plakjes gesneden Hoofdpersoon Christine
• 2 Spaanse pepers in dunne plakjes gesneden • 3 dl olijfolie
wordt wakker in een
• 2x limoen 1 in partjes en 1 het sap en beetje rasp
vreemd huis, naast
• 1 stokbrood • 1 bosje kervel • 2 tomaten in partjes
een onbekende man.
• 1x peterselie vers en fijngesneden
In de badkamerspiegel ziet ze ook een vreemde.
Bereiding:
De man vertelt haar
Marinade: Verhit de olijfolie tot deze kringelt. Voeg vervolgens de
dat dit haar huis is,
knoflook erbij. Zodra deze begint te kleuren de pepers erbij doen
dat ze al meer dan
en het vuur laag zetten. De knoflook mag niet verbranden. Laat
twintig jaar met elkaar getrouwd zijn en dat hij dit
het vervolgens vijf minuten op laag vuur staan. Hierna afkoelen
elke ochtend moet herhalen. Door een ongeluk
en dan de peterselie erbij, de helft van de limoensap, flink wat
heeft ze namelijk geheugenverlies opgelopen.
zout, een beetje peper en de limoenrasp.
Christine bedenkt een manier om hieraan te ontsnappen en ontdekt een andere waarheid.
Leg de kreeftjes minimaal twee uur in de marinade en schep af en
Intrigerend verhaal met sterk plot, dat je meteen
toe om.
uit wil lezen.
Doe wat sla op het bord en leg daar de rivierkreeftstaartjes op. Vervolgens de stukjes tomaat, dan de kervel en een eetlepel
Een aanrader!
limoensap per salade.
19 Piccolo 2011
n r. 3
De kleine piccolo Hoe jij de Magistrale Avonturenplaneten ontdekte Ben je klaar voor een avontuur? Heb je al je vriendjes gedag gezegd? En je astronautenpak en planetenpaspoort ingepakt? Want in dit boek heb jij de hoofdrol en ga jij zelf op avontuur! Samen met astronaut Maud en haar robothondje Laika ontdek je de Magistrale Avonturenplaneten. In het dagboek vind je een speciale sterrenkaart en acht sterrenwindkaartjes. De sterrenwind bepaalt hoe jij door dit boek vliegt. Ga maar mee, als je durft... Prachtig vormgegeven boek vol spannende illustraties voor kinderen vanaf 4 jaar (voorlezen) tot ongeveer 9 jaar (zelf lezen). Geschreven door Krista Izelaar. Illustraties van Denise van Leeuwen. Uitgeven door: CircusPatz/A.W. Bruna Uitgevers. ISBN: 97 890 22 99 8809 Prijs: € 19,95
Puzzelslang 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Waarom kun je een muis niet melken?
Er kruipen twee slangen door de woestijn. Vraagt de één: “Zeg, zijn wij giftig?” “Waarom vraag je dat?”, vraagt de ander. “Nou, ik heb net op m’n tong gebeten.” Komt er een pyromaan bij het wegrestaurant… weg restaurant! Een boer rijdt op zijn tractor al slingerend door een Gronings dorpje. Hij zit in zijn cabine en zo te zien vermaakt hij zich prima. Achter hem rijden agenten, zij vinden het welletjes en besluiten om de man aan te houden. Luid zingend opent de boer zijn cabine en roept: “Wat toch een techniek hè. In Hilversum draaien ze muziek en ik kan het hier helemaal horen...” “Ja, ongelofelijk”, zegt de ene politieman, “en in Schiedam maken ze jenever en ik kan het hier ruiken...”
Vul de goede letters in, begin bij de staart. En als je ’m af hebt, zie je een zin.
18. De eerste letter van een ernstige ziekte. 19. De letter die je het vaakst ziet in het woord roomboter. 20. De parkeerletter. 21. Dezelfde letter als de zestiende letter van deze slang. 22. De eerste letter van de mooist fluitende vogel. 23. Evenveel begint met deze letter. 24. En Evelien ook. 25. De op één na de laatste letter van dat lange woord bij letter nummer 8. 26. De stille letter, sssssssssst. 27. De vierde letter van tuttig. 28. Abracadabra heeft veel van deze letters. 29. Als je het alfabet omdraait, staat deze letter achteraan. 30. De raad maar lekker letter, rararara. 31. De letter waar je vast wel een shirt van hebt.
De eerste letter van Dirk. De tweede letter van eend. De laatste letter van het alfabet. De laatste letter van thee. De letter van het geluid van een slang. De langste letter van het alfabet. De eerste letter van het alfabet. De achttiende letter van Hottentottententententoonstelling. De letter die achter in je keel klinkt. De hijgletter. De vijfde letter van het alfabet. Nog een keer die letter. De laatste letter van een elf. De letter die hoort bij een T-splitsing. De tweede letter van HELP! De eerste letter van één. De laatste letter van Daan.
Raadsel
Da’s lachen
singen Oplos els raads 5 a1 pagin
Oplossing van bladzijde 15 Een glimlach doet u goed
woordzoeker 21 Piccolo 2011
n r. 3
Opname-informatie
Hartelijk welkom in het MCH. Hoewel een bezoek aan het ziekenhuis niet altijd even prettig is, doen wij ons uiterste best om uw verblijf in het MCH zo aangenaam mogelijk te maken. Wij willen u de zorg geven die u nodig hebt. Zorg van topkwaliteit. Op deze pagina’s vindt u heel veel informatie over uw verblijf in ons ziekenhuis. Maar mocht iets niet duidelijk zijn of hebt u wensen, zegt u dit dan tegen een van onze medewerkers. Zij helpen u graag verder.
