PARTNERS VOOR WATER Nieuwsbrief, nr. 3 ‐ 2012 Met de Partners voor Water Nieuwsbrief houden we u maandelijks op de hoogte van de resultaten en ontwikkelingen die voortkomen uit de activiteiten binnen het programma Partners voor Water. Deze Nieuwsbrief is bestemd voor mensen die als geïnteresseerde, uitvoerder, deelnemer of opdrachtgever betrokken zijn bij het programma. U kunt zich aan‐ en afmelden voor deze Nieuwsbrief via uw account ‘MijnAgentschapNL’ op www.agentschapnl.nl. Partners voor Water (PvW) is een interdepartementaal programma dat zicht richt op het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstituten en NGO’s) te verbeteren, en zo een bijdrage te leveren aan oplossingen voor de wereld waterproblematiek. Partners voor Water wordt uitgevoerd door NL EVD Internationaal (onderdeel van Agentschap NL) en het Netherlands Water Partnership (NWP). Voor meer informatie over Partners voor Water: www.partnersvoorwater.nl. ALGEMEEN 1. Eerste tender Partners voor Water 2012 levert 26 aanvragen op 2. Opening tender Fonds Duurzaam Water VOORTGANG PARTNERS VOOR WATER PROJECTEN 3. Wereld Waterdag: 3 resultaten in één dag 4. Polen nieuwe markt voor OPIR 5. Polish‐Dutch dialogues en handelsmissie met minister Schultz van Haegen 6. Hoe maak je poep en plas te gelde? 7. Kustverdediging in Mozambique WATER MONDIAAL 8. Missie Staatssecretaris Atsma naar Indonesië 9. Definiëring planningsfase Jakarta Coastal Development Indonesië 10. Sectorbijeenkomst Mozambique 11. Call for business cases Egypte
ALGEMEEN 1. Eerste tender Partners voor Water 2012 levert 26 aanvragen op Op 7 maart jl. sloot de tweede Partners voor Water (PvW) tender van dit jaar. Deze tender leverde 26 subsidieaanvragen op. Helaas moesten 7 aanvragen meteen worden afgewezen omdat deze niet voldeden aan de ingangscriteria. De overige 19 projecten worden in behandeling genomen. Opvallend is dat de Afrikaanse landen weinig aan bod komen met slechts 1 project in Egypte en een project in zowel Mozambique als Ethiopië. Verder zijn er voor de landen Indonesië, Vietnam en China per land 3 aanvragen binnengekomen, gevolgd door per land 2 aanvragen voor Roemenië en Turkije. Voor de landen Mexico, Brazilië, Egypte en Thailand heeft Partners voor Water elk 1 aanvraag ontvangen. Ongeveer 37% van de aanvragen is op een deltaland gedaan. Er zijn 2 milieuhaalbaarheidsprojecten binnen gekomen, 2 kennisversterkingsprojecten, 12 pilotprojecten en 3 combinatieprojecten. Aanvragers krijgen binnen 13 weken bericht of hun aanvraag al dan niet wordt gehonoreerd. De eerst volgende tender sluit op 12 september 2012. 2. Opening tender Fonds Duurzaam Water Agentschap NL nodigt u van harte uit voor de voorlichtingsbijeenkomst Fonds Duurzaam Water (FDW) op 11 april 2012. FDW is een onderdeel van de nieuwe Publiek Private Partnerschap faciliteit. Partnerschappen kunnen voorstellen indienen voor projecten in een groot aantal ontwikkelingslanden in Azië, Afrika, Latijns‐Amerika en Midden‐ en Oost‐Europa. http://www.agentschapnl.nl/programmas‐ regelingen/fonds‐duurzaam‐water‐fdw Het Fonds Duurzaam Water is een nieuw fonds van het Ministerie van Buitenlandse Zaken ten behoeve van het verbeteren van waterzekerheid en waterveiligheid in ontwikkelingslanden via publiek private samenwerking. Tijdens deze bijeenkomst wordt er een toelichting gegeven op het Fonds Duurzaam Water en de procedures en criteria behorende bij deze subsidieregeling. Ook wordt er ingegaan op het Nederlandse ontwikkelingssamenwerkingbeleid en het OS waterbeleid in het bijzonder. De voorlichtingsbijeenkomst biedt een goede gelegenheid om kennis te maken of bij te praten met andere ondernemers, NGO's, kennisinstellingen en project adviseurs. Bekijk hier het programma. https://www.agentschapnl.nl/agenda/voorlichtingsbijeenkomst‐fonds‐duurzaam‐water#node‐450043 Het Fonds Duurzaam Water (FDW) kan interessant voor u zijn als u: • wilt samenwerken en investeren in een van de 44 geselecteerde landen; • een langdurige samenwerkingsrelatie