ACADEMISCH NETWERK HUISARTSGENEESKUNDE VUmc (ANH-VUmc), nieuwsbrief, nr.9, februari 2015

ACADEMISCH NETWERK HUISARTSGENEESKUNDE VUmc (ANH-VUmc), nieuwsbrief, nr.9, februari 2015

Met deze nieuwsbrief informeren we u over alle activiteiten en bijzonderheden binnen het Academisch Netwerk Huisartsgeneeskunde van het VU medisch centrum (ANH-VUmc). In het ANH-VUmc werken huisartsen, docenten en onderzoekers met elkaar samen aan wetenschappelijk onderzoek en aan vernieuwing van zorg en onderwijs met als doel om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en de optimalisering van de huisartsgeneeskunde. We doen dit onder andere met behulp van de ANH database. Voor meer achtergrond informatie www.anh-vumc.nl

De onderwerpen in deze nieuwsbrief: • Personalia • Uitslag enquête • Halfjaarlijkse ‘van oude menschen, de dingen die gaan komen’ • ANH onderzoek nieuw: … • Korte ANH projecten … • Codeerregels vereenvoudigd

Personalia Het gaan van ANH mensen, afscheid van Kristel van der Winden Afscheid Kristel van der Winden: Afgelopen donderdag heeft het team ANH afscheid genomen van Kristel van der Winden. Wij bedanken haar voor haar enthousiaste inzet en haar vernieuwende blik, die zij als huisarts-innovator binnen het netwerk heeft gehad. Zie de foto van Kristel in haar element, bezig met e-health: een app demonstrerend op één van de Halfjaarlijkse bijeenkomsten van het ANH. Wij wensen Kristel veel succes toe met haar werkzaamheden als huisarts in Gezondheidscentrum Helmerstraat en haar nieuwe job bij de huisartsopleiding waar zij zich bezig gaat houden met toetsvragen.

Het komen van ANH mensen: Jenny Heering, de nieuwe huisarts-innovator Sinds 1 januari ben ik begonnen als nieuwe huisarts-innovator bij het ANH. Na 4 jaar huisarts te zijn geweest in het hoge noorden van Europa, vond ik het tijd om weer terug te keren. Er gebeurt zoveel in huisartsenland, daar wilde ik niet langer alleen maar vanaf de zijlijn getuige van zijn. In het buitenland leer je dat niets vanzelfsprekend is. De verdeling van taken binnen de huisartspraktijk maar ook tussen eerste en tweede lijn zijn in Zweden bijvoorbeeld heel anders dan bij ons. Ik kijk daardoor ook anders naar ons eigen systeem, waar is het goed en waar moet het misschien totaal anders? Deze open blik komt me hopelijk goed van pas bij mijn nieuwe taak als innovator! Ik houd ervan om mensen met verschillende achtergronden bij elkaar te brengen omdat ik denk dat je zo tot betere oplossingen komt. Ik verheug me erop om de verbinding tussen huisartsen, onderzoekers en docenten nog verder te versterken. Het streven van het ANH is om innovatie en onderzoek zoveel mogelijk te laten aansluiten bij de behoeften van de dagelijkse praktijk. Ik ga graag met jullie in gesprek om dat mogelijk te maken.

Enquête ANH Antwoorden op onze vragen Ten eerste willen wij alle 24 respondenten hartelijk danken voor het invullen van de enquête. Super dat niet alleen ontwikkelpraktijkhuisartsen de moeite namen de enquête in te vullen, maar ook huisartsen uit de registratiepraktijken! Interesses De interessegebieden van de respondenten lopen ver uiteen. Onderwerpen als GGZ, ouderengeneeskunde, hart- en vaatziekten, diabetes en e-health worden het vaakst genoemd. Mede naar aanleiding van de enquête is het onderwerp van de komende halfjaarlijkse in november gekozen: GGZ. Best practices Van alle respondenten vindt 65% de halfjaarlijkse een geschikt forum om Best Practices met elkaar uit te wisselen. Op de vorige halfjaarlijkse heeft om te beginnen GEZ-zuid haar model voor ouderenzorg met ons gedeeld. Ook de ANH-nieuwsbrief (58%) en de bestaande overleggen binnen jullie koepels (GEZ overleg, LVH vergadering, 48%) werden gezien als een goede manier om interessante projecten met elkaar te delen. Hierbij dan ook een oproep: hebben jullie iets uitgeprobeerd in de praktijk wat een groot succes of juist een flop was, bijvoorbeeld binnen het thema GGZ? Deel het met het ANH, zodat iedereen er van kan leren! Mail je best practice naar Jenny Heering, [email protected] Wetenschappelijke scholing Gevraagd naar interesse in nascholing, koos de meerderheid voor de onderwerpen: “waar zoeken, hoe zoeken vanuit een praktijkcasus”, “kritisch lezen” en “meedoen aan onderzoek: hoe doe je dat?”. Het ANH team gebruikt deze input graag bij de organisatie van toekomstige nascholing. ICPC De vragen met betrekking tot de ICPC kennis van de huisartsen werden heel wisselend beantwoord. 40% heeft aangegeven dat er behoefte is aan nascholing en/of extra informatie. De meerderheid zou kiezen voor een online cursus of in de vorm van een interactieve nascholing zoals de ICPC-quiz tijdens de halfjaarlijkse. Vanwege de vereenvoudigde ADEPD regels zijn de codeerregels binnen het ANH aangepast. Informatie hierover hebben jullie inmiddels per mail ontvangen. Aan een online-nascholing via de NHG wordt gewerkt.

