maart Bidden

Gaandeweg februari / maart 2015

Bidden

VAN WEEGHEL COACHING

Westerhof Boeken, dé boekhandel van Zwolle! Zwolle - Jufferenwal 2 Tel: e 038-4216171 - Wade 106 Tel: e 038-4222440 www.westerhoffboeken.nl

Gratis advies voor ondernemers om te besparen op de partijenpost kosten. Besparing gegarandeerd! Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via: postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406.

”DE WIJZE WAAROP MEANDER MET GEVOEL OMGING MET ONZE EMOTIES WAS HARTVERWARMEND”

Meer weten? Neem gerust contact op of loop eens binnen. U bent van harte welkom.

Melden overlijden: 038 453 63 20 24 uur per dag - www. meander-uitvaartbegeleiding.nl - Huize Hofvliet - Katerdijk 1 - Zwolle

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: Bidden kan op veel manieren. Bijvoorbeeld samen met anderen in de nacht voor Pasen. Maarten Matser maakte deze foto tijdens de Paaswake in de Oosterkerk.

Themapagina’s Leid ons niet in verzoeking pagina 4 Louter lofprijzing pagina 5 Het ademen van de ziel pagina 6 Hier ben ik pagina 7 Als gemeenteleden samen bidden pagina 8 Gedicht Column: Hoe gevaarlijk kan bidden zijn? pagina 9

Bidden in woord en beeld Hoe beeld je ‘bidden’ uit? In elk geval met gevouwen handen, zoals Tineke Vlaming met bovenstaande foto deed. Maar het kan op nog veel meer manieren, dat bewijzen de andere foto’s en schilderijen in deze Gaandeweg. Daarin wordt ook heel veel over bidden gezegd, vaak in heel persoonlijke bewoordingen. Het tweede nummer van 2015 beslaat de maanden april en mei en daarin vallen dit jaar zowel Pasen als Pinksteren. En Hemelvaart van Jezus, op de veertigste dag na zijn opstanding en tien dagen voor de komst van de Heilige Geest. Een feest dat weinig aandacht krijgt; dat mag dus best eens thema worden voor Gaandeweg, vonden we als redactie. ‘Opgevaren ten hemel’ geven we het thema als titel mee. Aan bod komen het afscheid dat met de Hemelvaart van Christus gepaard ging, het loslaten. Maar ook een vraag als: hoe kijken wij in deze tijd (op) naar de hemel?

Duurzaam geloven Het derde nummer van Gaandeweg moet een zomernummer worden met een thema dat aan de natuur doet denken: ‘Gods schone schepping.’ Het zal gaan over wat we tegenwoordig duurzaamheid noemen, in combinatie met kerk zijn en geloven. Is het begrip ‘rentmeesterschap’ inmiddels volledig uitgehold of heeft dat nog betekenis voor ons? Suggesties voor dat nummer van Gaandeweg zijn welkom tot eind februari. Geef ze door per e-mail: [email protected] of per post: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle. Wij mogen op weg gaan naar Pasen.

Aandacht voor

Redactie Gaandeweg

Onder andere de gebedsgroepen in de wijkgemeenten pagina 10 tot en met 15

Colofon

Beleid en bestuur De verzelfstandiging van de Grote Kerk De eerste detachering van een Zwolse predikant Afscheid van Coby Lode pagina 16 en 17 Van het Kerkelijk Bureau pagina 18

Kerkdiensten Bij de kerkdiensten pagina 18 en 19 Kerkdiensten voor de komende maanden pagina 20, 21 en 22

Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Achtste jaargang nr. 1, februari/maart 2015 Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 10.000 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 Vormgeving en grafische productie: door Upmeyer Grafimedia Zwolle

Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd

Aanleveren kopij en foto’s: De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 22 maart en loopt tot en met zaterdag 30 mei. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 23 februari te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers. 3

Bidden

Leid ons niet in verzoeking… In de oecumenische traditie begint de zondagse voorbereidingstijd op Pasen met de evangelielezing over de verzoeking van Jezus in de woestijn. In een situatie van eenzaamheid en ontberingen wordt hij beproefd om goed voorbereid te zijn op alles wat zijn taak van hem vergt. Op de grens van wat een mens verdragen kan, moet hij positie kiezen. In de woestijn worden hem beelden voorgehouden van hoe het idealiter zou kunnen zijn. Het zijn krachtige en confronterende beelden, die hem probleemloos over alle mogelijke blokkades heen zouden kunnen tillen. Maar die beelden kloppen niet. Ze spiegelen de situatie rooskleuriger voor dan deze is. Jezus laat zich er niet door ringeloren. Hij gaat niet in op de verzoeking alle tegenslagen voortijdig uit te schakelen. Op deze woestijnervaring van Jezus bouwt, volgens mij, de bede van het Onze Vader: “Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van het kwaad…” (Matteüs 6 vers 13). De woorden waarmee Jezus zijn leerlingen voorgaat in het bidden, wortelen in een crisissituatie. Hij heeft zelf de crisis van de verzoeking gekend. Om te beginnen in de woestijn, vervolgens in de hof van Getsemané. Daar voerde hij een hevige strijd met God en met zichzelf. Hij keek in de afgrond van het niet te ontlopen lijden. Hij zag de diepte van zijn naderende dood. Zijn leerlingen waren daar ook om zich samen met hem voor te bereiden op wat komen zou. Maar zij waren in slaap gevallen. Geen wonder. In een crisissituatie is de verzoeking groot om de ogen te sluiten voor alles wat angst aanjaagt. Zo hoef je niet te zien wat op je af komt. Liever het hoofd laten hangen dan met opgeheven hoofd de situatie tegemoet te treden. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van het kwaad... Deze slotbede van het Onze Vader getuigt van de hardheid van het leven, de angst voor pijn, eenzaamheid, dood. “Haal ons hieruit,” bidden wij als wij deze bede uitspreken, “verlos ons!” Het is geen bidden uit moedeloosheid, maar veeleer een gebed om nieuwe moed, om volharding en geestkracht. Een gebed om het vol te kunnen houden, kome wat komt, tegen de passieve berusting in. Zo bidden wij dan uiteindelijk om de kracht van Gods liefde. Kracht die nodig is om te leven en het leven vol te houden. In en ondanks alles wat gebeurt. Nelleke Eygenraam, predikant Adventskerk

Bij de illustratie Jezus bidt in Getsemané. Een tekening van Marijke ten Cate, beschikbaar gesteld door het Nederlands Bijbelgenootschap

4

Geen vragen, louter lofprijzing

In deze Gaandeweg laat priester Wies Kuiper van de Vrij Katholieke Kerk Zwolle haar gedachten gaan over ‘bidden’. De VKK, die erediensten houdt aan de Enkstraat 44, is een christelijke kerk gestoeld op theosofie en gnosis. De liturgie van de erediensten is traditioneel en geworteld in de oude katholieke overlevering. Voor de lezingen wordt gebruik gemaakt van de Bijbel, apocriefe en Nag Hammadi geschriften. Het evangelie van Thomas, waarnaar mevrouw Kuiper verwijst, is een van de oude geschriften die gevonden zijn in de kruiken van Nag Hammadi. Links een fragment van deze teksten. Het evangelie van Thomas bestaat uit zeer korte uitspraken, logions, van Jezus. De kortste uitspraak in dit evangelie is logion 42: ‘Word voorbijgangers.’ Het is in het Koptisch geschreven.

‘Nood leert bidden’, is een bekend gezegde, maar wat is bidden eigenlijk? Het heeft minstens twee betekenissen, in de eerste plaats is het een soort vragen, meestal aan God, maar op de tweede plaats kan een gebed ook een lofprijzing zijn; ook aan God, zie bijvoorbeeld in een groot aantal psalmen. Soms zijn daarin de beide betekenissen van bidden in één psalm aanwezig . Bij bidden is het belangrijk te weten wie het is die bidt. Is het de mens die een ziel heeft die hem verbindt met de geest, of is het de met de geest verbonden ziel die een lichaam heeft, als instrument om het plan van God tot uitdrukking te brengen. Dit komt tot uitdrukking in bijvoorbeeld logion 14 van het Evangelie van Thomas. Jezus zei tot hen: “Als jullie vasten zullen jullie zonden voor jezelf voortbrengen; en als jullie bidden zullen jullie worden veroordeeld; en als jullie aalmoezen geven zullen jullie je geest schaden. En als jullie naar een land gaan en door de streken reizen, en als men jullie daar ontvangt; eet dan wat zij jullie voorzetten en geneest de zieken onder hen. Want wat jullie mond ingaat zal jullie niet onrein maken maar wat jullie mond uitgaat dat zal jullie onrein maken.” Dit klinkt voor ons wel wat bijzonder, omdat vasten, bidden, aalmoezen geven voor ons gevoel bij het geloof in God horen. Denk aan: ‘Wat gij de minsten der mijnen hebt gedaan hebt gij mij gedaan.’ Je kunt dit ook zien als een verwijzing naar de twee staten van bewustzijn die hiervoor beschreven zijn; wie ben ik die vast, bidt en aalmoezen geeft. Als je niet in het innerlijke bewustzijn, in je zielskern leeft, heb je die uiterlijke dingen nodig en is het heel moeilijk om daarin volmaakt te zijn, maar als je wel in je zielsbewustzijn leeft dan passen deze uiterlijke vormen niet meer bij je. Omdat je dan vanuit je innerlijk de verbinding van de ziel met de geest (of God) kunt maken en vandaar uit de zieken genezen; maar ook met de je omringende zielen die daartoe openstaan. Dan is bidden geen vragen meer, maar louter lofprijzing. 5

