> v^^-^ys^^vap, ^rrwr-aM ~ 27 jaar - N. 3 3 00 0
^g>j' • ' • ' - I I M L Ü I J » r^i>-fc
*»K^*uuMm,mm**.*
Prijs per nummer: voor üclgft 3 centiemen, voor dea Vreemd» 5 centiemen
U U d
•MM
rMauMittMM.
VpIJda-t 3 Fobn-aarJ lïg
ToSaf cen i Red. «yi Adm. 8 4 7
Drukster-Ultgeefster
ABONNEMENTSPRIJS
Sam. Maatschappij HET LIUi
BELOIË Drie maanden . . fr. 3,25 Zes maanden. . . . ir. 6,50 Een Jaar fr. 12,50 NEDERLAND Drie maanden . . . fr. 4,75 DEN VREEIÏIBE Drie maanden (drie maal per week verzonden) . fr. 6,78
Verantwoordelijke b 'Hoorder P. O B v i s a . Moorlunstraat, 113, Ledeberg • • REDACTIE •« ADMINISTRATIE
HOOGPOORT, 29, GENT itta abtutert ilch op alle postbareelei
Orgaan der Belgische Werkliedenpart
Verschijnende alle dagen.
•k mmmmmmmmsmmmmmmTÊamxammmaamKmxBaaammmm:.
DE REPUBLIEK IN PORTUGAL Wat zij tot hiertoe deed Bederf de uitstekende revolutie in Portugal is de greote reactionnaire pers van heel Ruropa, als razend. Zij lastert en beliegt de nieuwe Kepubliek en vondt daarvoor alle dagen wat nieuws en wat vuilexs uit. Gister was do bevolking zeer ontevreden, heden is er een militair complot, morgen zal de zeemacht in opstand komen. De regeering moet de vloot verwijderen, ofwel een regiment verrliatsen, dan weer a»»»Tfke aanhoudingen doen. Een andere maal trekt S; anje al zijne troepen samen bij de gTenzen, dan weer is het Engeland die dreigt of Italië die eene vloot wapent om zich in do portngeesche waters te begeven. Nu dat zijn al gezochte leugens, om de openbare opinie in Europa afkeerig te maken van den republikeinschen regeeringsvorm. Het groot engelseh dagblad de * Daily News » heeft het nu goed gevonden, van op al die praatjes niet beter te kunnen ant-, woorden dan door met datums te bewijzen dat de republiek in goede drie maanden deed. Wij vinden het beteekenisvol genoeg om het over te drukken: Ziehier de tabel : 3 October 1910. — Uitroeping der Republiek ; 11 Outober.— Ontbinding van den Senaat; SO October. — Verklaring dat de koninklijke paleizen, staatseigendom werden; 21 October. —Afschaffing v i n alle uitronderingswetten; 33 October. — Afschaffing van het godsdienstig onderwijs, in de door de Staat gesubsidieerde scholen; 25 October. — Hervorming in den zin van meer vrijheid aan de drukpers: 2" October. — Volkomen recht van vereeniging;; . . 4 November. — Wet op de echtscheiding; 7 December. — Toestaan van het recht van ir^wrfcf*aimg-te gaan,.behalve voor deren' van den Staat: ' l 'JWanarT WIT." — Vermindering van aï de belastingen op de eetwaren; B Januari. — Afschaffing der censuur; 6 Januari. — Vermindering van al de verbruiksbelstingen op Set vleesch: 10 Jannari. — 'Wettelijke instelling der tondagrnit. Deze lijst is verre van volledig t e zijn. De portugeesche pers geeft nog Op als «nti-klerikale hervormingen : de uitdrijving der jezuieten; de verwereldijking der kloosters; de burgerstand ontnomen aan d s kerk en geschonken aan de burgerlijke be-
sturen; de afschaffing van de begrooting van eerediensten, voor de toekomst. D s « Tribuna * van Barcelone die deze lijst van den •: Daily News s afkondigt, voegt er nog het volgende bij : c Men heeft daarenboven de jezuiten uitgedreven, men is overgegaan tot de herinrichting der ministeries die veel kredieten hebben geschonken en vele openbare werken zijn begonnen. Bleek dat alles nu nog weinig, dan kunnen wij hier bijvoegen dat het ministerie van binnenlandschc zaken, onder den invloed der demokratie weldra de volgende voorstellen zal neerleggen : 1. Straffen voor de tweegevechten en inrichting vaa een eeretribunaal; 2. Invoering eener kieswet waarin de E. V. zal voorzien zijn} 3. Uitbreiding der openbare weldadigheid tot de grijsaards, de kinderen, de moeders, zonder onderscheid; 4. Afschaffing der wettelijke ontucht i 5. Ontwikkeling van het lager onderwijs, door cene school te openen op elke twee kilometers afstand en door de uitdeéling van voedsel en kleeding en boeken aan de behoeftige leerlingen; 6. Ontwikkeling van het hooger onderwijs, vooral voor dat van de faculteit van geneeskunde te Lissabon; 7. Verbetering der zinnsloozengestichten j 8. Verscheidene bestuurlijke hervormingen en nieuwigheden in den zin der decentralisatie. Dat alles zal voor de bijeenkomst zijn der Vergadering in April voletrokken zijn.' Dat alles, zal men zeggen, zijn geene diepe, grondige hervormingen. Óp den keper gezien is zulks waar, maar die geest van hervormen toont toch dat de republiek in alle geval meer dan een koningrijk rekening dient to hótjflen vaa den fSlksgeéSt.*•"*- Hebben dio hervormingen na al de diepte niét die de socialisten"èf zouden aan willen,' toch valt het niet te ontkennen, dat velen daarvan noodig en onmisbaar zij. om later tot grondiger hervormingen in de kapitalis, tische wereld in te grijpen. Overigens het is maar een begin, dat toont dat de republikeinsche regeeringsvorm verhevener en beter is, dan de heerschappij van koningen of keizers. De republiek is niet alles maar 't is toch een sport op de ladder, waar'wij'óp' moeten klimmen. F.H.
Nieuwe Schoolwet Weer komt het idee van eene nieuws katholieke schoolwet er door te jagen boven water. Een brussêlsch berichtgever van t Le Bien Public > — men beweert dat déze goed op de hoogte is — meent te weten dat Schollaert va-.t houdt aan zijn wet ter bevordering van het kloosteronderwijs. Want anders is de nieuwe wet niet. Dit voorstel bevat: 1. Regeling der schoolkantienen en schoolkleedjng, dis voortaan van de Kamers tan liefdadigheid tonden afhangen. (Voorstel Woeste) of gelijke verdeeling van gemeentekredieten tusschen openbare en bijzondere scholen voor dit doel. 2. De toelagen aan de scholen zouden per aantal klassen geregeld worden, ongezien of de scholen al of niet officieel zijn. Aldus zouden ds kloosterscholen op gelijken voet gesteld worden met de openbare scholen. 3. Er zouden tehoolbont worden ingevoerd. De ouders zonden zulke bons krijgen van de gemeenteoverheid, en de vader zou hiermede het onderwijs zijner kinderen betalen, natuurlijk op die scholen waar hij zijne kinderen naartoeamdt.De bestuurders der schoIenazouden de schoolhons bij elkaar houden en ze bij den gemeenteontvanger tegen klinkende munt mogen uitwisselen. Dit verderfelijk systeem zon tot zwendel en leorlingen-jacht aanleiding geven; — een i middel, dat de minister aanprijst als zijnde i het beste om de vrijheid van den familievader te waarborgen, zon inderdaad deze I vrijheid totaal komen vernietigen. Het wars voldoende dat de kloosterscholen op die bons eea zekeren penning terugkeerden aan de ondera, om aldus de armsten voor zooveel to dwingen hunne kinderen naar hunne scholen te brengen. 4. De schoolouderdom zon tot 14 jaar verlongen worden en een soort uitgebreid lager onderwijs ingericht worden met sens bepaalde richting tot vakopleiding. 5. Het maximum cijfer per klas zou i.p 60 gesteld worden, om de overbevolking der klassen te beletten. Onnoodig te zeggen dat wij geen goed tien in het aangekondigde wetsvoorstel, en aat het vanwege ds twee linkerzijden fel zal «kampt worden, moest Schollaert ds onbe•claamheid hebben het in bespreking te wil^prewgea, ' - A, B»
FRANKRIJK PABIJSCHE BAADSVEBBXEZIX6EN Bij de gehouden herstemmingen voor den gemeenteraad van Parijs, hebben onze paitrjgenooten in twee distrikten de overwinning behaald. In het kwartier van Bercy is Jean Morin gekozen en in dat van GrandesCavrières Jean Varenne. De partij wint hierdoor een nieuwen zetel in den gemeenteraad.
ITALIË SPOORKONFLIKT In den Italiaanschen Senaat heeft minister-president Luzzatti, in antwoord op eene ondervraging dienaangaande, verklaard, ,.?A d e 'eseertng sedert lang op de mogelijkheid van een spoorwegstaking is voorbereid. Zij heeft echter nu reeds alle maatregelen genomen om de veiligheid op de lijnen te waarborgen en de waardigheid van den Staat hoog te houden. Zij zal ten dien opzichte onverbiddelijk wezen. De minister van openbare werken voegde daaraan toe, dat de regeering de verdediging van de levensbelangen, der natie op zich neemt, on daarbij op den steun van het 'Parlement rekent. TURSCH-ARABIE DE OPSTAND IN VEMEN De Arabieren hebben do Turkscha troepen bij Hadeidah heftig aangevallen. Zij werden echter met een verlies van 600 man aan dooden en gewonden teruggeslagen. De Turken verloren 156 man.
AMERIKA ONRUST IN MIDDEN-AFRIKA Uit New-York wordt gemeld dat de toestand in Midden-Amerika voortdurend onrustiger wordt. De opstand tegen de regeering in Mexiko breidt zich voortdurend nit. D s opstandelingen hebben bij Galanea weder gewonnen, zij hebben het dorp Casas Grandez. in handen, waardsor ds weg naar Cinda-Jurca door hen wordt beheerscht. De regeering te Washington moet steeds meer troepen zenden om de grens van Texas t e beveiligen. Ook in Honduras winnen de opstandelingen tegen de regeering voortdurend veld. Zij hebben Cei-bas ingenomen ; «SB Ainorijsaagseb.. sp een,^Engehoh oorlog-
schip waken voor het handhaven van de onzijdigheid eu voor de bescherming van de belangen vau Amerikanen en Engelschen. En dan is het ook utwrer in Nicaragua onrustig en is dezer dagen door een Ainerikaansch oorlogsschip de kauonneerboot Hornet opgebracht, die iïGuatamala blijkbaar is uitgerust om tejyen Nicaragua te kunnen dienen.
CHINA
WERKSTAKING I> MANDSJOEM.JE In Karbin, in Mandsjoerijè, hebben drie duizend arbeiders bij déjj\ aanleg van den Chineeschen Ooster-spoofweg het werk gestaakt-. Zij verlangen verbetering van de gezondheidstoestanden enjbet over de grenzen zetten van de Chmeejone arbeiders, die de omgeving met pest aantasten. De administratie geeft focor, dat de Chineezen niet over de grciupn. kunnen gezet worden, doch do arbeidatf, meestal Russen, zijn besloten den arb H niet weer op to nemen, alvorens maatregelen genomen zijn die hun gezondheid beschermen. De administratie heef! jfear ' Petersburg om militaire beschcrming'gèseind,
Paul Singer De dood heeft aan ds] duitsche sociaaldemokratie, aan het ial ationaal socialisme, een hunner mi gewaardeerdo voorveehters ontnomen. Paul Singer, rijksdi _ afvaardigde, zooals we reeds meldden, dinsdag to Berlijn overleden, terwijl men ög ziekte die hom overvallen had reeds ovófwonuen dacht. Met Singer verdwijntj'sen der weinige overblijvènden van deiii tijd waarin Bisniarck 6trijd voerde tegéh d e jonge en vurige Êrachtea van heb duïkche proletariaat en waarin hij verslagen werd. Panl Singer behoorde.!. tot do duitsche handelsbeurgeoisie in.lS-14. Hij Hij was te Berlijn gel. t zijn vader was dus , 67 jaren oud. lij h vau damesstichtte hij een gToot er thee een kleederen en verwezi groot fortuin. en goedhartig Van natuur leer; werd hij weldra aangetrokken door de zaait van het proletariaat en van zoo haast zijn handel hem de volledige onafhankelijkheid verzekerde, wierp hij zich met lijf en ziel in de beweging der duitsche sociaal-democratie. Door zijne tusschenkomat waren talrijke strijd- en organisatie-organen in 't leven geroepen, ondersteund of aangemoedigd. Doch toen de bismaroksche vervolging intrad, waaneer de beste onder de strijders werden gevangen genomen, verbannen, uii> gesloten en ten onder gebracht, begreep Singer dat hij meer verschuldigd was aan zijn ideaal dan materieelen steun. Hij gaf zijn persoon en heb is rond hem dat deze zich schaarden die niet door de vervolgingswetten waren getroffen. In 18S4 kozen de. kiezers der derde genteenteklas hem als lid van den gemeenteraad in Berlijn, waar Ui gedurende meer don een kwart eeuw de leider der socialistische groep was. Kort nadien zonden zij hem naar den Rijksdag om Bebel en Liebknecht te vervoegen. Bebel, Liebknecht en Singer vormden dit drietal van het weten, de taaie wilskracht en van dé uitstralende goedheid. Singer was de belichaamde gsedheid, gepaard met een hooge rechtschapenheid en een diep begrip der werkelijkheid. Daarin ligt het geheim van zijne groote populariteit, de genegenheid en hooge waardeoring voor hem. Deze genegenheid bleek.ep.de jaarlijksclie kongressen der sociaal-demokratie, waar hij herhaaldelijk met eenparigheid tot het voorzitterschap werd geroepen: Ondanks de vermoeienissen van dien post tijdens den duur der roode weken, ondanks de stormen die opstaken bij de botsing der tegenstrijdige richtingen, ondanks de ingewikkelde vraagstukken die ter spraak kwamen, behield Singer de broederlijke welwillendheid voor zijne groote taak. Mij was een ideale voorzitter en meermalen was er spraak hem tot ondervoorzitter van den Rijksdag te verkiezen waren er niet de verplichtingen tegenover het hof g&\veost,waarvoor de sociaal-demokraten niet willen buigen. Zijne stem als een klok, bedaarde de stormen. Hij vond altijd het goede woord om wonden te boelen, om de buitensporigheden van taal te doen vergeten. En na het kongres was het weer hij die in een geestdriftige rede den strijdkreet deed weerklinken voor nieuws kampen. Als lid van het Internationaal Bureau begreep Singer de groote rol die hetinternationaal socialisme te spelen heeft in da politieke toekomst van Europa. Ondanks zijn hooge onderdom volgde hij al de zittingen van het Bureau. Te Brussel was hij goed gekend. Meermalen werd hij op de tribune van het e Volkshuis» als woordvoerder van de bewonderenswaardige duitsche partij toegejuicht. Met diepe ontroering gedenken wij dezen onvergetelijken, grooten en strijdlustigen kameraad en sluiten wij ons aan bi.i den rouw onzer duitsche broeders,medestrijders in den kamp fan het internationaal proletariaat.
VAN ALLES WAT De Kleostn-fanru-heD. — Er is met een neringdoende die op dit oogenblik niet ep ds hoogte is van den hardnekkigen en onbestedigen oorlog tegen nijverheid en neringdoenden door de kloosterfabrieken en kloosterwerkhuizen gevoerd. Hun tarief, het meet hier gezegd worden, maakt alle concurentie onmogelijk. De werkers en werksters weten er van mede te spreken! helaas 1 Een nieuw voorbfceld.terloops opgenomen, in do omstreken van Namen. De troonbeetijging van Albert heeft voor gevolg dat op de kepies van al de officieren do monogram van den overleden koning (twee L ineengewerkt) door dien van Albert (twee A ineengewerkt). Dit nogal fijn werk betaalde bij de neringdoenden ongeveer 3,90 fr. Een klooster vnn de voorgeborchten van Namen beiast zich met hetzelfde werk. Weet ge aanhoeveel 1 AAN 6i CENTIEMEN!! Dit klooster heeft de negen tienden van dit werk ingepalmd ten nadeele der openbare nijverheid f En dat is een voorbeeld uit de (Juizend. Waartoe de luchtballen dienen. — In Ber* Iiju worden thans bestuurbare ballons tot annoncen bennttigd. Eergisteren avond is dergelijk gevaarte met dat doel voor ds allereerste maal tot de wolken gestegen. In het schuitje zat een persoon, die met een t-ooverlantaarn allerhande aankondigingen op het witte overtrek van het gevaarte deed verschijnen en de menschen op die manier bekend maakte, waar de goedkoopste schosnen, de sterkste autemobiel6, de beste Koffie, en de geurigste reukwerken te bekomen waren. Verwachten wij ons, bij ds eerste volle maan, haar met eene annonce van pillen beschilderd te zien. Be lolbeamuten klagen. — Verleden jaar, tijdens de bespreking der begrootïng van de schatkist, werdop aandringen der redenaars van de oppositie, door minister Liebaert beloofd dat -hij,—gezien de duurte des levsos, de tolbeambten een opslag van 50 fr. zou toestaan. Die aalmoes kon weinig of niet baten sn was een druppel water in de zee geworden. Het bewijs daarvan is. da ttalrijke tolbeambten van Brussel en Antwerpen hunne verplaatsing naar ds grens hebben aangevraagd, om aldaar tot mindere uitgaven gedwongen te zijn, alhoewel er ds dienst vrij lastig is. Nu wij toch zoo bereidwillig millisenen wegwerpen in Cengo, mag ook wel sens aan de iotsverbetering van deze verdienstelijke staatsbeambten worden gedacht. 91 MJT-LIOEN FRANK VOOR E E N S UITVINDING. — Naar het vakblad Prometheus mededeelt, zon de Californischs ingenieur Georgs Gates zijn brevet voor fabricatie van dwarsliggers voor de spoorbanen aan een spoorwegsyndikaat van NoordAmerika hebben verkocht vsor 15.500.000 dollar, eijnde de kleinigheid van 78 millioen frajut. De ingenieur heeft tien jaar gezocht om de grondstoffen te vinden, benuttigd in 'de fabricatie van de dwsrshouten, gemaakt in beton ctonkret» genaamd.die onverslijtbaar en onbreekbaar zijn, en bovendien ds helft minder kesten dan de dwarsliggers in eikoa-. hout tot beden overal gebrniktL M. Gates verkocht ook zijne machien waarmede per dag 3.500 dwarsliggers in konkret kunnen vervaardigd worden. 78 millioen is ds hoogste som, die ooit voor een brevet werd betaald. IN HET M I N I S T E R I E VAN SPOORWEGEN. — In Juni aanstaande heeft een wedstrijd plaats voor het toekennen van 98 plaateen van klerk, wedstrijd voorbehouden aan de oideklerken die op 30 Juni 1911 ten minste vier jaar dienst tellen. Do wedstrijden zijn afzonderlijk voor de kandidaten van den Vlaamschen en dezen van den Franschen wedstrijd, en de toe te kennen plaatsen zullen voor de helft worden verdeeld onder de kandidaten van elke categorie. De vragen moeten gezonden wdrden aan den hoer minister, ten laatste op 1 Mei, on do keus uitdrukkeu van den kandidaat voor den Vlaamsche» of Franschen wedstrijd. Na 1 Mei zijn de aanvragen niet meer geldig. Het programma wordt dan aan de kandidaten gezonden. Dezer aanvraag moet worden gesteund door hunne oversten, wat aangaat hun goeden dienst. D E SLOTREKENING ONZER W E RELDFOOR. — Eindelijk is ds balans der jongste tentoonstelling kunnen opgemaakt worden. Daaruit blijkt dat bet aantal bezoekers de 13 millioen heeft overtroffen en dat do abonnenten ten getal» waren van 117,760, wat eene ontvangst verwezenlijkte van een millioen 196,039 frank. D s heogsto ontvangst werd gedaan op. >4 Oogst, dag waarop de brand uitbrak, namelijk 94,030 frank; de laagst» ontvangst op 26 April, zijnde 3.216 frank. De inn'andelijksche ontvangst aan d» winketten was als volgt : April, 43.877 frank; Mei, 331,996; Juni, 520,952; Jnli, 858,907; Oogst, 1,005,255; September, 7*5.401,50; Oct 441,404, en jjovembar, 68,843,30 frank. Hopen .wij dat de teekonjej^tje wjrsldei;-.
I
positie van Gent 006 een goede uitslag heb* ben m»ge. KANNEN- EN' VROUWENARBEID. — De Battimore- en Ohio spoorwegmaatschap* pij in Amerika heelt onlangs alle v r o u t j lijke bedienden door mannelijke vervangen^ nadat eene statistiek bad bewezen dat mannelijke bcdienden,60 per honderd meer werk! leverden dan vrouwelijke. Dat betrof vooral raachienechxtjven en telegraaf. Be vrouwen bezitten niet in zoo hooge mat» d» volhardendheid in den arbeid, d s snelheid en de nauwgezetheid der mannen. Zij - hebben minder voorhandneinixig e a schijnen niet heel en al hunnen geest te kom nen vestigen op het werk.. Ondanks herhaalde opmerkingen blijven ze, veel meer dan de mannen, altijd dezelfde fouten begaan, en het is-moeilijker tucht ie deen heersenen onder vrouwelijk dan onder mannelijk personeel. Om al die redenen betaalt do maatschap* pij liever een hoeger loon aan mannen. I Het ware to wenBafceo dat de mannen eea zoo hoog loon verdienden dat de vrouw n i e t moete bijspringen cm in haar onderhoud ent in dat van haar huishouden te helpen voor"
Groote brand te Rijsel Een ongemeen hevige brand brak nit in 'dé katoenmagazijnen van de heeren Veuz en Ivon, ruc de Valenciennes, te Rijsel. Drie stoomspuiten bestreden den vnurpoel. Demagazijnen, die voor ongeveer een millioen koopwaren bevatten, zrjn heel en ganseh vernield. •
• ••
,
—
Apachenstreken te Parijs De Parijzer p»licie-agent Francoïs Mazovet was in het zevende arrondissement een beaoek aan vrienden gaan brengen. De man was in burgerkleedereii. Toer; hij 's nachts, rond 2 ure, zich huiswaarts begaf, kwam hij verscheidene personen tegen die hem uitschelden en stampten. Plots riep een der aanvallers : « Het is eeapolicie-agent, wij moeten het kort met hen» maken!» Bijna op hetzelfde oogenblik stak een der aanrande» hem verscheidene man len met een langen dolk in d e linkerzijde,, onder het rechter schouderblad en in denr linker schouder, fcerwiji drie der schurken-' hem in bedwang hielden. Daarop namen de kerels de vlucht. Alhoewel door bloedverlies sterk verzwakt, ïiepi de agent, een kloek persoon, de misdadigers achterna. De vrienden van den agent, de heer e n mevr. Leborgoe, die hem een eindje uitgeleid hadden, wajen ondertnsschen niet werkeloos gebleven': twee der schelmen bleven! in hunne handen. D e toegesnelde policie kon nog twee der; kerels aanbonden. Mazevet werd in ernstigen toestand naar het gasthuis overgebracht. •
•
Stormweer op het Kanaal Een echt n»»auveei heerscht over het Kaï naai. Men meldt talrijke zeerampen. Ta. Dael is een Rossischs schoener vergaan f een zeilschip is verdwenen, en naar m e n ' vreest i> h e e l d e bemanning omgekomen. De gemeenschap met Engeland is zeer g s voarlrjk. » •< -"
.-.'<•
--'
"Mei.
DwdJiijkB val van een luchtreiziger De Fransehs liichtvlieger Boudard hoeft; gisteren op bet vlicgplein van Johannisthal een ergen val gedaan. Toen men toesnelde, lag de engelnkkige onder ds stukken van nijp, verbrijzeld toestel. Do geneesheer, die; hem onderzocht, stelde vast dat de ruggraatf gebroken was. Boudard is in wanhopisen toestand naar' het gasthuis overgebracht.
: Erge rampen op ds Piiiiippijnsciis eilanden 400 DOODEN • De uitbarsting van den vulkaan .Taal i», in hevigheid niot verminderd. Men meldt op het laatste uur, volgens de laatste opzoekmgep, dat e* 400 dooden zouden zijn. • '
. >.<»•>•
<>•
" " • • " • . , .
