Organisatiebeleid

© Noordhoff Uitgevers

Elobase Detailhandel Ondernemer/Manager Kerntaak 1 Gedeelte 3 Theorieboek (Recht)

Elobase Detailhandel Ondernemingsbeleid/Organisatiebeleid

Hoofdstuk 3 Overeenkomsten Theorieboek voor het theorie-examen kerntaak 1

Recht Ondernemer Tevens bevattend de onderwerpen voor Manager Overeenkomsten

1



Theorieboek voor het theorie-examen: Kerntaak 1 Recht Verzekeringen, Consumentenrecht, Overeenkomsten, Ondernemingsvormen, Faillissement, surseance van betaling en Belastingen voor de ondernemer - Hoofdstuk 3 Wat ga je doen? Heel veel afspraken die je maakt, zijn een overeenkomst of een verbintenis. Die afspraken hebben dan ook juridische gevolgen. Je gaat daarom inzicht krijgen in de criteria waaraan een contract moet voldoen. Je gaat inzicht krijgen in de functie van algemene verkoopvoorwaarden. Je bestudeert verschillende soorten arbeidsovereenkomsten, arbeidsvoorwaarden en hoe je een arbeidscontact kunt ontbinden. Je bestudeert hoe een huurovereenkomst tot stand komt. Aan bod komen achtereenvolgens: Overeenkomst en verbintenis                   

blz. 32 (paginanummers corresponderen met het gehele boek)

Verbintenissenrecht Indeling overeenkomsten Totstandkoming Aanbod en aanvaarding Geldige overeenkomst Nietigheid en vernietigbaarheid Nakoming Goede nakoming Tekortkoming in de nakoming Wet persoonsgegevens Rechten van elke burger Plichten van organisaties Rechten en plichten bij overeenkomsten Soorten overeenkomsten Rechten en plichten Afbetaling en huurkoop Koop op afbetaling Huurkoop Lease

Koopovereenkomst  Leveringsvoorwaarden  Contacten opstellen  Criteria contract  Afspraken maken  Koopcontract  Inhoud contract  Algemene voorwaarden  Leveringsvoorwaarden  Betalingsvoorwaarden  Levering en betaling  Leveringsvoorwaarden  Betalingsvoorwaarden

blz. 47

2



Arbeidsovereenkomst blz. 54  Aanstellingsgesprek  Aanstellingsbrief  Inhoud arbeidsovereenkomst  Soorten overeenkomsten  Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd  Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd  Arbeidsovereenkomst voor oproepkrachten  Arbeidsvoorwaarden  Primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden  Individuele arbeidsovereenkomst  Einde arbeidsovereenkomst  Opzegging en ontslag  Ontslagprocedures  Ontbinding (kantonrechter)  Ontslag op staande voet Huurovereenkomst (alleen Ondernemer) blz. 67  Huurcontract  Termijnbescherming  Einde huurovereenkomst  Verbouw en onderhoud  Ondernemingsvormen en Rechtspersoonlijkheid  Natuurlijke personen  Rechtspersonen  Juridische eisen  Diploma-eisen  Gemeentelijke eisen  Milieueisen  Mogelijke rechtsvormen  Verplichte verzekeringen  Inschrijven bij de KvK  Administratie  Personeel  Belastingdienst  Vestigingswet  Vestigingsvergunning

3



Kwalificatie, werkprocessen en competenties Opleiding 93490 Manager Handel Werkproces

1.1 Vertaalt beleidsplannen naar eigen situatie 1.2 Vertaalt ondernemingsbeleid naar plannen voor de afdeling/het filiaal 1.12 Verzorgt de personeelsadministratie 3.7 Handelt klachten af (Consumentenrecht) Opleiding 90290 Ondernemer Detailhandel Werkproces

1.2 Geeft de onderneming vorm (Ondernemingsvormen) 1.5 Bewaakt de financiële positie van de onderneming (Overeenkomsten algemeen) 1.9 Bepaalt de personeelsbehoefte (arbeidsovereenkomsten) 3.6 Handelt klachten af (Consumentenrecht) Beroepscompetentie

A M Q R S X Y

Beslissen en activiteiten initiëren Analyseren Plannen en organiseren Op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten Kwaliteit leveren Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen

. Trefwoorden Overeenkomst en verbintenis                  

Aanbod Aanvaarding Aanvullend recht Authentieke akte Bedreiging Bedrog Bedrijfspand kopen Contract Curator Dwaling Dwingend recht Eenzijdige overeenkomst Formele overeenkomst Geldige overeenkomst Handelingsbekwaam Misbruik van omstandigheden Nakoming Nietige overeenkomst

                

Notaris Onderhandse akte Opeisbaar Opschortingsrecht Overeenkomst Overmacht Privacyreglement Tekortkoming in de nakoming Verbintenis Verbintenissenrecht Vernietigbare overeenkomst Voogd Vormvrije overeenkomst Wanprestatie Wederkerige overeenkomst Wet bescherming persoonsgegevens Wilsgebrek Wilsovereenstemming

4



Trefwoorden Koop- en huurovereenkomst           

Algemene verkoopvoorwaarde Algemene voorwaarden Betalingsvoorwaarde Deponeren voorwaarde Financial lease Grijze lijst Handelingsbekwaam Huurcontract Huurkoop Huurovereenkomst Incasso

          

Kamer van Koophandel KvK Koopcontract Koop op afbetaling Koopovereenkomst Leasen Leveringsvoorwaarde Mondelinge overeenkomst Operational lease Termijnbescherming Zwarte lijst

                 

Hang yourself-methode Huisreglement Individuele arbeidsovereenkomst Minimumregeling Nul-urencontract Ontslag Ontslag op staande voet Ontslagverbod Ontslagvergoeding Opzegging Opzegtermijn Outplacement Overlijden Pensioen Primaire arbeidsvoorwaarden Proeftijd Secundaire arbeidsvoorwaarden Standaardregeling Verenigings-CAO

Trefwoorden Arbeidsovereenkomst                  

Aanstelling /brief /gesprek Algemeen ontslagverbod Arbeidsovereenkomst Bedrijfstak-CAO Beëindigingsovereenkomst Bijzonder ontslagverbod CAO-minimum-/standaardregeling Centrum voor Werk en Inkomen Collectieve arbeidsovereenkomst Collectief ontslag Concurrentiebeding CWI Dienstverband voor bepaalde tijd Dienstverband voor onbepaalde tijd Dringende reden Eigen CAO Functieomschrijving Gewijzigde omstandigheden

5



Theorie-examen Kerntaak 1 Recht Hoofdstuk Overeenkomsten _____________________________________________________________________________________________________

Overeenkomst en verbintenis Heel veel afspraken die je maakt, zijn een overeenkomst of een verbintenis. Die afspraken hebben dan ook juridische gevolgen. De meest simpele overeenkomst die je kunt aangaan, is het kopen van bijvoorbeeld een blikje cola. Als daar een prijsaanduiding op zit en jij zegt aan de kassa ‘deze graag’, dan zijn jullie een overeenkomst aangegaan. De wet geeft voor bepaalde overeenkomsten regels aan. Als je iets bent overeengekomen, moet je de afspraak ook nakomen. Soms hoeft dit niet, dan kun je de overeenkomst ontbinden. Er zijn wetten gemaakt over de afspraken die mensen en bedrijven met elkaar kunnen maken. Vaak bedoel je iets af te spreken, terwijl dit later niet duidelijk genoeg bleek te zijn. Dan ontstaan misverstanden. De wetgever heeft in de wet een aantal zaken vastgelegd. Het doel hiervan is meestal om de zwakkere partij te beschermen.

Cordula, Klein goldewijk, Eindhoven Wanneer is de brommer nu van de koper?

Het verbintenissenrecht gaat over verbintenissen. Verbintenissen zijn de vermogensrechtelijke relaties tussen twee of meer (rechts)personen. Een verbintenis is vaak het gevolg van een overeenkomst. In het algemeen is een overeenkomst een afspraak tussen twee of meer partijen. Deze partijen verbinden zich met elkaar omtrent iets. ‘Iets’ kan zijn (in)koop van goederen, (ver)huur van een pand enzovoort. Het kenmerkende van een overeenkomst is dat er voor de ene partij een recht en voor de andere partij een plicht ontstaat. Voorbeeld: Misha wil een flets verkopen en Peter wil de flets kopen.Hieruit ontstaan de volgende verbintenissen: - Misha heeft de plicht de fiets te leveren - Peter heeft recht op de levering van de fiets - Peter heeft de plicht de koopsom te betalen - Misha heeft recht op de betaling Een verbintenis komt dus vaak voort uit een overeenkomst. Maar een verbintenis kan ook voortkomen uit de wet. Enkele voorbeelden daarvan zijn:  

Ouders hebben de plicht hun kinderen te verzorgen. Jij bent verplicht de schade te vergoeden die jij hebt veroorzaakt.

6



Verbintenissenrecht Stel dat een klant zegt dat hij een bepaalde brommer wil kopen. Hij zegt dat hij woensdag terugkomt en het geld meeneemt. Op dinsdag is er een brandje en raakt de brommer beschadigd. Wie was de eigenaar? Wie moet dus de reparatiekosten betalen? Om op vragen als in dit voorbeeld antwoord te geven, is er wetgeving. In Nederland heet dit het verbintenissenrecht. Dwingend en aanvullend recht Er zijn overeenkomsten waarvan in de wet precies is aangegeven wat je moet afspreken en hoe je iets moet afspreken. Van deze wettelijke regels mag je niet afwijken. Dit heet dwingend recht. Er is ook wetgeving die alleen maar geldt als partijen zelf niets hebben afgesproken. Dat is aanvullend recht. Een overeenkomst geldt als aanvullend recht en mag dus nooit in strijd zijn met dwingend recht.

De wet zegt dat de afspraken van een verzekeringsovereenkomst in een polis moeten worden vastgelegd.

Indeling overeenkomsten Als ondernemer of manager kun je o.a. te maken krijgen met de volgende soorten overeenkomsten:        

huurovereenkomst afbetalingsovereenkomst huurkoopcontract leasecontract verkoopcontract koopovereenkomst arbeidsovereenkomst verzekeringsovereenkomst.

Vormvrij en formeel In principe zijn overeenkomsten vormvrij. Je mag dus zelf weten hoe je de overeenkomst opstelt. Bij een vormvrije overeenkomst geeft de wet niet aan wat je precies moet afspreken. Dit is bijvoorbeeld het geval als je een tweedehands koelkast van een kennis koopt. Bij een formele overeenkomst zijn er wel vormregels. Dan staat er bijvoorbeeld in de wet dat je een akte moet laten opmaken. De koop van een huis is hiervan een voorbeeld.

7



Eenzijdig en wederkerig De meeste overeenkomsten zijn wederkerig. Beide partijen moeten iets doen. Een koopovereenkomst is hiervan een voorbeeld. De koper moet betalen en de verkoper moet leveren. De eenzijdige overeenkomst is een testament. Daarin belooft iemand iets aan een ander te schenken, zonder dat er iets tegenover staat.