Inhoudsopgave
1. Informatie voor iedereen
Informatie voor iedereen
23
Met spoed naar het MCH
26
Buitenlands ziekenhuis Als u het afgelopen jaar in een ziekenhuis in het buitenland hebt gelegen, horen wij dat graag van u. Mogelijk bent u besmet met de MRSA-bacterie. Deze
Bezoek aan de polikliniek
26
ziekenhuisbacterie is resistent tegen antibiotica. Dit kan gevaar opleveren voor uw en andermans
U wordt opgenomen
28
gezondheid. Als u het ons meldt, kunnen wij tijdig maatregelen nemen.
U mag het ziekenhuis verlaten
29
Rechten en plichten
29
Adressen
31
Huisregels MCH is een rookvrij ziekenhuis. Het gebruik van een mobiele telefoon is in het ziekenhuis toegestaan, behalve op plaatsen waar staat aangegeven dat dit verboden is. 23 Piccolo 2011
n r. 3
24 Piccolo 2011
n r. 3
Faciliteiten
(On)Tevreden
• In de centrale hal van MCH Westeinde en
Als u ontevreden bent over uw behandeling of verblijf
MCH Antoniushove bevindt zich een Chipknip Oplaad
in MCH, dan stellen wij het op prijs als u dit meldt bij
punt. In de centrale hal van MCH Westeinde is een
de direct betrokkene en/of de leidinggevende van de
kaarttelefoon.
afdeling. Mocht dit niet lukken dan kunt u terecht bij
• Het MCH heeft in beide vestigingen een kapsalon die
de klachtenfunctionaris.
voor iedereen toegankelijk is. De verpleegkundigen
MCH Antoniushove: (070) 357 40 44
op de afdeling kunnen een afspraak voor u maken.
MCH Westeinde:
(070) 330 18 18
In MCH Antoniushove kan een gastvrouw u naar de kapsalon begeleiden.
U kunt ook een klachtenformulier invullen.
• Het MCH beschikt in beide vestigingen ook over een pedicure (zie ook Hoofdstuk 4)
Dit formulier is verkrijgbaar in de centrale hal. Als uw verblijf echter prettig is verlopen, dan horen wij dat
• Een aardigheidje, iets te snoepen, fruit, bloemen,
ook graag. U kunt een bericht achterlaten in ons
lectuur, toiletartikelen, postzegels, kranten en
gastenboek op de website www.mchaaglanden.nl.
telefoonkaarten zijn te verkrijgen bij de Express-so-
U kunt ook gebruik maken van het formulier ‘U maakt
winkel in de hal.
ons beter’.
Dienst Geestelijke Verzorging
Tolkentelefoon
Elke zondag is er een kerkdienst verzorgd door één
Hebt u moeite met de Nederlandse taal en bent u
van de medewerkers van de Dienst Geestelijke
gewend om thuis een andere taal te spreken? MCH
Verzorging (DGV): pastor, predikant, moslim geestelijk
biedt de mogelijkheid om in uw eigen taal met artsen
verzorger en pandit. In MCH Antoniushove begint de
en verpleegkundigen te spreken via de Tolkentelefoon.
kerkdienst om 10.30 uur en in MCH Westeinde om 10.00 uur. De medewerkers van de DGV kunt u
MCH is een topklinisch opleidingsziekenhuis
bereiken via de verpleegkundige van de afdeling of via
In het MCH worden op diverse afdelingen en in diverse
telefoonnummer (070) 330 25 56. Vrijwilligers van de
specialismen mensen opgeleid tot verpleegkundige,
DGV kunnen u naar de kerkdiensten brengen of naar
gespecialiseerd verpleegkundige, arts of specialist. Het
het Stiltecentrum op de tweede etage begeleiden. Zij
is dus goed mogelijk dat u tijdens uw behandeling of
komen regelmatig op de afdelingen.
onderzoek te maken krijgt met leerlingen, studenten, co-assistenten of artsen in opleiding tot specialist. Er is
Onderzoek en behandeling
altijd een gediplomeerd verpleegkundige of een
De specialist die verantwoordelijk is voor uw medische
specialist eindverantwoordelijk en achter de schermen
behandeling, overlegt met u welke onderzoeken worden
bereikbaar.
verricht en welke behandeling nodig is. Mocht het gesprek met de specialist onduidelijk zijn, of gebruikt
Co-assistent = is een student Geneeskunde in de
hij/zij vaktermen, vraag dan nadere uitleg. De specialist
laatste jaren van zijn studie. Hij/zij loopt stage in ons
rekent erop dat u aan de behandeling meewerkt, uw
ziekenhuis en werkt onder supervisie van de arts-
afspraken nakomt en geen dingen doet die de
assistent en de specialist. Vlak voor het afstuderen
behandeling kunnen schaden. Voor operaties of onder-
noemen we deze arts ook wel semi-arts. Hierna wordt
zoeken heeft de arts uw toestemming nodig. In acute
hij/zij arts-assistent.
medische noodsituaties mag er echter gehandeld worden
Arts-assistent = is een afgestudeerd arts die werkt
zonder uw toestemming. Artsen, verpleegkundigen en
onder supervisie van de specialist. De meeste arts-
andere hulpverleners zijn tot geheimhouding verplicht
assistenten in het MCH zijn ‘aios’, arts In opleiding tot
over alle zaken die zij in hun beroep tegenkomen.
specialist. De opleidingsduur van aios is 5-6 jaar.
