Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015 Ondersteuningsplan Meerjarenplan 2013 – 2017 Prof. dr. Ann Van Hecke Prof. dr. Kristof Eeckloo Simon Malfait
Doel van de begeleidingssessies Deelnemers van participerende ziekenhuizen aan de begeleidingssessies: • verwerven inzicht in bevorderende en belemmerende factoren bij de uitwerking, implementatie en evaluatie van verbeteringstrajecten m.b.t. patiëntenparticipatie • krijgen inzicht in handvaten / richtlijnen / tools waarmee ze aan de slag kunnen om patiëntenparticipatie vorm te geven in de eigen instelling
Data van de begeleidingssessies
5 maart 2015 (14u-17u) 7 mei 2015 (14u-17u)
10 september 2015 (14u-17u) 8 oktober 2015 (14u-17u)
5 november 2015 (14u-17u)
Inhoud van de begeleidingssessies
Fase 1: Onderzoeks- en diagnostische fase - 5 maart 2015 • Terugkoppeling en bespreking van de resultaten van participatiecultuur peiling op de afdeling en de spiegelresultaten met de VPP peiling • Bepaling /priorisering en heldere omschrijving van de thema’s m.b.t. patiëntenparticipatie waarrond gewerkt zal worden: bijv. bed side reporting, begrijpbaar informeren van patiënten afgestemd op de gezondheidsvaardigheden, shared decision making in de zorg en de behandeling, …
Cultuur peiling Vlaams Platform voor Patiënten
Patiëntenparticipatie -cultuur peiling 2014 (AZ’s)
Inhoud van de begeleidingssessies
Fase 2: Ontwikkeling voorstel voor verandering - 7 mei 2015
• Uitvoeren van twee diagnostische interviews met leidinggevenden in de instelling en hulpverleners op de afdeling waarin volgende aspecten bevraagd worden: • • • •
Structurele aspecten Human resource aspecten Culturele aspecten Aspecten m.b.t. machtsverhoudingen
• Brainstorm aanpak / voorstel voor verandering
Inhoud van de begeleidingssessies
Fase 3: Ontwikkeling en selectie van interventies / strategieën – 10 sept ‘15 (14u-17u) • Selectie van veranderingsstrategieën: bijv.: •
•
•
Professional gerichte interventies zoals educatieve bijeenkomsten, trainingen, educatieve praktijkbezoeken, herinneringen (reminders), … Organisatorische interventies zoals participatie van patiënten in commissies, veranderingen in patiëntdocumentatie systemen, veranderingen in de omvang en de aard van de diensten, … Gebruik maken van bepaalde methoden om patiëntenparticipatie vorm te geven zoals mystery guest, vragenlijsten, spiegelbijeenkomst, …
Inhoud van de begeleidingssessies
Fase 3: Ontwikkeling en selectie van interventies / strategieën – 10 sept ‘15 (14u-17u) • Start opmaak van een plan voor het implementatieproces: • • • •
Planning van activiteiten op verschillende niveaus en bij verschillende stakeholders Planning van activiteiten in de tijd Inbouwen van activiteiten in bestaande systemen voor kwaliteitsverbetering Definiëren van doelen voor de evaluatie
Thema Communicatietechnieken
Specificaties Gesprekstechnieken en non verbale technieken. Onder andere gericht op het doorbreken van weerstand, assertiviteitstraining van de hulpverlener, motivationele gespreksvoering. Speciale aandacht voor het slecht nieuws gesprek.
n 100
% 14,2%
Praktische handvaten en vertaling naar Leren uit voorbeelden - inclusief aandachtspunten en valkuilen - aangevuld het klinisch werkveld praktische tools om patiëntenparticipatie te implementeren.
92
13,1%
Grenzen aan patiëntenparticipatie
Verscheidene vragen over de grenzen aan/van patiëntenparticipatie. Ook de vraag naar een ethisch kader
89
12,6%
Wettelijk kader/ aansprakelijkheid
De wetgeving omtrent patiëntenparticipatie, informed consent, …
69
9,8%
Algemene informatie
Definiëring van het begrip, de verschillende niveaus, …
66
9,4%
Vormen van patiëntenparticipatie
Bevragingsstrategieën en vebetertrajecten i.h.k.v. het verhogen van de participatie.
46
6,5%
Samenwerking/ multidisciplinair
Zowel intra- en interdisciplinair. Sterke nadruk op de taakverdeling binnen het multidisciplinair team.
43
6,1%
Omgaan met patiënten met een Bvb. Mensen van allochtone afkomst, wilsonbekwaamheid, ouderen, religie, … beperking i.h.k.v. patiëntenparticipatie
37
5,3%
Thema
Specificaties
n
%
Structurele verankering van Omgaan met structurele/systematische beperkingen op afdelingsniveau die patiëntenparticipatie in het zorgproces patiëntenparticipatie kunnen verhinderen( tijdsdruk, bestraffing, voorschriften /procedures…)
35
5,0%
Begeleidingstechnieken
25
3,6%
Discrepantie tussen visie hulpverlener Hoe om te gaan met een meningsverschil tussen hulpverlener en patiënt. en patiënt Specifieke aandacht door beperkingen in keuze (o.a. door EBM).
19
2,7%
Informed consent
Wat houdt het concept I.C. in en hoe kan dit vertaalt worden naar patiëntenniveau?
17
2,4%
Evidentie en belang van patiëntenparticipatie
Vraag naar het belang van patiëntenparticipatie en het nut hiervan. Hieraan gekoppeld de vraag of meer onderzoek hiernaar kan gebeuren.
10
1,4%
De wijze waarop met de patiënt (en zijn naasten) dient omgegaan te worden in het proces van patiëntendeelname. Als ook het empoweren van de patiënt.
Inhoud van de begeleidingssessies
Fase 4: Tussentijdse rapportage over uitvoering van implementatieplan - 8 oktober 2015
• Bespreking van stand van zaken m.b.t. het implementatieproces: • • •
Ervaringen m.b.t. planning van activiteiten op verschillende niveaus en bij verschillende stakeholders Stand van zaken m.b.t. inbouwen van activiteiten in bestaande systemen voor kwaliteitsverbetering …
Inhoud van de begeleidingssessies Fase 5: Evaluatie en (indien nodig) bijstelling plan - 5 nov 2015 (14u-17u) • Evaluatie om na te gaan in welke mate de gewenste veranderingen al dan niet geheel of gedeeltelijk bereikt zijn • Interview met bijzondere aandacht voor procesevaluatie aspecten • Formuleren van eventuele suggesties voor bijsturing van het voorstel voor verandering, bijstellen van de doelen, bijstellen van de aanpak, …
Uitgebreidheid van de fasen afhankelijk van de schaal en de omvang van de implementatieactiviteit, de aard van de innovatie en de gevonden invoeringsproblemen
Criteria om deel te nemen Vereiste criteria om deel te kunnen nemen aan de begeleidingssessies: • afname van de self assessment tool Patiëntenparticipatiecultuurpeiling 2014 (of voorafgaand aan de start van de begeleidingssessies) in het ziekenhuis is gebeurd • minstens 2 leden van het ziekenhuis afvaardigen voor deelname aan de begeleidingssessies • schriftelijke goedkeuring tot deelname door de algemeen directeur, verpleegkundig/medisch directeur en de kwaliteitscoördinator
Praktisch Indien ziekenhuis interesse heeft: • Oproep tot deelname: Januari 2015
