Ouderenadviseur biedt mensen met dementie helpende hand

t n i r y Lab

Jaargang 11 | december 2011

Bijlage: De feestdagen

Belangrijk onderzoek Voor onze taak als belangenbehartiger voor mensen met dementie in de regio Zuid-Kennemerland hebben wij behoefte aan uw mening en wensen. Dan pas kunnen we ons sterk maken voor een goede zorg in onze regio, bijvoorbeeld om Draagnet met de casemanagers in stand te houden. Om te pleiten voor goede mogelijkheden voor dagopvang, aangepast aan de wensen en behoeften van mensen. Met een onderzoek wil Alzheimer Nederland te weten op de hoogte komen van waar mantelzorgers tegenaan lopen en welke ondersteuning ze wensen zodat ze de zorg van hun naaste beter aankunnen. Bent u mantelzorger en wilt u ook meehelpen door deel te nemen aan het onderzoek? Vul dan de vragenlijst in! Leny Haaring, waarnemend voorzitter afdeling Zuid-Kennemerland. De vragenlijst kan ingevuld worden via de site www.alzheimer-nederland. nl/dmm Er kan ook een gedrukt exemplaar aangevraagd worden bij Wendy Werkman. Tel.: 030 – 6 59 69 16, e-mail [email protected] Info over dementie Op de site www.dementie.startkabel. nl is een verzameling links te vinden naar uiteenzettingen van verschillende soorten dementie, de verschillende stadia van dementie, benaderingswijzen met cursussen voor mensen met dementie, geheugentrainingen en informatie over de Alzheimer vakantie. Bovendien staan er een links op naar interessante weetjes over dementie.

Informatieblad van Alzheimer Nederland | Afdeling Zuid-Kennemerland

Ouderenadviseur biedt mensen met dementie helpende hand kinderen die de bankpas beheren en niet altijd eerlijk zijn over het gebruik daarvan. Maar het zijn soms ook vrienden of kennissen die verkeerd met het geld van de oudere omgaan.’ De ouderenadviseurs werken nauw samen met de casemanagers van Draagnet. Zij ondersteunen elkaar en verwijzen onderling cliënten door. Kontext telt acht ouderenadviseurs op de thuisbasis aan de Haarlemse Oostvest. Vier dagen per week is een van hen aanwezig om ouderen te woord te staan of te adviseren. ‘Wij zijn een laagdrempelige organisatie’, stelt Verkleij. ‘Mensen kunnen hier in en uit lopen of de telefoon pakken. Die bereikbaarheid is belangrijk voor ons.’ Astrid Verkleij, ouderenadviseur bij Kontext

Waar kun je terecht als je een rollator nodig hebt? Wat als iemand met dementie naar het verzorgingshuis wil? En hoe bescherm je een Alzheimer-patiënt tegen financieel misbruik? Mensen met dementie en hun mantelzorgers zien soms door de bomen het bos niet meer. Een ouderenadviseur biedt uitkomst. ‘In Nederland is het soms lastig om dingen zonder hulp voor elkaar te krijgen.’ Zeven jaar geleden begon verpleegkundige Astrid Verkleij als ouderenadviseur bij Kontext, een organisatie voor welzijn en maatschappelijke dienstverlening. Zij zet zich in voor, zoals ze dat zelf verwoordt, een ‘zeer kwetsbare groep ouderen’. Regelmatig komt Verkleij in contact met mensen met dementie waarbij financieel misbruik wordt gepleegd. ‘Inwonende

Ouderenadviseurs verstrekken informatie, geven advies en bieden begeleiding op het gebied van financiën, zorg, welzijn en wonen. Van belang is dat de zelfredzaamheid van de oudere behouden blijft en misschien nog wel belangrijker: de controle over zijn of haar eigen leven behoudt. De ouderenadviseur benadert cliënten na doorverwijzing en legt huisbezoeken af. ‘Wij bekijken de complete leefsituatie van de oudere. Hoe verloopt de mantelzorg? Is de woning vervuild? Hoe zit het met de geldzaken? Het netwerk van de cliënt is ook belangrijk. Zijn er kinderen, buren of vrienden die hulp kunnen bieden? Vaak kunnen zij met de juiste handvatten aan de slag. Wanneer er geen sprake is van een netwerk, zoeken we altijd naar een andere oplossing.’ Vervolg pagina 2   Pagina | 1