Totstandkoming Je kunt op allerlei manieren een overeenkomst sluiten. Een paar voorbeelden:   

Op de veemarkt doen handelaren dit met een handdruk. Op internet koop je met een muisclick, de koopvoorwaarden vink je als gelezen af. In de winkel zeg je gewoon wat je graag wilt kopen.

WFA / Peter Wagenaars Ook een handdruk kan een rechtmatige manier zijn om een overeenkomst aan te gaan.

Een overeenkomst is een afspraak tussen twee (of meer) partijen. Deze afspraak brengt rechten en plichten met zich mee. Dit is alleen het geval wanneer de overeenkomst rechtsgeldig is.

Ontstaan en indeling rechtshandelingen

8



Aanbod en aanvaarding Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding daarvan. Elke overeenkomst is daardoor een meerzijdige rechtshandeling. Aanbod Een rechtsgeldig aanbod bevat alle informatie die nodig is om de overeenkomst aan te gaan. Het moet dus duidelijk zijn welke verplichtingen de partijen aangaan. Je kunt op de volgende manieren een aanbod doen:   

mondeling: bijvoorbeeld gesproken of gezongen; schriftelijk: bijvoorbeeld een prijskaartje, een offerte of een advertentie; stilzwijgend: in de etalage.

Een aanbod vervalt in de loop van de tijd:   

Een mondeling aanbod vervalt als het niet onmiddellijk wordt geaccepteerd. Een schriftelijk aanbod geldt langer, maar niet eeuwig. Hiervoor geldt ‘een redelijke termijn’. Een aanbod waarbij een termijn werd gesteld. Bijvoorbeeld: ‘Alleen vandaag: 3 voor de prijs van 2’. Een aanbod kan vervallen:  

als het wordt verworpen: niemand gaat erop in; als het wordt herroepen: de verkoper bedenkt zich.

Aanvaarding

Aanvaarding is een verklaring waarbij het aanbod wordt geaccepteerd.

Ontstaan overeenkomst.

Geldige overeenkomst Elke overeenkomst moet zorgvuldig worden omschreven. Er zijn enkele criteria of eisen waaraan een geldige overeenkomst moet voldoen:  De partijen die de overeenkomst afsluiten, zijn het volledig met elkaar eens: er is sprake van wilsovereenstemming.  De partijen zijn handelingsbekwaam.  De overeenkomst is duidelijk.  De overeenkomst is wettelijk toegestaan. Wilsovereenstemming Wanneer beide partijen een overeenkomst willen afsluiten, moeten zij het volledig met elkaar eens zijn. Als ze het niet op alle punten met elkaar eens zijn, is er geen overeenkomst. Er zijn ook wilsgebreken die een overeenkomst ongeldig maken:  bedrog  dwaling  bedreiging  misbruik van omstandigheden.

9



Bedrog is het opzettelijk geven van een verkeerde voorstelling van zaken. Dit moet zijn gedaan met het doel de overeenkomst door te laten gaan. Voorbeeld: Jij koopt een fiets van een bekend merk. Bij aflevering ontdek je dat de verkopende partij de ‘merknaam’ er met een papieren stickertje op heeft geplakt.

Dwaling is per ongeluk een verkeerde voorstelling van zaken hebben. Voorbeeld: De verkoper in een beddenzaak denkt dat hij een massief grenen bed verkoopt. Bij aflevering blijkt het een gefineerd bed te zijn.

Bedreiging is iemand met dreigementen dwingen om iets te doen.

Bedreiging maakt een overeenkomst ongeldig.

Bedreiging maakt een overeenkomst ongeldig.

Misbruik van omstandigheden is het misbruik maken van de situatie waarin iemand zit. Voorbeeld: Het bedrijf van iemand loopt helemaal niet goed. Hij kan de huur niet meer betalen. Jij biedt aan de hele bedrijfsinventaris te kopen voor een bedrag van een huurtermijn. Handelingsbekwaam Beide partijen moeten handelingsbekwaam zijn. Handelingsbekwaam (handelingsbevoegd) is volgens wet: iemand die voldoende begrijpt wat de gevolgen zijn van zijn daden. Een minderjarige, iemand jonger dan 18 jaar of iemand die onder bewind is gesteld, is handelsonbekwaam.Iemand mag alleen een overeenkomst aangaan met een handelingsonbekwame met toestemming van een ouder, een voogd of een curator. Een voogd is iemand aan wie door de wet, de rechter of bij testament de taak is opgedragen om voor de belangen van een minderjarige te zorgen en hem of haar te vertegenwoordigen. Een bewindvooerder of een curator is door de rechter aangewezen om een ander te vertegenwoordigen die handelingsonbekwaam is. Denk bijvoorbeeld aan een geestelijk gehandicapte of iemand met een drank- of drugsprobleem. Duidelijkheid Het onderwerp van de overeenkomst moet duidelijk zijn. Er mogen hierover geen misverstanden ontstaan. Als je een eettafel koopt, moet duidelijk zijn om wat voor tafel het gaat: welk merk, welk type, welk materiaal, welke kleur, voor welke prijs enzovoort.

10



Wettelijk toegestaan Een overeenkomst is pas geldig wanneer deze wettelijk is toegestaan. Dat wil zeggen dat je iets overeenkomt dat niet verboden is. Het is bijvoorbeeld verboden om af te spreken dat je samen iemand gaat oplichten voor heel veel geld.

Nietigheid en vernietigbaarheid Een overeenkomst die op verkeerde gronden is aangegaan, kan nietig of vernietigbaar zijn.

In de wet staat dat het maken van plannen om iemand van het koninklijk huis te ontvoeren strafbaar is. Een dergelijke overeenkomst is nietig.

Een nietige overeenkomst heeft volgens de wet nooit bestaan. Deze overeenkomst was ongeldig. Redenen voor nietigheid zijn:  De wil stemt niet overeen met de verklaring. (Je zegt tijdens een feestje bijvoorbeeld voor de grap dat je je brommer wel wilt verkopen voor twintig euro.)  De overeenkomst is in strijd met de wet.  De overeenkomst is in strijd met de goede zeden of openbare orde. Een vernietigbare overeenkomst bestaat wel, tenzij partijen aan de rechter vragen de overeenkomst te vernietigen. Redenen hiervoor zijn:  geestelijke stoornis  handelingsonbekwaamheid  wilsgebreken.

Nakoming Als je een overeenkomst bent aangegaan, moeten de partijen zich ook aan de afspraken houden. Het is niet zo dat je kunt zeggen dat je er gewoon geen zin meer in hebt de afspraak na te komen. Je moet er ook altijd voor zorgen dat je hebt afgesproken wanneer de overeenkomst moet plaatsvinden. Alleen maar afspreken dat je een bedrijfsinventaris wilt kopen, is niet genoeg. Duidelijk moet ook zijn wanneer de overdracht en de betaling dan plaatsvinden.

Goede nakoming Zodra duidelijk is dat er een geldige overeenkomst is aangegaan, is ook bekend welke verbintenissen er zijn. De wet spreekt bij het verbintenissenrecht over schuldenaar en schuldeiser:  

Een schuldeiser heeft ergens recht op. Een schuldenaar heeft een bepaalde plicht.

11



De juridische term van je aan de afspraak houden is nakoming. Je kunt bij een bepaalde verbintenis verschillende vragen stellen:  Wanneer moet of kan worden nagekomen?  Wie moet nakomen?  Aan wie moet worden nagekomen?  Welke gevolgen heeft nakoming? Wanneer moet of kan worden nagekomen? Eerst moet je nagaan of partijen hebben afgesproken wanneer nakoming moet plaatsvinden. Je kunt niet eisen dat meteen betaald wordt, wanneer je een betaaltermijn van twee weken bent overeengekomen.   

Zo ja, dan kan de schuldeiser geen nakoming eisen vóór dit tijdstip. De vordering is dan dus nog niet opeisbaar. Zo ja, dan kan de schuldenaar voor dit tijdstip nakomen, tenzij anders is afgesproken. Zo nee, dan kan de schuldenaar de verbintenis direct nakomen. De schuldeiser kan dan direct - binnen een redelijke termijn - nakoming vorderen.

Door wie moet worden nagekomen? Logisch antwoord op de vraag wie moet nakomen is de schuldenaar. Toch is dat niet altijd zo. Het kan best zijn dat de schuldenaar een heel goede vervanger inschakelt. Het maakt niet zoveel uit of je door de ene of door de andere verkoopster wordt geholpen als je een paar handschoenen koopt. De wet zegt hierover het volgende. De schuldenaar moet altijd nakomen als:  

de schuldenaar bijzondere kwaliteiten heeft; de persoon die nakomt denkt dat hij zijn eigen schuld voldoet.

Aan wie moet worden nagekomen? In principe moet nakoming aan de schuldeiser plaatsvinden. Logisch, je betaalt de koopsom aan de verkoper. De wet zegt hierover dat nakoming aan de schuldeiser moet plaatsvinden, tenzij deze:  

handelingsonbekwaam is; dan moet aan de wettelijk vertegenwoordiger worden nagekomen; inningonbevoegd is; dat kan bij een faillissement het geval zijn.

Welke gevolgen heeft nakoming? Als de debiteur de verbintenis goed nakomt, gaat de verbintenis teniet. Met andere woorden: de verbintenis is klaar, afgehandeld.

12



Tekortkoming in de nakoming Als de schuldenaar de verbintenis niet of niet goed nakomt, spreek je van een tekortkoming.

Paul Largo Oosterbeek Je hebt met de kaasleverancier afgesproken dat hij bij jouw winkel 25 kilo kaas zal afleveren. Als de leverancier dan niets levert of slechts 10 kilo, is er sprake van een tekortkoming in de nakoming.

Om te kunnen spreken van tekortkoming in de nakoming, gelden de volgende eisen:  De verbintenis is opeisbaar.  De prestatie blijft uit of is ondeugdelijk door:  niet-nakomen  te laat nakomen  gebrekkig nakomen  gedeeltelijk nakomen. Er zijn twee soorten tekortkoming: 1. wanprestatie 2. overmacht.

Wanprestatie is verwijtbare tekortkoming. De schuldenaar had - als hij zijn best had gedaan - heel goed wel kunnen nakomen. Overmacht is tekortkoming die niet verwijtbaar is. De schuldenaar kon er niets aan doen dat hij niet kon nakomen.

13



Wet persoonsgegevens Gegevens in overeenkomsten en dossiers zijn vertrouwelijk. Lang niet iedereen mag ze inzien. Je bent wettelijk verplicht om er zeer zorgvuldig mee om te gaan. Wat wel en niet mag, staat in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Vrijwel dagelijks worden allerlei gegevens van je opgeslagen. De videotheek weet welke video’s je geleend hebt, je bank weet wanneer je gepind hebt, de supermarkt weet welke boodschappen je gekocht hebt. Om ons allen te beschermen tegen misbruik van onze gegevens, is er de Wet bescherming persoonsgegevens. In deze wet zijn regels vastgelegd voor het registreren en gebruiken van de persoonsgegevens. Ook elke personeelsadministratie van een bedrijf heeft dus te maken met deze wet.

van Amerongen Fotografie, Utrecht Door de komst van de computer is het opslaan en verwerken van persoonsgegevens heel gemakkelijk geworden.

