Ouderen onderzoek Huisartsgeneeskunde VUmc Start notitie Geriatric Primary Care Research Group GC - Group
Februari 2012 Update oktober 2013
Contact: Hein van Hout,
[email protected] 0204448199
1
1. Context Er is een grote behoefte aan kennis over optimale functionele autonomie en kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen en hun naasten bij ouderen zelf, hun zorgverleners, beleidsmakers, en hun ziektekostenverzekeraars. Deze behoefte groeit door maatschappelijke ontwikkelingen als de vergrijzing. Door de ontgroening en het verwachte tekort aan zorgprofessionals is er (nog meer) behoefte aan doelmatige zorg. Substitutie van de 2e naar de eerste lijn wordt hierbij vaak genoemd en dit sluit ook aan de trends om zelfzorg en zelfregie te stimuleren. Binnen de huisartsgeneeskunde is naast de traditionele zorg voor Diabetes Mellitus II, Astma-Copd, cardiovasculair risicomanagement ook ouderenzorg een belangrijk thema geworden. Er leven veel vragen over wat de best evidence is ten aanzien van detectie, diagnostiek en beleid van kwetsbare ouderen. De VU / VUmc is in Nederland het academisch centrum met de meeste leerstoelen op het gebied van veroudering. Dit thema is echter niet gebundeld in een programma en is daardoor gefragmenteerd en niet goed zichtbaar. Er is wel wat in beweging. Zo is het Amsterdam Center on Aging (ACA) opgericht om de zichtbaarheid van en uitwisseling tussen onderzoekers op de VU/VU campus te faciliteren. Het ACA organiseert haar openingscongres op 31 mei 2012. Tevens zijn er 6 wekelijkse lezingen met discussie op het gebied van ouderenonderzoek. Ook in subsidieland (nationaal en internationaal) worden onderzoeksprogramma’s gemaakt. Zo loopt momenteel het Nationaal Programma Ouderen (NPO) waarvan de VU in het algemeen en HAG in het bijzonder van profiteren met een aanzienlijk aantal gehonoreerde studies. Ten aanzien van toekomstige subsidiemogelijkheden is er een NPO-2 gericht op implementeerbare resultaten uit het eerste NPO, het deltaplan dementie, diverse EU programma’s oa JPND en Horizon2020. Voor partnerschappen in EU subsidies is het van belang om als persoon of groep met een bepaalde expertise herkenbaar cq vindbaar te zijn. Er zijn jaarlijks terugkerende rondes met mogelijkheden voor onderzoek gericht op ouderenzorg in de eerste lijn zoals SBOH, Goed Geneesmiddelen Gebruik, ZonMw preventie, doelmatigheid. Daarbij zijn er meerdere fondsen waarmee pilots gefinancieerd kunnen worden (oa Stoffels-Hornstra Fonds, Innovatiefonds, regionale ionnovatiefondsen vd verzekeraars, NUTS OHRA).
2. Missie en Visie De Geriatric Primary Care Research Group (GC Group): Draagt bij aan optimale functionele autonomie, gezondheid en kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen en hun naasten in de eerste lijn door kennisontwikkeling en -overdracht In een regelmatig forum wisselen junioren en senioren die op dit thema werken ervaringen uit en maken plannen om deze missie te realiseren. Zowel intern als extern wordt duidelijk welke expertise op dit gebied aanwezig is en deze optimaal kan worden ingezet.
