Voedingsmiddelenindustrie Brancheontwikkelingen 2012 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de voedingsmiddelenindustrie. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen, vacatures en de kans op werk.
Kerngegevens Aantal vestigingen: Aantal werkzame personen:
4.593 107.084
42% van de bedrijven heeft personeel aangenomen 18% van de bedrijven heeft vacatures 14% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen Ov er de voedi ngsm i ddel en i n dust r i e
De voedingsmiddelenindustrie bestaat uit bedrijven die actief zijn in de vervaardiging en verwerking van voedingsmiddelen en dranken.
Werkgelegenheid Voor de werkgelegenheid wordt gebruik gemaakt van de gegevens in LISA, het werkgelegenheidsregister van Nederland. Voor de voedingsmiddelenindustrie worden 2 groepen onderscheiden in de StandaardBedrijfsindeling (SBI): - Vervaardiging van voedingsmiddelen exclusief slachterijen (SBI-groep 10) - Vervaardiging van dranken (SBI-groep 11)
Vervaardiging van voedingsmiddelen (Bron: LISA, 2012)
120.000 100.000
101.345 99.549
80.000 60.000 40.000 20.000 0
4.390
4.337 2007
2008
2009
2010
Aantal vestigingen
2011 Aantal werkzame personen
Vervaardiging van dranken (Bron: LISA, 2012)
10.000 8.000
8.084 7.535
6.000 4.000 2.000 0
203
172 2007
2008
2009 Aantal vestigingen
2010
2011 Aantal werkzame personen
Het aantal banen in de voedingsmiddelenindustrie is de afgelopen jaren vooral door verdergaande automatisering afgenomen. Het aantal vestigingen in de branche is licht toegenomen, vooral in de vervaardiging van dranken. Mede door het toenemende belang dat consumenten hechten aan ambacht, authenticiteit en lokale binding bij de productie van voedsel en dranken. Fruittelers produceren en verkopen bijvoorbeeld steeds vaker verse sappen (en andere streekproducten) zelf. Gemiddeld aantal werkzame personen per bedrijf in 2011: - Vervaardiging van voedingsmiddelen: 22,7 - Vervaardiging van dranken: 37,1
Procentuele verdeling mannen/vrouwen en omvang dienstverband (Bron: LISA, 2012)
2011
vrouwen
mannen
fulltime
parttime
Vervaardiging van voedingsmiddelen
33%
67%
90%
10%
Vervaardiging van dranken
19%
81%
97%
3%
Aantal banen en vestigingen per district, 2011 (Bron: LISA, 2012)
vestigingen
banen
Vervaardiging van dranken
banen
vestigingen
Vervaardiging van voedingsmiddelen
District
Noord
13.235
515
128
19
Oost
21.419
856
1.173
35
Midden-West
14.692
844
2.773
25
Noord-West
12.716
740
138
34
Zuid-West
18.971
686
738
29
Zuid-Oost
18.516
749
2.585
61
Voor het aantal banen en vestigingen per regio ga naar www.aequorfacts.nl/downloads.
Trends en ontwikkelingen - Hoge voedselprijzen leiden tot voedselinnovatie, zoals eiwitvervangende productie en tot efficiënter werken door bijvoorbeeld het tegengaan van verspilling en ontwikkelen van nieuwe distributiekanalen. - De aandacht voor voedselzekerheid en voedselveiligheid neemt toe. Hierdoor is er veel kennis nodig over bijvoorbeeld technische ontwikkelingen om de wereldproductie op te schroeven maar ook over kwaliteit en houdbaarheid en afstemmen van het aanbod op de lokale vraag. - Er is meer maatschappelijke aandacht voor het oplossen van duurzaamheidproblemen betreffende voedsel(productie). Denk aan de impact op milieu, het doorberekenen van gezondheidskosten en het wereldvoedseltekort. - Nog altijd groei in de afzet van biologische producten.
Vacatures/nieuwe arbeid In juni 2012 heeft Aequor een landelijk vacatureonderzoek uitgevoerd in de branche. Uit de voedselbranche hebben 265 bedrijven meegedaan. Er is gebruik gemaakt van de gewogen resultaten. Het gaat daarbij om bedrijven die personeel in dienst hebben of die verwachten in de toekomst personeel in dienst te nemen. - Van de werknemers heeft 6% een groene• opleiding gevolgd. - Van de groen opgeleide werknemers heeft de helft een mbo-opleiding gevolgd. * AOC, Hogere Agrarische School of Landbouwuniversiteit
AEQUOR ARBEIDSMARKT / Voedingsmiddelenindustrie Brancheontwikkelingen 2012
Opleidingsniveau groen personeel (Bron: Aequor, 2012)
8%
7%
31% 54%
Basisonderwijs, lbo, vmbo, mavo, havo, vwo mbo hbo wo
-- Van de werknemers met een groene mbo-opleiding heeft de helft een opleiding op niveau 4 gevolgd.
