Overzicht praktijkvoorbeelden verpakkingspreventie Hangzakje uit één materiaal is beter recyclebaar en voorkomt zwerfafval Tot voor kort presenteerde Look-O-Look haar snoep in winkelrekken in een plastic zakje verlijmd aan een zogenaamde kartonnen kopkaart. Men optimaliseerde het hele assortiment en stapte over op een monoverpakking, helemaal uit kunststof, een zogenaamd flow pack. Het is folie, een seal overlangs en twee sealen aan de kopse kanten. Vervolgens wordt er een ophangopening in gestanst. De nieuwe recyclebare verpakking gebruikt wat extra kunststof folie in ruil voor de kartonnen kopkaarten. Het flow pack levert een easy opening op die het gebruiksgemak vergroot en het ontstaan van zwerfafval tegengaat. Er ontstaan immers geen losse onderdelen meer. Ook verlengt de nieuwe verpakking de houdbaarheid van het snoep en is het overbodige vervoer van lucht aangepakt. Bedrijfsnaam: Look-O-Look International B.V.
Meer sap per pallet dankzij verpakkingsinnovatie Een dankbare manier om minder milieubelastend te werken is om meer producten per pallet te vervoeren. In dit voorbeeld gaat het om meer liters sap per pallet en natuurlijk om de besparingen op transportkosten voor het bedrijf. Hiervoor was wel een innovatie nodig. De sapverpakking heeft een iets andere vorm gekregen die een efficiëntere palletstapeling mogelijk maakt. Het bedrijf voerde een CO2-berekening uit om de milieuwinst te kwantificeren. Bedrijfsnaam: Friesland Campina Riedel
Voor hele kartonnen portfolio over op FSC-karton
Friesland Friesland Campina Riedel voert vier merken vruchtensappen in drankverpakkingen met verschillende volumes. De range loopt van mini- tot en met anderhalve literverpakkingen. In samenwerking met de verpakkingsproducent stappen ze in anderhalf jaar tijd voor de hun gehele „kartonnen portfolio‟, zoals ze het zelf noemen, over op FSC-karton dat verwerkt zit in het laminaat waar de verpakkingen van gemaakt zijn. Andere materialen waar hun drankverpakking uit bestaat zijn kunststof en aluminium. Ook de omdozen behoren tot de kartonnen portfolio en zijn gemaakt van karton met een FSC-keurmerk. Bedrijfsnaam: Friesland Campina Riedel
Pallets uit nieuw en oud hout Jaarlijks bespaart deze palletproducent 280.000 kg aan hout door gebruik te maken van „afvalhout‟. Het bedrijf wil duurzaam omgaan met beschikbare grondstoffen (PEFC en FSC). Bij de levering van „nieuwe‟ standaard en speciale maatpallets aan klanten neemt het bedrijf meteen oude en ook kapotte mee terug in ruil voor een vergoeding. Voorheen betaalden klanten hun afvalinzamelaar voor het meenemen van dit „afval‟. Er wordt ook bespaard op transport van nieuwe grondstoffen. Delen van de oude en kapotte pallets worden verwerkt in nieuwe. Door op deze manier te werken wordt de kans op houten zwerfafval verkleind. Bedrijfsnaam: Pallet van Lapack Trad
Een eigen recyclingsysteem voor consumentenverpakkingen Lush vraagt klanten de zwarte kunststof (PP) cosmeticapotjes terug te brengen naar de winkels. In ruil voor vijf potjes of lege flessen met deksel en dop, biedt het bedrijf klanten een gratis gezichtsmasker aan. Het heeft Lush voor de Nederlandse markt een half jaar gekost om een manier te vinden om alle plastic (PP en gerecycled PET) volledig gerecycled te krijgen. Alle potjes gaan op retourzendingen naar Engeland. Daar worden ze door de eigen manufacturing gerecycled en worden er opnieuw zwarte potjes en flesjes van gemaakt, maar ook furoshiki's (Japanse shawl) en de pillar of fizz (een tube waarin de bruisballen bewaard kunnen worden). Lush nodigt klanten ook uit hun PET-flessendoppen in te leveren. Die kan het bedrijf goed gebruiken als grondstof voor hun zwarte cosmeticapotjes. Bedrijfsnaam: Lush
Recyclaat vindt weg in luchtkussentjes Kunststof luchtkussentjes worden gebruikt om producten puntgaaf van A naar B te krijgen. FP International, producent van de kussentjes, gebruikt als grondstof nu 20% gerecyclede HDPE. Daarmee spaart hij nieuw materiaal uit. De klant blaast op het moment van verpakken de lucht erin. Kussentjes kunnen na gebruik worden hergebruikt of ingezameld worden met het kunststof afval. Bedrijfsnaam: FP International BV
Zelfde vormgeving, minder materiaal Coca-Cola streeft voortdurend naar het terugdringen van het gewicht van de met frisdrank af te vullen kunststof flessen. Anderhalf jaar lang werd er gewerkt aan een gewichtsbesparing die jaarlijks 276.000 kg oplevert. Het gaat om een relatief kleine vermindering die door het volume in flessen met een inhoud van 1 liter, 1,5 liter en 2 liter op de Nederlandse markt toch weer aantikt. De ontwikkeling is uitgevoerd door een team van internationale verpakkingsontwikkelaars. Het uiterlijk van de fles is niet veranderd. Bedrijfsnaam: Coca-Cola