Gegevens die worden vast-gelegd in de dossiers en in
Sommige arts-assistenten zijn ‘anios’, arts niet in
de computer, worden met de grootst mogelijke zorg-
opleiding tot specialist, hun opleidingsperiode is nog
vuldigheid gebruikt door degenen die bij uw
niet begonnen.
behandeling betrokken zijn. Het MCH verwerkt gegevens van patiënten voor behandeling, verpleging, verzorging
Uw afspraak of behandeling kan iets langer duren dan
en onderzoek. Dit gebeurt volgens de regels die de wet
gewoonlijk doordat u eerst te woord kan worden
hieraan stelt (de Wet Geneeskundige Behandelingsover-
gestaan door een co-assistent en daarna door een van
eenkomst en de Wet Bescherming Persoonsgegevens).
de artsen. De co-assistent krijgt de gelegenheid met u 25
Piccolo 2011
n r. 3
te praten en inzicht te krijgen in uw klacht of probleem,
Begeleiders op de Spoedeisende Hulp
de arts-assistent of specialist geeft extra uitleg.
Bij elke patiënt zijn maximaal twee begeleiders in een
We gaan er van uit dat u bereid bent om ons te helpen
behandelkamer toegestaan. De behandelingen zijn
de volgende generatie zorgverleners goed voor te
vaak intensief en meestal zijn er meerdere artsen en
bereiden op de toekomst! Als u bezwaren hebt
verpleegkundigen bij betrokken. Overige begeleiders
tegen de aanwezigheid van een toekomstig arts of
kunnen wachten in de wachtkamer of in ernstige
verpleegkundige, meldt u dit dan aan uw behandelend
gevallen in de familiekamer. Zo nodig kunt u elkaar
arts.
aflossen. In sommige gevallen beslist de arts of verpleegkundige dat er maar één of helemaal geen
Stichting Vrienden van Antoniushove
begeleider mee kan. Wij vragen hiervoor uw begrip.
Het is mogelijk om giften te storten ten name van de
Op de SEH in MCH lopen ook gastvrouwen rond; zij
Stichting Vrienden van Antoniushove te Leidschendam
brengen patiënten en begeleiders zo mogelijk thee en
(Postbank 73.60.662 of bankrekeningnummer
koffie als ze moeten wachten, maken een praatje en
23.07.63.545). De giften zijn bedoeld om sociale,
stellen u op uw gemak. Soms helpen zij een bed
culturele, recreatieve en andere activiteiten te
opmaken of doen andere klusjes.
bevorderen voor patiënten en medewerkers van het ziekenhuis. Van deze giften hebben wij bijvoorbeeld al
Vervolgafspraak
boeken en watercoolers voor de patiënten gekocht.
Afhankelijk van de gekozen behandeling wordt u bij
Donateurs krijgen automatisch het patiëntenmagazine
een specialist terugverwacht op de polikliniek: Als het
Piccolo thuis gestuurd.
mogelijk is, krijgt u deze afspraak direct mee. Daarnaast kunt u online een afspraak maken bij
Recreatiefonds MCH
diverse poliklinieken van het MCH. Voorlopig is deze
Giften kunt u ook storten ten name van het Recreatie-
service alleen mogelijk voor de poliklinieken KNO,
fonds (Postbank 37.60.968). Uit dit fonds worden
Reumatologie, Orthopedie, Revalidatie en Sport-
extra’s voor de medewerkers betaald, bijvoorbeeld een
geneeskunde. Het online afspraak maken is bereikbaar
etentje voor de afdeling of een dagje uit.
via www.mchaaglanden.nl. Na een eenmalige inschrijving kan direct gestart worden met het online
Patiënten Adviesraad
regelen van een afspraak. Voor afspraken bij andere
De Patiënten Adviesraad (PAR) van het MCH behartigt
poliklinieken dan bovenstaand, krijgt u een kaartje
de belangen van MCH-patiënten. Hebt u ideeën of
mee met het telefoonnummer van de betreffende
opmerkingen, neemt u dan contact op met de PAR.
afdeling, zodat u de volgende dag zelf een afspraak
De PAR is bereikbaar via e-mail:
[email protected]
kunt maken. Ook kan het zijn dat u aansluitend aan
Het postadres is:
uw SEH-bezoek moet worden opgenomen. U en/of uw
Patiënten Adviesraad MCH,
begeleiders vernemen dan de reden van opname en de
p/a MCH Antoniushove, kamer A03-075,
afdeling waar u komt te liggen.
Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
3. Bezoek aan de polikliniek 2. Met spoed naar het MCH Als u een afspraak wilt maken voor een bezoek aan Als u met de ambulance naar MCH wordt gebracht,
een arts, voor een onderzoek of behandeling, vragen
proberen wij een familielid of ander contactpersoon
wij u eerst naar een verwijzing. Hebt u een verwijsbrief
voor u te waarschuwen. Als u zelf naar de Spoed-
vanuit de SEH of via uw huisarts of tandarts, dan kunt
eisende Hulp (SEH) komt, houdt u dan rekening met
u rechtstreeks bellen met het afsprakenbureau voor
het volgende:
een afspraak. Dit kan op maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur.