Bidden

Bidden, het ademen van de ziel Al geruime tijd ben ik ziek. Ik ervaar het als een moeilijke fase, misschien wel de moeilijkste van mijn leven, waarin ik de kracht en waarde van het gebed beter heb leren kennen en vooral ervaren. Kracht naar kruis is een waar woord! Wat is bidden? Voor mij persoonlijk zijn er verschillende manieren van bidden. Ziek zijn gaat met veel emoties gepaard: bezorgdheid, angst, bitterheid, moedeloosheid. In het gebed benoem ik ze en spreek ze uit. Ik ga ze niet uit de weg. Integendeel. Soms heb ik het gevoel – klinkt misschien vreemd – alsof God en ik er samen naar kijken. De emoties verdwijnen dan niet, maar ze verliezen hun scherpte en zijn geen obsessie meer, wat ze vaak wel waren. Je bent nooit alleen ziek, er zijn veel mensen in vergelijkbare omstandigheden. Ik merk dat ik als vanuit een gevoel van lotsverbondenheid voor hen bid, dat dit ook mij helpt; het plaatst mijn eigen situatie in een ruimer perspectief. Bidden kan ook verheldering geven. Als ik vragen heb – waarom overkomt mij dit? Wat moet ik doen of laten? Hoe hou ik koers? – krijg ik meestal geen concreet antwoord. Wel ervaar ik vaak een gevoel van helderheid waarin ik de hoofdlijnen van mijn innerlijk leven – als op een röntgenfoto, het beeld is van Harry Kuitert, – beter kan onderscheiden, waarna ik beter in staat ben de juiste keuzes te maken. Hoe beroerd een situatie ook is, er gebeurt elke dag meestal wel iets dat een lichte kant van het leven laat zien. Lichtpuntjes. Het kan de moeite lonen dagelijks de goede momenten na te gaan. Bijvoorbeeld een goed gesprek, een mooi programma op tv, een lekkere maaltijd, een meelevende brief, een... Noem maar op. Het is goed hierbij stil te staan: het voorkomt dat je wegzinkt in bitterheid. Tel uw zegeningen. Je leeft bewuster. Deze oefening in dankbaarheid (!) is wellicht ook een vorm van bidden. Natuurlijk kunnen er omstandigheden zijn waarin je niet of nauwelijks aan bidden denkt en zeker niet aan een dankbetuiging. Als je alle levensmoed tijdelijk verloren hebt of je hebt ondragelijke pijn, dan heb je geen rust en woorden voor een gebed, hoewel de behoefte aan steun misschien levensgroot is. In zulke situaties kan het helpen gebruik te maken van bestaande beproefde teksten. Een tekst die al eeuwen in gebruik is, is het zogenaamde Jezusgebed. Het luidt als volgt: ‘Heer Jezus Christus, Zoon van God, ontferm u over mij.’ Als je deze woorden een aantal keren herhaalt, kan het zijn dat je een rust ervaart. Het heeft iets van een mantra, maar het is meer dan dat. De werking heeft ook te maken met het in één adem noemen van de mens, God de Vader en Christus, met ontferming als verbinding. Het Jezusgebed kan ook verkort worden tot enkel en alleen het woord Jezus. Voor mij is ook belangrijk het besef dat deze tekst al zo lang door zoveel mensen gebeden is; het geeft mij een gevoel van verbondenheid. Standaardgebeden kunnen ook gebruikt worden ter afwisseling van gebeden in eigen woorden. Ze kunnen de maalstroom van gedachten even tot stilstand brengen. Ik geef nog wat andere, persoonlijke, voorbeelden. Psalm 23 is voor velen natuurlijk favoriet, met daarin de fantastische regel ‘al gaat mijn weg door een donker dal, ik vrees geen gevaar, want U bent bij mij.’ 6

Henk de Lange, die al vaker meewerkte aan Gaandeweg, verwijst in deze overweging naar een schilderij van Rembrandt: de moeder van de kunstenaar lezend in haar Bijbel.

Of uit Psalm 139 het vers ‘U legt Uw hand op mij’. Ik merk ook de kracht van de vredesgroet ‘de vrede van Christus’. Iedereen kan hieraan zijn of haar eigen voorbeelden toevoegen. Ook niet specifiek religieuze teksten kunnen dienst doen als gebedsregels. Van Nicolaas Beets is het gedicht ‘De moerbeitoppen ruischten’, een nog steeds vaak gebloemleesd gedicht, met daarin de regel ‘gedachten die mij kwelden, vervolgden en ontstelden, verdreef Hij zacht.’ Van Martinus Nijhoff is het bekende gedicht ‘De moeder de vrouw’, waarvan ik de slotregel ‘Prijs God, Zijn hand zal u bewaren’ altijd – toen ik nog auto reed – prevelde als ik mij in potentieel gevaarlijke verkeerssituaties bevond. Het werkte. Overigens kunnen ook voorstellingen op schilderijen en foto’s, en beeldhouwwerken als kristallisatiekern voor het gebed fungeren. Ik noem Maria met het Kind en de gekruisigde Christus. Het bidden krijgt dan een focus, de aandacht concentreert en verdiept zich met de voorstelling als inspiratiebron. Ik denk zelf graag aan een schilderij van Rembrandt waarop zijn moeder geportretteerd staat. Mijn aandacht gaat dan naar haar gerimpelde handen – ik heb iets met handen – waarmee zij de Bijbel vasthoudt. Ik begin steeds meer te begrijpen dat het bidden – in woorden, eigen of bestaande woorden, of beelden – gezien kan worden als het ademen van de ziel. In het gebed kan de ziel op adem komen, inspiratie en kracht opdoen, maar ook een diepe zucht slaken, die verlichting geeft.

Hier ben ik Deze bijdrage is van ds. Harm Bousema, emeritus-predikant en onder meer actief betrokken bij het Stiltecentrum in de Grote Kerk. De illustratie is een schilderij van Jan Lievens, gemaakt omstreeks 1637. Abraham reageert op de stem van God met: “Hier ben ik!” “Laten we stil zijn”, zei juf. Elke schooldag hoorden we haar dat vier keer zeggen. Zo ging dat op mijn lagere school. En als ze dat zei, wisten wij: bidden! Het was allemaal zo vanzelfsprekend. En als dat thuis rond de maaltijden ook nog gebeurde en ’s avonds voor het slapen gaan, had je een score van 10+, haast de kloostertraditie gelijk. Ik moet zeggen, dat ik dat gemiddelde nu niet meer haal en ik denk de meesten niet, want wat moet je toch steeds zeggen? En, moet het zo vaak? Sommigen zeggen: “Ik bid als ik het nodig heb.” In het afgelopen jaar was ik vaak in de Grote Kerk te vinden, zag regelmatig mensen in het Koor van de kerk zitten. Ze staken daar een kaarsje aan, gingen even zitten en baden. Je zag hun lippen bewegen. Soms schreven ze wat in het voorbedenschrift. Ieder kon dat lezen: dank voor genezing, een schreeuw om ontferming. Er huist van alles in onze ziel en dat wil op de een of andere manier naar buiten en dat kan biddend.

essentiële: ‘Onze hulp’. Leven, gelovig leven is toewijding. Komt sterk naar voren in het Onze Vader. Dag Hammarskjöld, ooit secretaris-generaal van de VN verwoordde het eens zo: “Als ik het Onze Vader bid, zeg ik: Úw Naam worde geheiligd, niet mijn naam, Uw Rijk kome, niet het mijne, Uw wil geschiede, niet de mijne…” Bidden… “Hier ben ik” zeggen. Het grootste wonder en tegelijk de grootste opdracht is dat ik, mens, Gods partner mag zijn, dat Hij mij, dat Hij ons in dienst neemt. We zijn kwetsbaar, hulpeloos soms, glijden regelmatig uit, behoeven keer op keer genade, maar stellen in Gods ogen heel wat voor. Wij zijn van hoge komaf, want ‘Gods beeld en gelijkenis’. Onze godsdienst is een godsdienst van volwassenen en volwassenen moeten verantwoordelijkheid (willen) dragen voor wat hun is toevertrouwd. God neemt het niet even van ons over… Zó zijn we niet geschapen! De vrede komt niet uit de hemel vallen. Ontferming kan niet zonder het hart en de handen van mensen. Bidden is niet iets plichtmatigs, ook niet iets dat ik alleen maar doe omdat ik er behoefte aan heb. Bidden heeft te maken met bewustwording. Ik bid omdat God mij/ons nodig heeft. Om mij dat bewust te blijven, begin ik elke dag maar met: “Hier ben ik.” Bidden is een beweging van de ziel naar God toe.

