Ouderprogramma bij VVE

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE

Naam Methodiek Ontwikkelaar Gegevens Contactpersoon:

Integraalprogramma (methodiek voor psz en po) mét aanvullend ouderprogramma OF Ouderprogramma (deelprogramma) aanvullend op een VVE-programma Doel Methodiek/Ouderprogramma

Goed, Beter, Best!2.0 Alsare ontwikkeling en advies Naam: Laura van der Baan Adres: Brabantsestraat 16, 3074 RS Rotterdam Tel.: (06) 21395047 E: [email protected]

Ja Het doel van Goed, Beter, Best!2.0 is: Het vergroten van de kansen van kinderen. Dus meer uit de talenten van kinderen halen door: 1. ouders/opvoeders te betrekken bij het onderwijs; 2. ouders/opvoeders en school echt partners van elkaar laten worden. Om dit doel te bereiken moeten onderstaande subdoelen gerealiseerd worden. In een traject van 48 dagdelen wordt gewerkt aan: 1. het verbeteren van het onderwijsondersteunend gedrag (OOG) thuis, educatief thuismilieu. Dit blijkt uit de gemaakte opdrachten verzameld in het portfolio; 2. het verbeteren van het partnerschap (PS) met school. Dit blijkt uit de gemaakte opdrachten verzameld in het portfolio; 3. het vergroten van de ouderparticipatie. Aan het einde van de cursus hebben ouders/opvoeders in een project aangetoond te participeren op school. Door middel van een participatieovereenkomst met de school wordt vastgelegd hoe de ouder blijvend participeert op school; 4. het vergroten van de taalvaardigheid (NT2/NT1) voor diegenen die hier behoefte aan hebben in de context van onderwijs, opvoeding en participatie. Het taalniveau op het gebied van spreken en luisteren stijgt met een niveau indien het taalonderdeel gegeven is door een bevoegde NT2-docent.

Beschrijving methodiek/Ouderprogramma

De methodiek Goed, Beter, Best! is ontwikkeld door St. de Meeuw en Alsare ontwikkeling en advies en is tot stand gekomen op basis van de ervaringen die zijn opgedaan in de pilot, die in 2012 is uitgevoerd op basisscholen in Rotterdam met een groep nul, in opdracht van de gemeente Rotterdam. In de oorspronkelijke methodiek Goed, Beter, Best! is er minder ruimte voor samenwerking met mensen en organisaties die in en rond de school actief zijn. In samenspraak met scholen heeft Alsare de versie 2.0 ontwikkeld. Het programma van Goed, Beter, Best!2.0 maakt integraal onderdeel uit van het onderwijsprogramma en –beleid van elke individuele school. Het wordt daarmee ingebed in de werkwijze van die school en het maakt de weg vrij voor ouders/opvoeders en leerkrachten om echt partners te worden in de begeleiding van de talentontwikkeling van kinderen. Binnen Goed, Beter, Best!2.0 wordt daarom intensief samengewerkt met partijen in en rond de school die zowel voor de ouders/opvoeders, de school en de kinderen belangrijk zijn.