Daarnaast is opvallend dat maar liefst 84% van de respondenten een ICPC en Episode Gericht Registreren nascholing voor de doksterassistentes en praktijkondersteuners zou willen. Jenny Heering, onze nieuwe huisarts-innovator, gaat hiermee dit jaar aan de slag. AIOS Tot slot valt op dat de meerderheid van de respondenten ook huisartsopleider is. Bij niet alle aios is echter bekend dat de praktijk is aangesloten bij het ANH. Dit terwijl collega’s schrijven dat “ANH extra dimensie geeft aan aios opleiden!” Dus bij deze de oproep om het ANH onder de aandacht te brengen bij aios en in leergesprekken.

Van oude menschen, de dingen die gaan komen Halfjaarlijkse 15 januari 2015 Op 15 januari 2015 ontvingen we in De Veranda weer een grote groep enthousiaste huisartsen en hun aio’s tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst van het ANH. Het thema van de halfjaarlijkse was dit keer ouderenzorg. Na een korte voorstelronde van nieuwe ANH teamleden beten de onderzoekers uit het ANH het spits af met een korte update van hun onderzoeken. ANH onderzoekers en hun onderwerp Daarna gebruikte François Schellevis (hoogleraar Multimorbiditeit in de eerste Annemarie Schalkwijk KiZo (dikke kinderen) lijn) cijfers uit onze ANH database om Arnela Suman Rugactief (lage rugklachten) ons te laten zien hoe het aantal ouderen Floor Willeboordse OptiMed (medicatiereview) in 2040 toegenomen zal zijn, welke Hanneke Stam RODEO (duizeligheid ) ziekten meer zullen vóórkomen en welke Pauline Slottje CVRM panelmanagement minder. Ook kwam aan bod hoe de Lidy Pols & Susan van Dijk StepDep (stepped care bij depr.) huisartsenpraktijk zich kan aanpassen aan een nog steeds groeiende groep (oudere) ouderen. De presentaties treft u aan op onze website.

Interactief programma Na het diner, waar de deelnemers volop de gelegenheid hadden elkaar te ontmoeten, volgde het interactieve deel van de bijeenkomst. Dit leverde geanimeerde discussies op. In kleine groepen bespraken de aanwezigen vragen die door drie sprekers aan hen werden voorgelegd. De presentaties betroffen onderzoek naar een model van zorg voor ouderen in de eerste lijn, de ervaringen ermee in de praktijk in Amsterdam Zuid en samenwerking in de zorg aan de aller kwetsbaarste ouderen door huisarts en specialist ouderengeneeskunde samen.

De oudere centraal in samenhangende zorg, onderzoeksresultaten – Hein van Hout Het onderzoek ‘De oudere centraal in samenhangende zorg’ werd uitgevoerd in Amsterdam Zuid en WestFriesland. Verschillende zorgdisciplines werkten in dit onderzoek met elkaar samen om gezondheidsrisico's tijdig op te sporen, het zorgaanbod beter op elkaar af te stemmen en de rol van de kwetsbare oudere en mantelzorgers te versterken. Het zorgplan speelde in dit zorgmodel een centrale rol. Iedere kwetsbare oudere een zorgplan? De onderzoeker vroeg de aanwezigen naar aanleiding van zijn presentatie of zij het nodig vinden dat alle kwetsbare ouderen een zorgplan krijgen. Dat is zeker niet het geval, zo meldde de helft van de discussiegroepen. Per patiënt moet beoordeeld worden of het iets kan opleveren. De andere helft van de