3. Huidige Onderzoekthema’s GC Group 1. Identificatie en diagnostiek (o.a. fragiliteit, dementie, osteoporose, incontinentie) 2. Epidemiologie (prevalentie, incidentie, prognose, predictie) 3. Interventies (o.a. medisch, paramedisch, psychosociaal) 4. Organisatie van de zorg (substitutie, delegatie, regieversterking, samenwerken, zelfzorg, chronisch zorg model, case management modellen) 5. Implementatie (o.a. RE AIM format) 6. Kosten van zorg (o.a. KEA, KUA, cost of illness, modellen)
4. Samenstelling - hoogleraar (FS); - senior onderzoekers (HvH, PE , HvM, HvdW.. ) - post-docs (DJ, KJ, OM, HvdR ); - klinische seniors (MB, JvC) - promovendi/Aiotho (EH, KvL, MM, JM, LvM, PvdD, BZ, WvH, LvL)
2
5. Projecten en cohorten In appendix 1 staat een overzicht van de projecten binnen de onderzoekslijn. Tevens zijn er enkele cohorten waarmee onderzoeksvragen over onder meer beloop en determinanten bij kwetsbare beantwoord kunnen worden: Cohorten RAI 2 jaarlijkse geriatrisch assessment bij kwetsbare ouderen zowel thuis als langdurig opgenomen. Hierbinnen onderscheiden we -Primary community care (RAI-CHA community health assessment) N~1000 uit ACT studie -Thuiszorg (RAI HC home care) 11 EU landen N~4000 uit AdHOC studie (Carpenter et al 2004) -Residential care (RAI LTCF long term care facility) N~6000 -Nursing home care (RAI NH nursing home) N~7000 Land vergelijking is mogelijk mn Canada en USA LASA Longitudinal Aging Study Amsterdam: sinds 1992 cohort van (gezonde) ouderen 55+ in de gemeenschap vanuit biopsychosociaal perspectief start N~3100; 2002 aangevuld N~1000 ‘nieuwe ouderen 55-65 jaar; 2012 aangevuld N~1800 ‘nieuwe ouderen 55-65 jaar + 2x400 Turkse & Marokkaanse migranten ANH Zorgregistratie Academisch Netwerk Huisartsen VUmc N~70.000 personen geregistreerd sinds 2002 bij N~50 huisartsen waarvan N~11.000 ouderen 65+….. LINH Zorgregistratie N~330.000 personen bij N=84 huisartspraktijken waarvan N~45.000 ouderen 65+….. Ondergebracht bij NIVEL. NPO-LDB Landelijke database van ca 40.000 ouderen uit alle NPO projecten gemeten met een minimale dataset. SHARE Is een onderzoek waarin de Europese bevolking van 50 jaar en ouder centraal staat. Vanuit verschillende vakgebieden (o.a., economie, sociologie, psychologie) worden elke twee jaar gegevens verzameld op het gebied van gezondheid (zowel geestelijk als lichamelijk), socioeconomische status, sociale en familie netwerken. Data aanvragen zijn vrij.
6. Samenwerking met nationale en internationale onderzoeksgroepen en consortia Regionaal NPO geriatrisch netwerk A’dam, WF Academisch Netwerk Huisartsen ACA Alzheimer centrum COGA Slotervaart geriatrie AMC geriatrie & huisartsgeneeskunde Twentse huisartsen, THOON ; FEA West-Friese huisartsen Zorggroep de Omring, Noord Holland Noord Geriant
Nationaal NPO netwerk NIVEL Trimbos Radboud RIVM Buurtzorg
Internationaal InterRAI (HvH, DF) InterDEM (HvH, HvdR, FM, RMD)
7. Samenwerking met bedrijven Is nog zeer beperkt, hier liggen kansen. … ziektekostenverzekeraars, ICT, farmacie…
