Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 1
Blond, brutaal en bidden
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 2
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 3
Mariska Orbán
Blond, brutaal en bidden Waarom ik (nog steeds) katholiek ben
2011 Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 4
© 2011 Mariska Orbán Omslagontwerp Robbie Smits Foto omslag Getty Images Foto auteur Daniel Cohen www.uitgeverijbertbakker.nl isbn 978 90 351 3661 8 Uitgeverij Bert Bakker is onderdeel van Uitgeverij Prometheus
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 5
Verkondig het woord, dring aan te pas en te onpas, weerleg, berisp, bemoedig, in één woord, geef uw onderricht met groot geduld. Want er komt een tijd dat de mensen de gezonde leer niet meer zullen verdragen. Zij zullen zich een menigte leraars aanschaffen naar eigen smaak, die hun naar de mond praten. En zij zullen hun oren sluiten voor de waarheid om te luisteren naar allerlei mythen. 2 Tim. 4:2-4
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 6
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 7
Proloog
Net nadat weekblad Elsevier mij uitgebreid geïnterviewd had over mijn ingezonden brief naar Tweede Kamerlid Jeanine Hennis en over mijn doelen als jonge, vrouwelijke hoofdredacteur bij de nog enige katholieke krant in Nederland, belde uitgever Mai Spijkers op. Of ik een boek wilde schrijven en of hij dat kon uitgeven? Nu moet ik toegeven dat ik al van kinds af aan graag een boek wil schrijven, maar dan dacht ik toch eerder aan een roman. En bovendien heb ik al een overvolle werkweek, met mijn hoofdredacteurschap en een gezin met twee kleine kinderen. De eerstvolgende redactievergadering besprak ik het voorstel met de redacteuren van Katholiek Nieuwsblad, en ik vermoedde dat zij nog meer beren op de weg zouden zien dan ik. Maar men was unaniem razend enthousiast. En terecht, eigenlijk. Want met het boek kon ik uitgebreid aan een breed publiek uitleggen wat voor mij de schoonheid van ons katholieke geloof is. Hoeveel kracht ik haal uit mijn band met God. Ik kon vertellen waarom ik als jonge vrouw zonder gêne opkom voor de katholieke Kerk en voor ons geloof, terwijl het overgrote deel van mijn leeftijdsgenoten denkt dat God een verzinsel uit de prehistorie is. En dat de Bijbel geschreven is om macht uit te oefenen op domme mensen die liever niet zelf nadenken.
7
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 8
Als journalist heb je maar één bescheiden wapen: je pen. Met mijn pen wil ik in dit boek ook een maatschappelijke illusie doorprikken, die dagelijks overeind gehouden wordt door antichristelijke opiniemakers bij kranten, radio- en tv-programma’s en politieke partijen. Op universiteiten en hogescholen. En in de literatuur. Met dit boek heb ik een soort van tegengif proberen te maken, tegen de vaak onlogische schijnwerkelijkheid die gecreëerd is. Het hedendaagse wereldbeeld kent vele interne tegenstrijdigheden. Waarom hechten we zo onevenredig veel waarde aan de uitkomst van wetenschappelijke onderzoeken, als ze elkaar dagelijks tegenspreken? Waarom hebben wij ons nog nooit zo massaal eenzaam en leeg gevoeld terwijl we van de andere kant allemaal hebben geleerd om voor onszelf op te komen en onszelf op nummer één te zetten? Waarom blijken zo veel kinderen en ouders zo zielsongelukkig na een scheiding, terwijl dat een verworven recht is dat ons juist gelukkiger moet maken? Waarom vechten homoseksuele mannen aan de ene kant voor het recht om te kunnen trouwen en zelfs om kinderen te mogen adopteren om een burgerlijk leven te kunnen leiden, terwijl ze zich op de Gay Pride profileren als opgedirkte travestieten die zich allesbehalve burgerlijk gedragen? Waarom besteden media zo weinig aandacht aan de meest vervolgde mensen op aarde: de christenen? Waarom weten veel mensen niet eens dat christenen het meest vervolgd worden? Ik heb dit boek niet geschreven om applaus te krijgen. Integendeel: ik verwacht vooral veel weerstand. Ik heb ook niet de ijdele illusie dat ik met één boek het antichristelijke klimaat in Nederland kan veranderen. Ik ben slechts een bescheiden stemmetje in een veel sterkere, grote seculiere wereld. Ik heb dit boek geschreven omdat ik mijn schrijfta-