Bidden, het kan heel plichtmatig, zoals vroeger bij mij op school. ‘Openingsnummers’ bij vergaderingen…, het staat mij tegen. Het gebed is mij daarvoor te kostbaar. Maar, alleen maar bidden als het hart vol is? Is bidden dan alleen een soort uitlaatklep? Is het niet meer? Op zondag komen we samen, niet zozeer om een leuke dienst te hebben maar om ons bestaan voor God te brengen. De kerk is voor mij ook een priester die voorgaat in het God danken voor het leven, want dat is en blijft bijzonder, en die voorgaat in het uitroepen van de nood van de wereld en het doen van voorbeden. Verschrikkelijk als er lesjes worden opgezegd of gebeden kunnen worden meegelezen. Ik mis vaak een profetische lading in de gebeden, ik bedoel de woede over de schending van de humaniteit, van Gods schepping. ’t Is me nogal eens te braaf. Er wordt te weinig ‘gevloekt’ in de kerk, ik bedoel dat ik nogal eens ‘heilige woede’ mis. Want er gebeurt nogal eens wat! Bidden is een beweging van de ziel naar God toe. Je blijft niet vanzelf bij Hem in de buurt. ‘God is daar waar je Hem toelaat’. In de bijbel staat dat bijzondere verhaal van ‘de binding van Izaäk’ (Genesis 22). Als Abraham het mes heft om toe te slaan, klinkt de stem van de engel/God: “Abraham, Abraham.” Het is een schreeuw van boven. Abraham antwoordt: “Hier ben ik” (helaas staat dat zo niet meer in de NBV). Deze woorden ‘Hier ben ik’ geven precies aan wat naar mijn idee de kern van bidden is, namelijk je ziel afstemmen op God, open willen staan voor wat Hij belangrijk vindt. Niet zonder reden begint elke kerkdienst met het o zo bekende, maar ook o zo 7

Bidden

Als gemeenteleden samen bidden

“Je ziet het wel eens op een oude boerderij staan: Ora et Labora, bid en werk. Werken doen we in de kerk meestal wel, maar dat er ook gebeden moet worden leeft minder. Dat is in de kerk wat onderbelicht.” We citeren één van de deelnemers aan de gebedsgroep van de Adventskerk. Ook in Gaandeweg gaat het vaak over de praktische kanten van geloven, of over de vormen waarin het geloof wordt beleefd, in en buiten de kerk. Natuurlijk zijn er de liturgische gebeden en de voorbeden in de kerkdiensten, maar wordt er daarnaast door gemeenteleden ook gezamenlijk gebeden? We vroegen het de wijkgemeenten en kregen een uitgebreid overzicht, dat te vinden is op pagina 10. Gery Bruins sprak met leden van enkele gebedsgroepen: van de Adventskerk en de Stinskerk.

Gebedsgroep Adventskerk: “We zijn gericht op God met elkaar in gesprek”

8

Willy Meijer vertelt hoe het begon in de Adventskerk, zes jaar geleden. Tijdens een kerkdienst viel haar opeens op hoeveel ernstig zieke mensen de gemeente telde. “Ik werd er echt door getroffen en dacht: die mensen hebben gebedssteun nodig en als we een gemeente zijn dan is dat ook een zaak van de gemeente.” Ze liet de kerkenraad weten dat ze een gebedsgroep wilde beginnen ter ondersteuning van de zieken en het kerkenwerk. Aanvankelijk moest ze haar idee verdedigen. Een reactie was: “Je kunt toch ook gewoon thuis bidden?” Maar de gebedsgroep kwam er en kreeg een formele status binnen de Adventskerkgemeente. Willy: “De gebedsgroep is geaccepteerd en er wordt rekening mee gehouden. Zo werken we bijvoorbeeld mee aan kerkdiensten.” De gebedsgroep telt op dit moment vijf vaste leden; Henk Tienstra en zijn vrouw Cora horen er vanaf het begin bij, evenals Dini Kerssies. “Toen ik hoorde dat Willy wilde beginnen, heb ik me aangemeld”, memoreert Henk. “Ik vind het heel belangrijk dat je bidt als kerk.” De groep komt bijeen in de Adventskerk op de eerste woensdag van de maand. Altijd worden de zieken in de gemeente, van wie de namen op de liturgie staan, onder de aandacht van God gebracht.

Soms zetten gemeenteleden iets in het gebedsschrift dat in de kerk ligt op de zondag voorafgaande aan de eerste woensdag. Ook voor het kerkenwerk wordt een zegen gevraagd. Alle dingen die in de afgelopen maand hebben gespeeld in de gemeente of die te gebeuren staan, worden in de gebeden genoemd. Nadat er samen een lied wordt gezongen en een Bijbelgedeelte gelezen, spreken de leden van de groep om beurten hardop hun voorbeden uit. “Het is heel waardevol om zo samen voor de gemeente te bidden. Je luistert naar elkaar en inspireert elkaar”, ervaart Arend van de Beld, die een half jaar geleden bij de groep is gekomen. “In feite zijn we gericht op God met elkaar in gesprek. Dat mag in gewone woorden, prachtige formuleringen zijn niet nodig.” Henk weet dat veel mensen hun schroom moeten overwinnen om hardop te bidden, maar dat je daar ook aan kunt wennen en gaandeweg leert. “Neem de tijd voor God.” Willy stelt verwonderd en dankbaar vast dat het aanhoudende gebed voor de Adventskerkgemeente merkbaar is. “We hebben een moeilijke tijd achter de rug met de nodige spanningen. Nu zijn we toch meer een gemeenschap aan het worden”. “We gaan meer ontspannen met elkaar om”, beaamt Henk en Arend vult aan: “ Het kan best dat onze gebeden daaraan hebben bijgedragen.”

Gebedskring Stinskerk: “Met bidden zoek je de wil van God en niet die van jezelf” “Na het offer van Jezus is het gebed het mooiste wat God ons heeft gegeven. Het sterkste wapen voor alles wat je tegenkomt in het dagelijks leven. Heel gewone dingen, zoals de plannen die je maakt, maar ook je problemen, leg het maar bij de Hemelse Vader neer. Werp al je bekommernissen op Hem…” En dan is bidden tweerichtingsverkeer, ervaren Els van de Kamp, Emmy Dijkstra en Nelly Slabbekoorn: “Als je erop gespitst bent dat er antwoord kan komen, krijg je dat ook. Al kan dat wel eens heel anders zijn dan jij wilt. God heeft een bedoeling met jou.” De drie vrouwen behoren tot de gebedskring van de Stinskerk, die medio jaren ’90 is begonnen. Een min of meer vaste groep van ongeveer zeven mensen komt elke twee weken in de kerk bij elkaar. Een van hen bereidt de bidstond voor, kiest liederen en een Bijbelgedeelte dat aan de hand van een Bijbels dagboekje wordt besproken. Er wordt bijvoorbeeld gebeden voor mensen die in de Zondagsbrief worden genoemd, mensen die het moeilijk hebben of juist iets te vieren. De gebedspunten worden verdeeld. “We kijken natuurlijk ook verder dan de gemeente en houden bij wat er gebeurt met onderwerpen waar we voor bidden. Dan weet je ook waarvoor je kunt danken.” Het streven is de bidstond ongeveer een uur te laten duren, maar die loopt vaak uit. “Alles wat op ons hart ligt, kan worden gezegd. Je bidt ook voor persoonlijke dingen, het allerdiepste wat in jou leeft. Dan is het heel belangrijk dat alles wat ter sprake komt, daar blijft. Daar kunnen we volledig op vertrouwen.” Soms wordt de groep vanuit de Stinskerkgemeente gevraagd ergens voor te bidden, maar hoewel de meeste gemeenteleden van het bestaan van de bidstonden op de hoogte zijn, weten ze niet echt wat daar gebeurt. “Ze weten niet goed wat ze met ons aanmoeten”, veronderstelt Emmy, toch maakt Els uit reacties op dat het gebed wel op prijs wordt gesteld. “Er is zeker geen weerstand.” “Veel men-

sen vinden bidden op zich moeilijk”, denkt Nelly, “omdat je daarmee de wil van God zoekt en niet die van jezelf. Bidden is: diep door de knieën gaan en alles wat je bezig houdt bij God neerleggen. En het daar dan ook laten.” Ze vertelt hoe een levensbedreigende ziekte haar geleerd heeft wat het betekent: je lasten bij Jezus brengen en je geen zorgen meer maken. “Dat loslaten is onze grootste opdracht”, stemt Emmy met haar in. “Dat heb ook ik moeten leren, maar het geeft heel veel rust. Onze Heer heeft heel grote handen, daar past de hele wereld in.”

Bij de foto’s Biddende figuren sieren de banken in de kerk van Workum. Tineke Vlaming legde ze vast.

Franciscaanse bede Moge God ons zegenen met onrust Over gemakkelijke antwoorden, halve waarheden en oppervlakkige relaties. Zodat er diepgang is in onze harten. Moge God ons zegenen met boosheid over onrechtvaardigheid, onderdrukking en uitbuiting van mensen. Zodat we ons gaan inzetten voor rechtvaardigheid, vrijheid en vrede. Moge God ons zegenen met tranen voor hen die lijden door pijn, verstoting, honger en oorlog. Zodat we onze handen zullen uitstekken tot troost. Om pijn in vreugde te veranderen. En moge God ons zegenen met voldoende dwaasheid Om te geloven dat we een verschil kunnen maken in deze wereld. Zodat we kunnen doen waarvan anderen zeggen dat het onmogelijk is. Maar wat mogelijk is in Jezus Christus, door Zijn Geest.

