Passiefhuis-Platform vzw De REFLEX voor energiebewust bouwen
T F http:// http:// http:// @
Gitschotellei 138 – B-2600 Berchem +32 (0)3 235 02 81 +32 (0)3 271 03 59 www.passiefhuisplatform.be www.maisonpassive.be www.passivehouse.be
[email protected]
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
ir.-arch. Erwin MLECNIK Passiefhuis-Platform vzw - PHP Gitschotellei 138, B-2600 Berchem Belgium
www.passiefhuisplatform.be www.maisonpassive.be www.passivehouse.be
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (populaire versie) • De term ‘passiefhuis’ verwijst naar een specifieke constructiestandaard voor woongebouwen met een goed binnenklimaat gedurende winter zowel als zomer, zonder noodzaak van een traditioneel verwarmings- of koelsysteem.
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
300
• De term ‘passiefhuis’ (‘passive house’, ‘maison passive’, ‘passivhaus’) verwijst naar een constructiestandaard:
250
200
150
➊
totale energievraag voor ruimteverwarming en koeling < 15 kWh/m².a
➋
de totale jaarlijkse hoeveelheid primaire energie < 42 kWh/m².a; < 120 kWhprim/m².a Ruimteverw.
Sanitair warm water
100
Ventilatie
50
0 Passiefhuis Huishoudapparaten
Specifieke jaarlijkse energievraag [kWh/m².a]
Wat is een ‘passiefhuis’? (wetenschappelijke versie)
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (vergelijking) Specifieke jaarlijkse energievraag [kWh/m².a]
300
250
200 -85% 150 -75% 100
50
0
Bestaande woningen Ruimteverw.
Nieuwbouw woningen Sanitair warm water
Lage energiewoningen Ventilatie
Passiefhuizen Huishoudapparaten
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Scholen
Hulpenergie 9%
Apparatuur 6%
Andere 3%
Warm water 2%
Verlichting 16%
Verwarming 64%
Bron: Cenergie cvba
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Streefwaarden De Zande Beernem Elektriciteitsverbruik
Gemiddelde school in Vlaanderen Volgens Passiefhuisconcept
Verbruik voor verwarming
Per gebruiker
Per m²
Per gebruiker
Per m²
264 kWh
30 kWh
10.188 MJ
853 MJ
20 kWh
100 MJ
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
[€]
Tunneleffect in de Kosten-batenanalyse
Wat is een ‘passiefhuis’? (vergelijking)
Lage energie-gebouwen
Passiefhuis constructiestandaard
0
10
20
30
40
50
Specifieke energievraag voor ruimteverwarming [kWh/m².an] Totale kost
Investering in EE
Energiekost
60
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (vergelijking) • Vermeden investeringen (e.g. Havenbedrijf Gent): – – – – –
Volledige mechanische koeling d.m.v. luchtgroep 30 kW verwarming i.p.v. 200 kW Totaal: 259.683 EUR Vgl. netto meerinvestering: 69.180 EUR Vgl. subsidies eandis, belastingsaftrek, premies
• Totale jaarlijkse besparing t.o.v. gemiddeld kantoorgebouw: 15.265 EUR/ jaar
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (principes) 1. Isolatie 2. Luchtdichtheid 3. Gebruik van de zon 4. Comfortventilatie 5. Huishoudapparaten 6. Hernieuwbare energiebronnen
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (principes) • 2. Luchtdichte buitenschil • Vereiste waarde te behalen bij pressurisatieproef
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (principes) • 3. Rationeel gebruik van de zon
School in Beernem Arch.: Buro II; PH-consultant: Cenergie
Daglichtsimulatie Cenergie cvba
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (principes) • 4. Comfortventilatie
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Wat is een ‘passiefhuis’? (principes) • Comfortvoordelen Luchtkwaliteit Thermisch (zomer – winter) Visueel Akoestisch Gebruiksgemak Onderhoud
3500
Internationale normen
3000 2500
CO2 (ppm)
• • • • • •
2000 1500 1000 500 0 0
6
buitenomgeving
12
18
24
Luchtkwaliteit in gemiddelde Vlaamse scholen Bron: Cenergie cvba
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Werken met een programma van eisen Measure/ solution Passive House standard 1. Super Insulation U ≤ 0,15 W/m2K Insulation walls U ≤ 0,15 W/m2K Insulation roof U ≤ 0,15 W/m2K Insulation floor U ≤ 0,8 W/m2K Window casing U ≤ 0,8 W/m2K Window glazing Doors linear heat coeff ψ ≤ 0,01W/mK Thermal bridges Air tightness η50 ≤ 0,6 h-1 Minimal Shape Factor (Area TFA/ Volume TV) 2. Heat Recovery/ IAQ Ventilation counter flow heat recovery ηHR ≥ 75 % air to air heat exchanger Ventilation air sub-soil heat exchanger Fresh air ≥ 8 °C Ventilation ducts insulated Other heat recovery (e.g. ventilation & DHW return pipes) DHW heat recovery DHW pipes insulated Minimal space heating Efficient small capacity heating system
Post heater ventilation air, low temperature heating Biomass, heat pump, gas, cogeneration (e.g. district heating), etc.