Triage Op de SEH vindt triage plaats door een SEH-
Telefoonnummers Inschrijf- en afsprakenbureau:
verpleegkundige. Deze gespecialiseerde
(070) 330 24 45
verpleegkundige bepaalt hoe ernstig uw lichamelijke
MCH Westeinde:
klacht is en binnen welke tijd u daarvoor gezien moet
Bij de afdelingen Sportgeneeskunde en Orthopedie
worden door een arts.
kunt u ook per mail een afspraak maken:
26 Piccolo 2011
n r. 3
(070) 330 24 45
27 Piccolo 2011
n r. 3
-
[email protected]
Het Opnamebureau noteert:
-
[email protected]
• De gegevens van de patiëntenpas, waaronder de
Hebt u nog geen verwijzing? Neemt u dan eerst contact
gegevens van uw huisarts en verzekering
op met uw huisarts of tandarts.
• Eventuele opname in een buitenlands ziekenhuis
Eerste afspraak
Vervolgens kijken wij wanneer we u kunnen opnemen.
Neem bij uw eerste bezoek aan de polikliniek in MCH
Het Opnamebureau kan u een schatting geven van de
het volgende mee:
wachttijd voor opname. Voor een operatie hebt u nog
• de verwijsbrief of verwijskaart
een gesprek met de anesthesist en met een
• uw identiteitsbewijs (zoals paspoort of rijbewijs)
verpleegkundige op het verpleegkundig spreekuur.
(zie punt 1, Buitenlands ziekenhuis).
• uw verzekeringspapieren of verzekeringspasje • een lijstje met medicijnen die u regelmatig slikt
Waardevolle zaken Wij raden u aan om waardevolle zaken zoveel mogelijk
(indien van toepassing)
thuis te laten. Het ziekenhuis is in principe niet Voor u naar uw afspraak gaat, moet er eerst een
aansprakelijk voor vermissing en/of beschadiging van
patiëntenpas voor u worden gemaakt. Hiervoor kunt u
uw persoonlijke eigendommen. Indien u toch bepaalde
terecht bij het Inschrijf- en afsprakenbureau in de
waardevolle zaken wilt meenemen, kunt u gebruik
centrale hal van het ziekenhuis. Hier wordt gevraagd
maken van een kluisje. Kluisjes kunt u aanvragen bij
naar uw identiteitsbewijs, uw verzekeringspas en uw
het winkeltje in MCH Antoniushove of bij de portier in
Burger-service-nummer (voorheen Sofi-nummer). Als uw
MCH Westeinde.
gegevens verwerkt zijn, krijgt u uw patiëntenpas. Op deze pas staan uw naam, uw pasfoto en een streepjes-
Uw verblijf
code. De pasfoto wordt in het ziekenhuis gemaakt, u
MCH probeert uw verblijf zo verzorgd en prettig
hoeft geen foto mee te nemen. Bij ieder bezoek aan
mogelijk te laten verlopen en hopelijk kunt u na een
het MCH is het noodzakelijk dat u deze pas bij u hebt.
kort verblijf weer gezond naar huis. Een paar zaken
Het duurt een paar minuten om de pas te maken; komt
zijn belangrijk om te weten:
u dus bij het eerste bezoek wat eerder naar het MCH.
Medicijnen
Na het verkrijgen van de patiëntenpas kunt u naar de
Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis levert de
polikliniek. Meldt u eerst bij de balie van de specialist
ziekenhuisapotheek uw medicijnen. Dit kunnen
of afdeling. Hier geeft u uw verwijsbrief of -kaart en
dezelfde zijn als die u thuis gebruikt, maar het kan ook
uw patiëntenpas af. Nadat enkele administratieve
zijn dat de specialist hier één of meer medicijnen aan
handelingen verricht zijn, kunt u plaatsnemen in de
toevoegt of juist weglaat. Neem de medicijnen die u
wachtruimte. Uw pas krijgt u na het bezoek van de arts
thuis gebruikt, mee naar het ziekenhuis en toon deze
of verpleegkundige terug.
aan de verpleegkundige. De medicijnen worden aan u of uw contactpersoon teruggegeven.
Afspraak afzeggen? Bent u voor een gemaakte afspraak verhinderd? Belt u
En verder:
dan zo spoedig mogelijk de polikliniek om uw afspraak
• Brand: In geval van brand bent u geruime tijd veilig
af te zeggen. U kunt meteen een nieuwe afspraak
op uw kamer. Volg de instructies van de
maken. Afzeggen of verzetten van uw afspraak? Doe dit dan uiterlijk 24 uur voor uw afspraak. Dit kan op werk-
verpleegkundigen of Bedrijfhulpverleners (BHV-ers). • Contactpersoon: Geef aan de betrokken verpleeg-
dagen, binnen kantoortijden van 9.00 - 17.00 uur. Wij
afdeling door wie thuis uw contactpersoon is en hoe
behouden ons het recht voor u de kosten in rekening te brengen, als u uw afspraak niet tijdig afzegt.
wij hem of haar kunnen bereiken. • Lezen: Het lenen van boeken is gratis. MCH Antoniushove: Vrijwilligers komen één keer in de week langs met een boekenwagen.
