Personalia. Bestuur. Contactpersonen. Directie. mr A.J. Jutte voorzitter

Jaarverslag 2007

Jaarverslag 2007

Personalia Bestuur mr A.J. Jutte voorzitter mr J.M.J. Hommel MMO J.C. Jansen mw mr S.M.A.J. den Ouden-Huijgen mr F.J.D. Wiegerink

Contactpersonen mw mr I.M. Nathan-Kaarsemaker Ministerie van Justitie drs C.G.A. Wijnker Ministerie van Financiën

Directie mr F.J. Blees (voorzitter) N.J.M. Barendse RA

2

Inhoud Bestuursverslag 1.

Inleiding

4

2.

Het jaar 2007 in cijfers

8

3.

Het Waarborgfonds als Schadevergoedingsorgaan

14

4.

Wet- en regelgeving

15

5.

Interne organisatie

20

6.

Bestuur

21

7.

Toekomstverwachting

22

Jaarrekening

23

Balans per 31 december 2007

24

Staat van baten en lasten over 2007

25

Kasstroomoverzicht over 2007

26

Toelichting

27

Overige gegevens

41

Kerncijfers

43

3

HOOFDSTUK 1

Inleiding Na enige jaren waarin wij grote en onverwachte dalingen van het aantal bij ons gemelde claims rapporteerden, lijkt in 2007 weer een stabiele situatie te ontstaan. Zowel het aantal bij ons aangemelde schadegevallen als het bedrag aan uitbetaalde schade stijgt weer en wel ongeveer met het percentage waarmee het Nederlandse verzekerde wagenpark groeit. Dat is een ontwikkeling die wij ook in het verleden waarnamen. Het is op zich jammer dat aan de daling van de aantallen claims en van de schadelast een einde is gekomen. Anderzijds plaatste de ontwikkeling van de achter ons liggende jaren ons echter voor grote problemen bij het juist voorspellen van de te verwachten schadelast en dus van de bijdragen die wij van verzekeraars vragen om onze uitgaven te dekken. Het gevolg is geweest dat wij de afgelopen jaren steeds een ‘beter’ resultaat boekten dan wij nastreefden. Dat leidde tot een groter bedrag aan liquide middelen dan strikt genomen noodzakelijk is. Deze ‘overschotten’ worden in de komende jaren gebruikt om de hoogte van de bijdrage van verzekeraars te matigen en zich gelijkmatig te laten ontwikkelen. Het verslagjaar stemde in het algemeen tot tevredenheid. In 2007 hebben wij een aantal belangrijke ontwikkelingen in gang gezet met als doel de dienstverlening van onze organisatie verder te verbeteren. Daarover rapporteren wij in dit jaarverslag in detail. Op 11 juni 2007 trad de wet in werking waarmee de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen en de Wet op het financieel toezicht werden aangepast aan de 5e EG-richtlijn motorrijtuigverzekering. De belangrijkste consequentie van deze wetswijziging is de aanmerkelijke verhoging van de verzekerde sommen en dus ook van de bedragen waarvoor het Waarborgfonds kan worden aangesproken: in plaats van doorgaans bijna v 1 mln, nu in totaal v 6 mln. De wetgever heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt om daarnaast het eigen risico van het Waarborgfonds voor materiële schaden te verhogen van v 136 naar v 250. Zoals gebruikelijk kent ook dit jaarverslag weer een thema. Dit jaar hebben wij ervoor gekozen een groep landgenoten nader te belichten voor wie het Waarborgfonds werkzaamheden verricht en die bij het grote publiek wat minder bekend is: de groep van de gemoedsbezwaarden. Deze mensen hebben op grond van hun godsdienstige overtuiging bezwaar tegen het afsluiten van elke vorm van verzekering en dus ook tegen het afsluiten van de verplichte motorrijtuigverzekering. De Nederlandse wetgever heeft hen de mogelijkheid geboden om een vrijstelling van de verzekeringsplicht aan te vragen. In geval van schade kan de benadeelde het Waarborgfonds Motorverkeer voor schadevergoeding aanspreken. Vervolgens verhaalt het Waarborgfonds de schade op de vrijgestelde gemoedsbezwaarde. Gemoedsbezwaarden lopen door dit – geoorloofd – onverzekerd rijden grote financiële risico’s, maar nemen die consequentie bewust. In dit jaarverslag kunt u lezen wat deze mensen beweegt, hoe zij met deze gevolgen van hun diepe overtuiging omgaan en wat het voor hun dagelijks leven betekent om als gemoedsbezwaarde vrijgesteld te zijn van het afsluiten van een motorrijtuigverzekering.

4

De goede resultaten over 2007 zijn mede het gevolg van de inzet van velen in ons bedrijf. Wij hechten eraan onze medewerkers te danken voor hun inspanningen en betrokkenheid in het belang van de slachtoffers in het verkeer. Rijswijk, 9 april 2008 Het Bestuur

de Directie

mr A.J. Jutte, voorzitter

mr F.J. Blees (voorzitter)

mr J.M.J. Hommel MMO

N.J.M. Barendse RA

J.C. Jansen mw mr S.M.A.J. den Ouden-Huijgen mr F.J.D. Wiegerink

5

Voor wie geen toeval kan zien in een ongeval

De achtergrond van bezwaar tegen verzekeren Verzekeren lijkt een onmisbaar onderdeel te zijn van het

het vermoedelijk om enkele duizenden huishoudens. “De

normale leven. Een ziektekostenpolis moet je hebben,

meeste kerkgenootschappen laten hun leden er trouwens

iedereen heeft wel een inboedelverzekering.

vrij in. Ieder maakt de keuze voor zichzelf.” Maar willen

En als je auto rijdt geldt de regel dat je een motorrijtuig-

zij zich met dit alles buiten de maatschappij plaatsen,

verzekering afsluit. Of toch niet? Geen regel zonder uit-

ongeveer zoals de Amish in Amerika dat doen? Die rijden

zonderingen: wie zich uit geloofsovertuiging bezwaard

geen auto, hebben geen telefoon en bewerken hun land

voelt tegen verzekeren, kan vrijstelling krijgen voor de

nog met os en paard. Nee, benadrukt Van der Meiden,

verplichting.

want vanuit een calvinistische opvatting is het evenzeer de opdracht aan de mens om zo goed mogelijk te benutten

Gemoedsbezwaarden komen vrijwel zonder uitzondering

al wat hem gegeven wordt. Daarom nemen ook de meest

voort uit de orthodox protestants-christelijke kringen. De

rechtlijnigen normaal deel aan het maatschappelijke

zwartekousenkerken, zoals theoloog Anne van der Meiden

verkeer - zij het zonder veel uiterlijk vertoon: “Alles in het

het noemde in zijn gelijknamige boek.

zwart.”

Onheil ter lering

Bliksemafleider

Emeritus hoogleraar Van der Meiden geldt als kenner van

Van der Meiden illustreert dat het niet altijd even gemak-

de streng gereformeerde kerken. Hij begint het gesprek

kelijk te bevatten is wat binnen de zware opvattingen nu

met een schets van het rijkgeschakeerde en nog steeds

wel en niet wordt toegelaten. “Bescherming tegen een

veranderende landschap van gereformeerde kerkgenoot-

zekerheid mag wel: je moet een dak boven je hoofd

schappen. Als om te tonen dat de zoektocht naar de waar-

hebben om je tegen weer en wind te beschermen. Een dijk

heid onverminderd voortgaat en daarbij in voortdurend

bouwen tegen overstromingen, dat mag ook. Maar een

wisselende samenstelling. Hij licht de theologische achter-

polis afsluiten tegen diezelfde overstromingen is voor

grond van gemoedsbezwaren toe: “De basis ligt in de

sommigen daarentegen niet aanvaardbaar. Terwijl dat

Heidelberger Catechismus uit 1563 - een van de drie

eigenlijk niet uit elkaar te denken is.” Zelf verwacht hij

geloofsbelijdenissen die in de gereformeerde kerken

overigens dat steeds minder mensen gemoedsbezwaren

gebruikt worden. Hoofdstuk 10, over de Voorzienigheid

zullen houden tegen verzekeren. Hij neemt de veranderin-

Gods, daar draait het allemaal om.” Heel vrij vertaald is

gen met eigen ogen waar: “Als ik vroeger in bepaalde

de strekking daarvan dat toeval niet bestaat: aan alles ligt

streken rondreed, zag ik op geen enkele boerderij een

een hogere bedoeling ten grondslag. Rampspoed en

bliksemafleider. Nu hebben ze die allemaal. Er komt meer

onheil krijgt de mens ter lering op zijn pad. Binnen een

nuchter verstand boven.”

strikte uitleg is het daarom niet aan de mens zich in te dekken tegen wat niet voorspelbaar is, zegt Van der

Wijlen de vader van de professor gaf altijd al een ruimere

Meiden. Omdat de Heidelberger Catechismus stelt “dat

uitleg aan Hoofdstuk 10. Want hij was weliswaar streng

wij in alle tegenspoed geduldig, in voorspoed dankbaar

gereformeerd, maar van beroep onder meer verzekerings-

zijn mogen.”

agent van de Nederlanden van 1845.

Zwart Daarom ziet een klein deel van de gereformeerden af van verzekeringen en doorgaans ook van vaccinatie - immers eveneens een afweer tegen onzeker onheil. In totaal gaat

6

Aantallen gemoedsbezwaarden < 10 10 - 50 50 - 100 100 - 150 150 - 200 > 200

Spreiding over Nederland van de 3.109 personen die in 2007 als gemoedsbezwaarde stonden geregistreerd bij het Waarborgfonds. Indeling naar postcodegebieden, eerste twee cijfers.