wilt aangaan in een partnerschap met een bedrijf, publieke instellingen, NGO en/of kennisinstellingen; • met een projectvoorstel komt dat gericht is op het bijdragen aan een duurzame oplossing op het thema efficiënt watergebruik of verbeterd stroomgebied beheer en veilige delta's of verbeterde toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen en dat een positief effect op de lokale economie van het land heeft. De hoogte van de vergoeding die FDW biedt is afhankelijk van het land waarin u investeert. Voor de meeste landen geldt een vergoeding van 50 procent van de projectkosten. Het minimum subsidiebedrag per project is 0,5 miljoen euro en het maximum subsidiebedrag is 15 miljoen euro. In het kort
De bijeenkomst vindt plaats in het Crowne Plaza Promenade Hotel in Den Haag. U kunt zich hier aanmelden. http://evisitlite.nl/registratie/fonds_duurzaam_water_2012 VOORTGANG PARTNERS VOOR WATER PROJECTEN 3. Wereld Waterdag: 3 resultaten in één dag Op 22 maart jl. werd Wereld Waterdag gehouden bij de Wageningen Universiteit. NWP en Aqua for All, die de dag traditioneel organiseren, hadden dit keer samenwerking gezocht met de Rabobank, De Wageningen Universiteit, Het Nutrient Platform en Het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Partners voor Water heeft het evenement ondersteund. Het thema was dit jaar 'water en voedselzekerheid'. De expertise van de Wageningen Universiteit op dit gebied spreekt voor zich, de Rabobank is een bank die veel kennis heeft van de agrarische sector en is daarom ook gericht op een duurzame toekomst van deze sector. Het Nutrient Platform werkt aan oplossingen voor het hergebruik van voedingsstoffen uit onder meer afvalwater. Na de keynote speeches van verschillende partijen waren er acht deelsessies waarin oplossingen voor het thema water en voedselzekerheid werden besproken, onder meer met medewerking van de WASH Alliance en 3R. Verslagen van deze deelsessies worden binnenkort gepubliceerd op www.wereld‐water‐dag.nl. Nieuw Fonds Duurzaam Water Wereld Waterdag knalde de dag uit met een indrukwekkend avondprogramma. Met een speech van onder meer Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje, en de aankondiging van het 'Fonds Duurzaam Water'. Staatssecretaris Ben Knapen wil dat bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties samen met de overheid oplossingen zoeken voor waterproblemen in ontwikkelingslanden. Daarom lanceerde hij op Wereld Waterdag dit nieuwe fonds. Niemand minder dan Ruud Gullit, Ruud Krol en Bert van Marwijk waren namens de KNVB en hun Worldcoaches programma bij de avond aanwezig. Zij gaven het startsein voor het KNVB partnerschap ‘Football for Water, Sanitation and Hygiene’, dat meteen het eerste publiek‐private programma is binnen het Fonds Duurzaam Water. Dit programma brengt leerlingen op 1.100 scholen in Ghana, Mozambique en Kenia toiletten, schoon drinkwater en een voetbalprogramma waarbij ook het belang van hygiëne aan de orde komt. Het partnerschap dat hieraan werkt bestaat verder uit UNICEF, Simavi, Vitens‐Evides, Aqua for All en AKVO. 'Het is een uitstekend voorbeeld van publiek‐private samenwerking’, zei Knapen. ‘Net als op het voetbalveld heb je de kwaliteiten van elke speler nodig om het doel te bereiken. Dit soort samenwerkingsverbanden heeft de toekomst.’ Nieuw record wandelen voor water Jaarlijks organiseren Simavi, AMREF, ZOA en Akvo met Aqua for All een landelijke campagne onder de naam Wandelen voor Water. Basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8 ervaren wat leeftijdgenootjes in ontwikkelingslanden moeten doen om aan drinkwater te komen: gemiddeld 6 kilometer wandelen met 6 liter water. De teller van deze opbrengst stond op de avond op 1.294.488 euro. Bijna 1.3 miljoen euro dus! 4. Polen nieuwe markt voor OPIR DHV boekt goede vorderingen met de positionering van haar OPIR (Optimale Productie door Intelligente Regeling) software in Polen met een project gesubsidieerd door het Partners voor Waterprogramma. De