De pest in Mandsjoerije Een Russisch dagblad deelt een brief mede, van verschiliige personen die naar Foudkiadian reisden, enderteekend, en waarin de gruwelijke vsrwoestingen, dooi; ds pest aangericht, afgeschilderd worden. Onder weg, van Kharbii» naar Foudziadian, zagen ze 36 lijken vaa pestlijders op straat o f ia de bohen liggsn. Honden dolen rond en knagen ongestraft aan ds lijken. ^o
Zelfmoord op het graf zijner moeder IN H 8 N 0 A R U E Uit Bidapest wordt gemeld dat de prefect van het comita-at Hucjrad, zekere énregelmatisheden in het bestuur ontdekt hebbende, een onderzoek beval, hetwelk leidde tot de afstelling van den heer Elemer Toth, burgemeester van de stad Deva. Toos zjjjlit_yej^u^Yiel.aXn,ud8 njoeder.
i
VHId«g 3 Febr, 1911 van den heer Toth dood. De heer ï o t h volgde bars lijkkist, zonder buitengewoon ontroerd t» schijnen. Toen de kist in het graf werd gelaten, trad hij vooruit als voor een laatste afscheid, maar schoot zich op den boord van het graf door den kop. Zijn lijk rolde op ds doodkist zijner moeder.
machien niet wilde draaien, dan wanneer twee vrouwen in huis waren. De voorbedachtheid schijnt volgens het openbaar ministerie ook bewezen door zijne kalmte, voor en na den aanslag. Toen hij in de ouderlijke woning ging was het met het inricht twist te zoeken en te dooden. Ten allerminste kunt ge oordeelen over vrijwillige kwetsuren en het dragen van verboden wapens, met verzwarende omstandigheden. Het openbaar ministerie vraagt om bevestigend te antwoorden op de eerste vraag of ten allerminste op de subsidieerlijke vragen die zijn: van 3 tot 6.
tingen oordeelen doet, dat zij zeer autori Meester De S wart o zal heden namiddag, De voorzitter v.oeg den beschuldigde of tair, uiterst spaarzaam was. Zulk karakter om 3 ure zijne pleidooi voortzetten. hij geen spijt had over de daad. Maar, mijals stiefmoeder, dan wanneer er oude KinDo morgendzitting sluit om 1 ure. ne heeren, men zou een monster moeten zija deren zijn, als Arthur, Karel en Marie, koi om dit niet te hebben. De houding, de tramoeilijk in verstandhouding blijven met de nen van Karel bewijzen niets anders. kinderen. NAMIDDAGZITTING En, mijne heeren, is bet niet wreed voor Van af het tweede huwelijk kan men zien Nog meer volk in de openbare omheining dien braven, kalmen, bezadigden jongeling dat de moeilijkheden zich in de woning op- dan 's morgens en voorgaande dagen. Om voor ganseh het loven te moeten denken dat stapelden. 3 u. 20 komt het hof binnen. een lijk op zijn weg ligt, dat is pijnlijk en Op 34 Februari het fameuze geval dat alhoewel het assisenhof van Gent hem zal Karel en Marie midden den nacht op straat VOORTZETTING DEB PLEIDOOI TAN vrijspreken, toch zal hij steeds de knaging geworpen werden, en Albert met den revolzijner daad door ganseh zijn leven gevoelen. 3Ir DE 8WABTE Assisenhoi van Oost-. ^anderen ver in de h a n i s t o n d . Op hot oogenblik van het feit was hij waan. Dat Karel een revolver op zich hield vind Zoo gaat déèjreeks klachten voort, onzinnig, hij wist niet wat hij deed gednrends danks Karel de woning verlaten had. bui- i< als zeer natuurlijk; daarenboven was drie minuten en volgens de wet mag men de valies propensvol. ten het huishouden waren er ook. PLEIDOOI Karel had den palctot op den arm waar- geen krankzinnigo veroordeelen. Zitting van 1 Februari 1911 Dit alles om aan te toonen wat het karakDe vurige verdediger maakt nogmaals de VAN Mr ALBERIC DE SWARTE ter van vader Ketsman is. omdat de heer in den revolver stak, en daarin vindt het historiek der feiten. De voorzitter vroeg o! Vaa af 3 ure was de openbars omheining openbaar ministerie het bewijs van voorbestampvol. Om 9 u. 50 komt het hof binnen. Wanneer men het rekwisitorium hoort zou voorzitter zegde tijdens het verhoor, dat dachtheid, daar de revolver er van den vo- hij het recht had te dooden. Neen, mijt^ heeren, hare dood vroegen wij niet. De beschuldigde,die wordt binnengebracht, men moeten vonnissen op een schot of eene geeno klachten waren ingediend tegen rigen dag instak. Kamiel. daad. glimlacht naar zijne verloofde die in ds zaal En indien mijne stem Emma in de andere Maar, mijnheeres, het was october, wij Verklaringen door cen gesdarm in derDat is niet waar, gij hebt to vonnissen is. hebben kouds dagen en hij wist niet vóór wereld kon toekomen zeg ik haar : <Emma niét een gebaar of eene daad, maar een da- gelijk tooneel gedaan, zegt: c zs zoeken 6 uren te kunnen terug komen bij vrouw vergeef mij u gedood te hebben, ik zal u Vooraleer over te gaan tot het rekwisitovergeven wat gij ons hebt doen lijden.s (Ontrium en pleidooien worden nog twee getui- der. Wie is de dader? Hij die hier zit, die Karel en Marie te tergen >. kalms jongeling, dit lijdend wezen 1 Nog andere brntale aantijgingen vanwege Keymeuleu. En, hadde hij met opzet gehan- roering in ganseh de zaal). gen gehoord. deld, dan zou hij den revolver in zijn vestNeen, mijns heeren. Kamiel worden door den verdediger voorHet kan anders niet of op de vrijspraak DE DHOKER, marktkramer, wordt door zak gestoken hebben en hadde dan niet Gij hebt in t e zien bet ellendig, pijnlijk gelezen. van Van Puyenbroeck zal die van Ketsman den verdediger onderhoord. moeten zoeken iu zijn overjas. Om te bewijzen hoe Kamiel Ketsman zijne Getuige zegt dat hij vader Ketsman goed leven, dat het feit voorafging. Gij hebt over Uit de getuigenissen is ook gebleken dat volgen, want vergeet niet, heeren, dat de kent en met zijne eerste vrouw slecht over- de toekomst, het leven van net wezen, dat kinderen tergde, leest de verdediger eene Karel gaarno met den overjas op den arm openbars opinie erbarmelijk zou aangedaan klacht die ingediend werd bij de gendarmen gij hier voor u riet, te oordeelen. eenkwam. Of zij slagen kreeg weet hij niet, wandelde. Dit vindt men nogal onder de zijn moest gij cene veroordeeling uitspreOver het karakter van Karel Ketsman die hierop neerkomt: « Karel had eenige jongens van het volk die gaarne menheer- ken 1 (Luidruchtig gejuich en handgeklap in maar vader Ketsman was zeer brutaal; bloemen gepinkt, de vader deed geene schahet publiek). is niet veel te zeggen. Al de getuigen spradaarom gmg getuige daar in huis niet. de hierdoor, maar hij wilde niet hebben dat achtig zijn. DE VOORZITTER. — Ik verbied all» beNadat vader Ketsman met Emma Van ken ten zijnen voordeelc, waren hem zeer zijn zoon Karel zijn eigendom beschadigde, i Dat hij een revolver in wit ijzer kocht van toogingen. Anders doet ik de zaal ontruiClsemputte gehuwd was, kregen ds kinde- sympathiek. Daarbij, van zoo men hem ziet De verdediger leest een brief van Albert zeven frank, is weer een bewijs dat hij nog men. boezemt hij sympathie in. Het i» hier geene meeting. ren veel slagen en weinig eten. Zoo ging ik Gij hebt dus al de feiten die het drama Ketsman waarin deze eenige staaltjes geeft cen kind is, hrj heeft gaarne iets dat blinkt Mr DE SWARTE spreekt dan in roerenvroeger eens in dit huis en juist kwam de over het ellendige leven die zij lijdden, en en aanzag het als vollediging van zijn toilet. de, zeer treffends bewoordingen over hetvoorafgingen te onderzoeken. Ik voor mij kleins Omer beneden; hjj weende en was De verdediger spreekt dan over het koomoet anders niet doen dan over de verzwa- waarin hij ook schrijft dat Emma hem een geen in het hart van den beschuldigde moet uitgehongerd. De kleine Omer is eens gerevolver in de hand duwde om op Karel te pen van den revolver zelf en er blijkt uit omgaan. rende omstandigheden spreken. slagen geworden dat hij niet kon gaande getuigenissen van Elvire Franck', dat schieten. Gij zult zien dat Karel een afkeer heeft Hij spreekt ook over de toekomst dis ds Verleden jaar, op Sinxen, gingen Karel Daarin schrijft hij ook, als zij pp het hij wel looze kardoezen gevraagd heeft, kinderen Ketsman te wachten staat. en zijne verloofde voorbij do ouderlijke wo- voor ds herberg, en het bewijs vindt men sterfbed lag, zjj erkende d e oorzaak van daar zij er anders niet zou naar gezocht Zij wachten de uitspraak van Karel af ning en zijne tweede moeder spuwde naar ook dat hij te Sottegem zelfs voor enkele dagen niet in eene herberg wilde logeeren. alles te zijn geweest en zij do vrijheid van hebben. Zij heeft dan zelf gevraagd er balen om de ouderlijke woning te verlaten. Zijns hen. te mogen opsteken. Karel afsmeekte. Om u over het karakter t e spreken moet zeven broeders en zustors wachten hier beDien dag zijn ze dan beiden weenende bij ik u eenvoudig zeggen, dat het een kalme, Dat hij er zes bijgevraagd heeft, maar dat Dezelfde verklaringen heeft de verdediger was omdat hij dacht, het kan voor lang zijn vend op ds uitspraak. getuige gekomen. zachte jongen i s ; uit de getuigenissen zelf ook van Leon en anderen kinderen bekoZijns verschijning hier, ie eens straf gsdat ik weg moet en op de vraag van ÊWire noeg. Ds vijftien jaren die hij lijdt alhoeDE VERDEDIGER stelt nog eeoige vra- blijkt dit ook. men. zelf of tuj nog iets noodig had. gen. Onder andere deze, of getuige gebivsrd Vrouw Keymenlen zelf zegde dat Karel wel hij er maar 21 telt moeten volstaan om Uit dit alles blijkt dat Emma wel sr alles Daabij, hoe kan iemand denken dat hij elf geene jaren straffen op hem te stoppelen. heeft dat vader Ketsman spreekt van t s dikwijls weende over het lot zijner zuster tos aangewend heeft om moeilijkheden te hertrouwen. — A. Ik heb het gehoord. en broeders. Karel was den aangewezen be- veroorzaken en de oudere kinderen buiten kogels noodig heeft om op een meter en half En 't is op dit plechtig oogenblik dat ik afstand iemand te doorboren? Daarin kan de eerste moeder in de zaal sis zweven, niet Vader Ketsman zegt dat hrj de ondsts schermer van zijne broeders on zuster. de ouderlijke woning te krijgen. kinderen uit de woning gaat zetten en de De werkluBt kan niet tegengesproken Daardoor meent do verdediger voldoende weer geene reden tot voorbedachtheid ge- in schim, maar in geeste. En 't is zij die jongsten onder de hoede van den kommissa- worden,dat bewijzen de getuigenissen. Vader te hebben aangetoond wat ds voorafgaando vonden worden. zegt, 'i is mijno schuld door mijn vroegtij* Dat men den revolver laadde op 't oogen- dig afsterven alleen, dat hij hier voor u is ris plaatsen. Ketsman dacht dit nu wel to verzinnen uit feiten van het drama zijn. blik zolf dat het gekocht werd spruit voort verschenen. haat tegen zijn zoon. Ook werd hij door de Komen wij nu tot de feiten zelf. BASIEL NORBERT heeft met Karol KetsIndien Karel op 28 September niet naar uit het eenvoudig feit dat men dit gewoon't Is alsof ik haar hoor toeroepen, redt man gesproken den avond vóór den aanslag werklieden gaarne gezien. Hij is ook zeer mijn zoon! Hij heeft genoeg geleden 1 en heeft dezen niet hooren zeggen dat hij gehoorzaam, dat bewezen do getuigenissen de ouderlijke woning ging, is dit weer een lijk doet bij het aankoopen. Dus tot nu toe bewijst alles dat er geene bier gehoord. bewijs van zijn vredelievend karakter, want Het pleidooi van Mr De Swarte, dat juist bij moeder Emma ging. Ook heeft hij hem voorbedachtheid bestaat. vier uren duurde, in geestdriftige, schoone, De getuigenissen van den bevelhebber der te veel had hij er geleden. • i e t hooren zeggen dat hij een revolver had. In de woning moet alles gebeurd zijn roerende taal uitgesproken, roert ganseh de Hij wilde afscheid nemen van hen, die Daarmede is het getuigenverhoor afgeloo- gendarmerie en commissaris zelf bewijzen het, want de kommissaris zegde: indien hem en zijne broeders zoo dikwijls hadden door de woordenwisseling zelf, oogenblik- zaal en mannen zoowel als de vrouwen zitpen. kelijk. ten luid te snikken. vader Ketsman op het werk kwam was het gesteund, DE VOORZITTER zegt ganseh de t s neIndien hij had willen dooden, zou hij dan En niet het minst de verloofde, zuster en Hij moest maar om 7 October te Sottegem men beslissing aan ds gezwoornen over to grommende en vloekende en dan verliet Kaniet meer dan een kogel gelost hebben ? Ja, rel het werk. Dan ging de jongen weenende zijn, 't is waar, maar waarom kwam hij er broeders van den beschuldigde. laten. want hij wist zelfs niet dat ze getroffen was, heen. Nog nooit hoorden wij dergelijke pleidooi. zoo vroeg? Omdat hij op 28 September te Er zullen 6 vragen gesteld worden. Toen vader Ketsman zijn zoon in febru- Oostende was afgedankt. Daar, had hij een daar ze wegliep. Wie verschrikt was door het schot dat ge1. Is Karel Ketsman plichtig aan vrijwil- ari 19ïb buitenwierp weigerde hij hem zelfs treffend getuigschrift bekomen, denzelfden Het openbaar ministerie repliksert en lost werd was wel de verdachte zelf. llgen moord? zijn gereedschap. Zonder geld en alm zag dag. spreekt- over het vroegere leven van den beAlles heeft er aan medegewerkt om een S.Heeft Ketsman gehandeld met voorbe- hij dus den hongerdood voor zich. tichte, na eerst gezegd te hebben dat hij zelf Voor wat de voorbedachtheid betreft, die dachtheid 5 Toen hij buitengeworpen werd trok hij kan niet aangenomen worden. Hij wilde op volledig drama te maken. Het is een samen- geroerd was door do reden van Mr Da loop van ongelukken geweest, ook den dooSwarte. Dan de subsidiaire vragen: naar Brussel bij zijne moei. Daar leerde hij 4 October vertrekken, om geene verwikke3. Is Ketsman plichtig vrijwillige slagen het buffet en het zal dan ook kunnen aan- lingen te zoeken. Na.zijno familie en kennis- delijken afloop zelf van het drama, daar Dan schildert hij al de feiten gedurende • é n kwetsuren te ieebetotoegebrachtt.^ . genomen worden wasÈdpor hij zoo spoedig sen bezocht te hebben v i l d e hij nittrekken bewezen is dat er kans" was voor het slacht- ..meer dan een half uur zoo zwart mogelijk ai en Mr De Swarte werpt-die -aan kant 4. Hebben die kwetsuren, zonder inzicht een dienst als koffiehüisbediénde té Oosten- om dan naar BiWfcel eens betrekking te zoe- offer te g e n e z e n . - ; " . . Wij zijn allen het slachtoffer eener maat- -tijdens èen vol uur, door nieuwe bewij»voe. de bekwam. j . . . ., - te doodeng de dcod veroorzaakt? ken. Zelfs in eenArief die hij aan zijns ver.- Zeer-.goede,.getn^chrilten, Mtor4e» boor- loofde schreef, zegde hij denkelijk .acht da- ïcbAppelijko kwiïalx"mijBbeeren: Wij mogen jaiujea dafl in. zijne eerste pleidooi. 5. Is er voorbedachtheid? geenrevolver 'arlgëh/lfiaar m e * mag'Zo' vér•Weerom is de talentvolle 'advokaat zeet 6. Is hij schuldig verboden wapens te heb- den verdediger afgelezen, van vroegere pa- gen te Sottegemte blijven.;. troons des betichten. prachtig. Onmogelijk het weer te geven zooben gedragen ? Dien brief was-op 29 augustus geschreven. koopen. Hierin lijdt de wet gebrek. als hij ganseh de zaak voorstelde. De macht Men kan dus gebruik maken van een waDaardoor zult gij het karakter van mijn Daarin ook gaf hij het inzicht naar Londen HET BEKWISITOBICM die de gezwoornen in handen hebben om het kliënt kennen. te gaan, indien hij in Brussel geene plaats pen dat door niemand wordt gewenscht. Indien men deed zooals met do vergifre- levon van Karel Ketsman te redden en hem Mijn achtbaar tegenstrever zegt dat ik be- vond. M. VAN MALLEGHEM, openbaar minisHos kwam het gedacht in hem op naar cepten, 't is te zeggen zonder den genees- eene nieuwe toekomst, hoopvoller en min terie, behandelt hst dragen van verboden hendig ben. Nochtans is het de eerste maal heer kan niets afgeleverd worden, dat geene pijnlijk te schenken, dat alles in eens dat wij elkander ontmoeten. Londen t s gaan. Maar eenvoudig omdat bij wapens. Behendig ben ik niet, maar zeg n ver- in eene omgeving verkeerde to Oostende, revolvers mogen verkocht worden zonder schoone taal, roerend en plechtig gedaan, Hier is wel sprake van met Opzet het waheugd te zijn de taak op mij te hebben ge- waar men sprak van Londen. Het is zeer bewijs van burgemeester,policiekommissaris betooverde ganseh de zaal. pen gedragen te hebben. De achtbare talentvolle verdediger maakt nomen, omdat gij niet zult willen dat zoo verstaanbaar dat men dit doet, daarbij daar of iemand anders, men zou hier geen Karel Komende op het feit zelf, zegt hij dat het een jong. braaf, openhartig jongeling voor or bijzondere hotels zijn die fransche en bel- Ketsman voor de rechtbank zien verschij- een uiterst diepen indruk. eene vrijwillige moord is. altoos alles ontnomen wordt van do maat- gische reizigers opnemen. nen. Daarmede verklaart de voorzitter de det Beschuldigde zegt niet dat het schot . op schappij. Dan handelt de verdediger over het ge- batten gesloten. Hoe kan de heer procureur-generaal er het onverwachte is afgegaan, maar dat hij Neen, mijne heeren, hij is den schuldige aan denken dat hier voorbedachtheid be- drag van Karel den dag zelf. Hij heeft geHij stelt de vragen die hij in ds morgend«elf het veiligheidsstaaltje heeft uitgetrokspeeld met kinderen van vrouw Keymeulen, zitting aflas en die we hooger vermelden. ken. De moord is rechtstaande op de neder- niet, maar vader Ketsman, die zijne kinde- staat? Dit kan niet aangetoond worden. heeft boodschappen gedaan, geêten en wat ren het ongelukkig leven injoeg. Hij sloeg Het is genoegzaam bewezen dat hij eerst zittende oioeder gepleegd. Om 7 ure gaan de gezwoornen in de kamer zijne eerste vrouw, mishandelde ze en dat geslapen. Daarin ziet men welke haast hij De dood was niet oogenblikkelijk, maar is zeker wel de schuld van haar vrosgtijdig naar Brussel of daarna naar Londen wilde had om zijns misdaad te plegen 1 van beraadslaging. Om 7 3/4 ure komen zij 'de kwetsnren hebben zo toch veroorzaakt. afsterven. En 't is dit vroegs afsterven dat gaan, indien hij in de eerste stad geeno beDaarna verliet hij, kalm zooals gewoon- terug in ds zaal. De Voorzitter der jurylst trekking vond. Dit hebben de geneesheeren bevestigd. spoedig de kinderen in het ongeluk joeg. Hoeveel zijn er niet onder ons, die een lijk, de woning Keymeulen en ging bij de den leest de volgende antwoorden op de vrat Volgens het openbaar ministerie was er echtgeuooten Otten de klecderen uitborste- gen die hen gesteld waren : De knappe verdediger spreekt dan over revolver in hun buis hebben ? inricht te dooden. Dit inzicht is wel niet beWij hebben nochtans een procureur-gene- len. wezen door woorden, maar wij mogen niet de zachte gelaatstrekken der eerste vrouw Op de eerste \-raag: NEEN ! 'k Geloof te hebben bewezen het gebrek van Ketsman, moeder des beschuldigde. raal, gendarmen en agenten, maar dat belet vergeten dat Emma Van Cleemputte verOp de tweede vraag : N E E N I aan voorbedachtheid e s inzicht. Daardoor, (Hij toont het portret aan de gezwoornen.) niet dat wij toch kunnen aangevallen worklaarde tijdens het onderzoek dat de beOp de derde w a a g : N E E N 1 heeren gezwoornen, kunt ge niets dan neen Betichte en vrouwen in het publiek wee- den. schuldigde gezegd had : «Ik rit met mijn De vierde en vijfde vraag vervallea. nen. Stellen wij ons nu in de plaat» van antwoorden op de twee eerste vragen. leven niet in. t Op de zesds vraag: J A ! Het is een samenloop geweest vau omstanHet karakter van Kamiel Ketsman ver- beschuldigde, zouden wij ons niet allon waDaarbij het wapen w&s nieuw en in zeej Dus wordt Kaïel Ketsman VRIJGEdigheden. goeden staat om zulke erge gevolgen te heb- oordeel ik nist, elk bssft zijn karakter, penen? Een jongen met zulke opvoeding, in Om ja te kunnen antwoorden op ds twee SPROKEN. maar wij moeten de oorzaak van het feit ean waar revolvermidden opgekweekt, die ben. Ook was de revolver met balen geladen kon anders niet doen dan zich te wapenen eerste vragen moet gé drie zaken oplosten. De uitspraak had plaats met 9 stemmen en niet met zaad, en de dader stond slechts zoeken Het vroegtijdig afsterven der moeder was om naar Londen i e gaan, waar werkelijk ge- Inrioht, voorbedachtheid en goed bedacht. tegen 3. Iedereen in de zaal was verheugd. een meter en halt van bet slachtoffer. vaar is. 't Dat vindt ge niet in ganseh het proces. Het openbaar ministerie vraagt de toepasDe beschuldigde had wel het inzicht Em- niet voldoende, maar het spoedig hertrouHet uittrekken van het veiligheidsstaal- sing der wet op het dragen der verboden waHet bewijs van de voorbedachtheid vond ma Van Cleemputte te treffen, dit is door wen is de grootste schnld dat Karel hier zit. tje op het oogenblik van het schot zelf, is pens, hetzij 6 maanden en 100 frank boete. Het was het karakter van vader Ketsman de procureur-generaal ook in de kalmte van ganseh het onderzoek bewezen. Daardoor een bewijs, velgen» het openbaar ministerie Ds verdedigsr i» van msening dat ds 4 bestaat wel de voorbedachtheid. Dit heeft die aanleiding gaf dat een oudere zoon den beschuldigde. maanden voldoende rijn dis zijn kliënt geHcwcl, hadde hij koortsachtig, ge- van bet inzicht t s dooden. hij ontkent ganseh het onderzoek door en naar Kongo ging, Karel en Marie de woVoor mij is dit weerom het verkeerde.Den dan heeft. roept in dat hij in een oogenblik van opvlie- ning verlieten, en Albert op dit oogenblik jaagd geweest, het openbaar ministerie zon revolver uit den zak nemen, het staaltje uitHij bedankt het bof, bet openbaar mixu*ook spreekt heen te gaan. dan gezegd hebben : ziedaar de voorbedachtgendheid en gramschap gehandeld heeft. trekken, dat i» het werk van een oogenblik, terie en bijzonderlijk de gezwoornen. Weet 'ge ook, mijobeeren, wat onjuist i» heid. Ik neem aan dat verzachtende omstandigTerwijl het hof in beraadslaging i» over Wü zijn allen kalm, hewel, mijne heeren, van een moment van radeloosheid. heden kunnen gepleten worden; ik ben zelfs in den bëschuldigingsa-kt, dat is als zouden Pas dat voorbij, men schrikt en men komt de uit te spreken »traf over het dragen van wij zijn niet van gedacht eone moord te plede eerste dit te doen, maar alleen het hol alleen Arthur en Karel klagen. verboden wapens, wordt de verdsdiger alge> terug tot de vroegere kalme gesteltenis. gen! Dat is niet waar, want nu ook heeft heeft het recht zich hierover uit te laten, Zoo is het ook geweest. Twist, schieten, meen en geestdriftig geluk gewenscht. Vergee* ook niet, mijne heeren, dat Albert gesproken. alsook over de voorbedachtheid. iemand, om kalm te blijven en zinnens i« sohrikken en de kalmte kwam terng. En zoo Zoover had de stiefmoeder het gebracht, De achtbare verdediger.die zeer bekwaam Om S ore komt het hof terug in de zs«l dat zij zelfs de goede verstandhouding eene moord te plegen, een verstokte boos- vond de koaimandant Dovos beschuldigde en behendig is, zal die pleiten. wicht moet zijn. Dat is Karel nu juist niet. kalm, toen bij zich in de gendarmerie aan- en veroordeeld Karel tot eens gevangzitöng onder de kinderen had bewerkt. Op 38 september kwam Karel Ketsman to De dag voor bet drama wat is er gebeurd. gaf. van 3 maand. Mijne heeren, wat u ook een gedacht zal Sottegem toe en op 4 october had de aanLeon kwam klachten doen. Heeft Karel geNu bet laatste punt mijner bewijsvoering, Daar Karel Ketsman vier maanden g«slag plaats. Hrj moest deze van kant maken geven over den toestand i s het huishouden dreigd? Neen, hij beeft geweend. mijne heeren. Emma spuwde en trok muilen vang deed, wordt hij onmiddellijk in W die hij als de grootste vijandin aanzag. Met ii het geval van Leon, die geen eten kreeg, naar Karel. Maar dat is eene ware uitdaheid gesteld. niet kon werken, ziek werd en van zwakte, Hij gevoelt in nieuwe verwikkelingen te zijn vader, alhoewel brutaal, kon hii beter Een oorverdoovend bravogeroep gaat op. uitgehongerd in het gasthuis moest opge- kunnen gemengd worden en op de vraag van ging. En deze uitdaging kwam zonder twijovereenkomen. Dit heeft hij zelf verklaard. Leon naar huw te komen, zegt Karol : « er fel voort dat ze zag dat bij sympathiek ont- Er is geen houden aas. Beschuldigde wilde huwen en verlangde nomen worden. vangen werd bij Otten, Van Keymeulen.enz. Hij bedankt bleek en diep aangedaan zijn Aan wat is liet ongeluk ook te wijten dat is al ruzie 'genoeg ». de meubel» als bruidschat. Daar hij die niet Daorvan Beeft hij zelfs geen woord gerept Het was in het karakter van Emma om in knap verdedigor en de gezwoornen. LooP* kreeg aanzag hij dit ook al» zijnde de aan- Karel hier rit ? Dat Kamiel Ketsman en Emma Van Cleemputte zich verzetten een aan zijne verloofdc.die zijne vertrouwelinge het gelaat van de menschen te spuwen, dit naar.broeders, zuster en verloofde, omhelsd hitsing van Emma Van Cleemputte. was sinds vijf jaren, dus kan men niet aan- is gebleken uit vele getuigenissen van ge- ze vurig. Mser dan 50 Sottcgemenaren die Er i» ongelijk geweest van vader Kets- eerlijk huwelijk aan te gaan met een braaf lootswaardige persones. in de zaal zijn willen \iem de hand drukken, man en Emma Vau Cleemputte, 't is waar, meisje van Sottegem. Dat nog beletten ze, nemen dat daarin do oorzaak van het drama Wat kunt ge gelooven van de verklaris- 't I» feest volop. dank aan beider slechte ingevingen ! zou worden gevonden. maar daarom moet geen moord bedreven De vrijgestelde en verdediger kunnen Wat aangaat "dat beschuldigdo op 3 Octo. gen die vrouw Emma deed aan den heer on^ De achtbare vsrdedigsr spreekt dan over worden. Niemand mag zijn eigen rechten. derzoekBreohtor, wanneer men weet dat zij moeilijk de zaal uit en buiten zijn zij het Men zou misschien nog eene bedreiging bet ellendige leven van Leon en Omer, die ber om 9 1 / ! ure zou gozegd hebben : t ik ga zegde aan eene getuige: iwansser ik genees voorwerp soner gsestdriftige betooging. aangenomen hebben, in dit geval, maar de midden den nacht, dikwijls op straat wer- sens bij moeder Emma ». Dat is gezegd geMeer dan 200 personen volgen Karel Ketsfeiten te plegen, dat niet, dat is niet te ver- den geworpen zoodat zij bjj geburen moes- worden door ds herbergierster, maar later zullen ze nog meer afzien». Dat toekent het man, zijns familis en vrienden naar de staheeft ze verklaard dat ze zich kan vergist gevoelen, het karakter waarmede zij de verten opgenomen worden. sch oonen. tie onder geestdriftig gejuich. Het dompelen is niet uit, want hij spreett hebbes. Al de anderen boorden het nist. Bij- klaring deed. Er bestaat voorbedachtheid, dat staat 't Is lang dat men zoo iets te zien kreeg Zij heeft dit dikwijl» gezegd e s waarom vast, daar hij het wapen koelbloedig den van de twee jongste kinderen, 10 en 13 jaar gevolg mag men aannemen dat daar niet» van gezegd werd. zon zij dst niet hernaald hebben op het aan het gerechtshof. En onze vriend Albene dag te voren kocht. Indien hij naar Lon- oud, in een weezenhuis te doen plaatsen. De Swarte, heeft daar niek het minst san Wat aangaat dat beschuldigd* aan nie- oogenblik van den twist tusschen beiden ? De zielekwestisi» hier nu, mijne heeren den ging, moest hij het wapen zoo vroeg Daarbij voegde zij nog bij dat de jonge medegeholpen. mand iet» over bet koopen van den revolver jiiet koopen, hü kon nog eenige weken wie de schuldige is. Wij hebben allen een arm, eene hand. zou gezegd bobben, maar waarom moest hij kinderen nog vroeger zouden buiton vliegen wachten. Daarmede is de eertto zittijd van het e* Hij zegde het wapen te Sottegem gekocht Een revolver gaat af. Is die band de schul- dit doen. Ook weet hij dat het verboden i» dan zij dis reeds buiten waren. Dit alles zal sisenhof gesloten. dsn jongen voor den geest geflikkerd hebeon wapen op zich te hebben. !te hebben omdat net er goedkooper was. dige? Is dat een bewijs dat hij het inzicht had ben; hij zal zijn eigen leven, zijn eigen balIndien dit zoo ware, das zou men u hier Maar hij kon dit te Brussel ook doen. Naar wij later vernamen «tondes te SotDaarbij, des vorigen dag had hij klach- niet moeten roepen, dat weten wij allemaal. een aanslag to plegen. Hadde er gesproken lingschap voor de oogen hebben zien dansen, tegem honderdes iowoners de aankomst ra? ten ontvangen van zijn broeder Leon, dis Maar wat go te onderzoeken hebt is, wie geweest over revolvers, misschien zou hij en op dit oogenblik zal het schot zijn losgs- Karel Ketsman af te wachtep. Ganseh fl»» hem dan getoond hebben. gaan, dien laatsten druppel zal dea beker «egde te zijn buiten gesteken geweest door de schuldige is. ststieplein was zwart van het volk. nebben doen overstroomèn. Emma had een karakter dat naar. inlichzijns stiefmoeder omdat bij aan de wasch.-
I Rechterlijke Zaken De Moedermoord te Sottegem
i=™s -* ...r?
