Inhoudsopgave
Inleiding Visie
Pag. 1 1
1. Het voedingsaanbod 1.1 Zuigelingen/flesvoeding 1.2 Broodmaaltijd 1.3 Broodbeleg 1.4 Drinken en keuze dranken 1.5 Fruit en groente 1.6 Overige tussendoortjes 1.7 Traktaties 1.8 Allergieën 1.9 Dieet/geloofsovertuiging
2 2 2 2 3 3 3 4 4 4
2. Voedingsschema’s 2.1 De dagindeling van de baby’s (tot ongeveer 6 maanden 2.2 De dagindeling van de oudere kinderen (vanaf 6 maanden)
5 5 5
BIJLAGEN: Bijlage 1 Aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen Bijlage 2 Producten-/variatielijst
6 7
Inleiding Kinderdagverblijf Het (B)engeltje draagt bij aan de gezonde ontwikkeling van het kind. Voeding speelt hierbij een belangrijke rol. Eten en drinken biedt kinderen de gelegenheid nieuwe ervaringen op te doen en eigen smaken en voedingsbehoefte te ontdekken. De basis voor het voedingsbeleid is te vinden in de producten-/variatielijst. Deze lijst bevat een gezonde en uitgebalanceerde voeding (zie bijlage 2). Er is wel ruimte voor traktaties of extra’s bij feestelijke gelegenheden zoals Sinterklaas. Het voedingsbeleid is geschreven door diëtisten voor ouders en pedagogisch medewerkers. Visie Bij het (B)engeltje staat het belang van het kind voorop. Wij willen uw kind in de eerste plaats omringen met aandacht en toewijding. Daarnaast weten we dat voor een goede groei en een goede gezondheid gezonde voeding essentieel is. Daarnaast wordt in de eerste levensjaren de basis gelegd voor verdere smaakontwikkelingen. Kinderdagverblijf Het (B)engeltje speelt hier op in door kinderen de juiste voeding aan te bieden en smaakontwikkelingen te stimuleren. Het uitgangspunt is dat er altijd goed gekeken en geluisterd word naar de behoefte van een kind.
1
1. Het voedingsaanbod Alle voeding die wordt aangeboden bevat voedingsstoffen die kinderen nodig hebben en wordt afgestemd op de leeftijd van het kind. In de productenlijst (bijlage 3) is vastgelegd welke producten er worden ingekocht. Deze lijst is gebaseerd op gezonde voeding. 1.1 Zuigelingen- en bijvoeding Voor kinderen onder de 1 jaar wordt er gebruik gemaakt van Nutrilon 1, 2 en 3 (afhankelijk van de leeftijd). Willen ouders andere voeding aan hun kindje bieden, dan dienen zij dit zelf meebrengen. Het is mogelijk om afgekolfde moedermelk mee te geven en bij binnenkomst in de koelkast te zetten. Vanaf 4-6 maanden mag er gestart met bijvoeding. In overleg met de ouders zal hiermee worden gestart. Uit een internationaal recent onderzoek is naar voren gekomen dat kinderen die beginnen met groentehapjes op latere leeftijd meer groenten accepteren. Daarnaast stijgt de inname van verschillende groentesoorten na herhaaldelijk aanbieden van (C. Barends, 2012). Dit kan vers gepureerd zijn zonder toevoegingen of uit een potje. Het fruithapje bestaat uit fruit uit een potje of geprakt fruit voor de wat oudere kinderen. Vanaf 1 jaar wordt er gestreefd naar het mee eten in het dagschema van de groep. 1.2 Broodmaaltijd Tijdens de broodmaaltijd wordt er gekozen voor tarwebrood, omdat deze meer vezels, vitaminen en mineralen bevat dan witbrood. Omdat de kinderen maximaal 2-3 boterhammen per dag nodig hebben, wordt er tijdens de broodmaaltijd gestreefd naar maximaal 2 boterhammen. Indien een kind behoefte heeft aan meer eten, worden er groenten aangeboden.. 1.3 Broodbeleg Alle boterhammen worden standaard besmeerd met margarine. Dit is een belangrijke bron van vitamine A, D en E. Kinderen kunnen zelf kiezen voor diverse soorten hartig en/of zoet beleg. Er zijn zowel hartige als zoete belegsoorten welke onder voorkeursproducten of onder belegsoorten bij uitzondering vallen. We streven naar een goede variatie tussen hartig en zoet beleg. Ook wanneer kinderen meerdere boterhammen eten wordt er op gelet dat het kind niet hetzelfde kiest. Variatie is goed voor de smaakontwikkeling. Smeerkaas bevat veel zout en vet, waaronder verzadigd vet (verkeerde vet). Daarom is de aanbeveling volgens het Voedingscentrum niet meer dan 1-2 boterhammen per week met smeerkaas te besmeren. Smeerleverworst bevat tevens veel vet en verzadigd vet, maar ook veel vitamine A. Een te veel van vitamine A kan schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid. Geadviseerd wordt maximaal 2-3 boterhammen per week (afhankelijk van de leeftijd) met smeerleverworst te smeren. Daarom heeft Kinderdagverblijf Het (B)engeltje ervoor gekozen dit belegsoort niet aan te bieden. Er mag geen honing aan kinderen onder de 1 jaar aangeboden worden in verband met een bacterie in honing waar kinderen (tot de leeftijd van 1 jaar) ernstig ziek van kunnen worden.
