PABOGIDS Voltijd 4e jaar COLLEGEJAAR
INHOUDSOPGAVE DE OPLEIDING: PABO 1-4 IN BEELD 1. VISIE & IDENTITEIT 1.1 Missie & visie 1.2 Identiteit 1.3 Tien uitgangspunten 2. OPLEIDINGSPROFIEL 2.1 Leraar van Thomas More Hogeschool 3. OPBOUW PROGRAMMA 3.1 Beroepsvaardigheden 3.2 Kennis 3.3 Attituden 3.4 Praktijkervaring 3.5 Opbouw vier studiejaren 3.6 Stagelijn1. OPLEIDINGSVISIE & MISSIE PABO 4 4. OPBOUW PABO 4 5. VERWACHTINGEN 6. STRUCTUUR PABO 4 6.1 Toelichting structuur 6.2 Studiepunten & studiebelasting 7. MINOR 7.1 Keuzemogelijkheden 7.1.1 Minorenaanbod Thomas More Hogeschool 7.1.2 Minorenaanbod elders 7.1.3 Instroomvoorwaarden en selectiecriteria 7.2 Opzet minoren Thomas More Hogeschool 7.2.1 Varianten 7.2.2 Stage en praktijk tijdens minor 7.2.3 Studiebelasting 7.3 Begeleiding tijdens minor 7.4 Toetsing en beoordeling 8. AFSTUDEERFASE 8.1 De Liostage 8.2 Lint-periode 8.2.1 De brede professionele taak van de leraar 8.2.2 Startvoorwaarden Lint-periode 8.2.3 Kennismaking en aanloopdagen 8.2.4 Opbouw Lint-periode 8.2.5 Stage-inhoud Lintperiode 8.2.6 Rooster 8.2.7 Dagplanning, lesvoorbereiding, weekplanning 8.2.8 Instituutsdeel 8.2.9 Lintdossier en archivering
8.2.10 Toetsing en beoordeling 8.3 Eindassessmentperiode 8.3.1 De startbekwame leraar 8.3.2 Toetsing eindassessmentperiode 8.3.3 Praktijkdeel 8.3.4 Het bekwaamheidsdossier 8.3.5 Beoordelingsprocedure Bekwaamheidsdossier 8.3.6 Het eindgesprek 8.3.7 Beoordelingsprocedure eindgesprek 8.3.8 Eindassessmentdossier en archivering 8.4 Studiemateriaal 8.5 Studiebegeleiding 8.6 Betrokkenen en rollen INTERNE ORGANISATIE overig 9.1 Decaan en vertrouwenspersoon 9.2 Examencommissie en OER 10 Onderwijswerkplaats 11 Communicatie CONTACTGEGEVENS 12. CONTACTGEGEVENS 13. DOCENTEN
DE OPLEIDING PABO 1-4 IN BEELD
1. VISIE & IDENTITEIT 1.1
MISSIE & VISIE
Missie - Samen opleiden Thomas More Hogeschool brengt actuele kennis en expertise van het basisonderwijs samen om leraren op te leiden voor Rotterdam en omgeving. Samen met de katholieke basisschoolbesturen willen we ervoor zorgen dat alle leerlingen in Rotterdam en omgeving de beste leraren krijgen: leraren die het verschil maken, leraren die het gportalof hebben in ieder kind en dit nooit opgeven, leraren die onderwijs maken waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen tot levenskunstenaars.
Visie - Persoonlijke en professionele ontwikkeling gaan hand in hand We baseren ons op een zich steeds vernieuwende evangelische traditie en op persoonlijke betrokkenheid. We zijn er daarbij van overtuigd dat je geen goede leraar kan worden zonder je als mens te ontwikkelen. Persoonlijke & professionele ontwikkeling gaan hand in hand. Rotterdam is een wereldstad met een grote etnisch-culturele en economische diversiteit. Het is ook een complexe omgeving die voortdurend in beweging is. Zo’n omgeving vraagt om stevige leraren die de goede dingen doen, ook in de ogen van de kinderen. Een leraar is in ieder geval op de hoogte van de laatste kennis en inzichten op het gebied van pedagogiek, psychologie, reken- en taaldidactiek, kunstzinnige vorming en wereldoriëntatie. Daarnaast beschikt hij over pedagogische tact, communicatieve vaardigheden en een nieuwsgierige en onderzoekende houding. Het programma kent daarom een stevige kennisbasis, investeert in de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en in de persoonlijke vorming van de student. Gedurende de opleiding dagen we studenten uit om hun eerder opgedane kennis en ervaringen, hun overtuigingen en handelingsrepertoire, voortdurend kritisch te onderzoeken en te verrijken en -waar nodig- bij te stellen. We bieden studenten daartoe een krachtige leeromgeving, gebaseerd op vier pijlers:
1. Pendel tussen theorie en praktijk: Studenten leren door voortdurend pendelen tussen theorie en praktijk. In een geïntegreerd onderwijsprogramma ervaren studenten dat wat ze leren ertoe doet bij de uitoefening van het beroep. Daarnaast ontstaan leervragen in de praktijk die studenten mee terugnemen naar de opleiding en verbonden worden aan theorie. Zo ontstaat betekenisvol leren en maken studenten verbinding tussen wat werkt in praktijk en wat bewezen is in de wetenschap.
2. Leraar in een wereldstad We zijn er op gericht om de horizon van studenten te verbreden door hen te confronteren met een diversiteit aan perspectieven en praktijken. We benutten de veelzijdige mogelijkheden van de stad op het gebied van cultuur & erfgoed, technologie, de traditie van burgerschap en omgaan met verschillende talen en
culturen. We moedigen studenten aan om verbinding aan te gaan, ook als het spannend is. Zo rusten we studenten toe voor het werken in een ‘superdiverse’ omgeving.
3. Ontwikkeling tot eigenzinnige leraar: Studenten ontwikkelen tijdens de opleiding hun eigen visie en aanpak. We bieden studenten keuzemogelijkheden zodat zij zich kunnen profileren, gebruikmakend van hun talenten en interesses en gaan daarover steeds met studenten in gesprek. We doen daarbij een beroep op ambitie, kritisch en creatief denken, samenwerkend leren en innovatief ontwerpen van onderwijs, want de studenten van nu zijn de leraren die straks kinderen voorbereiden op een nog onbekende toekomst 4. Professionals in een leergemeenschap We benaderen onze studenten vanaf dag 1 als professionals die deel uitmaken van de leergemeenschap Thomas More Hogeschool. Dat betekent dat studenten een actieve en zelfverantwoordelijke rol hebben. Van meet af aan nodigen we ze uit om mee te denken over de verbetering van het onderwijs, om sturing te geven aan hun eigen ontwikkeling en om leeropbrengsten te verantwoorden. Op die manier leiden we studenten op tot zelfstandige en verantwoordelijke professionals, die ook na de afronding van hun studie in staat zijn zelf sturing te geven aan hun verdere ontwikkeling en aan versterking van het onderwijs in de basisscholen.
1.2 IDENTITEIT We baseren ons op de katholieke traditie, maar zijn ons ervan bewust dat die traditie zich voortdurend vernieuwt en dat de dynamiek van een grootstedelijke omgeving van ons vraagt om de traditie telkens met een open blik ter discussie te stellen. Van iedereen in de leergemeenschap Thomas More Hogeschool verwachten we respect voor de levensovertuiging, aard en achtergrond van de ander.
Zorgvuldig Wij streven naar een pabo waar iedereen zich thuis voelt en waar iedereen zorgvuldig omgaat met elkaar, met het milieu en de materialen. We hechten aan persoonlijke begeleiding en beschouwen iedere student als een individu. Wie extra aandacht nodig heeft, krijgt dat.
Bijdragen aan de gemeenschap We moedigen iedereen aan activiteiten te verrichten die eraan bijdragen dat de leergemeenschap Thomas More Hogeschool goed functioneert. We hebben aandacht voor de sfeer van de opleiding, voor feesten en vieringen en hebben een positieve kijk op het leven en de toekomst. In het opleidingsprogramma is ook veel aandacht voor thema’s als de interreligieuze dialoog met ouders en leerlingen, waarden en normen in de school en belangrijke levensvragen. Onze levensbeschouwelijke identiteit is een van de drijfveren om deel te nemen aan internationale projecten voor onderwijskundige ondersteuning in
andere werelddelen.
Akte van bekwaamheid Onze opleiding biedt een leerroute godsdienst/levensbeschouwing waarin levensvragen centraal staan. Wie dit onderdeel met goed gevolg afrondt, ontvangt naast het bachportalrdiploma de Akte van bekwaamheid godsdienst/ levensbeschouwing voor leraar katholiek primair onderwijs. Er is een vanzelfsprekende band met het katholiek basisonderwijs: studenten lopen stage op de katholieke basisscholen van de besturen waarmee we een convenant hebben afgesloten.
1.3
TIEN UITGANGSPUNTEN
Onze visie en identiteit vormen samen het vertrekpunt voor het onderwijs aan onze pabo: onze visie vertelt waar we heen willen, onze identiteit wie we zijn. Wat dat betekent voor de dagelijkse gang van zaken bij Thomas More Hogeschool, vatten we hieronder samen in tien uitgangspunten voor ons onderwijs en de manier waarop we tegen de wereld en elkaar aankijken. 1. Onderwijs begint bij kijken en luisteren naar kinderen Elk kind is uniek en ontwikkelt zich op een eigen manier. Op een positieve manier sluit de leraar aan bij de leer- en communicatiestijl van elk kind. Een leraar heeft oog voor de eigenheid van ieder kind, en ziet voor ieder kind ontwikkelingsmogelijkheden. 2. Kennis is waardevol als je het kunt toepassen De praktijk en de samenleving vragen om professionals met een sterke kennisbasis. Kennis is waardevol als deze toegepast wordt in de beroepspraktijk. Gedegen vakinhoudelijke kennis op pedagogisch, ontwikkelingspsychologisch, communicatief en didactisch gebied, ondersteunen het handelen van de leraar in zijn onderwijspraktijk. 3. Opleiden met goede voorbeelden Krachtige voorbeelden demonstreren hoe vorm en inhoud gegeven kan worden aan onderwijsleersituaties. Opleidingsdocenten en mentoren maken zoveel mogelijk expliciet waarom zij bepaalde keuzes maken. De leersituaties op de pabo en in de praktijk inspireren studenten om zelf aan de slag te gaan en hun eigen keuzes te maken. 4. Een leraar is nieuwsgierig Leraren hebben een nieuwsgierige en onderzoekende houding. Zij beschikken over een repertoire aan onderzoeksvaardigheden. Hiermee verbeteren zij hun eigen handelen en kunnen zij een bijdrage leveren aan onderwijsontwikkeling. In de opleiding nemen een onderzoekende houding en onderzoeksvaardigheden een centrale plek in. 5. Studenten verschillen van elkaar Studenten verschillen van elkaar in leerstijl, vooropleiding, cultuur, talenten en ambities. Het onderwijs aan Thomas More maakt hierin keuzes mogelijk, zodat
studenten interesses, kwaliteiten en talenten kunnen ontwikkelen die bij hen passen. 6. Een beroepsopleiding gaat over vaardigheden, kennis, houding en ervaring Een krachtige beroepsopleiding kenmerkt zich door de aandacht voor het kwadrant vaardigheden, kennis, houding en ervaring. Leren vindt plaats op de opleiding, binnen de opleidingsscholen en op straat. Onze studenten hebben kennis over verschillende onderwijsconcepten, ze hebben ervaring met het werken met deze concepten in een grootstedelijke omgeving en ze voelen zich maatschappelijk betrokken bij de school en ze kunnen zich in deze omgeving bewegen (street wise). Hun visie kunnen ze vertalen naar de praktijk. 7. Leren doe je zelf, een leven lang Om iets te leren, moet je jezelf kennen. Wie zichzelf kent, kan kritisch kijken naar zijn eigen gedrag en dit bijstellen. Om in een dynamische praktijk te kunnen functioneren, moet je voortdurend ontwikkelen. Een leraar neemt verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces. Bij het afsluiten van de opleiding is de student startbekwaam en zich ervan bewust dat het eigen leer- en ontwikkelproces doorgaat. Hij is in staat hier vorm en inhoud aan te geven. 8. Een beroepsopleiding is toekomstgericht Ontwikkelingen gaan snel. Studenten kunnen niet voorspellen hoe het onderwijs eruit ziet als zij de opleiding verlaten. Leraren van de toekomst zijn de vernieuwers en makers van het onderwijs. Een eigen visie en stevige persoonlijkheid zijn de basis waarmee zij in een onvoorspelbare toekomst een stabiele factor zijn. 9. Onderwijs is mensenwerk Hét basisonderwijs bestaat niet. Basisscholen onderscheiden zich door een specifiek onderwijsconcept en/of een eigen identiteit. Leraren samen geven hieraan vorm. Zij werken samen en zijn sterk als team door gebruik te maken van elkaars kwaliteiten en talenten. De samenwerking en relaties tussen studenten, docenten en begeleiders vormen een inspirerende leeromgeving. Gedurende de opleiding worden persoonlijke ambities en talenten ontdekt en ontwikkeld. 10. Een leraar heeft een eigen identiteit Wie in zichzelf gportaloft, weet wat hij waardevol in het leven vindt en wat hem inspireert. Onze studenten ontwikkelen tijdens hun opleiding hun eigen identiteit en kunnen deze verbinden met hun omgeving en het team waarin ze werken. Studenten vinden in de opleiding ruimte en tijd om gezamenlijk hun overtuigingen te onderzoeken. Ze kunnen de identiteit van het katholieke onderwijs op eigen wijze vormgeven.