80 70 60 50 40 30 20 10 0 2003

2004

2005

2006

2007

Aantal claims op het Waarborgfonds vanwege schade veroorzaakt door een gemoedsbezwaarde bestuurder, afgelopen vijf jaar 4.000

Schadeverhaal - record 1,2 miljoen gulden

3.500

De gemoedsbezwaarde bestuurder draagt een

3.000

zware verantwoordelijkheid. Door het

2.500

Waarborgfonds uitgekeerde schade wordt altijd

2.000

verhaald en er bestaat geen coulancebeleid. Het

1.500

hoogste bedrag dat tot op heden in rekening

1.000

werd gebracht, speelde rond een zeer ernstig personenschadegeval in de jaren ’90. De totale

500

schade bedroeg 1,2 miljoen gulden, ongeveer

0 2003

2004

2005

2006

2007

545.000 euro. Dit bedrag heeft de veroorzaker indertijd bijeengebracht uit eigen middelen,

Aantal motorrijtuigen waarvoor een vrijstelling wegens gemoedsbezwaren is

o.a. door verkoop van onroerend goed en via

afgegeven, afgelopen vijf jaar.

giften en collectes uit kerkgemeenschappen in het hele land.

gekentekende motorrijtuigen niet-gekentekende motorrijtuigen (m.i.v. 2006 incl. bromfietsen)

7

HOOFDSTUK 2

Het jaar 2007 in cijfers Algemeen In de inleiding tot dit jaarverslag kwam het al aan de orde: het jaar 2007 gaf voor het eerst sinds een aantal jaren weer een stijging te zien van zowel het aantal ingediende claims als van het bedrag aan betaalde schade. Daalde in 2006 het aantal ingediende claims nog ten opzichte van 2005 met 12 % tot 51.919 (2005: 58.970), in 2007 kregen wij weer 2,5 % meer dossiers te verwerken dan in 2006: de teller bleef staan op 53.241 dossiers. De betaalde schade steeg in 2007 met 3,6 % tot v 57,8 mln; in 2006 toen wij v 55,8 mln betaalden, rapporteerden wij nog een daling ten opzichte van 2005 van 12,6 % (2005: v 63,8 mln). Al met al is het aantal dossiers sinds het ‘topjaar’ 2004 gedaald met 17 % en de betaalde schade met 26 %. De schadelast is in 2007 nog wel gedaald en wel van v 55,5 mln in 2006 naar v 50,8 mln, hoofdzakelijk als gevolg van wijzigingen in de uitgangspunten voor de berekeningswijze van de voorziening voor nog te betalen schaden*. Ook is de schadelast gunstig beïnvloed door de verhoging van het eigen risico voor materiële schaden tot v 250. Anderzijds brengt het Waarborgfonds na de invoering van de 5e Wam-richtlijn geen eigen risico meer in mindering als de dader onverzekerd was en als het schadeveroorzakende voertuig gestolen was. Het gewijzigde regime rond het eigen risico gaf in 2007 per saldo een verlaging van de betaalde schade met v 0,9 mln. Bij de aantallen dossiers moet wel een kanttekening worden geplaatst. In de jaren 2005 en 2006 berichtten wij al dat een grote beheerder van wegmeubilair in verband met een reorganisatie niet in staat was geweest om zijn verhaalsclaims bij het Waarborgfonds in te dienen. Pas tegen het einde van 2007 zijn de eerste dossiers weer aangeleverd en naar verwachting zullen wij op z’n vroegst tegen het einde van het jaar 2008 een volledig juist beeld hebben van de aantallen dossiers uit oude jaren die wij nog voor onze rekening zullen moeten nemen. Voor de financiële resultaten van het Waarborgfonds zal deze vertraagde aanlevering naar verwachting geen gevolgen hebben, omdat wij op basis van historische gegevens een adequate voorziening hebben gevormd. Het percentage geheel of gedeeltelijk toegewezen dossiers lag in 2007 op 73,4. Dat is licht lager dan in 2006 (76,1 %). Het dalende toewijzingspercentage is mede een gevolg van onze kritische opstelling en de zorgvuldige beoordeling van de ons door de benadeelde voorgelegde informatie. Daarmee willen wij oneigenlijk gebruik en misbruik van het Waarborgfonds Motorverkeer voorkomen. Deze grotere aandacht voor de dossiers heeft wel een keerzijde: de doorlooptijd van de dossiers (de tijd die verloopt tussen de ontvangst van de claim door het Waarborgfonds en het moment waarop wij ons toe- of afwijzende standpunt aan de claimant meedelen) is licht gestegen. Zij bedroeg gemiddeld (exclusief claims met personenschade) 34 dagen, 3 meer dan in 2006. In het licht van het voorkomen van oneigenlijk gebruik en fraude achten wij deze stijging aanvaardbaar. Wij blijven vanzelfsprekend wel streven naar zo kort mogelijke doorlooptijden. De doorlooptijd van personenschaden is uit bovenstaande cijfers gehouden, omdat bij behandeling van een personenschade de behandeltijd mede gerelateerd is aan de herstelperiode van het letsel. Het Waarborgfonds verschaft inzicht in zijn ontwikkeling door de dossiers op verschillende manieren onder te verdelen. Zo maken wij onderscheid tussen parkeerschaden, schaden aan wegmeubilair, schaden in het rijdend verkeer en dossiers met personenschade. Daarnaast splitsen wij onze dossiers naar de veroorzaker: de grootste categorie is de onbekend gebleven aansprakelijke, gevolgd * De schadelast bestaat uit hetgeen wij in het verslagjaar hebben uitbetaald, verminderd met verhaalde schadeuitkeringen. Dat bedrag wordt vermeerderd of verminderd met de mutatie van het bedrag dat wij verwachten in de komende jaren nog te moeten betalen in lopende dossiers en in dossiers die betrekking hebben op ongevallen die al wel hebben plaatsgevonden maar die ons nog niet zijn gemeld.

8

door de onverzekerde. Ook treedt het Waarborgfonds op als het voertuig dat voor de schade aansprakelijk is blijkt te zijn gestolen. Zou een Wam-verzekeraar in staat van faillissement raken dan kan de benadeelde ook bij het Waarborgfonds terecht en ten slotte staat het Waarborgfonds garant voor schaden die door van de verzekeringsplicht vrijgestelde gemoedsbezwaarden in het gemotoriseerde verkeer worden veroorzaakt. In het nu volgende gedeelte benaderen wij ons werk in het jaar 2007 langs die verschillende invalshoeken en maken wij een en ander inzichtelijk aan de hand van enige grafieken en tabellen.

Schadecategorieën Het aantal parkeerschaden is in het afgelopen jaar weer enigszins gestegen, nadat het een aantal jaren achtereen een daling te zien had gegeven. Het uitbetaalde schadebedrag bleef gelijk op v 24 mln. In 70,8 % van de dossiers erkenden wij geheel of gedeeltelijk aansprakelijkheid. Bij parkeerschaden speelt veelal het bewijs van de toedracht een rol in de discussie met de benadeelde. In het algemeen immers wordt de schade toegebracht in afwezigheid van de voertuigbezitter. Het Waarborgfonds moet, om zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid goed te vervullen, streng zijn in zijn eisen. Niet alleen moet naar redelijke maatstaven komen vast te staan dat de geclaimde schade inderdaad door een onbekend gebleven motorrijtuig werd veroorzaakt, ook moet de benadeelde alles gedaan hebben wat redelijkerwijs van hem mag worden verwacht om de identiteit van de dader te achterhalen. Niet zelden kost het gedupeerden moeite om er begrip voor op te brengen dat het Waarborgfonds aan een op zich plausibel klinkend verhaal niet voldoende heeft en dat het om bewijs vraagt: getuigenverklaringen, stille getuigen, expertiserapport, etc. Daarnaast moet de benadeelde niet alleen trachten de dader te achterhalen, maar die inspanning ook kunnen aantonen. Op onze website en in onze op ruime schaal verspreide publieksfolder besteden wij uitgebreid aandacht aan de voorwaarden om voor vergoeding van geleden schade in aanmerking te komen. In de inleiding tot dit deel van het jaarverslag maakten wij al melding van de achterstanden bij een grote beheerder van wegmeubilair bij de indiening van dossiers. Sinds 2005 ontvingen wij van die partij geen claims. Eind 2007 begon de dossierstroom weer langzaam op gang te komen waarbij in 2007 alle schaden zijn ontvangen met betrekking tot schaden uit 2005 of oudere jaren. Het totale aantal claims in deze categorie is gestegen van 12.204 in 2006 naar 13.494 in 2007, een stijging

index 1993=100

van 10,6%. In deze aantallen zijn circa 500 claims opgenomen van de hiervoor genoemde claimant.

O N T W I K K E L I N G O N T VA N G E N C L A I M S V O O R

O N T W I K K E L I N G O N T VA N G E N C L A I M S I N Z A K E

PA R K E E R S C H A D E N V S WA G E N PA R K

W E G M E U B I L A I R V S WA G E N PA R K

200

220

150

200

140

180

130

160

120

140

110

120

100

100 2003

2004

2005

2006

2007

2003

2004

2005

verzekerd wagenpark

verzekerd wagenpark

parkeerschaden

wegmeubilair

totaal

totaal

2006

2007

9

index 1993=100

O N T W I K K E L I N G O N T VA N G E N C L A I M S I N Z A K E

O N T W I K K E L I N G O N T VA N G E N C L A I M S I N Z A K E

R I J D E N D V E R K E E R V S WA G E N PA R K

P E R S O N E N S C H A D E N V S WA G E N PA R K

150

160

130

140

110

120

90

100

70

80 2003

2004

2005

2006

2007

2003

2004

2005

verzekerd wagenpark

verzekerd wagenpark

rijdend verkeer

personenschaden

totaal

totaal

2006

2007

Naar verwachting moeten wij over de jaren 2006 en 2007 in totaal nog 7.000 claims van deze claimant ontvangen. Met deze grote claimant zijn afspraken gemaakt over de aanlevering en afwikkeling ervan, om verstoring van onze werkprocessen zoveel mogelijk te voorkomen. Het bedrag aan betaalde schade steeg en wel van v 10 mln tot v 12,5 mln. De aantallen schaden in het rijdend verkeer vertonen, evenals in de afgelopen jaren, een dalende tendens. Sinds 2002 is het aantal schadegevallen in deze categorie met ± 20 % gedaald. Het lijkt erop dat de verbetering van de verkeersveiligheid in Nederland zich voortzet. In 2007 ontvingen wij ruim 6.000 dossiers in deze categorie tegen ruim 6.300 in 2006; wij betaalden in dit verband in het verslagjaar v 7,7 mln, tegen v 8,4 mln in het voorafgaande jaar. Bij de zaken met personenschade valt op dat hier weer sprake is van een stijging van 1.500 naar 1.560 dossiers. Onduidelijk is of op dit terrein de daling van de verkeersveiligheid tot staan is gekomen, dan wel dat het jaar 2006 voor wat betreft personenschade een meer dan gemiddeld veilig jaar was. In 2006 heeft het Waarborgfonds de Gedragscode Behandeling Letselschade ondertekend. In 2007 is de implementatie van deze code in onze bedrijfsprocessen verder ter hand genomen. Het Waarborgfonds hecht er sterk aan in dit opzicht tot de top van de markt te behoren.

De schaden naar veroorzaker Het Waarborgfonds kan worden aangesproken als de dader: a onbekend is gebleven b zijn verzekeringsplicht niet is nagekomen c reed in een door diefstal of geweld verkregen voertuig d verzekerd is bij een insolvente verzekeringsmaatschappij of e van de verzekeringsplicht is vrijgesteld wegens gemoedsbezwaren. Uit de volgende tabel blijkt hoe vaak wij in al die gevallen zijn ingeschakeld.