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE Goed, Beter, Best!2.0 Het programma Goed, Beter, Best!2.0 is bedoeld voor ouders/opvoeders met kinderen in een VVE-groep (de onderbouw van de basisschool/voor- en vroegschool/ peuterspeelzaal). Het programma berust op drie peilers: 1. OOG, onderwijsondersteunend gedrag van ouders/opvoeders (wat doe je thuis met je kind dat in het verlengde ligt van hetgeen door de leerkracht in de groep gedaan wordt); 2. PS, partnerschap met school; 3. NT2-NT1, taalontwikkeling van ouders/opvoeders op verschillende niveaus aangeduid in de methodiek met 1/2/3 sterren (van alfa B t/m niveau B2/3F). De rode draad door het programma vormen de volgende onderwerpen:  Communicatie tussen ouder/opvoeder en kind en tussen ouder/opvoeder en school;  positief denken, kijk eens wat vaker door een roze bril;  complimenten geven en ontvangen;  talentenscan van jezelf en van je kind;  ondernemer van je eigen geluk zijn;  empowerment van ouders/opvoeders, met zelfvertrouwen sta je steviger in de wereld en heb je een positiever beeld van jezelf en van de wereld om je heen. Goed, Beter, Best!2.0 heeft als doel de ouders/opvoeders intensief te betrekken bij het onderwijs aan hun kind in de onderbouw van de basisschool zodat de kinderen zich optimaal ontwikkelen, thuis en op school. Binnen het programma Goed, Beter, Best!2.0 wordt het onderdeel NT2/NT1 aangeboden aan die ouders/opvoeders die daar behoefte aan hebben. De onderdelen OOG en PS kunnen dus ook gevolgd worden door ouders/opvoeders die het Nederlands goed (in woord en geschrift) beheersen. De ouders/opvoeders leren over de thema’s en activiteiten in de VVE-groepen. Ze leren ook over de rol van ouders/opvoeders als partner van de school in het opvoeden en begeleiden van het kind. Het onderwerp van elke les aan de ouders/opvoeders is gekoppeld aan wat er in de groep van hun kind (de VVE-thema’s) en aan wat er in de school op dat moment gebeurt (oudergesprekken, huisbezoek of een viering). De deelnemende ouders/opvoeders gaan regelmatig de school in om opdrachten te maken in de groep van hun kind en om bijvoorbeeld een gesprek te oefenen met een leerkracht. Bij het uitvoeren van het programma Goed, Beter, Best!2.0 in de praktijk is de situatie op de specifieke school (de planning van VVE-thema’s, de contactmomenten tussen school en ouders/opvoeders e.d.) leidend voor het plannen van de GBB!2.0-lessen. De leerkrachten van de VVE-groepen en de eventuele VVE-coördinator zijn dan ook betrokken bij de planning van de lessen. Een gekwalificeerde trainer/docent (lesbevoegdheid, post hbo-NT2/gecertificeerd) geeft de lessen. De lessen kunnen ook samen gegeven worden met bijvoorbeeld een oudercoördinator, een eigen leerkracht van de school.

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE Juist door de sterke verbindingen tussen de setting waarin het programma wordt aangeboden (op de basisschool), de inhoudelijke insteek van het programma (de ontwikkeling en opvoeding van het jonge kind) en de doelgroep (ouders/ opvoeders van kinderen in de VVE-groepen), biedt het programma de ouders/opvoeders een natuurlijke motivatie om te werken aan het verbeteren van hun kennis en vaardigheden. De 2.0 versie van het programma is door Alsare ontwikkeld en vanaf het schooljaar 2012-2013 uitgevoerd op meer dan 70 basisscholen in Rotterdam, Amsterdam en Capelle aan de IJssel. Binnen de 2.0-versie wordt intensief samengewerkt met andere organisaties die op de scholen en in de wijken actief zijn en projecten/programma’s die daar ook al worden uitgevoerd. Zoals bijvoorbeeld de diëtiste, de schoolmaatschappelijk werker,de bibliotheek, de speel-otheek, het buurtwerk, de woningbouwcorporatie. Goed, Beter, Best!2.0 is door de samenwerking met andere partijen:  ingebed in langer lopende activiteiten;  een project dat leidt tot duurzame participatie;  een project dat volledig onderdeel is van de schoolactiviteiten. De samenwerking zorgt voor synergie. Alsare coördineert de planning en maakt hier per school afspraken over. Per school kan het traject er dus anders uit zien. Er wordt elke keer weer opnieuw maatwerk geleverd. De ouders/opvoeders werken tijdens de cursus aan een project waarvan de school heeft aangegeven dat hier belang aan gehecht wordt (bijvoorbeeld: overblijfhulp, leeshulp, denktank, vaders op school, bibliotheekhulp, ouderraad, klussendienst). Aan het eind van de cursus GBB!2.0 hebben de ouders/opvoeders echt het project neergezet en gepresenteerd aan elkaar, de leerkrachten, de directie. Het doel hiervan is dat ouders/opvoeders blijvend participeren op school. Dat kan zijn in dit project, maar dat kan ook zijn in andere taken en werkzaamheden die belangrijk zijn voor de kinderen en de school. Deelnemers krijgen aan het eind van de cursus Goed, Beter, Best!2.0:  certificaat met gevolgde modules OOG en PS;  een participatieovereenkomst met daarin beschreven hetgeen de deelnemer gedaan heeft op school en hetgeen hij vervolgens gaat/blijft doen;  certificaat met behaald taalniveau, indien taalmodules gevolgd zijn. Ouders/opvoeders en school zijn samen verantwoordelijk voor: 1. goede samenwerkingsafspraken en communicatie; 2. het blijvende versterken van het educatief thuismilieu; 3. de blijvende participatie van de ouders/opvoeders in de school.