2. OPLEIDINGSPROFIEL Ons opleidingsprofiel sluit aan op het landelijke beroepsprofiel leraar basisonderwijs. Daarin staan vier rollen centraal: de interpersoonlijke-, de pedagogische-, de vakinhoudelijk/vakdidactische- en de organisatorische rol. Die vier rollen passen we gedurende de opleiding toe in vier situaties: werken met kinderen, met collega’s, met de omgeving en met zichzelf.
Na afronding van de opleiding is de student in staat op hbo-niveau te werken. Het hbo-niveau is vastgelegd in de Dublin Descriptoren en de hbo-standaard. Deze worden in Nederland en Europa geaccepteerd als de kenmerken voor het denk- en handelingsniveau van de bachportalr (zie schema 2).
Schema 2: Bachportalr/ HBO-niveau: Dublin Descriptoren en HBO-Standaard
2.1 LERAAR VAN THOMAS MORE HOGESCHOOL Ons opleidingsprofiel is hieronder verwoord in acht eindtermen die het beroepsprofiel binnen onze opleiding definiëren. Het zijn de gewenste kenmerken van de leraar die Thomas More Hogeschool met goed gevolg afrondt. Zo’n startbekwame leraar: … kijkt op een positieve manier naar kinderen, ziet voor elk kind ontwikkelingsmogelijkheden en is zelfbewust in zijn presentatie en communicatie
Interpersoonlijk
… denkt en handelt vanuit het belang en de totale ontwikkeling van het individuele kind en de groep en sluit daarbij geen kinderen uit
Pedagogisch
… beschikt over een stevige kennisbasis en houdt deze actueel, heeft eigen specialismen, heeft overzicht over leerlijnen en kiest onderwijsinhoud die past bij de talenten, mogelijkheden en behoeften van het kind
Inhoudelijk
… kan leersituaties ontwerpen die aansluiten bij de leerstijl en de leerbehoefte van het individuele kind en de groep, ook in wereldstad Rotterdam
Didactisch
… kan voor de groep en samen met collega’s en externen een leef- en werkomgeving organiseren die overzichtelijk, adaptief en flexibel is. Storingen in de dagelijkse gang van zaken lost hij snel en efficiënt op, gebruikmakend van goede ideeën die kinderen en collega’s aandragen
Organisatorisch
… is ondernemend en gericht op samenwerking en vernieuwing van het onderwijsconcept en het met elkaar realiseren van een doorgaande onderwijslijn
Samenwerking met collega’s
… is maatschappelijk betrokken, neemt initiatief tot samenwerking met uiteenlopende groepen en instanties rond de school en benut deze in het onderwijs
Samenwerking met omgeving
… heeft een kritisch onderzoekende houding, is zich bewust van kwaliteiten en valkuilen en onderscheidt zich door eigen visie en ambities. Is zelfbewust, in staat te oordelen en bereid zich te verantwoorden over het wat, hoe en waartoe van zijn handelen, geeft de identiteit van katholiek onderwijs op eigen wijze vorm en heeft reflectief vermogen om zich verder te ontwikkelen.
Reflectie en ontwikkeling
3. OPBOUW PROGRAMMA Een competentie is een combinatie van kennis, vaardigheden en attituden die aansluiten bij de eisen die aan een functie of handelen in een werksituatie gesteld worden. De kracht van competenties schuilt in de verbinding en interactie tussen de vermogens van de persoon en de toepassing ervan in de praktijk. De opleiding heeft een structuur ontwikkeld die de ruggengraat van het curriculum vormt: duidelijk geformuleerde verwachtingen, een herkenbare plek voor beroepsvaardigheden, kennis en attituden met daarbij passende toetsvormen en opbouw van zelfsturing gedurende de opleiding.
3.1 BEROEPSVAARDIGHEDEN Beroepsvaardigheden zijn gereedschap Beroepsvaardigheden zijn het gereedschap waarmee leraren hun kennis toegankelijk maken voor de praktijk. Het zijn de technieken die een leraar nodig heeft om in alle beroepsrollen professioneel te handelen. Denk aan observeren, lessen voorbereiden, vertellen, voorlezen en onderwijsleergesprekken voeren. En later in de opleiding: afstemmen op individuele onderwijsbehoeften van kinderen, het ontwerpen van lesmateriaal en gesprekken met ouders voeren. Oefenen van vaardigheden Vaardigheden leer je door te doen: oefenen in overzichtelijke situaties, feedback ontvangen, nog een keer doen en dan toepassen in situaties die meer van je vragen. Natuurlijk vraagt dat tijd: om zelfvertrouwen te krijgen, feedback te gebruiken om jezelf te verbeteren en door te blijven gaan tot je het onder de knie hebt. Daarom kent de opleiding een opbouw in verdieping en complexiteit. Voor elk jaar zijn verwachtingen opgesteld waaraan in dat jaar wordt gewerkt. De beroepsvaardigheden die je nodig hebt als leraar, hebben we verdeeld over de jaren en ingedeeld in pedagogische thema’s. De vaardigheden die we op de pabo aanreiken, worden tijdens de stage toegepast en verder geoefend.
Studiejaar Pabo 1: Beroepsvaardigheden & oriëntatie
Pabo 2: De groep & het leren
Pabo 3: Het Kind Specialisatie JK/ OK
Pabo 4: Passie en ambitie
Periode thema’s
Bekwaamheid
1. Presenteren & leiding nemen 2. Voorbereiden van leersituaties 3. Leiden van een leersituatie 4. Omgaan met de groep
Opleidingsbekwaam
1. Zelfinzicht, inzicht in leerlingen, samenwerken & creëren van rijke leermomenten 2. Ontwerpen van leren 3. Ontwerpen van leren 4. Creëren van betekenisvol onderwijs & leidinggeven aan de groep
Taakbekwaam
1. Hersenen in actie/ (H)erkennen van verschillen 1 2. Diversiteit 3. (H)Erkennen van verschillen/ Hersenen in actie 2 4. Visies en onderwijsconcepten
Differentiatiebekwaam
Minor Afstudeerfase
Startbekwaam
3.2 KENNIS Kennis is wat je weet Kennis is dat wat je weet over een bepaald onderwerp. Voor pabo’s zijn landelijke kennisbases vastgesteld voor de vakken in het basisonderwijs. Daarnaast is er een generieke kennisbasis vastgesteld over pedagogiek, ontwikkelingspsychologie en onderwijskunde. Startbekwame leraren moeten de gehele kennisbasis voor taal, rekenen/wiskunde en generiek beheersen. Voor de overige vakken komt tijdens de opleiding het kerndeel van de kennisbases aan bod. Daarnaast profileren alle studenten zich op een aantal vakgebieden (profieldeel kennisbases). Studenten verlaten zo de opleiding met een stevige basis en kunnen zich specialist noemen op de kennisgebieden waarin zij zich extra verdiept hebben. Zo worden onze studenten leraren met kennis van zaken op pedagogisch, vakinhoudelijk én vakdidactisch gebied.
Pendel theorie-praktijk Kenmerkend voor de wijze waarop we kennis aanbieden binnen de opleiding, is dat we voortdurend pendelen tussen theorie en praktijk. Steeds wordt de verbinding gemaakt naar de betekenis voor de beroepsuitoefening. Vakateliers Tijdens vakateliers krijgen studenten voorbeelden van boeiend, betekenisvol en vooral modern onderwijs in de vakgebieden van het basisonderwijs. We hechten eraan je los te maken van je ervaringen uit je eigen basisschooltijd en je te verrassen met de nieuwste inzichten en visies. Generieke kennis Naast vakinhoudelijke kennis, vormt ook pedagogische, ontwikkelingspsychologische en onderwijskundige kennis een belangrijk spoor binnen de opleiding. De ‘generieke’ kennis wordt op een toepassingsgerichte manier aangeboden en in projecten en thema’s verbonden met vakinhouden en praktijkvraagstukken. Het loopt als het ware door alle vakken heen. Ontwikkelingsfasen bijvoorbeeld, moet je niet alleen kennen, maar ook kunnen herkennen in de praktijk en gebruiken bij het aanbieden van vakinhouden Naarmate studenten meer praktijksituaties hebben ervaren, bieden we meer theoretisch verdiepende kennis aan in werkcolleges en zelfstudieopdrachten.
3.3 ATTITUDEN Kennis en beroepsvaardigheden zijn nodig om bewuste keuzes te kunnen maken en effectief te handelen. Maar hoe veel je ook weet en hoe vaardig je ook bent, al het professionele gedrag wordt gekleurd door houding of attitude. Attitude bepaalt uitstraling Je attitude bepaalt voor een groot deel je uitstraling en het effect van wat je zegt of doet. Daarom is attitude heel bepalend voor het succes in het beroep van leraar. Met behulp van reflectie en feedback leren onze studenten tijdens de opleiding zichzelf beter kennen en worden ze zich bewust van hun persoonskenmerken en de effecten ervan op de omgeving. Tijdens de opleiding begeleiden we onze studenten bij het ontwikkelen van een eigen, natuurlijke stijl. Door aan te sluiten bij eigen kwaliteiten zorgen we ervoor dat we niet één profiel opleggen aan elke student, maar dat ieder effectiever en professioneler wordt in een stijl die bij hem past. Persoonlijke en professionele ontwikkeling Persoonlijke en professionele ontwikkeling gaan hand in hand. We vertalen dit in de professionele ontwikkelingslijn van de opleiding, die systematisch aan bod komt in alle onderwijsonderdelen. Zo worden tijdens de vakken verbanden gelegd met persoonlijke leerervaringen en vormt persoonlijke ontplooiing en verrijking een belangrijk doel binnen de projecten in het tweede leerjaar. Reflectie en feedback Reflectie en feedback spelen een belangrijke rol in het leren in de praktijk. Studenten leren verbanden te leggen tussen wat ze op de pabo leren, wat ze ervaren in de praktijk, wat het effect is van de eigen attitude en de manier waarop ze dit kunnen integreren tot professionele werkconcepten. Studiportalopbaanbegeleiders coachen studenten in dit proces en studenten geven elkaar feedback. Zo leert de student zijn eigen handelen steeds beter te onderbouwen vanuit een persoonlijke visie en opgedane inzichten uit de theorie.