Besparing op gebruik aluminium Anderhalf jaar duurde het om een lichter aluminium deksel voor een frisdrankblikje te ontwikkelen. De vermindering van de milieubelasting gaat in dit geval ook gepaard met een kostenbesparing. Door Coca-Cola werd de besparing van 107.000 kg aluminium op jaarbasis ook omgerekend naar verminderde CO 2-uitstoot met behulp van een CO2berekeningsmodel. Aan de vormgeving van het blikje is niets veranderd. Het op de markt brengen van deze duurzamere verpakkingsoplossing is geen toevalligheid. Coca-Cola maakt al veel langer werk van activiteiten met een lagere CO 2uitstoot en streeft naar een zero-afval verpakkingsoplossing. Het hanteert daarbij een testprotocol voor kwaliteit waarbij onder andere gekeken wordt naar stevigheid van het blikje tegen vallen en barsten. Een andere eis betreft het behoud van vorm zodat het blikje niet teveel uitzet/vervormt als het onder druk gevuld wordt. Ook ondergaan nieuwe verpakkingen transporttesten om na te gaan of stabiliteit van pallets niet in gevaar komt. Een test in het verkoopkanaal maakt ook deel uit van het testprotocol en misschien wel het allerbelangrijkste: de productkwaliteit. Die moet te allen tijde gewaarborgd blijven. Bedrijfsnaam: Coca-Cola
Een lichtere pot bespaart ook energie in de productie ervan Unilever stelt zich ten doel om de hoeveelheid afval in relatie tot de verwijdering van haar producten te halveren tegen 2020. Daarom ontwikkelde zij een methode die zowel het aantal grammen verpakkingsmateriaal als de productresten die achterblijven in de verpakking meet. Unilever hanteert hierbij gepubliceerde nationale indicatoren voor recycling en terugwinning. Soms zijn deze niet beschikbaar en in die gevallen gebruikt ze haar eigen schattingen. De metingen worden gedaan op basis van „gebruik per consument‟ zoals bijvoorbeeld het afval dat gepaard gaat met één portie soep. Voor de kunststof pot Vaseline wilde Unilever de overstap maken van polystyreen naar het beter recyclebare polypropeen. De verpakkingsontwikkelaar zag tegelijkertijd kans de pot lichter in gewicht uit te voeren. Dit levert in Nederland een jaarlijkse besparing van 113.000 kg kunststof op. Voor het maken van elke pot hoeft daarnaast nu minder kunststofgranulaat verhit te worden en na vormen ook weer minder materiaal gekoeld te worden, waarmee de producent van de potten 13.000 MW energie per jaar bespaart. Bedrijfsnaam: Unilever Benelux
Wijn bottelen in Nederland in een lichtgewicht fles Voorheen werd wijn gebotteld in het land van origine. De glazen flessen wogen gemiddeld zo‟n 425 gram. 25.000 Flessen van 75 cl werden verscheept per container. Liever dan glas en het kostbare vervoer van ruimte vervoeren grote retailers nu containers met wijn in kunststof zakken. Per container één grote of vier kleinere zakken wijn. In plaats van 18.750 liter wijn in de oude situatie kan men zo 40.000 liter wijn kwijt in een 40ft container. Het bottelen van de wijn gebeurt in Nederland. Omdat de weg die de fles moet afleggen heel wat eenvoudiger is kan de fles een enorme gewichtsreductie ondergaan. Ze wegen nu nog maar 300 gram. Verder wordt de kurk een lichtgewicht schroefdop en voldoen lichtere omdozen voor het transport. Deze voordelen leiden tot minder CO 2-uitstoot ten gevolge van transport in Nederland en ten slotte tot meer wijn in hetzelfde schap. Bedrijfsnaam: O-I Sales & Distribution BV
Minder verpakkingsafval per meter afdichting
Met dezelfde verpakking tot 75% meer Perfect Foam. Dat betekent: meer meters voegen, meer gaten en holle ruimten afdichten, meer vullen en isoleren dan voorheen. De hoeveelheid verpakkingsafval per meter afdichting neemt flink af. Tremco illbruck ontwikkelde ook een cap om nauwkeurige dosering in de moeilijkste hoeken tot een goed einde te brengen. Productverlies wordt tot een minimum beperkt. Hun moedermaatschappij draagt hen op: “ieder nieuw product dat een bestaand product vervangt moet groener zijn”. Het mag geen of minder schadelijke stoffen bevatten, is efficiënter in gebruik of heeft een lichtere verpakking. Eind 2012 wil Tremco illbruck een meting doen naar de werkelijke resultaten. De schatting is dat men 25% minder verpakkingsmateriaal gebruikt. Dan gaat het over bussen, labels en karton voor omdozen. Zo heeft de distributeur minder voorraad en is er minder transport van bussen voor dezelfde hoeveelheid product. Bedrijfsnaam: Tremco illbruck