‘Slinkend Brein’. Hoe leeft de mens met dementie? In kranten en tijdschriften verschijnen steeds meer publicaties over dementie. Het aantal boeken over dit onderwerp groeit gestaag. Onlangs verscheen Slinkend Brein, een boek van de in Haarlem geboren (verpleeghuis)arts Jan van Ingen Schenau.

De auteur over zijn werk: ‘Dit boek geeft een persoonlijke impressie van de tijd dat ik als arts werkzaam ben geweest in het verpleeghuis. Hoe leeft de mens met dementie? Is het een uitzichtloos leven en een ‘wachtkamer van de dood?’ Wat zijn de gevoelens van de verwanten, de gevoelens van de partners die niet meer door hun geliefde worden herkend en voor een vreemdeling worden aangezien? Zoals de man die zijn vrouw in de gang van de afdeling tegenkwam en zij hem zonder enige herkenning voorbijliep. Iedere dag bij je vrouw op bezoek komen en iedere dag als een vreemde te worden aangezien. Hoe lang hou je dit vol? Wat is het verdriet van de partners als hun dierbare dement wordt? Hun

toekomst, niet alleen van de demente partners zelf, maar ook van degenen die achterblijven. Want het afscheid van je man of vrouw is al begonnen. Zo herinner ik me nog de wanhoop van een vrouw die bij mij haar geliefde man moest ‘inleveren’ in het verpleeghuis. `We hebben ons zo verheugd op de pensionering. We zouden gaan reizen’. Al die aspecten behandel ik in mijn boek. Ook doe ik de medische stand van zaken anno 2011 uit de doeken. Hoe is dementie te herkennen, welke vormen van dementie zijn er en wat heeft het hersenonderzoek opgeleverd? Waar werken wetenschappers aan? Welke geneesmiddelen worden getest? Voor mijn leeftijdgenoten is er een apart hoofdstuk 60-plus, waarin ik tips geef. Maar ook wat de vooruitzichten voor de toekomst zijn. Gloort er hoop aan de horizon of is het somberheid troef? En als het somberheid troef is, hoe gaan we daar dan mee om?’

Titel: Slinkend Brein; Jan van Ingen Schenau. Te bestellen via e-mail [email protected] Prijs ¤ 16,90, excl. ¤ 2,30 verzendkosten.

Vervolg pagina 1 

Ouderenadviseur biedt helpende hand Ouderenadviseur Astrid Verkleij van Kontext benadrukt het belang van professioneel advies. ‘Alzheimerpatiënten zijn ontzettend kwetsbaar voor financieel misbruik. Dat is echt nog een blinde vlek’, zegt Verkleij. Op juridisch vlak biedt een ouderenadviseur eveneens uitkomst met informatie over diverse voorzieningen en over wet- en regelgeving. Verkleij bezocht ooit een demente vrouw met vijf kinderen. Met een van haar dochters had de moeder al geruime tijd geen contact meer. De partner van de vrouw fungeerde als mantelzorger. ‘Hij deed het fantastisch. Zo zorgzaam. Allebei hadden ze hun eigen huis, maar toch waren ze altijd bij elkaar. Haar vriend regelde de financiën en hielp haar waar hij kon. Plots kwam de dochter in beeld, waar al jaren geen contact meer mee was geweest. Zij wilde inzicht in de financiën en was benieuwd of de begrafenis al was geregeld. Een problematische situatie, want wie is formeel bevoegd om deze zaken te regelen? De kinderen of de vriend? Formeel gezien zijn dat de kinderen, omdat de vrouw niet getrouwd is en ook geen geregistreerd Pagina | 2