ONTWIKKELING VAN
ONDERWIJS ONDERDELEN
KENNISBASES
OPLEIDINGSFASE
Persoonlijke werkconcepten
Professionele ontwikkelingslijn
Generiek
Studiejaar 1-4
Identiteitslijn (Golev)
Golev
Studiejaar 1-3
Onderzoek & onderwijsontwikkelingsli jn
Studiejaar 1-4 Studiejaar 2-3
Projecten Studiejaar 1-4 Praktijklijn Studiejaar 4 Afstudeerfase Generieke concepten
Vaardigheidstrainingen
Generiek
Pedagogiek & beroepsvaardigheden
Studiejaar 1 Studiejaar 1-3
Vakconcepten
Vakateliers Vakverdiepingen Vakoverzichten
Vakken
Studiejaar 1 Studiejaar 2 Studiejaar 1-3
Integrale concepten
Projecten Themamodules Minoren
Integratief
Studiejaar 2-3 Studiejaar 3 Studiejaar 4
3.4 PRAKTIJKERVARING Praktijkervaring is de ervaring die de student opdoet met situaties ín de basisschoolpraktijk of in simulaties zoals vaardigheidstrainingen en projecten. In het leren in de praktijk gaat het om het opdoen van een mix van kennis, attituden en vaardigheden. Praktijkervaring is leidend voor beslisproces De praktijk biedt studenten een rijke leeromgeving waarin hij kan ontdekken wat bij hem past, wat de complexiteit van het beroep van hem vraagt en hoe verschillend de contexten zijn waarin hij zijn beroep in de toekomst zal uitoefenen. Praktijkervaring is essentieel in de transfer van het leren op de pabo naar de beroepsuitoefening in de praktijk en vice versa. Het geeft enerzijds de mogelijkheid om op de opleiding opgedane inzichten in praktijk uit te proberen. Anderzijds biedt het de mogelijkheid om aan de hand van opgedane ervaringen leervragen mee terug te nemen naar de opleiding. De student pendelt zo tussen theorie en praktijk
en ontwikkelt een eigen opvattingen en manieren van doen: een eigen werkconcept. Daarnaast zijn – zo blijkt uit onderzoek – praktische ervaringen het meest richtinggevend bij waarnemen, interpreteren en professioneel beslissen. Succeservaringen We vinden het belangrijk dat studenten ervaring opdoen, maar vooral dat ze succeservaring opdoen. Juist door succes word je je bewust van het proces van waarnemen, betekenis geven, beslissen en handelen. Kort gezegd: waarom je doet wat je doet. Om succeservaringen mogelijk te maken moeten verwachtingen helder zijn. Door de opleiding zijn periodeverwachtingen geformuleerd. Die gebruikt de student bij het bepalen van zijn focus. Op basis van deze focus krijgt de student feedback. We bevragen niet alleen wat de student gedaan heeft en wat daarvan het resultaat was, maar nodigen studenten uit om terug te halen wat ze hebben waargenomen, wat ze daarbij dachten en hoe ze tot hun besluiten en handelingen zijn gekomen (professionele ontwikkelingslijn). Dat geldt trouwens niet alleen voor studenten, maar ook voor opleidingsdocenten, opleidingscoördinatoren en mentoren in de scholen: onze studenten leren optimaal als ook deze experts toelichten waarom ze doen wat ze doen. Samen opleiden Leraar basisonderwijs word je niet door alleen onderwijs te volgen op de pabo. Onze studenten lopen al vanaf de eerste onderwijsperiode in het eerste studiejaar wekelijks stage. Al met al brengt de student tijdens de opleiding bijna een kwart van de opleidingstijd in stagescholen door. Studenten doen op verschillende scholen ervaring op en ontdekken zo steeds beter wat bij hen past. Tijdens hun stage en bij het doen van onderzoek worden studenten op professionele wijze begeleid door mentoren, coaches en opleidingscoördinatoren in de scholen en door begeleiders van de pabo. Zo dragen we zorg voor een ‘krachtige leeromgeving’ voor onze studenten.
3.5 OPBOUW VIER STUDIEJAREN De voltijd opleiding aan de pabo duurt vier jaar. Binnen die opleiding zijn drie fasen te onderscheiden: de propedeutische fase (jaar 1), de kernfase (jaar 2 en 3) en de afstudeerfase (jaar 4). Hieronder staan de kenmerken per jaar weergegeven.
PABO 1
BEROEPSVAARDIGHEDEN & ORIENTATIE In pabo 1 bieden wij studenten een oriëntatie op beroepsvaardigheden, vakinhoud, didactiek en communicatie. Binnen de opleiding creëren we betekenisvolle onderwijssituaties waardoor studenten een voorbeeld krijgen van boeiend en vernieuwend onderwijs. Aan het einde van pabo 1 heeft de student op basis van een realistisch beroeps- en zelfbeeld een keuze kunnen maken voor de opleiding.
PABO 2
DE GROEP & HET LEREN In pabo 2 staat leiding geven aan het leer- en groepsproces in de klas centraal. De student krijgt overzicht over de leerlijnen van de verschillende vakgebieden. We bieden de student de mogelijkheid om zich te verdiepen in vakgebieden waar zijn interesse en talent liggen. De student leert hoe je verschillende vakgebieden kunt integreren. Aan het einde van pabo 2 is de student regisseur van de groep en het leren.
PABO 3
HET KIND In pabo 3 verschuift de focus van de klas naar het kind. We reiken achtergrondkennis en mentale modellen aan voor het zien van en aansluiten bij verschillen in talenten, behoeften en achtergronden van kinderen. De student specialiseert zich in het jonge of oudere kind. Aan het einde van pabo 3 is de student regisseur van de ontwikkeling van het kind en kan hij passend onderwijs creëren.
PABO 4
AMBITIE In pabo 4 kiest de student op basis van interesse en talent een minor. De student wordt zich bewust van eigen visie op onderwijs, de eigen ambities, moraal en zingeving. De student draagt de verantwoordelijkheid gedurende een langere aaneengesloten periode voor het leidinggeven aan een groep en het leren. Aan het einde van pabo 4 is de student startbekwaam en heeft eigen visie en ambitie.
3.6 STAGELIJN De stagelijn binnen het programma van de pabo kent de volgende opbouw:
PABO 1 Focus: Beroepsvaardigheden & oriëntatie In pabo 1 lopen studenten stage in de middenbouw (groep 3-6). Onze studenten starten in de middenbouw, omdat de ervaring leert dat dit de meest geschikte groepen zijn om in te starten, daar de succeservaring in deze groepen het grootst is. PABO 2 Focus: De groep & het leren In pabo 2 lopen studenten stage in de lage onderbouw (groep 1, 2 of evt. groep 3) en/ of de hoge bovenbouw (groep 7,8 evt. groep 6). Aangezien studenten breed worden opgeleid, beveelt de opleiding studenten aan om halverwege pabo 2 te wisselen van bouw en op die manier zich breed te oriënteren. Sommige studenten weten echter al heel goed waarin ze willen specialiseren. Deze studenten bieden we de mogelijkheid om het gehele tweede jaar in dezelfde voorkeursbouw stage te lopen. PABO 3 Focus: Het kind In pabo 3 lopen studenten stage in de bouw van specialisatie, namelijk de specialisatie Jonge Kind (groep 1-4) of Oude Kind (groep 5-8). Vanwege de inhoud van het programma krijgen studenten in semester 1 een stageplaats toegekend op Onderwijs Kansenscholen (OKS-scholen), of het Speciaal Basisonderwijs (SBO).’ In het tweede semester lopen de studenten stage binnen het reguliere basisonderwijs of SBO en doen één dag per week onderzoek in de praktijk. Het onderzoek kan plaatsvinden op de stageschool, maar kan ook op een andere school plaatsvinden PABO 4 Focus: De school In pabo 4 volgen studenten in het eerste semester een minor naar keuze. Deze bevat meestal een stagecomponent. Wanneer studenten kiezen voor een minor op een andere instelling voor Hoger Onderwijs geldt de stagecomponent niet. Deze studenten lopen dan in het eerste semester van Pabo 4 geen stage. Het tweede semester bestaat uit de liostage. De liostage is het afsluitende onderdeel waarin de student circa 5 maanden stage loopt op een basisschool, in één dezelfde groep. Daarnaast dienen studenten tijdens hun opleiding tenminste de volgende variëteit aan ervaring op te doen in hun persoonlijke stagelijn: vier verschillende basisscholen; van ten minste twee verschillende schoolbesturen; twee verschillende onderwijsconcepten. Ervaring in zowel de grootstedelijke context als in de regionale/ ‘perifere’ context.
PABO 4 PASSIE EN AMBITIE
4. OPBOUW PABO 4 HOE WORDT INVULLING GEGEVEN AAN PABO 4?
VERWACHTINGEN Pabo 4 staat in het teken van verdieping en profilering. De student ervaart in deze fase van de opleiding ten volle de complexiteit van het beroep en ontwikkelt een eigen gezicht als professional. In pabo 4 kiest de student een minor op basis van interesse en talent en draagt tijdens de lio gedurende een langere aaneengesloten periode verantwoordelijkheid voor het leidinggeven aan een groep en het leren. Aan het einde van pabo 4 is de student startbekwaam, weet zijn talenten in te zetten en heeft een eigen visie op onderwijs en de ambitie om onderwijs steeds beter te maken.
PERIODEN EN SAMENHANG In semester 1 (periode 1 en 2) volgt de student de zelfgekozen minor. De student kan ervoor kiezen een minor bij Thomas More te volgen of een externe minor, gerelateerd aan het beroep, bij een andere instelling voor Hoger Onderwijs . Semester 2 (periode 3 en 4) staat in het teken van de afstudeerfase van de opleiding. Deze afstudeerfase bestaat uit de lint-periode en de eindassessmentperiode. Studenten die gekozen hebben voor de minor Bewegingsonderwijs volgen een aangepast traject en starten na de herfstvakantie met de lintperiode. Daarnaast zijn er studenten die in verband met een aangepast studietraject in september met de lintperiode starten.
5. VERWACHTINGEN WAT VERWACHTEN WE VAN DE STUDENT?
SEMESTER 1
MINOR Verantwoorden van de keuze van de minor Ontwikkelen en uitdragen eigen specialisatie Het bestuderen van een omvangrijke hoeveelheid theoretische kennis met betrekking tot het onderwerp van de minor. Kiezen van betrouwbare bronnen Kunnen stellen van relevante vragen Open, systematisch, methodisch, reflectief, oplossingsgericht en creatief kunnen denken Het verrichten van praktijkonderzoek en/of het ontwerpen van oplossingen op basis van praktijkonderzoek Transfer kunnen maken tussen theorie en praktijk Verantwoorden van conclusies vanuit theorie en praktijk. Onderbouwen van eigen handelen in complexe situaties vanuit theorie
AFSTUDEERFASE
SEMESTER 2
Verwoorden van eigen visie op onderwijs vanuit ervaring en literatuur Overzien en beargumenteren wat impact is van zijn/haar wijze van communiceren, denken en handelen voor de groep en het individuele kind Inzetten van persoonlijke talenten in relatie tot de eigen groep. Uitbreiden van handelingsrepertoire voor de gekozen specialisatie Probleemoplossend handelen t.a.v. situaties in de groep en het individuele kind in de groep Inzicht in onderwijsprocessen en beroepssituaties die te maken hebben met de groep Voortdurend gericht zijn op verbeteren van eigen professionele handelen vanuit een zelfbewuste, kritische en onderzoekende basishouding Kennis hebben van actuele ontwikkelingen rondom het basisonderwijs en doordenken van consequenties voor de stageschool Bewust zijn van voortdurende ontwikkeling en verandering Onderbouwen van eigen handelen in complexe situaties vanuit theorie
26
Minor
Semester 1
Focusgesprek
Professionele ontwikkelingslijn voortgangsgesprek/ focus-gesprek
30 EC
30 EC
motto: demonstreren & inspireren Semester 2
50 EC
Afstudeerfase
voortgangsgesprek (optie)
onderzoek
Lint periode JK/OK
FOCUS: PASSIE & AMBITIE
Voortgangsgesprek
Keuzeminor: Variant III met certificering:
Buiten TMH via Kies
Keuzeminor: Variant II:
Aanbod minoren TMH Onderzoek, ontwerpopdracht of proeve
Keuzeminor: Variant I:
PABO 4
10 EC
en dossier voldaan
aan de hand van bekwaamheids dossier. Met twee beoordelaars
Eindgesprek:
Bekwaamheids -dossier
5 dagen per week x 5 dagen
eindassesmentperiode
6.1 TOELICHTING STRUCTUUR WAT HOUDEN DE ONDERDELEN IN PABO 4 IN? MINOR De keuzeminor omvat 30 EC. Binnen de keuzeminor profileert en verdiept de student zich. De uitgangspunten van de verschillende keuzeminoren die door Thomas More Hogeschool worden aangeboden zijn terug te vinden in de minorhandleidingen op de portal.
AFSTUDEERFASE LINTPERIODE De afstudeerfase duurt vijf maanden (contractueel vastgelegd) waarvan de lintperiode +/15 weken omvat. Gedurende deze periode krijgt de student in toenemende mate verantwoordelijkheid voor de groep en het leren. Naast de lintperiode volgt de student het instituutsdeel op de pabo. Tijdens de terugkomdagen van het instituutsdeel staan professionalisering, deskundigheidsbevordering en collegiale consultatie centraal. De student werkt actief aan de samenstelling van zijn bekwaamheidsdossier. EINDASSESSMENTPERIODE De student staat 25 aaneengesloten dagen geheel zelfstandig voor de groep en maakt gebruik van de dagplanning, weekplanning en eventuele lesvoorbereidingen zoals omschreven bij de lintperiode. Daarnaast legt de student de laatste hand aan zijn bekwaamheidsdossier. De student toont tijdens het eindgesprek aan de hand van zijn bekwaamheidsdossier aan startbekwaam te zijn.
6.2 STUDIEPUNTEN ONDERWIJSEENHEDEN EN EC-VERDELING
STUDIEPUNTEN (EC) Per collegejaar zijn 60 studiepunten te behalen. Deze studiepunten zijn op evenwichtige wijze over de 4 perioden (en 2 semesters) verdeeld.
