Kostprijzen in ziekenhuizen

Literatuur

AMC (2006). Jaarrekening 2005. Amsterdam: Academisch Medisch Centrum. AMC (2002). Structuur- en beleidsplan IC volwassenen 2003-2008. Amsterdam: Academisch Medisch Centrum. Asselman, F. (2004). Afweging tussen kosten en kwaliteit in het AMC. In: H. van Ool et al. (red.). Kwaliteitskosten te lijf. Praktijkcases bij rendement en kwaliteit (p. 29-40). Amsterdam: Weka. Asselman, F. (2007). Het ontwerp, implementatie en toepassing van een kostprijsinformatiesysteem in het Academisch Medisch Centrum. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 81, nr. 3, p. 86-93. Asselman, F., & Snijders, P. (2005). Kostprijzen in het Academisch Medisch Centrum: een complexe operatie. Tijdschrift Public Governance, Audit & Control, november 2005, p. 24-27. Atkinson, A., Banker, R., Kaplan, R., & Mark Young, S. (2004). Management accounting. Den Haag: Academic Service. Bandel, A.P., Sol, J.C.A., & Klazinga, N.S. (1992). Kwaliteitskostenberekening in de gezondheidszorg. Handboek Kwaliteit van zorg. Den Haag/Lochem: VUGA/De Tijdstroom. Beek, A., & Vaassen, E.H.J. (1993). Hoofdlijnen bestuurlijke informatievoorziening (3e dr.). Groningen: Wolters-Noordhoff. Bergh, F.A.J.T.M. van den, Bartels, P.C.M., & Wildeboer, G.J. (2001). Opzet voor een kostprijsmethodiek voor laboratoriumactiviteiten. Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde 26, p. 43-47. Bergh, F.A.J.T.M. van den, & Trienekens, P.H. (1999). Opzet voor een uniforme richtlijn voor de toedeling van laboratoriumkosten. Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde 24, nr. 2, p. 149-150. Boot, J.M., & Jurg, E. (1988). Gezondheidszorg in-stelling. Lochem: De Tijdstroom. Bruggeman, W., & Everaert, P. (2001). Kostprijscalculatie en management accounting. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Casemix (2005). Onderhanden werk – bepaling ten behoeve van zorgverzekeraars. Castel, H., Jansen, G., & Schaepkens, F.F.J.M. (2002). De kostprijs van de zorg. ZM magazine 18, nr. 2, p. 11-15. CBO (2006). Richtlijn Organisatie en werkwijze op intensive care-afdelingen voor volwassenen in Nederland. Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO. Crom, B. (2005). De toepassing van externe budgetparameters in de interne budgettering van UMC’s. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen.

292

Kostprijzen in ziekenhuizen CTG/ZAio (2005). Toezichtskader te hoge en te lage tarieven. Utrecht: College tarieven gezondheidszorg/Zorgautoriteit in oprichting. CTG/ZAio (2005). Visiedocument ziekenhuiszorg, analyse en aanbevelingen voor concurrentie in het B-segment. Utrecht: College tarieven gezondheidszorg/Zorgautoriteit in oprichting. CVZ (2004). Handleiding voor kostenonderzoek. Diemen: College voor zorgverzekeringen. CVZ (2006). Zorgcijfers 2000-2005. Diemen: College voor zorgverzekeringen. DBC 2003 (2001). Discussienota Deeltraject Werklastmeting. Utrecht. DBC 2003 (2002). Diepteonderzoek kostprijzen. Utrecht. DBC 2003 (2004). Model kostprijzen DBC 2003, versie 17. Utrecht. Dijk, F.E. van, & Werken, Chr. van der (1998). Wat kost een intensive-care-patie¨nt? Medisch Contact 53, nr. 37, p. 1154-1156. Eisenberg, J.M., & Williams, S.V. (1981). Cost containment and changing physicians’ practice behavior. Journal of the American Medical Association 246. Ernst & Young (2005). Is de planning- en controlcyclus voldoende ingericht op de introductie van marktwerking en DBC’s in de gezondheidszorg? Enqueˆteresultaten. Amsterdam: Ernst & Young. Frazier, L., et al. (1991). Can physician education lower the cost of prescription drugs? Annals of Internal Medicine 115, nr. 2, p. 116-121. Gerlof, A.C., & Verzijden, S. (2001). Een proefproject kostprijzen in een algemeen ziekenhuis. Financie¨le bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Groot, T.L.C.M. (2001a). Interne budgettering. Financie¨le bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Groot, T.L.C.M. (2001b). Kostenbepaling en budgettering. Financie¨le bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Groot, L.M.J., Schepers, J., & Sol, J.C.A. (1985). Eindrapport Project academisering, een onderzoek naar gezondheidszorg in academische ziekenhuizen. Maastricht: Rijksuniversiteit Limburg. Gupta, A.M. (2004). The calm before the storm, Dutch hospitals 2004. Key developments and trends. Roland Berger Strategy Consultants. Halem, C. van, & Pol, A. van der (1989). Kosten en kosten. Groningen: Wolters-Noordhoff. Hamoen, R.E.P. (2004). De meerwaarde van CBV-verrichtingen voor de zorgpraktijk en de DBC-systematiek. NTMA, nr. 118, p. 46-49. Hoeksema, M.I., & Holman, J.M. (1994). Budgetteren, het omzetten van beleid en geld. Deventer: Kluwer. Houdenhoven, M. van (2006). Eenduidige tijdregistratie operatiekamers: definitiesysteem maakt vergelijking werkprocessen mogelijk. Medisch Contact 61, nr. 2, p. 52-54. Koolschijn, J., & Wijnberg, H.E. (1989). Kostencalculatie- en waarderingsproblemen. Alphen aan den Rijn: Samsom. Kor, R. (2000). Werken aan projecten. Een handreiking. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. KPMG (2006). Marktwerking, DBC’s en Besturing. Lundberg, G.D. (1981). Cost containment and changing physicians’ practice behavior, Journal of the American Medical Association 246, nr. 19, p. 2195-2220. Maassen, H. (2003). Model ziekenhuis: computersimulatie ondersteunt ziekenhuismanagement. Medisch Contact 58, nr. 42, p. 1602-1603. Martin, A.R. (1980). A trial of two strategies to modify the test-ordering behavior of medical residents. The New England Journal of Medicine 303, p. 1330-1336.