10

a

b

c

d

e

Totaal

2003

58.125

3.387

605

-

61

62.178

2004

59.957

3.348

690

-

75

64.070

2005

55.429

2.967

527

-

47

58.970

2006

48.890

2.546

410

-

73

51.919

2007

50.397

2.403

376

-

65

53.241

De verdeling van de betaalde schade (bedragen x v 1.000) over deze categorieën laat het volgende beeld zien. a

b

c

d

e

Totaal

2003

56.340

8.473

2.333

-

239

67.385

2004

64.929

9.745

3.006

-

169

77.849

2005

53.227

8.718

1.712

-

178

63.835

2006

45.148

9.163

1.358

-

121

55.790

2007

46.551

9.970

1.133

-

163

57.817

Het is een logisch gevolg van de aard van de schaden waarvoor het Waarborgfonds kan worden aangesproken, dat het grootste aantal van de door ons behandelde dossiers betrekking heeft op gevallen met een onbekende aansprakelijke: in 94 % van de behandelde schadedossiers kon de dader niet worden achterhaald. Het bedrag aan betaalde schade steeg ten opzichte van 2006: van v 45,1 mln naar v 46,6 mln. Het aantal dossiers waarin de aansprakelijke niet verzekerd bleek daalde en wel van 2.546 naar 2.403 dossiers. De aanpak van het onverzekerd rijden in Nederland blijkt kennelijk succesvol. Het bedrag aan betaalde schade steeg daarentegen van v 9,2 mln naar bijna v 10,0 mln. De oorzaak is te zoeken in incidentele grote schaden die het gemiddelde hebben beïnvloed. Het aantal schaden veroorzaakt door van diefstal of door geweldpleging verkregen voertuigen daalde: van 410 gevallen in 2006 naar 376 in 2007. Het ermee gemoeide schadebedrag daalde eveneens: van v 1,4 mln naar v 1,1 mln. Er zijn in 2007, net als in voorgaande jaren, geen motorrijtuigverzekeraars in staat van insolventie geraakt. De aantallen dossiers waarin gemoedsbezwaarden aansprakelijk zijn voor de schade waren, evenals in vorige jaren, zeer gering.

Verhaal Een van de taken van het Waarborgfonds is het verhalen van de schade die wij hebben moeten betalen omdat de aansprakelijke niet verzekerd was. De ontvangsten uit verhaalsactiviteiten bedroegen in 2007 v 2,65 miljoen (2006: v 2,26 miljoen). Dat is een stijging van 17 % ten opzichte van 2006, die niet alleen het gevolg is van een verdere intensivering van onze inspanningen, maar ook van succesvol regres in een aantal grotere zaken. Daarnaast bedraagt de opbrengst vanuit de herwaardering van de post verhaalsvorderingen v 0,05 miljoen (2006: v 0,4 miljoen).

Fraudepreventie en –bestrijding Het Waarborgfonds besteedt sinds jaar en dag veel aandacht aan het bestrijden van fraude. De afgelopen jaren zijn deze inspanningen verder geïntensiveerd en geprofessionaliseerd en het is in zekere zin verheugend dat wij in 2007 voor het eerst meer dan v 1 mln hebben bespaard door vastgestelde pogingen tot misbruik en oneigenlijk gebruik van onze voorzieningen. Mede door een incidenteel zeer grote fraudezaak was het totaal aan besparingen in 2007 ruim v 1,6 mln. Toch bezorgt dit succes ons een gemengd gevoel. Wij realiseren ons terdege dat wij slechts een deel van de pogingen tot misbruik van het Waarborgfonds boven water kunnen halen. Daarnaast moet echter worden vastgesteld dat onze taakopdracht – die voor een belangrijk deel bestaat uit het vergoeden van schade die door onbekenden wordt veroorzaakt – ons helaas zeer kwetsbaar maakt voor pogingen tot oplichting

11

Met vrijstellingsbewijs van het Waarborgfonds

Herkenbaar erkend als gemoedsbezwaarde Het Waarborgfonds verstrekt vrijstellingsbewijzen aan gemoedsbezwaarden. Niet alleen aan particulieren: er zijn ook vrijgestelde bedrijven, soms met een aantal vrachtauto’s. Met het vrijstellingsbewijs kan de gemoedsbezwaarde bij verkeerscontroles aantonen dat hij weliswaar niet verzekerd, maar toch niet in overtreding is. En ook in de registers van de RDW is het voertuig als zodanig herkenbaar.

Maar wie erkenning vraagt voor zijn principiële bezwaren

Motorrijtuigverzekeraars legt uit dat de erkende

tegen een motorrijtuigverzekering, zal eerst schriftelijk

gemoedsbezwaarde met het (ook Engelstalige) vrij-

moeten verklaren dat hij ook geen enkele andere verze-

stellingsbewijs ook de grens over kan. Voor dertig

kering heeft - of had - lopen. En aanvragers moeten met

Europese landen is er helemaal geen controle meer op

een vrijstelling van de Sociale Verzekeringsbank aan-

de groene kaart. Al valt bijvoorbeeld Turkije buiten die

tonen dat zij ook aan collectieve verzekeringen niet

afspraak - daar kan een gemoedsbezwaarde dus niet zelf

bijdragen, zoals de AOW. Henk de Jong, medewerker

autorijden. Als een Nederlandse onverzekerde automo-

afgifte vrijstellingsbewijzen bij het Waarborgfonds:

bilist schade veroorzaakt, staat het Nederlands Bureau

“En vervolgens controleren we of het voertuig niet toch

garant. En blijkt het een gemoedsbezwaarde te zijn, dan

verzekerd is. Dat komt vreemd genoeg toch nog heel

wordt vervolgens voor verhaal bij het Waarborgfonds

regelmatig voor.” Is dat het geval, dan waren er kennelijk

aangeklopt. Die op zijn beurt de gemoedsbezwaarde

eerder geen overwegende bezwaren tegen iedere verze-

wel weer weet te vinden.

kering - en wordt het vrijstellingsverzoek afgewezen. Maar doorgaans kan het aangevraagde vrijstellingsbewijs

Het buitenland merkt dus weinig van de Nederlandse

wel worden afgegeven, tegen een jaarlijkse bijdrage.

regeling voor gemoedsbezwaren - een regeling die ze in

Dat zijn administratiekosten, geen premie: het

eigen land trouwens niet kennen. Want vrijstelling van

Waarborgfonds biedt immers geen verzekering.

verzekeringsplicht, dat blijkt een stukje van de veel-

Hilda Duurkoop van het Nederlands Bureau der

gezochte Nederlandse identiteit.

HOOFDSTUK 3

Het Waarborgfonds als Schadevergoedingsorgaan Het Waarborgfonds heeft niet alleen een taak ten aanzien van ongevallen in Nederland. Nederlandse inwoners die in het buitenland slachtoffer zijn geworden van een ongeval kunnen zich onder bepaalde omstandigheden ook tot het Waarborgfonds wenden, in zijn rol van Schadevergoedingsorgaan. Het Waarborgfonds kreeg deze taak toebedeeld bij de invoering in Nederland van de Vierde Motorrijtuigverzekeringsrichtlijn van de EG in 2003. Het gaat hierbij om situaties waarbij een ongeval in een andere EU-lidstaat, Noorwegen, IJsland of Liechtenstein, heeft plaatsgevonden. Heeft de buitenlandse verzekeraar niet de door de 4e Richtlijn verplicht gestelde vertegenwoordiger in Nederland aangesteld, geeft de verzekeraar of diens vertegenwoordiger niet binnen drie maanden een met redenen omkleed antwoord, is de aansprakelijke niet verzekerd of is hij onbekend, dan kan de Nederlandse benadeelde zich tot het Schadevergoedingsorgaan wenden. Het Schadevergoedingsorgaan regelt dan de schade met de Nederlandse benadeelde op basis van het toepasselijke recht, meestal van het land van het ongeval. Het heeft vervolgens verhaalsrecht op zijn buitenlandse zusterorganisatie. Het aantal dossiers dat wij als Schadevergoedingsorgaan in behandeling nemen heeft zich gestabiliseerd. In 2007 werden wij 337 maal benaderd met een verzoek om interventie, tegen 329 maal in 2006. In 174 gevallen was sprake van een niet bekende of niet verzekerde dader en in 163 dossiers had de verzekeraar of zijn Nederlandse schaderegelaar niet of onvoldoende gereageerd. Hier ging het om ongevallen in het buitenland waarbij een Nederlandse ingezetene slachtoffer was. Natuurlijk kunnen ingezetenen van andere EU-landen ook in Nederland slachtoffer van een ongeval worden. Heeft de Nederlandse verzekeraar in het land van woonplaats van de benadeelde geen vertegenwoordiger aangesteld, reageert die vertegenwoordiger onvoldoende na een claim, of blijkt de veroorzaker onverzekerd of onbekend, dan kan de benadeelde zijn eigen Schadevergoedingsorgaan aanspreken. Dat heeft dan op zijn beurt weer regres op het Nederlandse Schadevergoedingsorgaan. Omdat het Nederlandse Waarborgfonds al sinds zijn oprichting, dat wil dus zeggen ruim voor de invoering van de 4e Richtlijn, ook door de buitenlandse benadeelde zelf kan worden aangesproken als een onverzekerde of onbekende in Nederland een ongeval veroorzaakt, rapporteren wij over deze situaties niet afzonderlijk. Deze gevallen zijn begrepen in de cijfers van hoofdstuk 2 van dit verslag. Wel wordt afzonderlijk geregistreerd of de buitenlandse vertegenwoordiger van de Nederlandse verzekeraar niet, niet tijdig of onvoldoende gemotiveerd reageert. Wij werden in verband daarmee in 2007 77 keer aangesproken (2006: 65).

14

HOOFDSTUK 4

Wet- en regelgeving De financiële wereld heeft in toenemende mate te maken met wet- en regelgeving. Richtlijnen van de EG worden in Nederlandse wetgeving verwerkt, IFRS-regels worden in Nederland ingevoerd, de Wet op het financieel toezicht, de Wet bescherming persoonsgegevens en vele andere wetten beheersen het verzekeringsbedrijf of zijn daarop van toepassing. Het Waarborgfonds is een onderdeel van de financiële wereld. Daarom zijn veel van deze regels ook voor ons van belang, ook als zij niet formeel en rechtstreeks op ons van toepassing zijn. Vaak volgen wij deze regels dan vrijwillig, omdat wij daarmee willen onderstrepen dat wij onze taken op een maatschappelijk verantwoorde wijze uitvoeren. In dit hoofdstuk van ons jaarverslag besteden wij aandacht aan de vraag hoe wij omgaan met de wet- en regelgeving die op ons van toepassing of anderszins van belang is.

Integriteit Een van de belangrijkste wetten op het terrein van de verzekering is de Wet op het financieel toezicht (Wft). Een hoofddoelstelling van deze wet is – naast te waarborgen dat de financiële soliditeit van de verzekeringsmaatschappijen op orde is – het veilig stellen van de integriteit van het verzekeringsbedrijf. Daartoe geeft de wet kaders voor het gedrag van het bedrijf en – dus – van zijn management en zijn medewerkers. De Wft is als zodanig niet op het Waarborgfonds van toepassing. De Nederlandsche Bank oefent geen solvabiliteitstoezicht uit op het Waarborgfonds, evenmin als de Autoriteit Financiële Markten ons gedrag volgt. Desondanks heeft het Waarborgfonds besloten de regels te volgen voor zover dat gezien onze specifieke positie en bedrijfsvoering mogelijk is. Dat houdt in dat wij regels op het gebied van integriteit hebben opgesteld. Deze bevatten onder meer regels op het gebied van het geven en aannemen van geschenken en uitnodigingen, het vervullen van nevenfuncties, het omgaan met vertrouwelijke gegevens en het screenen van medewerkers.