Column Hoe gevaarlijk kan bidden zijn? Vlak voor het einde van het jaar werd ik er door de redactie van Gaandeweg aan herinnerd dat ik als krijgsmachtpredikant een column zou maken over ‘Bidden’. Ik was het niet alleen glad vergeten, het zat dieper, ik heb de vraag van de redactie helemaal uit mijn systeem geduwd. En dat gevoel kreeg ik weer toen ik de suggesties las waar het over zou kunnen gaan: ‘Welke rol speelt bidden in een leger? Praat je wel eens over een gebed voorafgaand aan een gevechtssituatie? Mag je bijvoorbeeld bidden om de overwinning en dus om de nederlaag van anderen?’ Ja, ik bid wel eens met militairen, soms in mijn gesprekskamer, soms in een velddienst. Ik heb het gelukkig nog nooit meegemaakt dat ik vlak voor een gevechtssituatie zat met mijn medemilitairen. Andere collega’s wel, die bidden dan of ze spreken een zegen uit. Ik heb op de pesterige vraag van een F-16 piloot of ik zijn ‘kist’ wilde zegenen eruit geflapt: “Ik zegen geen dingen, alleen maar mensen!” En die laatste vraag? Tja, zeg er maar eens wat van. Misschien dat zich ergens in mijn onderbewuste toch wat is gaan roeren. Ik herinner me hoe Dietrich Bonhoeffer, opgesloten in de Tweede Wereldoorlog vanwege zijn aandeel in het verzet, na een bombardement zichzelf betrapte op een dankgebed dat de bommen, Goddank, niet op zijn cellenblok waren gevallen maar op een ander blok. Hij constateert zijn impuls met schaamte. Het is voor hem ook mede een opmaat naar zijn gedachten over medemenselijkheid geworden. Met mijn woorden zeg ik dan maar: “Je gebed mag een ander niet schaden!” Daar rust geen zegen op (hoop ik dan maar). Bidden om bewaring en bescherming en zuiverheid en zelfbeheersing: Ja. Bidden om de overwinning, dus de ondergang van de vijand? Liever bidden om vrede en toekomst en mildheid en verzoening. En misschien zelfs wel bidden voor je vijanden. Ook dat doen we wel in het leger, wetend dat de vijanden doorgaans kansarme, angstige, gepreste en gehersenspoelde mensen zijn met vaak maar bitter weinig keuzevrijheid, eerder gevangenen van hun situatie die ook maar proberen te overleven. Echte doelbewuste, rationele en vrije tegenstanders zijn vaak dun gezaaid. Terwijl ik dit typ luister ik naar de ‘Veld-mis’ van de Tsjechische componist Bohuslav Martinú uit 1939 voor gevallen Tsjechische soldaten die meevochten in het Franse leger. Muziek die door de Nazi-Duitsers verboden werd. Met op de achtergrond oorlogsgerommel hoor je hoe het koor bidt om ontferming en vrede. Blijkbaar mocht dit niet. Hoe gevaarlijk, hoe ontregelend kan een gebed om ontferming en vrede zijn. Ik zie hierin een bewijs voor de kracht van het gebed. Anne Zweers 9

Aandacht voor bidden Bij de foto Verschillende kerken laten de klok luiden als de gemeente gezamenlijk het Onze Vader bidt. Zodat mensen in de wijde omtrek weten dat er wordt gebeden en mogelijk kunnen meebidden. Ook de Oosterkerk laat zich horen. Maarten Matser maakte de foto van deze klok.

Bidden belangrijk voor wijkgemeenten Vier wijkgemeenten reageerden min of meer uitvoerig op de vraag van de redactie, informatie te geven over gezamenlijke gebedsactiviteiten. De bijdragen komen van de Hoofdhofgemeente, ds. Erwin de Fouw en mevrouw Ada Meurs van de Lutherse gemeente, ds. Jacob Mulderij van de Grote Kerkgemeente en ds. Hélène Evers van de Sionskerk.

Bidden in de Lutherse gemeente De grootste nadruk ligt op het bidden in de zondagse eredienst, in de vorm van vaste gebeden en voorbeden. De kinderen brengen elke week een voorbede of gebedsintentie in vanuit de kindernevendienst. Daarnaast zijn er speciale gebedsvieringen, zoals de Metten (ochtendgebed) op Hemelvaartsdag of de vespers in de Goede Week. Ook wordt regelmatig een kort avondgebed gebeden tot besluit van een avondactiviteit, bijvoorbeeld op of rond Hervormingsdag. Verder worden de meeste samenkomsten of avonden in de gemeente besloten met een kort gebed of lied. Lutheranen bidden immers ook graag zingenderwijs! Speciale vermelding verdient de bidstond, die ruim twintig jaar geleden ontstaan is. De bidstond wordt gehouden bij een van de gemeenteleden thuis; vanaf het begin is daarbij een vaste groep van zes personen betrokken. In de bidstond wordt lief en leed gedeeld en gebeden voor wat de deelnemers ter ore kwam vanuit de gemeente. Ook wat hen zelf bezighoudt en natuurlijk de dingen in de wereld om hen heen komen aan de orde. Er is geprobeerd de rest van de gemeente wat meer te betrekken door een gebedsintentieboek in de kerk te leggen. Tijdens de voorbede kon aandacht aan deze intenties worden gegeven. Van deze mogelijkheid werd echter vrijwel geen gebruik gemaakt.

Zoveel mogelijk staat een actueel onderwerp centraal uit de kerk, de gemeente, zending of evangelisatiewerk, ons land, onze stad, Israël of de wereld. Door het delen van de gebedsonderwerpen word je bepaald bij de noden die er zijn. Samen bidden voor zendingswerkers waarmee we verbonden zijn, brengt het zendingswerk dichtbij. Het is fijn om hardop met elkaar te bidden, maar even waardevol om in stilte mee te bidden. Het is heel bemoedigend om de gebeden van een ander te horen en daar doorheen zijn/haar vertrouwen op God te merken. De Bijbel zegt: ‘Een krachtig gebed van een rechtvaardige, brengt veel tot stand.’ (Jacobus 5 vers 16) Contactpersoon is mevrouw R. Klaassen, tel. (038) 465 42 13. De gebedskalender is een aanvulling op het maandelijkse gebedsuur, zodat de gehele gemeente extra wordt betrokken bij de voorbede voor de gemeente. Gezamenlijk gebed is belangrijk voor onze gemeente, omdat het het meeleven versterkt en samenbindend werkt. De gebedskalender wordt iedere laatste zondag van de maand aangeboden. Iedereen kan via [email protected] voorbeden doorgeven en laten weten waarvoor gedankt mag worden.

Bidden in de Sionskerk Psalm 91 zegt: ‘Roep je Mij aan, Ik geef antwoord, in de nood zal Ik bij je zijn…’ Jezus zei: ‘Bidt en u zal gegeven worden!’ (Matteüs 7 vers 7). Veel mensen bidden thuis en elke zondag bidt de Sionskerkgemeente samen. Tijdens het gezamenlijk gebeden Onze Vader luidt de klok. In de kerk ligt een voorbedeboek, waarin gebedspunten worden opgeschreven, daarnaast kunnen gemeenteleden op elke eerste en derde zondag van de maand na de dienst ook persoonlijk voor zich laten bidden. De Sionskerkgemeente kent verschillende gebedskringen. Elke eerste maandag en elke tweede dinsdag van de maand komt Lectio Divina bij elkaar in de Sionskerk vanaf 19.30 uur. Elke derde woensdag van de maand van 10.00 tot 11.00 uur bidt een groep thuis bij Wim en Trudy Scheper, Noord 26. Elke vierde maandag wordt in de kerk van 12.00 tot 13.00 uur een gebedslunch gehouden; de volgende zijn op 23 februari en 23 maart. De Sionskerk doet mee aan de jaarlijkse De Week van Gebed in januari en aan de landelijke Nacht van Gebed voor vervolgde broeders en zusters. Het eerste weekend na Pinksteren organiseert Open Doors deze Nacht van Gebed. Contactpersoon is Wim Scheper, tel. (038) 454 68 99. Voor het vierde jaar houdt de Sionskerk de ‘50 dagen van gebed’ tussen Pasen en Pinksteren. Dit jaar komt hiervoor een nieuw gebedsboekje uit van het Evangelisch Werkverband. Gemeenteleden doen thuis elke dag mee. In de diensten wordt zeven weken lang het thema gebed gevolgd in de kerkdienst.

Bidden in de Grote Kerkgemeente

10

Elke eerste woensdag van de maand komen gemeenteleden van 19.00 tot 20.00 uur bij elkaar voor gebed. Het is een open kring, waarin iedereen welkom is en we met en voor elkaar bidden. Het gebed de basis is van alle werk in de gemeente: we belijden door ons bidden onze afhankelijkheid van God en delen met elkaar de lasten die voor onszelf te zwaar zijn. Onze God is goed en groot!

Interkerkelijke gebedskring De Hoofdhof In de Hoofdhofgemeente in Berkum bestaat al jaren een interkerkelijke gebedskring, die eens in de twee weken bij elkaar komt ten huize van mevrouw Assink. Naast enkele leden van de Hoofdhofgemeente nemen twee mensen uit de Vrije Evangelisatie deel aan deze gebedsgroep.