Wet bescherming persoonsgegevens Wet van 6 juli 2000, Staatblad 302, houdende regels inzake de bescherming van persoonsgegevens, in werking getreden 1 september, Stb. 2001, 337. Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het noodzakelijk is de richtlijn nr. 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 23 november 1995 betredende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije werker van die gegevens (PbEgl L 281) te implementeren; Gelet op artikel 10, tweede en derde lid, van de Grondwet; Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze: Hoofdstuk 1: Algemenen bepalingen Artikel 1 In deze wet en daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: a. persoonsgegeven: elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon; b. verwerking van persoonsgegevens: elke handeling of elk geheel van handelingen met betrekking tot persoonsgegevens, waaronder in ieder geval het verzamelen, vastleggen, ordenen, bewaren, bijwerken, wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending, verspreiding of enige andere vorm van terbeschikkingstelling, samenbrengen, met elkaar in verband brengen, alsmede het afschermen, uitwissen of vernietigen van gegevens;

14



c. bestand: elk gestructureerd geheel van persoonsgegevens, ongeacht of dit geheel van gegevens gecentraliseerd is of verspreid is op een functioneel of geografisch bepaalde wijze, dat volgens bepaalde criteria toegankelijk is en betrekking heeft op verschillende personen; d. verantwoordelijke: de natuurlijke persoon, rechtspersoon of ieder ander die of het bestuursorgaan dat, allen of tezamen met anderen, het doel van en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens vaststelt; e. bewerker: degene die ten behoeve van de verantwoordelijke persoonsgegevens verwerkt, zonder aan zij rechtstreeks gezag te zij onderworpen; f. betrokkene: degene op wie een persoonsgegeven betrekking heeft; g. deerde: ieder, niet zijnde de betrokkene, de verantwoordelijke, ...

Wetteksten zijn altijd geschreven in ingewikkelde, juridische taal. De overheid publiceert daarom ook brochures waarin de wetten op een begrijpelijkere manier worden uitgelegd.

De Wet bescherming persoonsgegevens geeft aan welke rechten wij hebben met betrekking tot de gegevens die over ons worden opgeslagen. Ook geeft de wet aan wat de plichten zijn van de organisaties die met persoonsgegevens werken. De wet heeft tot doel de privacy van alle burgers in Nederland te beschermen.

Rechten van elke burger De Wet bescherming persoonsgegevens geeft elke burger het recht om te weten wat er geregistreerd wordt en wat er met de gegevens gebeurt. Met betrekking tot de personeelsadministratie heeft een geregistreerde de volgende rechten: 

 



Recht op informatie: de werknemer heeft het recht om te weten wat er geregistreerd wordt en met welk doel. Ook heeft hij het recht om te weten aan welke derden de gegevens verstrekt worden. Recht op inzage: de werknemer heeft het recht om zijn dossier in te zien. Recht op verbetering, aanvulling, verwijdering of afscherming: de werknemer heeft het recht zijn werkgever te verzoeken zijn gegevens te verbeteren, aan te vullen of te verwijderen. Dat kan als de gegevens die gebruikt worden, onjuist of onvolledig zijn of niet in de registratie thuishoren. Het recht van verzet: de werknemer heeft het recht om bezwaar te maken tegen het gebruik van bepaalde gegevens.

15



Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) ziet erop toe dat de Wet bescherming persoonsgegevens goed wordt uitgevoerd. Zij kunnen boetes opleggen bij overtredingen en geven ook informatie over de wet.

Plichten van organisaties Elke organisatie die persoonsgegevens verwerkt, heeft een aantal plichten. Die plichten zijn wettelijk vastgelegd. Ze hebben het doel om de privacy van de medewerkers te beschermen. Als organisatie mag je alleen persoonsgegevens verzamelen en bewerken als je daar een duidelijk en gerechtvaardigd doel mee hebt. Een voorbeeld van een duidelijk en gerechtvaardigd doel is het voeren van een loonadministratie. In de registratie mogen dan alleen gegevens worden vastgelegd die voor dat doel nodig zijn. Je mag als ondernemer dus niet zomaar allerlei gegevens van je personeel gaan verzamelen.

Dit is een voorbeeldbrief die elke burger kan gebruiken om zijn recht tot inzage te kunnen uitoefenen. De voorbeeldbrief is gemaakt door het CBP.

Voorbeeld: Een doe-het-zelfzaak laat de loonadministratie bijhouden door een accountantskantoor. Elke maand krijgt het accountantskantoor van elk personeelslid alle gegevens die voor de loonberekening van belang zijn. De doe-het-zelfzaak uit dit voorbeeld handelt in overeenstemming met de wet. Het doel van de informatie-uitwisseling is duidelijk en gerechtvaardigd. Je moet zorgvuldig met de persoonsgegevens omgaan. Je mag de informatie niet zomaar aan derden verstrekken. Ook mag niet iedereen binnen je organisatie de personeelsdossiers van anderen inzien. Een organisatie dient daarom een privacyreglement te hebben. Hierin is geregeld wat er wordt opgeslagen in het personeelsdossier en welke medewerker(s) toegang heeft (hebben) tot bepaalde documenten uit dat dossier. De volgende personen zijn in het algemeen bevoegd om het personeelsdossier in te zien:  de medewerker zelf;  de medewerkers die met de gegevens moeten werken (medewerkers personeelszaken);  de ondernemer;  de direct leidinggevende van de medewerker.

16



Voorbeeld: Een bedrijf wil de loonadministratie voortaan laten bijhouden door een accountantskantoor. De ondernemer heeft daarom alle personeelsdossiers naar het accountantskantoor gebracht. In die dossiers zit informatie die voor de loonberekening van belang is. Maar er zit ook andere informatie bij, zoals sollicitatiebrieven en verslagen van functioneringsgesprekken. De eigenaar van de kledingzaak overtreedt de Wet bescherming persoonsgegevens. Hij geeft het accountantskantoor een aantal gegevens die niets te maken hebben met de loonadministratie. Met sommige informatie moet je als ondernemer extra zorgvuldig zijn. Het gaat dan om informatie over het geloof, het ras, de gezondheid of de seksuele geaardheid van medewerkers. Deze gegevens worden beschouwd als zeer gevoelig. De wet staat niet toe dat je deze informatie zomaar opslaat. Tot slot mag je de gegevens die je over je medewerkers verzameld hebt, niet eindeloos bewaren. Als een medewerker bij je weggaat, moet je zijn dossier na een paar jaar vernietigen.

Rechten en plichten bij overeenkomsten In het midden- en kleinbedrijf worden dagelijks talloze transacties afgesloten. Het kan dan gaan om een koop- of huurovereenkomst voor het bedrijfspand, een afbetalingsregeling met een klant of een leaseovereenkomst voor een bedrijfsauto. Voor al deze overeenkomsten zijn er wettelijke regels waarmee je rekening moet houden. Altijd is het verstandig om bij grotere bedragen de afspraken schriftelijk vast te leggen. Overal komen verschillende soorten overeenkomsten en verbintenissen voor. Altijd is er dan sprake van bepaalde juridische aspecten. Deze aspecten zijn vooral belangrijk op het moment dat een van beide partijen de overeenkomst niet, niet juist of onvolledig nakomt. Als dit het geval is, kan de andere partij de rechter vragen hier een uitspraak over te doen.

Soorten overeenkomsten Er zijn allerlei overeenkomsten. Een paar voorbeelden:    

koopovereenkomst huurovereenkomst leaseovereenkomst huurkoopovereenkomst.

Bij elke overeenkomst is het zo dat er voor beide partijen verplichtingen ontstaan. Meestal hebben beide partijen de plicht iets te leveren en het recht iets te ontvangen. Partij A • Recht geld te ontvangen • Plicht iets te leveren

Partij B • Plicht geld te betalen • Recht iets te ontvangen

17



Rechten en plichten Bij vrijwel alle overeenkomsten ontstaan er dus rechten en plichten voor de partijen. In het hoofdstuk Consumentenrechten ben je daar al over geïnformeerd. Een van de plichten kan zijn dat de ene partij iets moet leveren, bijvoorbeeld een tablet.

Als er sprake is van het niet, onjuist of onvolledig nakomen van een overeenkomst, kan de rechter tot de volgende beslissingen komen: 

 



De rechter kan de overeenkomst vernietigen wanneer er geen sprake is van wilsovereenstemming. Dat betekent dat er sprake is van dwaling, bedrog, bedreiging of misbruik van omstandigheden. Ook wanneer een van de partijen niet handelingsbekwaam is, kan de rechter de overeenkomst vernietigen. De rechter kan de overeenkomst ontbinden wanneer een van de partijen niet in staat is om zijn verplichtingen na te komen. De rechter kan de partijen (of een van de partijen) dwingen om zijn verplichtingen na te komen. Dat kan in de vorm van een dwangsom, boete of door beslaglegging van goederen (of inhouden van loon). De rechter kan de overeenkomst nietig verklaren wanneer de overeenkomst niet wettelijk is toegestaan of wanneer het onderwerp van de overeenkomst niet duidelijk is. Je kunt zeggen dat er in eerste instantie niet werkelijk sprake was van een overeenkomst.

18



Afbetaling en huurkoop Een auto, je bedrijfsinventaris en allerlei andere zaken kun je gebruiken zonder dat je eigenaar bent. Hiervoor zijn onder andere de volgende mogelijkheden:   

koop op afbetaling huurkoop leasing.

Koop op afbetaling Het is mogelijk om iets te kopen terwijl je het geld er nog niet voor hebt. Je kunt dan met je leverancier afspreken dat je het artikel op afbetaling koopt. Je gaat dan wel een echte koopovereenkomst aan. Bij koop op afbetaling ben je onmiddellijk eigenaar, maar je betaalt de koopsom in termijnen. Voorbeeld: Bij computers is het vaak mogelijk om met de winkel een regeling voor koop op afbetaling te treffen. Dit klinkt heel plezierig, maar je bent altijd wel duurder uit. Het komt er eigenlijk op neer dat de leverancier aan jou geld leent. Daarvoor moet je dus een vergoeding betalen. Als je bij koop op afbetaling alle termijnen bij elkaar optelt, is het totaal een hoger bedrag dan de koopsom. Koop op afbetaling hoef je niet schriftelijk vast te leggen. Toch is het altijd verstandig dit wel te doen. Als de andere partij zich niet aan de afspraken houdt, dan heb je tenminste een bewijs van de gemaakte afspraken. Het kan zijn dat je een duur artikel wilt kopen, bijvoorbeeld een bed in een speciale maat. Soms vraagt de leverancier dan een aanbetaling en dan spreken jullie af dat jij de rest betaalt bij aflevering. Dit is geen koop op afbetaling.