Vrijdag 3 Febr. 1 9 1 1
De 8 0 0 stakers en uitgestotenen van Eekloo en Waarschoot komen Zondag. Bereiden wij ons voor, op een onthaal, waardig van het strijdende, socialistische Gent namiddag was men aan afdak 26, kassen koopwaar aan het lossen van eenen wagen. Twee dier kassen vielen om en troffen den genoemden Jon Naegels, 38 jaar, woonachtig Brederodestraat, 1E0. De man werd aan het been gekwetst en na verzorging in het BRABANT verbandhuis naar zjjne woning gevoerd. BRUSSEL. — Dievenbende. — Sedert Aftruggelarij. Door den deken dor eerngeo tijd werden talrijke diefstallen gepleegd te Ninove en in den omtrek, vooral c Steenkolennatie >, M. Von Nylen, Wetstraat, 46, is eene klacht neergelegd tegen te Meerbeek, Pollsere, Strythem, Paemel, Schepdael, enz. Na onderzoek is de policie esn inwoners van Berchem, voor aftruggelarij eener som van 200 frank. erin gelukt te ontdekken dat deze diefstalAlweer ceno diefeggo gesnapt. len begaan werden door eene heels bsnde disven, die zoo wat overal, voornamelijk in Men zou op den duur het moeten gelooven dat de vrouw in alles do plaats van den man den brusselschen omtrek, verspreid warsn. Verleden nacht en morgend werden reeds inneemt. Gister werd alweer oene vrouw vier aanhoudingen gedaan, namelijk : J.-B. op heeterdaad betrapt door de agenten Hermans en De Deken der opsporingsbrigade. Carlier, geboren te Ninove, wonende to Schepdael, die van zijne vrouw gescheiden Ditmaal was het zekere Maria Do B... van Bouchout. In haar bezit werden een 12tal leeft, Nestor Depoortere, geboren te Pollaère, wonsnde to St-Jans-Molenbeek; voorwerpen van den meest verschillenden aard gevonden, dio allen in het magazijn Adolf Geets, geboren te Ninove, wonende Tietz gestolen waren. te Nyghem, en Jozef Mits, te Nyghem. mm
5»SBBB33«gHHBH
BINNENLAND
Gister werd de zoon van Carlier naar het Jnsticiepalus ontboden, waar hij ondervraagd en aangehouden werd. Er zijn nog vele andere aanhoudingen op handen. Deze zaak is zeer ingewikkeld en het parket houdt er zich ieverig mee bezig. Vrouw Carlier, die, zooals wij zegden van haren man gescheiden leeft, is sedert den laatsten tijd spoorloos verdwenen. Allerlei geruchten doen over die verdwijning de ronde. Men denkt algemeen dat vrouw Carlier vermoord is, en dat men haar lijk van Schepdael met eene kar naar Nyghem of ergens in den omtrek gevoerd heeft. Er werden ieverigo opzoekingen gedaan om het lijk te ontdekten. De beruchte bankier Jaak Pellaert, de ontsnapte uit het gevang van St-Gillis, die te Parijs aangehouden werd, zooals onze lezers het zich nog zullen herinneren, heeft zijn straf te Parijs uitgeboet en werd eergister aan het belgisch gerecht overgeleverd. Eergister avond heeft men hem den nacht in het gevang van Bergen laten doorbrengen en heden is hij opnieuw in het gevang van St-Gillis opgesloten. Jaak Pellaert lol niet verontrust worden voor zijne ontfzuchting nit het gevang van St-Gillis. Hij zal eenvoudig de 16 jaar gevang moeten uitboeten, waartoe hij vroeger veroordeeld werd. Horlogcdicf. — Een unrwerkfabriek»ni der Vooruitgangstraat had een reiziger in zijnen dienst. Deze verdween over •enige dagen met eene groote hoeveelheid graden en zilveren uurwerken. De policie »trd verwittigd, en het signalement van den reiziger, Piêter De V.'..., werd aan al de komnüssariaten meegedeeld. Gister werd hij aangehouden'in eene herberg'van den Anderlechtsohen steenweg. Hij deed volledige bekentenissen en noemde zelfs al de juweliers, die van hem uurwerken gekocht hadden. De policie heeft meest al de uurwerken teruggevonden. HA EREN. — Het gevaarlijke Ijsspelen. — Eergister speelden eenige schoolkinderen óp het ijs van eene gracht lanes den Vilvoordschensteenweg. Eensklaps Bchoten drie jongens door het ijs, en verdwenen onder water. Op het hulpgeroep der anders knapen snelden verscheidene personen toe. Twee der drenkelingen konden onmiddellijk gered worden. De derde, Hendrik De MeuIemeester, 12 jaar oud, van deze gemeente, kon eerst na verscheidene minuten boven gehaald worden en had reeds opgehouden te leven. ST-GILLIS Van koude gestorven. — Verleden nacht kwam een hoogere officier, in groot uniform, langs den Waterlooschensteenweg, nabij Ma Campagne, toen hij eensklaps achterover viel. Eenige agenten droegen bet slachtoffer in eene naburige apotheek, waar men vruchteloos poogde hem tot het leven terug te roepen. De ongelukkige is generaal Pollet, wonende in de Boerkozerijstraat; hij kwam van het bal van het Hof en is bezwsksn aan esn bloedopdrang, veroorzaakt door de koude.
ANTWERPEN ANTWERPEN. — Werkongeval.— Gister
<m
FtmuETOs VA» 3 n B-MAM
(«5
Paleis en Klooster naar het fransch
vaa DUMONT GASTELLI Pater Bonifacio zonk op de knieën, sttk de armen naar den hemel uit, en de betraande oogen naar boven gericht stamelde hij met bevende lippen : — Heer der wereld, vergeef het hun, Want zij weten niet wat zij doen 1 HOOFDSTUK XI. IK OP GIJ? Mareomble's gewapende stoet' en 'de Wagen met de twee gevangenen baarden niet het minste opzien, vooral daar de bevolking des bergs, door de bedreigende teekens dezes verschrikt, hunne woningen hadden verlaten, om den krater des Etna's gade te slaan. Marcomble bereikte het strand en bracht zijne gevangenen gelukkig aan boord.— Intusschen hadden eenige landlieden in een der gevangenen pater Benedictus herkend, de ontvluchtte kloosterknechten hadden laWi wijt gemaakt en ook de vermoording va den notaris Cerutti mocht ertoe van bij bijgedragen hebben de anders zoo on,ve rerschillige Siciliaansche overheid te be-
LUIK LUIK. — Vitriooldrama. — Eergister namiddag stond zekere Joseph Labeye, van Seroing, aan ds statie van Longdoz, toen zijne vrouw, van wio hij gescheiden leefde, onverwachts naar hem toekwam en hem den inhoud eener tas vitriool in ' t gelaat wierp. Labeye, die erg verbrand is aan het gelaat, werd naar het gasthuis overgebracht. Men vreest dat het linkeroog zal verloren zijn. De plichtige vrouw, Anna Gilot "enaanid, 20 jaar oud, werd door de policie aangehouden. Men vond in haar bezit een geladen revolver.
LUXEMBURG VAUX-CHAVANNE. — Duitsche ballon. — Gister is bier een groote ronde ballon, komende uit Saksen en bemand door twee duitsche officiers, neergedaald. Do reizigers zijn 38 uren in de lucht gebleven en de reis geschiedde in de beste voorwaarden. De twee officieren hebben evenwel veel van ds koude te lijden gehad. De luchtbal en de toebehoorten werden naar de statie van Vieilsalm gevoerd sn de twee duitsche officieren zijn er mede naar hun land vertrokken.
WEST.VLAANDEREN HULSTE. — In brand. — De bewoners van de Statiestraat hoorden hulpgeroep en gingen zien. In de straat zag men een man die in laaie vlam Btond; men rukte de brandende kieederen af en wikkelde den ongelukkige in een deken, waarna men hem naar het oudmannenhuis droeg. De man werd- er_ kend voor zekere Eduard Bettens, 70 jaar oud. knecht in de pachthoeve van ds weduwe Vandekerckhove. De bijgeroepen geneesheeren bestatigden dat de ouderling ijselijk verbrand was over ganseh het lichaam en in stervensgevaar verkeerde. De vsldwachter heeft hef slachtoffer ondervraagd. Bettens vertelde dat hii aangerand werd door een onbekende, die hem met petrool begoten en vervolgens in brand gestoken had. Men denkt echter dat de man eene brandende sigaar in den zak gestoken had. Het parket is verwittigd.
WETTEREN MIDDEN-COHITEIT Bij missing werd gister gemeld dat de zitting van het Midden-Comiteit heden donderdag avond plaats had. Dit moet zijn vrijdag avond om 8 ure. BROEDERLIJKE WEVERS Zondag; voormiddag, om 10 1/3 uren, bestnurrittmg. Niemand ontbreke en niet-bestunrleden worden ook verwacht.
SPORT FOOTBALL De ploeg der scholieren der A. A. G., welke tegenwoordig le plaats van het kampionaat der Vlaanderen bekleedt,zal Zondag toekomende op 't plein der Musschenstraat den sterke ploeg der V. G. Oostende ontroeren, zoodat de telegraaf begon te spelen en een in Palermo aankomend krijgschip bevel ontving, de zeeroovers na te sporen. Marcomble, die de lont rook, zag seffens naar de richting des winds. — West-Noord-West, murmelde hij, dat past 1 Morton, riep hij dan den nabijstaanden stuurman toe, wij varen langs de straat van Messina naar Malta; houd u maar goed aan de Napolitaansche kusten en laat lijnwaad opzetten, zooveel de masten maar dragen kunnen; de wind is niet bijzonder sterk, en wij moeten ons spoeden van hier weg te geraken. —• Ik geloof zelfs, dat bet alzoo best zal zijn, gromde de stuurman en begon aanstonds, de noodige bevelen te geven, ingevolge welke met ongelooflijke snelheid zeil op zeil ontrolde. Weldra begon het voor den boeg der Colomba te ruiseben, en met eene immer toenemende gezwindheid schoot hij door de baren, zoodat reeds na een half uur slechts nog de rookende en gloeiende top des Etna's te zien was. De beide gevangenen, nog altijd aan elkander geketend, stonden op bet dek nabij de hoofdmast, door eene matroos bewaakt, Op deze laatste ging Marcomnu toe en zegde : — Snijd ze los, Bob; maar uw leven is er aan, zoo ge ze verder dan drie stappen van den mast houdt 1 Als een van beide de minste s a s i n s doet schiet
Kloetten, Do kamp zal zondet twijfel hevig zijn en ook belangwekkend. Vele liefhebbers zullen zéker dezen strijd volgen des te meer dst de kleinen een zeer schoon spel leveren. Ds match zal om 2 uur aanvangen.
^Mijne kleine Angeline
GENT
kon zich. o p den ouderdom van 20 m a a n d e n n o g niet recht houden ten gevolge eener zwakheid aam het beendergestcl. D e Geneesheer schreef d e Emulsion Scott voor, welke h e t kind met lust innam. T h a n s is zij blozend v a n aanzicht; zij loopt e n speelt onophoudelijk.
STADSNIEUWS Been gebroken. — Zekere Gustaaf Colpaert, korporaal-schoenmaker bij het le linieregiment, Zandstraat, 185, viel op den hoek der Sperwerstraat en brak zich het rechterbeen. Openbare kostcsloozo leergang van Bloementeelt. — De heer prof. A. G. Van Eeckhauto zul zijne 7e les geven op zondag S fobruari, om 0,30 uren voormiddag in de Staats Tuin- en Landbouwschool, Hofbouwlaan, 15. Op Zondag 5 februari 1911 geven de Tolkskindcrcn van Vooruit een luisterlijk feest in « Het Hertje », Phenixstraat. Het programma zal zeer afwisselend zijn. Komt allen daar naartoe. F.lectiiclteits's artikelen aas de vonr d- ligste prijzen voor zelfplaatsers Frasz Cortc, Hacrlelnstraat. 21. Gent. S. S. Schoolbond der Hcuvelpoort. — Zondag, 5 Februari 1911, groote jaarlijksche algemeene vergadering in het lokaal < Vrijheid on Broederschap > Zandstraat, bij Alfons Van Marcke, om 3 ure stipt des namiddags. Belangrijke dagorde. Allo, R. S. Schoolbondcrs, allen op post. GEZONDE DRANK. - De «Suikcrlj Tolpo» maakt een lekkeren drank, vooral zeer gezond. furnclub « Vooruit i. — Donderdag, om 8 1/2 's avonds repetitie voor het aanstaande feest. Al de feestkleederen, mantel, broeken en centuren, moeten ingebracht worden. Boogcr ondericijs voor het volk. — Donderdag, 2 Februari, om 8 ure 's avonds, in de Nieuwe Hoogeschöol (Rozierstraat) zal do heer Dr C. De Bruycker, zijne 3e les geven over het Darwinisme. Onderwerp der les : De fatsiclenlccr. Ingang vrij en kosteloos. Om eone valling t«_ genezen op cen dag neemt de Tabletten Laxutives van Bromo Quiuiue. De apothekers geven het geld terug bij niet genezing. Eischt het handteeken, E.W.: Grovejfop elke doos, van fr. 1,23. 311. Gemeenteraad. —-Zitting van donderdag, 2 Februari 1911, ts 8 urs 's namiddags.— Dagorde: Stadsbegrooting voor 1911 (M. Vandermotte). Laat uwe kieederen verwen bij J. Hallcr. 7 — Oproep. — De fanfare c De Volksvrienden » komt te besluiten tot het geven van muzieklessen voor alle jongelingen der partijgenooten, om zoodoende haar korps te vergrootes door het vormen van muzikanten. Deze lessen welke wij hopen talrijk door u, jongelingen, te zien bijwonen, worden gegeven des Vrijdags, om 8 are, in bet Feestlokaal van «Vooruit», Bagattenstraat. Dus dat Vrijdag de lessen door cene talrijke schaar zullen bijgewoond worden, is onze wensch. Ook worden nieuwe spelende leden aangenomen, en het is een plicht van alle muzikanten die zich den naam toeèigenen van socialist, onze socialistische muziekkorpsen te steunen door er lid van te zijn. G. H.
'WAPOLEÖW V*9Nm " g i f } BESTE VET, , . , r t ej, „..I, » a , .
«oor fijn» schoenen . . . . 1 , 5
KACHEL 6LAMS Jj**".m» ««'£
XOPEB«ET
WEVERS ZEEP T ~ W 1
4 centiemen
gij hem zonder omslag omverrej Begrepen. Gij hebt mij boven op den berg aan Flotwell doen denken, wendde hij zich tot Waldemar, en dat wil ik behartigen 1 Gij hebt de onaangename gewoonte voor u, schepen, waarop het u niet oevalt, in brand te steken; daarom moogt gij hierboven blijven, waar men u in 't oog kan houden. Met een spotlach verwijderde Marcomble zich. Bob sneed de koorden door waarmede Waldemar en Pater Benedictus aan elkander gebonden waren, en nam, slechts eenen stap daarvan verwijdert, op een saamgerold touw plaats, een pistool schietens gereed, in de handen. De wind was intusschen; feller geworden en de «Colomba» schoot als een pijl door de schuimende baren. De zon was reeds lang onder. De nacht was neergezonken en helder glaasden de starren aan den diepen hemel. Waldemar bad zich op het dok geworpen en blikte in de hoogte. Eene grimmige smart doorwoeldo ziino borst; het blosd bruiste in de slapen, en slechts wilde, verwarde gedachten vervulden hem. Het eentonig ruischen der zee en het milde licht des starrenhemels bodaarden eindelijk een weinig den storm zijner gevoelens, en een diepe weemoed maakte zich van hem meester. Heele tranen ontstroomden zijn oogen, en onbewust stamelden zijne lippen den duurbaren naam : tWordt voortgeset.).
GetuistcnriTt van MT. AireztA DEGOBEHX EchUenoote Dorchy. Vsull bil Doornlife 22 Kuri 1910. . In elk xeval via beenderziekte vernieuwen de wonderbare uitwerksels der Emulsion Scott zicb dagelijks. Pit Deelend vermoten boort enkel de Emulsion Scott toe. Geene andere emulsion ter wereld geneest als de
Emulsion Scott
Bücevolc eiscb vel de echte Scott, zoo zü ee vraagt; want, eoo alj de Scott bekomt, verkriigt aij eeae verzekerde senejiaj-
• Bij alle apothekers, 2,25 fr. eo 4,50 fr. '
katoenspinnerij in Vlaanderen, paswerkef, koperdraaier, ijzerdraaier, ijzerschaver,ve»lakker voor vcloa, blikslager, kuiper, m«lj»belmaker, mekaniokschrijuwerker, zager aan ronde zaag voor Charleroi. Halve gasten : bakker, kleermaker, schoenmaker, haarkapper, plaastergieter, koperdraaier, blikslager, ijzerdraaier.beeldhouwer, kadergrondeur, wagenmaker, stalknecht, meubelmaker, schrijnwerker, tim- t merman. Leerjongens : kleermaker, flesschenspoeIer .boekbinder, haarkapper, verwer, zadelmaker, boodschapper, hoefsmid, blikslager, schilder, rijtuigmaker, beeldhouwer, garnierder, behanger, kadermakei-,timmerman, koperbewerker, gazplaatser, mekanicien, lijstenmaker, smid. Vrouwen : Volledige werksters : zeildoekweefster, kaardeerster, aftrekster katoen, gorenmaakster vlas, etiragemeisjes, brei»ter, strijkster voor De Panne, werkster in kinderkostuums, linnensnijdster op atelier, borduurster op Cornéliemachien, uitsnijdster voor broderie, broekjesmaakster, werkster in fsntaisievoorschooten, borsteltrek. eter, strijkster, modowerkstcr, dienstmeid, bovenmeid, keukenmeid. Halve werkster» : strijkster, papierbewerkster, broekmaakster, naaister voor onderhoud. Leermeisjes : naaister kinderkostunm», giletmaakster, boekbindster, broekmaakster, boodschapster.
VERMAKELIJKHEDEN GROOTE SCHOUWBURG Vrijdag 3 febr., om 7 1/2 ure : Les Huguenots. NEDERLANDSCH TONEEL Donderdag 2 f eb., om 7 1/2 ure : De Graaf van Luxemburgj
HAVEN VAN GENT
Van 31 Januari 1911. AANGEKOMEN Engelsche steamer Sea Gull, kapitein Barnard, van Londen, met verscheidenheMAHXKRIÏiG. — Leden opgepast ! den, voor De Brabant. — Hollandsche »t. Telegraaf 7, k. Minnaert, van Botterdam, Donderdag, om s ure, Solistenschool. idem, idem. — Zweedsche st. Cammerce, k^ Om 9 are, ALGEMEENE REPETITIE. Kihlman, van Dant-zig, rogge, Agence MaDaarna Bestuurzitting. Zaterdag, om 9 ure, ALGEMEENE RE- ritime. — Engelsche st. Mersey, k. Mapplebeck, van Goole, verscheidenbeden, De PETITIE. Baerdemaecker. — Engelsche st. Bonen, k. Laat uwe kieederen In bet nieuw was- Stewart, van Leith, idem, Boutmy en Co. — sclicn bij J. Uallcr. Duitsche st. Carl-Cord», k. Schmieter, van Markt voor nieuwe koopwaren. -— Bigo, idem, Voigt. — Norweegsche st. LaHet College van Burgemeester en Schepe- bor, k. Jensen, idem, idem. nen brengt tor algemeene kennis dat de Geene stcamers vertrokken. plaatsen nummers SS, 40, -12, 307, 361, 333, 383 op de markt voor nieuwe koopwaren Hoogwater te Terneuzen : 's morgens, open zijn. 3,11; 's avonds, 3,23. De aanbiedingen voor die plaatsen, tot 31 December 1911, moeten schriftelijk aan het Schepencollege vóór J3 Februari aanstaande, gezonden worden. Overlijdens van 27 Januari 1911 De plaatsen zullen aan de meestbiedenIsabella De Bosscnere, 73 j . . Lentestraat, den toegestaan worden. 21, echtg. Jan Doublet. Voor de conditiën en instelprijs zich te bevragen ten Stadhuize, le Bureel (le ver. Overlijdens van 2S Januari diep, Botermarkt). Aloïs Nouyaert, 53 j . , herbergier. Holttr., 49. — Lodewijk HessenB, 15 jj . , Óttergem•schen steenweg,- 326. '- . v Hoevele kwalen zullen velen onzer lezers Overlijdens van 29 Januari vermijden met het voorbeeld na te volgen Bachel Deproot, 8 j . , Cameliastraat,51. — vau Mme. M. Ouveüer, 37 Mortelstraat, te Bosalia Bntsaert, 68 j . , z. b., Geit est raat, Brugge, die ons den 19 September 1903. 23, echtg. van Desideer Steyaert. — Marzegde: «Drie jaar lang heb ik aan de nier- garetha Bedet, 68 j . , z. b., St-Atnandstr.,40. pijnen en aan allo soorten van kwalen geOverlijdens van 30 Januari leden; mijn water was troebel en moeilijk, ik had duizelingen, overvloedige zweetinBosalia Huysse, 61 j . , z. b., Coupure, 7S gen bij de minste beweging. Ik sliep ..iet echtg. van Leo Van Benterghem. — Irma meer en 's morgen» was ik onbekwaam te Von Wemmei, 2 m., Abrikoosstraat, 139. werken, ik waa zonder eetlust en verzwakte Overlijdens van 31 Januari zoodanig dat ik niets meer kon verrichten. Dit droevig leven duurde tot op den dag Stefani© Vanderstroeten, 76 j . , z. b-, Van dat ik de FOSTER PILLEN nam (verkocht Hulthemstraat, 48, wed. van Karel Bargin de apotheek De Moor, 38 Burgstraat, te mans. — Julia Nevelstin, 13 j . , KruisboogGeut). Tot mijne groote tevredenheid wer- straat, 8. Overlijdens van 31 Januari den de pijnen minder hevig, de eetlust keerde weder, de kwalen verdwenen; daar Alfred De Schepper, 6 m. Van Eyckstr., dio beternis toenam was ik na weinigen tijd 34. — Stéphanie Verbeke, 55 jaar, 3. b., genezen>. Plottersgracht, 37, echtgenoote Jan Mae». Edouard Goossen», 54 jaar, stadswerk' Den 12 Mei 1909, voegde Mme Cuvelier, — er bij: «De FOSTEB PILLEN hebben mij man, Kraaistraat, 37. Overlijdens van don 1 feliruari zoo wel genezen, dat ik geene pijn meer gevoelde, ook beveel ik ze steed» den lijdenFelix Adam, 87 jaar, e. b., Lange Munt, den aan>. 14. — Marie D'Hainaut, 62 jaar,-St-PietersBugpijn, zenuwa/mtigheid, geel» gelaats- straat, 3, wed. Frans La Porte. — Jacques kleur, gebrek aan eetlust, gevoel van af- De Witte, 68 jaar, z. b., Vlotstraat, 16. matting, astthoudende behoefte naar bewe- Theophiel Jonokheere, 44 jaar, vleeschhou- j ging, al die ongemakken duiden eene ver- wer, Fahriekplaats, 5. hitting van 't bloed aan, die de verzwakte Geboorten van 30 Januari nieren onbekwaam zijn te zuiveren. Met aan Peronna. De Backer, Galgstrraat, 53.. de nieren de kracht weer te geven om al die Anatole Eevyn, Sanderusstraat, 85. onzuiverheden, die den bloedsomloop hin- Georges Boelandt, Notelaarstraat, S« doren spoedig af te lossen, brengen de Marcel De Stoop, Akkergemlaan, 8. FOSTEB PILLEN eene volkomene en blij- Louiza Poppe, Brandstraat, 28. \ vende genezing. Bertha Demeyer, Kerkstraat, 250. In alle apotheken in ' t algemeen. (Eischt Marcel Visch, Eesedastraat, 4. de handteekening «James Foster». 3,50 fr. Werner De Ceurtvriend, HeystEtraat, 28. de doos, 19 fr. de zes of vraobtvrij tegen Magdaiena Van Belle, Esschestraat, 41. mandaat: Engelsche apotheek van Ch. De- Alfons Brosse, Cederstraat, 50lacre, 64 Coudenbergstraat, Brunei, 22 Simonna Van Loon, Voorhavendreel, U Tolkskindercn Brugsebepoort. — Geboorten van 31 Januari Zondag 9 Februari, buitengewone vergade- Maria Vercammen, Plottersgracht, 25/3. ring voor al de ouder» en bescherraleden. Hendrik» Verstrepen, Kleinen Dok. Dagorde: bilan ; de groote reis der Volks- Koenraad Spaliers, Vlasmarkt, 13. kinderen ; verschiilige mededeelingen. Fraudes Finsaer, Ga«meters!aan, 136Het is bijzonder dringend noodig dat ieder Jan Vanhoobost, K.-L.-Dierickxstraat, 112. ouder tegenwoordig zij op deze vergadering. Francies Geeraerd, Vrouwenstraat, 77. De besluiten die moeten genomen worden Idalia Bral, Gezonheidstraat, 74. zijn voor iedereen. Die afwezig is, zal zelf Huwelijken vaa 31 Januari verantwoordelijk moeten zijn als zijn kind of kinderen geen deel kunnen nemen aan Jan Daneels, nijveraar, te Eecloo, en Gerde groote rei». maine Van den Bos, s. b., Korte VioletOp post du», onder», de zitting zal stipt" tonstraat, 6. om 3 ure beginnen. Huwelijken van 1 Februari Het bestuur Hector Van Meulabrouok, verwer, Lad»Laat uw linnen wasschen bl] J. Hallcr berg, en Emilie Vanhee, fabriekw.,Smi»-' «traat, 31. . ——• Meteen. — Vrijdag avond, om 7 ure, dj/ingende bestuurzitting. Niemand mag Camiel Casteur, dokwerker, klem St-Pl»tersplein, 13, en Maria Vanderhaegea, ontbreken. dienstmeid, Brederodestraat, 15. ZafcadVrbrenken Richard De Smedt, meestergast, Maststr.,1 ; wiirrbrenken en Valentine Du Bois, modiste, Priester- | ui sentlrr banden op H d«K rn door straat, 197. itokler st »HTI V speci ilist, Fealaine i'fcvé- Loui» Verbraeken, rijwielmaker.Swijnaardae. Tot biertoclOiftiO genezingen Gokelm. »ohen «teenweg, 419, en Jeannette EeckIflnllns nn senrz'nx. SBrochuur ~r ttlii verFlorimond Pauwels, loodgieter, Nijver» zonden met adres», van talrijke gen. personen heidsplein, 11, en Clara Michiels, fabr., fsfcdclijkc Werkbeurs. — Mannen: Nijverheidskaai, 139. Volle fjssten : Verzekeringsagent, hulp- Karel Van Holder, vloerder, Vlotstraat,- | rekenplichtige, (teendrukker transporteur, 40, en Irma Verhe. naaister, idem. hulp-kok, papiersniider voor Frankrijk, Achille Mnylken», dagl., Rooigemlaan, 1TS koolmijnwerker, werkman voor zinklabrjek on Mathilde Beke, fabriekw., GeiteBtraat i in Fra&xükt mekanicien ajusteur voor het 13. * Staal, mits 0,50 fr. in COBEENHAöEN. 35.2
Burgerlijke stand van Gent
Een goed voorbeeld
BREUKEN
a
Vrijdag 3 Febr, 1 9 1 .