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE Alsare kan de inbedding, indien wenselijk, ondersteunen d.m.v. adviesgesprekken met directie, leerkrachten en VVEcoördinator en/of door de organisatie van terugkombijeenkomsten met de ouders/opvoeders en de school. Modulair programma Het programma is modulair opgebouwd. Uitgangspunt bij de planning van de modules OOG is de planning van de VVEthema’s op de school. De thema’s die aan de ouders/opvoeders aangeboden worden lopen daarmee parallel aan de VVE-thema’s die aangeboden worden aan de kinderen. De taalthema’s zijn altijd binnen de context van de OOGmodules. Start de school met bijvoorbeeld het VVE-thema “lente’ dan starten de ouders/opvoeders ook met de module ‘Lente’ en met de taalmodules (inclusief de woordenlijsten) die horen bij het thema ‘lente’. De planning van de modules Partnerschap met school (PS) wordt in samenspraak met de school gedaan. Het taalniveau wordt door het afnemen van taaltoetsen vastgesteld. De taalmodules, binnen de context van het VVEthema, worden op 3 niveaus aangeboden zoals al eerder beschreven. Persoonlijk woordenboek Elke deelnemer heeft een persoonlijk woordenboek. Per VVEthema krijgt de deelnemende ouder/opvoeder de woordenlijsten die ook de kinderen aangeboden krijgen van hun leidster/leerkracht op de groep in hun woordenboek. Dit gebeurt dus op hetzelfde moment. De deelnemende ouder/opvoeder kan thuis met de kinderen allerlei activiteiten koppelen aan deze woorden. Dit wordt ook in de cursus Goed, Beter, Best!2.0 geoefend. Daarnaast is er ruimte in het woordenboek om woorden/gezegdes/uitdrukkingen die de deelnemer zelf belangrijk vindt, toe te voegen. De aangeboden woorden per thema komen uit de verschillende VVE-programma’s. Digitale leeromgeving: blended learning Er zijn steeds meer ouders/opvoeders die werken of andere zorgtaken hebben en die dus minder tijd hebben om 2 dagdelen per week een cursus op school te volgen. Alsare heeft daarom een digitale leeromgeving ontwikkeld die de groepsbijeenkomsten ondersteunt. Vanaf september 2014 is de methodiek online. Binnen de digitale leeromgeving gaan ouders /opvoeders aan de slag met het programma. Extra taalprogramma online Binnen de digitale leeromgeving kunnen ouders/opvoeders de taalmodules volgen op hun eigen niveau binnen de context van onderwijsondersteunend gedrag. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om een volledig onlinetaalprogramma te volgen voor tweede taalleerders. Indien gewenst kunnen de taaltoetsen aan het begin en aan het eind door een onafhankelijke taaltoetsaanbieder (Mr. Dutch) afgenomen worden.

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE Dit levert aan het eind van de cursus een officieel certificaat op. Train-de-trainer Goed, Beter, Best!2.0 Een trainer/docent moet les kunnen geven aan een vaak zeer heterogene groep ouders/opvoeders (achtergrond en taalniveau). Alsare heeft een train-de-trainerprogramma voor trainers/docenten die met de methodiek gaan werken. De deelnemers zijn aan het eind van de training op de hoogte van begrippenkader, theorie en uitvoering met betrekking tot onderwijsondersteunend gedrag, partnerschap ouder/opvoeder-school, VVE-programma’s en ouderbetrokkenheid. Vanuit de theorie kunnen zij een vertaalslag maken naar de praktijk zoals deze binnen de methodiek van Goed, Beter, Best!2.0 is neergezet. De deelnemers zijn in staat cursisten van Goed, Beter, Best!2.0 uit te leggen hoe er gewerkt wordt in de cursus. Zij maken cursisten bekend met de begrippen leerdoel, individuele leervraag, participatie, portfolio en integreren deze onderdelen in zijn/haar lesprogramma. Samenwerking met anderen in en om de school is daarbij van cruciaal belang. De training bestaat uit twee bijeenkomsten en een terugkomdag. Bijeenkomst 1 ; In deze eerste bijeenkomst maken we kennis met elkaar en wordt voorkennis over het onderwerp ouderbetrokkenheid en voor- en vroegschoolse educatie gecheckt. Verder gaan we aan de slag met de methodiek Goed, Beter, Best!2.0 in relatie tot VVE-programma’s die gebruikt worden op voor- en vroegscholen in de plaats waar het uitgevoerd moet worden. Bijeenkomst 2: In de tweede bijeenkomst gaan de deelnemers heel praktisch aan de slag met de methodiek Goed, Beter, Best!2.0. Het ‘vloerkleed’ wordt uitgelegd. Het ‘vloerkleed’ is de basis waarop alle lessen worden vormgegeven. Belangrijk is dat de deelnemers de onderdelen van het ‘vloerkleed’ leren inpassen binnen de zeer heterogene groepen (taalniveau en achtergrond) waaraan zij les geven. Bijeenkomst 3: De gemaakte en in de praktijkgebrachte lessencyclus wordt in kleine groepjes besproken aan de hand van het ‘vloerkleed’. In deze bijeenkomst wordt verder nog de samenwerking met partijen/personen die in en rond de school actief zijn besproken aan de hand van hetgeen in de praktijk is vastgesteld. Het belang van samenwerking moet duidelijk zijn. Het is van groot belang dat ouders/opvoeders en leerkrachten elkaar blijvend kunnen vinden en dus ook duurzaam met elkaar samenwerken. Dus ook als de cursus is beëindigd. Workshops leerkrachten/directie Een belangrijke voorwaarde voor succes op de school van kinderen is de betrokkenheid van de ouders/opvoeders bij hetgeen zich in en rond de school afspeelt. Heel belangrijk daarbij is dat leerkrachten en ouders/opvoeders dezelfde taal spreken. De workshops zijn bedoeld om leerkrachten een theoretisch kader mee te geven.

