Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB)
Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009
juli 2009
Pensioeninformatiebijeenkomst
Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? •
ernstige situatie met grote gevolgen voor u
•
bestuur wil: □ feiten geven □ verantwoording afleggen □ luisteren
•
PGB draait er niet om heen en communiceert via: □ maandelijks dekkingsgraad op website □ elektronische nieuwsbrieven □ brochure Herstelplan □ speciale editie GBF Nieuws met brochure Herstelplan □ en dan nu bijeenkomsten in het land 2
1
Pensioeninformatiebijeenkomst
Inleiding Programma •
PGB, de pensioenregeling
•
beleggen bij PGB
•
herstelplan
•
wat kunnen we leren?
•
veel ruimte voor vragen en opmerkingen
3
Pensioeninformatiebijeenkomst
Pensioenfonds PGB PGB is bedrijfstakpensioenfonds voor grafimedia •
één van de oudste fondsen in Nederland
•
al vanaf 1929 collectief pensioen
•
collectieve regeling: afspraken tussen werkgevers en werknemers
•
bestuur bestaat uit werkgevers en werknemers
•
deelnemersraad (werknemers en gepensioneerden) □ adviesrecht □ samenstelling, notulen, uw reactie op website
•
verantwoordingsorgaan (werkgevers, werknemers en gepensioneerden) □ oordeel over bestuur en beleid □ advies- en enquêterecht 4
2
Pensioeninformatiebijeenkomst
Pensioenfonds PGB Pensioensysteem •
middelloonregeling - uitkeringsovereenkomst
•
sparen voor ouderdomspensioen □ werkgever en werknemer betalen premie □ opbouw over het werkelijk verdiende loon (1,75% van pensioengrondslag)
•
sparen voor partnerpensioen (35% van het ouderdomspensioen)
•
risicodekking □ als u overlijdt voor uw 65e: levenslang pensioen voor partner (op basis van 70% van het volledig ouderdomspensioen) □ als u arbeidsongeschikt wordt: wel opbouw, geen premie
5
Pensioeninformatiebijeenkomst
Pensioenfonds PGB Doel pensioenfonds a. uitbetalen pensioen uitbetalen
vanaf
aan
levenslang ouderdomspensioen
vanaf 65
deelnemer
levenslang partnerpensioen
bij overlijden deelnemer
partner
wezenpensioen p tot 18
bijj overlijden j deelnemer
kinderen
6
3
Pensioeninformatiebijeenkomst
Pensioenfonds PGB Doel pensioenfonds b. ambitie: waardevast houden van pensioen (prijscompensatie) •
toeslag = koopkracht op peil houden (prijsindex)
•
betaald uit beleggingsopbrengst
•
alleen als er voldoende geld is
•
bestuur beslist aan de hand van richtlijn
•
na overleg g met Deelnemersraad
•
bestuur legt verantwoording af aan Verantwoordingsorgaan
•
toeslag belangrijk voor uw pensioen
7
Pensioeninformatiebijeenkomst
Pensioenfonds PGB Doel pensioenfonds b. ambitie: waardevast houden van pensioen (prijscompensatie)
8
4
Pensioeninformatiebijeenkomst
Pensioenfonds PGB Werkwijze pensioenfonds Hoe financieren we de toeslag? •
uit beleggingsopbrengsten
•
spaarbankboekje geen optie
9
Pensioeninformatiebijeenkomst
Beleggen bij PGB bezittingen
verplichtingen
aandelen
35
obligaties
35
vastgoed
20
infrastructuur
10
VPV * buffer **
----100
*
95 5 ----100
Voorziening Pensioen Verplichtingen
** de dekkingsgraad in dit voorbeeld is 100/95 = 105,3%.
10
5
Pensioeninformatiebijeenkomst
Beleggen bij PGB VPV = •
optelsom toekomstige uitkeringen
•
teruggerekend naar nu
•
op basis van (markt)rente
VPV gevoelig voor rente •
stel bedrag van € 1.000 in 2020
•
wat moet ik dan nu in kas hebben?
