Partnermishandeling Recente inzichten voor behandeling

Partnermishandeling Recente inzichten voor behandeling Agnes Scholing & Hester Mobach De Waag, Centrum voor ambulante Forensische GGZ 18-11-11

VGCt najaarscongres Veldhoven

1

Stelling 1  Partnermishandeling heeft zelden iets te maken met macht en controle in de relatie

18-11-11


2

Stelling 2  Oog hebben voor “onderliggende” kwetsbaarheid (evt. trauma’s) van de dader leidt af van het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen gedrag

18-11-11


3

Stelling 3  Relatietherapie bij partnermishandeling impliceert een door beide partners gedeelde verantwoordelijkheid voor de mishandeling

18-11-11


4

Stelling 4  De meeste daders vertonen een tekort aan communicatievaardigheden

18-11-11


5

Stelling 5  Partnermishandeling wijst op een verstoorde hechtingsrelatie (onveilige hechting)

18-11-11


6

Stelling 6  Een timeout is alleen effectief als de geladen partner een tijd fysiek afstand neemt

18-11-11


7

Prevalentie in NL  Meest recente onderzoek naar prevalentie:  Van der Veen & Bogaerts (2010): jaarlijks: – 200.000 evident huiselijk geweld – 800.000 incidenten in huiselijke sfeer – 60% partnermishandeling

18-11-11


8

Richtlijnen behandeling  Nauwelijks aanwezig  Behandeling plegers en slachtoffers tot nu toe meestal los van elkaar  Verschillende focus op behandeling: verantwoordelijkheid (plegers) versus traumaverwerking (slachtoffers) 18-11-11


9

Modellenstrijd

 Dutton & Corvo (2006): Rethinking Domestic Violence  Gondolf (2007) 18-11-11


10

Typologieën daders  Aanvankelijk driedeling: • Antisociaal • Alleen gezin / partner • Borderline / dysfoor

 Recent vierde type toegevoegd: • Licht Antisociaal (zie oa Thijssen & De Ruiter (2010)) 18-11-11


11

Typologieën slachtoffers  Slachtoffers worden met rust gelaten uit angst voor ‘blaming the victim’  -> weinig onderzoek  In Nederland indeling in zes types (Sijbrandi, Jonker & Wolf, 2008)

18-11-11


12

Typologieën relaties  Johnson (1996, 2008):  Intiem terrorisme  Gewelddadig verzet  Wederzijdse gewelddadige controle  Situationeel geweld 18-11-11


13

Behandelmodellen  Duluth model (Pence & Paymar,1981): macht en controle, plegers  Van Outsem / Van Oosten (2001): De Aanpak. Slachtoffers, zo mogelijk plegers  Lee, Seebold & Uken (2003): oplossingsgericht, plegers

18-11-11


14

Behandelmodellen  Scheinkman & Fishbane (2004), beide partners  Murphy & Eckhardt (2005): geïndividualiseerde CGT, plegers  Stith, Rosen & McCullen (2011): systeem- en oplossingsgericht, beide partners 18-11-11


15

Belangrijkste conclusie  Alle modellen hebben hun merites  Geen enkel model voldoet voor alle stellen  Eerder behoefte aan een “procesmodel”; waarin inhoudelijk uitgewerkte protocollen op maat worden ingepast 18-11-11


16

Dus  Aansluiten bij kenmerken van individu (o.a. psychopathologie) en relatie  Systeemgericht  Time out – emotieregulatie – “verdragen”  Individuele casusconceptualisatie  Opvattingen - schema’s - kwetsbaarheid  Vaardigheden  Soms: behandeling trauma’s 18-11-11


17

Dus  Beslisboom voor indicatiestelling  Twee fasen: veiligheid en verdieping  In verdieping verschillende opties, bv. relatievaardigheden en / of relatiepatronen - kwetsbaarheid  Voortdurend oog voor veiligheid, ook in fase 2. 18-11-11


18

De praktijk: film en casus

18-11-11


19

EXPLOSIE

Primitieve reacties Alcohol, drugs

woede

Toename: - hartslag - bloeddruk - hoge, snelle ademhaling - stress hormonen

boos

irritatie

reflectie

stressfactoren

Escalatie Proces, Justine van Lawick, april 2008

18-11-11


20

Destructieve spiraal

Overlevingsstrategie: Achterdochtig, controlerend gedrag; boos op de huid zitten.

Overlevingsschild

Kwetsbaarheden: - Zich hulpeloos, overweldigd voelen

Fragile Inner Self Kwetsbaarheid

Kwetsbaarheid Overlevingsschild

Kwetsbaarheden: - Intense jaloezie - Afwijzing - Verlating

Overlevingsstrategie: - Gereserveerde opstelling - Terugtrekken

Onderhandelde time-out  Bij opstellen van de time-out aandacht hebben voor ieders kwetsbaarheid  Zo kan voorkomen worden dat tijdens de time-out opnieuw kwetsbaarheden worden geraakt (bv. angst voor verlating)  Rode knoppen hangen vrijwel altijd sterk samen met iemands kwetsbaarheid

18-11-11


22

Opbouw behandeling  Bespreken van de time-out / leren kalmeren  Uitvragen van gedragssequentie en achterliggende cognities en gevoelens  Genogram  Koppeling cognities en gevoelens bij conflicten met kwetsbaarheid  Kwetsbaarheidscyclus herkennen en doorbreken 18-11-11


23

Destructieve patronen  Bij veel stellen die hulp zoeken is sprake van een destructief patroon: herhaling van de kwetsbaarheidscyclus  Eerste doel is veiligheid, vervolgens het herkennen van het destructieve patroon en er uit leren stappen

18-11-11


24

Technieken       

Genogram Uittekenen van het patroon Relatietekening van Rober Wondervraag Evenwichtsvoorbeeld Communicatievaardigheden Circulaire vragen (leren mentaliseren)

18-11-11


25

Theoretisch kader  Besproken benadering is een mix van cognitieve gedragstherapie, schemagerichte cognitieve therapie, en emotion focused therapy  Veiligheid keert terug in de relatie als degene die geweld gebruikt daarmee stopt. Veilige gehechtheid keert terug in de relatie als de destructieve patronen stoppen. 18-11-11


26

Partnermishandeling Recente inzichten voor behandeling

Recommend Documents