8. Opzet ouderen forum en klankbordgroep met ouderen -Researchforum voor alle onderzoekers, maandelijks alternerend op maandag en donderdag, -2 jaarlijks vind een uitwisseling plaats met ouderen(vertegenwoordigers) -Coffee & Research (1x per 3 maanden staat het thema ouderen op het programma) Optionele agendapunten Presentatie of bespreking van een onderzoeksprobleem (allen) Congres kalender doorlopen (allen) Aanvragen afstemmen en/of bespreken (mn voor senioren) Subsidie kalender doorlopen (mn voor senioren) Versterken externe communicatie (allen) …
3
Appendix 1. Projecten Naam
Hoogleraar
Project leider**
Uitvoerend Onderzoeker
Titel
Methode
Status
Fonds
Dizzy
HvdH
OM
Aanstellen aiotho
Duizeligheid bij ouderen
RCT
Toto 2020
SBOH
incontinent
GN
DJ
Danielle Jansen
Incontinentie bij vrouwen, effect van NHG richtlijn implementatie
RCT
Tot 2017
ZonMw-DO
PACE
CH / BP
HvH
Aanstellen
Beschrijven en verbeteren palliatieve zorg in verzorginghuizen
Cohort & RCT Toegekend 2018
Alzeimer zelftest
HvdH / PS
HvH
Aanstellen
Ontwikkelen en valideren van Alzhimer zelfetst voor telefoon en internet
Testgroep
Indicatoren
-
WvdP / JvC
uitbesteed
Ontwikkeling van indicatoren van goede ouderenzorg uit routine zorgregistraties
extractie HIS / Sept 2015 achmea
NPO implementatie
HvdH
HvH
uitbesteed
-Implementatie chronisch zorg model (oa digitaal overleg, e-learning) -Naar een generiek ouderenzorg model in Amsterdam
IBenC
CH
HvH HvdR
Lisanne v Lier
Identifying best practices for care dependent elderly in the community
COMPAS D
HvdH
HvH
Pim vd Dungen
COMPAS E effect
HvdH, RMD HvH
EU-KP7
Toegekend? Stoffels 2015 Achmea
Juni 2014
ZonMw NPO
cohort
Tot 2017
EU-KP7
Detectie en begeleiding cognitieve strn
RCT
Jan 2015
Stoffels&ZonMw NPO
Janet MacNeil
Effects & costs casemanagement dementie
CT
Nov 2014
ZonMw NPO
COMPAS E proces HvdH, RMD HvH
Lisa v Mierlo
Procesevaulatie casemanagement dementie
CT
Mrt 2014
ZonMw NPO
ACT effect
HvdH, GN
HvH
Emiel Hoogendijk
Effect evaluatie chronisch zorgmodel kwetsbare ouderen
swRCT
Medio 2014
ZonMw NPO
ACT proces
HvdH, GN
DJ
Maaike Muntinga
Proces Evaluatie chronisch zorgmodel kwetsbare ouderen
swRCT
Medio 2014
ZonMw NPO
ACT costs
HvdH, GN
DJ
Karin v Leeuwen
Economische Evaluatie chronisch zorgmodel kwetsbare ouderen
swRCT
Loopt 2014
ZonMw NPO
Lust4Life
HvdH / MS
HvM
Ilse v Beljouw
Stepped care ter preventie van depressie bij ouderen
swRCT
Tot 2014
ZonMw NPO
Gewricht
HvdH
HvdW
Lotte Hermsen Gewrichtspijn bij ouderen met comorbiditeit: vroege signalering van kwetsbaarheid en identificatie van knelpunten in de zorg
cohort
Tot 2014
ZonMw NPO
FS
Floor Willeboordse
Effecten Medicatie review
RCT
tot 2016
ZonMw PrMed
GN
FS
Nathalie Versnel
Chronisch zorgmodel bij multimorbiditeit
RCT
Loopt 2014
ZonMw DisMan
PIKOM
WS, FS
HvH
Danielle Jansen
Casemanagement bij beginnende dementie
RCT
Afgerond 2007
ZonMw Pr
PIKOV
GN
HvH
Marijke Boorsma
Cost-effectiveness of integrated care in care homes for the elderly
RCT
Afgerond 2011
ZonMwDO
ZZO
GN/J.Mack enbach
HvH
Eva vd Ploeg
Zorgbehoefte en zorggebruik bij zieke Survey en kwetsbare ouderen
Afgerond 2010
ZonMw-geriatrie
FaMe
HvdH, PS
HvH
Karlijn Joling
Familiegesprekken mantelzorgers dementie