Verdeling niveaus mbo-opgeleid groen personeel (Bron: Aequor, 2012)
4% 8%
51% 37%
mbo 1 mbo 2 mbo 3 mbo 4
- Van de bedrijven heeft 42% het afgelopen jaar personeel aangenomen. - Dat personeel was in 11% van de gevallen groen personeel en vooral opgeleid op mboniveau 4. - Tijdens de enquête stond bij 18% van de bedrijven één (of meer) vacature(s) open. - Van deze vacatures is 26% voor groen personeel.
Aandeel bedrijven met vacatures per district (Bron: Aequor, 2012)
District Noord
-
Oost
21%
Midden-West
17%
Noord-West
-
Zuid-West
8%
Zuid-Oost
30%
Nederland
18%
- Van de bedrijven verwacht 14% de komende 12 maanden nieuw personeel aan te nemen. Daarvan is naar verwachting 38% groen personeel en 55% mogelijk pas gediplomeerd personeel.
Aandeel bedrijven dat verwacht de komende 12 maanden nieuw personeel aan te nemen (Bron: Aequor, 2012)
District Noord Oost
5%
Midden-West
-
Noord-West
-
Zuid-West
9%
Zuid-Oost
26%
Nederland
8%
Competenties Welke kennis en kunde vinden ondernemers belangrijk voor schoolverlaters die in de branche komen werken? Voedingsoperator (niveau 2): kwaliteitsbewustzijn, alert, beheersen van productieproces, proactief Allround voedingsoperator (niveau 3): verantwoordelijkheid voor kwaliteit, probleemoplossend vermogen, breed inzetbaar Manager voeding (niveau 4): coördineren werkzaamheden, begeleiden werkzaamheden, management bedrijf(sonderdeel), productieverbetering, budgetbewaking Voedingsspecialist (niveau 4): verantwoordelijk voor kwaliteit, productiebeheersing en –verbetering, aansturen van medewerkers Kwaliteitscoördinator (niveau 4): nauwkeurigheid, beheren kwaliteitszorgsysteem, discipline, uitvoeren kwaliteitscontroles, communicatieve vaardigheden
Kans op werk De kans op werk geeft het arbeidsmarktperspectief weer voor een pas gediplomeerde voor de periode 2012-2016. Het perspectief wordt gevormd door de omvang van de werkgelegenheid, het aantal gediplomeerden, vacatures, branchevooruitzichten en verschillende maatschappelijke, economische en regionale ontwikkelingen. Het perspectief wordt jaarlijks getoetst en waar nodig aangepast. Onderstaande indicatie is tot stand gekomen door een match van het aantal vacatures voor starters en het aantal gediplomeerden (2011). Deze uitkomsten zijn getoetst aan de huidige verwachting van werkgevers voor het komende jaar (vacatureonderzoek 2012) en signalen uit de regio’s en sectoren.
Kans op werk (Bron: Aequor, 2012)
Niveau 2
Niveau 3
Niveau 4
Noord
+
+
+
Oost
+
+
+
Midden-West
+
+
+
Noord-West
+
+
+
Zuid-West
+
+
+
Zuid-Oost
+
+
+
Nederland
+
+
+
Niet bekend =
Voldoende kansen
+
Goede kansen
+/=
=/-
Matige kansen
--
Ruim voldoende kansen Geringe kansen
- Veel gediplomeerden hebben een opleiding in de beroepsbegeleidende leerweg gevolgd.
Bronnen en verantwoording -- Aequor Vacatureonderzoek, 2012 -- LISA werkgelegenheidsregister, 2012 -- ING Food 2030 (juni 2012) -- LEI Wageningen UR, Thema Voeding en gezondheid www.wageningenur.nl -- VMT 2012: www.vmt.nl
Colofon U i tg av e
Deze factsheet arbeidsmarktinformatie is een uitgave van Aequor, Ede (oktober 2012). D own loa ds
Download de factsheets van de 16 branches en 6 districten via www.aequorfacts.nl/ arbeidsmarktinformatie. Hier vindt u ook de factsheets van de 30 arbeidsmarktregio’s. Co n tac t
Neem contact op met het team arbeidsmarktinformatie via
[email protected] of tel. (0318) 64 95 00. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud van deze uitgave is met uiterste zorg samengesteld. Ondanks deze zorgvuldigheid kunnen gegevens zijn veranderd of onjuist zijn weergegeven. De uitgever aanvaardt hiervoor geen aansprakelijkheid.
Postbus 601, 6710 BP Ede • T: (0318) 649 500 • F: (0318) 641 918 E:
[email protected] • I: www.aequor.nl • Twitter: @AequorArbeid