Literatuur Ministerie van Financie¨n (2005). Rijksbegroting 2005 (XVI), Volksgezondheid Welzijn en Sport. Den Haag: Ministerie van Financie¨n. Ministerie van Financie¨n (2006). Rijksbegroting 2006 (XVI), Volksgezondheid Welzijn en Sport. Den Haag: Ministerie van Financie¨n. Miranda, D (1997). Zorgniveaus van intensive care units. Medisch Contact, 52, nr. 29/30. Mol, N.P. (1997). Operationele budgettering, efficiency en effectiviteit in activiteitenbudgetten. Alphen aan den Rijn: Samsom H.D. Tjeenk Willink. Naaborg, R., & Verbeeten, F.H.M. (1996). Gepast gebruik van laboratoriumonderzoek: een inventarisatie naar doelmatigheid en effectiviteit in de klinische chemie. Amsterdam: Deloitte & Touche. NFU (2004). Van vele markten thuis. Utrecht: Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra. NZa (2004). Tweede audit productstructuur en kostprijzen. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit. NZa (2005). Toezichtskader te hoge en te lage tarieven. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit. NZa (2006a). De zichtbare hand, Uitvoeringstoets ziekenhuisbekostiging. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit. NZa (2006b). Document Calculatieprincipes Verantwoordingskostprijs. Utrecht Nederlandse Zorgautoriteit. NZa (2006c). Toetsingskader en criteria voor ontwikkeling DBC-systeem. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit. NZa (2007). Monitorspecial, De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: Nederlandse Zorgautoriteit. OECD (2007). Health care data 2005. Paris: Organisation of Economic Co-operation and Development. Oogziekenhuis Rotterdam (1997). Een integraal beheerssysteem voor de kwaliteit en kosten van cataractoperaties in dagbehandeling. Rotterdam. Oostenbrink, J.B. (2003). Unit costs of inpatient hospital days. Pharmaco-economics 21, nr. 4, p. 263-271. Oostenbrink, J.B., Bandel, A.P., Sol, J.C.A., & Inveveld, B.M. (2000). Kostprijsbepaling voor bedrijfsvoering en economische evaluatie. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen 78, nr. 7, p. 432-438. Perik, K.L.M., & Steens, H.B.A. (1998). Finance & control Benchmarking. Tijdschrift voor Financieel Management, nr. 1. Pizzini, M.J. (2004). The relation between cost-system design, manager’s evaluations of the relevance and usefullness of cost data, and financial performance: an empirical study of US hospitals. Accounting, Organisations and Society 31, p. 179-210. Pluym, G., Pieroen, P., & Kleijn, S. (2005). Cost management in de praktijk. Finance & Control 4, p. 49-53. Prismant (2004a). Casemix en performanceverschillen tussen ziekenhuizen. Utrecht: Prismant. Prismant (2004b). Werklast: onderbouwing en werkwijze. Utrecht: Prismant. Prismant (2004c). Rekeningschema voor zorginstellingen. Basis Rekeningschema. Utrecht: Prismant. PricewaterhouseCoopers (2005). Principes en uitgangspunten voor het aanleveren van kostprijsinformatie aan Zorgautoriteit. PricewaterhouseCoopers.

293

294

Kostprijzen in ziekenhuizen PricewaterhouseCoopers (2006). Beschrijving besluitvormingsproces risicoverevening Zorgverzekeringswet. PricewaterhouseCoopers. RIVM (2002). Kosten van ziekten in Nederland. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ros, P., Coeders, C., & Blokland, M. (1999). Topreferente zorg: kostbaar of duur? ZM Magazine 15, nr. 11, p. 12-15. Schaepkens, F.F.J.M. (2002). Ziekenhuisbekostiging in Nederland; van FB naar DBC. MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 6, p. 13-25. Schaepkens, F.F.J.M., & Zuurbier, J.J. (2002). DBC, van registratie tot besturing. Medisch Contact 57, nr. 9, p. 325-326. Schoute, J. (2004). Onderzoek naar ABC. Finance & Control 3, p. 25-26. Simon, H. (1960). The new science of management decision. New York: Harper and Row. Snabel-Verheijen, E.W.G. (2001). Besturingsprocessen in ziekenhuizen, Besturingsinformatie middels producttypering en kostprijzen, Toegevoegde waarde middels producttypering en kostprijzen. Financie¨le bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Theunisse, H. (1995). Activity based costing, beleidsgerichte kosteninformatie. Apeldoorn: MAKLU. UMC St Radboud (2007). Beter worden in het Radboud. Nijmegen: UMC St Radboud. Universiteit Twente (2004). Appels & appels, een verkenning naar het vergelijken van doelmatigheid van ziekenhuizen. Enschede: Universiteit Twente. VAZ (1995a). Inspanning topreferentiezorg UMC’s. Amsterdam: Vereniging Academische Ziekenhuizen. VAZ (1995b). Topreferentiefunctie UMC’s. Amsterdam: Vereniging Academische Ziekenhuizen. VAZ (2003). Kostprijsbepaling in de academische ziekenhuizen. Amsterdam: Vereniging Academische Ziekenhuizen. Veldhuizen, J. van (1999). Kostprijscalculatie ten behoeve van Planning en Control in het Academisch Medisch Centrum. Doctoraalscriptie Universiteit van Amsterdam. Verschuur, A. (2001). Voorzichtig omgaan met uitkomsten benchmarks. Ouderenzorg 12, p. 7-9. Vosselman, E.G.J. (2001). Management accounting en control. Utrecht: Lemma. Vries, T. de (1989). Arts en laboratorium: strategiee¨n voor doelmatig gebruik. ZM Magazine 5, nr. 10, p. 15-21. VWS (2004). Audit productstructuur CGAO 2003, 2004. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VWS (2005). Presentatie Zfw-verstrekkingenbudgettering & Zwf-risicoverevening. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VWS (2006a). Ruimte voor betere zorg. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VWS (2006b). Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving, De brief ‘Ruimte voor betere zorg’ nader uitgewerkt. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VWS (2007). Waardering voor betere zorg. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Walker, L.R., & Rosko. M.D. (1988). Evaluation of Health Care Service Diversification

Literatuur Options in Health Care Institutions and Programs by Portfolio Analysis: A Marketing Approach. JHCM 8, nr. 1, p. 48-59. Wallenburg, M. van (1998). Management accounting, methoden van opbrengsten en kostencalculatie. ’s-Hertogenbosch: Tutein Nolthenius. Wijnen, G., Renes, W., Storm, P. (1998). Projectmatig werken. Utrecht: Het Spectrum B.V. Zanten, A.R.H., Spoel, J.I. van der, Ennema, J., & Zwakkenberg, S. (2001). Intensive care producttypering in het kader van de DBC: IC als ondersteunend product. NVCI Monitor 5, nr. 6, p. 32-35. ZN (2004). DBC Inkoopgids 2005. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Zuurbier, J.J. (2001). Interne sturing op basis van DBC’s: casemixmanagement. Financie¨le bedrijfsvoering in de zorg. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Geraadpleegde websites www.dbconderhoud.nl www.benchmarkenindepubliekesector.nl www.prestatieindicatoren.nl www.snellerbeter.nl www.ziekenhuis.nl www.ziekenhuizentransparant.nl

295

Bijlage 1 Casus kostprijzen

Om te illustreren welke invloed kostprijzen kunnen hebben op de besluitvorming in ziekenhuizen, wordt een casus beschreven waarin een ziekenhuis moet beslissen of het wil dat het aantal operatieve ingrepen toeneemt. In deze casus moet deze beslissing eerst zonder en daarna met kostprijsinformatie worden genomen. Het verdient aanbeveling deze casus in groepsverband uit te werken, zodat daarna gediscussieerd kan worden over de vraag in hoeverre de kostprijzen een rol hebben gespeeld bij de besluitvorming.