De slechte spijsvertering wordt genezen door
Openbare besturen
f e o n e o lundci terugkeer de nieuws en <Mde vii'-einia;en. orttiteking. braad ' prostatiet. eyitiet brandend? en Uu* ^ Dele pi» vloed ca tlle ceslacbUicktea^ —' •• • *UB man e s «rouw
Provinciale regeering. — Bnreelen van 9 iot 12 en van 2 tot 4 ure. Stedclijh Bestuur. — Schepencollege. «— Sittingon de Maan- enVrijdagen, te 3 1/2 ure Gemeentekas. — Bureelen van 9 tot 13 1/2 ure, uitgezonderd de Zater-, Zon- en Feestdagan. Bureelen van hel Stedelijk Bestuur. — Van S 1/2 ure tot, 12 1/2 en van 2 tot 41/2 ure. Burgerlijke Stand en Kielingen. — Uittreksels: van 9 tot 12 1/2. Geboorten en Pen«ioenen: van 2 tot 4 ure. Huwelijken: Maan-, Donder- en Vrijdagen, van 9 tot 12 1/2. Overlijdens en begravingen, van 9 tot 13 1/2, de Zondagen van 9 tot 10 ure. Werkbeurs. — Alle werkdagen van 7 tot 13 1/2 en van 2 1/2 tot 4 uur. Zon- en feestdagen gesleten. Stedelijk Laboratorium. — Van 9 tot 1 ure. De kantoren der belastingen te Gent rijn jpen de Maan-, Dins-, Donder- en Vrijdagen, von 9 ure 's morgends tot 1 ure, de Zon- en Feestdagen uitgezonderd. Bctcaring van het Kadaster, Bagattenilraat, 42. — Bureelen van 8 tot 12 en van 11/2 en 4 1/2 ure, de Zon- en feestdagen uitrezonderd.
BERICHT A. Van Wynsbergho laat aan zijne talrijke kalanten weten als d a t zijne estaminet « Het nieuw Truweelke s overgebracht is van de Molenaarstraat 59, n a a r de Vrijdagm a r k t 15, « I n den Matroos», Caffé, Billard en Kantien. Allé soort van dranken. Ruchtbaarheid. A . V. Wynsbcrgbe. N. B. — Verscheidene kamers t e huren aan matige prijzen. Vrije ingang langs d e •Baudcloostraat.
Men vraagt
GEHEIME ZIEKTEN D» WITTE C PSULEN VAN 0 ' DAVtosoN genezen radikaal zonder werk' Tcrleuiue. op allen omterdoiü en btj beide geslachten, llle ziekten en iiiihrntmtiEnrierWaterorcaüen.Blaas en Nieren, zooals UUloopingeu, Wiite VerUezrn, Pisbubver e uitingen. Lendenlijnen, Steen, iroebc Ie, pijnijke of brandende Waters, Speeo. Nooi' ccene iiiislnkking; zelfs :,ij de ouderlineen eu in de ergste c \ aüen. 3.10 Ir. de doos. Apoilieker, 15. me des Cnmades. Knis*-el - Depot i l Gent : Üe Moor. 38. Bnrcstraat, Antwerpen t (38. Mercatorstraat
F
een goede lijmer-monteur voor handelswaEenmakerij. — Zich te wenden f,illiin, route de Mons, 72, Charleroi.
Het zuur Indien h e t voedsel u walgt en indien gij braaklust of het zuur hebt, of indien gij overgeeft, het is d a t u'.ve maag verhinderd is door slijmen en g a l l e n ; in dit geval, neemt eenige Waltherypillen en ij zult terstond beer zijn.
d! f
ÉBBMMK '••«•^•f**^*
ZEHÜWPÓEJERS VOORUIT »ijn onovertrefbaar ' tegen olie lenuwkocrtMo migraine, tandpijn, bersenverkoudbedea en aller bande zenuwziekten. DE ZSNUWPOEIERS «VOORUIT» zijn gemakkelijk om mnemen en onschadelijk voor de maag. DE ZEN'üV/POEIERS oVOORUTTs werken snel. Enkele minuten na bunne Inneming gevoelt men hun weidoenden uitslag. DE ZENDWP0ED3RS «VOORUITu verzachlen niet alleenlijk d ' razende pijnen In eet hoofd, maar zij treden ook als geneesmiddel op. DE ZENÜWPOEIERS «VOORUIT, lijn enkel te krijgen In de apotheken VOORUrr. I Prijs : 50 centiemen.
HEKTHafcdlilti JTCfNOEH wonderbare st da Kostsloots ItüichUncen Ciosfctftis:. B E T A L I N G
NA
DEOENI.
- B R U S S E L . BELBIE !•• JdJ—
FEJWE S I 6 A R E N WHt U in volle vertrouwen goede en drooge sigaren bekomen} Wendt U tot den
SIGARENMAKERSBOND van Gent fan Brejctistrast (ippeibrugsir.) 13, GEII TARIEF njis Smsitri Slgarea van fr. 3^75 tot 7,50 de 100 Fijne Uanllla Slgirn van fr. 3,35 tot 5,00 de 100 laiim tlulgoa Slearai van 7,00fr.da 100 Filet Banu Slfarsi van 6,00fr.tot 16,00 fr. Qroote prijsvermindering pep 1000 Era volledig taortimtnt frerfstaln lczalltr.it 46 ligarm, u-ordtn gilttiri tien immling tan 2.S0 fr. aan R. Gillis.
91
volkome; n;net!ng
illen van D' CODEER
Onlelibara remedie
V01ESURIHA1RESREIHSVESSIE Os doos
3 tr-
oept),
apotb V E R G A U W H N
'60 ADSpaohlaan, Erasael Tar» -O.-^J ooftmaadut of Dwtzeceii
6doo:es
19 Ir.
voor bleeke en zvv'akke vrouwen
OUD SOLOATEN
gelijk t r o u w e n s alle ziekten d e r v r o u w
wilt gij owe milicievergoeding roor le trouwen of onderttznd
Zie hetgeen zegt Mevr. L. Verrler, 4 1 , Naamschèstr., Brussel
door deze onregelmatigheid, dien hinder, ] dit verlies van krachten t e verdrijven, rullen de FULLE.N Tan Dr L'ODEKBE u gene(Correction ne cl zen van de kwalen en ongevallen die ze alof Koophandels* rechtbank); gaal tijd niet zich medebrengen. gij wette!:;k scheiWij vragen het : k e e t ge één middel d a t den; kunt gij aw op zoo rechtschapen wijze aan d e zieke gld niet krijgen; vrouwen wordt aanbevolen door de vroumee! gij erven, er.z. wen welke genezen werden ? Werklieden gij die getroffen zijt geweest, door een Wat wij zeggen in onze aankondigingen, werkongeval en drie jaar nadien uwe vergoeding wilt de? PILLEJi van Dr OODERRE is w a a i , bekomen, ho teen de wet u toelaat, en niet op spaarwij overdrijven volstrekt niet, wij treden kas ot bank wili zien plaatsen, vaar men dan enkel openlijk op en het is gemakkelijk voor ona den I N T R E S T ONTVANGT. o. de waarheid to bewijzen von hetgeen wij W E N D U voorbeden tot (Tlattliys, Z a n d med»deelen ; wij maken niet bekend getuigb o r g , 8 , G e n t . — Raad kosteloos van e-«*l ure, 3-5 ure en 's Zondags S-n. — Postzegel vaa 10 schriften van vrouwen welke wij hebben gecentiemen voorschrjftel»;ke inlichtingen. neten in China, waar ge niet kunt gaan zien ; wij zeggen u uwe g e b u u m o u w to gaan zien, t e gaan zien deze of die dame van Brussel, van dewelke wij u h e t adres geven indien ge twijfelt. D a a r zult ge de wonderbare deugden vernemen der PILLEN van Dr C 0 D £ B B £ . Alle deze zullen u zeggen dat ze genezen zy'n geworden ; het zün verLU standige vrouwen ; ze aarzelen niet aan de V> «o < SC zieke vrouwen het middel aan t e bevelen < UI d a t hen genezen heeft. Gaat bij Mevr. LouiE a se Verner, ze woont Naamsche s t r a a t , 31, > •JÜ * * te Brussel. Ziet haar getuigschrift, afgegeQ !d ven t e goeder trouw : at «x < Sedert zes jaren leed ik aan de maag e a Oi= •§1 tever, zelfs bon ik zeer ziek geweest en heb 0. as co O 95» gedurende drio maanden het bed moeten SSf esi o- B o -a UI | houden. Dikwijls had ik migraine, vergezeld z Mevr. Louise V E R K I E S van galbrakingen, mijne spijsvertering was Hl zeer moeilijk en ik leed verschrikkelijk aan (31, Naamsche straat, Brussel) «al N de maag. I k was bijna bang om te eten, B. -9 1 e s. ' ^ VROUWEN MET ZWAKKE MAAG, lij- vooruit wetende welke smarten ik verduren zou. Altijd was ik afgemat, voornamelijk n a J denue aan slechte spijsvertering en dyspep*t mijne maaltijden. sie, volgt volijverig en met geduld de raad Gedurende deze laatste zes jaren hebben gevingen d e wij u zullen verstrekken. Zij 3= (R ca 1 hebben een' T o o t aantal zieke msgen ver- zeven genceshecren mij behandeld zonder lichting bezorgd, ze zullen hetzelfde voor de me te kunnen genezen. Na en dan gevoelde uwe doen. Eet de spijzen welke gij het ge- ik eenige verlichting, doch na verloop van ' o enkele weken begon ik opnieuw te lijden. uj makkelijkst verteert, vermijdt deze die u J; ei het meest hinderen. Eet langzaam, kauwt Sedert twee maanden gebruik ik de PIL» ó-. • * L E S VAX Dr CODEBBE voor Bleeke en uwe spijzen goed. Drinkt niet bij het eten, ca O'S of zeer weinig. Drinkt n a de maaltijden, Zwakke Vrouwen, en al mijne smarten zijn 03 B Tcrdwencn. I k verteer goed, ik heb geene langzaam, met kleine teugjes, een glas half^ migraine meer, geen pijnen meer in de ledevol goed warm water. Doch weest op uwe maten, ik heb mijne krachten herkregen, hoede, uwe maag is niet het eenige zieke en ben volkomen genezen. Sedert den aan. orgaan, en de moeilijkheid om t e verteren vang der behandeling heb ik beterschap geSStftfés. bjj' d?.. YTBBYi £ t e e d s veroorzaakt door eenige van deze vreeseüjke ziekten, voeld,' en het is mot een wanr genoegen d a t ik deze goede pillen aanbeveel, welke zw' Qngesteldheden, enz., do vrouwen eigen. De remedie ^3u Professor D' Thon»Dit is het uitgangspunt van alle kwalen. heilzaam voor mij zijn geweest. aon eeefrattiji.eeueazekcrcD.Revaar- t L'w Louise Terriër, Jnozea etkoamiddellijkea niislog ia / H e t warme water zal uwe maag verlichting alle gRvatfea van vcgblijveo der k 31, Naamsche s t r a a t , Brussel schenken, maar niet genezen de onregelmaanris:oai;c-j ea W a t nog meer te zeggen na deze getuig»» matigheid der andere organen. Wacht niet VERTRAGING nis '1 t o t d a t de smarten, welke ge verduurt*, u Prospectus feo|leloo5 verzonden dior , De P I L L E N van D r CODEBRE zijn da OrdeSecuritaria. iS.ruedesCrüi- £ naar bed voeren, maar neemt intijds het gesades, *r». Bxu&sel. beste ; uitsluitend voor d e vrouwenziekten neesmiddel d a t zoovele lijdende en wanhoYerzenfiiae onder omFlag tpgea zijn ze bereid ; ze werken op de verzwakte pende vrouwen genezen heeft : de PILLEN i frank ia posi-limbers der gfIliasireerde brochuur d>r nieuwste en zevan Dr CODERRE voor Bleeke en Zwakke organen ; ze geven veerkracht, sterkte en teratevoorhelioedmiadels enBeheime F t levenslust ; ze verrijken het bloed en zuiveVrouwen. Neemt er tweo onmiddellijk n a raadüeviagea voor inaneoTrouvf ren h e t ; ze beschermen de vrouw tegen ali«( iederen maaltijd, neemt daarna uw warm gevaren van den kritieken leeftijd; ze genewater en weldra zult ge deze booze verzen d e baarmoeder-ontsteking, den witten schijnselen zien verdwijnen. Uw eten zal beter verteren en de hinder die ge, na uw vloed, de onregelmatigheden, de maandemaal, i n de maag gevoelt, zal verdwijnen. lijksche smarten en alle deze ziekten den Uwe lichte duizelingen zullen ophouden, en VTOuwen eigen. 23. DAHUA&TRAAT, 23 DePillsn van D-Codarro. voof )0( BLEEKE en ZWAKKE VROÜWEH Ons bïep voldoet aan al do vep» specialiteit voor de geneziiis: vaa eiseh&en van z u i v e r h e i d , van vrouwen2iekten, worden alüjd ver» kocht in doozen gelijk de afbeelding smaak en is voedzaam, want da hiernaast. Men ka:i ze bekomen, in graanstefvon HOUT en HOPPE al de goede- apotheken van Belgié. WrKlSvRDUVtftH Zij worden ook gezonden tegen postzijn van uiigetozen hoedsnigËieid. OZZIPILIZU MEBOCN'CE17EXT BIJZOfttDEHEN VO.M £ „ C , J N IM O bon : 3fr.de doos oi 16fr.de zet LABORATORIUMS OCR MAATSCHAPPIJ IN A M E A I R A V C R V A A R O L „ doozen. ton 1601. 1/2 1/4 ',Xjzp>!BLE£KZUCHr. BLEEKE KLEUREN.ZEHUWZlEXTEhï j '-^ImLtNOENZIEt'TEN.BUIKPiJN.MerRITZN riVi.'fELJAAR enz E n g e l s c h e ) A p o t h e e k
Worm gij i-rvoirtf
jaar aan Asthma geleilen Genezen door de Abdijsiroop.0 In het < J o u r n a l de Eoubais » lazen we eenige dagen geleden het volgend bericht, d a t wij hier in zijn geheel overnemen. Onze verslaggever, vernomen hebbende d a t iemand t e Calonne op wonderbare wijze door de Abdijsiroop genezen was, is zich persoonlijk gaan overtuigen en vernam h e t volgende, toen hij sprak met Madame Larthois, Café des Quatre Vents, t e Calonne, bij Doornik. « N a d a t ik verscheidene jaren door asthma aangetast was geweest, ben ik, dank zij de Abdijsiroop, genezen. U in woorden t e schetsen wat ik geleden heb, kan ik onmogelijk. O, ik Kon het zoo benauwd hebben, soms zoo erg, d a t ik dacht t e stikken. Vooral ' s nachts kon ik het vreeselijk benauwd hebbeu, ik kon h e t dan niet in ' t bed uithouden. Zooals ik gezegd heb is het weldra tien j a a r geleden, d a t ik op 53jarigen leeftijd voeldot d a t ik door die vreeseüjke ziekte, asthma, was aangetast. Zooals dit met vele personen het geval is, die a a n die zelfde ziekte lijden, deed ü h e t eerste j a a r niets anders d a n asthma-cigarerten rooken. In de laatste 8 jaren verergerde mijn toestand van dag t o t dag en gebruikte ik alle mogelijke asthmageneesmiddelèn. H e t laatste j a a r echter kon ik bijna niets meer doen en ik had zulke verstikkende benauwdheden d a t ik niet anders dacht, of ik ging sterven. Toen bracht eén ven mijn klanten, die t e Roubaix werkzaam i s , een üacon Abdijsiroop, Klooster Sahcta Paulo mede, mij zeggende d a t een werkman uit zijn atelier door dit wonderbare geneesmiddel totaal was genezen. I k gebruikte toen de flacon en spoedig gevoelde ik mij verlicht. H e t ademhalen ging gemakkelijker, zoodat ik besloot h e t gebruik met de Abdijsiroop voort t e zetten. I k heb dit middel dagelijks ingenomen, zood a t ik n u geen spoor meer van mijne ziekte k a n bemerken en ik zoo gelukkig ben t e kunnen verklaren, d a t ik volkomen genezen ben. Prijs per flesch van 230 gram 2 fr. ; van 550 gr. 4 fr. ; eu van 1000 gr. 7 franken. — Hoc grooter flesch, hoc voorde'cliger dus ! Hoofd-depot voor België: O. D E B E U L , Lange Nieuwstraat, 57, Antwerpen. Algemèea depot : I>. I. AKKER, Rotterdam. Verkrijgbaar in alle goede apotheken. Verkrijgbaar t e G e n t : C. D e Moor, Burchtstr. 38. - Fred. Booner St-Elisabethgracht-20. — G. Colardin, Lange Munt 43. — Paul De Meulcnaere, Steendam 30. — J o s . Bóss, Twaalf Kamerstraat 78. — 3. V.D. Stock, Brugschepoortstraat 36. — J . Vergaelen, Veldstraat 59. — R. Baetslé,Keizer Karelstraat 54. — J . Morro, Steendam 2. - Drogerij A. Verstraeten, opv. G . Crombe, Lange Munt 20. — Ch. De Waele, Noordstraat, 33. — Henri Li'nbnre, (en cros) Oranjestraat, i —A. Gacons, K e r k s t r a a t 34, Ledeberg. En in alle apothekeu. Apotheek Bospneri. A Po Nriis; opvolger. Markt, 51. Kor'rijk — Alhpri. Iiescjrnps-Terriere. Stwr-poorisirnat, 8 Kortrijk. — A. Den Donder, Kleine plaals. 16, Ronse. — In alle apoiliceken te Oudenaarde.
tl
fa
a!
k
i$
il
SI
<E
BBOUWERU " VOORUIT „
Enkel 16 f r . 8fr. 4fr. Dubbel 20 fi». 10 fp. 5 fr. Ken mag zijne bestellingen doan in ai de wËnfceEs, bij de brsod* voerders, enz. TELEFOOW 6 5 4
Bi§r op flesschen aanlOen 15 centiemen de flesch.
t 'iyo/-oJ/e'fV'.-'trincjer,
; « e m-n den slrootbrtcf
w&'riSMICAL r
1
CH. DELACËE
C? .
Juiste afbeelding eener doos der PILLEN VAN D CODERRE
rue Coudenberg, BRUSSE 9
S S
Voor uwe reparntiën van schoenen wendt U tot VOOKIIT scbocnmagazijiiun. beste leder, matige prijzen, spoedige bediening.
liet schoenmagazijn van «Vooruit» beeft 3 bulphuizcn in de s t a d : St-Licve» s t r a a t , 213; Sasschepoortstraat, 5 Oluide), Uondelsemstraat, 120 (Rabot).
vZlEKTEN
liffllBFJDSPlLL
GALAFDRIJVE\D BLOEBZUÏVEREXD
N. B.— In het KleermagazIJn«Vooruit» Eljn e r sigaren to bekomen van on» fabrikaat.
BERICHT
Ook zijn er sigaren te bekomen bij gezel V. VerdoRcm, Wnsstraat. 40. Gent.
Wij roepen er de aandacht onzer lezers op dat alle aankondigingen buiten onze verantwoordelijkheid zijn.
Deze uitmuntende pillen purgeeren zacht, zonder buikkrampen eD zonder bijzonder regiem. Zij verjagen volledig de slij n e n , oorzaken vau alle ziekten, z u i v e r e n het bloed eu g e n e z e n io weinige dagen de zieken aangetast door:
WCDQTflPD.Mfi V t n ö IUrTIHU, EEISTE
MEUBELFABRIEK v e r l a n g t e e n kliënteel t e maken bij de particulieren en zou zelf groot gemak van betaling g e v e n . S c h r i j v e n t e n b u r e e l e v a n ' t b l a d VOORUIT onder de letters H-P-21
Maagkrampen, Migralnen. Zenuwziekte, Jicht en RhumatJsime, VeJziekten, e n z .
Daar zij geen aloë noch prikkeling bevatten, voldoen de Gezondheidspilten « Défense » voor alle ouderdornmen en aan alle temperamenteu en zijn het v o l k s - p u r reernïitlclel. de schat der familiên. aanbevolen door al de geneesheeren voor liet onderhoud der gezondheid eu de genezing der ziekten. TEGENWOORDIGE
EEN
Depofhonder voor BelgiS.
VERKOOP t
MILLIOEN
DOOZEN
De 3 0 pillen 1 frank in alle apotbek.cn.