partnerschap heeft. Ik ga nu kijken hoe ik deze mensen kan helpen’, vertelt Verkleij. Veel Alzheimer-patiënten of mantelzorgers vinden het moeilijk om hulp in te roepen van een professional, omdat ze bang zijn voor ellenlange wachtlijsten. Verkleij: ‘Jaren geleden hadden we flinke wachtlijsten, maar inmiddels kan de hulp veel sneller in gang gezet worden.’ De ouderenadviseur bespreekt wensen en behoeften met de cliënt en zijn of haar mantelzorger. ‘Ik ga op huisbezoek, inventariseer, maak een plan en zet een traject in werking’, vertelt Verkleij. Zij verwijst – waar nodig – cliënten door naar andere hulpinstanties. Hulp nodig van een ouderenadviseur? Het Loket in Schalkwijk is iedere ochtend te bezoeken. Er wordt dan zo spoedig mogelijk een intakegesprek gepland. 

MARDOU VAN KUILENBURG

Bezoekadres Loket Schalkwijk: Rivièraplein 4, Haarlem Telefonisch bereikbaar op maandag t/m vrijdag tussen 09.00 uur en 12.00 uur op 023 – 5 43 32 22

Omgaan met onrustig gedrag Bij mijn man is drie jaar geleden de ziekte van Alzheimer geconstateerd. Ik heb er veel moeite mee dat hij zo onrustig is. Hij loopt constant rond en wil maar niet rustig zitten. Hoe kan dit en wat kan ik hiertegen doen?’

Het is een vraag die aan de orde kwam op de website van Alzheimer Nederland. Het antwoord: Bij veel mensen met dementie komt bewegingsonrust voor. Ook agressie en prikkelbaarheid treden bij ongeveer de helft van de mensen met dementie op. Mensen met dementie dwalen bijvoorbeeld doelloos rond, of willen steeds terug naar huis of naar hun ouders, trommelen met de vingers, schuifelen met de voeten, schuiven laden open en dicht, of ‘ijsberen’ door het huis. Dit kan voor zowel de persoon met dementie als de omgeving erg vermoeiend zijn. Het lijkt vaak alsof mensen met dementie zich doelloos of impulsief gedragen. Vaak reageren zij hiermee wel degelijk op hun omgeving. Met hun gedrag maken zij duidelijk wat ze voelen of nodig hebben, vooral als zij het niet meer

onder woorden kunnen brengen. Het is belangrijk uit te sluiten dat iemand met dementie pijn of honger heeft, vermoeid of uitgedroogd is of aan een verstopping of infectie lijdt. Ook verandering van medicatie of verkeerde medicijncombinaties kunnen onrust veroorzaken. Om te leren omgaan met onrustig gedrag, is het onderstaande behulpzaam: Aanleiding • Waar en wanneer trad het gedrag op? • Gebeurde er iets (bijzonders) in de directe omgeving? Gedrag • Welke vorm nam het gedrag aan? Is het nog steeds hetzelfde? • Hield het gedrag vanzelf op? Kwam het snel weer terug? Gevolgen • Hoe reageerde de omgeving? • Hoe reageerde de patiënt hierop? Wat kunt u doen? • Vaak is de onrust een reactie op bijvoorbeeld verkeerde verlichting, lawaai of de inrichting van de ruimte. Noteer wanneer, waar en bij welke activiteit een bepaald gedrag optrad, en probeer

De mantelzorger

Haar man Wim (53) kreeg verleden jaar bij de speciaal daarvoor ingerichte poli van het VUmc de diagnose Alzheimer te horen. Het ziekteproces voltrekt zich langzaam maar gestaag. Wim is al vier jaar thuis en redt zich nog aardig. Maar de continue claim die er op Very wordt gelegd, is haar vaak te zwaar.