OVERZICHT ONDERWIJSEENHEDEN PABO 4 Semester 1 minor
30 EC
Semester 2 Afstudeerfase Lintperiode: lintperiode, praktijkgericht lio-onderzoek en instituutsdeel 18 EC Praktijkgericht lio-onderzoek 2 EC Eindassessmentperiode: praktijkdeel, bekwaamheidsdossier en eindgesprek 10 EC Totaal
60 EC
MINOR
7. MINOR Het voltijd opleidingsprogramma van Thomas More Hogeschool kent een majorminorstructuur. In Europa is de major-minorstructuur breed ingevoerd. Studenten hebben dan ook de keuze om de minor op de eigen opleiding of bij een ander (Europees) opleidingsinstituut te volgen. Van de 240 studiepunten die nodig zijn om af te studeren worden er 210 behaald binnen het majordeel, het reguliere programma van de opleiding. Voorafgaand aan de lintperiode kiezen studenten een minor van 30 EC. Deze minor maakt deel uit van het keuzedeel van de opleiding waarbinnen studenten hun kennis en vaardigheden op een specifiek gebied verdiepen, hun specifieke talenten uitbouwen en een eigen profiel kunnen ontwikkelen.
7.1 KEUZEMOGELIJKHEDEN 7.1.1 MINORENAANBOD THOMAS MORE HOGESCHOOL In het studiejaar 2015-2016 biedt Thomas More Hogeschool de volgende minoren aan: Minor Onderwijsinnovatie (Dalton, Jenaplan, Montessori, overig) Minor Bewegingsonderwijs Minor Cultuurcoördinatie Minor Passend onderwijs Minor Internationalisering Minor Wetenschap en Technologie De minoren Taal en Natuuronderwijs worden dit jaar niet aangeboden. Studenten die zich op deze gebieden willen profileren kunnen gebruik maken van de mogelijkheden daartoe binnen de minoren Passend Onderwijs, Innovatie en Cultuureducatie. In die gevallen zullen vakdocenten taal respectievelijk natuur bij de begeleiding worden betrokken. Een aantal minoren biedt de gelegenheid om een aanvullend diploma of certificaat te behalen: ‘Vakbekwaamheid bewegingsonderwijs via de Pabo’ voor groep 3 t/m 8, Daltoncertificaat, Jenaplan diploma, Montessori-certificaat en certificaat Cultuurcoördinator. Een uitgebreide beschrijving van de inhoud van de minoren staat beschreven in de minorhandleidingen op de portal. 7.1.2 MINORENAANBOD ELDERS Wanneer een student geen minor bij Thomas More Hogeschool kan vinden die aansluit bij de eigen wensen dan is het ook mogelijk een minor te volgen bij een andere bekostigde Nederlandse instelling voor Hoger Onderwijs of een buitenlandse erkende instelling voor Hoger Onderwijs. Doorgaans zal dat gaan via www.kiesopmaat.nl, een online platform waar alle studenten aan hoger onderwijs in Nederland minoren van andere Nederlandse instellingen kunnen kiezen. Op de site van Kies op Maat is een leercontract opgenomen dat door drie partijen moet worden ingevuld: de student, de instelling waar de student studeert en de instelling waar de student de minor gaat volgen. Ook staat hier de procedure beschreven voor het volgen van een minor aan een andere hogeschool. Voor het volgen van een minor bij een instelling die niet aangesloten is bij Kies op Maat kunnen er andere procedures gelden en moet de student eventuele financiële verrekening zelf regelen. Een externe minor volgen kan alleen nadat er toestemming is verkregen via de examencommissie.
Criteria waarop de aanvraag wordt beoordeeld zijn: - de minor heeft een studielast van 30 EC (840 uur) - de minor vertoont geen overlap met de major - de minor heeft minimaal een HBO niveau - de minor biedt een verbreding of verdieping van het opleidingsprofiel leraar basisonderwijs, bijvoorbeeld: expertise over specifieke groepen kinderen, expertise over werken in grootstedelijke context, expertise over aanpalende werkvelden relevant voor integrale kindcentra/ brede scholen zoals voor- en vroegschoolse educatie, jeugdzorg en educaties, expertise op het gebied van schoolmanagement.
7.1.3 INSTROOMVOORWAARDEN EN SELECTIECRITERIA Voor sommige minoren gelden toelatingseisen. De eisen voor deelname staan beschreven in de handleiding van iedere minor. De student dient ook voor externe minoren altijd ruim van te voren te informeren welke eisen er gelden.
7.2 OPZET MINOREN THOMAS MORE HOGESCHOOL Iedere minor heeft zowel een gezamenlijk als een individueel gedeelte. In het gezamenlijke deel zal er vooral sprake zijn van kennisoverdracht en kennisuitwisseling. In het individuele deel krijgt de student de ruimte om invulling te geven aan zijn eigen profilering. Dat gebeurt middels een van de volgende varianten. 7.2.1 VARIANTEN Thomas More biedt drie minorvarianten aan: 1. 2. 3.
Onderzoek: De student voert zelfstandig een onderzoek uit op basis van een door hemzelf of in samenspraak met het werkveld geformuleerde onderzoeksvraag. Ontwerpopdracht: De student ontwerpt zelfstandig een product voor een opdrachtgever. Proeve van bekwaamheid: De student toont tijdens een proeve van bekwaamheid dat hij zich bepaalde specifieke vaardigheden heeft eigen gemaakt ten dienste van het toekomstig beroep.
7.2.2 STAGE EN PRAKTIJK TIJDENS MINOR Iedere keuzeminor kent zowel een theoriedeel als een praktijkdeel. Het praktijkdeel heeft voornamelijk betrekking op de individuele uitvoering van één van de drie varianten (zoals bovenstaand beschreven). Via het stagebureau kunnen studenten geïnformeerd worden over scholen die zij kunnen benaderen om hun praktijkdeel uit te voeren. 7.2.3 STUDIEBELASTING Een minor staat voor 30 EC. Dat betekent een studiebelasting van 30 x 28 uur = 840 uur. De verdeling van deze uren over bijeenkomsten, zelfstudie en praktijk kan per minor verschillen.
7.3 BEGELEIDING TIJDENS MINOR Iedere minor wordt begeleid door een inhoudelijk deskundige opleidingsdocent. Daarnaast zijn er ook docenten die (op verzoek) flankerend onderwijs aanbieden op het gebied van ICT, verslaglegging, onderzoekmethodieken, enz. Vaak zal er eveneens een partner in de praktijk zijn waarmee duidelijke afspraken worden gemaakt over werkwijze en het te leveren resultaat. BEGELEIDING VANUIT HET WERKVELD Het werkveld is nauw betrokken bij de formulering en uitvoering van ontwerpopdrachten en bij het uitvoeren van de proeve van bekwaamheden en biedt zo mogelijk ruimte aan de student voor het uitvoeren van de onderzoeksvragen. Voor de stage(begeleiding) van het praktijkgedeelte van de minoren onderwijsinnovatie, cultuureducatie en bewegingsonderwijs wordt gewerkt met daarvoor toegeruste basisscholen.
7.4 TOETSING EN BEOORDELING De minoren vinden plaats in pabo 4, bij de minorprogramma’s worden de HBOkwalificaties ten volle aangesproken. De minoren worden individueel becijferd. Dat betekent dat er, ook al wordt er groepsgewijs gewerkt, duidelijk gemaakt moet worden wat de prestatie is van iedere individuele student. Wanneer de keuzeminor in groepsverband wordt uitgevoerd, leveren de individuele studenten naast het gezamenlijke eindproduct een proces- en reflectieverslag in. FORMULIEREN De formulieren die gebruikt worden bij de beoordeling het plan van aanpak en van het eindverslag zijn te vinden in de minorhandleiding op de portal. DATUMOVERZICHT Start minor: 01-09-2015 (NB. De minoren internationalisering en bewegingsonderwijs zijn een semester eerder van start gegaan in verband met de voorbereiding van het programma in het buitenland) Inleveren onderzoeksopzet of plan van aanpak individuele deel: voor de herfstvakantie Inleveren van het onderzoeksverslag, de ontwerpopdracht of proeve van bekwaamheid: uiterlijk maandag 18 januari 2016. Na deze datum wordt ingeleverd werk alleen nagekeken indien met de betreffende minorbegeleider afspraken gemaakt zijn over de nakijktermijn. Met het eindassessment kan pas worden gestart als de minor is afgerond. Omdat afbreken van de liostage zeer ongewenst is voor zowel student als stageschool, is het van groot belang om geen vertraging op te lopen bij het afronden van de minor. Het inleveren van zowel het plan van aanpak als het onderzoeksverslag dient te gebeuren via de portal en beide stukken zullen via een scan door Ephorus op plagiaat worden gecontroleerd. De uitslag van deze scan kan medebepalend zijn voor de beoordeling. De beoordelaar heeft hierin een doorslaggevende stem. Profilering meenemen in eindopdracht Tijdens het eindgesprek van de afstudeerfase zal de student bevraagd worden over de profilering en verdieping die via de minor bereikt is. Tijdens de lintperiode en het eindassessment zal de student binnen de stageschool waar mogelijk gebruik maken van zijn profilering en deze verder uitdiepen. Dit kan binnen de stagegroep gebeuren, maar ook tijdens de niet-groepsgebonden activiteiten en/of het praktijkgericht onderzoek Ontwerpen van Onderwijs.
AFSTUDEERFASE LINTPERIODE EN EINDASSESSMENTPERIODE
8. AFSTUDEERFASE Tijdens de afstudeerfase ontwikkelt de student zich verder tot startbekwaam leraar basisonderwijs en toont aan op hbo-niveau te kunnen functioneren. In deze fase staat de integratie van opgedane kennis, vaardigheden en attituden in de persoonlijke beroepsuitoefening centraal. De student handelt adequaat in complexe situaties en verantwoordt zich door dat handelen te onderbouwen vanuit de theorie, persoonlijke visie en de context van de lioschool. De student ervaart in deze fase ten volle de complexiteit van het beroep en bekwaamt zich in de uitvoering van de diverse rollen van het beroep van leraar basisonderwijs. De leraar als cultuurdrager, maatschappelijk betrokkene, participant in een onderwijsgemeenschap, intermediair in de bredere context van de leefomgeving van het kind. Zie hiervoor ook het profiel van een leraar die afstudeert aan Thomas More Hogeschool op pagina 9 van deze gids.
Het afstudeerprogramma is verdeeld in twee periodes: - de lintperiode waarin de student werkt aan persoonlijke ontwikkeldoelen - de eindassessmentperiode als proeve van bekwaamheid
8.1 DE LIOSTAGE Lio Lintperiode
Doel
De student ontwikkelt een eigen onderwijsvisie, werkt aan zijn ontwikkeldoelen en integreert alle behaalde competenties uit de eerdere fasen en toont daarmee aan dat hij eindassessment-vaardig is.
Duur
Drie dagen per week in de stagegroep, +/- 15 weken. Een halve dag per week werken aan het praktijkgericht lio-onderzoek. Een halve dag per week terugkombijeenkomst op de opleiding. Een halve dag per week voorbereidingstijd voor de stage. Voor de minor bewegingsonderwijs wordt een eigen planningsschema gehanteerd, dit is te vinden in de minorhandleiding bewegingsonderwijs.
Praktijkdeeleindassessment
Assessment praktijkdeel
Resultaat
De stagebegeleider beoordeelt het functioneren aan het eind van de lintperiode, deze beoordeling moet voldoende zijn om te mogen starten met het eindassessment.
Doel
De student toont aan in staat te zijn minimaal 25 aaneengesloten dagen zelfstandig te functioneren als leraar primair onderwijs op minimaal gemiddeld niveau 3 op alle 7 SBL-competenties.
Duur
25 aaneengesloten dagen
Resultaat
De assessor beoordeelt het praktijkdeel van het assessment.
8.2 LINTPERIODE 8.2.1 DE BREDE PROFESSONELE TAAK VAN DE LERAAR De student draagt tijdens de lioperiode in toenemende mate de verantwoordelijkheid voor het gehele onderwijs aan de groep. Naast het zelfstandig verzorgen van onderwijsleeractiviteiten, worden studenten in de liostage ook gestimuleerd een actieve bijdrage te leveren aan het proces van leerlingenzorg, groepsplanning, het werken in een schoolteam en de schoolprocessen die het werken in de groep overstijgen. 8.2.2 STARTVOORWAARDEN LINTPERIODE Om met de lintperiode te mogen starten dient de student te voldoen aan de startvoorwaarden: - De student heeft het propedeutisch examen en alle onderwijseenheden van de hoofdfase behaald, met uitzondering van de minor. - De student heeft een lioplaats op een school voor ongeveer 20 weken en het is een school waar de pabo een relatie mee onderhoudt. - Het liostagecontract is getekend door de drie partijen (het schoolbestuur, de student, de pabo). Het eindgesprek, het laatste onderdeel van het eindassessment, kan pas plaats vinden als ook de studiepunten van de minor behaald zijn. 8.2.3 KENNISMAKING & AANLOOPDAGEN De student heeft maximaal vijf aanloop-stagedagen ingepland alvorens te starten met de officiële lintperiode. Dit ten behoeve van een goede kennismaking met de liogroep. 8.2.4 OPBOUW LINTPERIODE EN CONTRACT Om met de lintperiode te mogen starten dient de student het liocontract te hebben ondertekend. Dit contract is een driepartijencontract. Dit houdt in dat zowel de student, de stageschool (het bestuur) als de pabo zich hieraan verbinden. Het contract wordt gesloten voor een periode van vijf kalendermaanden. De eindassessmentperiode wordt terugtellend berekend vanaf de einddatum van het contract en duurt 25 dagen. De voorliggende periode, de lintperiode, betreft een bruto periode van +/- 15 weken (afhankelijk van studiedagen en vakanties e.d. in de school).