Geen claim of label maar vermelding van controleerbare CO2-uitstoot en H2O-verbruik Mediamarkt verstrekt voor wie dat wil plastic tasjes in verschillende formaten bij de kassa. Gezien de waarde van de apparatuur die daar te koop is, is het van groot belang dat die producten heelhuids bij de mensen thuis belanden. De retailer zocht contact met Paardekooper, een kennisintensieve verpakkingsgroothandel. Samen kwamen ze tot een recyclebare tas waarop kwantificeerbaar en controleerbaar te lezen is welke milieu-impact de nieuwe gerecyclede tassen hebben. De CO2- en de H2O-voetafdrukken staan er op afgedrukt. Net als het Plastic Heroes-logo dat consumenten aanspoort de tas na gebruik met ander kunststof verpakkingsafval apart in te zamelen opdat herverwerking mogelijk is. Met een QRcode kunnen consumenten ins & outs over de tas te weten komen. De totale besparing in CO2-uitstoot bedraagt 42%. Op basis van een verbruik van 4,7 miljoen tassen per jaar staat dit gelijk aan 78 Volkswagen Polo‟s die elk 16.000 kilometer afleggen. Paardekooper levert op dezelfde manier onder andere ook plastic tassen aan drankenspeciaalzaak Mitra. Bedrijfsnaam: Paardekooper, Mediamarkt en Mitra
Nieuwe zwaardere verpakking verlaagt toch de milieu-impact Voedselverspilling voorkomen, dat was de reden om over te stappen op een andere verpakking voor theeworst. Van een worstverpakking naar een hersluitbaar kunststof kuipje. Een worstverpakking krijg je moeilijk open, moeilijk leeg en na opening krijg je te kampen met minder smakelijk uitgedroogd product. Ook is de worstverpakking lastig te recyclen vanwege de metalen clips aan de uiteinden. De meeste consumenten zullen niet geneigd zijn de schaar te hanteren alvorens het kunststof folie, ook nog goed leeggemaakt, in de Plastic Heroes-zak te gooien. Het nieuwe hersluitbare kuipje kent deze nadelen niet. De hersluitbare verpakking beschermt het product beter, is gemakkelijk leeg te maken en kan na gebruik gerecycled worden. Nadelig is dat er meer kunststofmateriaal in de verpakking verwerkt is. De stelling is echter dat de milieu-impact van het verpakte product toch vermindert. Meer theeworst zal de boterham bereiken dankzij de nieuwe verpakking. Bedrijfsnaam: Zwanenberg Food Group
100 gram meer in precies dezelfde zak Waarom zou je dat niet doen? Omdat zich misschien problemen voordoen in de verwerking op de lijnen in de fabriek? Productiemensen van Suiker Unie gingen de uitdaging aan. In dezelfde zakken wordt nu 100 gram basterdsuiker méér afgevuld. Tegelijk met de nieuwe inhoud is ook het design aangepast. De richtlijnen van collomoduul leiden in dit bedrijf tot de meest efficiënte beladingsgraad van hun pallets. En onderzoek naar het kunnen optimaliseren van het gebruik van transportverpakkingsmateriaal zet men ook standaard in gang. Dat leverde in dit geval niets op, of toch wel. Want in de nieuwe situatie gaan er verrassend genoeg evenveel consumenteneenheden in dezelfde omverpakking. Het resultaat is 20% meer suiker op de pallet en in de vrachtwagen terwijl de hoeveelheid zakken en omdozen gelijk blijft. Jaarlijkse besparing kunststof en karton: 38.381 kg. Bedrijfsnaam: Suiker Unie
Het voordeel van jute Jaarlijks gaan er in Nederland meer dan 1,5 miljard plastic tasjes over de toonbank. Ze worden gemiddeld maar 12 minuten gebruikt. Weggooien kent drie hoofdroutes: de kunststof inzameling, restafval en zwerfafval. Sligro stapte voor introductiepakketten van hun eerlijk & heerlijkconcept over op tassen gemaakt van jute en katoen die gericht zijn op langdurig gebruik. Hun klanten zijn enthousiast én verbaasd. Dat een op het oog fragiel tasje een pakket van 8 kilogram kan dragen. Jute zuivert, net als bomen, lucht door veel CO2 op te nemen. Het opnamevermogen van jute is alleen veel groter. Het wordt verbouwd in afwisseling met aardappelen of rijst en kan gezien woorden als een hernieuwbare grondstof. Die afwisseling met aardappelen of rijst werkt goed omdat jute overtollig water dat ontstaat door hevige regenval opneemt. Ten slotte maken bepaalde nutriënten in de wortels de grond vruchtbaarder. Dit alles maakt dat het energiegebruik van deze tassen laag is. Het productieproces, van teelt tot weven, gebeurt met de hand en zonder machines. Vervoer naar Nederland gaat per boot. De producent heeft CO 2emissierechten gekocht. Dat is een methode waarmee bedrijven hun klimaatbelasting als het ware kunnen 'afkopen'. Bedrijfsnaam: Pure Jute en Sligro