Rechtmatigheid Het Waarborgfonds dient zich in de uitoefening van zijn wettelijke taken te houden aan de voorschriften en regels zoals deze in onder meer de Wam zijn vastgelegd. Reeds van oudsher wordt door het Waarborgfonds intern vastgesteld dat behandeling van schadedossiers binnen de grenzen van de wettelijke regels en de interne procedures plaats vindt. Met ingang van 2001 is dit verder aangescherpt waarbij aan de hand van een afzonderlijk controleprotocol wordt vastgesteld of de ontvangen bijdragen, opbrengst uit vrijstellingsbewijzen en de betaalde schaden van het Waarborgfonds in overeenstemming zijn met de binnen de Wam gestelde kaders. Over de bevindingen en conclusies uit deze interne controle wordt separaat gerapporteerd aan de Ministeries van Justitie en Financiën. Deze rapportage leidt tot de conclusie dat de ontvangen bijdragen, de opbrengsten uit vrijstellingsbewijzen en de betaalde schaden, evenals in voorgaande jaren, op rechtmatige wijze tot stand zijn gekomen.

Klachtenbehandeling Van verzekeringsmaatschappijen wordt verlangd dat zij een functionerende klachtenregeling hebben en dat zij zich aansluiten bij een erkend klachteninstituut. Voor de financiële wereld is het Klachteninstituut financiële dienstverlening (Kifid) als zodanig erkend. De bestaande klachteninstituten, waaronder de Ombudsman Schadeverzekering, zijn daarin opgegaan. Het Kifid, bestaande uit de Ombudsman financiële dienstverlening en de Geschillencommissie, stelt als voorwaarde voor ontvankelijkheid van een klacht dat deze eerst de interne klachtenbehandelingsprocedure bij de financiële dienstverlener heeft doorlopen.

15

Het Waarborgfonds heeft zich bij de privatisering in 1989 onderworpen aan bemiddeling in geschillen door de Ombudsman Schadeverzekering. Al in het midden van de jaren ’90 van de vorige eeuw hebben wij een eigen intern Klachtenbureau in het leven geroepen. Het Waarborgfonds heeft eind 2007 besloten zich ook aan te sluiten bij het Kifid. Daartoe is het reglement van ons Klachtenbureau aangepast aan de eisen die het Kifid stelt. Klagers dienen zich in eerste instantie tot ons interne Klachtenbureau te wenden. Vervolgens kan de klager, als hij niet tevreden is met de afhandeling, zich tot de Ombudsman financiële dienstverlening wenden. Kan deze ook geen bevredigende oplossing bereiken, dan staat klager de weg naar de Geschillencommissie open die tot een bedrag van v 250.000 bindend kan adviseren. In het verslagjaar werden 49 (2006: 39) klachten bij ons interne Klachtenbureau ingediend, die in 14 % (2006: 26 %) van de gevallen hebben geleid tot een wijziging van ons standpunt ten gunste van de klager. In een aantal andere gevallen hebben wij wel moeten vaststellen dat klager in een aantal opzichten terecht klaagde, maar kon dat gezien onze uitkeringsvoorwaarden niet leiden tot een wijziging van ons standpunt. In 4 gevallen (2006: 3) kon de klager zich niet met de behandeling door het Klachtenbureau verenigen en wendde hij zich tot de Ombudsman Schadeverzekering. In geen van deze zaken heeft het Waarborgfonds zijn standpunt behoeven te wijzigen.

Vijfde EG-richtlijn motorrijtuigverzekering Op 11 juni 2007 diende de 5e EG-richtlijn motorrijtuigverzekering in de nationale wetgeving van de lidstaten te zijn verwerkt. Deze richtlijn versterkt de positie van de verzekeringnemer en verbetert de bescherming van slachtoffers in het gemotoriseerde verkeer. Het meest in het oog springende gevolg van de 5e Richtlijn is de aanzienlijke verhoging van de minimum bedragen waarvoor de verzekering dekking moet geven. Deze verhoging van de verzekerde sommen heeft ook voor Nederland gevolgen gehad. Tot 11 juni 2007 behoefde de Nederlandse verzekering slechts dekking te geven tot een bedrag van bijna v 1 mln voor materiële schade en personenschade samen. Vanaf die datum dient de verzekering een bedrag te dekken van minimaal v 1 mln voor schade aan goederen en daarnaast v 5 mln voor schade aan personen. Voor bussen is deze v 5 mln voor personenschade verhoogd tot v 10 mln, naast het bedrag van v 1 mln voor schade aan goederen. Vrachtwagens moeten in geval van schade door gevaarlijke stoffen additioneel gedekt zijn voor een bedrag van v 10 mln, een bedrag dat naast de hierboven genoemde bedragen van v 1 mln voor materiële en v 5 mln voor personenschade ter beschikking moet staan. Ook het Waarborgfonds dient voor deze bedragen garant te staan. In verband met deze aanmerkelijke verhoging van ons risico hebben wij een herverzekeringsovereenkomst gesloten. De wetgever heeft de invoering van de 5e Richtlijn in de Nederlandse wetgeving aangegrepen om het eigen risico dat het Waarborgfonds in mindering moet brengen bij schade aan zaken, dat sinds het einde van de jaren ’80 van de vorige eeuw op v 136 stond, te verhogen naar v 250. Daartegenover staat dat als gevolg van de 5e Richtlijn geen eigen risico meer wordt gehanteerd als de dader onverzekerd blijkt te zijn dan wel het een gestolen voertuig betreft.

Onverzekerd rijden op de Europese agenda Nederland scoort niet slecht in de Europese context bij het bestrijden van het onverzekerd rijden. Met een geschat percentage aan onverzekerde voertuigen van ± 1,5 % bevindt Nederland zich juist onder de kopgroep binnen de Europese Unie. Een aantal landen scoort beter met minder dan 1% onverzekerden: Duitsland, Oostenrijk en een aantal Scandinavische landen zijn daarvan voorbeelden.

16

Wij moeten echter ook vaststellen dat al deze percentages met de nodige voorzichtigheid moeten worden bezien. Diverse factoren zorgen ervoor dat niemand met zekerheid kan zeggen hoeveel voertuigen daadwerkelijk onverzekerd zijn: onduidelijkheid over de omvang van het wagenpark, vervuiling van bestanden, definitieverschillen, dat alles zorgt ervoor dat de genoemde percentages slechts benaderingen zijn en dat zij bovendien internationaal niet goed te vergelijken zijn. De bestrijding van het onverzekerd rijden staat inmiddels ook op de agenda van de Europese Commissie. In 2007 heeft de Commissie aan de lidstaten laten weten dat zij vergelijkbare cijfers op dit punt van belang acht en dat zij een benadering van het percentage onverzekerde motorrijtuigen op basis van een vergelijking van het wagenpark met het aantal afgegeven verzekeringsdekkingen daartoe de meest geëigende methode acht. Deze ‘registervergelijking’ is de methode die Nederland hanteert. De verzekeringsmarkten van een aantal EU-landen zien echter meer in een benadering langs de weg van een vergelijking van het aantal bij de waarborgfondsen ingediende claims met de claims die bij verzekeringsmaatschappijen worden ingediend. De vrees dat de gegevensbestanden met betrekking tot het wagenpark en die van verzekeraars te veel vervuiling vertonen zal daaraan niet vreemd zijn. Het Waarborgfonds meent echter dat de ‘registervergelijking’ die Nederland hanteert de meest betrouwbare en efficiënte methode is om het aantal onverzekerde voertuigen vast te stellen. Een vergelijking van claims bij verzekeringsmaatschappijen en waarborgfondsen is met te veel variabelen omgeven om ook maar bij benadering betrouwbaar te kunnen zijn.

Verzekeringsplicht en aanhangers Het Waarborgfonds loopt in toenemende mate tegen een onvolkomenheid in de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (Wam) op: anders dan uit de Europese richtlijnen op autoverzekeringsgebied voortvloeit, rust in Nederland op aanhangers, opleggers en caravans geen zelfstandige verzekeringsplicht. Het getrokken voertuig valt, zolang het aan een trekkend motorrijtuig is gekoppeld (of zolang het in ontkoppelde toestand niet veilig buiten het verkeer tot stilstand is gekomen) onder de verzekering van het trekkende motorrijtuig. Probleem is dat aanhangers en opleggers (met een toegelaten gewicht van meer dan 750 kilo) wel een eigen kenteken dragen. Wordt bij een ongeval alleen het kenteken van de aanhanger genoteerd en kan niet worden achterhaald welk voertuig de combinatie trok, dan moet ervan worden uitgegaan dat de aansprakelijke onbekend is gebleven en zal het Waarborgfonds de schade vergoeden. In veel gevallen zal het wel mogelijk zijn om het trekkende voertuig, bijvoorbeeld via de eigenaar van de aanhanger, te achterhalen, maar niet altijd zijn deze pogingen succesvol en bovendien kost het veel moeite om deze informatie boven water te krijgen. Het Waarborgfonds pleit ervoor dat – in lijn met de Europese wetgeving – ook aanhangers, opleggers en caravans zelfstandig verzekeringsplichtig worden. Daarmee loopt Nederland ook beter in de pas met de meeste andere lidstaten van de EU en zal ook de afwikkeling van buitenlandschaden gemakkelijker verlopen.

17

Schade door gemoedsbezwaarde

Waarborgfonds betaalt en verhaalt Wie schade heeft geleden door toedoen van een gemoedsbezwaarde bestuurder, kan bij het Waarborgfonds terecht. Dat is overigens niet noodzakelijk: de beide betrokken partijen kunnen ook onderling de schade afwikkelen. Bijvoorbeeld als de schuldvraag duidelijk is en de onverzekerde veroorzaker trekt ter plekke de portemonnee.