belangrijkste partner in het project, Aquanet, het waterbedrijf van Poznan, is tot nog toe enthousiast over OPIR en de voortgang van het project. Men heeft het volste vertrouwen dat het demonstratieproject de beoogde resultaten daadwerkelijk gaat opleveren. De komende maanden gaan de operators van Aquanet de OPIR‐sturing feitelijk toepassen. In de periode april – december 2011 heeft Aquanet de noodzakelijke technische aanpassingen in haar infrastructuur doorgevoerd (o.m. installatie van drukmetingen) en heeft DHV de OPIR‐sofware specifiek ingericht voor en geïnstalleerd bij Aquanet. Sinds januari 2012 draait de OPIR‐software stabiel, in een modus waarin zij ‘leert’ hoe de specifieke verbruikscurve van het bewuste drinkwatervoorzieningsgebied in elkaar zit, hetgeen de basis vormt voor de geavanceerde sturing van het systeem. In maart 2012 hebben medewerkers van DHV en Oasen de operators van Aquanet getraind in het gebruik van OPIR in de dagelijkse bedrijfsvoering. In het vierde kwartaal van 2012 zullen de bereikte resultaten worden geëvalueerd en zal er inzicht zijn in hoeverre OPIR ook echt geaccepteerd is door Aquanet. Als deze acceptatie positief is dan ligt de weg vrij voor verdere vermarkting van OPIR op de Poolse markt. 5. Polish‐Dutch dialogues en handelsmissie met minister Schultz van Haegen Conform het succesvolle model van de ‘Dutch Dialogues’ zoals die ook in New Orleans en Brazilië gehouden zijn, volgen de Polish‐Dutch dialogues in Gdansk op dinsdag 22 mei. Integraal rivierbeheer en Ruimte voor de Rivier zijn hierbij hoofdthema’s. Een mooie kans voor Nederlandse waterprofessionals om intensief kennis te maken met het waterschap (RZGW) Gdansk en hun uitdagingen de komende jaren. Een dag later, woensdag 23 mei, is de handelsmissie met minister Schultz van Haegen. Hierin heeft water een prominente rol. Onder andere door een dagdeel waterseminar, trade dinner, matchmaking en formele ontmoetingen met twee Poolse ministers. Contactpersoon: Thomas Walder,
[email protected] /06‐27060523 6. Hoe maak je poep en plas te gelde? Door sterk toegenomen urbanisatie nemen de problemen rond afval, persoonlijke hygiëne en energie‐ en voedselzekerheid verder toe. In Ghana heeft nog steeds slechts 27% van de stedelijke bevolking toegang tot goede sanitaire voorzieningen, vindt er nauwelijks verwerking van afval plaats waardoor ziektes in steeds hogere mate de kop op steken en raken landbouwgronden verder uitgeput . De vraag aan voedsel en energievoorziening is groter dan het aanbod waardoor voedsel‐ en energieprijzen verder stijgen. Die neerwaartse spiraal zal moeten worden doorbroken met innovatieve modellen. Safi Sana werkt in Accra aan de uitrol van een business model waarin al deze problemen worden omgezet naar mogelijkheden. De basis gedachte heeft een commercieel uitgangspunt: op basis van menselijke fecaliën en organisch groente‐ en fruitafval produceren we een hoogwaardige mestproducten voor de landbouw en energie uit biogas voor de lokale markt. Dit model zal bij succes op meerder locaties in Ghana en elders worden uitgerold. Mede door ondersteuning van het Partners voor Water programma heeft Safi Sana een testmodel ontwikkeld dat in de loop van 2012 zal zijn getest en klaar voor opschaling. In de eerste helft van 2013 start Safi Sana naar verwachting de eerste commerciële verwerkingsunit op basis van afvalstromen uit
publieke toiletten en voedsel afval uit de sloppenwijk. Naast de verkoop van mest aan de lokale boeren zal Safi Sana elektriciteit leveren aan het lokale elektriciteitsnet op basis van een teruglevertarief. Contactpersoon: Aart van den Beukel (