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE Dit theoretisch kader is gebaseerd op de (nieuwste) bevindingen rondom ouderbetrokkenheid. Naast inhoudelijke kennis is er veel ruimte voor praktische oefening, vrijheid om te oefenen en het uitwisselen van kennis en ervaringen met elkaar en dan met name op het gebied van: Hoe organiseer je ouderbetrokkenheid? De workshops kennen een pragmatische aanpak. Vanuit de theorie wordt direct gekeken naar de eigen praktijk van de deelnemende leerkracht. Elke keer stelt de deelnemer zich de vraag: ‘Wat betekent dit voor mij?’ en ‘Hoe ga ik dit aanpakken?’. Er zijn workshops over de volgende onderwerpen:  visie op ouderbetrokkenheid en wat betekent dat in de praktijk;  communiceren met ouders/opvoeders;  omgaan met diversiteit. Doelgroep

Goed, Beter, Best!2.0: ouders/opvoeders Elke ouder/opvoeder met een kind op de voor- en/of vroegschool kan deelnemen aan het programma. Dus ongeacht hun taalniveau. De groep ouders/opvoeders die deel kunnen nemen aan Goed, Beter, Best!2.0 bestaat uit een grote diversiteit aan mensen met verschillende culturele achtergronden die ook in verschillende stadia van hun leven en hun (taal)ontwikkeling zitten. Het gaat over ouders/opvoeders van autochtone en allochtone afkomst. Goed opgeleid tot nauwelijks scholing gevolgd. Het taalniveau kan lopen van volledig analfabeet tot niveau B2/C1 (Raamwerk CEF) of 2F/3F (Meijerink). Er zullen ouders/opvoeders zijn die betaald werk hebben en ouders/opvoeders die nauwelijks sociale contacten buiten de eigen familiekring hebben. Goed, Beter, Best!2.0: trainers/docenten Al die ouders/opvoeders zitten bij elkaar in een groep. Dat levert geen problemen op omdat hetgeen hen bindt de kinderen zijn die allemaal in een VVE-groep zitten. Een trainer/docent moet wel gedifferentieerd les kunnen geven aan een heterogene groep. Goed, Beter, Best!2.0: leerkrachten/directie Uit onderzoek is gebleken dat ouders/opvoeders hun rol sneller oppakken als zij de indruk hebben dat het wordt gewaardeerd en dat het zinvol is. De basisvoorwaarden voor onderwijsondersteunend gedrag zijn in het kort:  je welkom voelen op school;  inzien dat je hulp nodig en gewenst is;  de leidster/leerkracht vertrouwen;  je serieus genomen voelen. De leerkrachten en directie van een school moeten daarom een duidelijke gezamenlijke visie op ouderbetrokkenheid hebben en deze ook goed in de praktijk brengen.

Naast andere methodiek te gebruiken?

Goed, Beter, Best!2.0 kan heel goed gecombineerd worden met andere programma’s. In de praktijk gebeurt dit al met bijvoorbeeld VVE-Thuis, Taal voor Thuis, Rugzak, De Verteltas en Logo 3000. De programma’s versterken elkaar. Samen met de school wordt een planning gemaakt.

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE Materiaal

Het lesmateriaal bestaat uit: 1. trainershandleiding; 2. werkbladen deelnemers; 3. online leren binnen digitale leeromgeving. Het materiaal van de oorspronkelijke versie Goed, Beter, Best! is gratis te downloaden op www.rotterdam.nl/goedbeterbest Het materiaal voor Goed, Beter, Best!2.0 is zowel fysiek als binnen de digitale leeromgeving te verkrijgen via Alsare ontwikkeling en advies.