Lekziekenhuis Het Lekziekenhuis is een middelgroot topklinisch ziekenhuis. Er is sprake van een geı¨ntegreerd medisch-specialistisch bedrijf waar alle medisch specialisten in loondienst zijn. Het speelt een steeds grotere rol op de markt voor complexe zorg en zegt ook veel aan innovatie te doen. Ambities De Raad van Bestuur van het Lekziekenhuis heeft grote ambities. Het is een grote wens om lid te worden van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra. Behalve het statusverhogende aspect speelt ook mee dat op termijn meegeprofiteerd zou kunnen worden van de zogenaamde academische component, een budget dat speciaal is bedoeld voor de complexe patie¨ntenzorg. Om hiervoor in aanmerking te komen is het ziekenhuis te verstaan gegeven dat het aandeel complexe ingrepen omhoog zal moeten. De Raad van Bestuur schat in dat duizend extra ingrepen bij Cardiologie met een hoog innovatief gehalte hun wens dichterbij zal brengen. Ok-programma In het Lekziekenhuis is de ok-capaciteit de bottleneck als het gaat om productie-uitbreiding. Vanwege de beperkte ok-ruimte zullen de benodigde ok-

298

Kostprijzen in ziekenhuizen

uren in principe volledig moeten worden opgebracht door het afstoten van de meer ‘eenvoudige’ cardiologische ingrepen. Ee´n complexe ingreep kost gemiddeld vier ok-uren. Voor een eenvoudige ingreep is dat gemiddeld twee ok-uren. Een alternatief is een ok-openstelling op zaterdag. In dat geval kan het bestaande programma blijven gehandhaafd. Vergoeding De zorgverzekeraars zien wel het belang van deze complexe productie in het Lekziekenhuis. Om het ziekenhuis te stimuleren deze productie-uitbreiding te realiseren, zijn zij bereid om 600 euro boven de afgesproken verkoopprijs van deze DBC’s te betalen. De verkoopprijs van de DBC’s voor de complexe patie¨nt bedraagt € 3.600. De verkoopprijs van de DBC’s voor de eenvoudige patie¨nt bedraagt € 1.300. Overige gegevens Cardiologie Voor de afdeling Cardiologie vormen extra aantallen complexe patie¨nten een mooie mogelijkheid om zich verder te profileren. Het hoofd van de afdeling wordt gezien als een veelbelovend talent en hij heeft goede relaties met de Raad van Bestuur van het ziekenhuis. Overige specialismen Binnen het ziekenhuis leeft breed het gevoel dat Cardiologie al relatief veel ok-tijd toegewezen heeft gekregen en daarmee ten opzichte van de andere specialismen wordt bevoordeeld. De andere specialismen hebben ook behoefte aan extra ok-tijd. Naburig ziekenhuis Niet ver van het Lekziekenhuis is een ander ziekenhuis dat dezelfde complexe ingreep verricht. Medisch inhoudelijk/kwaliteit van de zorg Hoewel de ingreep geaccepteerd is, is er binnen de beroepsgroep de laatste tijd toch nogal wat discussie over het belang en het risico van deze ingreep.

Bijlage 1 Casus kostprijzen

Financie¨le situatie ziekenhuis De winst- en verliesrekening van het ziekenhuis komt al enkele jaren uit op nul. Er is sprake van een zeer bescheiden reservepositie. Organisatie Door een aanpassing van de cao is er sprake van arbeidsonrust bij de okassistenten. Het ziekteverzuim is hierdoor opgelopen en uitzendkrachten zijn moeilijk te krijgen.

Opdracht Situatie 1: geen kostprijzen Als adviseur van de Raad van Bestuur is u gevraagd een advies uit te brengen over deze casus. U had deze strategische keuzesituatie al lang voorzien en hebt, om tot een zorgvuldige afweging te komen, de afdeling planning en control een aantal maanden geleden gevraagd om de DBC-zorgprofielen en de kostprijzen van betreffende patie¨ntengroepen te bepalen. De afdeling heeft deze vraag echter lichtelijk onderschat en is nog niet klaar. Toch moet u de Raad van Bestuur alvast een indicatie geven. U beseft dat er sprake is van een drietal opties: 1 de duizend complexe ingrepen gaan ten koste van de eenvoudige ingrepen; 2 de duizend extra complexe ingrepen worden verricht op zaterdag; 3 afzien van de extra productie. Vraag: Welke optie adviseert u en waarom?

Opdracht – vervolg Situatie 2: wel kostprijzen Vlak voordat u advies gaat uitbrengen aan de Raad van Bestuur, levert de afdeling planning en control alsnog de DBC-zorgprofielen en de kostprijzen (figuur 1 en 2). Vraag: Verandert u op de valreep toch nog van gedachten? Waarom (niet)?

299

300


eenvoudige patiënt activiteit herhaalbezoeken preoperatieve screening operatieve ingrepen opname kliniek verpleegdagen beeldvorming thorax/inclusief doorlichting echografie buikorganen labdiagnostiek histol/cytolog. onderz. (m.u.v. cervixcyt.) bloedgroep abo + rhesusfactor ordertarief omschrijving polikliniek operatie

(1) (2) (3) (1)*(2)*(3) totaal % voorkomen gem. aantal kostprijs € 90 € 30 3,0 100% € 30 € 30 1,0 100% € 470 € 235 2,0 100% € 50 1,0 € 100 50% € 188 1,5 € 250 50% €8 1,0 € 70 12% € 34 1,0 € 45 75% € 10 € 10 1,0 100% € 10 1,0 € 10 1,0 variabele kostprijs

€ 10 € 10 € 900

opslag vaste kosten 10%

€ 100

integrale kostprijs

€ 1.000

100% 100%

Figuur 1 Zorgprofiel en kosten eenvoudige patie¨nt.

complexe patiënt omschrijving polikliniek operatie

activiteit herhaalbezoeken preoperatieve screening operatieve ingrepen kliniek opname verpleegdagen beeldvorming thorax/inclusief doorlichting echografie buikorganen labdiagnostiek histol/cytolog. onderz. (m.u.v. cervixcyt.) bloedgroep abo + rhesusfactor ordertarief

Figuur 2 Zorgprofiel en kosten complexe patie¨nt.