8.2.5 STAGE- ORGANISATIE Tijdens de lintperiode werken studenten niet meer met stageopdrachten. De opbouw naar het zelfstandig draaien van de groep en de groepsoverstijgende taken staat centraal. Daarbinnen geeft de student vorm aan zijn eigen profilering door het uitvoeren van een praktijkgericht lio-onderzoek in samenspraak met coach. 8.2.6 ROOSTER TIJDENS LINTPERIODE Lintperiodedagen op: maandag, dinsdag en woensdag. Voor bewegingsonderwijs geldt een ander rooster. Voorbereidingsdagdeel en dagdeel voor praktijkgericht lio-onderzoek: in overleg met de stageschool Instituutsdag: donderdag of vrijdag Bewegingsonderwijs Studenten die de minor bewegingsonderwijs volgen maken een individueel rooster (in overleg met de stageschool en de afstudeerbegeleider): Lintperiodedagen op: maandag, dinsdag of vrijdag Voorbereidingsdagdeel en dagdeel voor praktijkgericht lio-onderzoek: in overleg met de stageschool Instituutsdeel: woensdagmiddag 8.2.7 DAGPLANNING, LESVOORBEREIDING EN WEEKPLANNING De student bereidt zijn stagedagen gericht voor. De student werkt in de stage met een dagplanning - 1 á 2 persoonlijk(e) leerdoel(en) voor de dag; - alle onderwijsleeractiviteiten van de dag worden benoemd; - beginsituatie en gedifferentieerde lesdoelen voor de kinderen per onderwijsleeractiviteit; - evaluatie en reflectie per verzorgde onderwijsleeractiviteit. Daarnaast wordt van de student verwacht dat hij een lesvoorbereidingsformulier maakt voor de lessen die extra voorbereiding behoeven. Tot slot wordt van de student verwacht dat hij een weekplanning maakt. Hierbij heeft de student naast de dagplanning oog voor aanvullende activiteiten/ taken voor leerlingen naast het reguliere aanbod. Stagemap De stagemap van de student bevat algemene informatie, week- en dagplanningen voor de stagedagen, lesvoorbereidingsformulieren, stagebegeleidingsformulieren en verdere instrumenten die een rol spelen bij de invulling van de stage. Daarnaast gebruikt de student de map als persoonlijk stagearchief (bewaren van informatie stageschool, voorbereidingsformulieren, werk van leerlingen, etc.).
Het lintdossier (zie portal) is een onderdeel van de stagemap. De student zorgt ervoor dat de map altijd in de stagegroep aanwezig is. De stagemap ziet er verzorgd uit en is te allen tijde actueel. Groepsoverstijgende taken Naast het zelfstandig verzorgen van onderwijsleeractiviteiten sluiten studenten zoveel mogelijk aan bij de dagelijkse onderwijspraktijk. De student draait mee als een volwaardig teamlid: participeert in ouderavonden, voert oudergesprekken en draait mee in groepsoverstijgende activiteiten. Dergelijke mogelijkheden worden altijd in overleg met de liocoach en/of opleidingscoördinator van de school besproken. Van studenten wordt tijdens de liostage verwacht dat zij op zoek gaan naar mogelijkheden tot het verrichten van activiteiten die passen bij hun specifieke talenten en mogelijkheden. Verzuimregeling Mocht de student ziek worden tijdens de liostage dan dient de student zich, net als een werknemer, af te melden op de school en tevens bij de stage- en afstudeerbegeleider. De student neemt de procedure in acht die geldt binnen de stageschool. De student zoekt in onderling overleg met de coach een datum waarop de gemiste stagedag kunnen worden ingehaald. In bijzondere situaties kan de student, met toestemming van de stagebegeleider, één dag per stageperiode verzuimen. De student houdt zelf een lijst bij van de gelopen stagedagen. 8.2.8 INSTITUUTSDEEL Tijdens de terugkomdagen op de pabo (instituutsdeel) staan professionalisering, deskundigheidsbevordering en collegiale consultatie centraal. De student werkt actief aan de samenstelling van zijn bekwaamheidsdossier. De terugkombijeenkomsten vinden een dagdeel per week plaats. Tijdens de bijeenkomsten wordt het onderwijsprogramma waar mogelijk afgestemd op de leer- en ontwikkelingsbehoeften van de student. De bijeenkomsten bestaan uit docent- en studentgestuurde onderdelen. Middels diverse werkvormen werken studenten aan hun persoonlijke handelingsrepertoire, het verdiepen van hun onderwijsvisie, het plaatsen van persoonlijke ervaringen in bredere context en wijze van reflectie. Oudergesprekken, gesprekstechnieken, leiderschap, onderwijsinnovatie, vergadertechnieken, rechtspositie en maatschappelijke betrokkenheid zijn thema’s die aan bod zullen komen. De afstudeerbegeleider begeleidt de student ook bij het verder vorm geven van het plan van aanpak, het beschrijven van complexe situaties en het opbouwen van het bekwaamheidsdossier.
8.2.9 Het praktijkgericht lio-onderzoek Voor het praktijkgericht lio-onderzoek ontwerpt de student thematisch onderwijs op basis van de beginsituatie van zijn groep. Dit betekent dat de student voor zijn ontwerp en de uitvoering daarvan rekening houdt met de specifieke onderwijsbehoeften van de kinderen in zijn klas. Voor het onderzoek naar de beginsituatie, het ontwerpen van het thema en het schrijven van het verslag gebruikt de student een dagdeel per week gedurende de lintstage. De uitvoering van het onderwijs gebeurt tijdens de stagedagen van de lintstage. Indien de student een onvoldoende heeft behaald stelt de afstudeerbegeleider in overleg met de student een plan van aanpak voor de herkansing op. Het praktijkgerichte lio-onderzoek dient met een voldoende beoordeeld te zijn voor het eindgesprek kan plaatsvinden. 8.2.10 LINTDOSSIER EN ARCHIVERING De student draagt zorg voor het verspreiden en verzamelen van alle begeleidingsen beoordelingsformulieren. In de stagemap van de student is een set formulieren (het lintdossier) ten behoeve van de studie- en stagebegeleiding opgenomen. De student zorgt er voor dat de afstudeerbegeleider, de stagebegeleider, de liocoach en indien van toepassing de opleidingscoördinator van de school, tijdens de begeleidings- en beoordelingsmomenten over de juiste formulieren beschikken. Aan het einde van de lintperiode maakt de student een kopie van het complete dossier voor zichzelf en levert de originele set met formulieren in bij de stagebegeleider via de portal (NB. alle formulieren dienen voorzien te zijn van de juiste handtekeningen). Het dossier zal via een scan door Ephorus op plagiaat worden gecontroleerd. De uitslag van deze scan kan medebepalend zijn voor de beoordeling. De beoordelaar heeft hierin een doorslaggevende stem. Nadat de stagebegeleider het originele complete lintdossier van de student heeft ontvangen levert deze het complete dossier in bij de afstudeerbegeleider van de student en deze voert na een check van het dossier het cijfer in. Het lintdossier bestaat uit de volgende formele formulieren: Voorblad stagedossier (een maal ingevuld door de stagebegeleider); Plan van aanpak (is de concrete uitwerking van de focus) en verantwoording; Beoordelingsadvies door de liocoach en indien van toepassing ook door de opleidingscoördinator: twee maal. Een maal tussentijds en een maal ter afsluiting van de lintperiode; Stagebegeleiding en - beoordeling door de stagebegeleider: een maal een observatieverslag en een maal een beoordeling ter afsluiting van de lintperiode; Beoordelingsformulier praktijkgericht lio-onderzoek door afstudeerbegeleider;
8.2.11 TOETSING EN BEOORDELING LINTPERIODE Lintperiode De stagebegeleider is verantwoordelijk voor de beoordeling van de lintperiode. De stagebegeleider baseert zich hierbij op zijn praktijkobservaties, de algehele voortgang van het leren van de student in de praktijk en op het beoordelingsadvies van de liocoach (en opleidingscoördinator indien van toepassing). De stagebegeleider komt minimaal twee maal op bezoek in de groep bij de student. Het laatste bezoek is tevens het moment van beoordeling. Om tot een voldoende voor de lintperiode te komen, moet tenminste aan de volgende voorwaarden worden voldaan: De stagemap voldoet aan de vorm- en inhoudseisen; De student heeft het voorgeschreven aantal stagedagen gelopen; De liocoach geeft een beoordelingsadvies en bespreekt dit met de student; Het beoordelingsadvies van de liocoach is door de student ingeleverd bij de stagebegeleider; De stagebegeleider beoordeelt vervolgens de stage aan de hand van de beoordelingsadviezen van de mentor, eigen praktijkobservatie(s), begeleidingsgesprek(ken) met de student, eventuele praktijkobservatie(s) van de opleidingscoördinator en eventueel een beoordelingsadvies second opinion. De stage is met een voldoende beoordeeld, bodemcijfer 6. Second opinion Indien tijdens de lintperiode twijfel ontstaat over het functioneren van de student tijdens de lintperiode, kan door de student, de liocoach of de stagebegeleider een second opinion worden aangevraagd. In dit geval wordt een onafhankelijke tweede beoordelaar ingeschakeld die een beoordelingsadvies zal geven. Dit beoordelingsadvies neemt de stagebegeleider mee in zijn eindbeoordeling. Herkansing lintperiode Bij een onvoldoende beoordeling volgt een herkansing. De stagebegeleider beschrijft inhoudelijke richtlijnen voor de herkansing en communiceert dit met de student, de stageschool, de afstudeerbegeleider en het stagebureau. Een herkansing kan bestaan uit het inhalen van een bepaald aantal stagedagen of op een ander moment in de opleiding opnieuw uitvoeren van een stage (bij voorkeur op de huidige stageschool, tenzij de herkansing specifiek om een nieuwe stageplek vraagt). In overleg met de afstudeerbegeleider stelt de student op basis hiervan een plan van aanpak voor de herkansing op. Dit plan dient door de afstudeerbegeleider goedgekeurd te worden. Instituutsdeel Het instituutsdeel is voldaan wanneer de student actief heeft bijgedragen aan alle bijeenkomsten en het inhoudelijk programma voldoende heeft gevolgd. Het
instituutsdeel is voorwaardelijk om de lintperiode te kunnen behalen. De afstudeerbegeleider beoordeelt het instituutsdeel met een voldaan of onvoldaan. Indien de student een onvoldaan heeft behaald stelt de student in overleg met de afstudeerbegeleider een plan van aanpak voor de herkansing op. Een onvoldaan kan gegeven worden in de volgende gevallen: niet voldaan aan de aanwezigheidsplicht of geen actieve deelname tijdens de bijeenkomsten. Dit ter beoordeling van de afstudeerbegeleider.
8.3 EINDASSESSMENTPERIODE 8.3.1 DE STARTBEKWAME LERAAR De student toont aan in staat te zijn minimaal 25 aaneengesloten dagen zelfstandig te functioneren als leraar primair onderwijs op minimaal niveau 3 op alle 7 SBLcompetenties. Met het eindassessment laat de student zien dat hij startbekwaam is om te functioneren als leraar primair onderwijs. Het eindassessment bestaat uit: het praktijkdeel het bekwaamheidsdossier het eindgesprek
(30%) (40%) (30%)
Een onafhankelijke assessor is verantwoordelijk voor de beoordeling van het eindassessment. Deze assessor is: als docent in dienst van de pabo geschoold op assessmentvaardigheden en gedurende pabo 4 niet op andere wijze betrokken bij de begeleiding van de betreffende student. De assessor baseert zijn oordeel op het praktijkdeel, het bekwaamheidsdossier en het eindgesprek. Bij de beoordeling van het bekwaamheidsdossier en het eindgesprek is altijd een tweede beoordelaar betrokken. De assessor meet of de student voldoet aan de criteria voor de startende leerkracht, de assessor neemt niet de rol van begeleider of coach. 8.3.2 TOETSING EINDASSESSMENTPERIODE Voor het eindassessment geldt het bodemcijfer 6. Om tot een voldoende te komen, moet tenminste aan de volgende voorwaarden worden voldaan: Het praktijkdeel is met een voldoende afgerond (praktijktoets) Weging eindcijfer 30 % Het bekwaamheidsdossier is met een voldoende afgerond (schriftelijke toets) Weging eindcijfer 40 % Het eindgesprek is met een voldoende afgerond (mondelinge toets) Weging eindcijfer 30% De assessor geeft per toetsonderdeel aan of het voldoende is, zodat de student zich kan voorbereiden op het volgende toetsonderdeel. Op basis van alle deelcijfers wordt het eindcijfer bepaald. Alle benodigde formulieren worden ondertekend. De student krijgt de beoordeling na het eindgesprek medegedeeld. De assessor levert het gehele dossier in bij de afstudeerbegeleider van de betreffende student.