Maar in de andere gevallen komt het Waarborgfonds in

grote bedragen en lange doorlooptijd, maar ook vanwege

beeld. Bijvoorbeeld als de gemoedsbezwaarde de aan-

de persoonlijke kanten aan zulke schade. Het is goed

sprakelijkheid niet erkent, of niet helemaal (“Ik gaf

dat de benadeelde zich niet tegenover een particulier

geen voorrang, maar hij reed veel te hard.”), of het niet

hoeft te verantwoorden voor, bijvoorbeeld, de aanschaf

eens is met de geëiste schadevergoeding (“Mijn eigen

van een gipshoes voor het douchen. Of zelf de discussie

garage repareert dat voor de halve prijs.”). In die gevallen

zou moeten voeren over de hoogte van het smartengeld.

handelt het Waarborgfonds de schade af, keert de

Anderzijds waarderen ook veel gemoedsbezwaarden dat

schadevergoeding uit en verhaalt de kosten op de

het Waarborgfonds er is, zo blijkt uit reacties.

gemoedsbezwaarde. Dat laatste gebeurt zonodig tot in

Want als het slachtoffer wordt vertegenwoordigd door

de rechtzaal: in de praktijk eindigt toch nog 10% van

zijn all-risk- of rechtsbijstandverzekeraar, voelen

de zaken in een juridische procedure. Waarborgfonds-

gemoedsbezwaarden zich in schadediscussies wel eens

jurist Joris Mostart merkt overigens weinig verschillen

de zwakkere partij. Dan is het een rustige gedachte dat

met andere verhaalszaken: “Nee hoor, het zijn heel

het Waarborgfonds optreedt namens de veroorzaker -

gewone mensen.”

en pas daarna de schade verhaalt. Schadebehandelaar

Voor het slachtoffer is het vanzelfsprekend prettig dat

Sylvia Kuiper van het Waarborgfonds hoort het gere-

hij niet zelf achter de veroorzaker aan hoeft. Zeker bij

geld in haar contacten met de doelgroep: “Ik vind het

letselschade speelt dat, niet alleen vanwege de vaak

wel een prima regeling.”

HOOFDSTUK 5

Interne organisatie Personeel De personele bezetting van het Waarborgfonds, inclusief het aan ons doorbelaste aandeel in de personele bezetting van het facilitaire bedrijf 3P Service, is, uitgedrukt in FTE’s (Full time equivalents, volledige arbeidsverbanden) ultimo 2007 gedaald naar 57,9 (2006: 60,7 FTE). Mede daardoor is de productiviteit – het aantal afgehandelde dossiers per FTE – gestegen: 919 (2006: 855). Het ziekteverzuim lag in 2007 op 5,6 % (2006: 6,3 %). Daarmee zijn wij weer op de goede weg. Nadat wij in 2005 een pilotproject zijn gestart dat begin 2007 succesvol is afgerond, hebben wij in 2007 het concept van telewerken definitief ingevoerd. Telewerken, waarbij de medewerker een aantal dagen per week thuis werkt, zien wij als een zeer nuttig instrument in het personeelsbeleid. Het biedt de medewerkers extra en door hen zeer op prijs gestelde flexibiliteit om privé en werk met elkaar te combineren. De pilot heeft laten zien dat telewerken een gunstige invloed heeft op de productiviteit en kwaliteit van de werkzaamheden van de medewerkers.

Huisvesting Het Waarborgfonds werkt nauw samen met het Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars (NBM) en met de Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. (VAN). De VAN werkt nu nog op twee locaties, in ons bedrijfspand in Rijswijk en in Amsterdam. Deze vestigingen worden samengevoegd en daartoe betrekken wij gezamenlijk in het voorjaar van 2008 een ander pand in Rijswijk. Gebruikmakend van de ICT-mogelijkheden zullen wij volledige werkplekonafhankelijkheid invoeren. Het al genoemde telewerk-concept stelt ons daarbij in staat voor in totaal ± 130 medewerkers te volstaan met 100 werkplekken. Eigen werkplekken en eigen kamers behoren daarbij tot het verleden.

Klanttevredenheid Ook in het jaar 2007 hebben wij ons jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek laten uitvoeren. Het doet ons genoegen te kunnen berichten dat de klanttevredenheid over het geheel genomen op hetzelfde niveau is gebleven, maar dat wij op deelterreinen wel degelijk progressie hebben geboekt. De gemiddelde tevredenheid lag in 2007 evenals in 2006 op het niveau van een ruime 7. Ons streven blijft onze relaties (met name benadeelden) zodanig te bedienen dat zij – ongeacht de vraag of wij aansprakelijkheid erkennen en hun schade vergoeden – optimaal tevreden zijn over onze beslissing, de manier waarop die tot stand is gekomen en de wijze waarop wij ons standpunt hebben uitgelegd.

20

HOOFDSTUK 6

Bestuur Het bestuur van het Waarborgfonds vergaderde in 2007 vier maal. Primair kwam de financiële gang van zaken, zoals begroting en jaarrekening aan de orde. Ook werd aandacht gegeven aan de bestemming van tijdelijke overschotten. Daarnaast is aandacht besteed aan de onderwerpen ‘compliance’, rechtmatigheid, klanttevredenheid en huisvesting en aan diverse andere aspecten van onze bedrijfsvoering en dienstverlening. De samenstelling van het bestuur bleef in het verslagjaar ongewijzigd

21

HOOFDSTUK 7

Toekomstverwachting Voor 2008 verwachten wij een stijging van het aantal claims in lijn met de toename van het wagenpark. Deze stijging is exclusief de van een grote claimant van wegmeubilairschaden nog te ontvangen claims uit hoofde van in afgelopen jaren ontstane achterstanden. Het personeelsbestand zal op een zelfde niveau gehandhaafd blijven. Grote investeringen worden op dit moment niet voorzien. Onze grote uitdaging zal in 2008 zijn om naast alle inspanningen rond onze nieuwe huisvesting en de verhuizing – inspanningen die in een kleine organisatie als de onze noodgedwongen een zwaar beroep doen op een beperkt aantal medewerkers – onze dienstverlening niet alleen op het huidige peil te handhaven maar zelfs verder te verbeteren.

22

Jaarrekening

BALANS PER 31 DECEMBER 2007 (x v 1.000) (Na verwerking van het saldo van de Staat van Baten en Lasten)

31 december 2007

31 december 2006

409

562

62.207

71.594

ACTIVA Immateriële vaste activa In komende jaren van verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen Vorderingen vorderingen uit verhaalde schaden

1.550

1.500

overige vorderingen

1.306

1.337 2.856

2.837

Overige activa Materiële vaste activa Liquide middelen

86

71

68.833

67.461 68.919

67.532

833

552

135.224

143.077

1.294

1.078

130.700

139.800

1.762

1.550

Overlopende activa Lopende interest

PASSIVA Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden Technische voorzieningen voor nog te betalen schaden Algemene voorzieningen netto pensioenvoorziening Schulden nog te betalen brutoschaden overige schulden

24

198

386

1.270

263 1.468

649

135.224

143.077

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2007

Bijdragen Opbrengst vrijstellingsbewijzen Honorarium Schadevergoedingsorgaan

(x v 1.000)

2007

2006

62.882

88.367

441

344

17

12

3.140

1.934

Totaal baten

66.480

90.657

Schadelast

50.847

55.480

Financiële baten

Personeelskosten

3.846

4.377

Beheerkosten

2.184

1.966

Bedrijfslasten

6.030

6.343

Saldo van baten en lasten

9.603

28.834

-216

-286

-9.387

-28.548

0

0

Het saldo van baten en lasten is als volgt verdeeld: Toevoeging aan het Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden In komende jaren te ontvangen bijdragen van verzekeringsmaatschappijen en de Staat

25

KASSTROOMOVERZICHT OVER 2007

(x v 1.000)

2007 Ontvangen bijdragen Ontvangen opbrengsten vrijstellingsbewijzen Ontvangen honorarium Schadevergoedingsorgaan Ontvangen verhaalde schaden

2006

62.888

88.411

441

344

17

12

2.378

2.119

16.924

21.529

Betaald inzake regresconvenanten

-16.924

-21.529

Betaalde uitkeringen

-57.998

-56.164

Betaalde schadebehandelingskosten

-4.430

-4.009

Betaalde bedrijfskosten

-5.965

-6.458

Ontvangen inzake regresconvenanten

Kasstroom uit operationele activiteiten

Investeringen in (im)materiële vaste activa Financiële baten en lasten Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten

-2.669

24.255

119

-35

3.152

1.950 3.271

1.915

602

26.170

Stand per 1 januari

67.461

41.291

Stand per 31 december

68.063

67.461

Mutatie liquide middelen

In de stand van de liquide middelen per 31 december 2007 zijn ook bankschulden opgenomen. Deze bankschulden staan in de balans verantwoord onder de schulden.

26

TOELICHTING

1.

Algemene informatie

1.1. Activiteiten De Stichting Waarborgfonds Motorverkeer (het Waarborgfonds), opgericht in 1965, ontleent haar bestaansrecht aan artikel 23 van de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (Wam). Het Waarborgfonds is sinds 1 juni 1989 een stichting en statutair gevestigd te Rijswijk. Het Waarborgfonds vergoedt schade aan benadeelden in gevallen, genoemd in artikel 25 Wam overeenkomstig het bepaalde in artikel 26 Wam. Vergoeding aan benadeelden vindt plaats indien de schade in het verkeer is veroorzaakt door onbekende, nietverzekerde of gestolen motorrijtuigen, motorrijtuigen verzekerd bij een onvermogende verzekeringsmaatschappij of toebehorend aan personen aan wie een vrijstelling van verzekering wegens gemoedsbezwaren is afgegeven. Met ingang van 2003 heeft het Waarborgfonds tevens de taak van Schadevergoedingsorgaan, op basis van artikel 27k Wam, gekregen. Het Schadevergoedingsorgaan treedt op bij schaden die in het buitenland veroorzaakt zijn door buitenlandse motorrijtuigen indien: a.

binnen drie maanden na de datum waarop een in Nederland woonachtige benadeelde zijn verzoek tot schadevergoeding heeft ingediend bij de verzekeraar (of diens schaderegelaar in Nederland) van het veroorzakende motorrijtuig hem geen met redenen omkleed antwoord op het verzoek heeft verstrekt;

b.

de verzekeraar heeft nagelaten om in Nederland een schaderegelaar aan te stellen;

c.

de verzekeraar niet kan worden geïdentificeerd binnen twee maanden na het voorvallen van het feit waaruit de schade is ontstaan; of

d.

het motorrijtuig niet kan worden geïdentificeerd.

De invloed van deze taak is apart zichtbaar in de toelichting van de jaarrekening opgenomen. De Ministers van Financiën en Justitie zijn bevoegd op grond van artikel 23 Wam als “uiterste middel” de aanwijzing van het Waarborgfonds tot uitvoerder van wettelijke taken in te trekken. De financiering van het Waarborgfonds geschiedt overeenkomstig artikel 24a Wam door de verzekeringsmaatschappijen die zijn toegelaten tot het afsluiten van motorrijtuigverzekeringen overeenkomstig de Wam en de Staat (<1%). Naast de in de wet verankerde taken voert het Waarborgfonds ook incasso- en excassowerkzaamheden uit in het kader van twee regresconvenanten tussen enerzijds de verzekeringsbranche en anderzijds de Sociale Verzekeringsbank (ANW-regres) en het College voor Zorgverzekeringen (AWBZ-regres). 1.2. Grondslagen van waardering en bepaling resultaat De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Alle activa en passiva zijn gewaardeerd tegen historische kosten en zijn opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders is vermeld. De rapporteringsvaluta is de euro. Alle bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders is aangegeven. 1.3. Gebruik van schattingen en veronderstellingen bij de opstelling van de financiële overzichten De opstelling van de jaarrekening vereist dat het Waarborgfonds schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de gerapporteerde activa en verplichtingen en de gerapporteerde baten en lasten over de verslagperiode. Het betreft met name het vaststellen van de technische voorzieningen voor nog te betalen schaden en het vaststellen van de vordering uit verhaalde schaden. Hierbij worden de situaties beoordeeld, gebaseerd op beschikbare financiële gegevens en informatie. Hoewel deze schattingen met betrekking tot actuele gebeurtenissen en handelingen naar beste weten van het management worden gemaakt, kunnen de feitelijke uitkomsten afwijken van die schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

27

2.

Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit operationele-, investerings- en beleggings- en financieringsactiviteiten. In het kader van het kasstroomoverzicht bestaan liquide middelen uit kasgelden en bij het Ministerie van Financiën en banken beschikbare gelden. 3.

Balans

3.1. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte economische levensduur. 3.2. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. 3.3. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Periodiek wordt beoordeeld of de materiële vaste activa een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan. Indien de boekwaarde van een materieel vast actief duurzaam hoger is dan de opbrengstwaarde, wordt deze onmiddellijk afgeboekt tot de opbrengstwaarde. 3.4. Technische voorzieningen voor nog te betalen schaden Voorzieningen voor nog te betalen schaden betreffen de geaccumuleerde schattingen van de uiteindelijke schaden en omvatten een voorziening voor reeds voorgevallen, maar nog niet gemelde schaden. De voorzieningen geven de schatting weer van de toekomstige uitkeringen en schadebehandelingskosten voor gemelde en nog niet gemelde schadeclaims met betrekking tot gebeurtenissen die zich reeds hebben voorgedaan. De voorziening voor nog te betalen schaden is bestemd voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorgaande jaren. De vaststelling geschiedt stelselmatig post voor post, dan wel op basis van statistische gegevens, rekening houdende met nog niet gemelde schaden. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten. Het vaststellen van een voorziening gaat gepaard met onzekerheden, waarbij onderbouwde schattingen en beoordelingen moeten worden gemaakt. De schadevoorzieningen worden, conform hetgeen gebruikelijk is in de branche, niet contant gemaakt. Wijzigingen in schattingen worden in het resultaat opgenomen in de periode waarin de schattingen zijn aangepast. Verplichtingen voor niet-betaalde schaden worden in het geval van individuele gevallen die zijn gemeld, geschat aan de hand van de schadevaststelling. In het geval van reeds voorgevallen maar nog niet gemelde schaden, worden de verplichtingen geschat op basis van statistische analyses. Statistische analyses worden ook gebruikt om de uiteindelijk verwachte kosten te schatten van complexere claims die door zowel in- als externe factoren (zoals schadebehandelingsprocedures, inflatie, veranderingen in wet- en regelgeving, gerechtelijke uitspraken, historie en trends) kunnen worden beïnvloed. Uitkeringen worden als last opgenomen wanneer ze worden gedaan.

28

3.5. Algemene voorzieningen De pensioentoezeggingen zijn gebaseerd op een geïndexeerde middelloonregeling en toegezegd pensioen. De pensioenregeling is een garantiecontract ondergebracht bij een verzekeraar. Toegekende pensioenaanspraken worden door middel van jaarlijkse premiebetaling aan de verzekeraar afgefinancierd. Voor een negatief of positief saldo van de contante waarde van de toegekende pensioenaanspraken op balansdatum minus de reële waarde van de fondsbeleggingen, wordt in de balans een voorziening voor pensioenverplichtingen respectievelijk een vordering opgenomen. De reële waarde van de fondsbeleggingen wordt eveneens actuarieel berekend op basis van de opgebouwde rechten. Bij de berekening van het saldo van de vordering of verplichting wordt rekening gehouden met de op balansdatum nog niet in het resultaat verwerkte actuariële resultaten. Wanneer het saldo van de contante waarde van de toegekende pensioenaanspraken minus de reële waarde van de fondsbeleggingen resulteert in een positief saldo, vindt opname van een vordering plaats voor maximaal de som van: •

eventuele op balansdatum nog niet in het resultaat verwerkte negatieve actuariële resultaten;

•

de nog aan volgende boekjaren toe te rekenen lasten over verstreken diensttijd;

•

en de contante waarde van terugbetalingen uit de regeling of verlaging van toekomstige bijdragen aan de regeling.

Indien de cumulatieve actuariële resultaten meer bedragen dan het hoogste bedrag van 10% van de contante waarde van de pensioenaanspraken en 10% van de reële waarde van de fondsbeleggingen, vindt verwerking in de staat van baten en lasten plaats van het bedrag van de overschrijding gedurende de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de actieve deelnemers. De pensioenlast wordt actuarieel berekend aan de hand van verwachtingen betreffende het verloop in het onderhavige boekjaar van de contante waarde van de pensioenaanspraken en de fondsbeleggingen en het aan het huidige boekjaar toe te rekenen deel van de nog niet in de staat van baten en lasten verwerkte cumulatieve actuariële resultaten. 4.

Staat van baten en lasten

4.1. Bijdragen De bijdragen worden verantwoord op basis van de jaarlijks in rekening gebrachte bedragen. 4.2. Opbrengst vrijstellingsbewijzen De opbrengsten worden verantwoord op kasbasis. 4.3. Financiële baten De opbrengst uit financiële baten bestaat uit rente in verband met het aanhouden van de liquide middelen en deposito´s bij het Ministerie van Financiën en bankkosten. 4.4. Schadelast De schadelast betreft de uitkeringen voor geleden schaden en de kosten van derden voor het vaststellen van de schaden, herverzekering en de mutatie in de technische voorziening nog te betalen schaden. Op de schadelast zijn de opbrengsten uit hoofde van verhaal in mindering gebracht. 4.5. Bedrijfslasten De bedrijfslasten worden verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben en bestaan uit personeels- en beheerkosten. Onder de personeelskosten vallen onder andere salarissen, sociale lasten en pensioenlasten. De personeelskosten voor de behandeling van schaden worden niet toegerekend aan de schadelast.

29

5.

Risicobeheer

5.1. Risicoprofiel Het Waarborgfonds voert een wettelijke taak uit. De financiering van de wettelijke taak is in de wet geregeld. Conform artikel 24 Wam zijn alle verzekeraars, die in het bezit zijn van een vergunning tot het verzekeren van wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen, een bijdrage verschuldigd aan het Waarborgfonds op basis van aard en aantal verzekerde motorrijtuigen. De hoogte van de bijdrage wordt door het bestuur van het Waarborgfonds vastgesteld. Verder staan de verzekeraars, die in het bezit zijn van een vergunning voor het verzekeren van wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen, borg voor de verplichtingen van het Waarborgfonds (artikel 24a Wam). De Staat der Nederlanden wordt voor de door de Staat aangehouden, maar niet verzekerde motorrijtuigen gelijk gesteld aan de verzekeraars. In verband met deze borgstelling zijn de schadeverplichtingen niet geheel gefinancierd en heeft het Waarborgfonds geen eigen vermogen. De omvang van de latente verplichting voor de verzekeraars en de Staat wordt in de balans zichtbaar gemaakt onder “In komende jaren van verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen”. 5.2. Schadelast Brutoschaden De schadelast van het Waarborgfonds betreft schaden die zijn veroorzaakt door een motorrijtuig. Deze schaden betreffen voornamelijk materiële schaden die binnen een korte termijn kunnen worden afgewikkeld. Een klein deel van de claims heeft betrekking op personenschaden. De afwikkeling van deze claims kan langdurig van aard zijn en kent een grote mate van onzekerheid ten aanzien van de uiteindelijke schadelast. Ten aanzien van deze claims met personenschade voeren wij een actief schaderegelings- en reserveringsbeleid en wordt de Gedragscode Behandeling Letselschade nageleefd, mede met het doel om de ontwikkeling van de schadelast zo goed mogelijk te beheersen. De afloop van de technische voorziening geeft over 2006 en 2007 het volgende beeld:

30

in duizenden euro´s

Technische

Betalingen

voorzieningen

(brutoschaden

voorzieningen

vrijval/

voor te betalen

en schade-

voor te betalen

toevoegingen

schaden per regelingskosten) 1 januari

Technische

Per saldo

schaden per 31 december

2007 Schadejaren: 2002 en eerder

38.700

7.528

26.944

4.228

2003

11.853

1.640

8.988

1.225

2004

13.578

2.136

8.380

3.062

2005

22.354

4.215

12.810

5.329

2006

50.015

17.004

24.024

8.987

136.500

32.523

81.146

22.831

29.873

46.354

62.396

127.500

Totaal t/m 2006 2007

schadebehandelingskosten

3.200

Totaal

130.700

2006 Schadejaren: 2001 en eerder

40.125

6.575

28.570

4.980

2002

11.481

1.106

10.130

245

2003

13.301

1.903

11.853

-455

2004

20.932

2.833

13.578

4.521

2005

52.761

16.592

22.354

13.815

138.600

29.009

86.485

23.106

30.827

50.015

59.836

136.500

Totaal t/m 2005 2006

schadebehandelingskosten Totaal

3.300 139.800

Herverzekering Met ingang van 11 juni 2007 is, vanuit de implementatie van de 5e Europese Richtlijn Motorrijtuigen, de minimaal te verzekeren som voor wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen verhoogd van v 907.560 (NLG 2 miljoen) naar v 6 miljoen, verdeeld over v 1 miljoen voor materiële schade en v 5 miljoen voor personenschade. Bij motorrijtuigen ingericht voor het vervoer van meer dan 8 inzittenden, de bestuurder daaronder niet begrepen, bedraagt de minimale dekking voor personenschade v 10 miljoen. Indien de schade wordt veroorzaakt door een gevaarlijke stof geldt naast de hiervoor genoemde bedragen een dekking van v 10 miljoen, waarbij een ruimer schadebegrip geldt dan voor andere vormen van aansprakelijkheid.