Huurkoop Er is nog een andere manier om iets te kopen en het te gebruiken zonder dat je de hele koopsom meteen betaalt: huurkoop. Bij huurkoop blijft de verkoper eigenaar totdat de laatste termijn is betaald. Akte van huurkoop Een huurkoopovereenkomst moet schriftelijk worden vastgelegd in een akte. Je kunt voor deze akte uit twee mogelijkheden kiezen: 1. Een onderhandse akte; deze mogen de partijen samen opmaken en tekenen. 2. Een authentieke akte; deze maakt de notaris op en daarna tekenen beide partijen.

19



Deze verkoper en koper hebben wel een heel simpele akte opgesteld. Hoe eenvoudig ook, hij is wel rechtsgeldig.

In de akte van huurkoop zal de verkoper vaak ook vastleggen wat er gebeurt als de koper de termijnen niet, niet op tijd of niet volledig betaalt. Hij zal daarom het terugnemingsbeding in de akte opnemen. Dit betekent dat de verkoper de verkochte zaak mag terughalen als de koper niet aan zijn verplichtingen voldoet. Hij moet dan het verkochte laten taxeren, zodat de dagwaarde bekend is. De koper heeft, nadat het artikel is teruggehaald, nog twee weken om alsnog zijn schuld te voldoen. De schuld bestaat dan uit de achterstallige termijnen en de door de verkoper gemaakte kosten.

Lease Leasen is iets heel anders dan kopen op afbetaling of huurkoop. Leasen is huren, met allerlei bijzondere bepalingen. Veel bedrijven leasen bedrijfsmiddelen zoals auto’s, machines enzovoort. Er zijn twee vormen van leasing: 1. Operational lease. Bij deze vorm omvat het leasebedrag alle afschrijvingskosten, rentekosten en de kosten voor onderhoud en verzekering. 2. Financial lease. Hierbij worden alleen de afschrijvingskosten en de rentekosten inbegrepen in de huur. Voorbeeld: Bij auto’s komt het regelmatig voor dat de verkoper de leaseprijs al in de advertentie opneemt. De huurder mag, na afloop van het leasecontract, het geleasede product kopen. Hij wordt dan dus eigenaar.

20



Koopovereenkomst Een koopovereenkomst is een overeenkomst tussen een koper en een verkoper. De overeenkomst is pas gesloten als de ene partij iets aanbiedt en de andere partij dit aanbod accepteert. Je kunt ook zeggen dat er sprake is van koop als koper en verkoper het eens zijn over het te verkopen product en de daarbij behorende prijs. Op dat moment is er een verbintenis, waarbij de verkoper het overeengekomen product levert en de koper het overeengekomen product betaalt. De verbintenis omvat rechten en plichten voor verkoper en koper. Deze rechten en plichten zijn voor een deel beschreven in de verkoopvoorwaarden of algemene voorwaarden. Koper en verkoper dienen deze voorwaarden na te komen. Rechten koper

Rechten verkoper

 De koper is niet aansprakelijk zolang het artikel niet is afgeleverd.

 De verkoper kan de schade aan het verkeerd geleverde product door onzorgvuldig handelen verhalen op de koper.

 De koper mag het artikel weigeren:



als een ander product geleverd wordt dan is overeengekomen;

 

als het product gebreken vertoont;

 De verkoper mag het product terugvorderen als de koper niet betaalt. Dit heet recht van reclame.  Als het product nog in het bezit van de verkoper is, mag deze gebruikmaken van het opschortingrecht wanneer koper niet betaalt.

als het product later wordt geleverd dan is overeengekomen.

Plichten koper

 De koper dient zorgvuldig om te gaan met het verkeerd geleverde product.  De koper is verplicht het overeengekomen product te betalen.

Plichten verkoper

 De verkoper is zelf aansprakelijk voor het product tot het moment van aflevering en draagt dus het risico van verlies, diefstal, beschadiging enzovoort.  De koper levert:

 

het overeengekomen of werkelijk gekochte product;



het product op het afgesproken tijdstip.

het product zonder gebreken of herstelt de gebreken, vervangt het product of betaalt de koopprijs terug;

Rechten en plichten van koper en verkoper De koopovereenkomst schept een verbintenis tussen de koper en de verkoper. De verbintenis omvat rechten en plichten voor beide partijen. Tegenover de plichten van de verkoper staan de rechten van de koper. Tegenover de rechten van de verkoper staan de plichten van de koper. Opschortingsrecht Het opschortingsrecht houdt in dat, wanneer de ene partij niet aan zijn verplichting voldoet, de andere partij het recht heeft om zijn verplichting ook een tijdje uit te stellen. In principe is het niet zo dat wanneer de ene partij zijn verplichtingen niet nakomt, de andere partij dit ook niet hoeft te doen. In bepaalde gevallen kan men wel gebruikmaken van het opschortingrecht. De verkoper levert bijvoorbeeld het gekochte product pas wanneer de koper het afgesproken bedrag heeft betaald.

21



Recht van reclame Een ander recht is het recht van reclame. Dit is het recht van de verkoper om het verkochte terug te eisen als de koper niet betaalt. Dit moet hij schriftelijk doen. De verkoper kan hierbij terugvallen op de wet die zegt dat in dit geval de koopovereenkomst wordt ontbonden. De verkoper mag dan als eigenaar het artikel terugvorderen.

Leveringsvoorwaarden Veel bedrijven hebben de regels die zij bij het koopcontract willen hanteren, op papier gezet en gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. Iedereen kan de leveringsvoorwaarden hier opvragen.

Contract opstellen Belangrijke afspraken leg je schriftelijk vast. Dit zul je zeker doen als het om grotere belangen gaat. Bijvoorbeeld als het om veel geld gaat, of als het een afspraak is die een jaar of langer geldt. Als je een contract wilt opstellen of controleren, moet je wel weten wat erin moet staan en wat niet. Soms ligt het voor de hand welke informatie je moet opnemen. Het adres bijvoorbeeld, bij een koop- of huurcontract.

Cordula, Klein Goldewijk/Eindhoven Voor het opstellen van bepaalde contracten is een notaris nodig, bijvoorbeeld voor het opstellen van een koopcontract voor een bedrijfspand.

Criteria contract Afspraken maken Belangrijke afspraken kun je beter maar op papier vastleggen. Maar dat is natuurlijk niet genoeg. Beide partijen moeten dit papier dan ook ondertekenen. Anders heeft het geen rechtskracht. Het geeft niet hoe je dit op papier zet, als je het maar op papier zet en de inhoud maar klopt. Meer ingewikkelde afspraken kun je beter wel op een andere manier vastleggen, bijvoorbeeld iets formeler. Als je met iemand een overeenkomst aangaat, is deze rechtsgeldig, ook al heb je de afspraak mondeling gemaakt. Een mondelinge overeenkomst is dus ook een overeenkomst. Het is een misverstand dat iemand niet gebonden is aan een afspraak zolang er niet getekend is. Het sluiten van een overeenkomst is dus in beginsel vormvrij. Het is echter wel verstandig om een afspraak schriftelijk vast te leggen in verband met de bewijslast.

Koopcontract Bij het kopen van een woonhuis of bedrijfspand is er vaak sprake van een koopcontract met ontbindende voorwaarden. De koper heeft enkele dagen bedenktijd en kan zonder argument onder het koopcontract uit.

22



Bron: De Nationale Hypothekenkrant, 15e jaargang, nummer 1

Voorbeelden van ontbindende voorwaarden zijn:   

Als ik voor dit pand geen hypotheek kan krijgen, gaat de koop niet door. Als ik in dit pand geen dierenwinkel mag vestigen, gaat de koop niet door. Als de bouwkundige keuring gebreken aan het licht brengt waarvan het herstel duurder is dan € 5.000, dan gaat de koop niet door.

Vaak geldt voor deze ontbindende voorwaarden een bepaalde termijn. Als die termijn is verlopen, en de koper zich niet op de voorwaarden heeft kunnen beroepen, is de koop definitief.

Inhoud contract Je moet ervoor zorgen dat je bij een belangrijk contract ten minste de volgende zaken vastlegt:  Wie zijn de partijen?  Wat bieden beide partijen aan (welke prestatie(s) levert elke partij; product en/of dienst)?  Welke prijs is afgesproken?  Wanneer moet de prijs worden betaald?  Wat gebeurt er als er niet wordt betaald?  Wat gebeurt er als er niet wordt geleverd?  Wanneer moet worden geleverd?  Opzegtermijn.  Afspraken over de levering.  Afspraken over garantie en onderhoud. Dit soort afspraken (bedingen) kan een winkelier ook vastleggen in algemene voorwaarden. Dan hoeven ze niet voor iedere overeenkomst opnieuw vastgesteld te worden. Bij een contract is het zo dat beide partijen alle originelen (elke pagina) moeten ondertekenen. Verder moet hierin staan hoeveel originelen er zijn en de plaats en datum van ondertekening.

23



Algemene voorwaarden Voor overeenkomsten, ook tussen consument en ondernemer, is in de wet veel geregeld. Toch zijn er altijd zaken die een ondernemer nog eens extra of extra duidelijk wil regelen. Als een verkoper voor elke overeenkomst verkoopvoorwaarden moet opstellen, kost dat veel tijd. Daarom hebben veel bedrijven algemene verkoopvoorwaarden opgesteld.

Algemene verkoopvoorwaarden zijn voorwaarden die voor elke overeenkomst gelden voor koper en verkoper. In de handel zijn dit voornamelijk voorwaarden die gelden voor een overeenkomst:  tussen ondernemer en leverancier  tussen ondernemers onderling  tussen ondernemer en consument. Een ondernemer die bijvoorbeeld vaak artikelen bij zijn klanten thuis aflevert, wil misschien wel altijd 50% van de koopsom als aanbetaling. Dit is een voorbeeld van een voorwaarde die hij in de algemene verkoopvoorwaarden wil opnemen. Natuurlijk moeten de opgestelde voorwaarden aan de wettelijke eisen voldoen. De Kamer van Koophandel heeft bewerkbare voorbeeldmodellen op zijn website staan. Voor bepaalde bedrijven is het weinig zinvol algemene voorwaarden op te stellen. Er is in de wet al zoveel vastgelegd, vooral ten aanzien van consumentenbescherming. Als er ‘verschil van mening’ is tussen opgestelde verkoopvoorwaarden en de wetgeving ten aanzien van consumentenbescherming, gaat de wet voor.