Herkansing een onvoldoende beoordeling voor het praktijkdeel: De assessor stelt de procedure voor herkansing in werking, een nieuwe assessor gaat de student bezoeken. een onvoldoende beoordeling voor het bekwaamheidsdossier: de assessor stelt de student schriftelijk zonder toelichting op de hoogte. De student herziet het bekwaamheidsdossier en levert deze versie in bij de assessor. voor het eindgesprek: de assessor doet een voorstel voor de herkansing. Bij alle onderdelen geldt: bij een tweede maal onvoldoende wordt een voorstel voor herkansing voorgelegd aan de examencommissie.
De eindassessmentprocedure Thomas More Hogeschool 2015-2016 Voorbereiding praktijkdeel
Praktijkdeel van het eindassessment
Dossierdeel van het eindassessment
Observatie
De kandidaat levert bij de assessor uiterlijk 1 week voor het eindgesprek het bekwaamheidsdossier in. Zie voor de onderdelen van het bekwaamheidsdossier de pabogids.
Voorwaarden: - de student heeft alle studiepunten van de voorgaande fasen behaald (210 EC uit leerjaar 1, 2, 3 en 4) - Golev is behaald. - de lintstage is met een voldoende afgesloten (18 EC). De kandidaat levert de voorbereiding van het praktijkdeel uiterlijk een week van te voren bij de assessor in. Zie voor de in te leveren documenten de pabogids. De assessor kan bij onvoldoende kwaliteit (zie vereiste documenten voor de voorbereiding in de pabogids) het praktijkdeel verplaatsen en de voorbereiding laten verbeteren. Het praktijkgerichte lio-onderzoek (PGO) is afgesloten met een voldoende. (2 EC)
Competentiegebieden. 1 t/m 4
1. VAI met de coach 2. CGI met de kandidaat
Score competentie -gebieden 1 t/m 4 cijfer 30 %
NO GO De kandidaat heeft bij de competentiegebieden 1 t/m 4 minder dan een 3 gemiddeld gescoord op basis van de observatie en CGI.
GO De kandidaat heeft bij de competentiegebieden 1 t/m 4 gemiddeld een 3 gescoord op basis van de observatie en CGI.
NO GO De kandidaat krijgt het scoringsformulier (SBL-competenties) zonder toelichting. De assessor maakt een voorstel voor de herkansing. Er wordt een nieuwe assessor aangewezen. De procedure herhaalt zich. * Bij nogmaals onvoldoende doet de assessor een voorstel voor herkansing en legt dit voor aan de onderwijsexamencommissie. Deze neemt een beslissing over de herkansing.
De assessor stelt in samenspraak met de medebeoordelaar de beoordeling voor het bekwaamheidsdossier vast. Bij voldoende beoordeling volgt de voorbereiding van het eindgesprek door de student.
Cijfer 40 % Bij onvoldoende beoordeling krijgt de student de door de assessor ingevulde lijst “beoordelingscriteria bekwaamheidsdossier” zonder toelichting. Op basis van de lijst mag de student het dossier een maal verbeteren. Bij nogmaals onvoldoende doet de assessor een voorstel voor herkansing en legt dit voor aan de onderwijsexamencommissie. Deze neemt een beslissing over de herkansing.
Gespreksdeel van het eindassessment. Voorwaarden: De student heeft 170 EC en toont dit aan d.m.v een screenshot van de Allurislijst bij de afstudeerbegeleider. De minor is afgesloten met een voldoende. Het eindgesprek vindt plaats met de student, assessor en een medebeoordelaar van de pabo of een collega uit het veld. Indien cijfer 6 of hoger: bewezen startbekwaam voor leraar primair onderwijs. Cijfer 30 %. Indien lager dan een 6: de student krijgt de ingevulde lijst “beoordelingsformulieren voor het eindgesprek”. De assessor en student maken een afspraak voor de herkansing van het eindgesprek Indien de herkansing onvoldoende is: de assessor maakt een voorstel voor de herkansing en legt dit voor aan de onderwijsexamencommissie. Deze neemt een beslissing over de herkansing.
8.3.3 HET PRAKTIJKDEEL De student staat 25 aaneengesloten dagen geheel zelfstandig voor de groep en maakt gebruik van de dagplanning, weekplanning en eventuele lesvoorbereidingen zoals omschreven bij de lintperiode. De student laat minimaal twee lessituaties zien uit verschillende vakgebieden. Er kan een keuze kan worden gemaakt uit de volgende ontwikkelingsgebieden: een lessituatie uit de vakgebieden taal of rekenen een lessituatie uit het vakgebied mens en wereld een lessituatie uit het vakgebied kunstzinnige oriëntatie een lessituatie uit het vakgebied bewegingsonderwijs aan kleuters
De assessor maakt met de student een afspraak voor een praktijkobservatie. Deze observatie valt binnen de 25 aaneengesloten dagen van het eindassessment. Een week voordat de assessor in de groep komt voor de praktijkobservatie levert de student voorbereidende documenten in bij de assessor en op de portal bij het aangewezen inleverpunt ter controle en archivering. Deze documenten zullen via een scan door Ephorus op plagiaat worden gecontroleerd. De uitslag van deze scan kan medebepalend zijn voor de beoordeling. De beoordelaar heeft hierin een doorslaggevende stem. Het gaat hierbij om: De gegevens van de student (studentnummer, tel. nr. enz.) Naam, adres, telefoonnummer van de school, naam van de directeur en de coach. Situatiebeschrijving van groep en school; Weekplanning; Dagplanning; Gedifferentieerde lesvoorbereidingen; In de groep liggen klaar: het logboek, groepsplannen. De voorbereiding voor het praktijkdeel van het assessment dient volgens de APA-norm geschreven te worden (zie de vormcriteria schriftelijk werk). De assessor observeert de kandidaat ongeveer 2 tot 2,5 uur in de groep. Aansluitend volgt een vrije attitude interview met de liocoach met als doel de onderwijsvisie van de liocoach en de lioschool te verhelderen en hiermee het door de student verzorgde onderwijs in de context te plaatsen. Ter afsluiting van de praktijkobservatie vindt een criteriumgericht interview met de student plaats. Dit gestructureerde interview beoogt dat de student zijn handelen, betreffende het moment van observatie, kan onderbouwen. De student reflecteert op zijn eigen handelen. Beoordeling praktijkdeel De assessor beoordeelt het praktijkdeel aan de hand van het beoordelingsformulier voor het praktijkdeel. De student krijgt na afloop te horen of het een onvoldoende of voldoende is. Bij een voldoende beoordeling heeft de student bij de competentiegebieden 1 t/m 4 gemiddeld een 3 gescoord. Binnen twee dagen wordt het vastgestelde cijfer per mail aan de student medegedeeld en ingevoerd in Alluris. Dit oordeel wordt uitgedrukt in een deelcijfer dat voor 30% meetelt in het eindoordeel.
Herkansing praktijkdeel Bij een onvoldoende beoordeling (de student heeft bij de competentiegebieden 1 t/m 4 minder dan een 3 gemiddeld gescoord op basis van de observatie en CGI) dient de student het praktijkdeel te herkansen. Het cijfer wordt ingevoerd in Alluris. Er wordt een nieuw assessor aangewezen en de procedure herhaalt zich. 8.3.4 HET BEKWAAMHEIDSDOSSIER Het bekwaamheidsdossier is een dossier met een selectie van de belangrijkste beroepsopdrachten en bewijsmaterialen die de student verzameld heeft gedurende de liostage. Deze representeren de ontwikkeling van de student tot startbekwaam leerkracht. 8.3.5 BEOORDELINGSPROCEDURE BEKWAAMHEIDSDOSSIER Als het praktijkdeel voldoende is geeft de assessor goedkeuring voor het aanleveren van het bekwaamheidsdossier ten behoeve van het eindgesprek. 1.
2.
3. 4.
5.
6.
De student levert een week voorafgaand aan het eindgesprek zijn bekwaamheidsdossier in via de portal. Het dossier zal via een scan door Ephorus op plagiaat worden gecontroleerd. De uitslag van deze scan kan medebepalend zijn voor de beoordeling. De beoordelaar heeft hierin een doorslaggevende stem. De assessor leest het dossier en: formuleert vragen per onderdeel van het dossier en noteert deze op het daarvoor bestemde formulier. berekent een voorlopig eindresultaat (cijfer) en verwoordt algemene feedback op het beoordelingsformulier (opmerkingen). De tweede beoordelaar leest (een selectie van) het dossier. De assessor deelt zijn bevindingen met betrekking tot het bekwaamheidsdossier mee aan de tweede beoordelaar. De tweede beoordelaar ondersteunt de bevindingen of zet er een andere indruk naast. De student krijgt uiterlijk één dag voor het eindgesprek per mail te horen of het dossier voldoet aan de eisen of niet. Indien het bekwaamheidsdossier niet voldoet aan de eisen, meldt de assessor per mail aan de student op welke criteria eindniveau (A t/m G) onvoldoende gescoord is. De assessor voert de onvoldoende beoordeling in Alluris in. Het geplande eindgesprek wordt indien nodig uitgesteld. De student heeft een week om het dossier opnieuw in te leveren via de portal. Stap 2 en 3 herhalen zich. Bij een voldoende beoordeling krijgt de student uiterlijk een dag voor het eindgesprek via de mail de beoordeling van de assessor. Het cijfer wordt in Alluris ingevoerd. Het cijfer telt voor 40% mee in de eindbeoordeling. Bij een onvoldoende beoordeling van de herkansing kan de student via de examencommissie een extra herkansing aanvragen.
Inhoudelijke onderdelen bekwaamheidsdossier A. Persoonlijke visie op onderwijs De student beschrijft zijn persoonlijke visie op onderwijs. Dit wordt onderbouwd met behulp van theoretische bronnen en persoonlijke ervaringen. De visie op onderwijs wordt gefundeerd vanuit een kindvisie, mensvisie, visie op leren en de maatschappij. Vanuit de eigen visie interpreteert de student de visie van de lioschool en verwoordt wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen deze visies.