(1) (2) (3) (1)*(2)*(3) % voorkomen gem. aantal kostprijs totaal 100% 3,0 € 30 € 90 100% 1,0 € 30 € 30 100% 4,0 € 385 € 1.540 100% 1,0 € 100 € 100 100% 6,7 € 250 € 1.675 2% 1,0 € 70 €1 75% 1,0 € 45 €34 100% 1,0 € 10 € 10 1,0 € 10 1,0 € 10 variabele kostprijs avond/weekend toeslag variabele kostprijs incl. toeslag

€ 10 € 10 € 3.500 € 200 € 3.700

opslag vaste kosten 10%

€ 370

integrale kostprijs

€ 4.070

100% 100%

1.700.000 170.000 -270.000

Mutatie variabele kosten (3) Opslag vaste kosten (4)

Saldo (5)

Figuur 3

Opdracht 1: Consequenties van de opties. = 10% * 1.700.000 = 170.000 = 10% * 3.700.000 = 370.000 = 1.600.000 - 1.700.000 - 1.70.000 = -270.000 = 4.200.000 - 3.700.000 - 3.70.000 = 130.000

(4) De opslag vaste kosten bedraagt bij optie 1: (4) De opslag vaste kosten bedraagt bij optie 1:

(5) Saldo bedraagt bij optie 1: (5) Saldo bedraagt bij optie 2:

(3) De mutatie variabele kosten bedraagt bij optie 1: = 1.000 * (3.500) + -2.000 * 900 = 1.700.000 (3) De mutatie variabele kosten bedraagt bij optie 2: = 1.000 * (3.700) = 3.700.000

= 1.000 * (3.600+600) + -2.000 * 1.300 = 1.600.000 = 1.000 * (3.600+600) + 0 * 1.300 = 4.200.000

(2) De mutatie baten bedraagt bij optie 1: (2) De mutatie baten bedraagt bij optie 2:

0

0 0

0

Optie 3: ‘niets doen’ 0 0

als bij optie 1 1.000 extra complexe ingrepen worden gedaan, zijn hiervoor 1.000 * 4 = 4.000 OK-uren nodig. Hierdoor kunnen er 4.000 / 2 = 2.000 minder eenvoudige ingrepen worden gedaan.

130.000

3.700.000 370.000

4.200.000

Optie 2: zaterdagopenstelling 1.000 0

(1) Mutatie aantal complexe ingrepen:

Toelichting

1.600.000

Optie 1: afstoten eenvoudige ingrepen 1.000 -2.000

Mutatie baten (2)

Mutatie aantal complexe ingrepen Mutatie eenvoudige ingrepen (1)

Bijlage 1 Casus kostprijzen 301

302


Uitwerking In figuur 3 zijn de financie¨le consequenties van de drie opties uitgewerkt. Conclusie Op basis van de berekeningen blijkt dat het vanuit financieel oogpunt het aantrekkelijkst is om voor optie 2 te kiezen, dat wil zeggen de extra productie van complexe ingrepen op zaterdag te realiseren. Dit inzicht kon worden gegeven doordat er ziekenhuisbreed gedetailleerde kostprijsinformatie beschikbaar was.

Bijlage 2 Schema met hulpkostenplaatsen en verdeelsleutels (DBC 2003, 2004) hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels dienst/sector/cluster

hulpkostenplaats

verdeelsleutel

verdelen over

omschrijving t.b.v. verdeling

directie, raad van

directie, raad van

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

bestuur, algemeen

bestuur, directie-

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

beheer

secretariaat

ziekenhuis 1

niet-nacalculeer-

procentueel ver-

specifieke

kosten algemeen

bare samenwer-

delen

kostenplaat-

beheer

kingsverbanden

sen 2

afschrijvingen me-

naar rato (pro-

hoofdkosten-

doorgeboekte kos-

dische inventaris

centueel) door-

plaatsen met

ten komen direct bij

boeken

medische in-

de hoofdafdelingen

ventaris

terecht

3 patie¨ntenservice-

EPB’s (eerste po-

poliklinieken

kosten algemeen

bureau

likliniekbezoeken)

en verpleegaf-

beheer

delingen 4 kosten van klach-

EPB’s (eerste po-

hoofdkosten-

ten

likliniekbezoeken)

plaatsen met klachten

5 public relations

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 6

304


hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels ondernemingsraad

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 7 personeelszaken,

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

P&O, sociale zaken

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 8 verpleegkundige

fte’s (formatie-

verpleegkun-

kosten algemeen

opleidingen

plaatsen)

dige hoofd-

beheer

kostenplaatsen 9 overige opleidingen

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 10 medisch stafbe-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

stuur, medische

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

staf secretariaat

ziekenhuis 11

commissies, zoals

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

de kunstcommissie

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 12 arts-assistenten

13

naar rato (pro-

hoofdkosten-

doorgeboekte kos-

centueel) door-

plaatsen met


boeken

arts-assisten-

de hoofdafdelingen

ten

terecht

Bijlage 2 Schema met hulpkostenplaatsen en verdeelsleutels (DBC 2003, 2004)

305

hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels leerling-verpleeg-

naar rato (pro-

verpleegafde-

doorgeboekte kos-

kundigen

centueel) door-

lingen


boeken

de hoofdafdelingen terecht

14 oproepkrachten

naar rato (pro-

hoofdkosten-

doorgeboekte kos-

centueel) door-

plaatsen met


boeken

oproepkrach-

de hoofdafdelingen

ten

terecht

15 financieel-econo-

financieel-econo-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

mische zaken/EAD

mische zaken,

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis

EAD-leiding en secretariaat 16 financie¨le adminis-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

tratie

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 17 verrichtingenadmi-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

nistratie

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 18 salarisadministra-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

tie

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

ziekenhuis 19 bedrijfsecono-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

misch bureau,

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

stafbureau

ziekenhuis 20

306


hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels verzekeringen

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten algemeen

(waaronder WA) en

plaatsen)

tenplaatsen

beheer

belastingen (on-

ziekenhuis

roerend goed, waterschap e.d.) 21 facilitaire zaken/

leiding en secreta-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

hoteldienst/materi-

riaat

plaatsen)

tenplaatsen

ele zaken

facilitaire kosten, . . .

ziekenhuis 22 leiding per afde-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

ling, subdienst-

plaatsen)

tenplaatsen


ziekenhuis

hoofden 23 medisch-technisch

onderhoudskos-

specifieke

onderhoud

ten

hoofdkosten-


plaatsen 24 algemeen tech-

vierkante meters

nisch onderhoud

alle hoofdkos-


tenplaatsen ziekenhuis

25 automatisering

aantal geauto-

alle hoofdkos-

matiseerde werk-

tenplaatsen

plekken

ziekenhuis

procentueel ver-

hoofdkosten-

delen

plaatsen met


26 wasserij

waskosten 27

facilitaire kosten, . . ..


307

hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels linnenkamer

procentueel ver-

alle hoofdkos-

delen

tenplaatsen


met dienstkleding 28 schoonmaak

procentueel ver-

op basis van

delen

schoonmaak-


kosten per afdeling 29

vierkante meters

alle hoofdkostenplaatsen ziekenhuis

mortuarium

verpleegdagen

verpleegafde-


lingen 30 keuken

voedingsdagen (=

verpleegafde-

verpleegdagen –

lingen


0,5 6 opnamen) (NZi-definitie) 31 personeelsrestau-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

rant

plaatsen)

tenplaatsen


ziekenhuis 32 voedingsassistentie

naar rato (pro-

hoofdkosten-

doorgeboekte kos-

centueel) door-

plaatsen met


boeken

voedingsassis-

de hoofdafdelingen

tentie

terecht

verpleegdagen +

alle hoofdkos-


polikliniekbezoe-

tenplaatsen

ken + dagverple-

ziekenhuis

33 receptie, portier

ging

308


hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels 34 telefooncentrale

verpleegdagen +

alle hoofdkos-

polikliniekbezoe-

tenplaatsen

ken + dagverple-

ziekenhuis


ging 35 kinderopvang

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

plaatsen)

tenplaatsen


ziekenhuis 36 investeringen +

alle hoofdkos-

materie¨le kosten

tenplaatsen

per afdeling

ziekenhuis

magazijn, goede-

investeringen +

alle hoofdkos-

renlogistiek

materie¨le kosten

tenplaatsen

per afdeling

ziekenhuis

verpleegdagen

verpleegafde-

inkoop


37 facilitaire kosten, . . .