Ervaringen delen op ‘De weg van herstel na echtscheiding’ ‘Gebroken en toch heel’. Ziedaar de titel van de vijf ervaringsavonden die in de periode januari tot en met juni 2015 worden gehouden in de Sionskerk. Ans van Buuren, zelf aangesloten bij deze wijkgemeente in Aa-landen/Holtenbroek, verzorgt de bijeenkomsten voor ‘een ieder die gescheiden is of gaat scheiden’. Leidraad tijdens de vijf avonden is het boek ‘Gebroken en toch heel, de weg van herstel na echtscheiding’, geschreven door Bram de Blouw. De schrijver zal zelf ook de toerusting verzorgen tijdens een aantal avonden. Ans van Buuren heeft eerder al de betreffende toerustingsavonden bezocht en er veel steun aan ervaren. Zelf is zij moeder van twee kinderen en vijf kleinkinderen. Ze was 28 jaar gehuwd en is nu elf jaar gescheiden van haar man. “Deze ervaringsavonden, die los van elkaar te bezoeken zijn, hebben mij geholpen. Door met elkaar ervaringen te delen blijken er herkenningspunten te zijn en kun je werken aan herstel.” Boek en bijeenkomsten kennen een

stappenplan. “Dat gebeurt”, zegt Ans van Buuren, “aan de hand van een ladder en diverse fases in de situatie na scheiding. Allereerst zijn er de emoties: de ontkenning, de angst en het verdriet. Een volgende fase is die van het zwarte gat: de eenzaamheid, de boosheid, het schuldgevoel. En tenslotte is er de fase van vergeving, de weg van herstel met onder andere werken aan eigenwaarde, vriendschappen en nieuwe toekomst.”

met je boosheid. Sleur niet je kinderen mee in het conflict. Dat is moeilijk, maar het is een keuze om de kinderen niet in het conflict te betrekken. Immers, kinderen willen loyaal zijn en blijven naar beide ouders. De ervaringsavonden hebben mij geleerd dat wat gebroken is kostbaar is in Gods ogen. Als je met Hem op weg gaat, kun je je ook gaan verwonderen. Hij wil dat je een nieuwe weg gaat. Ja, zelfs de weg van vergeving, want je blijft elkaars naaste. En Jezus is duidelijk als het gaat om de omgang met onze naaste.” De avonden in de Sionskerk worden gehouden op 19 januari (inmiddels achter de rug), 16 februari, 16 maart, 18 mei en 8 juni. En zoals gezegd, ze kunnen los van elkaar gevolgd worden. Om onkosten beheersbaar te houden wordt er gecollecteerd. De bijeenkomst duurt van 19.45 tot 21.45 uur (om 19.30 uur staat de koffie klaar).

Niet vol wrok Zelf heeft Ans altijd gebeden: “Heer, laat me niet bitter worden, niet vol van wrok. Het is essentieel dat je leert om te gaan

Meer informatie: www.gebrokenentochheel.nl Aanmelden: www.sionskerkzwolle.nl

Geloof in Beeld boekje Veertigdagentijd ‘Geloof in Beeld’ is de titel van het dagboekje voor de Veertigdagentijd dat wordt uitgebracht door de Adventskerk, de Oosterkerk en de Open Kring als gezamenlijk project. Gemeenteleden uit deze drie wijkgemeentes hebben meegewerkt aan dit boekje. Ze hebben zich laten inspireren door de rijkdom aan beelden voor God en geloof die er in de Bijbel te vinden zijn, waarbij beelden uit de natuur sterk vertegenwoordigd zijn. Zo is het vuur dat Mozes ziet branden een beeld, evenals de vis die Jona opslokt. Ook in de Psalmen is veel beeldspraak te vinden, zoals rots, herder en bazuin. Het boekje is voor € 4,50 verkrijgbaar op het Kerkelijk Bureau. De meeropbrengst gaat naar diaconaal project Mwana Ukundwa, een organisatie die zich inzet voor weeskinderen in Rwanda.

Rondreis Israël en Palestijnse gebieden Van vrijdag 1 tot en met dinsdag 12 mei 2015 wordt er vanuit de Adventskerk opnieuw een reis naar Israël en de Palestijnse gebieden georganiseerd. Deze keer worden niet alleen de bekende Bijbelse plaatsen in Israël bezocht, maar staat ook een aantal ontmoetingen op het programma met mensen en organisaties die zich inzetten voor de vrede en gerechtigheid. In Bethlehem zijn dat de vrouwen in het Sumud (wat volharding betekent) House, een plek waar vrouwen met elkaar in gesprek gaan. Daoud Nassar vertelt over het motto van hun familie: ‘we refuse to be enemies’, en het project Tent of Nations. Verdere hoogtepunten op deze reis zijn: een

bezoek aan een Thora school in Tsfat met uitleg over de Hebreeuwse letters en het schrijven van de Thora, een tocht over de Golan Hoogvlakte met uitzicht over Syrië, een wandeling door Hebron met een lunch bij bewoners thuis en een

rondleiding met uitleg in het Aida vluchtelingenkamp in Bethlehem. De deelnemers aan deze reis overnachten in goede hotels en/of kibboetsim en reizen in een comfortabele bus met airconditioning. De lunches zijn eenvoudig; waar mogelijk verzorgen gids en chauffeur een picknick. Er wordt gestreefd naar een groepsgrootte van circa twintig personen. Reisbegeleiding: Anneke van der Meulen en de Nederlands sprekende gids Helene Opatovski. Het volledige reisprogramma is op te vragen bij Anneke van der Meulen, [email protected], tel: 06 53720539 of (038) 465 25 79. Aanmelden kan tot 25 februari. 11

Aandacht voor Gregoriaans zingen tijdens oecumenische ontmoeting In de vroege Middeleeuwen werd het gregoriaans toonaangevend voor de wijze van zingen in de christelijke kerk in Europa. Deze eeuwenoude wijze van zingen verbindt tot op vandaag de dag de verschillende christelijke stromingen in Europa. Het gregoriaans is een vorm van oecumenische ontmoeting. Op woensdag 4 maart gaat de in het gregoriaans gespecialiseerde Schola

Cantorum Campensis onder leiding van Ditty van den Berg voor in het gregoriaans zingen in de Onze Lieve Vrouwe Basiliek (Ossenmarkt). Een uitgelezen locatie voor deze oecumenische ontmoeting door de eeuwen heen. Luisteraars maken niet alleen kennis met middeleeuwse zangwijzen, maar ontdekken ook hoe het gregoriaans in het nieuwe Liedboek is doorgedrongen.

De bijeenkomst begint om 20.00 uur, de leiding berust bij pastor Hans Schoorlemmer en ds. Nelleke Eygenraam. De kosten bedragen € 2,-. Voor informatie: ds. Nelleke Eygenraam, tel. (038) 452 52 23, e-mail: [email protected] Belangstellenden wordt verzocht zich uiterlijk 22 februari op te geven via [email protected]

Twee avonden over boek Dorothee Sölle Hoe je het ook wendt of keert, ieder mens leeft. Wie leeft van het geloof, houdt het erop dat het leven door God geschonken is. Elke dag opnieuw. Maar midden in dit leven kan de dood terrein opeisen en macht uitoefenen. De Duitse theologe Dorothee Sölle (1929-2003) schreef daar een boekje over: ‘De heenreis’. De dood treedt op als mensen niet langer met elkaar in contact staan, maar slechts worden gezien als economisch element, als productiemiddel of als consument. Jong en oud heeft daarmee te maken, ook in Nederland. En God? Midden onder de mensen heeft Hij zich radicaal aan de kant van het leven geschaard en de dood bestreden ‘De heenreis’ leidt lezers langs actuele en scherpe maatschappijkritische vragen, die aanzetten tot het zoeken van de diepte van het geloof en de ziel. Er worden over dit thema op de donderdagen 5 en 26 maart bijeenkomsten gehouden in Wijkcentrum SIO van 19.30 tot 20.30 uur. Ds. Nelleke Eygenraam en ds. Louisa Vos leiden de avonden. De kosten zijn € 2,- per keer voor koffie en thee. Opgave: uiterlijk 7 februari via [email protected] Meer informatie verkrijgbaar bij ds. Nelleke Eygenraam.

Meeleven met vervolgde christenen Wereldwijd worden rechten van minderheden geschonden. In veel landen worden ook christenen vervolgd, berichten over schrijnende situaties in bijvoorbeeld Irak, Iran, Syrië en Egypte halen geregeld het nieuws. Op dinsdag 10 maart is in Wijkcentrum SIO een gastspreker van Open Doors te

beluisteren. Deze vertelt aan de hand van filmmateriaal over het leven van christenen die in de knel zitten vanwege hun geloof. De bijeenkomst begint om 20.00 uur en duurt ongeveer twee uur. Samen met de gastspreker van Open Doors heeft Cora Tienstra de leiding.

Via [email protected] kan zij nadere informatie geven. Tot 6 maart kunnen belangstellenden zich via [email protected] voor deze avond aanmelden. De kosten bedragen € 2,- voor koffie of thee.

Intouchables op filmavond Adventskerk Op dinsdag 24 maart van 20.00 tot 22.30 uur wordt in Wijkcentrum SIO de film ‘Intouchables’ vertoond. Ds. Hans Tissink houdt een korte inleiding vooraf en leidt het gesprek na afloop van de film. Deze is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal en trok in 2012 miljoenen mensen naar de bioscoop. Miljonair Philippe is aan een rolstoel gekluisterd. In hartje Parijs woont hij in een kast van een huis. De jonge Senegalees Driss woont in een van de grimmige voorsteden. Verdient hij zijn geld niet met schimmige zaakjes, dan trekt hij wel een uitkering. Maar wie bijstand wil, moet solliciteren. Plotseling zit Driss met een echte baan opgescheept, als persoonlijke verzorger van Philippe. Met zijn tomeloze energie zet hij Philippes stijve huishouden binnen de kortste keren op z’n kop. Maar ook Driss’ leven zal nooit meer hetzelfde zijn. De kosten van deze filmavond bedragen € 3,- voor koffie, thee en een hapje en drankje ter afsluiting. Voor informatie: Anneke van der Meulen, tel. (038) 465 25 79, e-mail: [email protected] Opgave voor 14 maart via [email protected] 12

Iedereen welkom bij activiteiten in Oosterkerk In de Oosterkerk aan de Bagijnesingel wordt de komende maanden weer een aantal boeiende avonden gehouden over uiteenlopende onderwerpen. Niet alleen leden van de Oosterkerkgemeente, ook andere belangstellenden zijn hierbij van harte welkom.