4. U wordt opgenomen
MCH Westeinde: De medewerker van de bibliotheek komt langs op de afdeling en is van maandag
Meestal verwijst de huisarts u naar een specialist. Wanneer tijdens het spreekuur op de polikliniek blijkt
t/m donderdag te bereiken op toestel 2659. • Maaltijdkeuze: De broodbuffetwagen biedt een ruime
dat opname noodzakelijk is en u dit advies van de
keus uit etenswaar. ’s Middags krijgt u een warme
specialist opvolgt, meldt u zich bij het Opnamebureau.
maaltijd. Op het formulier kunt u uw keuze
28 Piccolo 2011
n r. 3
aangeven. Een gastvrouw komt dagelijks bij u langs
de week, inclusief zon- en feestdagen. Tijdens Kerst en
om u te helpen met het invullen van dit formulier.
Oud en Nieuw staan de veranderde bezoektijden op
• Pedicure:
borden in de hal en op de verpleegafdelingen
Afspraken voor de pedicure kunt u maken via: - De afdelingssecretaresse in MCH Antoniushove.
Bezoekregels:
- Voor afspraken in MCH Westeinde kunt u bellen
In het belang van de patiënten zijn in MCH Antoniushove maximaal twee bezoekers per patiënt
met D. Willkom, (070) 888 71 45.
toegestaan en in MCH Westeinde maximaal drie
• Sieraden: Alle piercings, sieraden en andere (edel)metalen voorwerpen moet u vóór de operatie
bezoekers per patiënt (Intensive Care maximaal twee
uit of af doen. Dit in verband met geleiding van
bezoekers per patiënt).
warmte en mogelijke brandplekken hierdoor.
Voor ernstig zieke patiënten is, na overleg met de
• Telefoon: U kunt via de telefoniste naar buiten bellen
verantwoordelijke verpleegkundige, een andere bezoekregeling mogelijk
(toestel 9). De kosten betaalt u met een eenmalige machtiging aan het verhuurbedrijf Patiëntline. • TV: Op alle patiëntenkamers is een kabelaansluiting.
5. U mag het ziekenhuis verlaten
Het is mogelijk een televisie te huren. U kunt dit aanvragen via een aanvraagformulier dat u kunt verkrijgen bij de afdelingssecretaresse. In het dag-
De specialist bespreekt met u welke verblijfsduur hij
verblijf van uw afdeling is ook een televisie
verwacht en welke factoren daarbij een rol spelen.
aanwezig.
Staat de ontslagdatum vast, dan stellen wij u hiervan
• Vrijwilligers: Het MCH beschikt over verschillende
op de hoogte. Soms hebt u na uw ontslag uit het
enthousiaste vrijwilligers. Zij maken het voor de
ziekenhuis nog zorg nodig. In dat geval zullen er
patiënt aangenamer door onder andere de kamer
instanties ingeschakeld (moeten) worden die de
netjes en fris te houden, een praatje te maken aan
benodigde zorg kunnen bieden. De medewerker van
het bed, de krant voor te lezen en samen de wacht
het Transferpunt regelt dan samen met u en/of uw
tijd voor onderzoek door te brengen. U kunt bij de
naasten en de verpleegkundige van uw afdeling de
verpleegkundige terecht als u iets nodig heeft. Mocht
noodzakelijke nazorg. Voor uitgebreide informatie over
u zelf geïnteresseerd zijn om als vrijwilliger aan de
de afdeling Transferpunt en over nazorg verwijzen wij u
slag te gaan, dan verwijzen we u graag naar het
naar de folder ‘Het Transferpunt’.
inschrijfformulier op de website onder ‘vacatures’. Indien nodig zorgen het Apotheek Transfer Punt (ATP)
• ’s Avonds na 20.00 uur moet het rustig zijn op de
in MCH Antoniushove en het Apotheek Service Punt
afdeling.
(ASP) in MCH Westeinde ervoor dat bij ontslag een
• In MCH wordt gemengd verpleegd.
medicatieoverzicht naar uw eigen apotheek wordt
Uw bezoek
gestuurd.
Bezoek van familie en vrienden kan een welkome afwisseling zijn, maar het kan ook erg vermoeiend zijn.
De specialist informeert uw huisarts. De huisarts krijgt
Daarom gelden er bezoekuren en bezoekregels:
een brief met de gegevens over de behandeling en de
Bezoekuren:
eventueel noodzakelijke nazorg.
Voor beide locaties gelden de volgende bezoektijden: Dagelijks:
van 15.30 - 19.30 uur
Vanaf 1 januari 2006 is de wet Zorgverzekering
ICU / CCU:
van 13.00 - 13.30 uur en
veranderd. Iedere inwoner van Nederland behoort
van 19.00 - 19.30 uur
verzekerd te zijn voor ziekenkosten. Op al onze
MCH Westeinde:
facturen zijn de Algemene Voorwaarden van de
C8 Stroke Care Unit kamer 40 en 50 van
Stichting Medisch Centrum Haaglanden van toepassing.
14.00 - 14.45 uur en van 18.45 - 19.30 uur. Op de
6. Rechten en plichten
Kraam- en Kinderafdeling zijn ouders en verzorgers altijd welkom, behalve tijdens het rustuur van 12.30 - 14.00 uur. Voor een van de ouders/verzorgers is
In de Wet op de Geneeskundige Behandelings
er de mogelijkheid om te overnachten op de Kinder-
Overeenkomst (WGBO) zijn de patiëntenrechten én -
afdeling.
plichten vastgelegd. U hebt als patiënt recht op
De vermelde bezoektijden gelden voor alle dagen van
informatie over uw ziekte en de behandeling hiervan. 29 Piccolo 2011
n r. 3
De hulpverlener moet u informeren over:
weefseldonatie, dan kunt u terecht bij een van de
• uw ziekte of aandoening;
donatiefunctionarissen, telefoonnummer
• de aard van de voorgestelde behandeling of het
MCH Antoniushove: (070) 357 47 79
onderzoek;
en voor MCH Westeinde (070) 330 22 17.