Voorwaarden bekendmaken De verkoper ‘moet’ zijn algemene voorwaarden en verkoopvoorwaarden deponeren bij de Kamer van Koophandel of bij de arrondissementsrechtbank. Iedere klant moet bekend (kunnen) zijn met welke afspraken en voorwaarden gehanteerd worden. Zijn er geen voorwaarden vastgelegd dan zijn allen wettelijke regelingen geldig. Het deponeren van voorwaarden gaat als volgt:  De ondernemer stuurt ze in tweevoud op.  Ze worden bekeken, en voorzien van datum en nummer.  Eén exemplaar wordt geretourneerd aan de ondernemer.  De ondernemer zet op zijn offertebrieven en briefpapier dat de algemene voorwaarden zijn gedeponeerd. De algemene verkoopvoorwaarden moeten op een voor iedereen toegankelijke plaats zichtbaar zijn, dat kan dus ook op de website van het bedrijf. Potentiële kopers moeten de voorwaarden kunnen inzien. De verkoper of dienstverlener moet de voorwaarden daarom in principe voorafgaand aan elke overeenkomst aan de koper overhandigen (of meesturen). Nadat de overeenkomst is afgesloten, is het hiervoor te laat en zijn ze vernietigbaar. Als de overeenkomst telefonisch wordt afgesloten, moet telefonisch worden verteld:   

dat er voorwaarden van toepassing zijn; hoe de andere partij deze kan inzien, bijvoorbeeld op het internet; dat ze eventueel aan de andere partij worden opgestuurd.

24



Consumentenbescherming Algemene verkoopvoorwaarden gelden bij overeenkomsten tussen ondernemers onderling. Ze gelden ook bij overeenkomsten tussen ondernemer en consument. De wet beschermt de consument uitgebreid: 



In het Burgerlijk Wetboek is een zwarte lijst opgenomen, waarop de voorwaarden staan die voor de consument ‘onredelijk bezwarend’ zijn. De consument kan vernietiging van zo’n beding aanvragen en de verkoper kan zich hiertegen niet verweren. Hij is zonder meer fout. Er is een grijze lijst opgesteld met daarin de voorwaarden die voor de consument ‘vermoedelijk onredelijk bezwarend’ zijn. Als de consument vraagt om vernietiging van zo’n beding, mag de ondernemer zich hiertegen verweren.

Rechter inschakelen Als een van de partijen zich niet kan vinden in de voorwaarden, kan deze een rechter inschakelen. De rechter kan de aspecten in de algemene verkoopvoorwaarden aan deze lijsten toetsen. Dan kan het dus zijn dat hij het gebruik van de algemene verkoopvoorwaarden verbiedt. Vanwege de vele juridische aspecten is het dus aan te bevelen algemene verkoopvoorwaarden in overleg met een advocaat op te stellen en bij deze verder advies in te winnen.Voor bepaalde branches zijn standaardvoorwaarden opgesteld; hiervan kan de ondernemer ook gebruikmaken. Zwarte lijst In de zwarte lijst staat onder andere het volgende: Een beding (een voorwaarde) in de algemene voorwaarden is altijd onredelijk bezwarend voor de consument als het:    

degene die de algemene voorwaarden hanteert zelf laat bepalen of hij tekort is geschoten; aan de wederpartij het recht op nakoming ontneemt; degene die de algemene voorwaarden hanteert de bevoegdheid geeft binnen drie maanden na sluiten van de overeenkomst de prijs te verhogen; beslechting van geschillen opdraagt aan een ander dan de bevoegde rechter of een of meer arbiters (scheidsrechters, geschillencommissies).

Grijze lijst In de grijze lijst staat onder ander het volgende: Een beding in de algemene voorwaarden is vermoedelijk onredelijk bezwarend voor de consument als het:   

een strengere vorm verlangt dan een onderhandse akte; degene die de algemene voorwaarden hanteert een onredelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn geeft om te reageren; de wettelijke schadevergoedingsverplichting van degene die de algemene voorwaarden hanteert of een derde beperkt.

25



Levering en betaling Afhankelijk van de overeenkomst waarvoor de algemene verkoopvoorwaarden gelden, wordt specifiek de nadruk gelegd op bepaalde voorwaarden. Bij de algemene verkoopvoorwaarden zullen de voorwaarden met betrekking tot de levering en betaling van de betreffende producten of diensten nadrukkelijk vermeld worden.

Cordula, Klein Goldewijk/Eindhoven De koper kan dit artikel niet gemakkelijk zelf mee naar huis nemen. Hij moet dan weten hoeveel geld betaald moet worden voor bezorgkosten. Verder moet bekend zijn wanneer het artikel wordt bezorgd of het gemonteerd wordt geleverd en wanneer de klant wat moet betalen.

Indien de koper akkoord gaat met de voorwaarden, is hij verplicht hiernaar te handelen. Uiteraard moet ook de ondernemer als verkoper voldoen aan deze voorwaarden.

Leveringsvoorwaarden Een leverancier zal in de leveringsvoorwaarden allerlei zaken willen regelen die wat hem betreft altijd en voor elke levering gelden. Bijvoorbeeld wie de transportkosten moet betalen als een product bij de consument wordt thuisbezorgd. Leveringsvoorwaarden betreffen onder andere:     

de afleveringsplaats en de leveringstermijn; op welk moment de eigendom en de aansprakelijkheid van verkoper naar de koper overgaan; de kwaliteitsgarantie en de hoeveelheideenheden van de producten; klachtenprocedures en schadegevallen; op welke wijze ontbinding van de overeenkomst mogelijk is.

Betalingsvoorwaarden Veel leveranciers nemen in hun algemene voorwaarden ook regels op over de betaling. Hij zal vastleggen of de klant (dat kan ook jij als ondernemer zijn) contant moet betalen of dat hij bereid is een factuur te sturen. In de betalingsvoorwaarden gaat het om onder meer de volgende aspecten:  de prijs die betaald moet worden, wat inclusief en wat exclusief btw is, en de valuta waarin betaald moet worden;  de betalingstermijn en de wijze van betaling, bijvoorbeeld vooruitbetaling (Internet, IDeal) 50% moet vooraf betaald worden (aanbetaling), uitgestelde betaling (leverancierskrediet, valutering);  een eventuele boeteregeling bij niet op tijd betalen (kredietbeperking);  regels met betrekking tot incassomaatregelen.

Incasso heeft betrekking op de inning van gelden bij debiteuren. Administratiekosten en incassokosten mogen naar de klant worden doorberekend, indien dit duidelijk in de voorwaarden is geregeld. De ondernemer kan een incassokantoor inschakelen om debiteuren te sommeren te betalen. Als dit niet lukt, kan eventueel een rechtszaak worden aangespannen.

26



Wetgeving rond concurrentie Ondernemers willen wel eens een onderlinge afspraak maken, bijvoorbeeld dat ze elkaar niet op merk zullen beconcurreren. Een overeenkomst waarin ondernemingen afspraken maken over welk bedrijf welke merken inkoopt, wordt een mededingingsafspraak genoemd. Zo’n afspraak kan andere winkeliers benadelen. Om te voorkomen dat er scheve concurrentieverhoudingen ontstaan, heeft de overheid een aantal regels opgesteld waarmee zij invloed op de concurrentiesituatie kan uitoefenen. Deze regels zijn vastgelegd in:  

de Mededingingswet de Prijzenwet.

Door de Mededingingswet is het verboden mededingingsafspraken te maken. Daarnaast is in de wet een verbod op misbruik van de economische machtspositie vastgelegd. In de Prijzenwet zijn drie zaken vastgelegd, die vooral betrekking hebben op eerste levensbehoeften: 1. Een ondernemer mag de maximumprijs van bepaalde artikelen in bepaalde gevallen alleen verhogen na toestemming van de overheid. Dit zijn de maximumprijsvoorschriften. 2. Een ondernemer is in bepaalde gevallen verplicht om prijsveranderingen te melden aan de overheid. 3. Elke ondernemer moet een administratie voeren waaruit duidelijk wordt welke kosten zijn gemaakt.

27



Arbeidsovereenkomst Wanneer je als bedrijf een nieuwe werknemer in dienst neemt, ben je verplicht een arbeidsovereenkomst met hem of haar af te sluiten. Een arbeidsovereenkomst is een officieel contract en wordt meestal schriftelijk afgesloten. In zo’n contract spreek je af wat de rechten en de plichten zijn van zowel het bedrijf als de nieuwe werknemer. Het contract noemt bijvoorbeeld de beloning en het aantal vakantiedagen waar de werknemer recht op heeft. Maar het contract zegt ook dat de nieuwe werknemer verplicht is om zijn werk goed en serieus te doen. Door zo’n schriftelijke arbeidsovereenkomst af te sluiten weten de werkgever en werknemer goed wat ze van elkaar en gedurende welke periode kunnen en moeten verwachten.

Nadat de arbeidsovereenkomst ondertekend is, is de nieuwe werknemer officieel in dienst van het bedrijf.

Aanstellingsgesprek In het aanstellingsgesprek leg je de nieuwe werknemer uit welke afspraken je wilt maken met hem of haar. Het gaat dan om belangrijke zaken als:        

soort dienstverband arbeidsvoorwaarden werktijden salaris proeftijd begeleiding kledingvoorschriften veiligheidsvoorschriften.

Nadat je deze zaken besproken hebt, vraag je de kandidaat of hij akkoord gaat met alle afspraken die je wilt maken. Je vraagt hem ook om over een paar dagen zijn handtekening te zetten onder de schriftelijke arbeidsovereenkomst of de aanstellingsbrief. Zodra de kandidaat akkoord is, treedt hij officieel bij je in dienst. Het is mogelijk dat de sollicitant tijdens het aanstellingsgesprek laat weten dat hij bepaalde voorwaarden niet wil accepteren. Meestal betekent dit dat de aanstelling niet kan doorgaan. Maar in de praktijk gaan de meeste mensen akkoord met alle voorwaarden.

28



Aanstellingsbrief Veel bedrijven zetten de afspraken van het aanstellingsgesprek op papier. Ze maken dan een schriftelijke arbeidsovereenkomst of een aanstellingsbrief. Dit document wordt in tweevoud naar de nieuwe werknemer gestuurd. Je vraagt de werknemer beide exemplaren te ondertekenen en er één terug te sturen. Wanneer de nieuwe werknemer de aanstellingsbrief of de arbeidsovereenkomst ondertekent, bevestigt hij nog eens dat hij het eens is met alle afspraken uit het aanstellingsgesprek.

Inhoud arbeidsovereenkomst Voordat een nieuwe medewerker voor je bedrijf mag gaan werken, moet je een arbeidsovereenkomst met hem afsluiten. Dat is wettelijk verplicht. Je kunt zo’n overeenkomst mondeling of schriftelijk afsluiten. Een schriftelijke overeenkomst is echter duidelijker en betrouwbaarder. De meeste organisaties kiezen dan ook voor zo’n schriftelijke overeenkomst. Standaard arbeidscontacten kun je downloaden vanaf het internet.

Wettelijke voorwaarden Er is pas sprake van een arbeidsovereenkomst, wanneer aan de volgende wettelijke voorwaarden wordt voldaan:  Er is sprake van een gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer.  De werknemer is in dienst van de werkgever.  De werknemer is verplicht persoonlijk arbeid te verrichten. Met andere woorden de werknemer moet de arbeid zèlf verrichten.  De werkgever is verplicht loon te betalen voor het werk dat de werknemer doet. Als één van deze voorwaarden ontbreekt, is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst.