iiÉÉÉNM
Genezing door bijzondere behandeling dool s p e c i a l i s t : Zondig! IlinsdaK en Vrijdag vul 9 lot l i u r e n . — <»«»li •Jü.nBiraltensir. . « *
TEN ACHTEREN HWNDSTONDEN üe fulen van D' C&ROLDS •bestrijden op onfetlïbare «tjze de pijnen •inregel matigoeden Slifl icnteroli)«B 'C Igeneel wegblijven der Imaandstouden, alsook •zaadverlies co «ritten • vlora II)* aacon, n. • «l IDe 1/9 dacon.fr «.«r I Algemeen Depot |ApaUli*t P CniSaU ftcuna l l t tiaa Dl Uoos |/>u*ie< V£Bta»o*T> \*aut D t v a u x s n n 1 Korlrui
BOLFUI
ËAntwerpen DB BSO. lUeclulen: leiraoi. jBrufg.'' PaJ°_ I
- —r>S y K » - ^ . ^
B^wasgsel van S F e b . 1 9 1 1
ter ven VoikS¥sr(egenwoordigers Zitting van Ii Februari ISIf Voorzitterschap van M. COOREMAN, voor.-•Btter. De zitting -wordt te 2 ure geoj end. MEDEDEELINGEX Gezellen Caeluwacrt, Denis, MM. du Bus de Warnaffe, Ouverleaux, Segers en Thien- pont kunnen negens ongesteldheid heden niet aanwezig zijn. De he~r Melot is verhinderd vandaag de zitting bij te wonen. ü e n c r f aliners, ongesteld zijnde, verontschuldigt zich omdat hij deze week niet aanwezig kan zijn. MOTIE VAX O E - E M. V E R H A E G E N . — Gezien het antwoord mij gisteren gegeven door den heer minister van buitenlandsche zaken, trek ik voorals nu in, de .'raag ora uitlegging die ik van plan was tot hem te richten omtrent den toesiard waarin de mosselvangers te Bouchante verk-eeren. BEGROOTING VAN B E L G I S C H CONGO VOOR 1911 Vervolg van de algemeene beraadslaging DE VOORZITTER. — Het woord is a a n den heer Vandervelde om zijne redevoering VLurt tu zetten. Gezel VANDERVELDE. — Over het al- gi-iueen wordt verlangd dat de groote con. cessies worden ingetrokken, doch daartoe hoeft men over het middel te beschikken en • de heer minister :egt dat sommige concessies ^dienen ontzien te ..'orden. Derhalve rijst de rvraag op, of de lasten niet zullen verzwaren 'fen geyplge van de te betalen vergoedingen. Ik voor mij ben tot deze overtuiging geko,. men dat hetgene vroeger werd- toegestaan schier alle waarde heeft verloren, ten gevolge van het gewijzigde stelsel. Trouwens, de concessies werden verleend onder voorl ehond van de rechten der inboorlingen en van , de handelsvrijheid, en eigenlijk is de Staat meester. Eene regeering die zou afbreken met de vroegere i'omaniale opvatting van den Congostaat-, zou de concessiën verleend onder Leopold I I , tot schier niets vermindereu. Men is thans van meening d a t het vroegere vermoeden moet worden omgekeerd, zelfs wat betreft de maatschappijen. Zoo de Regeering in h e t voordeel der inboorlingen het vermoeden aannam d a t vroeger ten bate van de maatschappijen bestond, zon haar monopolie alle waarde verliezen. Toen het monopolie regel was, bezaten d e inboorlingen niet het middel om hun caoutchouc t e verkoopen aan anderen dan aan de maatschappijen, doch van h e t oogenblik waarop de handel vrij wordt, vinden de inboorlingen gemakkelijk koopers die eenen horden prijs betalen. Nemen wij een voorbeeld : eene concessie werU toegestaan aan de American Congo 'Campany langsheen den stroom; doch sedert dat de leurders h e t land doorkruisen, oogst de maatschappij slechts caoutchouc genoeg in om haar personeel te betalen.Zoo men dus verplicht wordt de concessie af t e ' koopen, zal de prijs niet zeer hoog zijn. De groote concessiën die nog bestaan zijn die van de Maatschappij der Groote Meren, de Abir, en de Antwerpsche Maatschappij. Met de Groo'te Meren zal de regeling gé- makkelijk van stapel loopen, want die maatschappij is slechts een strooien man van den Staat. Ik dring dus niet aan. H e t geval van de Abir en de Antwerpsche Maatschappij levert meer belang op. Zij zijn oude kennissen, die vroeger beschuldigd werden van de wreedsohe gruwelen. Welnu, ik zeg d a t men ze moet onteigenen zonder vergoeding, ja, ze zelfs wurgen, zoo men kan. En dat zeg ik t e r oorzake van de overeenkomst van 1906, waarvan de heer minister verledene week sprak. Ik deed toen opmerken d a t er geene concessie voor den Abir meer bestaat in den zin van die der t Anversoise ». Het blijkt u i t h e t dossier zelf. H e t verslag der onderzoekscommissie is waarschijnlijk verschrikkelijk voor de Abir : men nam de vrouwen gevangen, mishandelde de mannen en pleegde allerhande gruwelen. Daaromtrent zijn de verhalen der geloofszendelingen heel beteekenisvol. Toen word . de Abir en de « Anversoise» eene overeenkomst opgedragen die haar feitelijk vervallen verklaart van d e concessie. i Men wilde den S t a a t verplichten h e t bedrijf van die maatschappijen over t e ne. men, en hij heeft de wouden dier maatschappijen ontgonnen' volgen» zijn© eigene stelsels, zelf dwang plegende voor h e t inzamelen van h e t caoutchouc d a t d e Staat aan de maatschappijen toekende. D a n kwam de vrijheid van arbeid. De inboorlingen bren, gen caoutchouc binnen — nu niet meer, weliswaar, want d e wouden zijn uitgeput en de inboorlingen zijn ontmoedigd.Wat e r ook van zij, de S t a a t levert h e t caoutchouc aan de maatschappijen. I Soes de ttysOfiakoast s i r s n s uit, dan
.*--"^-»
•
«pink*;
moeten de maatschappijen de wapens afleggen. Meri zegt ons dat de aandeelhouders .van de Abir e n die der « Anversoise > verander.en. In dot geval weten zij d a t men niet meer dezelfde winsten verwezenlijkt als vroeger welke in het bloed werden aangebracht. Maar zoo zij niet veranderen, welk aanzien verdienen zij 1 Zoo men iemand vergoeding moest schenken, dan zouden het de ongelukkige slachtoffers der maatschappijen zijn. (Aan de uiterste linkerzijde : Zeer wel') M. RENKIN. minister van koloniën. —. Ik sprak niet van vergoedingen. Gezel VANDERVELDE. — D a t weet ik. Men zegt ons ook, d a t indien de monopoliên worden afgeschaft onmetelijke streken braak zullen liggen. Des te beter 1 D a t men die uitgeputte inboorlingen late uitrusten, zich toeleggen op landbouw en eerst later terug aan caoutchouc denke : dan kan de onderhandeling met den Abir en de «Anversoise i opnieuw worden aangeknoopt. Men kan haar zeggen : o De rechten der inboorlingen moeten gevrijwaard zijn; h e t is de hoofdvoorwaarde van uwe concessie. Daarenboven is de handelsvrijheid ingevoerd. Onderhandelen wij dus. > En dien dag zal er zelfs geen sprake meer zijn van het overdreven voorstel, overgedrukt in een financiebladje. M. RENKIN, minister vnn koloniën. — Onnoodig d a t voorstel te bespreken; h e t bestaat niet meer en ' t was derhalve onaanneembaar. Gezel VANDERVELDE. — Des te b e t e r ! Nopens do voorstellen van den achtbaren minister, bezitten wij slechts onduidelijke inlichtingen en ik koester wantrouwen. Voor mij berust de enkele aanneembare oplossing in concessie van een zeker getal hectaren welke op redematige wijze zouden ontgonnen worden door „de maatschappij door middel van beplantingen. .Ik ben er eenigszins, £iei op, t e herinneren dat wij, n u lang geleden, eene gansche reeks hervormingen eischen, welke thans grootendeels zijn verwezenlijkt. E r bestaan nog alleen plaatselijke karweien en decreten betreffende de arbeiders t e n bate van het openbaar nut, doen dit" is niet van groot belang. Waarom dan in theorie in deze streken den gedwongen arbeid behouden, welke gij niet meer noodig hebt? _Neem dus dat zwaard van Damoclès weg 1 Wat Betreft het teruggeven aan de inboorlingen van gronden welke men hun heeft afgenomen en van het recht dat zij hebben op deze gronden t e oogsten, betreur ik d a t de Regeering de verfoeilijke domaniale opvatting van den Onafbankelijken S t a a t handhaaft. Dit zal ik nooit aannemen. e Maar, zeede de achtbare minister verleden jaar, dit is eene academische bespreking, vermits wij den inboorlingen het recht laten de opbrengst van den grond, t e oogsten om er vrijen handel mede te driiven. s Dit neemt nochtans niet weg d a t de domaniale theorie zwaarwichtige gevolgen heeft, aangezien de Staat gronden verkoopt aan wie er verlangt, want hij beschouwt zich daarvan als eieenaar. M. RENKTN — Dwaling! Gezel VANDERVELDE. — J a , ik weet het wel, theoretisch waarborgt gij de rechten der inboorlingen. Doch gij machtigt de aanvragers t o t bezetting der gronden waarvan zij den afstand verzoeken, zelfs voor het einde van h e t onderzoek. Is het onderzoek ongustig, dan k a n weliswaar de Europeër worden uitgedreven doch eenieder weet dat in de meeste gevallen de nitdrijving niet geschiedt. Dit alles belet mij niet t e erkennen d a t de ingevoerde hervormingen aanzienlijk zijn, en uit de inlichtingen die men mij stuurt blijkt d a t deze hervormingen met spoed werden verwezenlijkt.Men maakt echter geringe opmerkingen, waarmede rekening dient te worden gehouden. I k zal er dus op wijzen. Men heeft het muntstelsel bestudeerd, doch weet geene uitkomst met de opbrengst der belastingen. E r zijn geene brandkasten en dé oversten der posten moeten het geld in hunne koffers bewaren. Dikwijls gebeurt het dat eene hervorming wordt voorgeschreven, doch men zendt niet het noodige materieel aan de ambtenaren, die dan werkeloos blijven. En dit is nog niets in vergelijking met het kapitalisme, het clericalisme en het militarisme die in Oongo heerschen. De kapitalistische rooverijen nemen toe; in Katanga bestaan landbouw noch mijnen. Een missionaris heeft gezegd d a t Katanga de wereld zou verbazen door zijnen rijkdom aan koper. Dus van nu af voorziet men hevigen klassenstrijd : eene sociale wetgeving dringt zich- op. In zake van clericalisme, spreek ik nieï over de toekomst maar over het heden. Sed e r t de Belgische Regeering, de Regeering van Oongo is geworden, breidt het clericalisme zich zoo snel uit, d a t Congo spoedig zal gelijken aan Paraguay of de Philippijnsche eilanden. Dit wil niet zeggen d a t ik geene hulde breng a a n de opoffering en de toewijding van P a t e r Cambier en d a t ik niet erken d a t de geloofszendingen onberekenbare diensten bewiizen dooi. ' t verzorgen van de zie-
. -^^'
fm y - W J
Vrijdag 3 Februari 1911
«•kast»
ken én het onderwijzen ,van de kinderen. Hoe komt het dan, dat die mannen vol opoffering zoo slecht bevojlen aan zooveel blanken en inboorlingen ? Dat is te wijten aan hun geest van heerschappij ten. opzichte van de blankeu en hunne strekking om.de negers van hunne dorpen weg t e trekken. Wee den blanke die hun weerstaat of wiens zeden hun niet behagen ! Zij 'beschouwen zich immers in Congo als in een veroverd land, sedert de overneming eene afgedane zaak is. In een onderteekenden brief doet men mij opmerken d a t t e Leopoldstad de pastoor, van op de predikstoel de blanken voor varkens had uitgekreten. omdat zij met eene zwarte bijzit leven, erbij voegende : c't Is beter d a t de zwarte vrouwen geene gemeenschap hebben met negrs buiten het huwelijk, maar het is doodzonde voor haar gemeenschap t e heben met blanken?. M. RENKIN. — De pastoor van Leopoldstad kan dergelijke domheden niet- zeggen. Gezel FURNEMONT. — Ze zeggen er hier ook. M. RENKIN. — I k zal u straks uitleggen wat die pastoor zegde. Gezel VANDERVELDE. — ' t Blijft niettemin waar, d a t de pastoors t e veel ijver aan den dag leggen, om te beletten dat de blanken eene negerin t o t bijzit nemen. Welnu, dat is een behoefte, want die gemeenschap verbiedende, zoo bevordert gij pederastie-en ontucht. M. VERHAEGEN. — ïjnt zij ineens negerinnen huwen. Gezel VANDERVELDE. — D a a r w a a r het stelsel der uegerinneünuishoudsters niet bestaat, zijn de vrouwen der arbeiders en der soldaten dikwijls boelinnen. Raadpleegt de hooge officieren, dan zult gij weten d a t er 25 t . h . soldaten aan siphylis lijden. Men moet toegevend zijn voor den vleeschelijken omgang der blanken met hunne huishoudsters, die hun meer toewijding toedraagt dan zij bij andere vinden. M. WOESTE. — Behoud die zedenleer voor u. Gezel VANDERVELDE. — Heel goed! Wij zullen onze zedenleer behouden en gij de uwe die onvermijdelijk lijdt tot boeleeren en daden tegen d e natuur. (Uitroepingen en tegenspraak, rechts). M. WOESTE. — Behoud uwe zedenleer en we zullen daarmede weten hoe gij Congo wilt beschaven. Gezel VANDERVELDE. — Wanneer een jonge man alleen n a a r Congo vertrekt omd a t hij niet rijk genoeg is er eene blanke vrouw mede te nemen, dan ben ik niet genoeg pharizeeër om dien man t e laken, zoo hij eene negerin t o t -huisvrouw neemt. De heer minister verklaarde heel recht, d a t het huwelijk volgens de gebruiken der inboorlingen zoo goed moet erkend worden als het godsdienstelijk huwelijk. Ik weet echter d a t de geloofzendingen niet juist dezelfde gedachten koesteren: Zoo gebeurde het, d a t d e bestuurder van een maatschappij zijne verloofde n a a r Leopoldstad hebbende doen komen, h e t burgerlijk huwelijk wilde doen plaats grijpen vóór h e t godsdienstig huwelijk. De pastoor weigerde en de ondergouveneur, daarover geraadpleegd, verklaarde dat men den priester moest laten begaan. De boy van kapitein Bradfer — een voorbestemd man — willende in het huwelijk treden, werd gezonden naar den officier van den burgerlijken stand en toen hij vóór de priester verscheen, weigerde deze hem te trouwen, bewerende d a t hij voor den burgerlijken stand moest gaan. M. WOESTE. — Door welk stuk wordt zulks gestaafd? Gezel VANDERVELDE. — I k las het in een brief, dobr een Congoleesch ambtenaar gezonden a a n eeu Belgisch generaal, met toelating het feit aan een volksvertegenwoordiger mede te deelen. Ik bevestig deze feiten niet doch vraag om een onderzoek. M. WOESTE. — Geef namen op en bewijzen. Gezel VANDERVELDE. — I k zou verraad plegen, moest ik diegenen noemen welke ons inlichten over hetgeen in Congo gebeurt en die vertrouwen in ons stellen. Hier beweren de zendelingen bijzondere kerkhoven voor zich te bezitten en zij nemen de oefeningspleinen i n ; daar eischen zij voor hen kudden, waarop zij geen recht hebben, en zoo voort. Deze zendelingen trachten de inboorlingen aan hun midden te ontrukken,ten einde ze rond hunne nederzettingen t e verzamelen en alzoo houde zij de negers in hunnen dienst. Een ander stelsel d a t wordt aangewend is d a t der voorrechten in zake van belasting. Men bericht mij, onder andere, d a t er te Ilongo, in het huis van Scheut, thans 400 negerarbeiders zijn, omdat zij onder de bescherming der missie geene belasting betalen moeten. M. R E N K I N . — Uw berichtgever vertelt praatjes en kent den waren toestand niet. Gezel VANDERVELDE. — Stellig is bet, dat de talrijke voorrechten, in de missies aan de inboorlingen verleend in zake van belasting, deze daar in massa naartoe lokken. . M. R E N K I N . — E r bestaat slechts een voorrecht. Daarover zal ik overigens uitlegging geven. _ Gezel VANDERVELDE. « Do! negers
•••i^r««i»«vlMiro-,,^tt-»*«r«iniriTrnTf^^
snellen ook talrijk naar de missies, omdat zij daar vrouwen vinden. (Gelach aan de uiterste linkerzijde.) Inderdaad, de missionnarissen bckecreu vrouwen van veclwijyer» die zich onder de bescherming der missie stellen. Het is waar, het vraagstuk is nogal van kieschen a a r d ; nochtans erken ik, zoodra de vrouw de rechten van haar geweten en van hare vrijheid eischt, men haar moet beschermen en dat men haar niet mag terugschenken aan haar veelwijvigen echtgenoot. Alleenlijk zou men dezen op behoorlijke wijze dienen schadeloos te stellen. M. HYMANS. — ' t Is dus maar de geldkwestie ! (Gelach, links.) Gezel VANDERVELf)E. — De bevelhebber van de Evenaarstreek laat de kristene vrouwen toe haar echtgenoot te verlaten om in de missie te wonen, ' t Zij zoo ! Doch men dient niet u i t het oog te verliezen, d a t de inboorlingen hunne vrouw zeer duur betalen, soms 1,200 t o t 1,500 frank. Welnu, gij stelt hen niet schadeloos voor haar verlies : gij geeft hun nauwelijks 50 frank, zoodat een neger zegde : « Ik zou liever hebben d a t zij mij den hals afsneden, dan 50 frank a a n te nemen voor eene vrouw die ik 1,500 frank heb betaald. > (Gelach.) Dit verwekt gelach bij de Kamer; doch in een negerpalaber zou zulks een gevaarlijke verbittering teweeg brengen. Onze medeleden geven zich geene rekenschap over het huwelijk Lij aankoop. De vrouw is heel de rijkdom van hen die haar koopt en dan wordt zij hem ontnomen, dank zij de evenredige vertegenwoordiging? Het is alsof gij eenige centen zoudt geven a a n een landbouwer voor een stuk land dat hij zeer duur heeft betaald. M. V E R H A E G E N . — Is het voor hem een natuurrecht deze vrouw t e koopen ? M. FRANCK. — Dit deden onze voorvaderen ook. Gezel VANDERVELDE. — Wanneer gij een veelwijvig huisgezin voor u hebt. harst gij v a n verontwaardiging; ' t is doodzonde. Wij echter beschouwen veelwijverij als een natuurlijk en economieën-verschijnsel-- -Waiv neer men de feiten n a g a a t zooals zij in de werkelijkheid zijn, d a n verklaar ik d a t het hoogst gevaarlijk zou zijn in deze streken de veelwijverij af te schaffen. M. R E N K I N . — Het is hoogst noodig ze te bestrijden,want zij is een hinderpaal voor de beschaving. M. FRANCK. — Doch men mag ze slechts trapsgewijze afschaffen naar het voorbeeld der Engelschen. M. WOESTE.— H e t verwondert mij voorwaar dat g i j , socialisten, het beginsel van den eigendom uitbreidf tot den eigendom van de vrouwen. M- V E R H A E G E N . — Die slechts een vorm is van de slavernii. Gezel VANDERVELDE. — Wilt ge doen gelooven dat ik de veelwijverij voorsta? M. FRANCK. — Eenieder erkent dat de enkelvoudige echt een meer verheven vorm is van het huwelijk. Gezel ALLARD. — De heer Tibbaut doet teekenen van goedkeuring. M. TIBBAUT. — I k erken dat er groot gevaar in ligt de inlandsche gebruiken geweld aan t e d o e n : men moet trapsgewijze t e werk gaan. Gezel VANDERVELDE. — Moest ik veelwijverij verkiezen boven den enkelvondigen echt, dan zou ik het voorbeeld navolgen van den oud-Soeverejn van den Onafhankelijken Congostaat (gelach aan de uiterste linkerzijde); doch ik deel die meening niet en beweer dat men trapsgewijze moet handelen tegen de veelwijverij der inboorlingen, ook kan ik niet aannemen d a t men 50 frank geeft aan een man die zijne vrouw 1500 of 1800 frank heeft betaald. M. TIBBAUT. — I n Oost-Afrika, vergoedt de regeering den man wiens vrouw ontvluchtte. Gezel VANDERVELDE. — Alwie Congo heeft bezocht, zal mijne meening deelen. Gezel BERTRAND. — Zend er den heer Woeste heen. (Gelach aan de uiterste linkerzijde.) Gezel O.HUYSMANS. — En hij blijve e r ! (Gelach op dezelfde banken.) M. WOESTE.' — De grondbeginselen der zedenleer moeten dezelfde zijn voor allen. Gezel VANDERVELDE. — Men moet dus voorzichtig t e werk gaan m e t de inlandsche gebruiken. En hier wil ik het stelsel van de hoofdmanschappen aanhalen. De districtcommissaris van de Evenaarstreek heeft negen hoofdmannen aangesteld in de kantons en vereiseht d a t zij christen worden; en aldus worden vreemde hoofdmannen opgedrongen. H e t oproer smeult. M. RENKIN. — H e t is volstrekt noodig d a t de inboorlingen de aangestelde hoofdmannen kennen. Gezel VANDERVELDE. — Moest men de negergebruiken blijven schenden, dan zou men het militarisme nog moeten versterken, wat niemand verlangt. _ N a a r men zegt, wil men een onderscheid maken tusschen leger en politie. Dit ontwerp ontstond in het brein ^van een stafofficier ; h e t is eenvoudig niets waard. In Congo moet politie zijn, geen leger. Goed geoefende troepen zijn voldoende in het zuiden van Katanga en in Uelle. ' De-militaristische en kapitalistische strekkingen zouden volstaan om mij tegen de begrooting t e dgen stemmen.. Ook stem ik er
tegen omdat ik steeds was aangekant tegen koloniseering op kapitalistische wijze. Daarin ligt geen strijdigheid, al beweer het do minister. Ik achtte de overneming vau Congo noodig, omdat de toestand er moest veranderen. Doch ik stem tegen de begrooting van Congo evenals tegen die van oorlog, alhoewel ik er wijzigingen aan voorstel. , " Men wil in Congo de overheersching van den Staat voortzetten, terwijl .naar onze meening de Staat zich tot afstand moet voorbereiden ten bate van de inboorlingen; dit zal ja, langen tijd duren, doch komen zal het, en al ons streven moet enkel strekken t o t vrijheid en menschlievendheid. (De socialisten: Zeer wel!) WETSONTWERP M. DE LANTSHEERE, minister van justitie, legt t e r tafel, namens den heer minister van nijverheid en arbeid, die verhinderd is, een ontwerp van wet waarbij het ambt der leden van de nijverheids- en arbeidsraden die moesten aftreden in 1911, verlengd wordt t o t de maand April 1912. Gezien de hoogdringendheid, vraagt de heer minister d a t dit ontwerp naar eene bijzondere commissie wordt verwezen. M. DE VOORZITTER. — I k stel voor het te verwijzen n a a r de middenafdeeling,. die als bijzondere commissie aangesteld, de begrooting van nijverheid en arbeid onderzocht. (Toetreding.) NIEUWE VRAAG OM UITLEGGING M. DE VOORZITTER — De heer Bertrand vraagt den heer minister van oorlog t e interpelleeren « betreffende d e inlichtingen welke hij doet inwinnen over de politieke denkwijze van d e miliciens, over h e t doel dat hij najaagt door deze inlichtingen te vragen en over het gebrnik d a t er van wordt gemaakt >. De heer-Bertrand vraagt . dat-men aan deze interpellatie eene gunstbeurt zou gtvven, doch d e heer minister van oorlog- i» niet t e r zitting... • ' — uiu'wov . . ,& Gezel VANDERVELDE.— Hij is instelle» van het fichestelsel, d a t door de interpellatie wordt aangeklaagd en hij werd van d e aanvraag verwittigd : Hij moest hier zijn. (Uitroepingen, rechts.) M. HOVOIS. — D a t is dictatorschap f M. D E VOORZITTER.— I k stel voor des» vraag om uitlegging te behandelen n a de vroegere dringend werden verklaard. (Onderbrekingen en verzet aan de uiterste linkerzijde.) Gezel H U B I N . — Is de minister van oorlog niet hier, d a t is zijne zaak. Doch d s vraag om uitlegging r a a k t ganseh de Regeering en ik wend mij rechtstreeks tot h e t hoofd des kabinets. Deze zaak moet terstonds worden uitgemaakt. (Herhaald verzet, rechts.) Dit stelsel moet eindigen, wij dienen t e weten of men onze zonen m a g blootstellen aan uitgelokte verdenkingen van onwetende gendarmen. Gezel VANDERVELDE. — Men doet n a sporingen omtrent hunne betrekkingen. Gezel H U B I N . — Toen ik h e t antwoord -van den -minister las, gevoelde ik een d e r droevigste indrukken van mijn leven. In h e t leger gediend hebbende, beken ik' oprecht d a t ik meende d a t daar geene lag» bespieding werd uitgeoefend. Ziehier, opdat iedereen h e t zou weten, d e vraag van Bertrand en h e t antwoord d a t er op volgde: t Mij werd verzekerd d a t de minister van oorlog aan de bevelhebbers der gendarmerie vertrouwelijke inlichtingen vraagt over sommige miliciens.Onder de vragen, waarop cen antwoord wordt verlangd, komt de volgende voor : > Is hij aangesloten bij de socialistische partij of gaat hij regelmatig om met de leden van deze partij ? s Is d a t waar, en moet zulke houding niet worden beschouwd als eene overtreding van artikel 14 der Grondwet, hetwelk de vrijheid van denkwijze op elk gebied huldigt? » Antwoord : Dergelijke inlichtingen wolden inderdaad opgezocht, doch in deze omstandigheid is er geene overtreding van h e t artikel 14 der Grondwet, aangezien geen inbreuk werd gemaakt op de persoonlijk» vrijheid van denkwijze van wien ook. > Gezel VANDERVELDE. — Ganseh d» socialistische partij staat onder de bewaking van de gendarmerie. Gezel HUBIN. — Met welk doel vraagt men die inlichtingen. Gezel VANDERVELDE. — E n met welk' recht? Gezel BERTRAND. — I k vraag d a t mijn» interpellatie behandeld worde onmiddellijk na die van den heer Lorand over Kasai. M. FRANCK. — I k ondersteun de vraag der socialistische linkerzijde. H e t antwoord van d e n heer minister van oorlog is niet aan t e nemen. Zoo het een misverstand geldt, d a t men uitleggingen g e v e ; zooniet zou er uit voortspruiten d a t ónze grondwettelijke vrijheden nog enkel een ijdel woord zijn! M. SCHOLLAERT. — De dadelijke behandeling is een recht volgens h e t reglement zoodra een vijfde der Kamerleden h e t aanvraagt. D a t vijfde drukte qj§ne meening u ( t | derhalve verzet ik mij j m o s z i n s tegen hel voorstel yan den heer J f t r a n d v
"T1! 'li'iita'i'ia.ssiini ^^^NSi««si'^^V^>ii^iinft-ö ii«-^ ^"" J -«Ms«a«««>M
A/rijdag 3 Februari 1911