groepen vond dat iedere kwetsbare oudere een zorgplan zou moeten krijgen of er zelfs recht op heeft. Een wijkverpleegkundige of een praktijkondersteuner kan een dergelijk zorgplan opstellen. Verder werd onderkend dat in zorgplannen niet alleen de lichamelijke gezondheid aan de orde zou moeten komen en dat daar dus ook niet-medische problemen mee kunnen worden aangepakt. Zelfmanagement voor ouderen, hoe geef je dat vorm? Verder vroeg Hein van Hout hoe zelfmanagement voor ouderen vormgegeven kan worden. Het grootste deel van de aanwezigen vond de oplossing in voorlichting over leefstijl en het aanleren van vaardigheden zoals het gebruiken van het eigen netwerk. Ook stimuleren van hulpmiddelen voor alle dag (bijvoorbeeld scootmobiel, steunkoushulpmiddelen) en technische innovaties voor zelfcontroles zouden de oudere tot steun kunnen zijn. Een enkele groep vroeg zich af of zelfmanagement voor kwetsbare ouderen wel altijd haalbaar is. Wellicht is ‘samen management’ wel veel meer aan de orde?

Model voor ouderenzorg in Amsterdam Zuid - Jeroen van Berckel Smit en Rolinka Romkes De huisartsengroep die meedeed aan het onderzoek ‘de oudere centraal in samenhangende zorg’ presenteerde de ervaringen met het model en hoe zij na het onderzoek het model verder toegepast hebben. De groep heeft na het onderzoek, met de zorgverzekeraar afspraken kunnen maken voor (tijdelijke) voortzetting van de zorg. Ook Jeroen van Berckel Smit en Rolinka Romkes hadden vragen voor het publiek.

Meer professionals, maar hoe houden huisarts en patiënt het overzicht? De sprekers wilden van de deelnemers graag horen hoe de huisarts en de patiënt het overzicht houden als het aantal in de zorg betrokken professionals toeneemt. De oplossingen waren vrij uniform. Een coördinerende professional zou hiervoor moeten zorgen en de patiënt moet dan natuurlijk altijd weten wie dit is. En een systeem (op papier of digitaal) waartoe zowel de patiënt als de huisarts toegang hebben zou dit nog meer kunnen ondersteunen. Welke bijdrage kan ANH leveren bij wetenschappelijke onderbouwing van het model om overheid en zorgverzekeraar te overtuigen? Hierop waren de reacties veel meer divers. Er ontstond een lijst van factoren waarop het ANH zou moeten meten. Denk bijvoorbeeld aan het aantal crisisopnames vergelijken met een controle groep, het onderzoeken van een structuur in de eerste lijn waar een specialist ouderengeneeskunde deel van uit maakt.

Wat kan de Universitaire Praktijk Ouderengeneeskunde extra bijdragen? Cees Hertogh, Ferry Bastiaans Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde en ethiek van de zorg, presenteerde hoe een combinatie van de specialist ouderengeneeskunde en huisarts meerwaarde kunnen hebben voor de zorg aan de aller kwetsbaarste ouderen. Onderdeel van zijn model zijn observatiebedden waarvoor huisarts en specialist ouderengeneeskunde gezamenlijk de zorg leveren. Het project om dit model operationeel te maken is gestart in februari.

Om heldere antwoorden te krijgen stelde de spreker zijn vragen scherp: Wat vinden huisartsen dat zij NIET kunnen bieden aan medische ouderenzorg, maar wat toch extramuraal aangeboden zou moeten worden? Er ontstond een mooie lijst die zorg en diagnostiek bevatten voor de aller kwetsbaarste ouderen. De proactieve, multi-probleemzorg van de specialist ouderengeneeskunde werd door de deelnemers gewaardeerd. Voor welke groep van ouderen en voor welke indicaties draagt samenwerking tussen huisarts en SO in een observatorium bij aan een zinvolle reductie van zorgconsumptie in de tweede lijn? De huisartsen noemden een reeks aan problemen waarvoor het observatorium een oplossing zou kunnen bieden. Veel van deze problemen zijn samen te vatten onder ‘korte observaties bij crisismomenten’ zoals bij onbegrepen achteruitgang, mensen met gedragsproblemen en delier. Maar ook ondersteunen van het (deels) stoppen van medicatie. De discussies waren zeer geanimeerd en we hopen dat de volgende halfjaarlijkse bijeenkomst weer net zulke enthousiaste deelnemers trekt.