8
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 9
lent wil inzetten voor God. Dat is mijn roeping, zoals zo veel mensen hun eigen roeping hebben. Ik voel me hierin enorm gesteund door Hem. Ik voel me ook heel erg gesteund door de redacteuren van Katholiek Nieuwsblad. Door de vele gesprekken met Henk, Jan, Peter, Ed, Pascal, Ben en Michiel is mijn geloof sterker en dieper geworden. Hoe meer ik te weten kom van het katholieke geloof, hoe logischer het is. Er zijn meer wegen die naar Rome leiden, maar als je de bewegwijzering van ons geloof volgt, is die weg veel makkelijker en diepzinniger. Ik hoop dat lezers met dit boek ook gesteund worden in hun geloof en God beter leren kennen en dichter bij Hem komen. Het kostte mij soms best veel moeite om niet van slag te raken of op koers te blijven door de vele negatieve reacties, doodsbedreigingen, media-aandacht en doodsverwensingen die ik dit jaar kreeg. Bijna ieder weekend ging mijn gezin samen met onze vriend Henri en zijn kinderen tuinieren in onze moestuin. Door onze gesprekken over het christelijke klimaat in Nederland en het wroeten in de aarde, bleef ik iedere keer weer gemotiveerd en bleef ik alles in perspectief zien. Dankjewel. Zonder jullie was dit boek er nooit gekomen. Dank ook aan Ingeborg, mijn wijze tweelingzus. Zij bleef mij onvoorwaardelijk steunen en gaf mij in iedere dip met een grap en een paar sterke zinnen de kracht om door te gaan. Mijn boek draag ik ten eerste op aan alle lezers van Katholiek Nieuwsblad. U steunt met uw abonnement en vaak ook met uw gulle giften het katholieke stemmetje in Nederland en Vlaanderen. Zonder u zou het laatste katholieke geluid in krantvorm verdwijnen. Uw rol is cruciaal!
9
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 10
Daarnaast draag ik mijn boek op aan Christiaan, mijn man. Niet alleen heb jij te weinig aandacht van mij gekregen dit drukke jaar. Je hebt ook veel met de kinderen gespeeld om mij te ontzien als ik weer eens aan dit boek aan het werken was. Je steunt mij dagelijks in mijn missie en in mijn band met God. Door jouw steun en door jou als voorbeeld te nemen in het ongegeneerd opkomen voor ons geloof, durf ik dat ook. Ik ben erg dankbaar dat ik met zo’n gelovige, betrouwbare man ben getrouwd die zo’n geweldige vader is en mij iedere keer weer de juiste weg wijst. Zo’n man gun ik alle vrouwen! Mariska Orbán
10
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 11
De sollicitatie
Meestal vloeien de woorden makkelijk mijn mond uit. Zeker hier, aan de lange blanke tafel in de grote hal waar wij collega’s samen lunchen. Vaak iets te openhartig, luidruchtig, vol zelfspot. Maar vandaag luister ik stilletjes naar de kakelende dames die vol vuur het nieuws over de katholieke Kerk analyseren. Mijn Kerk. Mijn geloof. Mijn grootste liefde. Priesters en paters waar vroeger iedereen vol ontzag tegen opkeek, die onze herders zouden moeten zijn, die de moraal verkondigen, waar mensen naartoe zouden vluchten als ze geen enkele andere plek zouden hebben – juist zij hebben zich gewetenloos vergrepen aan machteloze kinderen. De een smeert een laagje groene pesto op haar kaiserbroodje met kaas, de ander schenkt een glas verse bosbessensap in. Maar ik ben misselijk en prik gedachteloos met mijn vork in een salade. Voor zover ik weet heeft geen van hen ooit een katholieke kerk vanbinnen gezien, misschien hooguit een keer bij een begrafenis of een huwelijk. Ze lezen ook niet uit de Bijbel, bidden niet, biechten niet. Zouden ze God kennen? Met Hem spreken? Zouden ze weten hoeveel steun meer dan een miljard mensen uit Hem putten? Al tweeduizend jaar. Hoe anders, zinvoller je leven is
11
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 12