De beraadslaging over de begrooting wordt vraag was niet duidelijk gesteld. Eene dwa- Commissie der XVII werd beslist dat men, hernomen ling is ontdekt na 's Koning» overlijden. Gij nopens dit punt, zich gedragen zou volgens M. RENKIN. •— De redevoeringen gehou- hebt ons om uitleggingen gevraagd. Ik heli het gebruik, waaruit volgt dat de daden die den bij de algemeene beraadslaging, ver- openhartig de dwaling erkend. Hier heeft in het moederland behooren tot de wetgeplichten mij opnieuw het woord te voeren niemand mijne goede trouw in twijfel ge- vende macht, in de Kolonie behooren tot de om nadere uitleggingen te geven over de trokken. Daarover was het vraagstuk opge- uitvoerende, alsmede tot de wetgevende financieels kwestie en over de spoorwegen. lost. macht. De financieel» kwestie brengt mij niet in Gij hebt vervolgens willen doen gelooven, Nu,wanneer in België door de wetgevende verlegenheid. dat door de schuld der Regeering de rech- n\acht eene leening wordt toegestaan, dan De overneming gebeurde op een lastig ten van den Staat in gevaar waren gebracht iS" het de uitvoerende macht dio de veroogenblik. De markt van het caoutchouc Ziedaar het komediespel dat werd gespeeld eisebten der uitgiften en de uitvoeringswas uiterst slecht in 1908, de kiesstrijd van tijdens den kiesstrijd. Welnu België's rech- maatregelen neemt. In de kolonie valt dus 1908, werd grootendeels over de kwestie ten loopen geen gevaar. deze taak onder de bevoegdheid der uitvoegevoerd. De betwiste kapitalen afhangende van de rende macht. Ik antwoordde dat dit pessimisme niet genalatenschap van Koning Leopold II tijn in De heer Mechelynck beweerde zelfs dot rechtvaardigd was; trouwens tot heden veiligheid. het decreet van 3 Juni 1906 werd vernietigd .deed zich ondanks de hervormingen geene Zijn die milioenen nog niet binnen geko- door artikel 36 der koloniale wet, luidens enkele ramp voor; ds profeten der oppo- men, dan is 't omdat prinses Louisa een ge- hetwelk « de decreten..., geldig in de kolositie in 1908 hadden het mis. ding inspande. nie, hunne verplichte kracht behouden, met Gezel E. ROVER. — Met 7 millioen teGezel VANDERVELDE. — Elk rechts- voorbehoud vuu de bepalingen strijdig met kort. de huidige wet en die welke ziju ingetrokgeding is onzeker 1 M. RENKIN. — Dwaling I Gij houdt M. MONVILLE. — Berusten de gelden ken. > geene rekening mat de ontvangsten. Ik Nu, luidens artikel 14 der koloniale wet, nog ter Nationale Bank ? wset niet wat de toekomst zijn zal, doch ik M.DELANT8HEERE. — Wel zeker, ver- mag de kolonie, beweert de heer Mecheducht ze niet. Het taaien kan lastig geweest mits erop beslag gelegd is en dat het proces lynck, slechts eene leening aangaan krachzijn, doch ik ben zeker dat de oogst rijk zal juist strekt om de handluchting te bekomen. tens eene wet en in het onderhavig geval is zijn. M. RENKIN. — Dan zal de kolonie met er sprake van eene leening veroorloofd door Met genoegen vernam ik dat de heer Van merkelijke kapitalen rijker zijn. Wij zijn geene enkele wet. Marcke, nu de overneming is geschied, van gerust over den uitslag van het proces. Zoo vergeet men, dat artikel 36 geenszins meening is dat alle Belgen moeten trachten M. HYMANS. — 't I» belangwekkend u de bepalingen voorschrijft welke genomen haar zoo weinig mogetijk aan het land te te hooren zeggen dat die gelden aan de ko- werden op eene andere wijze dan voorzien doen kosten. Doch mijns erachten» is de lonie zullen terugkomen. was door de koloniale wet. toestand niet klaar. Ik neem aan dat de beM. DE LANTSHEERE. — De heer ScholM. MECHELYNCK. — De koloniale wet ginselen van financieel beheer die hij voor- laert verklaarde dat er een wetsontwerp maakt de leening ondergeschikt aan eene uitzette, juist zijn. Wanneer het tekort zou overgelegd worden om 't gebruik van wet. vaarlijk bestaat, moet het moederland nadie gelden te bepalen. M. RENKIN. — Maar de leening bestond. tuurlijk bijspringen. Gezel VANDERVELDE. — Indien de M. MECHELYNCK. — 't Komt er niet op Staat zijn proces wint, zooals ik het wensch aan. Ik Eeb geene toelagegevraagd, omdat ik M. RENKIN.— De heer Mechelynck vroeg M. RENKIN. — Toe maar 1 ze niet noodig had en dit om de redenen opDe koloniale wet kon de bepalingen en de gegeven in mijne redevoering van 28 Ja- om uitleggingen over de betrekkingen van mijn ministerie met de Rekenkamer. Dis dekreten van dezen aard niet afschaffen zonnuari. betrekkingen zijn uitmuntend. (Gelach.) der over ganseh de wetgeving van den OnafDe heer Van Marcke schijnt zich geen Hij zegde dat de Rekenkamer vruchteloos hankelijken Congostaat heen te gaan, geen . rekenschap te geven van den juisten toestand der kolonie op het gebied van finan- de rekening van 19Ö8 had geëeischt. Maar enkel Staatscrediet genomen zijnde in de zij eischte hoegenaamd niets van 't ministe- vormen door de koloniale wet voorzien. cieele rekenplichtigheid. Den dag na de overneming huldigde de rie van koloniën, i De inning der belasting « in natura » Kamer uitdrukkelijk de tegenovergestelde M. MECHELYNCK.—Zij bleef in afwachmaakt dat de ontvangsten, opgegeven voor ting. thesis. het dienstjaar, niet overeenkomen met de M. RENKIN. — 't Geldt hier enkel eene Volgens artikel 12 van de koloniale wet gedane inningen, want er verloopen ten kwestie van handelwijze en ik hoop wel dat « wordt inderdaad, de begrooting der ontminste zes maanden tusschen de inning der zij in gemeen overleg opgelost worden. vangsten en uitgaven der kolonie elk jaar belasting < in natura » en den dag waarop Bij besluit van 20 December 1908, werden vastgesteld». de voortbrengselen worden te gelde ge- er voor 1,050,400 frank schatkistbiljetten Welnu, op 't oogenblik van het overnemen maakt, en de waarde in de kas terecht uitgegeven voor de behoeften van 't dienst- van Congo door de Belgische Regeering, komt. Welnu, mijn beginsel is, als ont- jaar 1908. Zijn die biljetten te nemen op de was de kolonie beheerd door het begroovangst voor een dienstjaar op te geven tien millioen waarvan artikel 14 de kolo- tingsdecreet. door den KoningsSouverein enkel de voortbrengselen waarvan de waarniale wet de uitgifte veroorlooft? De heer onderteekend, op 31 December 1907, en er de ontvangen werd vóór 31 December. Mechelynck zegt ja. Ik denk neen. Dat punt bleven zes weken van het begrootingsjaar Zoo sluit de rekening voor het dienstjaar echter levert thans geen belang op. over t e brengen onder het nieuwe regiem. 1908 met 4,714,000 frank tekort, hoewel er Litt. F. van artikel 150 der begrooting De Regeering deed aanmerken, dat naar op 31 December 1908 voor 11,880,000 frank behelst een krediet van honderdduizend fr., luid van artikel 136 der koloniale wet, de opbrengsten waren, actieve waarden die bestemd voor het betalen van intresten en decreten, reglementen en andere, die in de konden te gelde gemaakt worden. Deze re- commissieloon, voortspruitende uit de voor- kolonie van kracht waren, hun verplichte serve beliep op 31 December 1910 de som van loopige overeenkomst met de Bank van Bel- kracht behielden behoudens de bepalingen 16 millioen frank. gisch Congo en uit de overeenkomst met de welke strijdig zijn met de huidige wetten die De opbrengst van 31 December 1903 werd Antwerpsche Hypotheekkas. afgeschaft zijn, en dat bij gevolg de bepalinin 1909 verkocht en de bekomen prijzen werDe heer Mechelynck vraagt ons uitleggin- gen van het begrootingsdecreet van 31 deden op de rekening van 1909 in de kolom der gen over dit artikel. cember 1907 hunne kracht behoude, behalve ontvangsten geschreven, en zoo voort. Ziehier dus. Wij zijn niets verschuldigd die welke strooken met de redenen tot afDit gemengd stelsel zal eindigen in 1912, aan de Antwerpsche Hypotheekkas, maar schaffing, voorzien bij artikel 36 der kolowanneer de belasting in natura op ganseh hebben er altijd een open krediet waarvan niale wet. het grondgebied is afgeschaft. wij geen gebruik maken. Kamer en Senaat stemden achtereenvolZiehier den toestand : De vooruitzichten In de Congo-Bank hebben wij on» eene gens de begrooting van het moederland, voor 1911 komen tot een tekort van ongeveer rekening-courant doen openen in ieder van zonder dat er de minste betwisting ontW millioen frank. Van den anderen kant be- hare hulphuizen. 't Zo-a kunnen gebeuren stond. zaten de kassen der kolonie op 31 December dat wij tijdelijk niet gedekt zijn; in dat geTot de leening van 150 millioen werd 1910 een vrij in cassa van ongeveer 3 mil- val zou er intrest te betalen zijn: daartoe door de toenmallige uitvoerende macht 'lioën frank. strekt het uitgetrokken krediet. rechtsgeldig besloten bij decreet van 3 Juni In 'de maand November gaven wij 7 milDe heer Mechelynck vroeg ook volledige 1906. lioen schatkistbiljetten uit, vertegenwoordi- inlichtingen omtrent de leening Buiige. Op het oogenblik der overneming, werd fende de sommen betaald in den loop van Voor het uitbetalen van eene schuld van de Belgische Staat uitdrukkelijk verwittigd et dienstjaar 1910, door middel van onze 1,118,800 frak wegens werken ten laste van van het bestaan dier leening en van de vergewone middelen en ter ontlasting van de België, krachtens het verdrag tot overne- plichting om ze te handhaven, door 't overbuitengewone begrooting; daarenboven be- ming, heeft de Stichting 1,200,000 frank ont- drukken van het decreet tot leening, in n. schikken wij over 16 millioen te gelde te ma- leend aan den heer Bunge. II van de bijlage O van het verdrag tot ken voortbrengselen waarvan ik ds tabel Na de overneming heeft de Belgische aan 'de Kamer mededeelde, en, eindelijk, Staat vergeten die som van 1,118,000 frank overneming. Dus blijven er nog enkel uitvoeringsmaatzoo de 'dienst van de thesaurie het eischte, op de buitengewone begrooting voor 1908 uit zou ik voor 6 millioen schatkistbiljetten kun- t e trekken, door den Belgischen Staat ver- regelen te nemen voor het uitgeven van de leening. Die maatregelen, voor de leeningen nen nitgeven krachtens artikel 14 der kolo- schuldigd. » der kolonie evenals voor die van 't moederniale wet. Gezel ROYER. — Er werd gezegd dat wij land behooren tot de bevoegdheid der uitHet blijkt 'dus klaar, 'dat zoo het voor- de som zouden teug vinden in de rekening. voerende macht. ziene tekort zich waarlijk voordoet, de koloM. RENKIN. — Ik houd mijn gezegde Zoo dachten de Kamers er ook over, want nie het gemakkelijk met hare eigen midde- van vóór twee jaar staande. toen voor de inleidingsnota der begrooting len zal dekken. De heer Mechelynck heeft nogmaals ver- van uitgaven van Congo voor 1910 de ReM. JANSON. — De begrooting zou dus klaard dat de kolonie geene leening mag geering haar aankondigde dat zij krachtens geen tekort opleveren, omdat zij in even- aangaan dan ertoe gemachtigd door de wet, de overeenkomst van 5 November 1906, gewicht kan worden gebracht door te gelde te en hij vroeg welke wetten machtiging had- sloten met de Maatschappij der spoorwegen den gegeven tot de leening van 6 millioen maken waarden ? van Neder-Congo op Kantaga, voor 10 mil668,060 frank, aangegaan krachtens koninkM. R E N K I N . — Indien er te kort is, zal lijk besluit van 30 Januari 1909 en tot de lioen obligatiën tegen 4 1 . h. had uitgegeven, ik het tekeer gaan. Ik bezit 83 millioen op leening van 10 millioen, gesloten krachtens werd zonder eenig verzet de vermeerdering van uitgaven, die daaruit voortvloeide, door 'de voorgaande dienstjaren. Ik moet dus besluit van 1 September 1909. de Kamers goedgekeurd. niets vragen aan het moederland. Deze leeningen werden regelmatig aangeThans over de spoorwegen. De Regeering Gezel E. ROYER. — Voorziet gij voor gaan. Het besluit van 30 Januari 1909 veswenscht natuurlijk dat de nationale lijnen 1911 een tekort van meer dan 6 millioen? tigde enkel de Schatkistbiljetten die vroe- bloeien en dus zooveel vervoer bekomen als M. RENKIN. — Dit legde ik reed* nit. ger werden uitgegeven: mogelijk is. Ik kan den heer Tibbaut geene M. MONVILLE. — Tijdens de overne1. Om de buitengewone uitgaven van de uitleggingen geven. ming voorzag ik dat het moederland zou begrooting van 1908 te dekken; De heer van Limburg Stirum maakte moeten bijspringen. 2. Om de voorloopige leening, vermeld juiste opmerkingen over de kwestie van het Gezel E. ROYER. — De beer minister onder 13° van bijlage C van het verdrag van vervoer, in verband met de inwijking. Ds overneming terug te betalen. tracht het tekort te verbergen. spoorweg van Urua is van groot bolang voor Een deereet van den Onafhankelijken de verbindingen van het meer Muro met M. HOYOIS. — Maar er is er geen I Congostaat van 3 Juni 1906 bestemde eene Lualaba: van minder belang voor het vak Gezel VANDERVELDE. - Gij hebt het leening van 150 millioen tot het aanleggen Akkoro-Panis-Mutombo. hekend. (Gesprekken.) van spoorwegen en andere banen, namelijk Evenals het achtbaar lid had ik vroeger DE VOORZITTER. — Gelieft toch' niet den spoorweg van Neder-Congo naar Kagomeend dat men den te' leggen spoorweg van gestadig te onderbreken. Iedereen zal kan- tanga. Neder-Congo naar Katanga zou kunnen vernen spreken op zijne beurt. Dit decreet, bekend gemaakt in het < Bul- korten door het uiteinde van den bevaarbaM. R E N K I N . — De bedenkingen van den letin Officiel » van Juni 1906, werd regel- ren Kasaï-Sankuru te verbinden met het heer Mechelynck over de Congoleesche matig uitgevaardigd, en was in kracht van dichts bijgelegen punt van Hoog-Lualaba. schuld komen hierop neer dat ik door eene uitvoering gegaan twee jaar na de overne- Doch, gesteld dat deze richting werd aangedubbele missing de lasten overdreef met ming van Congo. nomen, dan zou de Maatschappij van Neder6,800,000 frank. De uitgifte van leening en Bij toepassing van artikel 2 van het usvan schatkistbiljetten, sedert 1908 gedaan, ereet, gaven koninklijke besluiten, gedeel- Congo naar Katanga, krachtens de overeenkomsten van 1906, dj concessie kunnen bedragen dus 32,200,000 frank ongeveer. ten uit van de leening, wanneer het noodig eischen, tenzij men besloot terzelfder tijd Toen beknibbelde men het gebruik van 'de was aan de Spoorwegmaatschappij van BukamaLusarabo en Ankoio-Pauia-MuSchatkistbiljetten. De schatkistbiljetten wor- Neder-Congo naar Katanga de gelden te rorano aan te leggen, dat onmogelijk en den aan pari uitgegeven tegen een interest verstrekken voor de uitvoering der overeennutteloos is. van 3.25 tot 3.75 t. h., volgens den gang van komst van 6 November 1906. Bovendien is 'de scheepvaart op de Kasaï'de markt. De schuld wordt uitgegeven tegen De wettigheid der koninklijke besluiten Sankuru niet zoo gemakkelijk als de heer 1 1 . h. en in 't algemeen aan 2 of 3 frank werd betwist, ten eerste omdat artikel 2 van Limburg Stirum het meent. Deze riviebeneden pari. van het decreet van 3 Juni 1906 bepaalt dat ren zijn niet ingericht en de kosten van verDe uitgaven tot verbetering van 'de uit- de voorwaarden van uitgifte bij decreet voer zouden aanzienlijk zijn. rusting zullen eene gelukkige terugwerking worden vastgesteld. De beschouwingen door den heer Tibbaut Daaruit besloot men dat hier moest geno- gemaakt over den spoorweg van Katanga hebben op de ontwikkeling van 'de kolonie men worden een decreet, het is t e zeggen werden mij herhaaldelijk onderworpen door «n bij gevolg op de koloniale financiën. Overigens valt er op te merken dat de ko- dat de wetgevende macht moest optreden, zekere vertegenwoordigers van de maatlonie mag staat maken op aanzienlijke ka- en niet een koninklijk besluit dat uitgaat van schappij der Groote Meren. Ik kon er niet pitalen, voortkomende van de nalatenschap de uitvoerende macht. op ingaan omdat zij niet strooken met het Men vergeet dat onder het vroeger stelsel algemeen belang, en dat overigens do koloU-an koning Leopold II. Ik sprak over die zaak niet, omdat zij niet het woord decreet niet enkel daden van nie gehouden is door overeenkomsten. wetgevenden maar ook van bestuurlijken ' behoort tot mijn bestuur. De heer Tibbaut beweert, 'dat nooit een De heer .Vandervelde riep verleden vrij- aard beduidde, alsmede de op zich alleenstaande besluiten, waarbij een ambtenaar spoorweg werd geconcedeerd dio de Zuideri a g uit': , — grens van de kolonie zou verbinden met een , «Ik vraag hoe lang dat komediespel nog of een magistraat werd benoemd. De zaak is het thans te weten of wij hier bevaarbaar punt van Hoog-Lualaba, dat het tal duren : te zeggen dat de millioenen er derhalve niet mogelijk was, tenzij in den t e doen hebben met eene bevoegdheid van nijn, terwijl gij er geen gebruik kunt van de wetgevende macht of eene bevoegdheid vorm voorzien bij artikel 15 van de kolomaken. > niale wet. En de heer Claes besloot daarop!; «De van de openbare macht. } Doch iedereen, zegt dat het blijkbaar beD s onderteekenaars der koloniale wet ' (jraag is nu toch duidelijk gesteld.» v^Bggjtj de beerJ31ae«_er ook p y e r j e n k ' e , d e j tabhen dez» -aoeilijiheid voorzie» «n ia ds . l*aa der. kolonie vergt dat die spoorweg, die
Katanga moet verbinden met Boma door een rechtstreeksohen weg zoodra mogelijk wordt aangelegd. Welnu, zoo hot plan van den heer Tibbaut gevolgd werd, zouden wij, in plaats van onophoudend voort te werken, on» wagen in een eindeloos proces met do huidige concessiehouders, proces dat overigens eene dwaasheid zou zijn. Veronderstellen wij telfs dat deze betwisting tot een goed einde kome. Welk zou het voordeel zijn ? De heer Tibbaut zegde 't ons : De 40 t. h. van het kapitaal welke niet meer door den heer Williams worden ingebracht, zouden door de Groots-Meren worden gestort. M. TIBBAUT. — Dat heb ik niet gezegd. M. RENKIN. — Ik dacht het u to hooren seggen. M. TIBBAUT. — Ik noemde verscheidene maatschappijen waaronder de Groote-Meren. M. RENKIN. — In elk geval beoogdet gij «voornamelijk» de Groote-Meren. 't Do afstanddoening van den heer Williams beviel den heer Tibbaut slechts ten halve. Iedereen verlangt nochtans dat de spoorweg van af Elisabethstad uitsluitend met behulp van belgische kapitalen zou voortgezet worden. Ik heb dezen uitslag bewerkt door op 't gegeven oogenblik te handelen en ben er gelukkig om! .Ik zie er geen voordeel in, de bedoelde 40 t. h. aan de Groote-Meren te vragen. M. FLECHET. — Zult gij door den heer Williams ontslagen worden... daar ligt de knoop. M. RENKIN. — De spoorwegmaatschappij van Neder-Congo tot Katanga leidt de werken en plaatst de titels mits 40 t. h. van het door den Staat onderschreven kapitaal, zijnde 6 t. h. van het totaal; do Staat moest vroeger slechts 60 t. h. van het kapitaal leveren. Zij verbond zich 40 t. h. overblijvende te plaateen zonder haar commissieloon ts verhoogen. Veronderstellen wij dat ik mij, in plaats van deze eenvoudigo en voordcelige handelwijs te volgen, wonde tot de Maatschappij der Groote Meren. Tegen welke voorwaarden zal ik kapitalen vinden? Door cen nieuwe uitgifte van aandeelen? Ik verlang het niet. De nieuwe concessie moet nuttiger worden besteed aan de toerusting van het vak Kongolo-Bukama, naar de Tauganikalijn. Door eene uitgifte van obligatiën? Wat zou ze mij kosten? 7 of 8 t. h., terwijl ik thans die titels kan plaatsen tegen 1 onder pari. M. TIBBAUT. — Ik prees niets dergelijks aan. Uwe redevoering werd door uwe bureelen opgemaakt. M. RENKIN. — Ik verwijt u niet dat gij de belangen van de maatschappij der Groote Meren hebt bevoordeeld. Ik spreek van die maatschappij om eene gedachte samen te walsen. De oplossing door den heer Tibbaut aangeprezen komt hierop neer, in de lijn Buk.-ima-Elisabethstad de belangen der Groote Meren en die der Maatschappij van den Katanga-spoorweg te versmelten. Voorzeker had de Congostaat eene regelmatige concessie verleend aan de Maatschappij van den Katangaspoorweg; datj WÜkt uit de gezaroelijke overeenkomst van 12 Juni 1901, 1! Maart 1902 en 31 October 1906, alsmede uit het lastenboek, aan deze laatste overeenkomst toegevoegd. M. TIBBAUT. — Het is onwaarschijnlijk. M. RENKIN. — Gij overdrijft voorwaar te gemakkelijk. Dat dient te worden vermeden, vooral in gerechtszaken (Gelach.) Welnu, bij overeenkomst van 12 Juni 1901, bedingen de Onafhankelijke Staat en de heer Williams dat er eene maatschappij tot het Bestudeeren en eene maatschappij tot het aanleggen van bedoelden spoorweg zal tot stand komen; de aanleggingswerken moeten aanvangen binnen twee jaren na goedkeuring der studiën, met beding yan verval ten voordeele van den Staat die eigenaar zou worden van de studiën mits betaling van de kostende prijzen. De maatschappij voor het aanleggen, voo-rzien bij de overeenkomst van 12 Juni 1901, heeft voorzeker het recht de lijn te leggen, en te exploiteeren, want het contract verdeelt de yoordeelen voortspruitende uit de stichting van de maatschappij, en de volgestorte kapitaalsaandeelen, de genotsaandeelen, stichtersaandeelen, enz., 60 t. h. voor den Staat en 40 t. h. voor den heer R. Williams. Doch eene maatschappij voor het aanleggen kan enkel uitgaven doen; zoo men haar voordeelen toekent, dan is Eet omdat zij zich een recht van exploitatie heeft toegekend. Daarenboven voorziet het contract de mogelijke vernietiging van de concessie. M. MECHELYNCK. — De vervallqnverklaring I M. RENKIN. — Ter uitvoering van deze overeenkomst werd op 11 Maart 1902 gesticht de spoorwegmaatschappij van Katanga, belast met het bestudeeren en met het aanleggen der lijn, en dus, zooals werd betoogd, bekleed met het recht van exploitatie. Zoo deze maatschappij binnen den overeengekomen termijn geen aanvang heeft gemaakt met het aanleggen der spoorlijn, heeft de Onafhankelijke Staat haar stilzwijgend ontheven van de opgeloopen vervalling, vooreerst door de studiën niet te vereischen en ze niet te betalen, daarna door verschillende latere daden, waarbij hij het recht van exploitatie d e r ' maatschappij erken, a h daar zijn de overeenkomsten van 5 November 1906, gesloten tusschen den Staat en de Spoorwegmaatschappij van Neder-Congo naar Katanga, waarbij de Staat zich sterk maakt voor de Spoorwegmaatschappij van Katanga, dat de studiën, het leggen en de exploitatie dor geconcedeerde lijn zullen worden ondernomen door hen gezamenijk, en ïn overeenstemming roet do Spoorwegmaatschappij van Neder-Congo naar Katanga. Men bracht daartegen in, dat de overeenkomst van 12 juli 1901 bepaalt « dat een lastkohier, aangevende het tarief van vervoer en deze» trapsgewijze verlaging zal vastgesteld worden door de Regeering en opgelegd aan de maatschappij» en dat dit lastkohier niet bestaat voor de Spoorwegmaatschappij van Katanga. M. TIBBAUT. — Do teksten zijn uitdrukkelijk en gij trekt ze in twijfel. M. RENKIN. — Ik zeg ganseh de waar. beid.
Niemand heeft het recht te zeggen dat ik ooit de waarheid te kort deed. Gezel ROYER. — Gij bedroogt n som» ' erg. M. RENKIN. — D s overeenkomst Williauis zegt niet dat bij ontstentenis van een lastkohier enkel bestond om op 't oogenblik der exploitatie in working te treden, ds concessie geen gevolg zal hebben. De t vervalleuverklaringen worden niet voorzien dewijl het, bij voorkomen geval, aan de Regeering behoort de lastkohieren op te maken en op te lrggen. Ik voeg er bij, dat bedoeld lastkohier bestaat. Het lastkohier toegevoegd aan de ovenjB. komst van 5 November 1908, gesloten me4 de Sanorwe, maatschappij van Beneden-* Congo naar Katanga door den Staat, in zijnen naam, on met aanduiding van de Spoorwegmaatschappij van Katanga is zonder onderscheid toepasselijk op de drie in artikel I aangehaalde lijnen. Het regelt niet enkel de exploitatie, manr het aanleggen der lijn. M. TIBBAUT. — De bewoordingen zijn uitdrukkelijk : het geldt enkel den spoorweg van Neder-Congo naar Katanga. M.RENKIN.— Laten wij tenslotte zeggen dat de beste rechter over den inhoud aer akten, gesloten met M. Williams en du» met de Spoorwegmaatschappij van Katanga do Onafhankelijke Congostaat zelf was. Welnu, de Onafhankelijk Staat heeft bepaald dat de Spoorwegmaatschappij van Katanga eene echte concessie had bekomen door zich sterk te maken voor de maatschappij, in de overeenkomst van 5 November 1906, waarin wordt gezegd dat de exploitatie van de lijn zou ondernomen worden door beiden samen, en in overeenstemming met de Spoorwegmaatschappij van NederCongo naar Katanga. Men zegt dat do concessie, toegekend aan de Spoorwegmaatschappij van Katanga in geen geval kan worden overgemaakt aan de Maatschappij van Neder-Congo. Doch artikel 1 van overeenkomst van 5 November 1906 onderwierp de overmaking der bedoelde rechten aan met eene enkele voorwaarde. De maatschappij van den Katangaspoorweg bezit dus eene regelmatige concessie en die voert zij uit. De regeering is voornemens de zaak krachtig te bespoedigen, opdat zoodra mogelijk Katanga verbonden zij met de spoorwegen der kolonie. Daarom willen wij de werken langs twee zijden aanvangen: eenerzijds ten Noorden en anderzijds ten Zniden van af Elisabethstad. Zij die tin 1908 het aanleggen van het baanvak Bakania-Elisabethstad wilden beletten en den spoorweg ten Noorden doen aanleggen, zouden in Katanga een onoverkomelijke toestand verwekt hebben, door voor onbepaalden tijd den dag te hebben verwijderd waarop snelle verkeerwegen Katanga met België zouden verbinden, en niet alleenlijk verloren zij uit het oog de behoeften van het bestuur, maar tevens da technische moeilijkheden. Het materiaal van den spoorweg Elisabethstad-Boekam» bedraagt 80,000 ton, tot op het werk te vervoeren.. Vopj^ dat vervoer hebben wij twee toevoerwegeh noodig, en onze vloot op den Congo en op den Lo'ealaba zal merkelijk moeten vermeerder/ worden. Die betwisting over den Katanga-spoorweg is te betreuren. Er is geen geschil mogelijk tusschen de ondergescheidene spoorwegmaatschappijen. Zij hangen overigens allen af van de regeering en hare belangen komen overeen. Thans een paar woorden voor den hsor Vandervelde. Het stelsel der groote concessiën strookt niet met het huidig economisch stelsel van Congo, zegde de heer Vandervelde. Ik h«ud mij ijverig bezig met de zaak. In mijne onderhandelingen met den Abir en de Anversoise is er nooit sprake geweest van vergoedingen, en al mijne pogingen strekken on, aan al deze streken een vrije handel te geveren. Dit zou een belangrijk voordeel opleveren aan al deze inlandsche bevolkingen, en voor den voorspoed der kolonie. Ik zal niet terugdeinzen voor eene redelijke opoffering om daartoe te geraken. De heer Vandervelde weet dat onze meening in zake der domeinkwestie volkomen verschilt. Zijne opvatting beschouw :k als verkeerd en gevaarlijk. Mijn stelsel is dat van een goeden huisvader. In het belang van de inboorlingen zelf moeten wij over de gronden kunnen beschikken. Het decreet op de arbeiders ten bate van het openbaar nut zal welra verdwijnen, daar de laatste arbeiders eerlang in vrijheid worden gesteld. Gezel VANDERVELDE. — Met genoegen zullen wij dit decreet begraven. M. RENKIN. — Aan 't slot van zijne redevoering heeft de heer Vandervelde een triangel uiteengczet.die vooral in den smaak valt van den redenaar : het kapitalisme, het clericalisme en het militarisme. Geloof mij, dat ik het oog boud op de mogelijke misbruiken van het kapitalisme; ik heb overigens beschermende maatregelen voor den arbeid in de Afrikaansche Koloniën doen onderzoeken. De heer Vandervelde vreest dat de geestelijke macht zou inbreuk maken op de wereldlijke. Die vrees is niet gegrond. Streng zal ik er voor zorgen dat geen enkele inbreuk van dien aard gebeure. De heer Vandervelde beweerde dat de commissaris van het leveraarsgebied, zon hebben geeischt dat de koloniale hoofden kristcnen zouden zijn. Is dit waar, dan is het een msibruik en ik zal het doen ophouden. De heer Vandervelde klaagt ook over de verleende voorrechten aan de missionnarissen. Alleen de arbeiders, wier hulp noodig is voor het onderhoud der gebouwen, zijn vrij van belasting. Zij, die rond de roissiën wonen, zijn er niet vrij van. Dus bestaan de voorrechten waarvan de heer Vandervelde sprak, in het geheel niet. Persoonlijke vrijheid en gewetensvrijheid gaan voor alles. Doch er dient trapsgewijzs te worden gehandeld. Een berichtgever van den heer Vandervelde legde pater Calon een sermoen in den mond, dat eene echte domheid zou zijn, the nooit een katholieke priester zou begaan. Nooit zal een priester twee soorten van ze* denleer oannemen, eene voor de negers S° »—•••. twdere voor do blanken.
I
== Voorzeker, zij die huishoudsters hebben, moeten niet worden vervolgd zoomin als de Regeering de deugd kan opleggen aan hare beambten. Doch het is onwaar dat men in Congo niet leven kan zonder huishoudster eu ik ken persoonlijk tal van beambten die de katholieke zedenleer naleven. Gezel VANDERVELDE. — Het is onmetelijk dit t» eischen. Vóór uw vertrek waart «ij veel minder inschikkelijk dan thans. M.RENKIN.—Mijns meening blijft steeds dezelfde I Ik zegde en herhaal dat ik de beambten van deu Staat niet tot deugdzaamheid kan dwingen : doch ik verplicht hen ergenis te vermijden en den inlandschen echt te eerbiedigen, welke hij ook zij. De blanken zijn naar Congo gegaan om de negers te verheffen, niet om hen te verlagen. Negerinnon moeten niet enkel dienen om lage driften te koelen. (Op talrijke banken : Zeer wel I Zeer wel 0 G«zel f ANDERVELDE. — Ik ben het met u eens, dat spreekt van (elf. M. BENKIN. — Ik zal nooitkunnen aannemen, dat een beambte van den Staat gebruik maakt van zijn gezag om stoornis te brengen in een inlandsch gezin; zij, die dezen regel niet zouden eerbiedigen, moeten worden beschouwd als «waar zondigend tegen de tucht. Gezel VANDERVELDE. — Wjj zijn het rt-Mi M. RENKTN. — Waar bespeurt gij dan hst clericalisme dat den Congo verslindt? Ik ben gelijke bescherming en welwillendheid verschuldigd aan allen en ik bekommer mij slechts over ééne zaak: of zij, evenals ik, het geweten en de denkwijze van iedereen eerbiedigen. Eindelijk, het feit betreffende het huwelijk dat te Leopoldstad moest gesloten worden en waarvan de heer Vandervelde sprak, U mij ganseh onbekend. Gezel VANDERVELDE.— Neemt gij aan, dat een missionnaris verklaart de zegening te weigoren aan twee jonge lieden, omdat zij zich eerst hebben gewend tot de ambte naar van den burgerlijken stand M. RENKIN. — Ik neem sefs niet aan dat hij zelfs zoo iets kunne verklaren Ken katholiek priester mag de huwelijksinzegening niet weigeren aan twee jonge lieden die zich daartoe aanbieden. M. HYMANS. — Maar, in België zl]n meer don vijftig gevallen van priestsrs die alzoo handelden. M RENKIN. — Dat mogen zij niet doen M. FLECHET. — En zoo een priester de
huwelijksinzegening weigerde omdat men eerst bij den officier van den burgelijken stand zou gegaan zijn. M. RENKIN. — Deze priester zou onder godsdienstig oogpunt ongelijk hebhen. Gezel VANDERVELDE.. — Neem, uwe maatregelen, opdat dit feit niet meer gebeure. M. RENKIN. — Pater Colon hangt nist af van mij. Gezel VANDERVELDE. — Dan zult gij geene maatregelen nemen? M. RENKIN. — Wat wilt ge dat ik doe? Doch ik kan zekere middelen aanwenden, bijvoorbeeld, raad geven. Gezel VANDERVELDE. mi Zult gij het doen ? M. RENKIN. - Ja 1 Gezel VANDERVELDE. — Ik vraag dat men, ten minste, verhindere dat priesters verklaren hetgeen de pastoor va» Leopoldstad verklaarde. M. HOYOIS. — Gij hebt hun niet» ta ontzeggen. Het zijn vrije mannen I M.RENKIN.— Ik begrijp den heer Vandervelde niet. De pastoor van Laipnldstad hangt niet af van mij Ware het aangebracht feit echt, ik ben overtuig dat dit gemakkelijk zou geregeld worden. Ten slotte klaagde de heer Vandervelde het müitarische gevaar aan. Hij haalde namelijk aan, dat men een adjunct bij den gouverneur-generaal zou benoemd hebben. Gezel VANDERVELDE. — Ja. M. RENKIN. - Welnu, de heer Collina zal bij den heer gouverneur-generaal juist dezelfde plaats bekleedeu al» de heer Ghislaiu bij den heer Fuchs. De heer Vandervelde zag ook in de genomen besluiten maatregelen om de policie te onderscheiden van het leger, een militaristisch gevaar. Hij woze gerust! Wat wij willen, is veeleer het leger verminderen, in dezen zin, dat de polioie-elementeo die het bevat aan een verschillend regiem zullen onderworpen zijn, namelijk in zake van inlijving. Gezel VANDERVELDE. — Ik vrees dot er weldra een generaal en kolonels zullen in Congo zijn, die dan versterking van effeotief zullen vragen. Waar officieren zijn moet men ook soldaten hebben. M. RENKIN. — Daarvan is geen sprake. Er moeten maatregelen genomen worden. Gezel VANDERVELDE. — Gij wilt dus niet van meer strepen ? M. RENKIN. — Geenszins. (Vervolg morgen.)