Een boekje open doen Een bijzondere serie georganiseerd voor de gehele PGZ en andere geïnteresseerden, door de gezamenlijke predikanten van de PGZ, dat is ‘Een boekje open doen’. Wat lezen onze predikanten? Welke boeken hebben een bijzondere betekenis voor hen en willen ze graag doorgeven aan anderen? Iedere maand krijgen de predikanten van één wijkgemeente de gelegenheid om op persoonlijke wijze een favoriet boek voor het voetlicht te brengen. Daarbij is volop de gelegenheid tot gesprek met de zaal. De serie wordt gehouden in de Oosterkerk op de tweede woensdagavond van de maand, aanvang 20.00 uur. Op woensdag 11 februari bespreekt Edward van ’t Slot (Stinskerk) de Bijbelstudie over het boek Prediker die hij samen met zijn vrouw Lucie schreef. Dit boek is verschenen is in de serie Luisteroefeningen. Op woensdag 11 maart stellen Nelleke Beimers en Margo Jonker (Open Kring) samen het in 2014 verschenen boek ‘Wat blijft. God na de kaalslag’ van ds. Werner Pieterse aan de orde.

Zin in film: Houdt God van vrouwen? Samen naar een goede film kijken met de mogelijkheid er over na te praten. Een gezamenlijke activiteit van Oosterkerk, Thomas a Kempisparochie en Dominicanenkerk. Op vrijdag 6 februari draait in de Refter van het Dominicanen klooster ‘Houdt God van vrouwen?’ Dit is een documentaire van Emile van Rouveroy over de dilemma’s van Hilligje Kok, een moedige vrouw uit Staphorst die een actieve rol in kerk en samenleving wenst te spelen. De film duurt ruim een uur, de bijeenkomst begint om 19.30 uur. Entree € 5,-, inclusief consumptie. Jongeren betalen € 2,50.

Gedichten lezen Op de dinsdagavonden 10 en 24 februari wordt er met een kleine groep een aantal gedichten gelezen in de Oosterkerk. Je hoeft geen ‘verstand te hebben van poëzie’, het gaat om het leesplezier. Je met elkaar verdiepen in een gedicht kan een verrijkende ervaring zijn. Door samen met een gedicht bezig te zijn kun je ontdekken wat een gedicht voor jou persoonlijk betekent. Gespreksleiders zijn Lodewijk Kruithof en Sytze de Boer. Wie mee wil doen kan zich aan melden via [email protected] of tel. (038) 454 62 29.

Getallen- en namensymboliek in de Bijbel Het getal 7 als je geluksgetal, of eerst tot 10 tellen voor je actie onderneemt… Het gebruik van getallen heeft een Bijbelse oorsprong. Op donderdag 5 februari om 20.00 uur in de Oosterkerk wordt een inleiding gegeven over het gebruik van getallen- en namensymboliek door ds. Jaap Jonkmans, gemeentelid van de Oosterkerk.

Programma Gespreksgroep 50plus De Gespreksgroep 50plus is zeer tevreden met de hoge opkomst vanuit geheel (kerkelijk) Zwolle bij de lezingen die de afgelopen maanden plaatsvonden. Ook de inhoud leverde veel positieve reacties op. Voor de komende maanden staan de volgende lezingen op het programma.

Wolfgang Amadeus Mozart

Op woensdag 18 februari staat het onderwerp ‘De kernbegrippen van de Europese cultuur’ centraal. Daarvoor is uitgenodigd prof. dr. Christiane Berkvens-Stevelinck, oud-hoogleraar Europese cultuur en remonstrants predikant te Rotterdam. Ze schreef over dit onderwerp het boek: ‘Erfenis Europa. Toekomst van een stervende zwaan.’ Op woensdag 18 maart hoopt musi-

cologe mevrouw T. Nouwen de Passiemuziek van Mozart te behandelen. Op woensdag 15 april wordt de cyclus afgesloten met een lezing over de relatie tussen techniek en ethiek. Hiervoor is benaderd prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek die verbonden is aan onder meer de afdeling Wijsbegeerte van de Universiteit Twente als hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek. De bijeenkomsten van de Gespreksgroep 50plus worden gehouden in de Oosterkerk en beginnen om 10.00 uur. De kosten bedragen €5,- per ochtend, inclusief koffie en thee. Voor meer informatie: Bert van de Venis, tel. (038) 454 7173, e-mail: [email protected]

13

Aandacht voor Vervolg in Sionskerk op 2 februari en 9 maart

Drieluik over lijden, ziekte en gezondheidszorg De Sionskerk houdt in januari, februari en maart een drieluik over vragen van ziekte en lijden. De bijeenkomsten, die zowel bedoeld zijn voor zieken als voor artsen, verpleegkundigen en verzorgers, worden gehouden in de Sionskerk van 20.00 tot 22.00 uur. De toegang is gratis, voor de onkosten wordt een collecte gehouden. Ziekte, lijden en de gezondheidszorg vormen het nieuws van de dag. Velen zijn hier dagelijks bij betrokken. De zieke die lijdt, de kring om de zieke heen en de artsen en verpleegkundigen die zich vaak dag en nacht inzetten voor de gezondheid, begeleiding en verzorging. Wat heeft het christelijk geloof hiermee te maken? Jezus vereenzelvigt zich met zieken en met degenen die naar hen omkijken. Hij zegt: “Ik was ziek en jullie hebben mij bezocht.” (Matteüs 25 vers 36) In de Sionskerk wordt een drieluik gehouden met de beschouwing van de vragen rond lijden en pijn in een theologisch kader en vanuit christelijk perspectief. De eerste bijeenkomst was op 21 januari, toen het nieuwste boek van Tim Keller ‘Aan Gods hand door pijn en lijden’ werd besproken. Deze avond was georganiseerd in samenwerking met de Confessionele Beweging.

“Ik was ziek…” Op maandag 2 februari 2015 staat de zieke centraal. Wat gebeurt er als je ziek wordt? Je komt makkelijk in een isolement terecht, je kunt veel niet meer, je voelt je afhankelijk. Zinvragen spelen: waarom ik? Vanuit de kerk wordt de zieke bezocht, is er gebed, ziekenzalving. Daarnaast komen er veel praktische vragen. Spreker deze avond is drs. E. Wiegman-Meppelen Scheppink, directeur van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV). Hoe kan de NPV patënten praktisch helpen? “… en jullie hebben Mij bezocht” Maandag 9 maart is een avond voor artsen en verpleegkundigen. Waaruit haal jij je inspiratie? Tegen welke grenzen loop je op? Hoe kan je christen zijn een meerwaarde betekenen? Opening en inleiding: ds. Hélène Evers. Dr. Paul Lieverse is bereid gevonden op diverse zaken in te gaan. Hij is voorzitter van de CMF, Christian Medical Fellowship Nederland. Ook zijn er enkele korte bijdragen door artsen en verpleegkundigen. De avond is bedoeld als blijk van waardering, ondersteuning en bemoediging vanuit de kerk aan de vele ziekenzorgers.

Lijdenstijd in Sionskerk: aandacht voor de jeugd De Sionskerk (Zwolle-Noord) gaat de toch al zo bijzondere zeven weken van de Lijdenstijd invullen met speciale aandacht voor de jongeren. De invalshoek is daarbij gebaseerd op de vraag: hoe maak je deze (Lijdens)tijd concreet voor jezelf in het leven van elke dag? Om jongeren te helpen de Lijdenstijd bewust te beleven, verschijnt ook dit jaar weer een boekje met originele en praktische ideeën voor elke dag: ‘Make a difference 2015’. Van dit boekje heeft de Sionskerk vijftig exemplaren besteld.

Via het jeugdwerk in de Sionskerkgemeente worden de boekjes verspreid, één per gezin. De Eerste Lijdenszondag is 15 februari. In totaal zijn er zeven zondagen voor Pasen, waarbij de kern uiteraard is: het lijden en sterven van onze Heer Jezus Christus. Met Jezus opgaan naar Jeruzalem. In Mattheus 16 (vanaf vers 21) is te lezen: ‘Vanaf die tijd begon Jezus zijn leerlingen duidelijk te maken dat hij naar Jeruzalem moest gaan en veel zou moe-

ten lijden door toedoen van de oudsten, de hogepriesters en de schriftgeleerden, en dat hij gedood zou worden, maar op de derde dag uit de dood zou worden opgewekt. Petrus nam hem terzijde en begon hem fel terecht te wijzen: ‘God verhoede het, Heer! Dat zal u zeker niet gebeuren!’ Maar Jezus keerde hem de rug toe met de woorden: ‘Ga terug, achter mij, Satan! Je zou me nog van de goede weg afbrengen. Je denkt niet aan wat God wil, maar alleen aan wat de mensen willen.’

Nieuw boekje Siebren van der Zee: ‘God onderweg’

14

De Zwolse emeritus-predikant Siebren van der Zee, heeft opnieuw een boekje uitgegeven: ‘God onderweg’. Net als zijn eerdere uitgaven ‘Psalmen vandaag’ en ‘Markus dichterbij’ is dit boekje een meditatieve zoektocht geworden, nu aan de hand van teksten uit Genesis en Exodus. Deze twee boeken laten de Bijbellezer twee kanten van geloven zien. Genesis: wat geloven wij? Exodus: hoe breng ik dit geloof in praktijk? Van der Zee stelt vragen als: hoe kunnen de ervaringen van de mensen van toen in deze tijd die van ons zijn? En kan hun God ook vandaag nog onze ‘God onderweg’ zijn? Het boekje is uitgegeven bij Narratio en voor € 9,- verkrijgbaar via boekhandel Westerhof of eventueel via de schrijver.