‘

Wim was 49 jaar toen hij steeds vaker problemen met zijn geheugen kreeg. Dan denk je helemaal niet aan Alzheimer. Hij was registeraccountant. We kwamen er achter toen hij een andere baan kreeg. Hij kon het bedrijf soms niet vinden, kon geen wachtwoorden onthouden en hield zijn collega’s niet uit elkaar. Als grapje zei hij vaak ‘Ik heb de kennis en mijn collega het geheugen’. Als hij niet van baan was veranderd zou het waarschijnlijk nog niet zo erg opgevallen zijn. Wim wil graag bij mij zijn. Ik ben zijn enige houvast zegt hij altijd. Eigenlijk komt alles op mij neer. Ik ben mijn klankbord

Bron: website www.alzheimernederland.nl Lees voor meer tips het informatief over Onrustig gedrag.

Patricia Jimmink

kwijt. Ik kan wel dingen met hem bespreken maar vandaag is alles prachtig en morgen is alles anders, je kan er niet meer van op aan. Ik kan er redelijk mee omgaan. Maar soms denk ik wel eens: zal ik naar huis gaan of zal ik nog een blokje omgaan. Dat is gelukkig niet dagelijks. De continue claim die er op je gelegd wordt benauwd me wel eens. We zijn 29 jaar getrouwd maar van gelijkwaardigheid kun je niet meer spreken. Wim gaat nu vier dagen per week naar een zorgboerderij. Daar gaat hij graag heen. Ik werk zelf nog vier dagen op een handelskantoor. Ik ben blij dat ik dat nog kan doen. Het Alzheimer café bezoek ik regelmatig en ook ga ik één keer per maand naar een lotgenotengroep. Uiteindelijk begrijpen de mensen om je heen niet echt wat je dagelijks meemaakt. Samen uit eten doen we nog wel en ook de schouwburg bezoeken we regelmatig, net als vroeger. Wim is wel meteen vergeten wat hij heeft gezien maar dat hij het leuk heeft gehad onthoudt hij wel. We zouden gezellige dingen gaan doen als we gestopt waren met werken. Die doen we nog wel. Alleen wat dichter bij huis.

‘

Een nieuwe rubriek in Labyrint: de mantelzorger. In deze eerste aflevering: Very Kikkert (Heemstede, 52 jaar).

de situatie te wijzigen of vermijden. • Negatieve of corrigerende reacties van de omgeving kunnen de onrust verergeren. Stel minder eisen aan de patiënt en biedt hulp aan op een onopvallende manier, zonder aandringen. • Zorg voor een rustige dagelijkse routine. Deel taken op in overzichtelijke stappen. • Mocht onrustig gedrag toch optreden, blijf dan rustig, ga de confrontatie niet aan en laat niet merken dat u bang bent. Maak oogcontact met de dementerende.

Pagina | 3

Levensreis Grote leermeesters zoals de Dalai Lama, zien het leven vaak als een reis. Een reis waarbij niet de eindbestemming van belang is, maar de weg zelf die je aflegt. Alles wat op je pad komt wordt gezien als een les, een proces, een uitdaging.

Column

Het doet mij denken aan een cliënte die ik regelmatig bezoek en wat dit met mij doet. Deze dame is 95 jaar en sinds enkele jaren weduwe. Onze gesprekken komen altijd weer terug op het hetzelfde onderwerp: leven als kunst. Vol bewondering luister ik altijd naar haar levensverhalen, haar ervaringen. Na elk huisbezoek voel ik mij zo dankbaar dat ik haar mag ontmoeten! Met haar levenswijsheid word ik iedere keer weer aangemoedigd mezelf te zijn, en maakt zij mij bewust dat ik mijn leven niet alleen hoef te leven.

BRIGITTA BERGMAN-WASSINK Casemanager Psychogeriatrie bij Draagnet

Dat mijn medemens geen concurrent is, maar een geschenk! Deze dame zegt blijmoedig te willen leven, ondanks dat er veel dingen zijn die zij niet meer kan. Soms vertelt zij er moeite mee te hebben afhankelijk te zijn van anderen, of zegt zij het moeilijk te vinden om de eigen koers vast te houden. Maar bovenal blijft zij zich bewust van de eigen verantwoordelijkheid en mogelijkheden, namelijk in liefde te willen blijven geloven en in relatie tot anderen in haar omgeving dankbaar te zijn. Zulke ontmoetingen maken mijn ‘reis’ wel erg bijzonder. In deze tijd van het jaar vieren miljarden wereldburgers het kerstfeest. We gedenken met elkaar de geboorte van Jezus van Nazareth. Maar ook vieren we het ontstaan van een liefdevolle gezindheid, zoals ik deze ervaar bij sommige ontmoetingen op mijn levensreis. Wat is het werken met mensen toch bijzonder!