Kosten aanschaf integraal programma incl ouderprogramma

Onderstaand de prijzen (vrijgesteld van BTW) indien het programma volledig uitgevoerd wordt door bevoegde trainers van Alsare ontwikkeling en advies 1. Ouderprogramma 48 dagdelen € 1.050,-per persoon bij groepsgrootte van 12 tot 15 deelnemers 2. Module Goed, Beter, Best!2.0 € 375,-per dagdeel voor een groep van 12 – 15 personen Gemiddeld duurt een module 6 dagdelen 3. Train-de-trainer € 250,-per bijeenkomst per persoon bij groepsgrootte van 12 tot 15 deelnemers 4. Workshops leerkrachten € 765,-- per bijeenkomst Maatwerk kan altijd geleverd worden. Op aanvraag wordt een offerte daarvoor uitgebracht.

Kosten aanschaf ouderprogramma

Richtprijs ouderprogramma (32 dagdelen groepsbijeenkomsten met docent/trainer en 16 dagdelen online leren met individuele begeleiding) € 1.050,--

Kosten deelname oudercursus

Op dit moment wordt de uitvoering betaald door: 1. gemeentes; 2. scholen/schoolbesturen zelf.

Intensiteit ouderprogramma (tijdsduur)

Het programma bevat lesmateriaal voor 80 dagdelen. In de praktijk van de 2.0-versie omvat een cursus 48 dagdelen. Deze 48 dagdelen worden deels in groepsbijeenkomsten ingevuld en deels binnen de digitale leeromgeving.

Hoe vorm te geven op bestuurlijk (gemeente/schoolbestuur) en financieel vlak?

Per school, schoolbestuur en/of gemeente verschilt dit. Geen eenduidig antwoord op te geven. Bijvoorbeeld de methodiek inbedden in het onderwijsbeleid Financiering bijvoorbeeld uit onderwijsachterstandmiddelen, verlengde leertijd of middelen voor ouderbetrokkenheid.

Goede praktijkvoorbeelden/behaalde resultaten

In Rotterdam loopt het programma op ongeveer 60 basisscholen met een Groep nul. De resultaten tot nu toe zijn: 1. niveauverhoging op de gebieden spreken en luisteren is voor 96% gerealiseerd; 2. alle deelnemers hebben hun portfolio gevuld met opdrachten OOG en PS; 3. Klanttevredenheid (eindevaluatie) van deelnemende ouders/opvoeders is hoog (gemiddeld 8); 4. presentie ligt gemiddeld op 87%; 5. tussentijdse uitval ligt op 8%; 6. leerkrachten en directies zijn zeer tevreden over uitvoering (gemiddeld 8.5);

Factsheet Methodiek/Ouderprogramma bij VVE 7. leerkrachten en directies zijn zeer tevreden over verbetering contacten met ouders/opvoeders (gemiddeld 8); 8. uit verschillende publicaties blijkt het enthousiasme van de deelnemers. In Amsterdam loopt het programma op 11 basisscholen. Door de vraag van scholen en schoolbesturen heeft Alsare nu ook ontwikkeld:  Goed, Beter, Best! 4.3 voor ouders/opvoeders met kinderen in groep 3 en 4;  Goed, Beter, Best! 6,5 voor ouders/opvoeders met kinderen in groep 5 en 6;  Goed, Beter, Best! 8.7 voor ouders/opvoeders met kinderen in groep 7 en 8;  Goed, Beter, Best! 10.9 voor ouders/opvoeders met kinderen in de eerste twee klassen van het vo. In het bijgevoegde schema staan deze programma’s verder uitgewerkt. Ook deze programma’s worden modulair aangeboden. Ouders/opvoeders en scholen formuleren hun leerwensen en Alsare stelt vervolgens een programma op passend bij die specifieke leerwensen. Onderzoek

In Rotterdam wordt onderzoek gedaan naar de effectiviteit van het programma door de Sociaal Wetenschappelijke Afdeling van de gemeente (kwantitatief onderzoek) en studenten sociologie van de Erasmus Universiteit (kwalitatief onderzoek). De uitkomsten hiervan zijn nog niet bekend. In Amsterdam loopt Goed, beter, Best!2.0 mee in het onderzoek Sociale Inclusie van Maurice de Greef. Aan het eind van elke cursus wordt door Alsare een evaluatie gedaan door middel van vragenlijsten.