als Hij een plek dicht bij je heeft? Hoeveel rust dat kan bieden? En vertrouwen? Alle vrouwen bij deze oudervereniging waar ik sinds twee jaar werk, zijn moeder. De meesten van hen hebben een kind met adhd, asperger of dyslexie. Zij werken hier vol overgave om de wereld voor deze kinderen en hun ouders een beetje beter te maken. Makkelijk hebben ze het niet: zo’n stoornis is erfelijk en de meeste echtgenoten hebben dezelfde aandoening als hun kinderen en zijn daardoor niet de makkelijkste partners. Waarschijnlijk is dat ook de reden dat de meeste collega’s gescheiden, gebroken en moe zijn. Juist voor hen zou een intieme band met God zo waardevol kunnen zijn. Ik hoor de felle bewoordingen die over tafel vliegen: ziek systeem, pedopriesters, Middeleeuwen, achterlijk, afschaffen, niet meer van deze tijd, ziekelijk. Ik zwijg. Die avond stap ik onder een hete douche. Mijn twee kleine kinderen slapen, eindelijk. Het huis is doodstil. Het warme, reinigende water stroomt over mij heen. De woorden van mijn collega’s, de zinnen uit de krant vervagen naar de achtergrond. Als ik mijn gezicht onder de douchekop houd, zie ik weer voor me hoe onze zoon ruim een jaar geleden werd ondergedompeld in water, het element van nieuw leven. Dat was een van de mooiste momenten in de relatie tussen mij en mijn man. We realiseerden ons hoe belangrijk het voor ons is om onze kinderen op te laten nemen in de katholieke gemeenschap. Onze kinderen op te voeden met het verhaal van Jezus als ons voorbeeld. Dat we ons door God laten leiden, waardoor het leven veel rijker wordt. Hoe het doopsel onze zoon toegang geeft tot het koninkrijk van God. Dat mijn grootste, vurige wens is dat ik na mijn dood
12
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 13
mijn kinderen, mijn man, mijn tweelingzus, mijn ouders, mijn schoonouders, iedereen van wie ik houd, terugzie in Zijn koninkrijk. Toen we acht jaar waren, kregen mijn tweelingzus en ik onze eerste echte kinderbijbel. We verslonden de prachtige verhalen, de heiligen werden onze helden. Onze voorbeelden. Mensen die hun leven aan Hem geven, zoals priesters, nonnen en paters, konden in onze ogen toen enkel goed zijn, op het heilige af. Het kwam niet in mij op dat zij, zoals alle mensen, gewoon van vlees en bloed zijn, en dus kleine fouten maar ook enorme misstappen konden begaan. Net zomin als ik ooit dacht of onze meester een leven had naast de basisschool, of dat mijn ouders ooit baby zijn geweest. Jezus koos in Zijn leven altijd voor het goede. Voor geloof, hoop en liefde. Voor gerechtigheid, barmhartigheid en trouw. Voor voorzichtigheid, rechtvaardigheid, sterkte en matigheid. En dat staat in zo’n groot contrast met de afgrijselijke dingen die zo veel mensen uit Zijn Kerk hebben gedaan. Ik draai de kraan dicht en trek een badjas aan. Mijn ogen ontmoeten hun spiegelbeeld. Ik bestudeer mijn gezicht in de nog deels beslagen spiegel. Zo zonder make-up lijk ik jonger, echter, onzekerder, zachter, kwetsbaarder. Te kwetsbaar. Enkele dagen later belt een vriendin mij op – net als ik worstel met een artikel over de evolutietheorie van Darwin: als zijn theorie klopt waarom zouden psychiatrische stoornissen als adhd en autisme dan nog niet uitgeroeid zijn? Mijn vriendin is lichtelijk in paniek: ‘O, ik weet zeker dat ze mij willen ontslaan, en waar kan ik nu nog een baan vinden?’ Ik hoor een snik. Het is op dit moment inderdaad niet makkelijk om een goede baan te vinden in de journa-
13
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 14