29



De officiële, wettelijke definitie van een arbeidsovereenkomst luidt: Een arbeidsovereenkomst is een overeenkomst waarbij de ene partij (de werknemer) zich verbindt, in dienst van de andere partij (de werkgever) tegen loon, gedurende zekere tijd arbeid te verrichten. Volgens de wet kan de werkgever een ‘natuurlijk persoon’ zijn (een echt mens) of een ‘rechtspersoon’ (een organisatie). De werknemer is altijd een natuurlijk persoon. Een arbeidsovereenkomst met een rechtspersoon als werknemer is niet mogelijk.

Grotere bedrijven hebben meestal de tekst van een arbeidsovereenkomst al klaarliggen. Ze hoeven dan alleen nog de details in te vullen.

Inhoud De regels voor een arbeidsovereenkomst zijn in wetten vastgelegd. Je kunt die regels vinden in bijvoorbeeld de Arbeidswet, de Wet op het Minimumloon of de Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst. In een arbeidsovereenkomst staat onder meer vermeld:          

Naam en adres van beide partijen. Datum van indiensttreding van de nieuwe werknemer. Soort dienstverband: een dienstverband voor onbepaalde tijd (vaste baan) of een dienstverband voor bepaalde tijd (tijdelijke baan). Bruto beginsalaris. Arbeidstijd: het aantal uren dat de werknemer gaat werken (FT, PT of flex). De plaats waar het werk wordt gedaan. Aantal vakantiedagen per jaar en de hoogte van de vakantietoeslag. Duur van de proeftijd (contactafhankelijk één maand of twee maanden). Manier waarop de arbeidsovereenkomst gestopt kan worden. De opzegtermijn.

30



CAO In sommige bedrijfstakken geldt een collectieve arbeidsovereenkomst, een CAO. Dit betekent dat alle werknemers in die branche een zelfde soort arbeidsovereenkomst krijgen, met dezelfde soort arbeidsvoorwaarden. Voor een werkgever is het afwijken van deze CAO niet toegestaan. Als in jouw bedrijfstak een CAO geldt, hoef je slechts een beknopte arbeidsovereenkomst op te stellen met je nieuwe werknemer. Je verwijst dan in je overeenkomst naar de CAO en zorgt ervoor dat de nieuwe werknemer een exemplaar van de CAO krijgt.

CAO Doe-het-zelf-branche . Je vindt CAO’s op het internet.

Verdere inhoud Er zijn nog enkele andere onderwerpen die van belang zijn bij de arbeidsovereenkomst, zoals bijvoorbeeld een functieomschrijving, proeftijd, overwerk en het huisreglement. Functieomschrijving Een arbeidsovereenkomst bevat een duidelijke omschrijving van de functie en de taken. Dit is van belang omdat een werknemer geen werk mag weigeren dat tot zijn taken behoort. Ook mag je als werkgever niet het onmogelijke eisen van je werknemer. Aansprakelijkheid Een werknemer kan bij het uitvoeren van zijn taken schade toebrengen aan het bedrijf. Hij kan bijvoorbeeld zaken beschadigen door ondoordacht handelen of door slordigheden. Wanneer de werknemer duidelijk een wanprestatie geleverd heeft, kun je hem daarvoor aansprakelijk stellen. Hij moet de schade dan vergoeden. Voor schade welke een werknemer tijdens arbeidsuren aan derden veroorzaakt, kan een werkgever zich verzekeren.

31



Arbeidstijd Mogelijkheden: - Voltijdbaan (Fulltime, FT) werk met een volledige werkweek. Hoeveel uren een werkweek is, staat in de CAO van de bedrijfstak. Een volle werkweek wordt ook wel 1 fte genoemd. - Deeltijdbaan (Parttime, PT), minder dan de volle werkweek. Meer dan 12 uur en minder dan 32 uur. - Flexwerk Een contract van hooguit 15 uur per week. De uitbetaling is altijd minimaal 3 uur per oproep. Er zijn drie varianten op flexwerk: - Oproepcontact met voorovereenkomst, geen opkomstplicht. Alleen de gewerkte uren worden betaald. - Nul-urencontract, zonder vaste werktijden, zonder urengarantie.Opkomstplicht. - Het min-maxcontract. Het maximaal aantal uren kan worden vastgelegd, hoeft niet. Indien vastgelegd is er een opkomstplicht tot het aantal maxuren. - met urengarantie Minimaal aantal uren vastgelegd en moeten altijd worden betaald. Het later inhalen van niet gewerkte uren is niet verplicht. - zonder urengarantie Minimaal aantal uren is niet vastgelegd. Proeftijd Tijdens de proeftijd kun je als werkgever bekijken of de nieuwe werknemer geschikt is voor zijn functie. De medewerker zelf kan de proeftijd gebruiken om erachter te komen of hij het werk leuk vindt en aankan. Als een van de partijen het niet ziet zitten, kan de arbeidsovereenkomst snel en simpel worden beëindigd. Een proeftijd mag overigens nooit langer duren dan één maand bij een tijdelijk contract (< 2 jaar) en twee maanden bij een vast contract of een van 2 jaar of langer. Proeftijd kan niet worden verlengd

. Leo werkt net een week als hij ziek wordt. Hij heeft een proeftijd van een maand. Aan het einde van zijn proeftijd is hij nog ziek. Zijn baas vertelt hem dat hij ontslagen wordt. De baas van Leo heeft het recht om dit te doen.

Overwerk Bij hogere, vooral leidinggevende, functies is het normaal dat overwerk niet extra wordt betaald. Inherent aan de baan heet dat. In veel andere gevallen regelt de arbeidsovereenkomst wèl wat er extra betaald moet worden voor overwerk. Huisreglement Grotere ondernemingen hebben vaak een huisreglement. In het huisreglement staat een aantal gedragsregels waaraan iedere medewerker zich moet houden. Deze regels hebben bijvoorbeeld te maken met ziekmelding, met roken en met kledingvoorschriften. Het huisreglement is dus ook een onderdeel (bijlage) van de arbeidsovereenkomst.

32



Concurrentiebeding Je kunt een concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst opnemen. In een concurrentiebeding spreek je af dat je werknemer na het beëindigen van zijn dienstverband gedurende een bepaalde tijd niet bij een concurrerend bedrijf of in een concurrerende functie gaat werken. Het gevolg van een concurrentiebeding kan zijn dat de werknemer, na zijn ontslag, moeilijker een nieuwe baan kan vinden. Daarom stappen veel oud-werknemers naar de rechter om het concurrentiebeding ongedaan te laten maken. De rechter moet dan beslissen of dit mogelijk is of niet.

Soorten arbeidsovereenkomsten Als werkgever hoef je niet altijd een heel uitgebreide arbeidsovereenkomst op te stellen wanneer je iemand in dienst neemt. Voor een oproepkracht bijvoorbeeld zet je veel minder op papier dan voor een nieuwe afdelingschef. Er zijn dus meerdere soorten arbeidsovereenkomsten:    

arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd; arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd; arbeidsovereenkomst voor oproepkrachten; arbeidsovereenkomst voor gemiddeld aantal uren.

Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd Bij een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd maak je geen afspraken over de duur van het dienstverband. Je gaat ervan uit dat de nieuwe medewerker voor langere tijd bij je zal werken. Een dienstverband voor onbepaalde tijd wordt daarom ook wel een vast dienstverband genoemd. Je vermeldt in zo’n geval alleen de datum van indiensttreding in de arbeidsovereenkomst. Zowel fulltimers als parttimers kunnen een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd hebben.

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd Bij een arbeidscontract voor bepaalde tijd maak je wèl afspraken over de duur van het dienstverband. Je neemt bijvoorbeeld iemand voor vier maanden in dienst omdat een van je vaste medewerkers met zwangerschapsverlof is. De proeftijd is 1 maand Is de bepaalde tijd langer dan 2 jaar, dan is de proeftijd twee maanden. Steeds vaker worden nieuwe medewerkers eerst een contact voor bepaalde tijd (meestal jaarcontract) aangeboden, welke na die periode wordt vernieuwd met een nieuw contract. De maximale duur van meerdere contracten is bij elkaar 36 maanden. Daarna wordt het volgende contract er automatisch een voor onbepaalde tijd. Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd bevat in elk geval een duidelijke einddatum. Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd worden vaak afgesloten bij:    

ziektevervanging zwangerschapsverlof speciale projecten tijdelijk werk.

Arbeidsovereenkomst voor oproepkrachten Oproepkrachten kun je inzetten wanneer je vaste mensen niet alle taken gedaan krijgen. Ook wanneer een van je vaste medewerkers plotseling ziek wordt, kun je een oproepkracht vragen om in te vallen. Met oproepkrachten sluit je meestal een nul-urencontract af. Dit houdt in dat je het precieze aantal uren niet vastlegt in de arbeidsovereenkomst. De oproepkracht krijgt dan betaald voor het aantal uren dat je hem nodig hebt.

33



Arbeidsvoorwaarden Als je een arbeidscontact opstelt, mag dat niet in strijd zijn de wet. Door neem je eigenlijk alleen de individuele arbeidsvoorwaarden op, zoals de hoogte van het loon, de arbeidsduur, overwerk en het aantal vakantiedagen.

Primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden Bij de arbeidsvoorwaarden gaat het om allerlei concrete afspraken en regelingen die bij de arbeidsovereenkomst horen. Het zijn dus in feite de details van de arbeidsovereenkomst. Je kunt de arbeidsvoorwaarden verdelen in: 

primaire arbeidsvoorwaarden, zoals het salaris, vakantiedagen, vakantiegeld,



arbeidsduurverkorting (adv) en werktijden; secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals reiskostenvergoeding, studiekostenvergoeding, kinderopvang en auto van de zaak.

Je kunt de arbeidsvoorwaarden met je nieuwe werknemer op twee manieren regelen:  

via een individuele arbeidsovereenkomst; via de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO).

Individuele arbeidsovereenkomst Bij een individuele arbeidsovereenkomst maak je een contract dat alleen geldt voor die ene nieuwe werknemer. Je kunt dus samen met je nieuwe medewerker onderhandelen over wat er in dat contract komt te staan. Je moet er als werkgever wel op letten dat die overeenkomst niet te sterk afwijkt van de contracten die je met je andere personeelsleden hebt afgesloten. De nieuwe medewerker mag alleen een beter contract krijgen als hij duidelijk andere of hogere prestaties moet gaan leveren. Een CAO komt tot stand via onderhandelingen tussen werkgeversorganisaties en de vakbonden. De vakbonden spreken namens de werknemers. Wat je in een arbeidsovereenkomst zet, wordt mede bepaald door de geldende CAO. Deze twee partijen onderhandelen dan over allerlei arbeidsvoorwaarden, zoals:      

loon arbeidstijden ontslagprocedures proeftijd arbeidsomstandigheden pensioen.