31

Het Waarborgfonds heeft besloten dat het verhoogde risico vanaf 2007 deels wordt herverzekerd bij een professionele herverzekeraar met een hoogwaardige rating. Het risico voor 2007 is afgedekt middels een excess of loss contract met een dekking per evenement tot v 16 miljoen met een eigen behoud van v 5 miljoen. Bij meerdere evenementen dient per evenement aanvullende herverzekeringspremie te worden betaald. Het risico van terrorisme is herverzekerd bij de Nederlands Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. Fraude Onder fraude wordt verstaan het ten onrechte ten laste van het Waarborgfonds brengen van schadegevallen of schadeposten, alsmede het majoreren van de omvang van de schade. Bij 94% van de bij het Waarborgfonds ingediende claims ontbreekt de toelichting van een veroorzakende partij (de doorrijders). Voor de bepaling van de schadetoedracht en de aansprakelijkheid van het Waarborgfonds zijn wij dan afhankelijk van de benadeelde en eventuele getuigen. De schadebehandelaars worden opgeleid en getraind om indicatoren te ontdekken in een claim die kunnen duiden op mogelijke fraude. Claims met een fraude-indicatie worden gemeld bij de afdeling Speciale Zaken waarna nader wordt onderzocht of daadwerkelijk van fraude sprake is. 5.3. Renterisico Het Waarborgfonds kent geen renterisico´s. De technische voorzieningen voor nog te betalen schaden worden niet contant gemaakt en in de schuldenposities zijn geen schulden opgenomen waarvoor rentevergoedingen worden verstrekt. De liquide middelen worden in de vorm van deposito´s uitgezet. 5.4. Kredietrisico Het kredietrisico voor het Waarborgfonds doet zich voor in de vorderingen uit verhaalde schaden. Deze vorderingen betreffen de op onverzekerde aansprakelijken van een motorrijtuig verhaalde schade-uitkeringen. Deze vorderingen worden gewaardeerd op basis van historische gegevens ten aanzien van daadwerkelijk verhaalde bedragen waarbij rekening wordt gehouden met het risico van oninbaarheid. Onder de overige vorderingen zijn ook vorderingen opgenomen uit hoofde van verhaalde en te verhalen schaden van het Schadevergoedingsorgaan. Deze bedragen worden verhaald op buitenlandse schadevergoedingsorganen. Het kredietrisico voor deze posten wordt als zeer laag ingeschat. De liquide middelen worden aangehouden, conform de Comptabiliteitswet 2001, bij het Ministerie van Financiën. Het Waarborgfonds heeft een grote latente vordering op verzekeringsmaatschappijen en de Staat. Deze vordering is gebaseerd op de Wam. Deze vordering is niet gerelateerd aan individuele verzekeraars maar op de gezamenlijke branche van verzekeraars met vergunning voor het verzekeren van wettelijke aansprakelijkheid van motorrijtuigen. Bij betalingsonmacht of uittreden van een individuele verzekeraar wordt de vordering omgeslagen over de resterende verzekeraars. 5.5. Kasstroomrisico De jaarlijks door verzekeraars en de Staat te betalen bijdrage aan het Waarborgfonds wordt bepaald aan de hand van de begroting voor het komende jaar. De hoogte van de bijdrage wordt gelijk gesteld aan de te verwachten uitkeringen en kosten (kasstelsel), eventueel onder verrekening van in voorgaande jaren teveel c.q. te weinig ontvangen bijdragen. Ter ondervanging van het risico dat de werkelijke uitkeringen en beheerkosten hoger uitvallen dan begroot wordt een liquiditeitsbuffer aangehouden.

32

6.

Toelichting op de Balans (x v 1.000) 2007

2006

562

754

46

-

-199

-192

409

562

Cumulatieve aanschaffingswaarde

1.475

1.454

Cumulatieve afschrijvingen

1.066

892

409

562

IMMATERIELE VASTE ACTIVA Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december

Boekwaarde per 31 december

Dit betreft voornamelijk aangekochte software welke in acht jaar wordt afgeschreven. IN KOMENDE JAREN VAN VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN EN DE STAAT TE ONTVANGEN BIJDRAGEN Ingevolge artikel 24a Wam waarborgen de als motorrijtuigverzekeraar toegelaten verzekeringsmaatschappijen en de Staat, ieder overeenkomstig het aantal en de aard van de door hen in Nederland verzekerde motorrijtuigen, de verplichtingen van het Waarborgfonds. Dit betreft het bedrag dat in komende jaren dient te worden gedekt uit de bijdragen die verzekeringsmaatschappijen en de Staat conform de desbetreffende wettelijke regelingen aan het Waarborgfonds dienen te betalen. Stand per 1 januari

71.594

100.142

Saldo van baten en lasten

-9.387

-28.548

Stand per 31 december

62.207

71.594

VORDERINGEN Vordering uit verhaalde schaden De schade-uitkeringen op schaden veroorzaakt door onverzekerden worden verhaald. De totale vordering wordt, met uitzondering van een bedrag groot 1.550 (2006: 1.500), geheel voorzien wegens oninbaarheid. De looptijd van de vordering op verhaalsdebiteuren is grotendeels meer dan 1 jaar. Overige vorderingen Vorderingen uit hoofde van betaalde en nog te betalen schaden door het Schadevergoedingsorgaan

884

706

Vooruitbetaalde en overige kosten

422

631

1.306

1.337

De vorderingen uit hoofde van betaalde en nog te betalen schaden door het Schadevergoedingsorgaan betreft grotendeels de tegenhanger van de onder de technische voorzieningen voor nog te betalen schaden opgenomen voorziening in het kader van artikel 27o Wam. De looptijd van deze vordering is grotendeels meer dan 1 jaar. De vooruitbetaalde en overige kosten hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

33

OVERIGE ACTIVA Materiële vaste activa Computerapparatuur

Boekwaarde per 1 januari Aanschaffingen

Bedrijfsauto´s

Totaal

2007

2006

2007

2006

2007

2006

36

103

35

5

71

108

0

0

73

35

73

35

-34

-67

-24

-5

-58

-72

Desinvesteringen

0

0

0

0

0

Boekwaarde per 31 december

2

36

84

35

86

71

Cumulatieve aanschaffingswaarde

577

655

506

433

1.083

1.088

Cumulatieve afschrijvingen

575

619

422

398

997

1.017

2

36

84

35

86

71

Afschrijvingen

Boekwaarde per 31 december

De materiële vaste activa worden in drie tot vijf jaren afgeschreven. Liquide middelen Het Waarborgfonds is door de Minister van Financiën aangewezen om in het kader van Centraal Kasgeldbeheer de middelen aan te houden bij het Ministerie van Financiën. Onder deze post zijn deposito's ad 68.750 (2006: 65.950) opgenomen met een gemiddelde looptijd van 59 dagen. Het bestuur heeft besloten dat het saldo liquide middelen zal worden verlaagd tot een niveau dat noodzakelijk is voor een continue bedrijfsvoering. Dit bedrag wordt jaarlijks beoordeeld. Restitutie van de overtollige liquide middelen zal in de komende jaren plaatsvinden door verrekening met de jaarlijkse bijdragen. Door deze restitutie zal de vordering toenemen uit hoofde van de “In komende jaren van verzekeringsmaatschappijen en de Staat te ontvangen bijdragen”. FONDS MIDDELEN GEMOEDSBEZWAARDEN In het kader van artikel 24 lid 3 Wam wordt de opbrengst uit vrijstellingsbewijzen afzonderlijk geadministreerd en uitsluitend aangewend voor betaling van de door het Waarborgfonds in het kader van artikel 25 lid 1 onder e door gemoedsbezwaarden veroorzaakte schaden en kosten in het kader van de afgifte van vrijstellingsbewijzen en schadebehandeling. De gelden die resteren worden als apart fonds verantwoord. 2007 Stand per 1 januari opbrengst vrijstellingsbewijzen financiële baten en lasten

2006

1.078

792

441

344

151

100

schadelast

-243

-20

bedrijfskosten

-133

-138

saldo van baten en lasten Stand per 31 december

34

216

286

1.294

1.078

TECHNISCHE VOORZIENINGEN Voor nog te betalen schaden Uit hoofde van artikel 25 Wam(Waarborgfonds): 2007

2006

Schadejaar 2000 en voorgaande jaren

16.558

22.839

2001

4.655

5.731

2002

5.731

10.130

2003

8.766

11.631

2004

8.210

12.278

2005

11.611

17.709

2006

15.110

18.182

2007

15.659

-

86.300

98.500

40.400

37.300

3.200

3.300

129.900

139.100

2003

222

222

2004

170

80

2005

54

135

2006

54

113

2007

150

-

IBNR-claims

150

150

800

700

130.700

139.800

Contante waarde van toegekende pensioenaanspraken

7.140

6.545

Reële waarde van de fondsbeleggingen

4.172

4.650

Tekort

2.968

1.895

Nog niet geamortiseerde actuariële resultaten

-1.206

-345

Netto pensioenvoorziening per 31 december

1.762

1.550

IBNR-claims Schadebehandelingskosten

Uit hoofde van artikel 27o Wam (Schadevergoedingsorgaan): Schadejaar

Totaal generaal ALGEMENE VOORZIENINGEN Netto Pensioenvoorziening

35

2007

2006

1.550

1.553

Verloop netto pensioenvoorziening Stand per 1 januari In de staat van baten en lasten opgenomen pensioenlast Betaling premie Stand per 31 december

512

747

-300

-750

1.762

1.550

5,40%

4,25%

De voornaamste actuariële grondslagen: Disconteringsvoet Verwacht rendement op fondsbeleggingen

5,40%

4,25%

Toekomstige salarisstijgingen

3,00%

2,00%

Indexatie van pensioenuitkeringen Overlevingstafel

3,00%

2,00%

GBMV ´00-´05

GBMV ´00-´05

Leeftijdscorrectie -

man

-1

0

-

vrouw

-2

0

3

3

Leeftijdsverschil man / vrouw

De cumulatieve actuariële resultaten bedragen ultimo 2007 meer dan 10% van de contante waarde van de pensioenaanspraken. De overschrijding van deze 10%-limiet aan nog niet geamortiseerde actuariële resultaten wordt vanaf 2008 gedurende de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de actieve deelnemers ten laste van het resultaat gebracht. SCHULDEN Overige schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen

178

30

63

41

Banken en kredietinstellingen

770

-

Overige schulden

259

192

1.270

263

De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Het Waarborgfonds is met ingang van 1 mei 1998 een 10-jarig huurcontract aangegaan met een geïndexeerde jaarlast van (thans) 426. Dit betreft de huur van het pand aan de Verrijn Stuartlaan 14 te Rijswijk. Per dezelfde datum is een gedeelte van deze bedrijfsruimte voor een bedrag van 116 onderverhuurd aan derden. Het huurcontract en het onderhuurcontract worden per 1 mei 2008 beëindigd. Ten behoeve van het schaderegistratiesysteem NARSIS is vanaf 1 oktober 2002 een onderhoudscontract tot en met 31 december 2007 gesloten. De kosten per jaar (prijspeil 2007) bedragen 183 (2006: 190). In 2007 is dit contract verlengd tot 31 december 2008.

36

7.