B. Een complexe situatie met de volgende inhoudelijke eisen: De student beschrijft een complexe situatie die er concreet aan heeft bijgedragen dat de student zich heeft ontwikkeld tot startbekwaam leerkracht en waarin hij als zelfstandig professional heeft moeten handelen. De context van de situatie en het eigen handelen wordt beschreven. In de beschrijving wordt de koppeling gemaakt naar meerdere competenties en komt competentie 7 aan bod. De student beschrijft wat hij geleerd heeft van de situatie aan de hand van het model van Bateson (zie portal). De complexe situatie wordt onderbouwd vanuit een theoretisch kader waarbij bronnen vanuit minstens twee verschillende invalshoeken worden gebruikt zoals wetenschappelijke artikelen, artikelen uit vaktijdschriften, studieboeken, beleidsstukken, geraadpleegde experts of protocollen voor het handelen. C. Praktijkgericht lio-onderzoek Ontwerpen van onderwijs Zie kaart ‘Praktijkgericht lio-onderzoek Ontwerpen van Onderwijs’ op de portal. Een samenvatting van het onderzoek wordt opgenomen in het bekwaamheidsdossier. D. Bewijzen van de SBL competentiegebieden. Competenties 1 t/m 4 : 2 bewijzen per competentie (totaal 8) Competentie 5 en 6 : 3 bewijzen per competentie, verdeeld over de deelcompetenties (totaal 6) Competentie 7 : 1 bewijs In de bewijzen laat de student de ontwikkeling ten aanzien van die competentiegebieden zien. De bewijzen zijn afkomstig uit de liostage. De beschreven bewijzen worden onderbouwd met behulp van theorie en (kunnen) worden ondersteund door instrumentele bewijzen, opgenomen in de bijlagen bij het dossier. E. De totaalreflectie. In de totaalreflectie laat de student zijn “doorgroeibekwaamheid” zien, door zijn persoonlijke en professionele ontwikkeling en het bereikte niveau te beschrijven. Ervaringen vanuit de hele opleiding, zowel uit de stage, het onderwijs op de pabo als zelfstudie staan in deze totaalreflectie centraal: de zogenaamde ‘sleutelmomenten’, waar de student veel van geleerd heeft en die vormend zijn geweest voor wie hij nu is als
startbekwaam leerkracht. Denk aan “missers”, “parels”, moeilijke of juist inspirerende ervaringen of ontmoetingen met personen uit de stage, maar ook aan leermomenten, inspiratie of moeilijke aspecten uit de opleiding. De reflectieniveaus van Korthagen (zie portal) of Bateson geven richting aan de wijze van reflecteren. Literatuur De student zorgt voor een actuele literatuurlijst, alle vermelde bronnen zijn aangehaald in de tekst van het dossier en er moeten minimaal drie internationale bronnen gebruikt zijn. Vormcriteria Het bekwaamheidsdossier dient te voldoen aan de vormcriteria voor schriftelijk werk en omvat ongeveer 25 pagina’s, exclusief voorkant en inhoudsopgave. De bijlagen mogen ook 25 pagina’s omvatten. De geldende vormcriteria zijn te vinden op de portal. Het bekwaamheidsdossier wordt pas inhoudelijk beoordeeld als het aan deze criteria voldoet. Beoordeling Bekwaamheidsdossier Het bekwaamheidsdossier wordt beoordeeld door de assessor met gebruikmaking van beoordelingscriteria bekwaamheidsdossier (zie instructiekaart eindassessmentperiode). De medebeoordelaar beoordeelt (een selectie van) het bekwaamheidsdossier. Ook dit resultaat wordt uitgedrukt in een deelcijfer en telt voor 40% mee in het eindoordeel. Als het bekwaamheidsdossier voldoende is volgt goedkeuring voor het eindgesprek. 8.3.6 HET EINDGESPREK Het eindgesprek is het allerlaatste onderdeel van de opleiding. Met het eindgesprek toont de student aan startbekwaam te zijn. Tijdens het gesprek wordt vastgesteld of de student functioneert op hbo-niveau, in voldoende mate functioneert volgens de SBL-competenties en de transfer kan maken tussen de theorie en de praktijk. Het eindgesprek duurt 45 minuten. Na het gesprek volgt de beoordeling van het gehele eindassessment. 8.3.7 BEOORDELINGSPROCEDURE EINDGESPREK 1. 2.
3.
De tweede beoordelaar maakt tijdens het gesprek korte aantekeningen op het daarvoor bestemde formulier. De student start met het toelichten van zijn visie op onderwijs, complexe situatie, het praktijkgericht LIO-onderzoek en plaatst deze in een bredere context. Zo kan de eigen profilering en de identiteit van de student naar voren komen in het eindgesprek. De beoordelaars stellen tussentijds vragen (indien gewenst door de student). Er volgt een gesprek waarbij in ieder geval - incongruente delen uit het bekwaamheidsdossier / praktijkbezoek worden bevraagd. - het reflectieniveau van de student wordt getoetst. - de theoretische onderbouwing van de student wordt getoetst. - aandacht besteed wordt aan competentie 5 en 6. - de student aan het einde van het gesprek de gelegenheid wordt geboden nog iets toe te voegen of toe te lichten.
4. 5.
6.
7.
De student wordt, na afloop van het gesprek, verzocht de gespreksruimte te verlaten. Na het eindgesprek gaan de assessor en de medebeoordelaar in gesprek over het niveau van functioneren aan de hand van de criteria eindgesprek. Eerste en tweede beoordelaar worden het eens over het de beoordeling en onderbouwen hun oordeel. Het niveau van het eindgesprek wordt uitgedrukt in een deelcijfer dat voor 30% meetelt in het eindcijfer. Het eindresultaat (gewogen gemiddelde van praktijkdeel, dossier en eindgesprek) wordt medegedeeld aan de student met toelichting door de beoordelaars en op het formulier gezet. Alle betrokkenen zetten hun handtekening op het ‘Beoordelingsformulier Eindgesprek’.
Procedure bij onvoldoende eindgesprek De onvoldoende wordt medegedeeld aan de student, de eerste beoordelaar meldt aan de student op welke criteria (A,B,E,G) onvoldoende gescoord is. Het onvoldoende resultaat wordt ingevoerd in Alluris. Het herkansingsgesprek wordt in overleg met alle betrokkenen (assessor, tweede beoordelaar, student) ingepland. Het eindgesprek kan worden opgenomen ten behoeve van leerdoeleinden en archivering. 8.3.8 EINDASSESSMENTDOSSIER EN ARCHIVERING Nadat de assessor het originele complete eindassessmentdossier van de student heeft ingevuld, krijgt de student een kopie en levert de assessor het dossier in bij de afstudeerbegeleider van de student. De assessor voert de cijfers voor het eindassessment in. Het eindassessmentdossier bestaat uit de volgende formele formulieren: Voorblad eindassessmentdossier Beoordelingsformulieren eindassessment praktijkdeel Beoordelingsformulieren bekwaamheidsdossier Beoordelingsformulier eindgesprek Daarnaast worden, na het invoeren van het cijfer, in het afstudeerdossier de volgende documenten opgenomen: het minorverslag en beoordeling hiervan; het lintdossier; screenshot van de cijferlijst met 170 EC de voorbereiding van het praktijkdeel van het assessment; het praktijkgericht lio-onderzoek; het bekwaamheidsdossier van de student. De student is verantwoordelijk voor het aanleveren van de zes laatst genoemde documenten.
8.4 STUDIEMATERIAAL Allereerst informeert de pabogids de student over de inhoud van de opleiding (inclusief het leren in de praktijk). Daarnaast worden alle onderwijsonderdelen door uiteenlopende onderwijsmaterialen ondersteund. De student ontvangt aan het begin van iedere onderwijsperiode de benodigde onderwijsmaterialen via de portal en houdt zelf de persoonlijke stagemap en het bekwaamheidsdossier bij. Kaarten De terugkomdagen kennen een specifieke inhoud. De kaarten informeren de student daarover. Door het werken met de kaarten krijgt het bekwaamheidsdossier gestalte. Digitale leeromgeving (portal) De digitale leeromgeving van de Thomas More Hogeschool is de portal. Op de portal zijn materialen te vinden zijn die het onderwijs ondersteunen. De modulebeschrijvingen en kaarten bevatten alle informatie die de student nodig heeft voor het volgen van de leeractiviteiten die op de opleiding plaatsvinden en informatie hoe de student zich kan voorbereiden op de toetsing. Niet alleen de kaarten zijn hier te vinden, maar ook digitale bronnen en doorverwijzingen. Elke student krijgt een unieke inlogcode voor de portal en krijgt zo toegang tot de portal, het studentinformatiesysteem, rooster en mail. Studenten kunnen deze digitale omgeving indelen naar eigen behoefte. Studieboeken De student stelt naar eigen inzicht een lijst samen met boeken ten behoeve van het laatste traject van zijn studie.
8.5 STUDIEBEGELEIDING GESPREK
VOORTGANGSGESPREK
Bij de start van studiejaar pabo 4 en start afstudeerfase Doel vaststellen focus, plan van aanpak Wie studenten, afstudeerbegeleider, liocoach Waar pabo, liocoachmiddag Duur vastgesteld door docent en student Resultaat dynamisch document: plan van aanpak, verwachtingen en afspraken ten aanzien van studievoortgang
Gedurende het pabo 4 jaar. Doel terugblik afgelopen periode, bespreken van (toets-) resultaten en ontwikkeling, aantonen doorgroeibekwaamheid Wie student, liocoach en afstudeerbegeleider Waar pabo en stageschool Duur afgestemd op de behoefte van de student Resultaat steeds bijgesteld plan van aanpak
8.6 BETROKKENEN & ROLLEN WAAR IS DE STUDENT VOOR VERANTWOORDELIJK?
STUDENT
LIOCOACH
heldere communicatie met stageschool, de liocoach, stagebegeleider, afstudeerbegeleider en assessor zich houden aan afspraken die op stageschool gelden (bijv. kleding, werktijden, liocontract) gemaakte afspraken nakomen en documenteren in de stagemap, invulling voortgangsdossier leeractiviteiten schriftelijk voorbereiden en vooraf met de mentor/coach doorspreken(dag-weekplanning) Groepsoverstijgende/schoolbrede activiteiten ondernemen nemen van eigen initiatieven tot een zinvolle en leerzame invulling van de stage bijhouden bekwaamheidsdossier ontwerpen, bijstellen en uitvoeren van praktijkgericht lioonderzoek WAAR IS DE LIOCOACH VOOR VERANTWOORDELIJK? begeleiden van de student in zijn/haar klas. is vast aanspreekpunt voor de student. is voorbeeldfunctie t.a.v. betekenisvol en boeiend onderwijs. creëert veilige leeromgeving waar student succeservaringen opdoet. biedt ruimte tot ontplooiing van de student. observeert lesactiviteiten van student en geeft feedback. geeft beoordelingsadvies aan einde van elke periode Zie toelichting rol coach WAAR IS DE AFSTUDEERBEGELEIDER VOOR VERANTWOORDELIJK?
AFSTUDEER BEGELEIDER
De afstudeerbegeleider stuurt en houdt zicht op de ontwikkeling van de student als beroepsbeoefenaar met de SBL-competenties als kader. voert focus en voortgangsgesprekken met de student organiseert terugkombijeenkomsten op de pabo in samenwerking met de studenten begeleidt de student bij het maken van het plan van aanpak, het schrijven van complexe situaties en het bouwen aan het bekwaamheidsdossier beoordeelt actieve bijdrage student met voldaan/onvoldaan. Begeleidt de student tot aan het einde van de opleiding. Beoordeelt praktijkgericht lio-onderzoek.
OPLEIDINGSCOORDINATOR
STAGEBEGELEIDER/ AMBASSADEUR
ASSESSOR (Eindassessment)
STAGECOÖRDINATOR
MANAGER SAMEN OPLEIDEN
WAAR IS DE OPLEIDINGSCOORDINATOR VOOR VERANTWOORDELIJK? De rol van de opleidingscoördinator in de school wordt niet overal op dezelfde wijze ingevuld. De opleidingscoördinator is in ieder geval degene: die binnen de basisschool de stage coördineert die studenten welkom heet bij aanvang van de stage waar studenten in geval van problemen tijdens de stage bij terecht kunnen En speelt in op diverse basisscholen ook een nadrukkelijke rol in: de begeleiding en beoordeling (pabo 4) van studenten bij groepsoverstijgende leeractiviteiten volgen van het leerproces van de student door uitvoeren van praktijkobservaties en geven van gerichte feedback DE STAGEBEGELEIDER IN DE ROL VAN AMBASSADEUR: - is de vaste stagebegeleider vanuit de pabo op de basisschool die de begeleiding van alle studenten verzorgt. - onderhoudt regelmatig contact met de directie, opleidingscoördinator en mentoren binnen de basisschool. - informeert het team binnen de basisschool over actuele ontwikkelingen op de pabo. - licht waar nodig binnen de school de stagegids, het gebruik van de stageformulieren en het onderwijsprogramma van de pabo toe. - kan een rol spelen in de ontwikkeling van de basisschool en bespreekt in dit kader eventuele scholingsbehoeftes met de directie van basisschool. - is de eerste contactpersoon vanuit de pabo in geval van problemen/verbetersuggesties/ andere opmerkingen en communiceert dit met de stagecoördinator WAAR IS DE ASSESSOR VOOR VERANTWOORDELIJK? observeert en beoordeelt het praktijkdeel van het eindassessment voert vrije attitude interview met liocoach voert criteriumgericht interview met student beoordeelt het bekwaamheidsdossier beoordeelt het eindgesprek samen met een tweede beoordelaar STAGECOÖRDINATOR - coördineert inhoudelijke en organisatorische zaken rondom stage. - onderhoudt contacten met het werkveld. - kan benaderd worden in geval van moeizame communicatie tussen de stageschool en stagebegeleider. - beoordeelt stageverzoeken van studenten die afwijken van het reguliere stagebeleid. - Zet maatwerktrajecten samen met stagebegeleiders uit. -Ontwikkeling stagebeleid. MANAGER SAMEN OPLEIDEN: -Programmamanagement Samen Opleiden (eindverantwoordelijke stagelijn) - participatie werkveld binnen andere onderwijsmodules en projecten Samen Opleiden. - Strategische beleidsontwikkeling Samen Opleiden i.s.m. besturen, bovenschoolse opleidingscoördinatoren en directeuren - Onderhoudt vanuit de pabo contacten met het werkveld.