• andere behandelingsmogelijkheden; • de gevolgen of eventuele risico’s van de behandeling
Gegevensbescherming Het MCH verwerkt gegevens van patiënten voor
of het onderzoek; • de medicijnen en eventuele bijwerkingen.
behandeling, verpleging, verzorging, onderzoek en
U hebt recht op inzage in uw medisch en
het verbeteren van kwaliteit. Het gaat hier om
verpleegkundig dossier, recht op aanvulling, correctie
personalia- en identificatiegegevens, financiële,
en vernietiging van uw medisch dossier als hiertoe
administratieve en medische gegevens. Dit gebeurt
aanleiding bestaat. Voor vragen hierover verwijzen wij
volgens de regels die de wet hieraan stelt (de Wet
u naar de Patiëntenvoorlichting.
Geneeskundige Behandelingsovereenkomst en de Wet Bescherming Persoonsgegevens). Het MCH beschikt
Als patiënt hebt u ook enkele plichten die een
hiertoe over een (geautomatiseerd) patiëntengegevens-
optimale behandeling mogelijk maken:
bestand.
• u dient bij behandeling in het MCH in het bezit te zijn van een patiëntenpas van het ziekenhuis met
Het verstrekken van gegevens aan derden
daarop uw foto. Om die te laten maken hebt u een
Alleen medewerkers van het MCH die beroepshalve
officiële legitimatie nodig (het bij u dragen van een
daartoe bevoegd zijn, hebben inzage in uw gegevens.
geldig legitimatiebewijs, paspoort of rijbewijs is in
Wanneer personen of instanties buiten het ziekenhuis
Nederland verplicht).
over uw gegevens willen beschikken, kan dat alleen
• u dient de hulpverlener duidelijk en volledig te
wanneer u daarvoor schriftelijk toestemming hebt
informeren, zodat die een goede diagnose kan
gegeven. Ook wanneer een behandelaar in het MCH
stellen en u een deskundige behandeling kan geven;
gegevens uit een ander ziekenhuis wil opvragen,
• u dient binnen redelijke grenzen de adviezen van de
heeft hij uw toestemming nodig.
hulpverlener op te volgen, bijvoorbeeld over
Zonder uw toestemming mag het MCH gegevens
medicijngebruik en dieetvoorschriften;
leveren aan een aantal registrerende instanties op
• u dient respect en begrip te tonen voor uw
het gebied van de volksgezondheid. Heeft u vragen hierover of overweegt u bezwaar hiertegen te maken,
behandelaar(s) en uw medepatiënten; • u dient het ziekenhuis correcte gegevens over uw
dan kunt u zich wenden tot uw behandelend arts.
zorgverzekering te geven en de hulpverlener of de instelling waar die werkzaam is, te betalen.
Wetenschappelijk onderzoek In de gezondheidszorg worden steeds nieuwe
Orgaan- en weefseldonatie
behandelingsmethoden en medicijnen ontdekt. Dit is
Na het overlijden van een patiënt raadpleegt de arts
mogelijk door wetenschappelijk onderzoek. Dit
het donorregister als de overledene voldoet aan de
onderzoek kan alleen plaatsvinden met gegevens van
criteria voor mogelijke donatie van organen en/of
patiënten. Uw gegevens worden onder een code
weefsel. Wanneer de overledene niet geregistreerd
(dus niet op naam) verwerkt. Wanneer u het niet goed
staat in het donorregister, vraagt de arts aan de
vindt dat uw gegevens worden gebruikt voor weten-
nabestaanden of de overledene in het bezit was van
schappelijk onderzoek, kunt u dit bespreken met uw
een donorcodicil. Heeft de overledene geen
behandelend arts, en heeft u de mogelijkheid om
wilsbeschikking nagelaten, dan vraagt de arts de
schriftelijk bezwaar maken. Wanneer het voor de
nabestaanden om toestemming voor orgaan- en/of
gegevensverzameling van het wetenschappelijk
weefseldonatie. Zowel in MCH Antoniushove als in MCH
onderzoek toch noodzakelijk is dat de onderzoeker
Westeinde is een speciale donatiefunctionaris
wel weet van wie de gegevens zijn, vraagt uw
aanwezig. Wilt u meer informatie over orgaan- en/of
behandelend arts u om toestemming.
30 Piccolo 2011
n r. 3
Adressen Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
[email protected]
MCH Antoniushove Burgemeester Banninglaan 1 2262 BA Leidschendam Tel. (070) 357 44 44 Fax (070) 357 41 14
Postadres 앬
Postbus 411 2260 AK Leidschendam MCH Antoniushove is bereikbaar met de tramlijnen 2 en 6 en met de buslijnen 39, 40, 46 en 47. Er is ruime parkeergelegenheid.
MCH Westeinde Lijnbaan 32 2512 VA Den Haag Tel. (070) 330 20 00 Fax (070) 380 94 59
Postadres 앬
Postbus 432 2501 CK Den Haag MCH Westeinde is bereikbaar met de tramlijnen 2 en 6 en de RandstadRail (RR3 / RR4) en met de buslijnen 25 en 130. Er zijn parkeerfaciliteiten achter het ziekenhuis.
