PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE?
Astrid Demandt Internist-hematoloog OMC 10 November 2011
CHEMOTHERAPIE/ TARGETED THERAPY
Curatief (Neo)-adjuvant Palliatief: geen locale therapie mogelijk of gemetastaseerde ziekte
WHO 2002 palliatieve chemotherapie: QOL Symptoommanagement Autonomie pt
PALLIATIEVE ZORG
ZIEKTE-GERICHTE BEHANDELING
Ook effect op symptoomlast Mogelijk verlenging levensduur Belasting/bijwerkingen
Bijwerkingen QOL
SYMPTOOM-GERICHTE BEHANDELING
Geen invloed op ziekteverloop Kwaliteit zo lang mogelijk behouden
PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE
Winst in overleving varieert weekjaren Afhankelijk van tumorsoort Winst duidelijk ↑ bij mamma, colonca Prostaat/long/nier/pancreas beperkt
→ verbeteren QOL belangrijkste
PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE: JA OF NEE?
Verbetering QoL? Overlevingsvoordeel? Bijwerkingen WHO performance scale 0 Normal activity 1 Symptoms, but nearly ambulatory 2 In bed less than 50% of normal daytime 3 In bed more than 50% of normal daytime 4 Unable to get out of bed
Meetbare ziekte
PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE: JA OF NEE?
Als via ander specialisme eerst besproken op MDO Verwijzing oncoloog Na gesprek met pt beslissen tot al dan niet behandelen Rol huisarts in besluitvorming? Patiënt wil behandeling, maar te slechte conditie?
VERBETERING QOL?
Individueel bepaald Enkele voorbeelden – Peritonitis carcinomatosa: afname ascites – Pleuritis carcinomatosa: afname pleuravocht – Ossale metastasen: afname pijn – Beenmerginvasie: afname transfusies – Lymfogene metastasen met compressie en pijn
BIJWERKINGEN Instructie om te bellen met Oncoline Misselijkheid/braken: standaard antiemetica, zn medicatie Mondspoeling tav mucositis Imodium bij diarree, evt stop orale chemo Dosisreductie volgende kuur (mn bijv bij neutropene koorts, polyneuropathie)
MOGELIJKE THERAPIE
Chemotherapie Hormonale therapie Targeted therapy
GEMETASTASEERD MAMMACARCINOOM
Mediane overleving 2 jaar Grote heterogeniteit: maanden-jaren 5-jr OS van 15 → 23% (2005-2009) Klein aantal zeer langdurige remissie Hormonaal, chemotherapie, targeted therapy
GEMETASTASEERD MAMMACARCINOOM
Hormonale therapie – – – –
Respons bij 50-70% Mediane duur clinical benefit 12-18mnd Langere tijd tot regressie Kans op respons bij volgende lijn ↓ 50%
Chemotherapie – Hormoonreceptor negatief, hormoonrefractair of snel progressief – Kans op respons 40-60%, duur 6-12mnd – Anthracyclines/taxanen meest effectief
GEMETASTASEERD MAMMACARCINOOM
Targeted therapy – Her2 blokkade – 15-20% van mammacarcinomen overexpressie HER2 – Indicatie Trastuzumab/Herceptin – Bij 10-20% intensief behandelde ptn respons, duur 9 maanden – Lijkt effectiviteit chemo te verhogen – Cardiotoxiciteit meestal reversibel
GEMETASTASEERD MAMMACARCINOOM
Targeted therapy – bevacuzimab – Monoclonaal antilichaam tegen VEGFR – Toevoegen aan Paclitaxel effectiever dan monotherapie chemo, beperkte winst PFS, geen OS
GEMETASTASEERD COLONCARCINOOM Cochrane review: CTX vs ondersteuning – Mediane overleving 11,7 vs 8 mnd – Ziekteprogressie na 12 mnd 16 vs 41% QoL vergelijkbaar of beter Bijwerking mild-matig Bevacuzimab: verlenging mediane overleving 4,7mnd, matige bijwerkingen BIJ BEHANDELWENS NIET WACHTEN TOT KLACHTEN
GEMETASTASEERD NIETKLEINCELLIG LONGCARCINOOM
Meta-analyse 1995: mediane overleving 24 wk vs 17 wk (chemo vs geen chemo) Latere studie: ook behoud QoL bij chemo Uitstellen therapie tot symptomatische progressie → afstel behandeling → ↓ QoL
GEMETASTASEERD NIETKLEINCELLIG LONGCARCINOOM
Activerende EGFR-mutatie: EGFR-TKI (Erlotinib tabletten) 70% heeft tumorrespons PFS tov chemo: 9,5 vs 6,3 mnd Bijwerkingen mn diarree en huidafwijkingen
TAKE HOME MESSAGE
Als geen curatie mogelijk dan palliatie Grote verschillen in overlevingswinst QoL staat voorop Patiënt beslist over al dan niet behandelen, maar dus belangrijk goede voorlichting