38 patie¨ntentransport


lingen 39 beddencentrale

opnamen

verpleegafde-


lingen 40 postkamer en por-

verpleegdagen +

alle hoofdkos-

tokosten

polikliniekbezoe-

tenplaatsen

ken + dagverple-

ziekenhuis

ging 41



309

hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels arbozaken

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

plaatsen)

tenplaatsen


ziekenhuis 42 afvalverwijdering

vierkante meters

en milieu

alle hoofdkos-


tenplaatsen ziekenhuis 43

kwaliteitszorg

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

plaatsen)

tenplaatsen


ziekenhuis 44 repro, drukkerij

verpleegdagen +

alle hoofdkos-

polikliniekbezoe-

tenplaatsen

ken + dagverple-

ziekenhuis


ging 45 medische biblio-

verpleegdagen +

alle hoofdkos-

theek

polikliniekbezoe-

tenplaatsen

ken + dagverple-

ziekenhuis


ging 46 medisch archief en

verpleegdagen +

alle hoofdkos-

medische registra-

polikliniekbezoe-

tenplaatsen

tie

ken + dagverple-

ziekenhuis


ging 47 medische fotogra-

procentueel ver-

specifieke

fie

delen

hoofdkostenplaatsen

48


310


hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels energie

vierkante meters

alle hoofdkos-


tenplaatsen ziekenhuis 49 hulpkosten plaat-

leiding en secreta-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten behande-

sen medische

riaat

plaatsen)

tenplaatsen

lingsondersteuning,

ziekenhuis

...

dienst (behandelingsondersteuning) 50 leiding per afde-

fte’s (formatie-

alle hoofdkos-

kosten behande-

ling, subdienst-

plaatsen)

tenplaatsen

lingsondersteuning,

ziekenhuis

...

procentueel ver-

specifieke

kosten behande-

delen

hoofdkosten-

lingsondersteuning,

plaatsen

...

hoofden 51 die¨tetiek

52 klinische psycholo-

procentueel ver-

specifieke

kosten behande-

gie

delen

hoofdkosten-

lingsondersteuning,

plaatsen

...

verpleegafde-

kosten behande-

lingen

lingsondersteuning,

53 geestelijke verzor-

opnamen

ging, pastoraat

... 54 maatschappelijk

indien sluitende

verpleegafde-

kosten behande-

werk

activiteitenregis-

lingen

lingsondersteuning,

tratie: direct toerekenen

...


311

hulpkosten plaatsen en verdeelsleutels 55

indien geen sluitende activiteitenregistratie: opnamen

CSA (centrale ste-

procentueel ver-

specifieke

kosten behande-

rilisatieafdeling)

delen

hoofdkosten-

lingsondersteuning,

plaatsen

...

56 ziekenhuishygie¨ne,

verpleegdagen +

alle hoofdkos-

kosten behande-

infectiepreventie

polikliniekbezoek-

tenplaatsen

lingsondersteuning,

en + dagverple-

ziekenhuis

...

verpleegafde-

kosten behande-

lingen

lingsondersteuning,

ging 57 activiteitenbegelei-

verpleegdagen

ding, bezigheidstherapie

... 58

opnameregistratie

opnamen+dag-

verpleegafde-

kosten behande-

verpleging

lingen

lingsondersteuning, ...

59 afsprakenbureau/

aantal polikliniek-

receptie polikliniek

bezoeken

poliklinieken

kosten behandelingsondersteuning, ...

60

Bijlage 3 Lijst van personen die het boek (geheel of gedeeltelijk) hebben meegelezen

Drs. E.A. Bien

functie (per november 2007)

organisatie

Hoofd Tweedelijns Somatische

Ministerie van VWS

Zorg, Plaatsvervangend directeur Curatieve Zorg Drs. L.C. Bruggeman

Voorzitter Raad van Bestuur

Universiair Medisch Centrum Groningen

M. Dennebos

Beleidsmedewerker, divisie Chirur-

Academisch Medisch Centrum

gische specialismen Dr. M.G.W. Dijkgraaf

Klinisch epidemioloog


Drs. A.C. van Esterik

Clustermanager Acute en Logis-

Tergooiziekenhuizen

tieke Keten Drs. G.C. Grift

Directeur concernstaf, concern


controller Prof. dr. L.J. Gunning-Schepers

Voorzitter Raad van Bestuur


Drs. R.M. Haeck

Senior beleidsmedewerker directie

Ministerie van VWS

Zorgverzekeringen Drs. R.J.M. Hopstaken Drs. M. Jansen

Vice-voorzitter Raad van Bestuur


Coo ¨rdinator Prestaties Ziekenhui-

Ministerie van VWS

zen en Medisch Specialisten Drs. O.B.J. Kahmann

Stafadviseur, Concernstaf Finan-


cie¨n & economie Dr. H.P. Krepel

Internist-nefroloog

Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

A.M. Kuijten

Hoofd Financie¨n, Informatievoor-

Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

ziening en Automatisering Y. Ku ¨ ster

Hoofd AOIC, divisie Operatiecen-


trum & Intensive Care Drs. R. de Leeuw

Medewerker Concern AOIC


314


Prof. dr. M.M. Levi

functie (per november 2007)

organisatie

Voorzitter divisie Inwendige Speci-


alismen, hoofd Inwendige Geneeskunde, internist Dr. J.S.K. Luitse

Hoofd Spoedeisende Hulp, trau-


matoloog Drs. J.A. Naaktgeboren RC

Controller

Ziekenhuis St Jansdal

D.G.A. Seeboldt-Koopman RA

Hoofd Concern AOIC


R. Simons

Verpleegkundig bestuurder


Drs. P.F.I.M. Snijders

Hoofd Concernstaf Financie¨n &


economie Prof. dr. E.G.J. Vosselman

Hoogleraar Accounting

Radboud Universiteit Nijmegen

Prof. dr. M.B. Vroom

Voorzitter divisie Operatiecentrum


& Intensive care, hoofd IC Volwassenen, intensivist Drs. M.L. Waagemans

Stafadviseur, Planning en Control

VU medisch centrum

(BIZA) Drs. G.H.M. de Werker

Beleidsmedewerker Curatieve

Ministerie van VWS

zorg, schrijver Drs. M. Wiesenekker

Directeur bedrijfsvoering, divisie Inwendige Specialismen


Register

ABC

25

A-segment

ABC-methode

110

AWBZ

–, nadelen

113

–, voordeel

112

balanced scorecard (BSC)

absorption costing

115

basiszorgactiviteiten

academische patie¨ntenzorg

261

batch costs

activiteitenanalyse

210

batch-levelactiviteiten

activiteitengegevens

44

activity based costing, toedeling indirecte kosten activity based costing (ABC)