Parkeerkosten
MCH Westeinde:
MCH Antoniushove:
Eerste 21/2 uur per 1/2 uur
€
0,60
Eerste half uur:
€
0,50
Elke volgende uur
€
1,80
Tweede half uur:
€
0,50
8 Uur parkeren kost
€
14,40
€
25,00
Ieder volgend uur of deel daarvan:
€
1,00
Dagtarief (24 uur):
€
10,00
(geldt ook voor verloren kaart)
Geen maximum dagtarief Verloren kaart
De Algemene Voorwaarden van de Stichting Medisch Centrum Haaglanden zijn gratis te verkrijgen in het Nederlands, Turks, Frans en Engels bij de debiteurenadministratie.
31 Piccolo 2011
n r. 3
Overzicht specialisten MCH Anesthesiologie (narcose) W. van Alphen Mw. S. van Duijn Dr. A.y Gutierrez y Leon C.F. den Hartog J.D. Holstein K. Jacz R. Jansen Mw. F.de Kempenaer-Ulrich J.W.K.E Osse J.S. Pöll Dr. B.A. in ’t Veld M.G.C.M. Verbeek Mw. M. Toonen Mw. A.C.Werger B.E. Zeppenfeldt
Apotheek B.H. Graatsma H.J. ter Horst R.J. Moss Dr. J.W.P.M. Overdiek E.E. Roelofsen Mw. E.M.J. Visser E.B. Wilms
Cardiologie (hart) R.F.J.M. Geuskens M.J.W. Götte Mw. M. Hordijk-Trion Mw. P.J. Jansen Dr. P. van der Meer Dr. P. Oemrawsingh Dr. H.A.P. Peeters Dr. H. Ramanna L.H. Savalle Dr. J.H.M. Schreur W.J. Tietge Dr. P.J.M.J. Vantrimpont Dr. R.F. Veldkamp A.J. Wardeh
Chirurgie / Heelkunde onlangs gefuseerd met de maatschap Heelkunde Bronovo Dr. G.J.D. van Acker Dr. C.H.R. Bosman Dr. J.M. Hoogendoorn F.J. Idenburg Mw. dr. M.T.T. Knook Dr. A.W.K.S. Marinelli Dr. S.A.G. Meylaerts Dr. J.C.A. de Mol van Otterloo S.J. Rhemrev Dr. J.R.M. van der Sijp Dr. A.C. de Vries M.W.G.A. Bronkhorst Dr. O.R. Guicherit Dr. J.M. Heslinga Dr. A.H.P. Niggebrugge Dr. H.J. Smeets T.J. van der Steenhoven
Dermatologie en Venerologie (huid) Dr. Th. W. van den Akker (immunoloog) K.J. Balmus V.R. Basdew Mw. S. Badeloe Mw. Dr. A. Chang E. Honig Mw. Dr. J. Vink L.E. Vos
Gynaecologie Dr. P.J. Dörr Mw. F.M. van Dunné L.C.F. Haans Mw. Dr. M.J. Kagie Dr. J. Lind
Mw. I.F. van Luijk Mw. S. van der Meer F.C.M. Twaalfhoven D.M.V. Pelikan Mw. C.B. Vredevoogd Dr. C.A. Yedema
Interne Geneeskunde Dhr. dr. A.H. Bootsma H.F. Borggreve Mw. C. Brumsen Dhr. dr. P.K. Chandie Shaw F. Ekokobe Mw. M. Galli-Leslie Mw. dr. P.H.L.M. GeelhoedDuijvestijn L.B.S. Gelinck Dhr. J.H.M. Groeneveld H.H. Helgason F.J. Hes Mw. F.H. Heyning Dhr. dr. F.J.F. Jeurissen Mw. S. JohannssonVidarsdottir A.V. Kharagjitsing Mw. Dr. E.M.S. Leyten A.P.C. van de Maas Mw. H.M. Oosterkamp Dhr. L.E. Perk Dhr. dr. E.M. Scholten Mw. H. van Soest Mw. N. Srivastava H.D. Thang P.P.J. van der Veek Dhr. dr. R.J. Verburg M.J.M. de Vreede R. Vriesendorp
S.B. Keizer S. de Lange A.B.M. Rietveld J.W.A. Swen
KNO heelkunde J.M. Becker G.A. Croll J.H. Hulshof Mw. S.F. Meinesz E.J.C. Teunissen Dr. H.P. Verschuur J.G. Vinke
Pathologie Dr. P.C. Clahsen Dr. H.M. Hazelbag Dr. E.C.M. Ooms J.H. von der Thüsen
Longgeneeskunde
Kindergeneeskunde Mw. A. Clement-de Boers Mw. J. Bolt-Wieringa L.H.P.M. Filippini Mw. M.L. Kingma M.J. Oele B.C.M. de Vries-van der Vlugt P. Vos
Klinische Chemici Dr. W. Huisman Mw. dr. G.A.E. Ponjee Dr. J. van de Ven
Klinische Fysica M. Eenink B. Kemp Dr. E. Kouwenhoven Mw. dr. A.L. Petoukhova Dr. Ir. M.Pillay Dr. P.J.M. Rietveld J.P.C. van Santvoort
Mw. J. de Bruijn Mw. E. Goorhuis
Psychiatrie
Dermatologie Mw. M. Smulders (nurse practitioner)
Medisch Centrum voor Dansers en Musici
B. van den Aakster F.J.E. Balk H. de Bruijn Mw. H. Hagestein R.M.C. Oostveen M.M.S. Wapenaar