listiek. Ik klik mijn artikel weg en zoek online naar een vacature voor haar. Bij iedere vacature die ik enthousiast voorlees, hoor ik aan de andere kant van de lijn een diepe zucht. ‘Nee, dat kan ik niet’, ‘Nee, ik heb al te vaak over het Mediapark gelopen, daar wil ik niet weer werken’, ‘O, dat is te ver weg’, ‘Zoiets heb ik al wel eens gedaan, zonder enig succes’. Ik schraap mijn keel. ‘Wat wil je dan?’ vraag ik haar. Ze begint een lang verhaal. Over dat ze misschien gewoon te lui is om weer te gaan solliciteren of om te freelancen en steeds artikelen te bedenken. Dat ze moeder is van twee kleine kinderen en het liefst níet zou werken. Of in ieder geval heel weinig en dicht bij de basisschool. En dat ze ook te oud is en te moe om ergens weer opnieuw te beginnen. Terwijl ik haar klaagzang aanhoor, valt mijn oog op een nieuwe advertentie. Zeker niet iets waar zij in geïnteresseerd zou zijn, maar mijn hart begint sneller te kloppen. Ik stamel snel door de telefoon dat haar huidige werkgever haar vast niet kwijt wil; waarom zou hij? Het idee alleen al! En hang op. En dan tuur ik aandachtig naar de vacature die mijn beeldscherm vult. Ik denk aan het meest intieme, misschien wel het meest belangrijke gesprek dat ik ooit met Hem heb gevoerd, in een van de diepste dalen van mijn leven. Aan mijn belofte aan Hem, hoe Hij me toen hielp. Even twijfel ik, verstild. Dan mail ik de vacature door naar mijn man. Mijn hart bonkt in mijn keel, ik klik internet weg en schrijf het artikel over Darwin af. De volgende ochtend springen onze kinderen op ons grote bed, twee hoge piepstemmetjes schateren. Het is nog veel te vroeg om aan deze vrijdagochtend te beginnen. Iets dieper onder de dekens gaan liggen helpt maar even. ‘Je gaat het wel doen, hè,’ zijn de eerste woorden van deze ochtend.
14
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 15
Mijn man Christiaan kijkt me doordringend aan. Ik glimlach ongemakkelijk en vraag zachtjes of hij het wel aankan als ik meer ga werken, vaker weg ben, als mijn baan zo belangrijk voor mij wordt dat ik er te veel in op zou gaan. Hij is niet onder de indruk van mijn betoog. ‘Je gaat het gewoon doen. En ik kan altijd minder gaan werken als de kinderen ons nodig hebben. Dat beloof ik je.’ De oprechtheid staat in zijn ogen te lezen. ‘Denk je dat ik het kan?’ vraag ik onzeker. Christiaan lacht en kust me zachtjes op mijn voorhoofd. ‘Natuurlijk kan je dat. Het is eng om je huidige, leuke baan met een vast contract op te geven. Je gemakkelijke leventje. Maar je doet het niet voor zomaar een andere baan.’ Dan begint hij opeens te lachen. ‘Waarom lach je, papa?’ vraagt onze dochter terwijl ze boven op haar vader gaat liggen en hem een dikke knuffel geeft. ‘Nou, áls het mislukt, kan mama altijd stoppen met werken en iedere dag met jou heerlijke taarten gaan bakken. En dan kan ze eindelijk ook eens een keer goed leren koken.’ Hij grinnikt en kijkt mij ondeugend aan. Ik stap uit bed, zet koffie en kruip achter de computer. Nog voordat de rest beneden is, ligt mijn brief uitgetikt op de keukentafel. Meer hoef ik niet te doen, weet ik. Christiaan zal hem lezen, in een envelop stoppen, frankeren en een wandeling naar de brievenbus maken. Vier dagen later, op maandagavond 12 april, open ik mijn mailbox. Mijn hart klopt in mijn keel. Geachte mevrouw Orbán-de Haas, Naar aanleiding van uw sollicitatie naar de functie van hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad wil ik u
15
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 16
graag uitnodigen voor een eerste kennismaking. Tijdens dit gesprek wil ik u tevens informeren over de voortgang van de procedure die het Katholiek Nieuwsblad hanteert. Ik wil u uitnodigen voor dit gesprek op donderdag 15 april 2010, 12.00 uur ten kantore van het Katholiek Nieuwsblad in ’s-Hertogenbosch. Bij dit gesprek zal namens het Katholiek Nieuwsblad de heer Ed Arons, huidig hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad, aanwezig zijn. Als bijlage voeg ik bij het document: Principiële uitgangspunten Stichting Katholiek Nieuwsblad. Met vriendelijke groet, Jeroen Goosen
Ik ren de kamer in, Christiaan kijkt me verbaasd aan. Ik trek hem mee naar de computer. ‘Zei ik je toch,’ antwoordt hij rustig als hij de uitnodiging leest. We nemen de principiële uitgangspunten snel door en zien dat daar geen vreemde dingen in staan waar we het niet mee eens zijn. Dan brengen we de kinderen naar bed en vragen de au pair om thuis te blijven. Samen lopen we naar mijn tweelingzus Ingeborg, die met haar jonge gezin een blok verderop woont. Daar blijken de kinderen ook al onder de wol te liggen; mijn zus en haar man zitten al in de jacuzzi in hun achtertuin. We openen onze meegebrachte fles prosecco, doen onze bikini en zwembroek aan en stappen in het splinternieuwe verlichte bad. ‘Heerlijk, toch?’ zegt Sander – de man van mijn zus – triomfantelijk. Ze hebben hier lang voor gespaard en eindelijk is deze droom uitgekomen. Christiaan kijkt bedenkelijk. ‘Ik vraag me af hoeveel stroom zo’n ding