Zet in ieder geval de datum van de volgende halfjaarlijkse in uw agenda:

26 november 2015, wederom in De Veranda

ANH kort Update recente korte projecten In het ANH is ook plaats voor kortdurende en/of kleinschalige ANH-projecten. Bijvoorbeeld een voor het ANH interessante pilot studie of wetenschappelijke stages voor aio’s geneeskunde of een andere student, waarbij ANH huisartsen en onderzoekers betrokken zijn. Graag willen we jullie hieronder een update geven over een aantal recente korte ANH projecten. Diepte-interviews over langdurige behandeling met antidepressiva In de vorige ANH nieuwsbrief zochten we huisartsen die het leuk vinden om mee te doen aan een diepteinterview over redenen voor langdurig antidepressivagebruik bij hun patiënten. Dat sloeg aan! Inmiddels hebben voldoende huisartsen zich aangemeld bij onderzoeker en psycholoog Klaas Huijbregts (GGZinGeest in samenwerking met VUmc, afdeling huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde). Hartelijk dank voor jullie reacties en deelname! De resultaten zullen naar verwachting later dit jaar bekend worden. Stageproject Primaire preventie en CVRM: wat vindt de patiënt eigenlijk? In november 2014 heeft Lotte Schöffer, 2e jaars huisarts in opleiding, een klein onderzoekje gedaan naar de opvattingen van patiënten over primaire cardiovasculaire preventie. Doel van het onderzoek was een idee te krijgen wat patiënten met een verhoogd cardiovasculair risico ervan vinden als zij uitgenodigd zouden worden voor het opstellen van een cardiovasculair risicoprofiel, terwijl zij geen klachten hebben. Lotte hield hiertoe korte gestructureerde telefonische interviews met 18 risicopatiënten (50+ rokers). Haar indruk is dat patiënten over het algemeen positief zouden zijn over de uitnodiging voor het preventieve onderzoek. Het overgrote deel zou deelnemen als zij door de huisarts benaderd worden. Patiënten noemen als motivatie hiervoor dat zij zich bewust zijn van hun verhoogde risico of omdat er in de familie of bij vrienden hart- en vaatziekten voorkomen. Een enkeling verwacht dit soort preventieve onderzoeken ook van de huisarts. Patiënten vragen zich echter af of de huisarts er wel tijd voor heeft. De huisarts mag wat hen betreft altijd leefstijladviezen bespreken, ondanks dat patiënten zeggen wel te weten wat zij beter kunnen doen om hun

risico op hart- en vaatziekten te verkleinen. Patiënten geven echter aan dat de huisarts niet moet verwachten dat zij alle leefstijladviezen willen of kunnen opvolgen. De kosten voor het bloedonderzoek zijn soms reden om niet deel te nemen aan het bloedonderzoek van het preventieve onderzoek. Patiënten waren tevreden over hun huisarts en gaven hen een hoge beoordeling, die vergelijkbaar bleef wanneer de huisarts het preventieve onderzoek zou aanbieden. Voor de meeste patiënten verandert hun waardering voor de individuele huisarts niet. Enkele patiënten zouden de huisartspraktijk wel een hoger cijfer geven, omdat de praktijk haar beleid ten positieve verandert.

Geïnspireerd schreven Lotte en Kristel hun opinie op in een ingezonden brief naar Huisarts & Wetenschap (zie Huisarts Wet februari 2015; 58: 115). Vragen of interesse in het gehele onderzoeksverslag? Neem contact op met Lotte Schöffer, [email protected]; Kristel van der Winden - Haalboom, huisarts, [email protected]; Pauline Slottje, onderzoeker CVRM panel management / onderzoekscoördinator ANH-VUMC, [email protected]

ANH database project: patiëntenvoorlichting in de huisartsenpraktijk Graag stel ik me via deze weg aan u voor: mijn naam is Marlene Koen, ik ben zesdejaars geneeskunde student. Ik ben bezig met mijn wetenschappelijke stage over patiëntenvoorlichting in de huisartspraktijk bij de afdeling huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde van het VUmc. Voor het onderzoek maak ik onder andere gebruik van de gegevens uit de ANH-database, waarbij ik me richt op consulten waarbij Thuisarts genoteerd is. Ik ga bijvoorbeeld kijken naar de aspecten: bij welke problemen en welke patiënten noteert een huisarts Thuisarts en waarom? Daarnaast heb ik een korte vragenlijst opgesteld over patiëntenvoorlichting in de huisartsenpraktijk die -buiten het ANH om- via de NHG website verspreid wordt. Voor de liefhebbers die hieraan mee willen doen, hierbij de link naar die vragenlijst: https://nl.surveymonkey.com/s/YHJM73T Wees vrij om contact op te nemen indien u vragen of opmerkingen heeft. Email: [email protected] of mijn stagebegeleider Frans Meijman (oud huisarts en hoofddocent afdeling Huisartsgeneeskunde VUMC): [email protected].