•
bij 3%
circa € 722
•
bij 5%
circa € 584
11
Pensioeninformatiebijeenkomst
Beleggen bij PGB Soorten beleggingen en hun eigenschappen •
langjarige gemiddelde en risico
Deposito
rendement
risico (volatiliteit)
4%
2%
Obligaties
4 - 5%
8%
Vastgoed
6 - 7%
8 - 10%
Grondstoffen d ff
6 - 7%
18%
Infrastructuur
7 - 8%
8 - 10%
Aandelen
7 - 8%
18%
12
6
Pensioeninformatiebijeenkomst
Beleggen bij PGB Beleggingsmix PGB in percentage 2000
2008
Aandelen
47
43
33⅓ *
Obligaties
49
40
33⅓
4
17
33⅓
Alternatieven Vastgoed
4
8
Infrastructuur
0
2
Grondstoffen
0
3
Hedgefunds
0
2
Private equity
0
0
Green investment
0
2
100
100
Totaal
doel 2012+
100
* Doel voor aandelen bereikt per juli 2009
13
Pensioeninformatiebijeenkomst
Beleggen bij PGB Wat ging er mis bij de kredietcrisis? D kki Dekkingsgraad: d eind i d 2008 97% •
•
Wat is dekkingsgraad (DG)?: bezittingen/verplichtingen ofwel: waarde beleggingen/waarde pensioen - eind 2007 was DG
148%
- eind 2008 was DG
97%
- verschil
51%
Waarde beleggingen daalt met 17,8 - verklaart 31 van de 51% - ongeveer 60% van daling DG
•
Rentedaling van 4,85% naar 3,55% - verklaart 20 van de 51% - ongeveer 40% van daling DG 14
7
Pensioeninformatiebijeenkomst
Beleggen bij PGB •
door aanwezigheid op financiële markten risico gelopen
Dominostenen •
meerdere stenen vallen om
•
harder en sneller dan verwacht
Wat heeft PGB gedaan? •
risico tussentijds verlaagd □ verlaging percentage aandelen: meer stabiliteit □ verhogen afdekking renterisico □ afdekking valutarisico
•
door de maatregelen is de DG niet verder gezakt
15
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Financieel tekort? Herstelplan wettelijk verplicht Herstelplan = maatregelen om financieel probleem op te lossen Uitgangspunten/eisen •
binnen 5 jaar op of boven de 105%
•
binnen 15 jaar op of boven de 120%
•
pijn eerlijk verdelen
•
verlagen pensioen als herstelvermogen onvoldoende is
16
8
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Uitgangssituatie •
gem. dekkingsgraad van alle pensioenfondsen eind 2008: 95%
bedrijfstakpensioenfonds
stand 31-12-2008
stand 31-5-2009
PGB
97%
102,5%
ABP
90%
97%
PFZW
92%
100%
PME
90%
94%
PMT
87%
90%
102%
105%
88%
93%
Bouw PNO media
17
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Uitgangssituatie •
dekkingsgraad PGB eind 2008
:
97%
•
wat hebben we in kas?
:
8,0 mrd.
•
verplichting op basis van opgebouwde pensioenen
:
8,3 mrd.
18
9
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Uitgangssituatie •
Wat hebben we aan uitkeringen nodig voor iedereen? : 16 miljard
19
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Uitgangssituatie •
Wat als we de uitkeringen willen indexeren (met 2%)? : 26 miljard
II
I
20
10
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Uitgangssituatie •
Hoe komen we van 8 naar 16-26 miljard? door rendement op beleggingen te maken □ nodig voor I
: 4 á 4,5%
□ nodig voor II
: 2 á 2,5%
□ nodig voor I en II
: 6 á 7%
21
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Uitgangssituatie •
Ontwikkeling rente in 2008 Datum
Rente
31-08-2008
4.63%
30-09-2008
4.52%
€ 110 mln
31-10-2008
4.29%
€ 240 mln
30 11 2008 30-11-2008
3 64% 3.64%
€ 760 mln
31-12-2008
3.55%
€ 410 mln
laatste 4 maanden
Toename VPV in één maand
€ 1.520 mln
22
11
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Vijf voorgenomen maatregelen: 1. beleggingsmix: □ 1/3 aandelen, 1/3 vastrentend en 1/3 alternatief met vastgoed □ minder heftige schommelingen 2. toekennen voorwaardelijk extra pensioen bij voldoende herstelvermogen 3. voorlopig geen verhoging pensioen
23
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Voorlopig geen verhoging pensioen (vervolg) Nieuwe Richtlijn voor besluitvorming over toeslag:
Bij een dekkingsgraad van:
kan de volgende toeslag worden verleend:
vanaf 150%
100% prijsinflatie zonder maximum + inhaaltoeslag + grafimedia loonindex
van 140% tot 150%
100% prijsinflatie zonder maximum
van 130% tot 140%
100% prijsinflatie met maximum van 4%
van 120% tot 130%
gedeeltelijke prijsinflatie
onder de 120%
geen toeslag
24
12
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Voorlopig geen verhoging pensioen (vervolg) Beleid inhaaltoeslag •
gemiste verhoging kan worden ingehaald vanaf 150%
•
oudste rechten eerst
25
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Voorgenomen maatregelen (vervolg) 4. vaste (hogere) premie - premie met ingang van 2009 verhoogd: 19,5% (was 17%) 5. aanvullende maatregelen als tekort niet tijdig wordt ingelopen, verlagen van pensioen dan niet uitgesloten.