16
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 17
nu verbruikt, en hoeveel water erin gaat,’ vraagt hij zich hardop af. ‘Hoeveel zou dat per jaar kosten? Dat haal je er toch nooit uit? En goed voor het milieu is het ook niet.’ Sander zet de bubbels op een hogere stand, houdt zijn hoofd onder het kleine watervalletje en antwoordt uitdagend: ‘Als je ergens van geniet, mag je daar best wat voor over hebben.’ Terwijl Sander, Ingeborg en Christiaan proberen uit te rekenen hoeveel zo’n jacuzzi qua stroom- en waterverbruik per jaar en daarna per duik kost, denk ik na over het mailtje dat ik net heb gelezen. Ik wil zó graag een letterknecht van God worden. Het is pijnlijk dat de christelijke media – katholiek, protestants en gereformeerd – in Nederland binnen enkele decennia tijd betreurenswaardig marginaal zijn geworden. Ook de meeste christenen lezen kranten als de Volkskrant of Trouw. Nederland is daarmee niet alleen ontzuild, maar zeker ook ontzield. Want geloven doe je niet een uurtje in de week in de kerk. Leven met God als christen doe je iedere minuut van de dag. Zeker in een ontzuilde, geseculariseerde maatschappij heb je hierbij iedere dag steun nodig. Want hoe blijft je geloof onwrikbaar als het overgrote deel van je collega’s, vrienden en familieleden dagelijks in gesprekken grapjes maken die lijnrecht tegenover de kernwaarden van het christendom staan. Niet-christelijke journalisten en politici roepen dat de vrijheid van meningsuiting het belangrijkste grondrecht is, belangrijker dan het recht op religie. Mensen worden door opiniemakers bang gemaakt dat dit recht bedreigd zou worden door religie omdat religie mensen morele regels op zou leggen die je niet mag bediscussiëren, maar klakkeloos op zou moeten volgen. Daarnaast
17
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 18
botsen de liberale en de christelijke waarden regelmatig met elkaar. Sterker nog: seculiere overtuigingen staan vaak recht tegenover religieuze overtuigingen. Liberalen willen bijvoorbeeld het liefst dat winkels 24 uur per dag 7 dagen per week open zijn, want dat is lekker makkelijk voor de consument en zou goed zijn voor onze economie. Christenen vinden de rust op zondag belangrijk en gunnen dat winkeliers ook. Bij liberalen staat de vrijheid van individuele mensen bijna boven aan het prioriteitenlijstje. Daarom zouden er zo min mogelijk grenzen moeten komen op ethische zaken als euthanasie, onnatuurlijke voortplanting en abortus. Christenen geloven in een natuurlijke orde waarbij morele grenzen de maatschappij beschermen tegen chaos. Wat is het gevolg als je als christen enkel opinies, nieuwsanalyses, cartoons en verslagen leest van niet-gelovigen of sterker: van journalisten die het christelijke geloof willen ondermijnen? Een gemeenschap, zoals Nederland, drijft op communicatie. Tussen de leden van een gemeenschap moet een goede verstandhouding zijn en er moet overeenstemming heersen. Daarom heeft men opinies nodig: om tot een zekere overeenstemming te komen over de fundamentele vragen van het gemeenschapsleven. Ieder mens heeft niet alleen het recht, maar ook de plicht om een bijdrage te leveren tot de vorming van een publieke opinie door zijn opvattingen over waarden en overtuigingen publiekelijk in te brengen. De publieke opinie is immers van groot belang voor de wereldbeschouwelijke en politieke besluitvorming en voor juridische, ethische en politieke beslissingen. Vaak genoeg laten kleine groepen, die helemaal niet representatief zijn voor het geheel, duidelijk van zich horen terwijl de grote meerderheid zwijgt.