Zodra de werkgevers en werknemers het eens zijn over de CAO, zal de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) deze algemeen verbindend verklaren (AVV). Algemeen verbindend betekent dat de hele branche verplicht is deze CAO te volgen. Dat betekent dat de CAO ook geldt voor werkgevers en werknemers die niet zijn aangesloten bij een werkgeversorganisatie of een vakbond. Dus alle werkgevers en werknemers in de betreffende bedrijfstak moeten zich dan aan de CAO houden. Een CAO wordt voor een periode van maximaal twee jaar algemeen verbindend verklaard. Het algemeen verbindend verklaren van een CAO heeft twee doelen:  

Bevorderen van de gelijke rechtspositie van de werknemers. Tegengaan van ongelijke concurrentie op basis van arbeidsvoorwaarden.

Als werkgever ben je verplicht om je nieuwe werknemer binnen een maand na indiensttreding schriftelijk te informeren over de arbeidsvoorwaarden. Als er een CAO van toepassing is, moet je dit vermelden. Daarbij moet je de nieuwe werknemer een exemplaar van de CAO overhandigen.

34



Einde arbeidsovereenkomst Aan elke arbeidsovereenkomst komt op een gegeven moment een einde. Een medewerker zegt bijvoorbeeld zijn baan op omdat hij elders wil gaan werken. Of een medewerker gaat met pensioen. Ook kan het gebeuren dat je als bedrijf iemand wilt ontslaan. Er zijn dus verschillende manieren waarop een arbeidsovereenkomst kan eindigen.

Automatische beëindiging Hoe een arbeidsovereenkomst eindigt, hangt af van de situatie. Er zijn verschillende situaties waarin een arbeidsovereenkomst automatisch eindigt:   

pensioen overlijden arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.

Pensioen Een arbeidsovereenkomst eindigt automatisch als een medewerker de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. De medewerker verlaat dan het bedrijf en gaat met pensioen. Op dit moment zitten we in een overgangssituatie, waarin de pensioengerechtigde leeftijd aan het wijzigen is van 65 naar 67 jaar.

Overlijden Een arbeidsovereenkomst eindigt natuurlijk ook wanneer een medewerker overlijdt. In dat geval is de werkgever verplicht om aan de nabestaanden een overlijdensuitkering te betalen. Deze uitkering bestaat in de eerste plaats uit het salaris over de maand van overlijden. Daarbij komt dan nog het geld van eventueel resterende vakantiedagen plus twee of drie extra maanden salaris.

Wederzijds goedvinden Een arbeidsovereenkomst kan ook beëindigd worden door middel van een beëindigingsovereenkomst. In dat geval spreken de werkgever en de werknemer samen af wanneer de dienstbetrekking eindigt. Beiden stemmen dus in met de beëindiging. Er is sprake van wederzijds goedvinden. De beëindigingsovereenkomst is de eenvoudigste manier om een arbeidsovereenkomst te beëindigen. De werkgever hoeft geen ontslagvergunning aan te vragen en is niet gebonden aan opzegtermijnen. Het voordeel voor de medewerker is dat hij sneller bij een nieuwe werkgever kan beginnen, sneller dan de opzegtermijn eigenlijk toelaat. Overigens moet je als werknemer nooit instemmen met een beëindigingsovereenkomst als je nog geen ander werk hebt. In dat geval ben je namelijk ‘verwijtbaar werkloos’. Je hebt dan meestal geen recht op een werkloosheidsuitkering.

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd weten beide partijen wanneer het contract afloopt. Het gaat dus om een tijdelijke aanstelling. De werkgever is bij de beëindiging van zo’n overeenkomst niet gebonden aan de regels die gelden voor opzegging. Dat betekent onder meer dat er geen ontslagvergunning nodig is. Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd loopt, zoals de naam van de overeenkomst al zegt, op een gegeven moment gewoon af.

Contractverlenging De werkgever kan na afloop van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een nieuw contract aanbieden. Meestal noemen we dit verlengen, omdat de condities van het contact gelijk blijven. Het verlengen van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is aan regels gebonden. Zo mag dat verlengen maximaal drie keer met een maximum van 36 maanden, anders wordt het laatste contract automatisch een vast contract.

35



Opzegging en ontslag Er zijn verschillende vormen van gedwongen beëindiging van een arbeidsovereenkomst:    

opzegging ontbinding door de kantonrechter

ontslag op staande voet collectief ontslag.

Opzegging Zowel de werknemer als de werkgever kan de arbeidsovereenkomst opzeggen. Een werknemer zal dat bijvoorbeeld doen omdat hij een andere baan heeft gevonden. De medewerker neemt dan zelf ontslag. Hij moet wel een opzegtermijn in acht nemen. Outplacement Wanneer de werkgever de arbeidsovereenkomst opzegt, heeft dat grote gevolgen voor de medewerker. Hij heeft immers opeens geen baan meer. Als werkgever kun je in zo’n situatie voorstellen om je medewerker te begeleiden bij het vinden van een nieuwe baan. Dat begeleiden heet outplacement. De meeste bedrijven doen outplacement niet zelf. Ze huren een organisatie in die in outplacement gespecialiseerd is: een outplacementbureau.

Ontbinding door de kantonrechter Zowel de werkgever als de werknemer kan via het UWV of de kantonrechter vragen om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Er moeten dan wel ‘gewichtige redenen’ zijn, zoals reorganisatie bij het bedrijf, diefstal door de medewerker of het niet-betalen van loon door de werkgever.

Ontslag op staande voet Als werkgever kun je een werknemer op staande voet ontslaan. Ook kan een medewerker op staande voet ontslag nemen. In beide gevallen moet er sprake zijn van dringende redenen. Dringende redenen voor de werkgever zijn bijvoorbeeld:    

De medewerker verschijnt regelmatig dronken op het werk. De medewerker is betrapt op diefstal of fraude. De medewerker heeft iemand binnen het bedrijf mishandeld of grof beledigd. De medewerker weigert bij herhaling om redelijke bevelen of opdrachten uit te voeren.

Dringende redenen voor de medewerker zijn bijvoorbeeld:   

het niet op tijd ontvangen van loon; mishandeling of ernstige belediging door de werkgever; het overhalen tot het uitvoeren van onwettige daden.

Een werknemer die op staande voet ontslagen is, kan naar de kantonrechter stappen. Hij vecht zijn ontslag aan. De kantonrechter zal dan beslissen of het ontslag op staande voet geldig is of niet.

Collectief ontslag Als een werkgever twintig of meer mensen binnen een periode van drie maanden wil ontslaan, spreek je van een collectief ontslag. Een collectief ontslag ontstaat meestal wanneer er in een bedrijf financiële problemen zijn ontstaan. Het bedrijf kan eigenlijk alleen nog maar goed verder als er op personeel bezuinigd wordt. Natuurlijk is zo’n collectief ontslag gebonden aan regels. De werkgever moet het ontslag van tevoren aanmelden bij het UWV. Het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) beoordeelt de aanvraag.

36



Ontslagprocedures Regels voor opzegging van de arbeidsovereenkomst Bij een ontslagprocedure krijg je te maken met wettelijke regelgeving. Je zult rekening moeten houden met de volgende zaken:    

schriftelijk aanzeggen algemeen ontslagverbod bijzondere ontslagverboden opzegtermijn.

Schriftelijk aanzeggen Allereerst ben je verplicht om het ontslag schriftelijk aan te zeggen. Je stuurt je werknemer een aangetekende brief waarin je meedeelt dat je hem wilt ontslaan. In dit schriftelijk ontslag moet je ook de reden van het ontslag noemen en de datum van het ontslag. Algemeen ontslagverbod Bij het beëindigen van een arbeidsovereenkomst moet je rekening houden met de algemene en bijzondere ontslagverboden. Het algemeen ontslagverbod betekent dat je als werkgever de arbeidsovereenkomst alleen mag opzeggen als je een ontslagvergunning hebt. Zonder deze ontslagvergunning is de opzegging ongeldig. Een ontslagvergunning kun je aanvragen bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Deze instantie zal een ontslagvergunning afgeven als er sprake is van een redelijk ontslag. In de volgende gevallen is er sprake van redelijk ontslag: Bijzondere ontslagverboden De bijzondere ontslagverboden bepalen dat je in een aantal situaties een medewerker niet mag ontslaan. Deze regels hebben te maken met de persoonlijke situatie van de werknemer. Je mag een medewerker in de volgende gevallen niet ontslaan:  De medewerker is ziek. In dit geval geldt het ontslagverbod maximaal twee jaar, als er binnen zes maanden geen uitzicht op herstel is en het niet mogelijk is de werknemer in de eigen functie of andere werkzaamheden te laten re-integreren.  De medewerker is zwanger.  De medewerker is lid van de ondernemingsraad, of was dat minder dan twee jaar geleden. Opzegtermijn Bij opzegging van een arbeidsovereenkomst geldt ook een opzegtermijn. Zowel de werkgever als de werknemer zijn eraan gebonden. Hoe je moet handelen op dit punt, hangt af van de arbeidsovereenkomst. De vraag is namelijk of er wel of geen opzegtermijn in het contract vermeld staat. Als de arbeidsovereenkomst geen opzegtermijn noemt, geldt de volgende regel: de opzegtermijn moet ten minste gelijk zijn aan de periode tussen twee loonbetalingen. In de meeste gevallen is dat een maand. Verder wordt de opzegtermijn bepaald door de leeftijd van de werknemer en het aantal jaren dat hij bij je in dienst is geweest. In veel gevallen is de opzegtermijn dus langer dan een maand.

37



Verdere afhandeling van het ontslag Als je een dienstverband beëindigt, moeten er nog verschillende zaken worden geregeld. Het salaris, het vakantiegeld en de eventueel resterende vakantiedagen moeten worden uitbetaald. Ook kan een werknemer vragen om een getuigschrift. In een getuigschrift noem je in ieder geval:   

hoe lang de werknemer bij je in dienst is geweest; welke werkzaamheden hij heeft uitgevoerd;. Goede dingen, maar nooit slechte dingen.

Er bestaan derhalve alleen goede of neutrale getuigschriften, maar nooit slechte.

Als de medewerker daarom vraagt, zet je in een getuigschrift ook iets over de kwaliteiten van je medewerker.

Tot slot schrijf je een ontslagbewijs uit voor je medewerker. Op een ontslagbewijs staat de datum van het ontslag en de reden. Je medewerker kan dat bewijs nodig hebben wanneer hij bijvoorbeeld een uitkering gaat aanvragen.