agenda Het Alzheimer Café is een ontmoetingsplaats voor mensen met dementie, partners, familie­leden en alle andere belangstellenden. Inloop voor beide café’s 19.00 uur, aanvang 19.30 uur, einde 21.30 uur. Toegang gratis.

Alzheimer Café Haarlem

Alzheimer Café Zandvoort

Lokatie: Steunpunt voor ouderen, Van Oosten de Bruynstraat 60, Haarlem Info: Leny Haaring, 023 - 5 31 14 82 of Dickie van Vliet, 023 - 5 24 75 98

Lokatie: ‘Ook Zandvoort’, steunpunt voor heel Zandvoort. Flemingstraat 55 - Bus 81 stopt voor de deur. Belbus en vrijwilligers die thuis gezelschap komen houden: Hulpdienst Pluspunt - Tel. 023 - 571 73 73 Info: Nathalie Lindeboom, 023 - 5 71 93 93

2 JANUARI Dementie, en dan? Welke mogelijkheden zijn er nog meer behalve de bekende dagbehandeling of dagverzorging? Gesprekken over andere activiteiten. 6 FEBRUARI Wat gebeurt er in de hersenen? Welke veranderingen treden op bij dementie? Wat betekent dit voor het dagelijks leven? 5 MAART Wat moet je allemaal regelen? Aandacht voor juridische aspecten, zoals het mentorschap, het zaakwaarnemerschap en de betekenis van wilsbekwaamheid. Een lastig terrein. Uitleg en advies van een deskundige.

Pagina | 4

4 JANUARI De ene dementie is de andere niet Ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontaal kwab dementie, Lewy Body. Er zijn verschillende vormen. Wat is er aan de hand? 1 FEBRUARI Hoe de beste zorg te kiezen? Thuiszorg, dagverzorging, ontmoetingscentrum, verpleeghuis. Hoe weet je of je de beste keuze maakt voor nu en straks? 7 MAART Was het maar weer als toen Als je partner dement wordt, verandert de relatie. Wat vroeger zo gewoon was is niet meer. Hoe ga je dan met elkaar om?

Contactkring De ‘Contactkring’ is een gespreksgroep voor partners en naasten van mensen met dementie. Mantelzorgers kunnen op de bijeenkomsten hun zorgen en hun vragen bespreken met mensen in dezelfde situatie. De uitwisseling van ervaringen en praktische tips geeft een belangrijke ondersteuning. Elke eerste woensdag van de maand van 10.00 tot 12.00; Van den Eijndekade 89 Heemstede; vrije inloop; toegang gratis. Informatie: Sjoukje van den Bos, tel. (023) 5 31 54 64. Vragen per e-mail: [email protected]

Labyrint is he t informatieblad van de afdeling Zuid-Kennemerland van Alzheimer Nederland. Waarnemend voorzitter: Leny Haaring, tel. (023) 531 14 82. E-mail: [email protected] Bankrelatie: 15.06.53.131 t.n.v. Alzheimer Nederland Afdeling Zuid-Kennemerland te Haarlem. Labyrint verschijnt vier keer per jaar in een oplage van plm. 1.000 exemplaren. Redactie: Peter Heerkens Medewerkers: Brigitta Bergman-Wassink, Patricia Jimmink, Mardou van Kuilenburg Vormgeving: Engel Kluis, neXus grafisch ontwerp Redactie-adres, tevens secretariaat van de afd. Zuid-Kennemerland: Dickie van Vliet, Asterlaan 44, 2111 BJ Aerdenhout, tel. (023) 5 24 75 98

De feestdagen December. Een maand vol feestelijkheden. Sinterklaas opgevolgd door de kerstman, en de kerstman door de conferenciers die in tv-uitzendingen op oudejaarsavond 2011 uitzwaaien en 2012 inluiden. Feestdagen met dennengroen, lampjes en oliebollen. Labyrint sluit het jaar af in de sfeer van deze eindejaarsdagen.

