PBS | Positive Behavior Support 4 juni 2010
Drs. Emilie van Leeuwen methodiekontwikkelaar/ trainer bij PI Research Drs. Inge Reijnders Onderwijskundige | GZ psycholoog
Opvoeden is van iedereen! Hoe ziet dat er uit met PBS? Programma workshop
• Doel, achtergrond en inhoud • Werkwijze/ stappenplan • Resultaten
Samen opvoeden = goed samenwerken Hoe goed werken wij samen vanuit het onderwijs en de zorg? Ieder voor zich doet zijn uiterste best, en… we weten elkaar steeds beter te vinden, maar…
Als we elkaar vinden is het vaak … al heel erg uit de hand gelopen, waardoor… leerkracht, schoolteam en ook ouders aan het eind van hun Latijn zijn, en… het erg veel tijd en inzet kost om (voor het kind) ten goede te keren. kortom: de samenwerking kan en moet veel beter (in het belang van het kind)!
Parent Management Training Oregon (PMTO)
•
• • •
Individuele behandeling voor gezinnen met kinderen (4 tot12 jaar) met ernstige gedragsproblemen
Gericht op vermindering gedragsproblemen door versterken effectieve opvoedingsstrategieën bij ouders Behandeling is „research-driven‟ & „evidence based‟
Intensief kwaliteitssysteem van opleiding, supervisie intervisie, certificering en hercertificering
Doel PMTO • Ouders hanteren adequate opvoedingsstrategieën
• Ouders hebben weer invloed op hun kind • Ouders voelen zich competent • Ouders hebben positieve betrokkenheid bij het kind
• De gedragsproblemen van het kind zijn verminderd
Werkwijze PMTO Met behulp van rollenspel leren ouders 5 belangrijke opvoedingsstrategieën: 1) Leren door aanmoediging 2) Effectief grenzen stellen 3) Samen Probleemoplossen 4) Zicht en toezicht houden: waar, wat, met wie, wanneer
5) Positieve betrokkenheid tonen
PBS is een: • Schoolbrede, preventieve aanpak van gedrag, gericht op alle leerlingen
•
Gericht op het aanleren en bekrachtigen van positief gedrag
• Kapstok waar andere interventies met dezelfde uitgangspunten onder passen PBS is evidence based en Ontwikkeld door (o.a.) Gerald Patterson/ Hill Walker Annemieke Golly en Jeff Sprague (UO)
Doel van PBS Een omgeving scheppen die: leerling- en leerkrachtvriendelijk is bevordert dat leerlingen zich sociaal ontwikkelen en gedragen en zo goed mogelijk presteren
• •
PBS richt zich op het:
• Verbeteren van het kind-gedrag op school, in de klas en thuis;
• Het bereiken van betere leerprestaties; • Betere samenwerking van schoolteam met ouders en (jeugd)zorg;
CONTINUUM VAN SCHOOL-BREED POSITIEVE GEDRAGS ONDERSTEUNING ~5%
~15% Primaire preventie: School-/klasinterventies voor alle kinderen en volwassenen
~80% van kinderen
Tertiaire preventie: gespecialiseerde individuele interventies voor kinderen met hoogrisico gedrag Secondaire preventie: speciale (groeps) interventies voor kinderen met risico gedrag
Bouwstenen van PBS 1. Formuleer heldere verwachtingen (weet wat je wilt zien en horen) 2. Leer deze verwachtingen actief aan: „gedrag is een vak apart‟ (gebruik voorbeelden/ rollenspel) 3. Bekrachtig de verwachtingen systematisch 4. Minimaliseer de aandacht voor ongewenst gedrag (maak van een vlieg geen olifant) 5. Formuleer heldere consequenties voor onacceptabel gedrag
Bouwstenen van PBS (2) 6. Monitor en stuur actief op incidenten (data) 7. Integreer zorg en onderwijs 8. Werk samen met ouders
9. Borg het systeem (continue begeleiding/ certificering)