STAGEBUREAU
- Draagt zorg voor bovenschoolse communicatie van pabo naar werkveld en vice versa. - Programmering Samen Opleiden overleggen en werkveldbijeenkomsten. - Ontwikkeling stagebeleid. HET STAGEBUREAU: draagt zorg voor de stageplaatsing van alle voltijd studenten benadert scholen en onderhoudt contacten met scholen en besturen in het kader van het opvragen van stageaanbod en het plaatsen van studenten. verzorgt in geval van vragen vanuit het veld de primaire informatievoorziening. draagt zorg voor de organisatie rondom de stagebegeleiding. draagt zorg voor de distributie rondom stagebeoordelingen. verzorgt de distributie van materialen m.b.t. de stage
8.7 TOELICHTING ROL LIOCOACH De liocoach heeft de belangrijke taak om de stagiair in de praktijk zicht te geven op wat het beroep inhoudt en vraagt van een leraar. De liocoach maakt het leren van de student in de praktijk mogelijk en begeleidt door samen te werken, ervaringen na te bespreken en feedback en tips te geven. De liocoach heeft in eerste instantie een voorbeeldfunctie voor de student. Als de student zelfstandig met opdrachten en/of vaardigheden aan de slag gaat zal de liocoach observeren en hierover terugkoppelen richting de student. Naast deze feedback verwachten wij dat de liocoach met de student evalueert en de ontwikkeling van de student bespreekt en zichtbaar wordt. Aan het einde van de lintperiode formuleert de liocoach een beoordelingsadvies (zie formulier in voortgangsdossier). BEGELEIDING & BEOORDELING Met de volgende instrumenten en gespreksmomenten kan de liocoach aan zijn begeleiding handen en voeten geven: Liocoachmiddag: In oktober vindt er een liocoachmiddag plaats waar de nadruk ligt op afstemmen van het liotraject tussen liocoach en de student. Er wordt aandacht besteed aan begeleidingstijlen, doelen gesprek, informatievoorziening en het uitwisselen van ervaringen. Focusgesprek: In pabo 4 voeren de Llocoach en student n.a.v. een focus- gesprek op de pabo, een aanvullend focusgesprek op de stageschool. Week, dag & lesvoorbereiding: met student planning maken/ ondersteunen van voorbereiding lintperiodedag(en). Feedback: de liocoach noteert opmerkingen en houdt een kort feedbackgesprek na afloop van door de student verzorgde leeractiviteiten. Terugblik op de dag: aan het einde van stagedag(en) blikt de liocoach met de student terug op het verloop van de dag(en). Beoordelingsadvies: de liocoach verzorgt een beoordelingsadvies en is niet verantwoordelijk voor de eindbeoordeling van de lintperiode. Bevindingen en oordeel van de liocoach spelen echter wel een belangrijke rol bij het bepalen van het eindoordeel van de lintstage (uitgedrukt in een cijfer). Op het formulier ‘Beoordelingsadvies liocoach’ formuleert de liocoach zijn advies richting de stagebegeleider. De stagebegeleider ontvangt dit formulier tijdens de praktijkobservatie in de stageklas of via de student (aan het einde van elke periode), zodat het oordeel van de liocoach meegenomen kan worden in de eindbeoordeling. Van belang is dat de liocoach en student blijven communiceren. Als blijkt dat de verwachtingen, communicatie of inbreng niet helder worden, brengt de liocoach de stagebegeleider vroegtijdig hiervan op de hoogte. De stagebegeleider neemt vervolgens contact op met de betreffende student om over voortgang in de stage te spreken. De liocoach en stagebegeleider brengen zonodig ook de opleidingscoördinator van de school op de hoogte van de situatie.
INTERNE ORGANISATIE
9.1 DECAAN & VERTROUWENSPERSOON WIE KUNNEN JE HELPEN BIJ JE STUDIE? DECAAN Bij de studentendecaan kan de student terecht voor aangelegenheden, die te maken hebben met studieloopbaan- of persoonlijke omstandigheden (die van invloed zijn op studievorderingen). De decaan kan de student adviseren op het gebied van beroeps- en studiekeuze. Op de poortal in de site ‘diensten’ is uitgebreide informatie te vinden. FUNCTIEBEPERKING De studentendecaan helpt ook studenten met een functiebeperking. Met een functiebeperking wordt bedoeld: een aandoening van lichamelijke of psychische aard die belemmerend is voor de studievoortgang. De studentendecaan kan hulp bieden met speciale voorzieningen die wellicht nodig zijn. VERTROUWENSPERSOON Thomas More Hogeschool wil een studeer- en werkklimaat scheppen, waarin studenten en medewerkers zich veilig voelen. Daarom is beleid ten aanzien van ongewenst gedrag geformuleerd. Als een student met ongewenst gedrag wordt geconfronteerd, kan hij hiervan melding maken bij de contactpersoon of contact opnemen met de vertrouwenspersoon. De regeling klachtenprocedure ongewenst gedrag en de namen en telefoonnummers van de contactpersoon en de vertrouwenspersoon staat op de portal in de site ‘diensten’.
9.2 EXAMENCOMMISSIE & OER WAT IS DE ROL VAN DE EXAMENCOMMISSIE? DE ROL VAN DE EXAMENCOMMISSIE De examencommissie zorgt voor het toetsreglement en ziet toe op de goede gang van zaken tijdens de toetsen. Zo doet de examencommissie ook een uitspraak over door de docenten of surveillanten aangemelde fraudegevallen. De examencommissie is verantwoordelijk voor de bindende studieadviezen. HOE KAN EEN STUDENT/DOCENT CONTACT OPNEMEN? Contact opnemen kan via de mail:
[email protected] Je krijgt binnen 15 werkdagen antwoord. PROCEDURE VOOR HET INDIENEN VAN EEN VERZOEK De student mailt zijn verzoek aan de examencommissie (via een formulier) met zo volledig mogelijke gegevens. BEROEP BIJ HET COLLEGE VAN BEROEP VOOR DE EXAMENS Als een student het niet eens is met het besluit van de examencommissie kan hij een ‘verzoek tot herziening’ indienen. De examencommissie bekijkt dan het verzoek van de student opnieuw zo nodig aangevuld met extra informatie. Als de student het nog niet eens is met het besluit kan de student beroep aan tekenen bij de COBEX. Dit is de commissie van beroep voor de examens. Dit is een commissie die onder leiding staat van een externe voorzitter. WAT IS DE OER EN WAT IS DAAR TE VINDEN? De OER is de onderwijs -en examenregeling. Daar zijn de regels en regelingen te vinden ten aanzien van de opleiding. Niet alle regels zijn te vinden in de OER. O.a. in deze pabogids zijn regels rondom de stage te vinden. WAAR IS DE OER TE VINDEN? De OER staat op de Portal, te bereiken via de site van het studiejaar
algemeen.
10. ONDERWIJSWERKPLAATS De pabo beschikt over een onderwijswerkplaats (OWP), een leer- en werkplek voor studenten en docenten van de pabo WAT KUN JE VINDEN EN DOEN IN DE OWP In de OWP vind je veel lesmethoden die in het basisonderwijs gebruikt worden. Per vak kun je de methoden vergelijken en je kunt je stagelessen ermee voorbereiden. Daarnaast vind je er algemene en vakdidactische boeken. Verder is er een collectie jeugdliteratuur, prentenboeken, ontdekdozen, poppenkastpoppen etc. De meeste materialen zijn te leen; met name de lesmethoden zijn alleen in de OWP zelf te raadplegen. Ook kun je er vaktijdschriften lezen. Veel materiaal van de OWP is ook inzichtelijk gemaakt op de portal. Je vindt er actuele berichten en links naar bruikbare websites en toegang tot databanken Je kunt gebruik maken van werkplekken met en zonder computers. Je kunt er individueel werken of met een groep. Er is een printer/kopieerapparaat. Kortom: de Onderwijswerkplaats is een onmisbare aanvulling op het curriculum van de pabo. De medewerkers van de OWP helpen je graag!
11. COMMUNICATIE HOE COMMUNICEREN WE MET ELKAAR? PERSOONLIJK CONTACT Op de pabo staat persoonlijk contact in hoog aanzien. Het is dan ook wenselijk om zoveel mogelijk de communicatie in het rechtstreekse contact te zoeken. Het is niet altijd mogelijk om de juiste persoon op het gewenste moment te spreken. Sommige docenten werken parttime, en de studenten zijn ook niet altijd beschikbaar. Lukt het persoonlijk contact niet, dan kan er uitgeweken worden naar de telefoon of de e-mail. STUDENTENMAIL Elke student krijgt een eigen emailaccount (
[email protected]). Middels dit account kunnen docenten en studenten via de mail met elkaar communiceren. Via andere emailaccounts, zoals hotmail of gmail, wordt NIET gecommuniceerd. Spam en de integratie met de Portal zijn hier de aanleiding voor. Studenten dienen hun studentenmail dan ook regelmatig te lezen en op te schonen. Een mail aan een docent is altijd voorzien van een onderwerp en heeft een duidelijk doel of vraag. PORTAL Elke student krijgt een unieke inlogcode voor de portal en krijgt zo toegang tot de digitale leeromgeving portal, het studentinformatiesysteem, rooster en mail. Via de portal is tevens informatie te vinden over roosterwijzigingen, afwezigheidmeldingen van docenten en mededelingen. ROOSTERWIJZIGINGEN De roosters worden indien mogelijk per semester vastgesteld. Helaas kan het toch voorkomen dat er noodgedwongen een roosterwijziging plaatsvindt. Roosterwijzigingen worden bekend gemaakt via de portal AFWEZIGHEIDSMELDINGEN DOCENTEN Afwezigheidmeldingen van docenten worden bekend gemaakt via de portal. ALGEMENE MEDEDELINGEN Algemene mededelingen, zoals aankondigingen of herinneringen worden bekend gemaakt via de portal
CONTACT GEGEVENS
12. CONTACTGEGEVENS Thomas More Hogeschool Stationssingel 80 3033 HJ Rotterdam 010-4657066 MANAGEMENT Lid CVB/ directeur: Dorothee van Kammen e-mail:
[email protected] Manager Samen Opleiden & Nascholing: Nyree Schipper e-mail:
[email protected] tel: 06-38829737 Manager Kwaliteitszorg: Annelies v/d Graaf e-mail:
[email protected] tel: 06-12079193 JAARCOÖRDINATOREN PABO 1: Roeland Vrolijk e-mail:
[email protected] PABO 2: Mariska Krijgsman e-mail:
[email protected] PABO 3: Marjo Quartel e-mail:
[email protected] PABO 4: Minorcoördinator: Martin Langendoen e-mail:
[email protected] Coördinator Afstudeerfase: Peter Vet e-mail:
[email protected] DEELTIJDOPLEIDING Marja van Oudheusden e-mail:
[email protected] STUDENTZAKEN e-mail:
[email protected] CONTACTGEGEVENS STAGE Stagecoördinator: Meike de Bruijn e-mail:
[email protected] tel: 06-12082493 Stagebureau Thomas More Hogeschool: Iris Willebrand en Kirsten Klos e-mail:
[email protected] tel: 010-4111236
13. DOCENTEN Naam Joyce van den Boogaard Jos van den Brand Meike de Bruijn Leontien Dekker Liesbeth van Det Sandra Driessens Wilma van Drunen Nisa Figueiredo Annelies van der Graaf Erwin Groenenberg Marjan Groenewegen Michel Halverhout Sander van der Harst Marijke van Hoeve Hans Jongerius Jorinde Jonker Dorothee van Kammen Jos de Klerk Wessel Klos Arie van Kooten Mariska Krijgsman Gerrie Laban Carla Lambrichts Martin Langendoen Marjolein Oud Marja van Oudheusden Joyce Poiesz Jannette Prins Marjo Quartel Arno van Riet
Telefoon 06 50221289
mailadres
[email protected]
06 44164479 06 12082493 06 53875838 06 12078939 06 53705613 06 12078945 06 12649883 06 12079193
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
06 12079302 06 12079306
[email protected] [email protected]
06 25377833 06 28858729
[email protected] [email protected]
06 14720427 06 12079329 06 12079341 06 12079070
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
06 12085235 06 12079447 06 12079954 06 12082021 06 12085247 06 12082168 06 12082189 06 12082546 06 12082584
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
06 12085269 06 12083240 06 12083469 06 12084182
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Jowina Roelevink Nyree Schipper Lisportalt Schuringa Arjen Stavenuiter Peter Vet Roeland Vrolijk Erwin te Winkel Brigitte Witmus
06 12084185 06 12084883 06 12085175 06 43043332 06 12085166 06 51999147 06 12082633 06 12082055
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Thomas More Hogeschool Stationssingel 80, 3033 HJ Rotterdam +31 (0)10 - 4657066
[email protected] www.thomasmorehs.nl