2
Pindakaas bevat veel vetten, maar wel onverzadigde vetten (gezonde vetten). Deze belegsoort wordt daarom wel aan de kinderen aangeboden. Er wordt hierbij streng gelet dat kinderen met een pinda allergie deze belegsoort niet binnenkrijgen. 1.4 Drinken en keuze dranken Tijdens de broodmaaltijd wordt er groeimelk gedronken. Vanaf de leeftijd van 1 jaar krijgen de kinderen dreumes/peuterspecifieke groeimelk, namelijk Nutrilon 4 en 5 (afhankelijk van de leeftijd). Kinderen vanaf 1 jaar mogen niet meer dan 300 ml melkproducten per dag. Dit komt overeen met twee bekertjes melk. Samen met de ouders wordt hier op gelet. Dit heeft te maken met de grote hoeveelheid eiwit die melk(producten) bevatten. Een teveel aan eiwitten is belastend voor de nieren van de kinderen, omdat deze nog niet op volwassenniveau functioneren. Bovendien neemt de kans op overgewicht op latere leeftijd (7 jaar) door te veel aan eiwitten toe. Om te zorgen dat de kinderen niet te veel aan eiwitten binnenkrijgen is niet alleen de hoeveelheid van belang, maar ook het soort melk. Peutergroeimelk is een melk die specifiek is voor de voedingsbehoefte van de kinderen. Het bevat niet alleen minder eiwit, maar bevat ook meer vitamine D en ijzer. Omdat peuters vaak te veel eiwit en te weinig vitamine D en ijzer binnenkrijgen, is er gekozen om Nutrilon 4 en 5 aan te bieden. Naast Nutrilon gaat de voorkeur naar water en lauwe thee (geen zoethout thee i.v.m. het verhogen van de bloeddruk). Er wordt gelet dat kinderen niet te veel diksap of aanmaaklimonade binnenkrijgen. De dranken worden verlengd met 2x meer water dan op de verpakking staat. 1.5 Fruit en groenten Dagelijks wordt er vers fruit aangeboden. Dit is meestal minimaal één stuks fruit. Voor de kinderen wordt het fruit in stukjes gesneden. Er wordt zoveel mogelijk variatie aangeboden in het fruit voor de smaakontwikkeling. Elke dag wordt er gestreefd naar een groentemoment. Dit kan tijdens de lunch of als tussendoortje zijn. Dit groentemoment bestaat uit rauwe groentes zoals komkommer, tomaat, paprika en wortel. Ook hier zal in gevarieerd worden. 1.6 Tussendoortjes Tussendoortjes bevatten zo min mogelijk toegevoegde suikers en zout en bij voorkeur natuurlijke kleur-, geur- en smaakstoffen. Het is een aanvulling in de dagelijks hoeveelheid energie die een kind nodig heeft. De volgende tussendoortjes worden aangeboden: groente, fruit, soepstengel, (tarwe) biscuit en rozijnen.