Dhr. A.B.M.Rietveld Dhr.dr.J.D.Macfarlane
Radiodiagnostiek / Röntgen
Medische Microbiologie Dr. G.J. van Asselt C.L. Jansen Dr. P.M. Oostvogel
Neurochirurgie M. Arts C.F.E. Hoffmann A. Kloet R.R.F. Kuiters W.C. Peul R. Walchenbach J.F.C. Wolfs J.A.L. Würzer
Intensivist G.C. Admiraal P.J.W. Dennesen R. Peeters M. Slabbekoorn J.P. van der Sluijs D.J. Versluis
Neurologie P.B. Augustijn Mw. E.G. Berger-Plantinga Dr. J. Boiten Mw. N. van Dijk R.J. Groen K. Jellema Mw. V. van Kasteel Mw. M. Kleijer Mw. dr. W. v.d. Mey Mw. E.A.J. Peeters R. Rundervoort Dr. R. Rijsman Dr. R.J. Schimsheimer A.L. Strikwerda Prof. dr. M.J.B. Taphoorn Dr. Ch.J. Vecht Mw. M.J. Vos
Nucleaire geneeskunde
Klinische Psychologie
Dr. J.W. Arndt Dr. J. Tim
M. de Gier Prof. dr. G.A. Kerkhof Dr. Ir. B. Kemp C. Kluft M. Sernee
Oogheelkunde B.F.T. Hogewind Dr. M.V. Joosse Mw. L.D.M. van Osch L.A.M. van Philips Mw. M. Stefanovic Mw. S. van der Vegte R.J. Wouters
J.H. Biesta Mw. dr. H.M. Ceha H.K. de Jager-Nowak Mw M.L. van Kempen P.C.M. Koper Mw. dr. T.C. Stam Prof. dr. H. Struikmans Mw S.C.G. Swank-Bordewijk Dr. P.J.M. van der Vaart Mw. Dr. A. Verbeek-de Kanter R.G.J. Wiggenraad
Mw. D. van den Breukel P. Ebbe Mw. J. Krijgsman Mw. Hessels Mw. Van de Kley P. Kieboom Mw. Leferink Mw. M. van der Knaap Mw. I. Slingerland
Hartfalen Mw. C.Tanis Mw. L. Bollee Mw. M. van der Smissen
KNO Mw. D. van Ee Mw. A. Goossens
Longoncologie Mw. M. Odinot Mw. J. de Bruijn
32 n r. 3
Mw. M. Geubel L. Hanson Mw. A. v.d. Meij Mw. C. Ros Mw. M. van Rookhuijzen
Neurochirugie Mw. I. van Beelen
Neuro-oncologie Mw. H. Zwinkels-van Vliet
W.M. de Beus Mw. dr. M.H.W. de Bois P.D.M. de Buck Dr. G. Collée L.R. Lard A. Linssen
Neurologie Mw. K. Boutrus (consulent epilepsie) Mw. E.G. Gortmaker Mw. J.J.M de Meris Mw. S. Stienstra (consulent Parkinson en MS NP i.o.)
Revalidatie H.J. Arwert E.H.T. Los-van Mechelen Mw. B. Meeuwisse-de Vries Mw. Th.A. Veenis V.S.M. Venhof
Oncologie
Sportgeneeskunde
Reuma
Dr. J.H. Tol A. Weir Th.C. de Winter
Mw. M. Diepstraten Mw. B.van Vliet Mw. D. Groeneweg
Tandheelkunde
Wondconsulent
R.C. van Dongen
Mw. Mw. Mw. Mw.
C.P.A.M. Berger J.A.J.M. Kirch J.A.F. Leenarts J.W.M. Loeff P. Minnee
Dr. E.R.A. van Arkel R.E. van der Flier P.H.C. den Hollander
Mammacare / Stomazorg
Reumatologie
Urologie
Orthopedie
Piccolo 2011
R.W. van den Bos L.P.J. Cobben E.G. Coerkamp M.W. Heyenbrok B.F.W. van der Kallen (neuro-radioloog) Dr. L.M. Kingma E. van der Linden Dr. G.J. Lycklama à Nijeholt (neuro-radioloog) Dr. J.B.C.M. Puylaert T.P.W. de Rooij Mw. H.M.E. Quarles van Ufford W.G. Wassenaar B.J.G. van Weelde Mw. M. Wever-Koorevaar
Diabetes
Radiotherapie
Dr. F.J. Hes
KNF / Slaapcentrum
S. Wildenbeest
Mw. dr. G.J. de Jongh
Plastische chirurgie
Klinische Genetica
C.J.M.Denissen C.A.Hoogenboom A.C. van Houwelingen M.M.H. Lub-Moss
De specialist bespreekt met de patiënt of een advies van de consulent zinvol is. De afspraak voor de consulent wordt door de AIDS / HIV doktersassistente gemaakt.
Astma / COPD
Mw. C.R.M. Apap H.J.C.M Baur E.F.L. Dubois Mw. D.W.M. de Jong Mw. K.W. Maas Mw. T.A.C. Nizet R.E.T Nöcker S.R.S. Ramai
Kaakchirurgie M.L. Bazuin Y.L.N.Pace-Khouw
Verpleegkundig consulenten
Mw. N. van Schie Mw. T. van Starkenburg Mw. C.M. OosterkampBorgelink
N. Lippits H. Steenbruggen E.A. Lenselink R.A. van Leeuwen