OEgHEEüTERAAO VAN @ENT ZITTING VAN 81 JANUARI De zitting wordt om 5 1/4 ure geopend. Voorzitter : M. SD7FER. I. BURGERLIJKE GODSHUIZEN. BEGBOOTING VOOR 1911 M. DEWEERT antwoordt op da redevoeringen in de zitting van gisteren uitgesproken door M. Bruggeman en gezel Peelman. Hij spreekt de bewering tegen als zouden hst collega «n ds hospicieraad vroeger geene rekening gehouden hebben van de vragen en klachten. Spreker onderzoekt dan om de beurt de punten door gezel Poelman behandeld. Met de verhooging der loonen is hij het eens, aangaande de vlooien meent hij dat er altijd zullen zijn ; betreffende den toestand van het beddegoed, zegt M. Beweert dat de hospicieraad nooit werd bericht dat matrassen waren te vervangen. Zoodra daarover klachten zijn ingekomen, is een komtnissari» gezonden geworden. Over ds voorstellen van gezel Peelman meent spreker dat er goede en slechte bij zijn, en dat zij in ieder geval veel geld kosten. De stichting van een hui» voor herstellenden zou mislukken zooals te Brussel ; de zieken trekken liever zoo spoedig mogelijk naar huis ; het zakgeld zon veel kosten en is daarbij niet aan te bevelen ; ds uitbreiding van net hospitaal zou spreker bijtreden als de noodzakelijkheid ervan zich werkelijk deed gevoelen ; hij gelooft het niet ; er werd nog geen ernstige zieke geweigerd omdat or geen plaats is. M. Deweert leest een lange studie voor over ds oorzaken der hospitaalbevolking sedert 1841. Hij besluit er uit dat er geen vrees is dat het hospitaal, zelfs in buitengewone tijden van ziekte, niet aan de behoeften zou voldoen. M. Deweert herhaalt dat hij vijandig is aan het benoemen van politieker» in den beheerraad der hospiciên, omdat zij politieker» zijn, mannen die er worden heengezonden met een politiek doel. Gezel COPPIETERS. — De liberalen alleen doen aan geene politiek. M. HEYNDERICKX. — Dubois, Callier en anderen waren geen politiekers. M. BAERTSOEN. — Zij werden niet ge- kozen al» politieker». M. VAN ÜE VYVERE. — Neen, als goede liberalen, (gelach). M. DEWEERT. — De. vroegere vertegenwoordigers, ofschoon liberalen, hebben in de uitoefening van hun ambt nooit aan politiek gedaan. Daar werd naar de politieke overtuiging nist gevraagd. M. BRUGGEMAN. — Neen, maar ge hebt altijd maar liberalen gekozen (gelach). M. DEWEERT leest zijne rede voort en raadt gezel Peelman aan veel te doen voor do ouderlingen, maar de politiek te vergeten.Dat hij geen verslag meer maks met een politiek doel, maar dat hij het dos voor zijn geweten. M. HEYNDERICKX — Verslag in het openbaar moet er zijn iedereen zal dan weten wat er gebeurt. M. DEWEERT vraagt de meening van 't college over de verwereldlijking der godshuizen. Gezel COPPIETERS. — Zoudt gij ze (temmen ? (gelach). M. DEWEERT zwijgt (gelach). 11. VAN DE VYVERE. — Wij zijn allen tevreden over de maatregelen door het bestuur medegedeeld. Een punt der rede vaa M. Deweert vind ik onwaardig y»u bem.Aaogaa.nde, de. klacht
Vrijdag 3 Febr, 1911 ~
^
Gezel ANSEELE. — Dat ia het werk op vast dat de katholieken zelfs onmachtig zijn de reglementen te doen toepassen. De re- voorhand vernietigen. RADICO-SOCIALISTEN. — 't Is eens glementen gebieden het onderwij» dar plichten jegens God en zij moeten gevolgd wor- schande, een schandaal 1 den. M. OAMBIER. — Als wij de zaak verlis. M. OAMBIER. '- — Gü verdedigt eene zen, zal hot zijn onder ds overmacht. Maar wij zullen ten minste alles gedaan hebben reactionnaire stelling, M. BRAUN. — Ik stel vast dat de invloed om do aanvaarding te verkrijgen. De openbare meening zal dan met ons zijn. Tot der katholieken zonder beteekenis is. hiertoe kan men niets inbrongep. Wat ons M. V. D. VYVERE. — Wij zijn in het verweten wordt is valseh of wordt wel te collego getreden zonder de illnaie invloed Brussel toegelaten. uit te oefenen op het openbaar onderwijs. Waarom souden wij aaa ons goed récht) Wij zijn er gekomen als minderheid, Wij wanhopen? M. Schollaert zou hier moeilijk doen er dan ook niet wat wü willen, omdat zijne beweringen kunnen staande houden. wij de macht niet hebben. ïn alles is onze M. O. DE BRUYNE. — Er werd naar mij houding in 't college in zake onderwij» de- het woord schandaal geroepen. Ik heb ds zelfde geweest als in den raad. Dat wij dien overtuiging dat onze normaalsehool niet brief niet teekenen en er niet mee instem- aanvaard wordt en heb dus het recht ta zegmen spreekt toch van «elf. gen... M. Braun verwijt ons dat wij onmachtig Gezel ANSEELE- — .-zendt er uwe kinzijn onze gedachten op te dringen. Hij heeft daarin gelijk, maar het kan geen verwijt deren niet naar fde. Dat is het logiek gevolg. zijn. Wij hebben de meerderheid niet. M. M. O DE BRUYNE. — Het logiek geBraun herhaalt zoowat altijd, hetzelfde volg is ts zeggen 1 zendt er uwe kinderen liedje. In de Kamer heeft bij verklaard dat er heen, zij zullen voor de centrale jury hun nooit van katholieke zijde eene subsidie diploma bekomen. Wij bewijzen aldus een werd gevraagd voor eene maatschappij die dienst aan de ouders. M. BRAUN, — M. Deitreo beeft zooveel do schoolsoep verstrekt aan da kinderen gerucht niet gemaakt, al» de minister in het der vrije scholen. M. VAN DER MOTTE. — Daarvoor moet onderwijs dar zedeleer de plichten jegens God heeft geëischt. M. Destrée heeft gege durven! M. V. D- VYVERE. — Hij dierf er byvos- liegd: Gij wilt dat? Wel het is gedaan. gen dat ds liberalen voor esn dergelijke Waarom kan men bet ook zoo niet doen ? Gezel ANSEELE, — 't I» M. De Bruyne subsidie wel zouden te vinden geweest zijn. die nu moet antwoorden op de woorden van (Protesten bij de katholieken.) Als het er op aankamt eene tellosr soep M. Braun. M. BRUGGEMAN vraagt do aansluiting te verleenen aan schoolkinderen zondor onderscheid van school, meogt gij dit niet, van den raad bij het protest van den bedaar het tegen uw politiek verloden is. En stuurraad. (Wordt aangenomen doer libegij durft dat zeggen ts Brussel, M. Braun? ralen en radico-sooialjsten tegen de katho(Zeer wel bij de katholieken.) lieken.) De openbare meening beeft ons gelijk geDs zitting wordt gesloten om 7 3/4 ure. geven. In alles, in de stichting, ds organisatie, de programma's zijn wij tegen ds normaalschool geweest. Dat it natuurlijk. Wilt gij dat die brief niet gezonden wordt door den bestuurraad der school, gij kunt hem in den van raad stemmen. De mini»tor hesft zieh niet bedrogen m den geest der school. Zij ia gemaakt naar uwe onzijdigheid, die voor ons geene onzijOnze vriend Emiel Peelman ia voor zijn digheid il. Voor de socialisten zal eenmaal ook uwe onzijdigheid geene onzijdigheid eerste maal schitterend opgetreden in den gentschen gemeenteraad. zijn. Dien dag zal ons recht erkend Al de partijgenooten dio met aandacht worden. Onze aanwezigheid hier hoeft het voordeel der propaganda. (Toejuichingen zijne redevoering van maandag avond in den gemeenteraad, gelezen hebben, zullen bij de katholieken.) Kt. BRAUN protesteert heftig tegen de geheel zeker van ons gedacht zijnAlles wat daarin voorkwam was eenvoubeschuldigingen van M. V. d. Vyvere. Gij kunt geene katholieke maatschappij noe- dig uiteengezet, zonder bombastige of ronkende volzinnen en juist door die kalmte men, dio eeno subsidie voor «choolsoep aan de katholieke kinderen vroeg en aan wie ze maakte het gesprokene van Peelman diepen indruk. geweigerd werd. zijn dubbel gelukkig, en over hetgeen! M. VAN DER MOTTE. — Wij zelve bob- erWij gezegd werd en over het gezegde. ben eene subsidie gevraagd. 't Moet nu wel eens en vooral nit zijn, met M. DEWEERT. — Noemt eene maat- dien dwazen praat, dat een werkman onbeschappij, kwaam is om mede te belpen besturen en M. BRAUN. — Gij zijt geene maatschap- de burgers bet monopool hebben van goedpij. Ik heb verklaard dat eene dergelijks heid en verstand. vraag zou onderzocht zijn en dat ik perHet tegendeel blijkt nu wel waar te zgn. soonlijk er voor zou to vinden zijn. (OnderHet deed goed van door Peelman de nabrekingen, gerucht.) gedachtenis hooren wreken, van wijlen In het oud colleger hebben wij bij do be- onzen vriendteLouis Bar, die men beschulBpreking der toelage aan de liberale maat- digde van te liegen on ts overdrijven, toen schappij voor de 6choolvoeding gezegd, dat, hij herhaaldelijk over de bospiciën klachten zoo er eens vraag om toelage moest komen deed hooren. aan eene dergelijke katholieke vereeniging, Wa* Bar toen aanklaagde was zoo echt wij zs ook zouden onderzoeken. Zijn er dat overigens geene precedenten ? De bibliothe- man.bet hedendaags nog bestaat, zegde Peelken van het Davidsfonds genieten subsidie Maar nu dat onze vriend deelmaakt van van de stad. Ik heb dus in de Kamer niet» de hospicie yalt er niet meer te loochenen. anders gezegd dan ik altijd gemeend heb. Door dit enkel feit zijn bet nut en de M. V. D. BOSSCHE. — Waarom hebt gij noodzakelijkheid van de werkersvertegendan de radieo-socialisten hunne stemming woordiging in bet bestuur van alles, over»oo verweten in zake schoolsoep? Omdat zij bewezen. eens indirecte toelage wa» aan bet katho* ** liek onderwijs, zegdet gij. En gij zelf, M. Braun, durft in volle Kamer verklaren dat Voor «ommige klachten door Peelman gei gij eene subsidie zoudt hebben toegestaan, daan moeten absoluut snelle en afdoende 4. VEBBXABING VAN M. SCHOIXAERT niet indirect maar direct, aan eene katho- maatregelen worden genomen. BETREKKELIJK DE AANVAABDING lieke instelling voor bet katholiek onderHet is eeno schande dat oude menschen op matrassen slapen die maar alle twintig DEB STEDELIJKE NOBMAALSCHOOL wij»! M. V. D. VYVERE. - Wat zegt ge nu, jaren en «troozakken die maar om de tien M. BRUGGEMAN leest de verklaring M. Braun? jaar vernieuwd worden. voor van minister Sohollaert in de Kamer M. V. D. BOSSCHE leest verklaringen De onderbreking van Anieele ': de paar-, gedaan, en waarin hij bowsert dat het pro- voor van M. Braun, in zittingen van den den krijgen alle dagen versch strop! was gramma der meisjei-normaalschool niet gemeenteraad gedaan in 1908, waarin M. bijtend maar ten Tolle gewettigd en juist. overeenkomt met de verplichtingen der wet. Braun duidelijk zegt dat ds liberalen geene Dit wa» overigen» do ganseh natuurlijke Wat zal er gedaan worden voor de aan- toelage aan de katholieke scholen kunnen verklaring waarom het aantal vlooien in het vaarding! verleenen, onder welken vorm ook. Ook de gesticht dor oude vrouwen eerder toeneemt M. CAMBIER. — Zoodra wij kenni» had- woorden van M. Do Bidder, herhaaldelijk dan vermindert. den genomen van de verklaring van minis- uitgesproken, haalt spreker aan. Peelman heeft het hospiciebestunr nu ter Schollaert, werd het incident in hst colM. V. D. VYVERE. — Wat zegt «e nu kunnen bewegen om maatregelen te nemen. lege gebracht, dan werd bet naar den be- weer, M. Braun? Zat bij in de hospicie niet er ware nog altijd stuurraad der normaalsehool gezonden. M. V. D. BOSSCHE. — Do waarheid is geloochend, waardoor bet mogelijk was werDeze heeft aan den minister eon antwoord dat gij voelt hoe uwe houding beschamend keloos ts blijven. gezonden. is. Gij durft ze niet meer aannemen zoosls Vroeger werden de oudjes afgetast tel-" M. Cambier leest dea brief voor. Daarin z» vroeger was. Maar het publiek bedriegt kens als zij het gesticht verlieten. worden de beide tegenwerpingen van den zich niet. Intusschen danken wij u voor do wa» natuurlijk eene vernedering, en minister beantwoord: 1. dat m den leer- verklaring dat ook katholieke maatschap- wijDat zeggen zelf» een schandaal. gang van moraal ds plichten tegenover God pijen »ub»idie kunnen krijgen. Ook dat i» nu geëindigd. niet onderwezen worden; 8. dat het onderM. CAMBIER.—Iedere maal eene kwestie Elkeen zal met genoegen vernomen hebwijs over de grondwettelijke en bestuurlijke voorkomt die het college verdeelt, handelen instellingen van België op bot programma wij op dezelfde wijze. Wij gaan naar ds ben dat do klachten over de voeding ver. minderd zijn. niet voorkomt. commissie». In dit geval zijn we tot den beHet toezicht van M. Verbruggen heeft In de raeisjes-norraaalschool wordt de stuurraad der school gegaan. De katholieke daar zeker veel toe bijgedragen voor wat leergang van moraal voor de leerlingen groep heeft duidelijk zijne oppositie tegendoor hare ouders van godsdienstonderricht over de normaalsehool laten kennen. Maar het oud-mannengesticht en bet bhndhuis vrijgesteld, precies op dezelfde wijze gege- in dit geval wa» er misschien mogelijkheid betreffen. Mogon wij hier de vraag stellen, waarom ven als in de twee andere gemeentelijke om eensgezindheid te verkrijgen. Inderaangenomen normaalscholen van 't land. daad,ons protest keert zich tegen de manier dit toezicht niet uitgebreid wordt tot da Wat de minister aanneemt te Brut»»!, moet van doen, niet eens de documenten te le- vrouwengestichten, ja, tot alle gestichten .1 Dit voor onzen kameraad E. Peelman. ook hier goed zijn. Hij kan tegenover on» zen, en ten tweede tegenover bet feit dat Onze lezers hebben de voorstellen gelezen geen andere eischen stellen. ons anders eischen zouden gesteld worden in cen jaar tijd door onzen afgevaardigde De bewering dat de grondwettelijke en dan aan de andero aangenomen normaalgedaan. . . . , bestuurlijke beschikkingen van 't land niet scholen. . . . ,„ De eens voorstel gelukte ds andero misop 't programma voorkomen i» volkomen Ik betreur dat M. Braun hier de stelling valsoh. Juist wat de minister zegt er niet in komt verdedigen, dat de regeering het recht Dat gaat zoo in het mensohelijk leven. te staan, komt er in voor. Wij betreuren zou hebben het onderwijs in den godsd'enst Maar al die voorstellen zijn goed, gewethet dat ia de bureelen van 't ministerie van to verplichten voor de leerlingen die wette. openbaar onderwijs zoo lichtzinnig gehan- lijk door de ouders van dit onderwijs ontsla- tigd, noodig. Daarom herinneren wij aan onzen vriend deld wordt, dat niet e»n» de documenten gen zijn Waar kan de minister dat recht Peolman do woorden van het evangelie : gelezen 'werden, die nochtans regelmatig halen? Ik verdedig hier het recht der vrijeu er zal opengedaan worden. worden gezonden, denkers, der vaders die voor hun kinderen klopt En de gentenaars die koppige taaie kerels Dsrocisjes-normaalschoolheeft everigens geen dogmatisch onderwijs willen, «Ijn, besÜBsen van altijd op denzelfden nagel slechts voor later de aanvaarding gevraagd. M, 0. DE BRUYNE. — Ik heb mij altijd te kloppen, in de overtuiging dat do aanIn alles zal liet gemeentebestuur zich gewint. dragen aan ds voorschriften. De brief ver- togen de aanvraag der aanvaard ng ver- houder Dat onze vriend Peelman deze ware stel. zoekt ten slotte den minister zijne inzichten klaard. Hetzelfde lot der nonnaalacholen ling niet uit het oog verlieze en al zijne en opmerkingen mee ts deelen, daar bet nu van Henegouwen wacht ons. Het feit «at voorstellen zullen in praktijk komen, te danken is aan bet toeval van een Kamer- thans zich voordoet, is de eerste pha»» van Onzo partijgenoot vervult hier eene debat dat men is to weten gekomen wat hij den strijd onzer normaalsehool, Vt feiten schoone rol, want hij is do advokaat der, «ven mij dus gelijk en ik wil den heer sche. meende. , armon, ouden, wezen, zieken, hulpbehoeM- BRAUN vindt het met regelmatig dat pen nog een» aanraden van de aanvaarding venden van allen aard. die brief door den bestuurraad der school af te zien, daar tij onmogelijk «al gemaakt Profioi.aat, Peelman, ea dapper voortga. Waaroln ._.. , , werd gezonden, deed bet oelleg» worden. M. CAMBIER. — WIJ kunnen, dl oud»!» dat niet? Men verdenkt bet oe-lleg» ia on™rkt" l . U. «enifibeid te ziia over dit punt- .Wij «tellen , gerust «tellen.
do zekerheid der finanties van de stad dat wij het huis willen laten aan den huldigen huuraar. M. BRAUN twijfelt dat de uitgaven minder zullen zijn. Maar de groote zaak ia een princiep dat op 't spel staat : het prinoiep der aanbesteding. Gaan we dit toepassen ',' Wat M. Siffer van deze aanbesteding vreest kan van alle aanbestedingen gevreesd worden. STEMMING Het voorstel van M- Braun wordt verworpen met 21 stemmen tegen 12. 3. - WELDADIGHEID SBUBEEL. - BEGB00T1NG 1011 M- DEWEERT vraagt of het college niet kan zeggen waarom dat bureel den maatregel genomen heeft waarbij de armmeesters slechts voor 5 jaar worden benoemd. Er zijn geene armmeesters genoeg voor eene stad als Gent. Gezel ANSEULE.— Maakt werkmensohen tot armmeesters. M. DEWEERT. — Ik zal daarovar gaan spreken. De armmeester heeft een moeilijke post. Ze zijn met 66 armmeesters voor meer dan 2000 behoeftige gesinnen, dat is 1 voor 13 gezinnen. Spreker zou willen een proef zien doen met het stelsel te Elberfeld, dat «klassiek» geworden is in Duitschland. Men zou onder ds arbeiders, vooral onder de mutualiaten, armmeesters kunnen zoeken. Gezel HARDYNS. — Het eerste dat gij ons toestaat zijn armmeesters. M. DEWEERT. — De werklieden zonden zeer goed werk kunnen doen, doordat zij beter zouden weUp om t» gaan met de bedeelden sn hunne behooften kennen. Gezel HARDYNS. — Zou dat ook voor andere diensten niet zoo zijn 1 M. DEWEERT. — Voor zekers diensten. Voor andere hebben zij geene bevoegdheid. In Duitschland worden sterke mannen genomen voor armmeesters, om tegen de dronkaards op te kunnen. Gezel ANSEELE. — Een armmeeiter moet geen voorvechter zijn. M. DEWEERT zou ook willen dat de armmeesters een jaarlijksch verslagtsopmaken. M. HEYNDRICKX. — De bestuurraad van het Weldadigheidsbureel beeft den maatregel: ds armmeesters aan te stellen voor 5 jaar in plaats voor het leven, genomen om den ijver aan te prikkelen. Wanneer men aan eens herkiezing onderworpen staat, zal men zich in acht nemen. Er moeten alle 5 jaar geene nieuwe armmeesters komen; zij kunnen herkozen worden. Met algemeene stemmen werd dezs maatregel genomen. Wij hebben inderdaad armmeesters te kort. Wat het voorstel aangaat van M, Deweert, het bureel was juist begonnen te onderzoeken om mutualiaten aan te stellen. M. RBAUN steunt een verzoekschrift van den bakkersbond om hot lastenkohier voor de aanbestedingen van brood voor 't Weldadigheidsbureel te veranderen, zoodat niet alleen groote. fabrieken ér aan kunnen deelnemen. M. VAN DE VYVERE. — Er was vroeger slechts een bijzonder kontrakt. Voor de eerste maal dat het brood in aanbesteding werd gelegd, is de aanbesteding niet geslaagd. Het eerste stuk i» nooit een meesterstuk. M. HEYNDRICKX. — Er hadden twee aanbestedingen plaat»: voor melk en brood. Voor beide aanbestedingen waren de aangeboden prijzen hooger dan den prijs dien wij vroeger betaalden bij lsvering uit de hand. De aanbesteding is ons zeer nadeelig geweest. M. VAN DE VYVERE is niet overtuigd dat een bijzonder kontrakt altijd voordeeliger is. De aanbesteding is eens waarborg. Er moet van de zaak niet afgezien worden, maar zij moet goed bestudeerd worden.
van M. Peelman over zekere toestanden in het oude vrouwengesticht, heeft M. Deweert de verantwoordelijkheid geladen op den bestuurder die een geestelijke .s en op de zusterkens. M. HEYNDERICKX. — Men moet niet aan politiek doen'I. . -o M. VAN DE VYVERE. — Het gebouw ia een onde barak, dat dringend een volledige herstelling en verbetering- noodig heeft.- ik heb het gesticht meermalen bezocht en er valt niets op de verzorging door da zusterkens te zeggen. Zij doen wat zij nunnen. Voortaan zullen zij reklameeren als er geen nieuwe matrassen komen, wees er zeker van. En staat het met de huisvesting der oudjes niet zeer goed, de zusterkens zelve hebben dan nog het slechtste voor zich. Met M. Deweert zijn wij het eens dat er geen politiek moet gebracht worden in de bescherming der oude behoeftigen. Maar wij verschillen in de middelen om die onzijdigheid te verkrijgen. Voor ons is net beste middel daartoe het openstellen der besturn voor alle overtuigingen. M. Deweert vindt dat die onzijdigheid net meest gewaarborgd is wanneer de bestuurraad een succursaal is van de Liberale Associatie. DE LIBERALEN.— Wat doet gij te Aalst te St-Nikolaas, te 'Thielt J M. VAN DE VYVERE. — Er zijn geen liberalen te Thielt. Geroep : Te Aalst ? Te St-Nikolaas ? M. VAN DE VYVERE— Ik kan niet alle gemeentebesturen verdedigen. Ik verdedig de houding die wij bier nemen. M. DEWEERT zegt niet de bedoeling gehad te hebben de zusterkens verantwoordelijk te stellen. Hij herkent dat zij doen wat in haar macht is en dat hare taak onder de voorwaarden van het gesticht moeilijk is. Het verslag over ds begTOoting wordt aangenomen. 2. — 8T-J0BI8H0F. - PLAN TOT HEBSTELLING M. BRAUN had gewild, dat M. Lybasrt in zijn verslag, waarin hij de historiek van het St-Jorishof maakt, ook schreef dat het aan het oud college te danksn is dat de stad dit merkwaardig gebouw bezit. Hst werk zal zonder de onvoorziene uitgaven een 210,000 frank kosten. Als mes den prijs van dit gebouw nagaat, is dan de buur die er nu voor betaald wordt, wel hoog genoeg ? Ik geloof dat zij te klein is. Het is een huis met buitengewone ligging en geschiktheden. Waarom zou er voor 3» verpachting geene aanbesteding kunnen uitgeschreven worden ? Ik vraag voor dit voorstel de stemming. M, SIFFER. — Er mag in den huurprijs geen rekening gehouden worden van ds herstelling als monument. De hnuraar kas toch die herstellingswerken niet betalen, Wij verwachten dat het werk oos geen 200.000 frank zal kosten. De aanbesteding dor werken zal ons waarschijnlijk overschot brengen en wij gaan daarenboven uulpgelden krijgen. Als wij de verpachting van het buis m aanbesteding leggen, dan moet de huidige huuraar het huis verlaten. Dit kan voor gevolg hebben dat de klienteel verloren gaat en dat wij nadien er minder zullen voor krijgen. Laten wij het voorts aan den huldigen huuraar, dan blijft hij gedurende de horstelling. ' Er is ook voel aan gelegen zekers en goede huuraars te hebben. Zal 4* huuraar dis wij door eene aanbesteding zouden krijgen, ook büiyen na de Tentoonjtelliojz.1 H?t it J » I
De redevoering
gezel Peelman
J
è
Inden LandelijkenRaad Voorzitter: Troclet AFSTERVEN SIN GEB Gezel Vandervelde stelt voor aan d e familie Singer een telegram van deelneming e sturen. (Aangenomen). De raad besluit een afgevaardigde te zen3en naar de begraving. H e t bureel zal dezen aanduiden. VERSLAG H e t verslag van verleden zitting wordt .voorgelezen en goedgekeurd. ORDE MOTIES Dauvister vraagt de medewerking van de groepen en partijgenooten tot het houden van eene tentoonstelling, die de Jonge Wachten van Verviers wenschen in t e richten. Men besluit hunne afgevaardigden te hooren in eene volgende zitting. Ailard kondigt aan d a t verscheidene groepen in het gebied van Nijvel zijn ingericht en de aansluiting vragen.