Jezus, de onwaarschijnlijke? Heeft de kerk eigenlijk wel een goed verhaal? Alles cirkelt er om Jezus. Maar hoe aannemelijk is alles wat christenen elkaar over hem vertellen? Op 3 december is in de Stinskerk begonnen met het lezen van teksten die helpen om op een frisse manier te kijken naar Jezus’ geboorte, zijn leven en sterven, en zijn opstanding. Wat is daar toch gebeurd, in Bethlehem, Jeruzalem en al die plaatsen eromheen, in die eerste jaren van onze jaartelling? En waarom zouden mensen van vandaag daar nu nog altijd ‘iets mee moeten’? Het waren mooie en goed bezochte avonden, die op 18 februari en 18 maart een vervolg

krijgen. Als daar behoefte aan is, komt er ook nog een avond over Hemelvaart en Pinksteren. Het is ook mogelijk een losse bijeenkomst te bezoeken. Op elke avond wordt uitgegaan van een recente, goed leesbare tekst van ongeveer twintig bladzijden. De bijeenkomsten beginnen om 20.00 uur. Wie zich opgeeft bij ds. E. van ’t Slot: [email protected], tel. (038) 200 0143, ontvangt de tekst voorafgaand aan de bijeenkomst. Op 18 februari (Aswoensdag) is ‘Jezus’ leven en sterven’ het thema van de avond. Tekst: F. Spufford, deel van hoofdstuk 5 ‘Yeshua’, uit: ‘Dit is geen

verdediging…’ Eén van de mooiste hervertellingen van wat er in die uithoek van het Romeinse Rijk moet zijn gebeurd rondom Jezus. Opgave uiterlijk 11 februari. Op 18 maart gaat de avond over ‘De opstanding’. Deze keer is de te bespreken tekst van N.T. Wright: ‘Het vreemde verhaal van Pasen’ (uit: Verrast door hoop). Wat is er nu gebeurd op de Paasmorgen? Is er toen wel wat gebeurd? Waarom zouden we het Paasverhaal letterlijk nemen? De bekende nieuwtestamenticus Tom Wright geeft een paar stevige antwoorden. Opgave uiterlijk 11 maart.

Discussieavond ‘Economie en Geloof’ in Hoofdhof De werkgroep Groene Kerken in Overijssel nodigt geïnteresseerden uit voor een discussieavond over het thema ‘Economie en Geloof’. Deze avond wordt gehouden op donderdag 12 februari in De Hoofdhof, Kerkweg 26 in Berkum. Spreker is Otto Lussenburg, die deel uitmaakt van de werkgroep Economie en Geloof in Assen. Hij geeft een presentatie van zijn ervaringen op het terrein van de Groene Kerken in Assen. Na de presentatie kunnen bezoekers in gesprek over het thema en mogelijk de vraag beantwoorden of zij zich willen aansluiten bij de Werkgroep Groene Kerken in Overijssel. De werkgroep is anderhalf jaar geleden ontstaan uit een spontaan overleg tussen een aantal Overijsselse kerken van diverse achtergrond en Natuur en Milieu Overijssel. De werkgroep stelt zich tot doel in Overijssel een netwerk van ‘groene kerken’ in Overijssel op te zetten. Het netwerk is gericht op duurzaam en bewust leven in de breedste zin van het woord en de rol die kerkelijke en religieuze organisaties hierin kunnen spelen. De werkgroep zal zich op 12 februari presenteren en een aantal mogelijke vervolgacties voorstellen. De bijeenkomst begint om 20.00 uur, de zaal is open vanaf 19.40 uur. De werkgroep heeft geen financiële middelen, daarom wordt bij de uitgang om een vrijwillige bijdrage gevraagd. Belangstellenden wordt verzocht zich voor 1 februari aan te melden bij Janneke Dijkhof, e-mail [email protected], tel. 06 11 53 76 75. Of via e-mail: [email protected] Er zijn bij De Hoofdhof parkeerplaatsen, maar de kerk is ook goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Neem vanaf NS-station Zwolle lijn 3 naar Berkum. De halte Erasmuslaan bevindt zich direct voor het kerkgebouw.

Vakanties met aandacht Hetvakantiebureau.nl organiseert ook dit jaar meer dan zestig diaconale vakanties voor senioren met geen of weinig zorgbehoefte en voor senioren die in het dagelijks leven wel extra zorg of begeleiding nodig hebben. Alle vakantieweken hebben een open protestants-christelijk karakter. Het zijn ‘Vakanties met aandacht’. Tijdens deze vakanties staan ervaren en enthousiaste vrijwilligers dag en nacht

klaar voor de gasten. Zij helpen bij de activiteiten, (persoonlijke) verzorging en bieden een luisterend oor. Nieuw dit jaar is de mogelijkheid voor de vakanties voor senioren in De Werelt (Lunteren) en de vakanties voor mensen met een visuele beperking in Dennenheul (Ermelo), om twee aaneengesloten vakantieweken te reserveren. Meer informatie is te vinden in de Vakantiegids 2015. Vraag de gids aan

via e-mail: [email protected] of telefonisch: (0318) 48 66 10. Of kijk op www.hetvakantiebureau.nl. Op de website is eveneens alle informatie te vinden over vakantieweken voor andere doelgroepen, zoals eenoudergezinnen en mantelzorgers met een thuiswonende partner met dementie. Ook informatie over het deelnemen aan een vakantieweek als vrijwilliger, is hier voorhanden. 15

Beleid en bestuur Grote Kerk wordt verzelfstandigd

Spiritualiteit en cultuur hand in hand Op 5 januari heeft de Algemene Kerkenraad (AK) besloten dat de Grote Kerk verzelfstandigd wordt. De projectgroep onder leiding van Janco Cnossen heeft een voorstel gedaan waaruit blijkt dat er inhoudelijk en financieel een aantrekkelijk perspectief ontwikkeld kan worden. De Grote Kerk wordt het kloppend hart van de stad, waar spiritualiteit en cultuur hand in hand gaan. Naast de religieuze invulling zullen er nieuwe projecten, evenementen, tentoonstellingen, concerten en lezingen gaan plaatsvinden. Daarmee vergroot de Grote Kerk het culturele en kerkelijke aanbod in Zwolle. Door coöperatieve samenwerking met vele partners zal dit worden gerealiseerd. Zo zal de kerkelijke invulling mede gedragen worden door meerdere kerkelijke denominaties.

van de PGZ: een stichting wordt verantwoordelijk voor investeringen, risico’s, exploitatie en beheer. Het is de uitdrukkelijke bedoeling dat de PGZ daarvoor geen verantwoordelijkheid meer hoeft te dragen, ook al blijft de kerk formeel juridisch eigendom van de PGZ. Er komt een nieuwe organisatie, die professioneel geleid wordt door een directeur. Deze geeft ook leiding aan de vrijwilligers die (nog meer dan nu) nodig zijn om de kerk de gewenste rol te laten krijgen. De mede door de gemeente Zwolle gewenste versterking van de binnenstad en meer specifiek de omgeving van de Grote Kerk biedt kansen. Die worden nu samen met de gemeente aangegrepen en benut.

Besluitvorming Nu de projectgroep met het rapport haar werk heeft afgerond, gaan de leden verder als een stichtingsbestuur in oprichting om verder te werken aan het gepresenteerde model. Dat betekent dat zij een aantal zaken ter nadere besluitvorming voor de AK verder uitwerken, zodat de AK hierover in maart 2015 kan beslissen. Vanaf begin 2015 treedt Bart Schouten, lid van de projectgroep en een van de samenstellers van het masterplan, parttime op als interim-directeur. Samen met bestuur, medewerkers en vrijwilligers start hij met nadere uitwerking en realisatie van de plannen. In het voorjaar van 2016 moet een groot deel daarvan zijn omgezet in een draaiend programma.

Bij de foto Inhoudelijk gezien zijn er vier programmalijnen voor de Grote Kerk: • Cultuur en Toerisme (museumfunctie gericht op historie en inspiratie) • Muziek (concerten van hoogstaande kwaliteit, passend bij de ruimte) • Zakelijk (gericht op de dialoog over maatschappelijk relevante thema’s) • Kerkelijk (gericht op een bredere groep mensen dan nu het geval is en die qua invulling past bij het geheel). Deze vier lijnen zijn onlosmakelijk aan elkaar gebonden. Ze passen qua uitstraling, niveau en kwaliteit bij elkaar en versterken elkaar.

Partners De Grote Kerk krijgt partners voor iedere programmalijn, zodat ze elkaar versterken. Voorbeelden daarvan zijn Stedelijk Museum Zwolle, Historisch Centrum Overijssel, Toon Hagen, het Bachfestival Dordrecht, HET Symfonieorkest (uit Enschede), cantatekoor Michaëlskerk en Musica Michaëlis, onderwijsinstellingen, de PGZ en andere kerkgenootschappen. Het monumentale karakter van de kerk blijft bewaard omdat het voor de exploitatie belangrijk is.Het gebouw wordt opgeknapt en geschikt gemaakt voor de nieuwe invullingen. Dat er sprake is van een kerkelijke functie vormt een meerwaarde. Die is en blijft de ‘ziel’ van het gebouw. Economisch komt de kerk los te staan 16

De Grote Kerk ‘op eigen benen’. Zou de kunstenaar in de 17de eeuw die de preekstoel heeft gemaakt die mogelijkheid al hebben overwogen? Tineke Vlaming fotografeerde de benen van de preekstoelvoet.