18
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 19
Christenen mogen niet werkloos toezien wanneer in de maatschappij een klimaat begint te heersen waarin de aandacht voor blijvende waarden en voor de Kerk en religie afneemt of verdrongen wordt. Ze moeten uitkomen voor hun overtuiging en zorgen dat iedere vorm van manipulatie van de publieke opinie in de maatschappij ontmaskerd wordt. Hoe vaak publiceren kranten wel niet artikelen waarin de redacteur bewust of onbewust onterecht negatief is over de katholieke Kerk en haar moraal? Hoe vaak grijpen columnisten een schandaal in de Kerk niet aan om te pleiten voor afschaffing van het hele geloof? Hoe betreurenswaardig en ernstig de misbruikschandalen ook zijn, ze hebben niets te maken met het liefdevolle geloof. Net zomin als misbruikschandalen in gezinnen iets zeggen over de kracht van gezinnen en dat een gezin voor kinderen meestal een veilige haven is waarin ze liefdevol op kunnen groeien. De katholieke Kerk is – tot weerzin van veel liberalen – een machtig instituut geweest waarin de leiders binnen hun functie zo veel macht hadden dat het tot veel misbruik leidde. Maar dat is niet de manier waarop katholieken met macht om horen te gaan. Integendeel. Hoogmoed is slecht. Leiders horen rechtvaardige herders te zijn; zoals Jezus ook was voor zijn leerlingen. Katholieke media moeten verder getuigen dat de hele waarheid over de mens openbaar is geworden in Jezus Christus. Jezus verkondigde de heerschappij van Gods genade en eist een onvoorwaardelijk vertrouwen in het door Hem verkondigde Evangelie, in Hem zelf en in zijn hemelse Vader. Hij vraagt dat men zich openstelt voor de aanwezigheid van God; dat men zich laat grijpen door Gods nabijheid en macht. Aan dat levende geloof is ook altijd de belijdenis
19
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 20
verbonden dat men op Jezus kan vertrouwen, en terecht. Bij het geloof hoort ook de liefde: levend geloof moet mettertijd bewezen worden, in het beleven van de liefde. Vertrouwen in God, in Zijn eeuwige liefde, kracht en macht. In het belang van belangeloze liefde. Niet enkel een uurtje in de kerk op zondag, maar op alle gebieden van het leven. In de manier waarop je een relatie aangaat, hoe je omgaat met collega’s, hulp aanbiedt aan hulpzoekenden, omgaat met rampen zoals een tsunami, een land dat geteisterd wordt door aids of een burgeroorlog. In de verantwoordelijkheid voor vrede, voor de schepping, voor het gezin als huiskerk. Katholiek Nieuwsblad is de enige katholieke krant in Nederland, en komt maar één keer per week uit. Te weinig dus om dagelijks geestelijke voeding te brengen, maar wel vaak genoeg om de achtergronden en de context van het nieuws goed te brengen. Het nieuwsblad brengt christelijk nieuws uitgebreider en betrouwbaarder dan de meeste andere media omdat het meer kennis van zaken heeft. En het biedt katholiek nieuws aan dat je elders bijna niet tegenkomt: nieuws uit de wereldkerk, maar ook uit eigen land. Nieuws dat bemoedigt en inspireert, maar dat de gewone media niet haalt omdat goed nieuws gewoonlijk geen nieuws is. Als het journaal of een seculiere ochtendkrant wél katholiek nieuws brengt, is dat vaak een beladen, uit de context gerukt citaat van de paus of van een bisschop over een onderwerp als condooms of homo’s. Een medium als Katholiek Nieuwsblad plaatst dat citaat in het grotere kader waarin het thuishoort, zodat de lezer weet wat met die uitspraak bedoeld is. Het gevolg is dat mensen die het katholieke nieuws enkel uit de wereldse media halen, een beperkter en negatiever
20
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 21
beeld krijgen, waardoor velen kritischer tegenover Kerk en geloof staan dan nodig is, en minder openstaan voor de liefde van God, die het leven en de samenleving verandert. Journalisten van reguliere media, zoals nrc Handelsblad of Radio 1, pretenderen vaak objectief te zijn. Maar het nieuws dat van alle kanten op ons afkomt, is verre van neutraal. De meeste media drijven op wat hun gebruikers ‘normaal’ vinden; een politiek-correcte, kleurloze en zouteloze visie. De huidige ik-gerichtheid is daarin bijvoorbeeld een verworvenheid, en ook dat mensen ongehinderd kunnen doen wat ze willen. Consumeren, je partner verlaten voor een beter exemplaar, aborteren alsof het niet om menselijk leven gaat, euthanaseren uit angst een ander tot last te zijn of niet ‘maatschappelijk nuttig’ te zijn. Christelijke media gaan uit van een andere visie op de mens en op de samenleving, een andere visie op wat een mens binnen een gemeenschap gelukkig maakt. Hoe verder de tijdgeest afwijkt van de Geest van Jezus, hoe moeilijker het voor niet-gelovigen wordt duurzaam geluk te vinden. En hoe sterker en soms agressiever de tegenstroom is waar gelovige mensen mee te maken hebben. Veel gelovigen worden erdoor meegesleurd; soms zelfs grote delen van christelijke politiek, onderwijs, zorg en media. Deze gelovigen hebben een christelijk medium nodig om steeds opnieuw zicht te krijgen op de goede weg naar het goede doel. Anderen hebben een sterke identiteit behouden, maar hebben ondersteuning nodig om vanuit hun geloof hun werk te kunnen doen, hun kinderen op te voeden. Een katholiek medium biedt daarom ook een kritische kijk op gebeurtenissen en ontwikkelingen in de wereld waarin we leven.