26
13
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2014 Herstelcapaciteit 2009 – 2014 Doel: binnen 5 jaar boven de 105%
27
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2024 Herstelcapaciteit 2009 – 2024 Doel: binnen 15 jaar boven de 120%
28
14
Pensioeninformatiebijeenkomst
Herstelplan 2009 - 2024 Toezichthouder DNB/ministerie SZW •
DNB beoordeelt herstelplan en moet het goedkeuren
•
eventueel aanvullende maatregelen expliciet vermelden
•
afspraak: géén korting pensioen voor 2013
29
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? PGB vanuit historisch perspectief Ambitie: •
gemiddeld rendement 6,5 a 7,0%
•
voor inkoop pensioen (gemiddeld 4%)
•
toeslag (gemiddeld 2,5%)
30
15
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? Geanalyseerde periode 1970 – 2008 gemiddeld rendement t/m 2007
: 7,0%
gemiddeld rendement t/m 2008
: 6,3%
gemiddeld rendement op 10-j. staatsobligaties : 6,8%
31
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? Geanalyseerde periode 1970 – 2008 verlaagd pensioen in periode
:
verhoging in periode
: 360%
prijsontwikkeling in periode
: 391%
•
0%
PGB kent toe ruim 90% van de inflatie
32
16
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? Conclusie: •
prestatie PGB historisch bezien in lijn met ambitie
•
ook negatieve uitschieter 2008 past in reeks als herstel volgt
•
niet te snel oordelen op basis van één slecht jaar
33
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? Geen lessen? Jawel •
reserves bewijzen hun nut □ PGB kan pensioen blijven uitbetalen
•
aandelenbeleggingen blijven nodig maar … □ voorkeur voor meer stabiliteit in portefeuille □ voorkeur om vanaf 150% beleggingsrisico actief terug te brengen g
•
risico’s duidelijker gaan benoemen
34
17
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? Risico’s benoemen (vervolg) •
Nu: in communicatie schijn van zekerheid □ vergelijk ‘verplichte tekst’ op UPO
Te bereiken pensioen Als u uw huidige dienstverband voortzet tot 65-jarige leeftijd ontvangt u vanaf 65 jaar zolang u leeft € 15.000,00 15 000 00 excl. excl AOW
35
Pensioeninformatiebijeenkomst
Wat kunnen we leren? Risico’s benoemen (vervolg) Straks: in communicatie bijvoorbeeld –
zonder risico in beleggingen wordt uw pensioen te duur
–
PGB kan door solidariteit tussen generaties risico lopen
–
risico’s gaan wij aan in uw belang
–
risico nemen, betekent onzekerheid over uitkomst
–
normaal gesproken krijgt u een pensioen met toeslag
–
als het meezit, wordt de gemiste toeslag ingehaald
–
als het erg meezit, wordt de gemiste toeslag ingehaald, wordt de loonindex gevolgd en kan sprake zijn van premiekorting
–
als het tegenzit, krijgt u minder of geen toeslag
–
als het erg tegenzit, kan uw pensioen worden verlaagd 36
18
Pensioeninformatiebijeenkomst
Afsluiting ruimte voor vragen
37
19