Ontbinding (kantonrechter) Wanneer je als werkgever iemand wilt ontslaan en het lukt niet via het UWV, kun je ook naar de kantonrechter stappen. Je verzoekt de rechter dan om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Voorbeeld:

Killroy was here Ken computerdeskundige van een softwarebedrijf verwerkt in een programma voor een klant de mededeling 'Killroy was here'. In de computerwereld houdt dit bericht in dat een berucht computervirus in het systeem is geslopen. Deze 'grap' veroorzaakt grote paniek bij de klant. Zowel de klant als zijn baas zien de humor er niet van in. Bovendien vreest de baas dat hem een forse schadeclaim boven het hoofd hangt. De werkgever stapt dan ook naar de kantonrechter met het verzoek de arbeidsovereenkomst met de grapjas te ontbinden. Het softwarebedrijf kan zich een dergelijke grap niet permitteren. Bron: http://www.intermediair.nl /Werken en Recht

38



Gewichtige redenen De kantonrechter zal alleen tot ontbinding van een arbeidsovereenkomst overgaan wanneer er sprake is van gewichtige redenen. Gewichtige redenen kun je verdelen in twee categorieën:  

dringende redenen gewijzigde omstandigheden.

Dringende redenen Bij dringende redenen zul je als werkgever moeten aantonen dat het in dienst houden van de medewerker onverantwoord is. Dringende redenen zijn bijvoorbeeld:  De werknemer is ongeschikt voor de functie.  De werknemer heeft bedrijfsgeheimen onthuld. Gewijzigde omstandigheden Je kunt als werkgever ook gewijzigde omstandigheden als reden noemen om iemand te ontslaan. Het UWV (CWI) en zo nodig de rechter beoordeelt dan twee zaken: of er inderdaad gewijzigde omstandigheden zijn en of ze gewichtig genoeg zijn. Gewijzigde omstandigheden zijn bijvoorbeeld:  bedrijfseconomische veranderingen die personeelsinkrimping noodzakelijk maken (gedwongen bedrijfsinkrimping, reorganisatie, faillissement);  een verstoorde arbeidsrelatie: de werkgever en de werknemer hebben een ernstig, onoplosbaar meningsverschil.

De procedure Als de werkgever een arbeidsovereenkomst wil laten ontbinden, moet hij een verzoekschrift indienen. In dat verzoekschrift moet hij de redenen duidelijk maken. De werknemer krijgt het verzoekschrift via het UWV of de kantonrechter toegestuurd. Hij kan dan binnen veertien dagen schriftelijk verweer indienen. Daarna volgt de zitting. Ontslagvergoeding Bij ontslag op basis van gewijzigde omstandigheden kan de werknemer een vergoeding eisen van de werkgever. Vaak kent de rechter die toe. De werknemer staat immers zomaar op straat. Hij is niet ontslagen vanwege slecht presteren of wangedrag. Opzegtermijn Als de kantonrechter een arbeidsovereenkomst ontbindt, gelden de algemene en bijzondere ontslagverboden niet meer. In dat geval geldt ook de opzegtermijn niet, die wordt door de kantonrechter vastgesteld. Bovendien hoef je als werkgever geen ontslagvergunning meer aan te vragen bij het UWV.

39



Ontslag op staande voet Als een medewerker op staande voet ontslagen wordt, is de kans groot dat hij daartegen gaat protesteren. Hij zal mogelijk contact opnemen met de vakbond of met een bureau voor rechtshulp. Als werkgever ontvang je dan waarschijnlijk een aangetekende protestbrief.

Als je als medewerker op staande voet ontslagen wordt, moet je altijd schriftelijk protesteren en je beschikbaar houden voor werk.

Dringende redenen voor de medewerker Dringende redenen voor een medewerker om ontslag op staande voet te nemen zijn bijvoorbeeld:   

het niet op tijd ontvangen van loon; mishandeling of ernstige belediging door de werkgever; het overhalen tot het uitvoeren van onwettige daden.

Hoe ontsla je iemand op staande voet? Wat moet je doen als je een medewerker op staande voet wilt ontslaan? Ten eerste roep je de medewerker bij je. Je vertelt hem dat hij op staande voet ontslagen is. Ook moet je onmiddellijk en uitdrukkelijk de dringende reden van het ontslag noemen. Je kunt achteraf geen andere redenen van ontslag aanvoeren. Als je iemand op staande voet ontslaat vanwege herhaald dronkenschap, kun je niet later allerlei andere redenen aanvoeren. De rechter zal dat niet accepteren. Ten tweede bevestig je het ontslag schriftelijk. Je stuurt je medewerker een aangetekende brief. Daarin zeg je nogmaals dat de medewerker op staande voet ontslagen is. Ook noem je de dringende reden voor het ontslag. Ten slotte moet je de medewerker vertellen dat hij het ontslag kan aanvechten. Als je niet voor honderd procent zeker bent, kun je een medewerker niet op staande voet ontslaan. In dat geval is er de mogelijkheid om iemand te schorsen. Tijdens de schorsingsperiode zul je de bewijzen moeten verzamelen om je medewerker alsnog (op staande voet) te kunnen ontslaan.

40



Huurovereenkomst Veel gezinnen wonen in een huurhuis, veel studenten huren een kamer en veel bedrijven zijn gevestigd in een gehuurd winkelpand, kantoor, loods of ander bedrijfspand. De huurder en de verhuurder maken altijd afspraken met elkaar: ze sluiten een huurovereenkomst. Een huurovereenkomst is een afspraak tussen een huurder en een verhuurder. Daarbij wordt afgesproken dat de ene partij een bepaalde ruimte, tegen betaling van een bepaald bedrag, verhuurt aan een andere partij. De huurovereenkomst is (net als een koopovereenkomst) in principe vormvrij. Ook is het een wederkerige overeenkomst:     

De verhuurder moet de ruimte beschikbaar stellen. De huurder mag de ruimte in gebruik nemen. De huurder moet de huursom betalen. De verhuurder heeft recht op de huursom. De huurder kan beschikken over de ruimte gedurende de overeengekomen tijd.

Huurcontract In principe is de overeenkomst gesloten als beide partijen het over alle zaken eens zijn. Een huurovereenkomst wordt echter meestal schriftelijk vastgelegd in een huurcontract. En dat is ook wel het verstandigste om te doen.

Van Amerongen / Utrecht Het is altijd verstandig om de afspraken in een huurcontract vast te leggen.

Huurder en verhuurder moeten de gemaakte afspraken nakomen. Wanneer dat niet het geval is, kan het contract ontbonden worden. Dit is echter niet zo eenvoudig. Het komt voor dat de rechter hierover moet beslissen. Enkele zaken die je bij een huurovereenkomst, bijvoorbeeld van een bedrijfspand, moet afspreken, zijn:

Termijnbescherming De huur van een winkel krijgt in de Nederlandse wetgeving een speciale behandeling. De wetgever wil hiermee de ondernemer, degene dus die het pand huurt, beschermen. De reden hiervoor is dat de ondernemer tot op zekere hoogte afhankelijk is van de plaats waar zijn bedrijf is gevestigd. Als je een studentenkamer huurt, is het minder belangrijk of je aan een drukke winkelstraat woont of in een studentenwijkje. Het kan zo zijn dat jij en de verhuurder het oneens zijn of worden over een aantal zaken. Dan ben je vrij om ergens anders, op een heel andere plek, een nieuwe kamer te zoeken.

41



Voor een bedrijf, in bijzonder een winkel is de situatie heel anders. Het maakt dan namelijk wel veel uit of je bedrijf(winkel) op een winkelplein gevestigd is, of in een straat er net even buiten. De locatie kan dus veel invloed hebben op je omzet! De wetgever heeft in de wet daarom een aantal zaken vastgelegd. Voorbeeld: Stel, je dierenwinkel loopt heel erg goed. Je hebt meer vloeroppervlak nodig. Daarom huur je een nieuw winkelpand. Met de verhuurder spreek je af dat je achter in de zaak dierenhokken en vogelkooien mag bouwen. Als de verhuurder dan stelt dat je de winkel maximaal 2,5 jaar mag huren, levert dat voor jou grote onzekerheid op. Wie weet kom je na die tijd niet weer tot overeenstemming. Dan moet je dus verhuizen, en zijn alle investeringen voor niets geweest.

Cordula, Klein Goldewijk/Eindhoven Je moet er toch niet aan denken dat je als winkelier veel geld hebt geïnvesteerd aan een bepaalde verbouwing en de verhuurder zegt de huur op.

In principe geldt voor een winkelpand een bijzondere regeling, de termijnbescherming:  De huurtermijn is in principe vijf jaar (eerste termijn).  Na die vijf jaar (en als de huur dan niet is opgezegd) gaat automatisch een tweede termijn van vijf jaar in.  Na deze twee keer vijf jaar wordt de huurovereenkomst een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd.  Dan is de opzegtermijn één jaar. Dit geldt niet als de afgesproken huurtermijn twee jaar of korter is:  

Als de huur na die twee jaar niet is opgezegd, wordt de huurovereenkomst automatisch verlengd tot vijf jaar. Daarna geldt hetzelfde als hiervoor.

Aan het einde van een huurperiode (5 jaar) kan de huur worden aangepast. Daarnaast kan jaarlijks de huur worden geïndexeerd (bijgesteld op basis van de inflatie). De huurbeschermingswet inzake hoogte van de huur, geldt niet voor bedrijfspanden. Bij Bij geschillen beslist de kantonrechter.

42



Einde huurovereenkomst In de wet staat ook hoe de huurovereenkomst moet worden beëindigd. Als de huur voor een periode van vijf jaar is aangegaan, moet de huurder één jaar voor het einde van die vijf jaar de huur opzeggen. Dit moet schriftelijk gebeuren. Met andere woorden: de opzegtermijn is één jaar. Als de verhuurder de huur wil opzeggen, zijn de regels strenger. Deze wettelijke regel is geen dwingend recht. De verhuurder en de huurder mogen het - als ze het met elkaar eens zijn - anders regelen. Dan mogen ze dus best een opzegtermijn van een halfjaar afspreken

Verbouw en onderhoud Als een huurder het gehuurde bedrijfspand wil verbouwen, moet hij hiervoor wel toestemming van de verhuurder hebben. Dit geldt natuurlijk ook voor een gehuurde woning of kamer. Als huurder beheer je de gehuurde ruimte als (zoals in de wet staat) een goede huisvader. Je voorkomt schade (ook preventief) door tijdige reparaties of tijdige melding aan de verhuurder.

Van Amerongen / Utrecht Echt groot onderhoud moet de verhuurder regelen en betalen. Als de verhuurder dit niet doet, kan de huurder de rechter inschakelen.

De verhuurder heeft de plicht het verhuurde pand te onderhouden. Het kan zijn dat in het huurcontract staat dat de huurder het pand van binnen moet onderhouden (klein schilderwerk bijvoorbeeld). Regel zoiets vooraf goed met de verhuurder, je bedrijfspand is immers het visitekaartje van je bedrijf! Als de verhuurder het pand niet goed onderhoudt, dan kan de huurder de rechter vragen of hij het zelf mag regelen. Dit kan bijvoorbeeld als er ruiten stuk zijn of als er lekkage is. Als de huurder hiervoor van de rechter toestemming krijgt, moet de verhuurder de rekening betalen.

43

Organisatiebeleid

Recommend Documents