Ontwerpen school-breed systeem voor leerling succes Leerprestaties Intensieve, individuele interventies •Individuele kinderen •Vanuit LVS •Hoge intensiteit (amb begeleiding sbo, remedial teaching)
1-5% 5-10%
Groeps/ individuele interventies •Enkele kinderen (at-risk) •Direct beschikbaar (handelingsplannen, groepsplannen) Universele interventies •Alle kinderen •Preventief, proactief
Gedrag Intensieve, individuele interventies •Individuele kinderen •Assessment-based 1-5% •Intensieve specialistische hulp in de school (amb. begeleiding Renn4, behandelprogramma ZO) Thuis (bv PMTO, IOG,Triple-P 4 of 5, Boddeart) 5-10% •data-based Groeps/ individuel interventies •Enkele kinderen (at-risk) •Direct beschikbaar (bv Schoolmw, Triple-P 2 of 3, PMTO in de klas) Universele interventies •Alle situaties, alle kinderen •Preventief, proactief
Aanpak binnen de school (1) Schoolteams worden door “PBS-coach” geholpen bij:
• • •
Formuleren en aanleren van duidelijke verwachtingen/ regels binnen de thema‟s veiligheid, respect en verantwoordelijk bij álle kinderen; Leren door aanmoediging – positieve bekrachtiging; Invoering schoolbrede aanpak - integratie onderwijs, bso en zorg;
Aanpak binnen de school (2)
• Lessen in verwacht schoolgedrag via rollenspel en het herhalen van gedrag;
• Monitoring; • Maken functionele gedragsanalyses; • Ontwikkelen consistente consequenties voor ongewenst gedrag.
Met PBS zijn de volgende effecten bereikt • Verbetering van het kind-gedrag op school, in de klas en thuis;
• Betere leerprestaties en vergroten van de effectieve leertijd;
• Betere vroegsignalering en effectiever interveniëren bij kinderen met matig of (zeer) ernstig probleemgedrag;
• Betere samenwerking van schoolteam met ouders en (jeugd)zorg;
Resultaten van PBS: de leerling
• • •
Afname probleemgedrag (Horner, Sugai, Todd, & Lewis-Palmer, 2005) Halvering aantal leerlingen dat slachtoffer wordt van verbaal geweld Afname aantal keren dat leerlingen de klas uit worden gestuurd (Barrett et al.; in press, Eber, 2006)
Resultaten van PBS: de leerling, vervolg
• • •
• •
Toename gevoel van veiligheid (Horner et al., 2009.) Toename sociaal gedrag op school, in de klas en thuis (Eber, 2006; Putnam, Horner, & Algozzine, 2006) Betere schoolprestaties (Eber, 2006; McIntosg, Chard, Boland & Horner, 2006) Toename effectieve leertijd (Bradshaw et al, in press) Toename leesvaardigheid groep 4 (Horner et al., 2009)
Resultaten PBS: het schoolteam
• • • •
Betere vroegsignalering en effectiever interveniëren bij kinderen met matig of (zeer) ernstig probleemgedrag; Betere samenwerking van schoolteam met ouders en (jeugd)zorg; Reductie aantal disciplinaire maatregelen (zoals schorsing of verwijdering); Enthousiast schoolteam en grotere tevredenheid en betrokkenheid van ouders bij school.
Projectmatige ontwikkeling en invoering PBS (incl. PMTO) in de school gedurende 3 jaar
• 2 studiedagen (4 studiemiddagen) elk jaar • Invoering, monitoring en verbetering (met ondersteuning van PBS-coach)
• Maandelijkse bijeenkomsten van PBS-team met PBS-coach;
• PBS-team wekelijks overleg met schoolteam;
• Maandelijkse feedbackrapporten uit monitor.
PBS in Nederland
12 november 2010 Tweede Nederlandse SWPBS-congres
Super, wat hebben jullie goed geluisterd en meegedaan !
Vragen?