3
1.7 Traktaties Traktaties mogen feestelijk en lekker zijn. Wel wordt er gestreefd naar zo gezond mogelijke traktaties. Wanneer pedagogische medewerkers trakteren, geven zij het goede voorbeeld. Dit is het streven: - de traktatie is niet te groot - de traktatie bevat niet te veel suiker en/of vet en/of zout - er rekening wordt gehouden met kinderen die een allergie of dieet hebben Voor leuke ideeën kunnen ouders kijken op http://www.gezondtrakteren.nl/. 1.8 Allergieën/dieet/geloofsovertuiging Tijdens het intakegesprek wordt met ouders afgestemd of er mogelijk sprake is van een allergie, dieet of geloofsovertuiging waar rekening mee dient worden gehouden. Gedurende de periode dat het kind in de opvang is, zal dit onderwerp constant onder de aandacht zijn en regelmatig met de ouders worden besproken. Op de kindklapper heeft de pedagogisch medewerker bijzonderheden vermeld over bijvoorbeeld een voedselallergie. Indien het kind speciale voeding nodig heeft, kunnen ouders dit, in overleg met de pedagogisch medewerkers, zelf meenemen.
4
2. Voedingsschema’s Hieronder worden de voedingsschema’s voor de kinderen van 0-4 jaar besproken. 2.1 De dagindeling van de baby’s (tot 6 maanden) De baby’s krijgen voedingen op vraag. Hiervoor is gekozen omdat kinderen hierdoor hun eigen ritme kunnen volgen qua voeding. Hierbij kan er overlegd worden met de ouders. 2.2 De dagindeling van oudere kinderen (vanaf 6 maanden) Binnen het kinderdagverblijf wordt het volgende voedingsschema gehanteerd: Rond 09.30 Rond 11.30 Rond 15.00
uur: uur: uur:
Rond 18.00
uur:
fruit/fruithap met diksap/aanmaaklimonade met extra vitamine C broodmaaltijd met nutrilon of halfvolle melk aangevuld met groenten fruit of een ander tussendoortje met diksap/aanmaaklimonade voor kinderen die langer blijven: een klein beetje verdunde cup-a-soup
5
Bijlage 1 Aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voedingsmiddelen Onderstaande tabel geeft de dagelijkse hoeveelheid van de basisvoedingsmiddelen weer. Voedingsmiddel Groenten Fruit Brood Aardappels,rijst,pasta Melk(producten) Kaas Vlees(waren) Margarine (<4 jaar) Halvarine (>4 jaar) Dranken
1-3 jarigen 50-100 gram 1 ½ stuks 2-3 sneetjes 50-100 gram 300 ml ½ plak (10 gram) 60 gram 5 gram per sneetje
4-8 jarigen 100-150 gram 1 ½ stuks 3-4 sneetjes 100-150 gram 400 ml ½ plak (10 gram) 60-80 gram 5 gram per sneetje
¾ liter
1 liter
Deze tabel is een gemiddelde van de dagelijkse behoefte van kinderen. Deze voeding voorziet in ongeveer 75% van de energiebehoefte. Er is daarnaast ruimte voor gezonde en lekkere voedingsmiddelen zoals een extra stuk fruit of een snoepje in het weekend. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes. De groeispurt die optreedt op 5-6 jarige leeftijd is verwerkt in deze hoeveelheden.
6
Bijlage 2 Producten-/variatielijst Productgroep
Variatie
Licht volkoren brood Donker volkorenbrood volkoren knäckebröd mueslibrood (vanaf 4 jaar) tarwebrood
Vleeswaren
kipfilet (gebraden, gerookt) kipgehakt schouderham/ achterham cervelaat gebraden gehakt
Kaas
Kindersmeerkaas 20/30+ smeerkaas 20/30+ kaas
sandwichspread (tuinkruiden en tomaat lente-ui van Heinz)
Zoet beleg
jam appelstroop vruchtenhagel gestampte muisjes
Tussendoortjes
Vers fruit groente (komkommer, tomaat) soepstengel (Olvarit) volkoren cracker rijstwafel (Olvarit) volkorenbiscuitje doosje rozijntjes
Diksap Carvan Cévitan (Kinder)thee, geen zoethout
Brood
Hartig beleg overig
Drinken
7
Nutrilon 1 Nutrilon 2 Nutrilon 3 Nutrilon4 (peutergroeimelk) Nutrilon 5 (peutergroeimelk) Halfvolle koemelk Magere/halfvolle yoghurt
8