[email protected]) www.safisana.org 7. Kustverdediging in Mozambique CARIS BV en BMT ARGOSS zijn met de Mozambikaanse partner, het Nationaal instituut voor Hydrografie en Navigatie (INAHINA), in 2011 gestart met het opzetten van een database om de gevolgen te kunnen voorspellen van o.a. overstromingen, tsunami's en tropische stormen. Die database is nodig tijdig maatregelen te kunnen plannen ter voorkoming of beperking van schade aan de kwetsbare kustzones. In deze te ontwikkelen database worden hoogtemetingen op land gecombineerd met dieptemetingen op zee in één naadloos model. Aangezien er van Mozambique weinig dieptegegevens beschikbaar zijn, gebruikt BMT ARGOSS een geavanceerde techniek, om op basis van satellietmetingen dieptes op zee te interpreteren aan de hand van lichtreflectie. Deze data kan in de gespecialiseerde TopoBathy Database software van CARIS worden gestopt. Hierin kunnen de data worden beheerd, gevisualiseerd en gecombineerd worden met andere datasets. Het resultaat is één hoogtemodel. Voor dit project zijn in eerste instantie twee pilotgebieden in Mozambique gekozen. Begin 2012 is data voor het eerste gebied rond Beira verwerkt en gebruikt tijdens een training in Mozambique bij INAHINA. INAHINA is verantwoordelijk voor de data en de database. Na deze training is de CARIS software en database bij INAHINA geïnstalleerd. Nu de database gevuld is voor Beira, is INAHINA bezig om op dezelfde manier een gebied rond Quelimane te vullen. In juli 2012 zullen de resultaten hiervan in Mozambique worden besproken en zal het project worden afgerond. Na het project zal INAHINA de database blijven gebruiken en verder vullen op basis van nieuwe metingen. Het resulterende hoogtemodel kan aan de hand daarvan steeds worden verbeterd. De projectpartners Caris en BMT Argoss zullen de tijdens de projectfase opgedane kennis delen met belanghebbenden waaronder UNESCO‐IHE om spin‐off te generen voor hun product. WATER MONDIAAL Partners voor Water draagt in haar derde programmaperiode bij aan de realisatie van de ambities uit hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan, ook wel Water Mondiaal genoemd. De beleidsvisie kent onder meer een focus op de vijf deltalanden Bangladesh, Egypte, Indonesië, Mozambique en Vietnam. 8. Missie Staatssecretaris Atsma naar Indonesië Van 8 tot en met 11 mei 2012 brengt staatssecretaris Joop Atsma van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (Min IenM) een werkbezoek aan Indonesië. Het accent van het bezoek ligt op de samenwerking in de watersector en staat in het teken van het verstevigen van de bestaande relatie tussen Indonesië en Nederland. In dit kader zal onder andere het bestaande (4 partijen) ‘Memorandum of Understanding’ worden verlengd. Het werkbezoek zal onder andere gebruikt worden om te spreken met de Indonesische counterparts. Ook vindt er een seminar plaats en zullen er meerdere veldbezoeken worden georganiseerd.
Uiteraard willen we ook de Nederlandse watersector de mogelijkheid bieden dit bezoek te benutten om bestaande relaties uit te bouwen en nieuwe kansen op te pakken en eigen activiteiten verder te brengen. Zo zullen er onder andere workshops worden gehouden rond verschillende (water)thema's en zal er een bedrijvendiner plaatsvinden. Via deze link kunt u zich hiervoor officieel aanmelden. http://www.nwp.nl/Formulieren/Indonesie2012.php Aanmelden kan tot uiterlijk 11 april 2012! Op de webpagina vindt u ook het (voorlopige) programma en overige voorwaarden van deelname aan deze missie. Ter informatie tevens het volgende: In aanloop naar deze missie zal op 18 april a.s. van 11.00 tot 13.00 uur, in aanwezigheid van de Staatssecretaris, een briefing plaatsvinden over de missie op het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Na aanmelding ontvangt u hiervoor een officiële uitnodiging van het Ministerie. Voor inhoudelijke informatie kunt u contact opnemen met Ivo van der Linden (
[email protected], 070‐3043712); voor vragen rondom de organisatie van deze missie kunt u contact opnemen met Sandra Borst (