210 25, 110, 210

afdelingen 125

–, medisch ondersteunende

126

–, niet-patie¨ntenzorggebonden

126

–, rubriceren van

175

afdelingsbudget

74

8 25 16 39, 249 110

bedrijfsfunctie

38

beheersingsvraagstukken

49

beheerskostenplaatsen

126

bekostiging van de curatieve zorg, segmenten

–, hoofd-

14

18

bekostiging van ziekenhuizen, wijzigingen

15

beleidsregel wijziging declaratiestructuur (WDS) beleidsregels, onderbouwing van

104 104

afdelingsgebonden activiteiten

198

benchmarking

afdelingsongebonden tijdsbesteding

201

–, externe

47, 81

38

–, interne

47, 81

afschrijvingskosten afschrijvingskosten van inventaris en apparatuur

–, rol van kostprijzen bij

22, 81

83

192

benchmarkonderwerp

82

afwezigheidsdag

235

benchmarkpartners

82

aggregatieniveau

173

benchmarkproces

81

algemene afdelingen

207

beoordelingskosten

96

algemene kostprijzen

91

Algemene wet bijzondere ziektekosten, herziening

10

Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) allocatiematrix

8 174, 213

berekeningswijze

90

beroepsgroep

189

beslisboom

175

beslissingsvraagstukken

47

bezettingsresultaat

71

bezuinigingsmaatregelen

11 14

–, opbouw

215

bijdrage, inkomensafhankelijke

–, samenstellen van

214

boter-bij-de-visprincipe

26

233

bottom-up benadering

218

anamnese, verpleegkundige

316


BSC B-segment

25 14, 17

datawarehouse

157

DBC

11

66

DBC-monitor

23

–, afdelings-

74

debiteurenrisico

–, kosten-

66

decentrale kostprijsbepaling

budget

budgettering –, incrementele

decentralisatie huisvesting academische 25, 67

ziekenhuizen (DHAZ)

–, input-

67

declaratiecodes

–, interne

32

detailgegevens, selecteren van onderlig-

–, proces-

67

–, proces- en output-

68

DHAZ

–, vormen

67

diagnosebehandelingcombinatie, defini-

83

diagnosebehandelingcombinatie (DBC)

gende

tie casemix CBV-bestand

30 223

165

CBV-verrichting als kostendrager

265 168 171 265 16 11

diagnosevraagstukken

47

diagnostic control

25

–, nadelen

166

dienstverlening, onderlinge

33

–, voordeel

166

differentie¨le kosten

40

centrale gegevensanalyseomgeving

direct costing

115

118

directe en indirecte kosten, onderscheid

176

centrale kostprijsbepaling

223

directe kosten

centrale sterilisatieafdeling (CSA)

205

directe methode

CGAO

118

doelmatige zorg

13

Classificatie van Verrichtingen (CvV)

166

doelmatigheidsonderzoek

88

194

dubbele registratie

clusteren van kostenplaatsen

173

dummy grootboekrekening

clustering van kostendragers, richtlijnen

194

dummy grootboekrekeningen

communicatie

146

dure materialen

–, formele

146

(CGAO)

cluster van kostendragers, kostenhomogeniteit

–, informele communicatieprocedure


148 146

consult

economische evaluatie –, stappen

38, 176 108

90 169 189 192, 193 192 88 89

eerste polikliniekbezoek

231

–, intercollegiaal

231

efficiencyverschil

84

–, telefonisch

231

efficie¨ntieresultaat

72

–, vervolg-

231

eindrapportage, overdracht

151

contributiemarge

62

eindrapportage project kostprijzen, func-

corporate governance

23

cost driver

211

externe benchmarking

–, eisen

211

externe faalkosten

111

externe sturing

cost drivers, voorbeelden covariantie (CV)

194

CSA

205

CV

194

CvV

166

dagverpleging

235

ties

externe verrekeningen van kosten –, redenen van faalkosten

150 47, 81 96 23 163 163 96

–, externe

96

–, interne

96

Register

317

faalmogelijkheden

96

informele communicatie

148

facilitaire divisies

32

inhoudelijke toetsing

226

facilitaire kosten

187

inkomsten, risicodragend deel

13

FB

17

inkoopgids

FB-systematiek, reparatie

26

inkoopprijzen

13

inputbudgettering

67

financie¨le middelen, druk op

11

financie¨le speelruimte

29

formele communicatie

146

functiegerichte budgettering (FB)

17

functiegroep

192

Functiewaardering voor de gezondheidszorg (FWG) FWG

integrale kostprijsmodel

91 107, 124, 205

intensivecareafdeling

238 238

–, aard van de kosten

239

185

–, bepaling van wegingsfactoren

242

–, keuze voor de kostendrager

240

287 77

geı¨ntegreerd medisch-specialistisch bedrijf

gezondheidszorg, totale kosten

67

185

gedwongen winkelnering

gemengde methoden

–, nadelen instellingsspecifieke kostprijzen

–, aard van de activiteiten

gedragscode kostprijzen

(GMSB)

101

intensivecareafdeling (IC)

200

intensivist

238

intercollegiaal consult

231

196

interne benchmarking

47, 81

113

interne budgettering

8

32

interne en externe verslaggeving, verschil-

GMSB

196

grootboekrekening

177

interne faalkosten

96

grote visite

233

interne sturing

24

Handleiding voor kostenonderzoek –, beperkingen hoeveelheidverschil

123 123 73, 84

homogeniteit –, kosten–, medische hoofdafdelingen

193 193 108, 125

len

–, aanpassingen aan

31

–, kenmerken

24

–, prikkels interne verrekening

75


79

interne verrekeningen –, van kosten

208

interne verrekenprijs

hulpafdelingen

108

interne verrekensystematiek, randvoor-

125

waarden interviews

IC

200

IC-arts

238

33 75

–, doelstellingen

hulpafdeling, verdeelsleutel per –, patie¨ntenzorggebonden

158

investeringsbeslissing –, voorbeeld

162 162 77 78 219 91 92

IC-beademingsdag

241

investeringsgoederen

38

IC-behandeldag

240

invoering van de DBC’s, voordelen

16

IC-consult

241 Jaardocument

23

IC-dialyse

241

IC-opname

240

improviserende werkwijze

130

incrementele budgettering

25, 67

incrementele kosten indirecte kosten informatievoorziening

40 38, 176, 206 271

kapitaallasten

20

kleine visite

233

klinische opname

234

klinische overname

234

kosten

318


–, afschrijvings-

38

kosteninzicht

–, definitie

37

kostenkant

15

–, differentie¨le

40

kosten-kwaliteitanalyses

95

38

–, directe

272

kostenmodules

188

–, externe verrekeningen van

163

kostenonderbouwingen

105

–, facilitaire

187

kostenplaatsen

–, foutieve registratie

172

–, clusteren van

40

–, rubriceren van

–, incrementele –, indirecte

38, 176, 206

–, interne verrekeningen van –, marginale

162 39

kostensoort

187

kostensoorten

–, overige personele

185

kostenstijging

–, patie¨ntenzorggebonden

187

–, oorzaken

175

kostenveroorzaker

–, variabele

39

kostprijs

–, vaste en variabele kosten directe kosten en uitgaven, verschil kostenbeheersing