Goed nieuws van de ICPC commissie Codeerregels vereenvoudigd Vanuit het veld merkten en hoorden wij dat de episodelijsten lang en onoverzichtelijk werden. Met het LSP en onze nieuwe database in ons achterhoofd en het spanningsveld “wetenschappelijke onderzoek versus praktische dagelijkse patiëntenzorg” hebben wij met de ICPC commissie en onze datamanager Hanna Joosten onze codeerregels aangepast ADEPD De nieuwe regels zijn conform de 3de versie van de NHG richtlijn. Klik hier om https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/samenvatting_nhgrichtlijn_adequate_dossiervorming_met_het_epd_2013_web.pdf de samenvattingskaart van de NHG te downloaden. ADEPD staat voor Adequate Dossiervorming Electronisch Patiënten Dossier.

Nieuw Wat is er dan precies nieuw en makkelijker? Voorheen wilden we in verband met wetenschappelijk onderzoek graag inzichtelijk hebben hoe vaak bepaalde episodes voorkomen. Er werd daarom gevraagd om bijvoorbeeld voor elke nieuwe Urineweginfectie een nieuwe episode aan te maken. Dit had soms een té lange episode lijst tot gevolg. Met de nieuwe database kan er nu echter ook gezocht worden op deelcontacten. Er is dus geen noodzaak meer om telkens een nieuwe episode aan te maken, zolang alle deelcontacten die met de urineweginfecties van doen hebben, worden gekoppeld aan die juiste episode. Handig is het dan om de episode naam aan te passen in bijvoorbeeld “recidiverende urineweginfecties”. Ook is het goed om de assistentes te leren alle “urine-onderzoek-deelcontacten” dan te koppelen aan de episode: “recidiverende urineweginfecties” Nascholing praktijkmedewerkers Vanuit de ANH enquête bleek jullie behoefte groot aan een nascholing voor alle praktijkmedewerkers. Jenny Heering neemt deze taak op zich en zal jullie op de hoogte houden hierover. Mochten jullie specifieke ideeën hebben, of haar kunnen helpen, laat het dan weten! Het ANH is er vóór en natuurlijk ook dóór onze huisartsen. ADEPD online scholing NHG Zoals jullie in het mailtje van de ICPC commissie al hebben kunnen lezen is er een gratis online nascholing van het NHG beschikbaar over de ADEPD richtlijn. Wij raden jullie allen van harte aan deze “PIN” te maken. Het duurt een klein uur, is geaccrediteerd en is inhoudelijk heel sterk. Het sluit precies aan bij onze aanpassingen en geeft veel handige tips en duidelijke uitleg. Klik hier om naar de NHG site te gaan. https://www.nhg.org/actueel/nieuws/gratis-pin-e-learning-over-adepd Vragen Mocht je vragen hebben over Episode gericht registreren dan is de ICPC-commissie hiervoor natuurlijk altijd te bereiken, dit kan via [email protected] of [email protected]. Met HIS specifieke vragen kunnen jullie terecht bij onderstaande collega’s: • • • • •

MicroHis, Jan van Veen (GEZ zuid) Omnhis scipio, Ferry Bastiaans (GEZ zuid) Tetrahis, Gijs Jan McKay (GEZ zuid) Medicom, Elly Blok (SEHO) Omnihis scipio, Marcus Kruiswijk (SAG)

Tips Aangezien een goede dossiervorming niet alleen van wetenschappelijk belang is, maar ook de directe patiëntenzorg ten goede komt willen wij jullie nog wat tips meegeven. Probeer om overzicht in de episodelijst te krijgen en te houden door gebruik te maken van: • • • • •

attentiewaarde/ probleemstatus sorteren van episodes (belangrijkste bovenaan) afsluiten van episodes samenvoegen/koppelen van episodes nieuwe objectieve informatie DIRECT in de episodenaam te verwerken (en evt de icpc code aan te passen)

Handig is om te beginnen met de patiënten die je bijvoorbeeld vaak ziet en die een complexe voorgeschiedenis hebben. Ook is het goed om alle nieuwe patiënten meteen een ADEPD episodelijst te geven. Zo heb je direct een goede “voorgeschiedenis” inzichtelijk. Als je je zelf aanwent om dagelijks een kwartiertje hier aan te besteden, dan heb je daar zelf uiteindelijk veel plezier aan (denk bijvoorbeeld aan het maken van verwijzingen in zorgdomein) En niet alleen jijzelf maar ook de waarnemers en collega’s op de HAP kunnen dan betere zorg aan jouw patiënten leveren.