21
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 22
De enige katholieke krant van Nederland schrijft niet alleen voor zijn eigen lezers of zijn eigen parochie. De krant kan niet enkel gericht zijn op de eigen achterban, evenmin als de Kerk enkel gericht mag zijn op haar eigen leden. De Kerk is – duur gezegd – sacramentum mundi, sacrament voor de wereld. Ze is er niet enkel voor haar leden, maar probeert de hele wereld ‘te redden’ en verkondigt de boodschap van Jezus niet alleen binnen de poorten van de Kerk, maar ook daarbuiten, zodat iedereen – ook niet-gelovigen – het kan horen. Eenzelfde functie heeft een christelijk medium voor de samenleving: christelijke media hebben een (blijde) boodschap voor deze wereld. Die kan je uitdragen door als hoofdredacteur ook opiniestukken in andere kranten te schrijven, door lezingen te geven op scholen en universiteiten, door interviews te geven. Hiermee kan de hoofdredacteur van Katholiek Nieuwsblad het huidige grote taboe doorbreken dat rust op gelovig zijn en op het innemen van gelovige standpunten in een debat. Dat is nu hard nodig. Misschien wel meer dan ooit tevoren. In een individualistische consumptiemaatschappij is voor velen het hoogst haalbare geluk dat anderen denken dat we gelukkig zijn. Uiterlijk vertoon is veel belangrijker geworden dan het innerlijk. Mensen besteden daarom ook veel meer tijd aan uiterlijkheden en bezit dan aan het belangrijkste menselijk bezit: je ziel. Hijgerig jakkert men van hoogtepunt naar hoogtepunt, waardoor duurzaamheid en bezieling naar de achtergrond worden gedrongen. Hierdoor zijn zo veel mensen ontworteld, eenzaam en zoekende geworden. Hoop, troost en liefde zoeken ze in onthaasten via een maandje yoga of een cursus mindfullness. Maar antwoorden op echte levensvragen krijgen ze hier niet. Waar-
22
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 23
om niet terugkeren naar een tweeduizend jaar oude schatkamer? Omdat priesters misbruik hebben gepleegd? Omdat de Kerk als instituut haar macht heeft misbruikt? Omdat onze ouders zich verstikt voelden in een allesoverheersende, beklemmende moraal? Terwijl God vooral liefde, hoop en geloof is. Die mooie kanten van ons geloof moeten we dus weer op de kaart gaan zetten. Ook bij ongelovigen. Juist daar zie ik een taak voor mezelf weggelegd. Als jonge, blonde, brutale vrouw heb ik makkelijker toegang tot andere media dan een gemiddelde hoofdredacteur. Ik denk dat een krant als Katholiek Nieuwsblad met mij als hoofdredacteur meer kansen heeft. En het katholieke geloof staat nu zó onder druk, dat ik me geroepen voel om mezelf hier voor in te zetten. Want als een christelijk medium verdwijnt of zijn identiteit verliest, dan is dat niet enkel een wezenlijk verlies voor de eigen achterban, maar voor de hele samenleving. Ik kijk naar mijn zus. De eindeloze berekening over de kosten van de jacuzzi is ze blijkbaar beu. Ze probeert zo lang mogelijk met haar hoofd onder water te blijven. Als Christiaan het bedrag per jaar noemt, stel ik droog vast: ‘Jullie vergeten mee te rekenen hoe vaak de jacuzzi opnieuw gevuld wordt met schoon water dat dan weer opnieuw opgewarmd moet worden. En daarbij: als je heel vaak in de jacuzzi zit, moet-ie dan niet harder werken omdat hij zo met het dekzeil eraf sneller afkoelt?’ ‘Hè, Maris, niet zo zuur,’ lacht Ingeborg. Aan de bedenkelijke ogen van Christiaan zie ik dat hij zijn berekening opnieuw gaat maken. Ik lach ook, vooral om hem. De nieuwe som zal vast weer niet helemaal kloppen, en daarbij: hij zal het bedrag nooit hoeven te betalen. Ingeborg komt