221 38 8 15

kostensturing

39 14, 39

33, 75

–, verklaringen

–, semivaste –, vaste

108

kostenreductie

187

–, rubriceren van

160

kostenplaatsenmethode

–, niet-patie¨ntenzorggebonden

38

173

kostenplaatsengegevens, selecteren van

–, onderhouds-

–, rente-

173

272 164 40, 99

–, definities

40

178

–, kostencomponenten

100

176

–, modulaire

175

38

kostprijsapplicatie

272

271

–, administratieve organisatie

281 274

kostenbewustzijn

51

–, functionele eisen

kostenbudget

66

–, keuze van

271

kostenbudgetresultaat

72

–, plan van aanpak

273

kostencategoriee¨n, keuze kostendrager

89 42, 221

–, CBV-verrichting als

166

–, criteria voor bepalen van

164

–, procedure voor selectie

272

–, technische eisen

276

–, toetsing aan programma van eisen

277

kostprijsaudit

284

–, rubricering naar toewijsbaarheid

176

kostprijsbegrippen

kostendrager voor kerntaak onderwijs

269

kostprijsbepaling

kostendrager voor kerntaak onderzoek

269

–, administratieve organisatie

kostendrager voor kerntaak opleiding

268

–, beheersaspecten

145

kostendragergegevens, rubriceren van

193

–, centrale

223

–, decentrale

223

kostendragers

90

37 279

–, clustering van

194

–, keuze voor methode van

114

–, foutieve registratie

172

–, nadelen van uitbesteding

134

–, typen –, ziekenhuisbrede selectie kostengedrag –, rubricering naar kostengegevens –, selecteren van kostenhomogeniteit –, cluster van kostendragers

42 167 39 178 44 161 193 194

–, proces van

155, 282

–, uitbesteding van

133

–, universitair medisch centrum

259

–, voordelen van uitbesteding kostprijsbepaling in UMC –, problemen met

133 266 266

kostprijsbepaling op specifieke ziekenhuisafdelingen

229

Register

319

kostprijsinformatie

267

maatschappelijke verantwoording

kostprijsinformatiesysteem

272

maatstafconcurrentie

kostprijsmodel

279

make-or-buybeslissing

–, audit van

285

–, integrale

124, 205

21 18, 103 86


87

management control

49

–, onderhoud en beheer

280

marginale kosten

39

kostprijsproces, audit van

285

marketingstrategie

99

marktprijzen

101

kostprijzen –, aanlevering aan externe instanties –, algemene –, algemene toepassingen

105

marktwerking in de zorg

28

91

matchingsbeginsel

44

58

materialen, dure

192

–, audit van

286

materie¨le kosten, rubricering van

186

–, berekenen van

220

medisch ondersteunende afdelingen

–, bijstelling van

227

medisch specialist, overzicht van werk-

–, externe toepassingen –, gedragscode

57 287

126, 204

zaamheden

196

medisch specialisten

–, instellingsspecifieke

91

–, afdelingsgebonden activiteiten

198

–, interne toepassingen

57

–, afdelingsgebonden tijdsbesteding

202

–, nacalculatorische

41, 156

–, project

129

–, rapportage met betrekking tot

225

–, specifieke toepassingen –, voorcalculatorische

58 159

kostprijzen in ziekenhuizen –, kanttekeningen

54

–, toepassingen

57

–, afdelingsongebonden tijdsbesteding

201

–, tijdsbesteding op IC

200

–, tijdsbesteding op operatiecentrum

200

–, tijdsbesteding op poliklinieken

198

–, tijdsbesteding op SEH-afdeling

201

–, tijdsbesteding op verpleegafdelingen

200

kostprijzen van DBC’s, totstandkoming

99

medische homogeniteit

kruissubsidiemogelijkheden

30

medische inventaris en apparatuur,

193

kwalitatieve informatie

48

afschrijvingskosten

192

kwaliteit-kostensysteem

96

medische stafafdelingen

125

kwantitatieve informatie

48

medische stafkostenplaatsen medische verrichtingen

laboratorium

122 44, 160, 231

248

meerkosten


248

meerproductie

171


249

MICU

241

–, activity based costing

252

minderkosten

171


251

minderproductie

172


250

minimale benodigde gegevens

157

–, rechtstreekse toewijzing van kosten

25-

mobiele intensive care-unit (MICU)

241

Model kostprijzen 2003, nadelen

121

–, toedeling van kosten

251

2 landelijke maatstaf

19

landelijke zorgprofielen, verschillen

84

liquiditeitsrisico

30

loondienst –, personeel in

185

–, personeel niet in

185

Model kostprijzen 2003, voordelen Model kostprijzen DBC 2003 –, beschrijving

171

121 52, 118 118

model Zuurbier

118

modulaire kostprijs

175

mondigheid van de patie¨nt

15

320


nacalculatie nacalculatorische kostprijzen

14 41, 156

NAS

240

Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE)

240

Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)

262

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

265

Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) Nederlandse Zorgautoriteit Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) Nederlandse zorgstelsel, herzieningen

52 267 12 8

opdracht

131

opdrachtgever

130

operatiecentrum –, aard van de activiteiten

200, 244 244


245

–, bepaling van de wegingsfactoren

247


246

operatieve verrichtingen

245

operationele beslissingen

48

opleiding –, aard van de activiteiten

268


268


269

neonatale intensive care

241

opleidingsfonds

NFU

262

opportunity costs

NICE

240

opslagen, voorbeelden van (risico-)

102

opslagmethode

107

niet-patie¨ntenzorggebonden hulpafdelingen

21 65, 90

126

organisatiestructuur, aanpassing

34

niet-patie¨ntenzorggebonden kosten

187

overheadkosten, rubricering van

188

niet-patie¨ntgebonden afdelingen

119

overige personele kosten

185

passantenprijzen

101

nominale premie –, inkomensafhankelijk Nursing Activities Score (NAS)

14 10 240

NVZ

52

NWO

265

NZa NZa-tarieven

12 101

patie¨ntenzorg –, academische –, niet-onderhandelbare deel –, topreferente –, vrij onderhandelbare deel

261 17 262 16

patie¨ntenzorggebonden hulpafdelingen

125 187

OHW

98

patie¨ntenzorggebonden kosten

omzetrisico

29

patie¨ntgebonden afdelingen

119

onderhanden werk, waardering van

98

pediatrische IC

241

98

personeel in loondienst

185

onderhanden werk (OHW) onderhoudskosten ondernemer, ziekenhuis als

187 29

onderwijs –, aard van de activiteiten

269


269


269

onderwijstaken, UMC

21

onderzoek

personeel niet in loondienst

185

personele kosten, rubriceren van

184

planmatige werkwijze

130

planning- en controlactiviteiten, herziening planningsinstrument plant-levelactiviteiten poliklinieken

