Overheid,, politiek p en cultuur: komt het ooit goed? g Lezing Kunst&Cultuur Drenthe 3 juni 2008
Utrecht, 4-6-2008
This report is solely for the use of our clients. No part of it may be circulated, quoted, or reproduced for distribution outside the client organization without prior written approval of Public SPACE Foundation. Nieuwegracht 58, 3512 LT Utrecht, The Netherlands, +31 (0)6 462 06 336, secr. +31 (0)6 535 11 939,
[email protected]
De missie van Public SPACE: “Creating Winning Strategies for the Common Good” Onze missie is de strategische innovatie in het publieke domein, gericht op een zo intelligent en creatief mogelijke aanpak van maatschappelijke vraagstukken. t kk
ONS O S DENKKADER
Onze filosofie: de opkomende civil society zal de bestaande verhoudingen en strategieën in de publieke sector fundamenteel wijzigen. Er moet veel meer gebruik gemaakt worden van maatschappelijk ondernemerschap en actief burgerschap We zijn op onbekend terrein burgerschap. terrein. Ideologisch verankerde rolopvattingen bieden geen houvast meer. Een open, lerende houding naar de toekomst vanuit een herdefinitie van algemeen belang is nodig. We doen dat door 3 sporen: a Adoptie van nieuwe concrete maatschappelijke a.Adoptie initiatieven en deze openlijk steunen; b.Innovatief meedenken over belangrijke maatschappelijke vraagstukken die binnen bestaande kaders maar niet worden opgelost en hierover verslag doen; c.Langjarig L j i eigen i onderzoek d k naar ffundamentele d l kwesties en structurele trends die we hieruit analyseren. Tevens het in stand houden van een onafhankelijke Denktank van intellectueel geïnteresseerde bestuurders opererend in de frontlinie van maatschappelijke trends. trends We verspreiden onze ideeen actief via deelname aan en zelf organiseren van maatschappelijke en politieke debatten en via boeken, website, lezingen, interviews, manifesten en ronde tafels.
Maatschappelijke partijen kunnen met ons samenwerken door: voorleggen eigen maatschappelijk initiatief, samenwerken in onderzoek, vragen om congresbijdragen of strategische consultancy, als gast op uitnodiging in Denktank meedoen, publiciteitskanalen openstellen voor onze ideeën. De Public SPACE Foundation opereert op non profit basis, inkomsten komen voort uit vergoedingen voor research, consultancy, lezingen en boeken.
1
Wat is er met de ooverheid erheid aan de hand?* Overheid heeft 2 gezichten: een politiek instrument en een beheerstaak; Politiek ≠ de sturingsbehoefte van individuele gekozen politici, maar beslechten maatschappelijke strijd; Sinds 2002: Nederlandse politiek is teveel getechnocratiseerd (effectiviteit en efficiency i.p.v. waarden en belangen); antwoord: personificatie, dramatisering en duidelijker strijd: op zoek naar battle grounds. Een politicus kan niet scoren op techniek, wel erover vallen; Invloed ‘Freak Show’ versterkt dit effect; Coalities permanent onder druk druk. Programma = Leider met bijpassende boodschap! Ver-leiding! Het p provinciale niveau heeft vooral een beheerstaak: moderne p politiek heeft daar weinig te zoeken * Zie verder: Manifest Public SPACE januari 2007
2
Het effect op de organisatie is groot (-2015) ( 2015) •Ambtelijk j apparaat pp g gaat naar hoogwaardige g g implementatie; uitsterven beleidsadvies;politiekere benoemingen; •Vaste adviesorganen verkruimelen; behoefte aan meer ideologisch advies; •‘Systeemverantwoordelijke’ is politiek geen interessante rol: ((nog) g) meer naar ‘agentschappen’; g pp ; •Meeste doelen in Nederland vergen voor de politiek allianties buiten de politiek; public private partnerships voor publiek belang is the name of the game;
3
FINANCIELE PRIKKELS JURIDISCHE PRIKKELS
OVERHEID
TERRITORIALE DECENTRALISATIE FUNCTIONELE DELEGATIE
INTERACTIE
LIBER RALISEREN
SAMEN NWERKEN
NGO & NPO
BEDRIJFSLEVEN
INTERACTIE
BURGER
het PSF Wybertje ©
4
Maar ook in de techniek kan het fo foutt gaan! Nieuw
BV NV CV
Overheid Wet- & Regelgeving
Maatschappelijke ondernemingen
1
Financier(s)
2
Profit 4
3
Markt(en)
1
Inputfinanciering
5
2
3
4
Startsubsidies
Outputfinanciering
(Kunstmatige) marktfinanciering
Eigen bijdragen/ profijtbeginsel
Garanties
Afnamegarantie
Bijv: vouchers
Fundraising
Sponsoring Projectfinanciering
Marktinkomsten
5
Belasting en premie keuzen (verzekeren, sparen aftreksparen, posten individueel en organisaties)
Vermogensbijdrage
5
Er zijn maar een paar ‘stabiele’ vormen voor gesubsidieerde b idi d organisaties* i ti * a. Taakorganisatie: zelfsturing is fake; b. Maatschappelijke onderneming: nonprofit is essentieel;; c. Commerciële onderneming: heldere contractvorm op onderdeel. onderdeel
*Zie ‘Strategisch management voor de publieke zaak’, Lemma 2008
6
Het ‘derde model’ zoals Nederland dat s cces ol heeft opgebouwd succesvol opgebo d
Financiële stroom
Terugploegen
Burgerinbreng
Overheidsfinanciering
Marktfinanciering
Aandeelhouders
Donaties Legaten Vrijwilligerswerk Lidmaatschappen
Organisaties O ga sat es Maatschappelijke onderneming
Overheidsorganisatie
Commerciële onderneming
7
Th worstt off all The ll worlds ld (meest ( t voorkomend) k d) •1 dominante financier (overheid) •Geen toestemming tot extra inkomsten, noch uit filantropie, noch uit markt; •Geen toestemming tot reservering taakorganisatie maar: = taakorganisatie, *geen zekerheid op langere termijn; * l privaat *wel i t iin werkgelegenheidsrisico’s k l h id i i ’ *wel vraag om innovatie en klantgerichtheid, liefst ‘ d ‘ondernemerschap’ h ’ = onzinconstructie
8
K esties voor Kwesties oor de K Kunsten nsten *Moet de overheid beheren of is er herkenbare politiek nodig en mogelijk? *Wie heeft aantoonbaar maatschappelijk pp j draagvlak: g filantropie *Helpt Helpt concurrentie? *Helpt commercieel kapitaal?
9
