21-6-2012
• Wat is palliatieve zorg? • Waar denk je aan bij palliatieve zorg?
2
Palliatieve zorg is:
Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002)
Palliatieve zorg richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven van bewoners/cliënten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening.
Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende
Bij palliatieve zorg is het volgende van belang: • het behandelen van pijn en andere symptomen • het voorkomen en oplossen van psychologische en sociale problemen • aandacht voor zingeving en spiritualiteit • het ondersteunen van de bewoner/cliënt om zo actief mogelijk te kunnen leven • het ondersteunen bij het afronden van het bestaan en bij het nemen van afscheid • het helpen van naasten in het omgaan met de zieke en bij de rouwverwerking na het overlijden.
aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en levensbeschouwelijke aard.
3
4
Markering
Palliatieve zorg • Aan wie?
Curatieve fase → behandeling gericht op genezing
• Door wie? • Waar?
PalliaƟeve fase → behandeling gericht op kwaliteit van leven
• Hoe?
Terminale fase → behandeling gericht op de kwaliteit van sterven
5
6
1
21-6-2012
Ziektebeloop in de palliatieve fase (murray)
7
8
Symptoom (klachten) bestrijding
Totale zorg
De symptomen van het ziek zijn bestrijden, zodat de bewoner/client in staat is om zijn laatste levensfase zo in te vullen als hij zelf wil en in de rollen die hij zelf wil.
Cruciaal is het streven naar compleetheid in de palliatieve zorg. Er is niet alleen aandacht voor de lichamelijke aspecten van het ziek zijn, maar ook voor de psychische, sociale en spirituele facetten. Samen vormen zij, de totale zorg
•
Multidisciplinaire samenwerking is hierbij een voorwaarde. Dit vraagt zowel kennis, attitude als vaardigheden van de hulpverlener.
Bij palliatieve zorg ligt de nadruk op zorg (care) en niet op behandelen (cure)
Palliatieve zorg is niet gericht op het toevoegen van dagen aan het leven, maar op het toevoegen van leven aan de dagen.
9
kennis
Medicatie Geloof
Lichamelijke factoren
Angst
Omgeving
10
symptoom
Verdere teksten Stemming
Eerdere ervaringen Vermoeidheid 11
2
21-6-2012
Richtlijnen
Medicatie
Angst
Palliatieve zorg, richtlijnen voor de praktijk , de Graeff et al. (2010) www.pallialine.nl
Geloof
Lichamelijke factoren
Bewoner/client
Stemming
Eerdere ervaringen
Omgeving
Vermoeidheid 13
Attitude
14
Wat als je weet dat je nog maar even te leven hebt? Denk goed na, wat is dan voor jou belangrijk?
-
Bijzijn van mijn liefsten Goede zorg Afscheid nemen Respectvolle bejegening Deskundig personeel Geen pijn Niet teveel verschillende mensen Laatste wensen
16
15
Basisprincipes Palliatieve zorg
Behoeften in de palliatieve zorg • • • • • • • • •
en de rol van de verzorgenden
Pijn en symptoombestrijding Communicatie over pijn en symptoom bestrijding Informatie over het ziekteproces Emotionele steun bij verwerking ziekte Steun bij problemen tussen bewoners en naasten Spirituele begeleiding en rituelen Begeleiding bij beslissingen rondom het levenseinde Ondersteuning oa bij afscheid nemen Steun bij verliesverwerking
•
Anticiperen (vooruitkijken)
•
Continue professionele houding
•
Betrokkenheid
•
Respect voor de autonomie
•
Werken in teamverband
(attitude en vaardigheid)
Franke en Willems, 2000
17
18
3
21-6-2012
“Ze zijn
Communicatie
de hele dag met mij bezig, maar geen mens kijkt naar mij om”
– www.palliatievezorginbrabant.nl Bij uitstek heeft iemand die weet dat hij niet meer lang te leven heeft, de fundamentele behoefte om gehoord, gezien, en gekend te worden en te ervaren dat zijn leven er toe doet en ertoe gedaan heeft.
Ieder mens heeft levens of zinsvragen. Ze worden zelden op een directe manier gesteld. Het zijn vragen die onder de oppervlakte leven. Mensen komen er pas mee als er tijd en ruimte is.
Het bieden van goede palliatieve zorg is daarom belangrijk en jullie hebben de mogelijkheid om deze behoefte in zorg waar te maken.
19
Communicatie
20
Tijdig praten over het levenseinde: Waarom?
vaardigheid
NIVEA – Niet – Invullen – Voor – Een – Ander Marinus van den Berg
21
Overplaatsingen in de laatste levensfase
Voorkom misverstanden rondom het levenseinde
70 60
Tijdig praten over de dood
50 40
www.knmg.nl /tijdigpratenoveroverlijden (2011)
30 20 10 0 thuis
verzorgingshuis
verpleeghuis
woonsituatie 3 mnd voor overlijden
ziekenhuis
plaats van overlijden
24
4
21-6-2012
Einde levensbeslissingen • • • • • •
Consultatieteam Palliatieve Zorg
Versterven Medisch zinloos handelen Staken (of niet starten) van kunstmatige toediening van vocht en voeding Afzien van behandeling Reanimatie/niet reanimeren Sedatie
Telefonisch advies 8 - 20.00 uur
Levens beëindigend handelen • Euthanasie • Hulp bij zelfdoding • Levens beeindiging zonder verzoek
7 dagen per week T. 0900 – 297 16 16 26
25
websites • • • • •
Sterven
www.pallialine.nl www.palliatief.nl www.palliatievezorg.nl www.ikz.nl www.vptz.nl
Het leven van iemand is uniek Zijn/haar sterven ook Wij hebben een rol Laat deze professioneel, duidelijk en bescheiden zijn……
27
Remember me
28
!
Bedankt voor jullie aandacht
•
29
5