34 76 111 198, 229


269


229


270


230


270


230

onderzoekstaken, UMC

21

poliklinische ingreep

one-stopsysteem

12

poortdivisies

opbrengstenkant

11

portfolioanalyse

59

opbrengstenverhoging

33

post-IC high care

241

231 32

Register

321

prestatie-indicatoren

22, 82

reciproke

207

preventiekosten

96

reciproke methode

109

prijsplafond

18

referentieprijzen

101

prijsstelling van DBC’s, rol van kostprijzen bij prijsverschil

Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellin101 73, 84

gen

193

Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellin-

Prismant rekeningschema

161

gen (RJZ)

44

proces- en outputbudgettering

68

registratiecodes

168

–, problemen bij

73

rekenmodule

–, voordelen

68

rentekosten

155

resultaatverbijzondering

138

risicoanalyse

140

proces van kostprijsbepaling –, stappen procesbudgettering

155 67

45 38

risicoanalyse kostprijsbepaling, voorbeel-

process-levelactiviteiten

110

productie door derden

163

risicoverevening

13

productie voor derden

163

risicoverevening zorgverzekeraars

14

RJZ

44

productiecentramethode –, toedeling indirecte kosten productiefactor –, rubricering naar

108, 207 207 38

den

140

routinematige kostprijsbepaling, voorwaarden

152

183

routinematige werkwijze

130

productiegroei, selectieve

14

rubriceren van afdelingen

175

product-levelactiviteiten

110

productmix

19

rubriceren van kosten

175

rubriceren van kostendragergegevens

193

productmixgewicht

19

rubriceren van kostenplaatsen

173

profielkeuze

76

rubricering naar productiefactor

183

34

rubricering van materie¨le kosten

186

project kostprijzen

129

rubricering van overheadkosten

188

–, afbakening

139

rubricering van terrein- en gebouwgebon-

–, bee¨indiging

149

–, beheersing

143

profit center

den kosten

–, communicatie over

146

schadelast

–, eindrapportage

149

SEH

187 14 201

–, evaluatie

151

selecteren van detailgegevens

171

–, inhoud

138

selecteren van kostengegevens

161

–, kritische succesfactoren

153

selecteren van kostenplaatsengegevens

160

–, planning van benodigde middelen

142

selecteren van verdeelsleutelgegevens

170

–, randvoorwaarden

140

selectief contracteren

13

141

semivaste kosten

39

projectfasering bij kostprijsbepaling

142

Sequential Organ Failure system (SOFA)

projectgroep, positionering van

–, voorbeeld

136

Service Level Agreement (SLA)

projectleden

134

serviceafdelingen

projectleider, vaardigheden

132

projectleider als opdrachtnemer

132

SLA

projectmatig werken

130

Sneller Beter, project

projectorganisatie

130

SOFA

projectplan

138

specialistenmodel, voordelen

–, efficiency van

specialistenverdeelmodel

240 75 207 76 75 22 240 204 197, 203

322


spoedeisendehulpafdeling

–, kostprijsbepaling in


255

–, onderwijstaken


256

–, onderzoekstaken

–, bepaling van de wegingsfactoren

257

–, problemen met kostprijsbepaling universitair medische centra en algemene


256

spoedeisendehulpafdeling (SEH)

201

stafafdelingen, medische

125

staffelkorting

101

stapsgewijze methode

108

variabele kosten

statistisch filter

195

vaste en variabele kosten

step down

207

Stichting CBV

165

Stichting Centraal Bureau Verrichtingenbestand (CBV)

ziekenhuizen, onderscheid uurtarief

–, rubriceren van vaste kosten verdeelsleutel

165

–, per hulpafdeling

266 21 21 266 261 20 39 178 179 14, 39 108 208

Stichting DBC-Onderhoud

20

verdeelsleutelgegevens, selecteren van

strategische beslissingen

48

verdeelsleutels

sturen op kwaliteit

24

verpleegafdelingen

sturen op kwantiteit

24


233

sturing, zorginhoudelijke en financie¨le

31


234

sturing op processen

32


236

stuurgroep

135

170 170 200, 233


234

–, medische verrichtingen

234

tactische beslissingen

48

–, zorgzwaarteverschillen binnen

237

task control

49

–, zorgzwaarteverschillen tussen

237

technische toetsing

226

telefonisch consult

231

terrein- en gebouwgebonden kosten, rubricering van terugverdienperiode

187 92

Therapeutic Intervention Scoring System (TISS)

240

verpleegdag –, invloed van de zorgzwaarte

235 236

verpleegkundige anamnese

233

verpleegkundige zorgproces

233

verrekening –, interne

75

–, wijze van

78

tijdregistratie door derden

219

verrekeningen, interne

tijdschrijven

219

verrekenprijs, interne

77

tijdshorizon

89

verschillenanalyse

69

162

TISS

240

top-down benadering

218

–, afsluitmoment van gegevens

158

topklinische zorg

262

–, bewerking van gegevens

158

topreferente patie¨ntenzorg

262

–, selectie van gegevens

158

transparantie uitbijters UMC unit-levelactiviteiten universitair medisch centrum

30, 79 172, 195 21 110 21, 259

verslaggeving

vervolgconsult

231

vierkantemetergegevens

209

volume driver

111

volumebudgetresultaat

70

volumecomponent

66

volumemeting

90

–, financieringsbronnen

264

voor toediening gereedmaken (VTGM)

206

–, kerntaken naast patie¨ntenzorg

261

voorcalculatorische kostprijzen

159

–, kosten

263

voorraadwaardering

97

Register voortgangsbewaking

323 145

–, vrije

77

voorzichtigheidsbeginsel

44

winstmaximalisatie

62

vrije winkelnering

77

WMG

52

Wmo

10

WTZi

10

vrijgevestigde medisch specialisten, omzet VTGM

20 206

ZBC

12

waarderingsmethode

90

zelfstandig behandelcentrum (ZBC)

12

waarderingsvraagstukken

50

zelfstandige behandelcentra

WBMV, Wet bijzondere medische verrich-

–, lagere tarieven

12

262

–, omzet

12

WDS

104

–, toename aantal

12

wederzijdse methode

109

zero-based budgeting

68

wegingsfactoren

127

ziekenhuis als ondernemer

–, bepalen van

218

ziekenhuisapotheek

–, bepaling van

232

ziekenhuisbrede selectie van kostendra-

–, bronnen voor vaststelling van

219

–, problemen bij bepaling van

220

ziekenhuismaatstaf

135

ZonMw

tingen

werkgroepen Wet bijzondere medische verrichtingen (WBMV)

zorgconsumptie 262

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

10

Wet marktordening gezondheidszorg (WMG)

gers

29 206 167 19 265 90

zorgportfolio

59

zorgportfoliomatrix

60

zorgtoeslag

10

zorgtraject

32 10

52

Zorgverzekeringswet, invoering

Wet toelating zorginstellingen (WTZi)

10

Zorgverzekeringswet (Zvw)

8

what-ifanalyse

94

Zorgverzekeringswetfonds

14

what-ifanalyses, rol van kostprijzen bij

94

zorgzwaarte

winkelnering –, gedwongen

Zvw 77

236 8

Kostprijzen in ziekenhuizen

Recommend Documents