Afgerond 2012
ZonMw-Pr
Medicatie review CASCO Afgerond
RCT
4
DIP
HvdH
HvM
Els Doseman
Depression and anxiety: Indicated RCT Prevention in homes for the elderly
Afgerond 2011
ZonMw-Pr
BP: Bregje Philipsen CH: Cees Hertogh DJ: Danielle Jansen FS : Francois Schellevis GN : Giel Nijpels HvH : Hein van Hout HvdH : Henriette vd Horst HvM: Harm van Marwijk HvdR: Henriette van der Roest HvdW; Hans vd Wouden JvC : Jos v Campen (extern) OM: Otto Maarsingh PE : Petra Elders PS : Philip Scheltens WvdP : Wim vd Pas (extern)
Appendix 2. Subsidiekalender Handig maar onvolledig subsidiedesk VU/VUmc Doorlopend NUTS OHRA Innovatiefonds RCOA Alzheimer NL ISAO Stoffels ZonMw GGG1&2 SBOH 2013- 2014 Subsidie Horizon2020 Deltaplan JPND
4x a jaar 4x a jaar Maart Voorjaar Open Diversen najaar Voorjaar Submission deadline ’14 – ‘17 Okt ‘13 ‘13-‘17
Wie submitten?
Wie submitten? ?Hein, Danielle ?Karlijn, Hein ?Henriette, Karlijn, Hein
Richt - Max Bedrag ~99k ~99k 3mln ~99k ~99k ~99k ~300k ~200K ~200k ~3mln ~300k 2mln
Appendix 3. Congres agenda 2012-2014 2013 februari voorjaar juni juni 23-27 juni 7-10 juli 1.-4 okt november november 2014 februari voorjaar juni juni oktober november
Geriatriedagen VUmc wetenschapsdag NHG Wetenschapsdag WEON IAGG World Congres, Seoul, Zuid-Korea
http://www.geriatriedagen.nl http://www.weon.nl http://nhg.artsennet.nl
IHEA, Sydney, Aus 16th International Psychogeriatrisc Association, Seoel NPO congres Den Bosch GSA Annual meeting, New Orleans
http://ihea2013.org/ http://www.ipa-online.org/
Geriatriedagen VUmc wetenschapsdag WEON NHG Wetenschapsdag NVG congres, Ede GSA Annual meeting, Washington DC
http://www.iagg2013.org
www.geron.org
Deadline
Okt 2012
wie HvH KJ MEK, KJ, HR, PD Karen CH
Maart 2013 Sept 13
Maart 2014
5
Appendix 4, website HAG Missie en Visie De onderzoeklijn ouderen in de eerste lijn Draagt bij aan optimale functionele autonomie, gezondheid en kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen en hun naasten in de eerste lijn door kennisontwikkeling en -overdracht In een regelmatig forum wisselen junioren en senioren die op dit thema werken ervaringen uit en maken plannen om deze missie te realiseren. Zowel intern als extern wordt duidelijk welke expertise op dit gebied aanwezig is en deze optimaal kan worden ingezet. Er is een grote behoefte aan kennis over optimale functionele autonomie en kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen en hun naasten bij ouderen zelf, hun zorgverleners, beleidsmakers, en hun ziektekostenverzekeraars. Deze behoefte groeit door maatschappelijke ontwikkelingen als de vergrijzing. Door de ontgroening en het verwachte tekort aan zorgprofessionals is er (nog meer) behoefte aan doelmatige zorg. Binnen de huisartsgeneeskunde is naast de traditionele zorg voor Diabetes Mellitus II, Astma-Copd, cardiovasculair risicomanagement ook ouderenzorg een belangrijk thema geworden. Er leven veel vragen over wat de best evidence is ten aanzien van detectie, diagnostiek en beleid van kwetsbare ouderen. Voor meer informatie over lopende projecten zie startnotitie.
6