Toelichting op de Staat van Baten en Lasten (x v 1.000)

BIJDRAGEN VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN EN STAAT Op basis van opgaven (conform artikel 24 lid 1 Wam) van verzekeringsmaatschappijen omtrent het aantal verzekerde motorrijtuigen en van de Staat het aantal motorrijtuigen, werd de volgende bijdrage in rekening gebracht: in 2007 8.807.818 gekentekende motorrijtuigen

à

v

7,00

61.655

1.211.622 niet-gekentekende motorrijtuigen

à

v

1,10

1.333

Nagekomen afrekening voorgaande jaren

-106 62.882

in 2006 8.654.613 gekentekende motorrijtuigen

à

v 10,00

86.546

1.255.887 niet-gekentekende motorrijtuigen

à

v

1,45

1.821 88.367

OPBRENGST VRIJSTELLINGSBEWIJZEN Dit betreft de van gemoedsbezwaarden ontvangen bedragen inzake de aan hen, in het kader van artikel 19 Wam, verstrekte vrijstellingen voor het sluiten van een verzekering tegen wettelijke aansprakelijkheid. De tarieven worden jaarlijks door de Minister van Financiën (artikel 20 Wam) vastgesteld op voorstel van het Waarborgfonds en rekening houdende met de omvang van het Fonds Middelen Gemoedsbezwaarden. HONORARIUM SCHADEVERGOEDINGSORGAAN Conform internationale afspraken is het Schadevergoedingsorgaan bevoegd om voor de behandeling van schaden een honorarium in rekening te brengen aan soortgelijke schadevergoedingsorganen en verzekeringsmaatschappijen. Het honorarium is afhankelijk van het totale bedrag van de uitgekeerde schade en bedraagt 15% van de schade met een minimum van v 200 en een maximum van v 3.500. FINANCIËLE BATEN De opbrengst uit financiële baten bestaat uit rente op deposito´s en op in rekening-courant aangehouden gelden.

37

2007

2006

Bruto schaden

57.966

55.827

Wijziging voorziening voor nog te betalen schaden

-9.100

-1.700

SCHADELAST

Herverzekeringspremie Verhaalde schaden Schaderegelingskosten

250

-

-2.699

-2.656

4.430

4.009

50.847

55.480

57.817

55.790

149

37

57.966

55.827

Bruto schaden Waarborgfonds (cf. artikel 25 Wam) Schadevergoedingsorgaan (cf. artikel 27o Wam)

Gesplitst naar de categorieën in artikel 25 lid 1 Wam is de bruto schade van het Waarborgfonds als volgt te verdelen: 2007 Schaden veroorzaakt door a. onbekend gebleven motorrijtuigen b. niet-verzekerde motorrijtuigen

2006

aantal

%

bedrag

%

aantal

%

bedrag

%

38.252

94

46.551

81

38.346

94

45.148

81

1.937

5

9.970

17

2.032

5

9.163

17

204

1

1.133

2

261

1

1.358

2

0

0

0

0

0

0

0

0

8

0

163

0

9

0

121

0

40.401

100

57.817

100

40.648

100

55.790

100

c. door diefstal of geweld verkregen motorrijtuigen d. onvermogen van de verzekeraar e. motorrijtuigen met een vrijstelling gemoedsbezwaarden

Wijziging voorziening voor nog te betalen schaden

Waarborgfonds Schadevergoedingsorgaan

2007

2006

-9.200

-1.800

100

100

-9.100

-1.700

In de wijziging voorziening voor nog te betalen schaden is opgenomen een vrijval uit de voorziening ultimo voorgaand boekjaar groot 22.831 (2006: 23.106) voornamelijk als gevolg van, door de dalende tendens in ontvangen claims en nameldingen, te hoog ingeschatte voorzieningen voor IBNR-claims.

38

Verhaalde schaden Dit betreft de baten uit hoofde van het recht van verhaal dat het Waarborgfonds krachtens artikel 27t (Schadevergoedingsorgaan) en 28 Wam verkrijgt tegen de aansprakelijke personen en degenen die hun verplichting tot verzekering met betrekking tot het motorrijtuig waarmee de schade is veroorzaakt niet zijn nagekomen.

Waarborgfonds Schadevergoedingsorgaan, incl honorarium

2007

2006

2.450

2.519

249

137

2.699

2.656

Schaderegelingkosten Dit betreft uitsluitend externe schadebehandelingskosten. Interne schadebehandelingskosten zijn opgenomen onder de bedrijfskosten. Expertisekosten

1.789

1.705

136

138

2.505

2.166

4.430

4.009

1.926

1.942

Sociale lasten

241

227

Pensioenlast

464

714

Leges, proces-, advies- en verhaalskosten Buitengerechtelijke kosten

BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Salarissen

Overige personeelskosten Doorberekende personeelskosten Coöp. Vereniging 3P Service u.a.

123

145

1.092

1.349

3.846

4.377

43,2

44,1

Aantal werknemers ultimo boekjaar uitgedrukt in volledige dienstverbanden

Stichting Waarborgfonds Motorverkeer, Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars en Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. hebben hun facilitaire diensten ondergebracht in de Coöperatieve Vereniging 3P Service u.a. De leden maken jaarlijks afspraken over de doorbelastingsleutels van de kosten aan de leden. Het Waarborgfonds draagt voor 55% (2006: 67%) bij in de kosten van de exploitatie.

39

De pensioenlast is als volgt samengesteld: 2007

2006

Aan boekjaar toegerekende pensioenkosten

392

364

Interestlast

277

239

Verwachte opbrengst fondsbeleggingen

-157

-135

Correctie inzake voorgaand jaar niet opgenomen contracten

0

525

Inperking regelingen

0

-246

512

747

48

33

464

714

Af: Eigen bijdrage medewerkers Pensioenlast

De werkelijk behaalde opbrengst fondsbeleggingen bedraagt 699 negatief (2006: 115). Dit is berekend als het verwachte rendement op fondsbeleggingen plus de actuariële winsten of verliezen op fondsbeleggingen. Beloning bestuur en directie De bezoldiging van het bestuur bedroeg 20 (2006: 20). Het bestuur stelt de beloning van de directie vast. Wijzigingen in de beloning van het bestuur worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Ministers van Financiën en Justitie. Beheerkosten Huisvestingskosten

410

392

Kantoor- en algemene kosten

270

242

Automatiseringskosten

253

261

Afschrijvingen (im)materiële vaste activa Doorberekende kantoorkosten Coöp. Vereniging 3P Service u.a.

257

264

1.033

846

-39

-39

2.184

1.966

Aan het Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars doorberekende huisvestingskosten

BELASTINGEN De Stichting is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.

Rijswijk, 9 april 2008

Bestuur

Directie

mr A.J. Jutte (voorzitter)

mr F.J. Blees (voorzitter)

mr J.M.J. Hommel

N.J.M. Barendse RA

mw mr S.M.A.J. den Ouden-Huijgen J.C. Jansen mr F.J.D. Wiegerink

40

OVERIGE GEGEVENS

ACCOUNTANTSVERKLARING Aan: Het bestuur van Stichting Waarborgfonds Motorverkeer Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2007 van Stichting Waarborgfonds Motorverkeer te Rijswijk bestaande uit de balans per 31 december 2007 en de staat van baten en lasten over 2007 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening in overeenstemming met de door de stichting gekozen en beschreven grondslagen zoals uiteengezet in de toelichting van de jaarrekening. Tevens is het bestuur van de stichting verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde bijdragen, opbrengst vrijstellingsbewijzen en brutoschaden. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de relevante wet- en regelgeving/bepalingen zoals opgenomen in de artikelen 19, 20, 24, 25, 26 en 27o van de Wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (Wam). Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving en het opmaken van de jaarrekening, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht en het Protocol toetsing rechtmatigheid, zoals overeengekomen tussen Stichting Waarborgfonds Motorverkeer en de Ministeries van Justitie en Financiën. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat conform de in de toelichting van de jaarrekening beschreven grondslagen, alsmede het voor de naleving van de betreffende wet- en regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de stichting heeft gemaakt en een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

41

Oordeel Naar ons oordeel is de jaarrekening 2007 van Stichting Waarborgfonds Motorverkeer, in alle van materieel belang zijnde aspecten, opgemaakt in overeenstemming met de door de Stichting gekozen en beschreven grondslagen, zoals uiteengezet in de toelichting van de jaarrekening. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde bijdragen, opbrengst vrijstellingsbewijzen en brutoschaden over 2007 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving/bepalingen, zoals opgenomen in de artikelen 19, 20, 24, 25, 26 en 27o van de Wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (Wam).

Amstelveen, 9 april 2008

KPMG Accountants N.V.

F.J.J. Glorie RA

42

KERNCIJFERS

ALGEMEEN

2007

2006

2005

2004

2003

nieuwe claims

53.241

51.919

58.970

64.070

62.178

Aantal toegewezen claims

40.401

40.648

46.540

57.856

50.545

57.817

55.790

63.835

77.849

67.385

8.807.818

8.654.613

8.542.433

8.380.976

8.228.432

1.211.622

1.255.887

1.225.783

1.189.291

1.153.707

3.835

3.422

3.321

3.213

3.150

748

727

709

696

687

Aantal in behandeling genomen

Totaal uitgekeerd bedrag (x v 1.000) Aantal motorrijtuigen waarvoor door verzekeraars, de Staat en de Gemoedsbezwaarden een bijdrage werd gestort: Gekentekende motorrijtuigen Niet gekentekende motorrijtuigen en bromfietsen GEMOEDSBEZWAARDEN Aantal motorrijtuigen waarvoor een vrijstelling is afgegeven: Gekentekende motorrijtuigen Niet gekentekende motorrijtuigen en bromfietsen BIJDRAGE VERZEKERAARS EN STAAT De basis van de inkomsten van het Waarborgfonds is de jaarlijkse bijdrage door de verzekeraars en de Staat op grond van het aantal verzekerde motorrijtuigen en motorrijtuigen van het Rijk. De ontwikkeling van de jaarlijkse bijdrage per motorrijtuig is als volgt:

(in euro)

2007

2006

2005

2004

2003

gekentekende motorrijtuigen

7,00

10,00

10,65

9,40

7,60

niet-gekentekende motorrijtuigen

1,10

1,45

1,50

1,35

1,00

43

Schadecijfers naar soort claim Aantal ontvangen claims per jaar Parkeerschade

Wegmeubilair-

Schade in het

Personenschade

Totaal

schade

rijdend verkeer

2002

35.735

15.677

7.576

1.717

60.705

2003

35.736

17.235

7.590

1.617

62.178

2004

35.662

18.958

7.782

1.668

64.070

2005

34.282

16.181

6.836

1.671

58.970

2006

31.898

12.204

6.310

1.507

51.919

2007

32.149

13.494

6.037

1.561

53.241

Parkeerschade

Wegmeubilair-

Schade in het

Personenschade

Totaal

schade

rijdend verkeer

Betaald schadebedrag per jaar (bedragen x v 1.000)

2002

25.671

14.689

10.401

13.079

63.840

2003

29.874

15.012

11.274

11.225

67.385

2004

32.536

20.144

12.316

12.853

77.849

2005

27.610

14.624

9.636

11.965

63.835

2006

24.800

10.969

8.397

11.624

55.790

2007

23.986

12.489

7.669

13.673

57.817

Vormgeving: Ton Wienbelt, Den Haag Teksten thema: Hartog Communicatie, Haarlem Fotografie: Josje Deekens, Den Haag Druk: Quantes, Rijswijk

44

Handelskade 49 Postbus 3003 2280 MG Rijswijk Telefoon (070) 340 82 00 www.wbf.nl