Koken vanuit het verleden

Het bestuur van de afdeling Zuid-Kennemerland van Alzheimer Nederland wenst u fijne kerstdagen en een goed 2012.  Leny Haaring, waarnemend voorzitter

«

‘Mantelzorgers doen er goed aan met kerst een menu samen te stellen dat voorbereid kan worden zodat ze op die dagen niet uren in de keuken staan. Dat geeft mensen met dementie de rust in hun omgeving die nodig is om echt te kunnen genieten.’ Een advies van kok Marcel Spinella, teamleider restauratieve voorzieningen van Woonzorgcentrum Dennenheuvel/Euphrasia van Stichting Sint Jacob in Bloemendaal, waar hij kookt voor gemiddeld zeventig ouderen. Hij werkt met Kerstmis (‘Natuurlijk’) en serveert dan speciale menu’s. Er zijn huizen waar ze dat voor het gemak van het keukenpersoneel een weekje eerder doen, maar hij niet. ‘Kerst dient gevierd te worden op 25 en 26 december, daar moet je als instellingskok niet onderuit willen.’ Marcel Spinella draagt in zijn werk 23 jaar ervaring uit. Wat dat inhoudt? Vooral betrokkenheid. Het besef dat met name voor mensen met dementie de geur, de kleur en de smaak belangrijk zijn. ‘Het haalt veel naar boven’, zegt hij. ‘De tijd van vroeger.’ De voorbeelden liggen binnen handbereik. Breed lachend: ‘Als ik alle dagen tutti-frutti op tafel zou brengen, of wentelteefjes…. Nou, reken maar dat ik dan applaus krijg dat je tot in het centrum van Bloemendaal kunt horen!’ Hij noemt zijn werkwijze ‘Koken vanuit het verleden’. Zoals? ‘Zoals postelein, snijbieten, stoofperen, stamppotten natuurlijk, pap en op vrijdag vis. Van die dingen…. Nee, geen ratatouille. Dat is te nieuwerwets.’ Wat er bij de bewoners in hun Top-10 op nummer één staat? Marcel Spinella: ‘Witlof met gebakken aardappeltjes en een kippenpootje.’  PETER HEERKENS

Beste wensen Een geslaagde



60 jaar tv

Aanbevolen voor mantelzorgers die een mooie tijdpassering zoeken voor hun partner, ouder, en zichzelf (!): de internetsite www.tv60jaar.nl Er moeten weliswaar wat handelingen verricht worden om beeld en geluid te krijgen, maar eenmaal ingelogd stroomt de nostalgie met golven de huiskamer binnen. TV60 jaar biedt de mogelijkheid om zestig jaar Nederlandse televisiegeschiedenis te beleven. Historische uitzendingen vanaf oktober 1951. Bijzondere reportages van Studio Sport, de onvergetelijke Dorus (Tom Manders) in Saint Germain des Prés, het vermakelijke Pension Hommeles, de legendarische ‘Vuist’ van Willem Duys….. Het is allemaal op te roepen via deze website, een initiatief van het consortium ‘Beelden voor de toekomst’.

boottocht!