-1 3 Air Quality through ventilation rate min. 0,4 ach or 30 m /pers/h or national regulation if higher 3. Passive (Solar) Gain solar energy transmittance g ≥ 50 % Window glazing DHW (solar) heater Thermal mass within envelope Solar orientation Night-time shutters Shading factor [%] (East & West)
Measure/ solution 4. Electric Efficiency Energy labeled household appliances [Labeling A - G] Hot water connections washing machines/ dishwashers Compact Fluorescent lighting Regular maintenance ventilation filters Direct Current motor ventilation Efficient fans: SFP (Specific Fan Power) 5. On-site Renewables Wind turbine Photo Voltaics Solar thermal energy Biomass system Other
Passive House standard
Energy reduction 50% of common practice
≤ 0,45 W/(m3/h) (transported air)
6. Cost reduction Building team Commissioning Building systems
= basic measure/ solution = often applied optional measure/ solution = other optional measure/ solution
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Een stap voorwaarts doch in perspectief • 2002
Architect: E. Hoeckx, foto: D. Andelhofs
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Voorbeelden (Belgische gebouwen met kwaliteitsverklaring) 2004
Arch.: denc!-studio, foto: PHP
Arch.: E. Ubachs, foto: G.De bruyn
2005
Arch.: FDA, foto: PHP
Arch.: G. Sabbe, foto: PHP
Arch.: E. Ubachs, foto: PHP
Arch.: C. Debrabander, foto: PHP
Arch.: denc!-studio, foto: PHP
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Voorbeelden (Belgische gebouwen met kwaliteitsverklaring) 2007
Kantoorgebouw Havenbedrijf Gent Arch.: evr-architecten; PH-consultant: Cenergie foto: PHP
School in Beernem Arch.: Buro II; PH-consultant: Cenergie
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Voorbeelden (buitenland)
Montessori Hochschule Aufkirchen Architekturburo Valentin Bron: IG Passivhaus Austria
Eéngezinswoningen Appartementen Schoolgebouwen Serviceflats Kantoorgebouwen
Passiefhuis: van woningbouwexperiment tot richtlijn voor dienstengebouwen Havenbedrijf Gent, 30 maart 2007
Dank U • Het PEP-project wordt gedeeltelijk ondersteund door de Europese Commissie onder het programma Intelligent Energy Europe EIE/04/030/S07.39990 • Internationale informatie kan men terugvinden op: http://www.europeanpassivehouses.org © T F http:// http:// http:// @
PHP - Gitschotellei 138 - 2600 Berchem +32 (0)3 235 02 81 +32 (0)3 271 03 59 www.passiefhuisplatform.be www.maisonpassive.be www.passivehouse.be
[email protected]
De enige verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze publicatie ligt bij de auteurs. Ze vertegenwoordigt geenszins de mening van de Europese Gemeenschap. De Europese Commissie is niet verantwoordelijk voor gebruik van de informatie gegeven in deze publicatie.