Slim nagedacht over levering van onbeschadigde koekjes Als een industriële bakkerij lekkers kan produceren, kan het ook zelf trays vormen uit ultralicht golfpapier, lijkt men gedacht te hebben bij Schut Systems bv/PilloPak BV. Golfpapier, als alternatief voor kunststof trays die meer volume innemen tijdens transport en ontnest moeten worden voor gebruik. De leverancier van de verpakkingsmachines dacht mee met de bakkerij. Twee jaar duurde de ontwikkeling waarbij ook de leverancier van het golfpapier betrokken was. De kwetsbaarheid van het golfpapier en de technische beperkingen van de verpakkingsmachine maakten de ontwikkeling uitdagend. De bakkerij kocht een speciale tray-opzetmachine. Ongevouwen, als plano geleverde trays, worden nu opgezet tot trays met een vakverdeling. Het ingenieuze opzetproces doet denken aan de Japanse papiervouwkunst, Origami. Dit lockingsysteem maakt lijm overbodig. Het volume aan verpakkingsmateriaal en het bijbehorende aantal transportbewegingen namen af. Verder voorkomt de vakverdeling breuk, wat altijd nog het allerbelangrijkste is. Want kapotte koekjes blijven liggen in het schap. De afvalverbrandingsinstallatie is hun voorland. Weg is alle energie die is gaan zitten in grondstoffen en productie van het
lekkers. En dat staat in geen verhouding tot de energie die nodig is voor het verpakken. Bedrijfsnaam: Schut Systems bv/PilloPak BV
Productie dichterbij spaart transportkilometers en dus CO2-uitstoot De inkoper van Arla inventariseerde alternatieven voor het produceren en afvullen van hun fruityoghurt in Denemarken. Verplaatsen van die activiteit naar Nederland zou nodeloze transportkilometers en dus nodeloze CO2-uitstoot voorkomen. Besloten werd dit door te voeren en te gaan werken met een nieuwe verpakking van een Nederlandse leverancier. Het resultaat is een lichtere productverpakking en ook een lichtere omdoos. Dat laatste is opmerkelijk want in de praktijk wil een lichtere productverpakking nogal eens leiden tot een zwaardere omdoos. Dit bedrijf heeft de ruimte voor verbetering die er blijkbaar nog was, goed benut. Bedrijfsnaam: Arla Foods BV
Worstverpakking voor veel meer kit Soudal stelt geaccepteerde goed functionerende verpakkingen ter discussie. In dit voorbeeld gaat het om de harde kunststof kokers waarin kit zit voor de bouw en de industrie. Waarom zou je kit niet afvullen in een flexibele kunststof worstverpakking? Op hun site staat nu te lezen: “Gesloten ALU handpistool voor het pneumatisch verwerken van worsten.” De toegepaste folie bestaat uit (PP/aluminium/PP). Metalen clips sluiten de uiteinden van de worst af. Er gaat bijna tweemaal zoveel kit in. Deze worstverpakking is speciaal bestemd voor de professionele markt, waar tijd geld is. Het bijna tweemaal zolang kunnen doorwerken voordat het moment van verwisselen van een kitverpakking is aangebroken, tikt aan. Goed leeg kunnen maken van de verpakking voorkomt onnodige productverspilling. Voordeel is er ook tijdens transport. Minder lucht in de omdoos en minder omdoos per meter afdichting. Verder is na gebruik het verpakkingsafval minimaal en het neemt weinig ruimte in. Wel werd het afvullen van de worstverpakking ervaren als een belemmering. Men spreekt over “een grote hindernis”. Het bedrijf heeft „m gelukkig toch genomen. Bedrijfsnaam: Soudal
Hopelijk gaat het bij deze innovatie om het topje van de ijsberg van wat er mogelijk is. De ontwikkelingen in de productie van steeds dunnere folies die toch sealbaar zijn gaan steeds maar door. Alleen voor sla bespaart men toch weer 2.280 kg per jaar. En al moeten we er rekening mee houden dat de besparingen relatief steeds kleiner worden, toch is elke bespaarde kilogram kunststof er één. En dat merkt de retailer ook in de portemonnee. Bedrijfsnaam: Albert Heijn
Albert Heijn toont aan dat het chique, rechte, slanke zusje van de snij- en sperzieboon, efficiënter verpakt kan worden. Pretenties hoeven hier niet in de verpakking tot uitdrukking te komen. Een flow pack, anders gezegd een gesealde folie, voldoet. Het bakje kan achterwege blijven. Er wordt 75% bespaard op het gebruik van kunststof verpakkingsmateriaal. Dit komt overeen met 14.400 kg op jaarbasis. Bedrijfsnaam: Albert Heijn
Plastic Heroes-logo op verpakkingen van Verkade Weggooilogo‟s afdrukken op verpakkingen helpt eindgebruikers om verpakkingsafval op de juiste manier weg te gooien. Grondstoffen die verwerkt zijn in het verpakkingsafval kunnen dan opnieuw worden gebruikt. Maar niet elke consument is materiaaldeskundige. Waarom zou je de mensen niet een handje helpen? Verkade selecteerde zijn producten die uitsluitend in kunststof folie verpakt worden. De verpakkingsontwikkelaar van het bedrijf nam contact op met Nedvang over de mogelijkheid van plaatsing van het Plastic Heroes Logo op al deze verpakkingen. Na een check op het materiaal volgde de goedkeuring. Consumenten worden nu praktisch geïnformeerd en kunnen bijdragen aan de kringloop van kunststof verpakkingsmaterialen. Bedrijfsnaam: Koninklijke Verkade