[email protected], 070‐3043711) 9. Definiëring planningsfase Jakarta Coastal Development Indonesië Van juni 2010 tot september 2011 heeft een team van Deltares, Urban Solutions en Witteveen+Bos de Indonesische overheid ondersteund om te komen tot een strategie voor de bescherming van Noord‐ Jakarta tegen overstroming vanuit zee. Tijdens zijn bezoek aan Indonesië in juni 2011 heeft staatssecretaris Knapen van Ontwikkelingssamenwerking 4 miljoen euro toegezegd als bijdrage voor een masterplan. Daardoor ontstond een nieuwe situatie. Deze toezegging moet worden omgezet in een concreet project, hetgeen tijd kost. Om de ondersteuning gedurende die tijd niet te onderbreken heeft het huidige projectteam opdracht gekregen zijn werkzaamheden op een sterk teruggeschroefd niveau voort te zetten in een overbruggingsfase. In dezelfde tijd wordt gewerkt aan de invulling van het nieuwe project. Als eerste stap daarin heeft een End‐Of‐Project Review plaatsgevonden door een team van 5 Indonesische en 1 Nederlandse experts. De Indonesische teamleden zijn voormalige topbestuurders van vakdepartementen , Voor de Nederlandse expert is een expert aangezocht met bijzondere expertise van hoogwaterbescherming vooral buiten Nederland en Indonesië. De resultaten van de Review zijn op 1 maart gepresenteerd en bediscussieerd bij de sectorbijeenkomst. Op basis van die resultaten heeft Partners voor Water (Agentschap NL) besloten het opstellen van een projectdefinitie van de planningsfase op te dragen aan hetzelfde team. Het team is inmiddels aan het werk en zal eind april zijn rapport opleveren. 10. Sectorbijeenkomst Mozambique Op de sectorbijeenkomst van het Mozambique platform van 23 maart zijn de resultaten van twee missies teruggekoppeld die de weken ervoor plaatsvonden. De eerste missie, uitgevoerd door Merijn Picavet, had tot doel de Ara Zambeze te ondersteunen bij het monitoren van afvalwater dat door de onlangs opgestarte steenkoolmijnen wordt geloosd op de Zambezi De presentatie was helder en de conclusie duidelijk: de mijnen lozen vrijwel geen afvalwater omdat het zo warm is in de regio Tete dat het water verdampt. Wel blijven er o.a. zouten over inclusief metalen. Daarnaast werd aangegeven dat de Ara Zambeze een ambitieuze partij is met de
verantwoordelijkheid over een groot gebied en dat zij behoefte hebben aan meer capaciteit en financiële middelen om hun taken naar behoren uit te voeren. Ondertussen geeft de waterschap de Dommel reeds ondersteuning aan de Ara Zambeze door middel van financiering via het NWB fonds. Een andere missie, uitgevoerd door Martijn Onderwater en Frank Maasson, had tot doel een Terms of Reference op te stellen voor de nog uit te schrijven aanbesteding tot het maken van een masterplan voor de stad Beira met de focus op water. De 23e zijn resultaten van deze missie gepresenteerd. Er werd een goed overzicht gegeven van de verschillende problemen waar Beira mee kampt o.a. kusterosie, havenontwikkeling, achterblijven van water en sanitatiemogelijkheden, klimaatadaptatie. Ook werd het commitment van de verschillende betrokken stakeholders toegelicht. Het nut en de noodzaak van een masterplan wordt onderkent en de lokale overheid is voornemens om zo snel mogelijk tot een plan te komen en aan de slag te gaan. De rapporten van beide missie worden in de loop van april beschikbaar gemaakt op de website van Partners voor Water. 11. Call for business cases Egypte Bij het indienen van business cases voor financiering blijkt vaak dat de financiële aspecten onvoldoende zijn uitgewerkt. Inhoudelijk zijn die cases vaak interessant, maar zonder een goede financiële paragraaf is de kans klein dat een financier wil instappen. In het kader van het programma Water Mondiaal is in september 2011 het initiatief ontstaan om de kennis bij de overheid op dit punt te versterken en ondernemers met deze kennis te ondersteunen. Tot 15 februari konden business cases bij Partners voor Water (Agentschap NL) worden ingediend om door een expertbureau geanalyseerd te worden op de financiële paragraaf. Voor die analyse is de Rebel Group gecontracteerd. Er zijn drie cases ontvangen. De financiële analyses van deze case en de adviezen voor verbetering zijn eind maart afgerond en worden binnenkort in geanonimiseerde vorm gepubliceerd op de website.