23
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 24
naast me zitten, schenkt mij bij en vraagt: ‘Wat is er? Waar denk je aan?’ Ik neem een slok en vertel dan over mijn sollicitatie. Over hoe belangrijk het Katholiek Nieuwsblad voor veel mensen is, als de enig overgebleven katholieke krant in Nederland. Over de talenten die daar al zo lang werken. Over hoe inhoudelijk sterk de krant is, maar dat hij te weinig jonge lezers aan zich weet te binden. Ik neem nog een slok wijn en zeg dan: ‘Ik denk echt dat ik jongere lezers kan trekken, zonder de ouderen af te schrikken.’ Ik vertel dat ik zelfs voor de ouderen de krant beter kan maken: luchtiger, zonder dat het minder inhoudelijk wordt. En ik denk dat ik het blad een minder kneuterig imago kan geven. En veel bekender kan maken. Het blad heeft met zulke talentvolle redacteuren zo veel potentie, en het hoeft niet eens op de schop. Met wat andere nuances kan het echt een prachtblad worden. Dat ik zo hoop dat ik deze kans krijg, zodat ik het katholieke geloof nieuw elan kan geven en daardoor het taboe erop kan doorbreken. ‘Maar ik kan me niet voorstellen dat ze mij aannemen. Er werken alleen maar mannen, en de meeste zijn ook ouder dan ik. En allemaal zo ervaren.’ Ingeborg kijkt serieus. Dan zegt ze: ‘Je hoeft niet nerveus te zijn over de vraag of ze je aannemen. Dat gaat je wel lukken, dat weet ik zeker. Je moet je eerder zorgen maken over wat er met je gebeurt nadat ze je aangenomen hebben. Het zal vast je hele leven veranderen.’ Ze kijkt de twee mannen aan, die meeluisteren. Dan gaat ze verder: ‘Nu heb je een heerlijk rustig leventje. Jullie werken beiden parttime, jij ook nog veel thuis. Jullie hebben een mooi huis vlak bij ons. Je hebt nauwelijks stress, een rimpelloos leven. Daarin kan God óók een belangrijke rol spelen, daarvoor hoef je niet per se hoofdredacteur van Katholiek Nieuwsblad te zijn.’ ‘Ach, ik houd wel van wat hectiek,’ grap ik. Maar ik weet
24
Orbán Blond, brutaal en bidden 04-10-11 11:19 Pagina 25
dat mijn zus gelijk heeft. Ik kan God net zo goed dicht bij mij vinden door veel thuis te zijn en er een rustig baantje bij te hebben. Misschien zelfs veel gemakkelijker; in alle rust en stilte. Maar ik wil niet enkel door zelf goed en vroom te zijn na de dood in de hemel komen. Ik wil veel liever andere mensen in aanraking met God laten komen, zodat zij Zijn weg kunnen volgen naar de hemelpoort. ‘Zou jij het doen?’ vraag ik Ingeborg. ‘Nee,’ roept ze resoluut. ‘Ik wil juist minder werken. Ik heb mezelf zo vaak voorbij gerend, ten koste van onze kinderen.’ Ze kijkt naar Sander, hij knikt instemmend. ‘Ik ben heel blij dat ik eindelijk ouderschapsverlof kan opnemen en maar drie dagen per week hoef te werken. Al die spanning hoeft voor mij niet meer zo. En eigenlijk zou ik het ook voor mezelf fijner vinden als jij niet enorm hard zou werken, zodat we gezellig veel samen kunnen zijn. Maar als je hiervoor kiest, steun ik je. Volledig. Dan kun je altijd op mij rekenen.’ Ik geef haar een knuffel.
25