50% minder kunststof in 5 jaar tijd Violen worden gekweekt in kleine polypropeen bakjes. Dat is gangbaar. Dit bedrijf heeft zich ten doel gesteld om binnen vijf jaar de hoeveelheid kunststof verpakkingsmateriaal met 50% terug te dringen. Inkoop, marketing, verkoop en verpakkingsontwikkeling werkten gezamenlijk een jaar lang aan een nieuwe manier van produceren en verpakken, passend bij de doelstelling van het bedrijf. De plantjes worden nu gekweekt in een perskluit, waarna ze in een vouwkartonnen bakje worden gestopt. Deze methode bespaart 30.000 kg kunststof in 5 jaar tijd. Daar staat tegenover dat 18.000 kg karton hiervoor in de plaats komt. Kweken in een perskluit is prijstechnisch bij lange na niet concurrerend ten opzichte van de conventionele productiemethode. De kweker geeft aan: “Het zal dus nog een hele speurtocht zijn om op een enigszins gelijkwaardig niveau uit te komen, aangezien de markt voor deze bulkartikelen niet bereid is substantieel meer te betalen.” Bedrijfsnaam: A. Baas Potplantenkwekerij
Afscheid van folie om doosje Samen met de theeleverancier keek De Category Manager van Albert Heijn naar de mogelijkheid om de verpakking van hun privat label thee duurzamer te maken. De uitdaging? Afscheid nemen van de folie om het doosje. Negen maanden later was het zover en was de oplossing in de schappen te bewonderen. Het bleek nog een hele uitdaging te zijn om de theedoosjes volledig afsluitbaar en hersluitbaar te maken. Met het oog op het EK Voetbal rekende het bedrijf de bespaarde hoeveelheid folie om in voetbalvelden. Het zijn er 108. Bedrijfsnaam: Albert Heijn
Frites in plaats van lucht op pallet Aan de smaak van de frites proef je het niet. Maar Aviko werkte een jaar lang aan een efficiëntere productie. Hoe het werkt? Dozen vol frites worden op pallets gestapeld die men liefst ook nog boven op elkaar plaatst. Dat stelt eisen aan de stijfheid en sterkte van de omdozen. De belasting, veroorzaakt door de bovenste laag dozen, wordt voor een belangrijk deel door de hoekribben van de dozen omlaag geleid. Wie met meer succes wil stapelen, verstevigt deze hoekribben. Dat deed Aviko. Verder heeft alle ruimte in een omdoos die niet benut wordt een negatief effect op het doorleiden van die krachten. Aviko koos voor frites in plaats van lucht op de pallet. En het zag dat besparingen op milieu en op kosten hand in hand gaan. Het resultaat is er ook een van samenwerking, intern met productie, technische dienst, sales en marketing en extern met de verpakkingsleverancier en de machinebouwer.
Bedrijfsnaam: Aviko Verlengen houdbaarheid als uitdaging voor duurzamere verpakkingsoplossing Voor een banketbakker die koekjes aanlevert aan bakkerswinkels zijn er een paar zaken van belang. De koekjes moeten zo lang mogelijk vers en knapperig blijven. En ze mogen beslist niet breken onderweg. Kosten besparen wordt mogelijk als het lukt om meer koekjes op het pallet te vervoeren. Een gezamenlijke inspanning zorgde voor een nieuwe verpakking die minder milieubelastend is. Het gaat om een gesealde schaal met deksel, gemaakt van een laminaat met uitstekende barrière-eigenschappen. Door gas toe te voegen in de verpakking op het moment van verpakken wordt een enorme winst geboekt als het gaat om de tenminste-houdbaar-totdatum, ook wel tht-datum genoemd. De verlengde houdbaarheid voorkomt voedselverspilling en dus een hoge milieubelasting. De banketbakkerij claimt een voor Nederland, én de rest van de wereld, unieke verpakkingsoplossing. Door de richtlijnen van Collomoduul op te volgen wordt lucht op de pallet ingewisseld voor koekjes en worden kosten bespaard op transport. Het bedrijf geeft aan niet op belemmeringen gestuit te zijn. Wel heeft men het anderhalf jaar durende traject ervaren als lang en duur. En het testen van alle verpakkkingsvarianten in de tijd was complex. Bedrijfsnaam: Banketbakkerij Van Strien
Hernieuwbare grondstof minder milieubelastend Bunzl is gekomen met een minder milieubelastend alternatief voor de veel voorkomende zakken gemaakt van HDPE. Dat vond men in een zak die voor 90% gemaakt is van suikerriet. De kwaliteit en het gebruiksgemak blijven gelijk. Suikerriet is een hernieuwbare grondstof die elk jaar opnieuw kan worden aangeplant, en daarom duurzamer is dan de fossiele brandstoffen die met steeds meer risico aan de aarde onttrokken worden. Voor de realisatie van deze verpakking werkte Bunzl samen met de grondstof- en folieproducent. Bedrijfsnaam: Bunzl