1. CENTRALE VOOR WERKLIEDENOPVOEDING Vandervelde heeft getracht geld t e bekomen om onze kunst- en studiegroepen uit te breiden. Verscheidene opvoedingswerken moeten over een beter en geschikter lokaal kunnen beschikken. Twee milde personen hebben reeds 85,000 frank gestort, er zijn er voor 25,000 frank beloften. Wij moeten dus eene commissie benoemen om het ontwerp der statuten naderbij t e bestudeeren. Spreker leest de voorloopige standregelen af, t o t het inrichten eener Centrale van Werklieden-opvoeding. De voorzitter leest dan verschillende artikelen afzonderlijk voor, die opvolgentlijk .aangenomen worden. Als afgevaardigden van den A. R. bij het voorloopig bestuur worden aangewezen De Bronckère,Vandervelde en Vander Smissen. E r wordt aangenomen de Jonge Wachten ook een afgevaardigde te geven in dit bestuur. De plaats van bezoldigde secretaris zal open verklaard worden. H E T J A A R L I J K S C H CONGRES Vander Smissen. — De dagorde zal bedragen de gewone verslagen van d e fede. raties en van de partij — h e t benoemen van gtsr afgevaardigden van het land (buiten Brussel) voor het B. O. van de W. P . — het inrichten der Centrale voor Werkliedenopvoeding. Vandervelde. — Men zon er ook kunnen bijvoegen eene bespreking van de kiezingen van 1912. Huysmans stelt voor h e t gemeentelijk programma t e herzien. H e t is wat oud geworden. Vinck treedt dit voorstel bij. H e t gemeentelijk socialisme moet meer gekend worden. Vele partijgenooten weten er t e weinig over. Pepin is van hetzelfde gevoelen en wenscht eene brochuur te zien verschijnen over al wat reeds op gemeentelijk gebied is verwezentlijkt. J^j'Hübin zou de houding der regeering tegenover de gemeente-regiën willen zien bespreken. Die houding is uitsluitend kapitalistisch en reactionnair. Baeek wenscht d a t de dagorde niet overladen worde, want dan is het geleverd werk onvoldoende, — ofwel moet men meer dan twee dogen zetelen. Bertraud vindt d a t er ten minste drie d a gen a a n onze Congressen m "ten besteed worden, e n d a t men er toe moet besluiten zich in secties t e verdeelen, en deze met de studie van afzonderlijke punten belasten. Conrcur ziet liever de secties ontstaan, dan de Congresdagen vermeerderen. Voor onze werklieden-afgevaardigden is eene afwezigheid van drie dagen onmogelijk. Hubin wenscht ook de secties t e zien vormen, maar het werk zou moeten beter geregeld worden om in de algemeene vergadering van het Congres alle hernieuwing Van de reeds gevoerde debatten te beletten. Vinck is niet voor d e verdeeling in secties. Onze Congressen zijn eene leerschool voor alle afgevaardigden. Maar men zou enkel de kleine kwestiën a a n de secties kunnen overlaten. Bertrand zou de stemmingen in de Congressen willen zien gebeuren volgens de getalsterkte van de vertegenwoordigde groepen. Hij zet een systeem van stemming uiteen "door vooraf gereedgemaakte stemkaarten. Huysmans zou de Congressen in verschil. lende steden willen zien houden. Dit jaar t e Charleroi, b . y. b .
BENOEMING DER VERSLAGGEVERS 1. Voor d e Algemeene kiezingen van 1912 en de algemeene politieke toestand in het l a n d : gezellen Furnemont en Hubin. 2. Voor het gemeentelijk socialisme: gezel .Vinck. ORDEMOTIE Gezel Huysmans stelt voor onmiddellijk in 'de Kamer t e ondervragen over het iantwoord van den minister van oorlog nopens b e t bestaan van inlichtingen betrekkelijk de socialistische gezindheid der miliciens. (Algemeene bijtreding). De ondervraging zal gebenren. ALGEMEENE BETOOGING TE BRUSSEL De secretaris geeft mededeeling van de antwoorden der federaties voor het inricht e n eener algemeene betooging t e Brussel. Vandervelde verdedigt het gedacht. H e t is een uitstekend propagandamiddel, en onze partij is in eene gunstige periode van geestdrift. Deze vraagt maar opgewekt t e worden. Eene bespreking ontstaat over. het doel 'der betoogmg, enkele sprekers wenschen bij Z. A. S. ook de a r b e i d s r e g e l i n g t e voegen. Men besluit enkel Z. A. S. als doelwit t e hebben. De vergadering neemt a a n : a) Regionals voorbereidende meetings in te richten. b). Eene algemeene betooging t e honden te Brussel op 15 Oogst a. s., met het doel Z. A. S. t e bekomen. 4. ALGEMEEN STAKINGSFONDS H e t voorstel t o t h e t stichten van een Algemeen Stakingsfonds moet ingestudeerd .worden. Er moeten dus afgevaardigden be-
i
HiMMnrfn
noemd worden om deze instelling tot stand te brengen. Hubin is van_ gevoelen d a t men meteen het voorstel tot 1 inrichten eener Algemeene Partijbank moet bespreken. Wantcrs stelt voor de twee zaken t e vereenigen en de afgevaardigden t e benoemen uit de verschillende federaties (coöperaties, syndikaten, enz.) Furnemont stelt voor ook personen te benoemen die bijzonder bevoegd zijn in deze kwestie. (Aangenomen). Gezellen Furucmont, Anso 4- en De Bronckère worden aangewezen. &ij zullen zich bevoegde personen mogen toevoegen. De zitting sluit om 12,30 uren. A. B.
Werkersbewepg Bij de gentsche Metaalbewerkers Zooals afspraak, zou het met Karnaval in de werkhuizen De Nobele-Nollet opslag zijn. De werklieden, zoowel als de vakvereeniging hopen in een goeden uitslag, daar het •loontarief sedert den laatsten tijd beneden dengene valt, in de bijzonderste werkhuizen der stad in voege. Men weet d a t door de werkstaking der gieterij en kleine draaierij Carels, het loon per uur in alle afdeelingen van dit werkhuis met Nieuwjaar verhoogd werd. In plaats van een gewone jaarlijksche opslag, meenen wij dat je heeren De Nobele met Karnaval wel iets meer zullen doen want het verschil is in ' t oogspringend. Wie de volmaaktste inlichtingen voor het werkhuis De Nobele verschafte, is de afdeeling Draaierij. Wij nemen de inlichtingen in vertrouwen, als volgt o p : Werklieden van en boven de 20 centiemen vast loon per uur, 20. H e t urenloon, van het minimum 21 t o t het maximum 45 berekend, geeft ons als middenerjfer 37 centiemen. Het nrenloon met stukwerk overloon vermengd en op dezelfde wijze berekend, geeft ons, minimum 24 en maximum 55, een middencijfer van 39 1/2 centiemen per u u r . Werkhuis Carels. — De draaierij (groote afdeeling) geeft ons, 39 werklieden boven de 20 centiemen vast uurloon. H e t minimum 26, h e t maximum 47 en het middencijfer geeft ons aldus 40 centiemen. Het vast uurloon met overloon van stukwerk vermengd, geeft ons, minimum 28, maximum 58 en als middencijfer 45 centiemen per u u r . L00NVERSCHIL VERDUIDELIJKT WERKHUIZEN De Nobele Draaierij Carels Vast Gemengd Vast Gemengd loon loon loon loon 1 x 0.45 1 x 0.55 6 x 0.47 1 x u.58 1 x 0.44 1 x 0.50 G x 0.46 1 x 0.56 3 x 0.42 5 x 0.46 3 x 0.45 1 x 0.55 7 x 0.41 1 x 0.49 6 x 0.44 3 * 0.54 2 x 0.40 • 1 x 0.47 " 2 x 0 . 4 2 1 x 0.53 3 x 0.45 1 x'Ö.42 1 x 0.52 1 x 0.44 2 x 0.41 3 x 0.51 1 x 0-« 3 x 0.50 4 x 0.49 8 x 0.48 enz. e n z . enz. enz.
* * * De werkgezellen kunnen uit bovenstaande en gedeeltelijke loonlijst, (die t e lang is voor onze plaatsruimte) de rest gemakkelijk afleiden en hunne verdediging goed voorbereiden. De afdeeling der ajustage levert op gebied van gemengd loon, ergere moeilijkheden op daar er meermalen op stuk niet gewerkt wordt en het gewoon samenrekenen bijna onmogelijk wordt. I n andere afdeelingen ontstaat dezelfde moeilijkheid en wij zullen ons dus bepalen bij de vergelijking der vaste uurloonen, iets wat overigens ons hoofddoel en algemeene betrachting is. Wij kunnen dus in volgende nummers dit werk voortzetten in de hoop d a t de heeren De Nobele hun best zullen doen. Voor wat de werkhuizen Carels aangaat, zullen wij de loonbeweging van 1910-11 zoo getrouw mogelijk mededeelen t e n titel van uitslag onzer werkzaamheden als t o t inlichting van alle belanghebbenden. Merken wij aan d a t het vast urenloon aldaar een redelijke Btap voorwaarts gedaan heeft in J a n u a r i laatst. Jules Do Clcrok.
* * *
De werkersbeweging te Eekloo Volgende brief is door gezel De Visch aan den fabrikant M. Baudts gezonden: Gent, den 31 J a n u a r i 1911. Mijnheer, Door toedoen van enkele uwer werklieden alsook door het blad t Vooruit >, verneem ik d a t U ook zinnens zijt uwe werklieden deze week te lock-outeeren. Veroorloof mij, Mijnheer, U daarover mijne verwondering uit te drukken. Laat mij toe U de vergaderingen t e herinneren destijds t e Eecloo gehouden door het studiecomiteit, gelast om een reglement op te maken voor het werkloozenfondB, a a n . gesteld door het gemeentebestuur, waarvan U, evenals ondergeteekende, deel van maakte. Het zal U zeker wel niet vergeten zijn, Mijnheer, dat, toen ondergeteekende aandrong om in het reglement van gezegd werkloozenfonds, t e doen aannemen d a t in geval van lock-out de werklieden recht zouden gehad hebben op steun, U verklaarde dat er in Eecloo geen vrees was voor lockout en gij U er in de eerste plaats nooit zou toe leenen, reden waardoor gezegd artikel is verworpen. Mijnheer Baudts, ik en vele werklieden van Eecloo aanzien U als een rechtschapen en eerbiedwaardige onderling. Ik kan niet aannemen dat gij op uwe jaren nog uwe eigen woorden, welke destijds getuigden van zooveel verzoeningsgeest, zelf zult logenachtig maken. Ik weet d a t U niet alleen meester zijt in het fabriek, d a t gij rekening moet houden van uwen associé. maar; dezs. red§n kan
eAa
Vrijdag Ü Febr, 191. niet voldoende zijn om uw gegeven eerewoord te verbreken^iitgesproken in aanwezigheid van de afgevaardigden van de katholieke, liberale en socialistische vereenigingen. Laat mij U nog opmerken, Mijnheer, dat het U meer toekwam, om als verzoener tusschen kapitaal en arbeid op te treden. Gij, Mijnheer, welke zoo goed den ellendigen toestand der Eecloosche werkersbevolking kent, welke misschien door den drang van uw rechtvaardigheidsgevoel over enkele maanden zelf aan de eischen uwer werklieden voldoening heb geschonken. Gij kent ook al de fabrikanten en weet dat er velen zijn welke van nederige werkman tot schatrijke fabrikant'zijn opgeklommen, dit door benevens werkzaamheid aan hunne werklieden hongerloonen te betalen. Ziet, Mijnheer, naar de loonen betaald aan de vlaszwingelaars en in de India Jutecompagnie en laat dan uw geweten spreken! Ik ben verzekerd dat gij hun gelijk zult geven van tegen zulke hongerloonen te kampen en hun strijd gewettigd zult vinden. Geloof mij, de Eecloosche werklieden vreezen den lock-out niet, het solidariteitsgevoel van alle werklieden is te groot om hun honger te laben lijden, het recht moet zegevieren, maar ik zeg het ware eene
slechte daad van uwentwege aan de fabrikant enwra.-.k mede te helpen en zoodoende uwe woorden te verbreken. Met achting. Oscar De Visch, Oud-bestuurder der S. W. M. < De Toekomst 3, te Eecloo.
* * * STAKING IX DE D R L K N I J V E R H E I D TE LUIK De boekdrukkers en letterzettersvereeniging van Luik heeft verleden nacht eene belangrijke vergadering gehouden, welke slech:s om 2 ure 's morgens geëindigd is. In de dagbladdiukkerijen bestaat de acht urige arbeidsdag, maar i y d e andere drukkerijen is er geen, maximum van werktijd bepaald. De vakvereeniging had ien maximum van 9 uren met een minimumloon van 5 frank gevraagd. De Syndikale Kamer der druknijverheid heeft geweigerd. Na langdurige beraadslaging heeft het werkerssyndikaat nu, met 201 stemmen op 245 stemmers, tot de algemeene staking besloten en gister morgen zijn de gasten niet aan den arbeid gegaan Daar echter sommige patroons, in strijd met hunne Syndikalo Kamer, persoonlijk zouden willen toegeven, is er met hen opnieuw onderhandeling aangegaan.
ANTWERPSGH Ter herinnering van den , Moedigen Zondag Op 29 Januari laatst werd eene voordracht georganiseerd door de zorgen van Gebuurtekring en Jonge Wacht ter herinnering der slachtoffers van ' t russische despotisme. Aan het bureel namen plaats gezel Bouchery van Gent, L. Mertens, en Frans Engels. Voordrachtgever Bouchery vertelde zijne toehoorders op eene onderhoudende en leerzame wijze een stuk der .Russische geschiedenis, legde breedvoerig uit met welke schrikkelijke moeilijkheden de Narodnaja Wolja te kampen heeft gehad, hoe zij niet konden overwinnen omdat zij een helder en duidelijk maatschappelijk inzicht misten. Hij doet op meesterlijke wijze uitschijnen welken grooten invloed voor het russische volk e r uit gegaan is van de werking van Plekanof en zijne kameraden. Plekanof en zijne vrienden vestigden al hunne hoop op het zoo diep verdrukte opkomende proletariaat, zij werkten aan het verhelderen dergeesten en aan het aanwakkeren van den strijdlust in de harten van het Russische volk. Langdurig en moeilijk werk hebben deze kampers ondernomen en zij waren den kern die over Rusland een betere, vrijer strooming brengen zon. Spreker vertelt ons van die telkens herbegonnen strijd, -vast den Moedigen Zondag op 22 J a n u a r i 1906, van de stakingen die overal uitbraken en eindelijk van de staking der spoorwegarbeiders die geholpen door de andere arbeiders ons getoond hebben d a t ook in de russische arbeidershoofden het bewustzijn ontwaakt, d a t ook den door h e t streng Tsarisme geknechten arbeider zijn waarde en die van zijnen arbeid begint te begrijpen en weet dat : < Als zijn machtigen arm het wil heel het raderwerk staat stil . » De vrijheden waar onze kameraden in Rusland hun bloed voor geven bezitten wij laat er onB gebruik van maken, laat ons werken om onze broers op t e wekken VOOT den grooten strijd, laat ons hiertoe gebruiken de persvrijheid en die van het woord. Zorgen wij voor de versterking onzer organisaties en dat de jeugd het oog houde op de geestelijke ontwikkeling der vrienden, de ouderen zullen voorzeker van heden af er een plicht van maken de jongeren t e steunen. Als wij dien weg opgaan, vrienden, dan blinkt die vrijheidszonne die wij thans in Rusland rijzen zien, immer hooger tot zij ten genoege van heel de wereld schitteren zal. Met een krachtigen oproep om h e t klassengevoel bij de 'arbeiders wakker t e schudden sluit voordrachtgever zijne rede onder de geestdriftige' toejuichingen zijner toehoorders. . Voorzitter Mertens bedankt gezel Bouchery om zijne welwillendheid en sluit n a eenige woorden deze vergadering. E r werd voor» de russische dwangarbeiders goed met souchen gewerkt en voor < Waarheid» 2,12 fr. rondgehaald. Bij plaatsgebrek moeten wij dit verslag inkorten, het zal in t Waarheid » ietwat uitgebreider verschijnen. Zulke voordrachten zouden er meer moeten ingericht worden. Mefisto.
BORGERHOUT Nog altijd zijn er leden die nog niet komen afrekenen hebben van het feest van 25 December. Gezellen, weet gij niet wat al moeilijkheden d a t medebrengt voor schrijver en schatbewaarder. De kaarten van h e t volgend feest zijn reeds in omloop en nog zijn de andere niet vereffend, d a t maakt dat de schrijver gedurig met twee lijsten in den zak loopt en het een met het andere verward. Dus, gezellen, een weinig goaden wil en komt eens naar het lokaal, alle dinsdagen is het bestuurvgrgadering om 8 ure 's avonds en dan kan men met den schrijver effen rekening maken. Ook moet ik de gezellen verwittigen d a t er op het feeBt zelve niet meer zal afgerekend worden, daar de schrijver dan de kontrool moet doen en h e t dan nog meer verwarring bijbrengt. E r zijn verschillende propagandiste* die nog geen kaarten hebben voor het feest van 19 februari d a t belooft prachtig t e zullen zijn en welk in de grootste en schoonste zaal van Borgerhout gegeven wordt. Nu kunnen al die opmerkingen van vroeger niet meer gedaan worden en nu dient er dapper met de kaarten gewerkt t e worden, omdat die groote zaal op 19 februari nog te klein
NIEUWS
zou wezen. Men kan a'le dinsdagen kaarten bekomen in het lokaal. « Den Vlaamschen Kelder s, Bothastraat, 23, alsook op de algemeene vergadering welke zal gehouden worden op Zondag 5 Februari, om 3 ure namiddag. Gezellen, gedenkt de talrijke opkomst van de laatste algemeene vergadering en hoe verheugd eenieder was, omdat er zooveel partijgenooten aanwezig waren. Nu nog dapperder opgekomen en de vrienden aangezet omdat zij ook de vergadering bijwonen, waar altijd te leeren valt en dan zal het wel gaan, want vele handen maken licht werk. Do Schrijver.
•
Partij beweging Werkersbond. — Gezellinnen en gezellen, de partijkaarten van 1911 zijn gereed. Hoe spoediger gij U in orde stelt, het is te zeggen aanbetaald, hoe eerder gij ook uwe partijkaart ontvangt. Wij moeten dg partijgenooten er nogmaals op wijzen d a t zij de vragenlijsten zoo duidelijk en volledig mogelijk moeten invullen, daar wij e r reeds verschillige hebben binnengekregen zonder lidnummer van de coöperatief « De Werker », zonder antwoord of zij ja of neen bediende zijn van een bij d e partij aangesloten vereeniging, hetzij coöperatief, vakbond, ziekenbeurs of andere. Toe gezellen en gezellinnen, doet dit werk W è è n s goed,° --"• De Schrijver.
STADSN9EUWS
LE.)rci*r,RG GEMEENTERAAD De raad heeft weer aan de vastgesteld» dagorde niet kunnen beginnen, door de verwaande koppigheid van burgemeester La. tour! Het verslag der geheime zitting van 18 Februari, moest gewijzigd worden: het krioelde van dwaasbeden en valschheden! Er werd vervolgens lezing gegeven van da ingezonden mededeelingen. Eene vraag om kosteloos te mogen' beschikken over de zaal van het gemeentehuis om er eene meeting t e geven ten voordeele der Vlaamsche Hoogeschool, werd verwor- I pen met algemeene stemmen min ééne. Een bijgevoegd krediet voor het Werkloo- I zenfonds wordt gestemd door d e socialisten, ] f katholieken en M. Cornée. (M.Van Hoorebeke, Latour en De Clercq stemmen tegen.) j De Socialistische Houtbewerkersbond j vraagt de inschrijving in de lastenkohieren der gemeentewerken, van de verhoogde minimumloonen. Gestemd door 9 stemmen. (MM. De Bruycker, Van Hoorebeke, Latour en De Clercq stemmen tegen.) M. Latour wil de dagorde der geheime zitting beginnen. De Visch vraagt d e openbare ziting en den voorrang eener interpellatie over het rondsturen van eene circulaire door twee leden van het schepencollege, — circulaire waarin 7 leden van den gemeenteraad worden verdacht gemaakt. MM. Van Damme, schepen, Dclaruyc en Item y (katholieken) steunen het voorstel. M. Latour weigert er over t e laten stemmen en wil de dagorde der geheime zitting beginnen. Tien leden (5 katholieken, 4 socialisten en M. Cornée) weigeren in die voorwaarde langer te zetelen. De zitting wordt geheven en er ontstaat eene kijfpartij in regel tusschen MM.LatourVan Hoorebeke eenerzijds en M. Van Damme, anderziids. M. Van Hoorebeke, katholieke schepen, scheldt M. Van Damme, eveneens katholieke schepen, uit voor: lache, fou en crapul. M. Van Damme antwoordt m e t : imbécile, nullité, faussaire! Het college is door den gouverneur verwittigd dat M. Moyar als speciale commissaris is aangeduid, — reeds van 13 Januari, om orde in den toestand van zaken t e brengen. Tot nu toe is M. Moyar — een dikke vriend van M. Van Meuter — nog niet te zien geweest! Leest zondag « De Volksstem >; Ons weekblad zal uiterst belangriik zijn. T00NEELFEEST Het is zondag, 5 dezer, d a t onze gezellen van den Tooneelkring het prachtige werk van C. Buvsse «Eene sociale misdaad* ten tooneele brengen in het lokaal «De Werkman>. I n dit werk is de schrijver er ten volle" in gelukt de . gevolgen der slechte jachtwet aan te toonen. Tot slot der vertooning wordt een goe»' blijspel opgevoerd. Komt dns allen zondag naar uw lokaal ! De ingangprijs voor deze vertooning, dis om 6 u r e aanvangt, is 25 centiemen.
Vlamingen. — Ter gelegenheid der grootsche betooging voor de < Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool » te Brussel, op Zondag 12 Februari a. s., wordt door de « Groeningerwacht » van Antwerpen, eene gezamentlijke reis ingericht aan den vermin. derden prijs van fr. 1.75. PAETIJVEBGADERING Inteekeningslijsten liggen t e r beschikking De leden, deelmakende van de der belanghebbenden in het lokaal zetel van versohillige vereenigingen aan de partij de « Groeningerwacht », St-Jansplaats, 29, aangesloten, worden vriendelijk verzoent waar ook alle gewenschte inlichtingen kun- de J A A R L I J K S C H E PARTIJVERGADEnen ingewonnen worden. RING bij te wonen welke plaats heeft op Vlamingen, allen naar Brussel ! Ten strij- Donderdag 2 Februari, om 8 u r e ' s avonds, de voor Vlaanderen 1 in de groote zaal van het «Volkshuis». Dagorde : Do diefstal van 20.000 frank. — De 1. Verslag van eiken groep over de werkverdwijning van den verdachte, zekeren P . De G., wonende op het Kiel, blijft het voor- zaamheden van het verloopen jaar. 2. De gemeentekiezingen van October werp aller gesprekken. De vrouw was Dinsdag bezig al de meubelen uit t e r hand t e aanstaande. 3. Propaganda voor de coöperatieven. verkoopen, daar zij toch daar niet kon blij4. Verscheidenheden. ven wonen. De vrouw zegde, d a t haar man Verscheidene schoone prijzen zullen onZaterdag morgen, om 8 ure, na zijn loon t e der de aanwezigen verlot worden. hebben afgegeven, vertrokken is, verklaWij rekenen op ieders tegenwoordigheid. rend ziek t e zijn. Hij scheen haar zeer misHet centraal-comiU'it troostig en wanhopig, hij beweerde zelfs, liever t e sterven dan op die wijze t e blijven leven. De vrouw verhaalde verder d a t haar man een broeder in Amerika had en zij met 'Eergister namiddag heeft een hevige hare twee kinderen bij hare tante, in Brusbrand gewoed in de katoenmagazijnen vaa sel, wilde gaan inwonen. Sokschuimers aan ' t werk. — Twee M.M. Weiss en Ivan, handelaars in katoenaanhoudingen. — Gisteren avond is men er afval, in de rue de Valenciennes, t e Rijssel. De magazijnen Weiss vormen een grooten in gelukt twee dier beruchte dokschuimers aan t e honden, die zooals gewoonlijk bij driehoek, begrepen tusschen de rues de Va- i avond met een roeibootje bij de schepen lenciennes, d e Ronchin en de Trévise. Tegen de eerste s t r a a t liggen de bureelen en daarkomen en daar al stelen wat mogelijk is. Dinsdag avond rond 6 ure werd de poli- achter staan de magazijnen, h e t eene van twee verdiepen, twintig meters breed ea tie verwittigd dat dieven aan boord waren van de stoomboot «L"ouis », gemeerd op veertig lang, het tweede acht meters diep n. 43 der dokken. Aanstonds ging M. Rid- en twintig breed, het derde zonder verdiep. derbeeckx, vergezeld van een paar agenten Een veertigtal werklieden werden er gebeaan boord van het Bchip. De stuurman had zigd voor het uitzoeken en rangschikken vaa reeds op het achterschip een der kereld ver- den afval. M. Weiss, die op den koer was, zag eene rast, die er echter in gelukte op de vlncnt vlam opslaan uit een venster van het bijzonte gaan. De politieofficier is toen in het ruim 4 ge- derste gebouw; hij gaf het noodsein en ds daald en vond er twee kerels verborgene werklieden klommen over den muur en snel' tusschen de koopwaren. Het zijn Van P . , den de rue de Trévise in. Het vuur breidde zich bliksemsnel uit en die in banbreuk van bewaakzaamheid verkeerde, en H. Van den B., een zoogezegde men verwittigde in allerijl de pompiers vaa d e rue Malus, die onmiddellijk met hun. zeeman, wonende Wijngaardstraat. Zij hadden reeds twee kassen opengebroken, de materiaal t e r plaatse snelden. Daar de wind zeer hevig en er eene ont* eene bevattende kleerstoffen en de andere zaggelijke hoeveelheid katoen voor handel doozen zeep. Langszij de stoomboot lag reeds een roei- was, nam de brand gedurig in uitgestrektheid toe en de magazijnen geleken weidrs boot klaar on eene koord hing van boven de reeling t o t in de boot, om de vlucht t e echte vunrpoelên ; de vlammen sloegen ho»8 op en tastten een voor een de verschillend» vergemakkelijken. Beide dokschuimers zijn t e r beschikking bouwen gevrijwaard worden. De drie kavan den nrokureur des konings opgesloten. vlam stonden. De naburige zeepziederij van M.M. Ga* Tentoonstelling Frans Simons, Feestzaal denne-Cornaille, de werkhuizen Cocard ea Mcir. — Het Damen-Komiteit der Antwerp- de werkmanshuisjes van de buurt waren erg sche Afdeeling van den Nationalen Bond bedreigd,.doch dank aan de krachtdadig» tot Bestrijding der tuberculose zal, ten werking van de pompiers konden al die ge" voordeele van dit werk, den Bezoekers eene boupwen gevrijwaard worden. De drie kareeks van 6 zichtkaarten der voornaamste toenmagazijnen zijn ten gronde vernield. De werken van d e n kunstenaar aanbieden,door schade zal ten minste 700.000 fr. bedragen! den heer F r a n s Simons zelven welwillend de koopwaren zijn verzekerd voor 555,000 Ir ter beschikking van h e t Komiteit geBteld. en de gebouwen voor 131.000 fr. Men de-n Alle zaterdagen, van 3 t o t 4 uren, concert dat het vunr toe te schrijven is aan eene gis* door de kwartetkapel van Antwerpen. tixuj yv> het. kAtoezu.
MEUNKN
Hevige brand te Rijsel