Cocktail Santa

Kok Marcel Spinella

Een door kok Marcel Spinella (Stichting Sint Jacob) aanbevolen voorgerecht met de kerstdagen. Bereidingstijd 20-30 minuten. Ingrediënten voor 4 personen. Voor de cocktail - 1 dikke plak magere ham, in kleine blokjes - 2 schijven ananas, in stukjes gesneden - 12 witte asperges uit een potje, in stukjes gesneden Voor de cocktailsaus - 1 dl. slagroom - 1 dl. mayonaise - 1/2 dl zoete sherry of vruchtensap - Een paar druppels citroensap - 1 eetl. tomatenketchup

De saus Alle ingrediënten koelen, behalve de mayonaise. Klop de slagroom bijna stijf en vermeng met de overige bestanddelen. De saus met het citroensap en evt. zout goed op smaak afmaken. Bereiding Neem vier mooie glazen coupes en druk ze even met de rand in een schoteltje met citroensap en daarna in zeer fijngehakte peterselie. Meng asperges, ham en ananas voorzichtig door elkaar en schep het in de coupes. Verdeel de saus erover. Hang eventueel aan de rand van de coupe een stukje ananas.

Labyrint kerstpuzzel

1

De kracht van productreclames schuilt in het jarenlang herhalen van hetzelfde beeld. De staatsloterij met de vis die aan de haak geslagen kan worden, de rookworst van Hema die geurt als je ernaar kijkt, het markante blokkige lettertype van Gamma.

7

6

Uit vroeger tijden stammen mooie reclames die bij ouderen op het netvlies gebrand staan. AaBe-dekens met een niet weg te denken rendier op de voorgrond. Het markante flesje Boldoot eau de cologne. Of het strak achterover gekamde herenkapsel dat zo mooi glansde dankzij Brylcreem. En ook zo goed voor de hoofdhuid: Berkenhaarwater. Op deze pagina roepen wij oude tijden in herinnering. Uit bekende reclames van vroeger hebben wij de merknaam verwijderd.

2

 e vraag welke naam door ons is weggehaald kunnen mantelzorgers D voorleggen aan hun partner of ouder. De antwoorden staan vanaf 28 december op onze website [email protected] onder het kopje ‘Labyrint kerstpuzzel’. 4 3

5

Kerstsfeer in tuincentra

Tips voor de kerstdagen Een paar tips om als mantelzorger de kerstdagen een goede invulling te geven. De adviezen zijn van Suzanne van Huizen, activiteitenbegeleidster in zorgcentrum Schalkweide (Stichting Sint Jacob). - Z et de doos met kerstspullen voor de versiering op tafel en hou je als mantelzorger een beetje afzijdig. Laat je partner of ouder met dementie reageren op wat er uitgepakt wordt. Als het spullen zijn van lang geleden komen de verhalen vanzelf. - Z org voor feestelijke verlichting die herinneringen aan vroeger kan oproepen. - L aat de bekende, klassieke kerstliedjes horen: Stille nacht, de herdertjes bij nachte. En wat erg leuk gevonden wordt: een speeldoos-kerstman. -G  a met je partner of ouder de stad in om samen kerstcadeautjes te kopen. De mooie etalages, de versiering in de straten, de kerstdeuntjes…. Het is een feest van herkenning. -K  ijk in kranten en weekbladen waar kerstmarkten zijn en ga er naar toe. Erg leuke uitjes kunnen dat zijn. - I n de videotheek kunnen tal van mooie kerst-cd’s en dvd’s gehuurd worden. Films, of bijvoorbeeld – erg populair – kerstconcerten van André Rieu. -G  a samen kerststukjes maken, en kerstkaarten. -B  ezoek een kerstdienst. Veel huizen stellen die diensten ook open voor niet-bewoners. In Schalkweide bijvoorbeeld is iedereen welkom op kerstavond, 24 december van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30. Na afloop koffie of thee met kerstbrood. 

PETER HEERKENS

Veel tuincentra hebben prachtige uitstallingen in kerstsfeer. Mantelzorgers die een uitstapje willen plannen voor hun partner of ouder en die de beschikking hebben over een auto kunnen een mooie besteding vinden in een tochtje naar een tuincentrum. Veel centra zijn op de zondagen voor Kerstmis (11 en 18 december) geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur. Het is wel raadzaam om tevoren telefonisch informatie in te winnen want niet álle centra hebben kerstopstellingen. Raadpleeg voor een overzicht van de tuinbedrijven de Gouden Gids, of geef op internet de zoekopdracht ‘Tuincentra regio Haarlem’.