Ultralichte navulverpakking (Nominatie Aangepakt 2011) De hoeveelheid verpakkingsmateriaal toe te schrijven aan één douchebeurt daalt met 73%. Uit onderzoek blijkt dat er jaarlijks 18 miljoen liter douchegel het Nederlandse riool instroomt. Daarom hebben de afdeling research & development en marketing van Sanex samen een combinatie van product en verpakking ontwikkeld met een zo klein mogelijke belasting van het milieu. Met als resultaat: Sanex Zero% met een navulverpakking. Door deze verpakking wordt 73% op het gewicht bespaard ten opzichte van een reguliere 500 ml fles. Blijft de consument een reguliere hervulbare verpakking navullen, stijgt het besparingspercentage alleen maar verder. Bedrijfsnaam: Sara Lee
Fles is gemaakt van een mengsel van nieuwe grondstof, van regeneraat en van hernieuwbare grondstof Coca Cola introduceerde in juni 2011 de zogeheten PlantBottle ® fles in Nederland en België. De fles vervangt de reguliere fles voor alle 500ml PET-flessen. Tot 22,5 procent van de PETfles is gemaakt van planten. Toch ziet ze eruit als een reguliere PET-fles. Verschil is dat de PlantBottle® een kleinere ecologische voetafdruk heeft. De fles bestaat daarnaast nog steeds voor 25% uit gerecycled plastic en is ook volledig recyclebaar. Bedrijfsnaam: Coca Cola
Winnaar Aangepakt 2011 Het verpakkingsgewicht van één liter kleurpasta is gereduceerd van 270 gram tot 7 gram. Het Color Matching System van Global Paint Products maakt precies de kleur in de hoeveelheid die de klant wil. Maar uit onderzoek van de verfproducent bleek dat de huidige werkwijze leidde tot gemiddeld 6% productverlies. Daarom bedachten marketeer en inkoper samen een schenkzak, in plaats van de traditionele pastapot, die de kans op knoeien vrijwel uitsluit. Deze verpakking dringt de hoeveelheid verpakkingsmateriaal voor één liter kleurpasta enorm terug. Ook zorgt de nieuwe verpakking voor minder: verpakkingenbelasting, ruimte tijdens transport, transportbewegingen en CO2-uitstoot. Tot slot: het verpakkingsafval is na gebruik minimaal, de schenkzak laat zich simpel oprollen. Bedrijfsnaam: Global Paint Products
Lichtgewicht wijnfles (Nominatie Aangepakt 2011) Fair Trade Original maakte een lichtgewicht wijnfles van 350 gram in plaats van 550 gram. Dit bedrijf is doortrokken van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen en haalt haar wijn onder andere uit Zuid-Afrika. De lokale wijnproducent ontwikkelde daar samen met een flesproducent een lijn van ultralichtgewicht wijnflessen. De voormalige fles met schroefdop woog voorheen minimaal 550 gram. De wijn die nu geïmporteerd wordt, zit in flessen die nog maar 350 gram wegen. Bedrijfsnaam: Fair Trade Original
Methodische aanpak levert een CO2-reductie op van 60-75% afhankelijk van het type product (Nominatie Aangepakt 2011) Philips zet zich in voor het terugdringen van kunststof als verpakkingsmateriaal. Voor de Nederlandse markt stimuleert het bedrijf het gebruik van gerecyclede grondstoffen. Dit leidde tot verpakkingscombinaties die bestaan uit RPET (gerecycled PET) en 90% gerecycled karton. Het gebruik van kunststof zakjes bleek onnodig, ze worden niet meer ingekocht. Philips zag ook een besparingsmogelijkheid door verpakkingen van scheerapparaten die vanuit een vitrine verkocht worden aan te passen. Het kunststof verpakkingsmateriaal kan weggelaten worden. Voor bepaalde winkelketens waar de verpakking diefstalveilig moet zijn, is weglaten geen optie. Wel lukte het de 48% maagdelijk PET in de oude productverpakking terug te brengen tot 13% in de nieuwe. Minimaal 50% van de toegepaste kunststof bestaat uit post consumer gerecyclede content. Bedrijfsnaam: Philips
Kaasenvelop bespaart 65% kunststof De consument krijgt dezelfde hoeveelheid kaas, maar dan dan met 65% minder verpakkingsmateriaal. Consumenten vinden een milieuvriendelijke verpakking belangrijk, zo leerde Westland uit marktonderzoek. Maar versheid, smaakbehoud en gebruikersgemak stonden voor Westland voor op, dus de nieuwe milieuvriendelijke verpakking moest wel lekdicht en makkelijk uitneem- en hersluitbaar blijven. De ontwikkelde vouwtechniek met goede sluitmethode (de hersluitbare kaasenvelop) voldoet aan alle eisen. De kaas behoudt zijn smaak en versheid. En tegelijk is de nieuwe verpakking minder diep. Het bedrijf bespaart hiermee op jaarbasis 141.000 kg plastic. Bedrijfsnaam: Westland
Lichtere preforms Vrumona B.V. bespaart op jaarbasis 503 ton kunststof door het gebruik van lichtere preforms. Van spuitgegoten preforms worden frisdrankflessen geblazen. Dit is het resultaat van een bundeling van kennis van de preformproducent én van de frisdrankproducent. Bovendien maakte een andere palletstapeling het gebruik van kartonnen trays overbodig. En dat scheelt ook nog eens 75.300 kg karton per jaar. Bedrijfsnaam: Vrumona Materialen: Kunststof Papier/karton
Water voegen we zelf toe (Nominatie Aangepakt 2011) Een nieuw verpakkingsidee bespaart 98% kunststof en voorkomt onnodig watervervoer. De voormalige flacon van kunststof met een inhoud van 750 ml is vervangen door een pouch van 1,5 liter. Dit idee, geïnitieerd door de marketing- en verkoopafdeling van Diversey, is in drie jaar tijd gerealiseerd. De gebruiker voegt nu zelf water toe aan het geconcentreerde product. Dit leidt niet alleen tot verpakkingspreventie. In de hele keten besparen producent en gebruiker onnodige kosten voor transport en opslag en wordt het milieu minder belast. Bedrijfsnaam: Diversy
Gerecycled wit is wit genoeg Hoe wit is wit? Een klant vraagt Smurfit Kappa Twincorr om een witte golfkartonnen doos Smurfit Kappa Twincorr maakt drukvoorbeelden van dozen waarin nieuw (virgin) en gerecycled wit papier is verwerkt. Dozen gemaakt op basis van nieuwe grondstoffen vallen witter uit. Is dat erg? Smurfit Kappa Twincorr overtuigde, soms met enige moeite, producenten en importeurs ervan dat gerecycled wit, wit genoeg is. Bedrijfsnaam: Smurfit Kappa
Productverandering leidt tot afvalvermindering Waarom zou je water vervoeren als het niet nodig is? Producent Unilever vatte met de wasmiddelen Omo, Robijn en Sunil het plan op de hoeveelheid te gebruiken verpakkingsmateriaal te verminderen door de formule van het vloeibare wasmiddel te wijzigen. Dus niet de verpakking, maar het product was onderwerp van onderzoek. Het lukte het product tweemaal te concentreren. Bedrijfsnaam: Unilever
Het stokje opeten in plaats van weggooien Afval is voedsel, zegt het principe van cradle-to-cradle. Dat nam producent Unilever met het ijsmerk OLA heel letterlijk. Waarom zou je het stokje van een ijslollie, dat onder de definitie van „een verpakking‟ valt en normaal gesproken afval wordt, niet van drop maken? Bedrijfsnaam: Unilever
Ander materiaal biedt in dit geval veel voordelen Een haspel maken van kunststof? Ze zijn van oudsher van hout. En dat heeft, ook van oudsher, een stel nadelen. Ze nemen vocht op, splinteren, bevatten spijkers en krammen en slijten hun tweede leven als bartafel of kruk. De Twentsche Kabelfabriek had anderhalf jaar nodig om de Demopac te ontwikkelen. Een deelbare lichtgewicht haspel, gemaakt van een recyclebare kunststof, die 75% transport- en opslagruimte bespaart. De Demopac neemt het vooroordeel over kunststof weg en geeft de nadelen van houten haspels het nazien. Het bedrijf zag de ontwikkeling ook als een goede kans te standaardiseren. En voor wat betreft de horecafunctie van de haspel? Het bedrijf hoopt de Demopac gewoon terug te krijgen voor hergebruik Bedrijfsnaam: BV. Twentse Kabelfabriek
Lichtere glazen potten Ogenschijnlijk is de verpakking voor Uncle Ben's zoetzure saus niet veranderd. Het 'ontdoen van overbodig glas', dát was de uitdaging voor de verpakkingsontwikkelaar van Mars Food Europe. Hij realiseerde een reductie in Europa van 450 ton verpakkingsglas per jaar. Daarmee bespaart het bedrijf jaarlijks kosten en vermindert het de milieudruk. Bedrijfsnaam: Mars
Milieu standaard meenemen in besluitvorming Ook de verwerkbaarheid ervan, het gebruiksgemak, de kwaliteit en de milieubelasting. Consequenties voor de belasting van het milieu worden in de besluitvorming meegenomen. Die werkwijze werpt zijn vruchten af. Want na jaren samenwerken met de verpakkingsleverancier, stond niets de introductie van koek in een lichtere verpakking meer in de weg. Besparing: 23.000 kg verpakkingsmateriaal op jaarbasis. Koninklijke Peijnenburg BV. Bedrijfsnaam: Koninklijke Peijnenburg BV
Van bakje naar zakje Een nieuw marketingconcept vormde het uitgangspunt om te komen tot een verpakking voor cherrytomaatjes die nog maar 3 gram weegt in plaats van de 10 gram in de oude situatie. De producent die dit product op de markt brengt spaart hiermee nu jaarlijks het gebruik van 3.600 kg kunststof uit. Het was de verpakkingsontwikkelaar van Eosta BV die samen met de klant kwam tot een zakje in plaats van een bakje, verpakt in folie. Bedrijfsnaam: Eosta
Plant en composteerbare pot kunnen samen de grond in Desch Plantpak B.V. wilde invulling geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen en aan het begrip duurzaamheid. Composteerbare gethermovormde bloempotten en trays ontwikkelen, dat was het doel. Potten en trays vallen onder de definitie van verpakkingen. Het lukte verpakkingen te ontwikkelen die volledig vrij van oliebestanddelen en 100% hernieuwbaar zijn, die minder CO2 uitstoten en die minder energie verbruiken dan de huidige generatie kunststof plantpotten. Het was een kwestie van een lange adem (7 jaar), veel doorzettingsvermogen en hoge investeringen. Bedrijfsnaam: Desch Plantpak B.V.
Minder verpakkingsmateriaal en productverlies: win-winsituatie voor hele keten én het milieu. PU-schuim is bedoeld om iets af te dichten en zwelt direct op nadat het de flacon verlaat. De nieuwe metalen spuitbus met inhoud van 500 ml levert dezelfde opbrengst als de 750ml metalen spuitbus voorheen. Het bedrijf sleutelde aan het product en wijzigde de adapter zodanig dat nu precies de gewenste hoeveelheid materiaal wordt opgebracht. De afdeling marketing en verkoop van PU-schuim zette zich hier voor in om klanten het wegsnijden van overtollig schuim te besparen en productverlies te voorkomen. En op jaarbasis wordt door deze innovatie aanzienlijk minder verpakkingsmateriaal per meter afdichting gebruikt. Bedrijfsnaam: Soudal
Verpakt als suikerklontjes Bij de AH puur&eerlijk vaatwastabletten is het verpakken van lucht teruggedrongen door de blokjes als suikerklontjes te verpakken. Om vaatwastabletten onder het label van AH puur&eerlijk te voeren moest niet alleen het product, maar ook de verpakking, het milieu aantoonbaar minimaal belasten. De inkoper van de vaatwastabletten onderzocht hoe soortgelijke producten verpakt worden en hoe je het verpakken van lucht vermijdt. Hij werd geïnspireerd door de manier waarop suikerklontjes verpakt zijn. Het resultaat: een compacte minimalistische verpakking van gerecycled materiaal. De onderdelen van de verpakking zijn gescheiden af te danken en geschikt voor hergebruik. Het volume van het verpakte product is ten opzichte van andere aanbieders van dit type producten (bij dezelfde hoeveelheid vaatwasblokjes) zo‟n 40% verlaagd. Voor de toekomst wordt onderzocht of deze verpakking ook toegepast kan worden op de andere AH huismerk vaatwastabletten. Bedrijfsnaam: Albert Heijn
Paint in the Box bespaart op veel fronten De verpakkingenbelasting van muurverf in een kunststof emmer was toch wel hoog en de verpakking was na gebruik niet goed te scheiden. Global Paint, een kleine speler in muurverf zag kansen in de bag-in-boxverpakking die tot nu toe vooral voor het verpakken van wijn werd gebruikt. In twee jaar tijd lukte het de inkoper, de marketeer en een verpakkingsontwikkelaar „van buiten‟ een specifieke variant te ontwikkelen die ook patenteerbaar bleek te zijn. De kartonnen doos kan na gebruik bij het oud papier en karton, maar biedt mogelijkheden voor optimalisatie. Metaal als verpakkingsmateriaal is hiermee geëlimineerd, het gebruik van kunststof verpakkingsmateriaal is gereduceerd tot 45%. Het efficiënter kunnen stapelen van de verpakte verf op pallets, in containers en in vrachtwagens, leidt tot een besparing op transportkosten van 36%. Bedrijfsnaam: Global Paint Products BV Materialen: Kunststof Papier/karton
Mars Nederland B.V. verpakt snoepjes voor mensen in een pouch. Het uitgangsmateriaal van de pouch, een folie, bleek na onderzoek en testen wel wat dunner te kunnen. De snoepjes blijven vers en de zak blijft staan in het schap. Kortom, 179 ton besparing aan verpakkingsmateriaal op de Europese markt zonder dat iemand het merkt. Bedrijfsnaam: Mars
Doos uit grasafval Natuurmonumenten Natuurmonumenten maait gras. Dat is het gras waar de grote grazers die in de gebieden zijn uitgezet geen trek in hebben. Maar er is wel een gretige, innovatieve producent van verpakkingen die interesse toont in de reststroom. SolidPack B.V. die al langer weet dat verpakkingen niet per se gemaakt hoeven te worden van oud papier. En zo belandt het gemaaide gras niet in een installatie voor verbranding of vergisting, maar wordt gemaaid gras gereïncarneerd tot een plantenverpakking. De biomassa wordt weer duurzaam in de keten gebracht. Als belangrijkste belemmering noemt de SolidPack B.V.: “De wetgeving". Bedrijfsnaam: SolidPack
Minder binnenverpakkingen Marskramer importeert verpakte producten uit China. De inkoper maakte het gebruik van onnodige binnenverpakkingen van de kartonnen transportverpakkingen bespreekbaar bij de Chinezen die beslissen over het kopen en toepassen van deze dozen. Daar is hij al twee jaar mee bezig. Het resultaat is een veranderde houding van de producent ten aanzien van het gebruik van kartonnen dozen, zonder dat er breuk plaatsvindt. En zo komen er jaarlijks duizenden kilogrammen kartonnen dozen minder vrij op de markt voor oud papier & karton in Nederland. Bedrijfsnaam: Marskramer
Retail-ready-lichtgewicht doos met 2- in plaats van 6-kleurenbedrukking De kartonnen retail ready verpakking van Koninklijke Verkade United Biscuits Nederland werd onder de loep genomen door de verpakkingsontwikkelaar en de dozenleverancier. Het één jaar durende traject leverde alle mogelijke besparingen op. Waaronder één in kartongebruik, één in productielijn en één in drukinkt. De productie van de dozen ging van een drie stapsproductie naar een single routing en het gebruik van kleuren ging van zes naar twee kleuren. Bedrijfsnaam: Koninklijke Verkade United Biscuits
Deodorant die energie bespaart Waarom? De verpakking kon niet goed leeggemaakt worden en dat leidde tot productverspilling. Enkele jaren duurde de ontwikkeling, die uitmondde in een 14% lichtere verpakking van kunststof. Door de kortere productietijd van de nieuwe deoroller bespaart het bedrijf ook energie. Unilever Bedrijfsnaam: Unilever