Ds. Nelleke Eygenraam gedetacheerd naar Dalfsen Met ingang van 1 december 2014 werkt ds. Nelleke Eygenraam, predikant van de Adventskerkgemeente, tijdelijk ook voor een deel bij de Protestantse Gemeente Dalfsen. Het betreft de pastorale waarneming in de vacature die ontstond met het vertrek van ds. Henk Jansen naar Ermelo. Ds. Eygenraam blijft volledig verbonden aan de PGZ, maar is voor 40% van haar werktijd door de PGZ ‘uitgeleend’ aan de Protestantse Gemeente Dalfsen. “We wisten al dat zo iets zou kunnen gebeuren”, aldus AK-voorzitter Gégé Callenbach. “Omdat we structureel meer uitgeven dan er binnenkomt, moeten er maatregelen worden genomen.

De detacheringsgemeente betaalt de PGZ voor de detachering; dat helpt dus. Voor ds. Nelleke Eygenraam is dit een ingrijpende gebeurtenis. Het College van Kerkrentmeesters en de AK hebben grote waardering voor de beslissing van haar en haar wijkkerkenraad. Deze ontwikkeling heeft ook gevolgen voor de Adventskerkgemeente en voor de andere predikanten in Zwolle.”

Formele kaders De PGZ is door het verschijnsel ‘detachering’ niet overvallen, maar wel door de snelheid waarmee dit verzoek kwam. De AK moet voor de detachering nog formele kaders vaststellen, temeer omdat dit verschijnsel zich kan blijven voor-

doen zolang de Protestantse Gemeente Zwolle geen duurzame en sluitende exploitatie heeft. De AK is daarover al een jaar met alle wijkkerkenraden in overleg en daarbij wordt naar veel meer gekeken dan de totale omvang van de pastorale formatie. Bij het vaststellen van formele kaders spelen bijvoorbeeld de volgende overwegingen een rol.

• Hoeveel pastorale formatie kan de PGZ blijven bekostigen? • Hoe wordt de pastorale formatie over wijkgemeentes verdeeld? • Wat betekent het voor een wijkgemeente wanneer een predikant wordt gedetacheerd? • Hoe kunnen de andere predikanten helpen wanneer er in een wijk een ‘pastoraal gat’ valt?

• Hoe kunnen de predikanten samen een team vormen: ieder met een eigen specialisatie waarvan ook andere wijkgemeentes gebruik kunnen maken? In 2015 zal door de predikanten, in samenspraak met de wijkkerkenraden en de Algemene Kerkenraad, hard worden gewerkt aan het bepalen van nieuwe kaders.

Kerkelijk Bureau neemt afscheid van Coby Lode Het is een vraag die je verwachten kunt als je afscheid neemt: “Wat zul je vooral missen?” “Het contact met de mensen,” is het antwoord van Coby Lode. Ze doelt op de talloze bezoekers van het Kerkelijk Bureau die ze in de afgelopen achttien jaar aan de balie of telefonisch te woord stond. “De vragen en verhalen die je krijgt, kunnen overal over gaan. Mensen vertellen over persoonlijke problemen, of dat ze zich niet meer zo thuis voelen in de kerk. Je hoeft niet eens veel te zeggen, alleen luisteren is vaak al genoeg. Ik probeer iedereen zo goed mogelijk te woord te staan, al hebben we daar de laatste jaren wel wat minder tijd voor gekregen. De bezetting van het Kerkelijk Bureau is na een reorganisatie en efficiencyslag flink teruggelopen.” “Toch geeft Coby iedereen de aandacht die hij of zij verdient”, zegt Tanja Bergman. “En ook als collega is ze altijd vriendelijk en gezellig geweest. Wij zullen jou heel erg missen!” Tanja is al een jaar of vijf als administratief medewerker verbonden aan het Kerkelijk Bureau en kan de meeste werkzaamheden van Coby zonder meer over-

Coby Lode (rechts) en haar opvolger Tanja Bergman

nemen. Na het afscheid van Coby heeft hoofd Kerkelijk Bureau Nico Duijf nog twee medewerkers over: Tanja Bergman en Karen Schulte. “In zo’n klein team moet iedereen elkaar kunnen vervangen en we doen in de praktijk dan ook heel veel samen”, legt Tanja uit. “Zo help ik bijvoorbeeld al een tijdje mee in de ledenadministratie.”

Veel plezier Gaandeweg Coby heeft haar wel moeten inwijden in haar activiteiten voor Gaandeweg. Sinds de start van het magazine, in december 2007, was Coby onder meer verantwoordelijk voor het advertentiebeheer. In het begin deed ze dit nog samen met Ton van Vliet en was er ook tijd om nieuwe adverteerders te werven; de laatste jaren onderhield ze voornamelijk de bestaande contacten, van wie een groot deel zeer trouw is. Ook in 2015 zetten veel adverteerders hun onmisbare steun aan Gaandeweg voort, constateert Coby met genoegen. Ze hebben allemaal van haar een persoonlijke brief gekregen, waarin ze bedankt voor de samenwerking en Tanja als opvolgster voorstelt.

Ze heeft al haar werk altijd ‘met enorm veel plezier’ gedaan, verklaart Coby, al was het wel eens moeilijk te ervaren dat er in de kerk in deze tijd meer sprake is van achteruitgang dan van opbouw. Want meehelpen aan de opbouw van de kerk, dat was wat ze wilde toen ze destijds voor het Kerkelijk Bureau koos. Toch draagt ze nu ook met genoegen het stokje over, al is ze pas over een jaar of vijf echt pensioengerechtigd. “Maar het is tijd voor iets anders, samen met mijn man wat langer op reis gaan bijvoorbeeld”, zegt ze. “Maar zeker in het begin zal ik ze wel missen: alle contacten op het Kerkelijk Bureau, ook met de collega’s. Voor al die mooie jaren wil ik graag iedereen heel hartelijk bedanken.”

Wijzigingen kerkdiensten doorgeven aan centraal adres

Coby, bedankt!

Tanja Bergman is nu niet alleen aanspreekpunt voor de adverteerders van Gaandeweg, ze voorziet de redactie ook voor ieder nummer van het overzicht van de kerkdiensten voor twee maanden. Die gegevens komen uit het centrale kerkdienstenrooster van de Protestantse Gemeente Zwolle, dat ook op www.pknzwolle.nl te vinden is. Tanja stelt het rooster samen op basis van de informatie die de wijkgemeenten aanleveren. “Dat gebeurt vaak al maanden van tevoren, zodat tussentijdse wijzigingen onvermijdelijk zijn”, aldus Tanja. Ze benadrukt dat die veranderingen altijd aan haar moeten worden doorgegeven en niet aan – bijvoorbeeld – de redactie van Gaandeweg. Dan worden de wijzigingen namelijk niet aangebracht in het rooster dat op de website staat en ontstaan ongewenste verschillen. Het mailadres voor wijzigingen: [email protected]

Sinds de start van Gaandeweg heb jij daaraan een onmisbare bijdrage geleverd. Als redactie konden we altijd bij jou terecht, je reageerde snel en accuraat op onze vragen. Voor die samenwerking willen we jou hartelijk bedanken en we wensen je alle goeds voor de nieuwe fase in je leven. En natuurlijk hopen we op een even goede samenwerking met Tanja Bergman! Redactie Gaandeweg 17

Kerkelijk Bureau Bedankt, trouwe gevers!

Protestantse Gemeente Zwolle Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters en diakenen Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl Gaandeweg e-mail: [email protected]

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: NL49FVLB 0699641705 College van Diakenen: NL02FVLB 0699543320 Gaandeweg: NL38FVLB 0699769167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: NL60FVLB 0699743745

Collectepenningen Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,- en €10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16) In Berkum (Emmaüskerkgemeente): J. Beumer, Zernikelaan 13 (tel. 453 73 96 - op telefonische afspraak) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden.

Meer weten… Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl en klik op de Berichten van deze colleges.

18

Was de economische recessie tot nu toe eigenlijk aan Gaandeweg voorbij gegaan, nu moeten ook wij aan een achteruitgang geloven. De opbrengst van de inzameling voor dit magazine, die afgelopen najaar werd gehouden, bleef tot nu toe steken op € 27.515 en dat is bijna achtduizend euro minder dan vorig jaar. Een forse vermindering, die hopelijk geen afspiegeling vormt van de waardering die u heeft voor Gaandeweg. Uit reacties weten we dat die nog steeds hoog is en we hopen dat dat ook in 2015 zo blijft. We weten ook dat er heel veel trouwe gevers zijn, veel mensen verhoogden zelfs hun bijdrage, en hen willen we dan ook heel hartelijk bedanken. Mede dankzij u kunnen we vooralsnog doorgaan met Gaandeweg. Een gift overmaken blijft mogelijk, het rekeningnummer staat in het kader hiernaast. Redactie Gaandeweg

Begroting 2015 defintief In de brochure die is verspreid bij de Actie Kerkbalans, was de voorlopig begroting voor het komende jaar opgenomen, overigens aangeduid met het jaartal 2014. Maar dat was een vergissing, want ook in de kerk staat de tijd niet stil. Onderstaand de definitieve cijfers en vergelijkingen met voorgaande jaren.

Bij de kerkdiensten Oecumenische viering op Aswoensdag Sinds een jaar of tien is er op de avond van Aswoensdag, die dit jaar op 18 februari valt, een oecumenische viering in de Sint Jozefkerk in Zwolle-Zuid (Ministerlaan 203). Deze viering, die wordt georganiseerd in samenwerking met de Adventskerkgemeente, begint om 19.00 uur. In deze Aswoensdagviering wordt een voorname plaats ingeruimd voor de bezinning: hoe zijn wij eraan toe en hoe gaan wij de veertigdagen- of vastentijd in? Iedere kerkganger die zich bewust wil voorbereiden om de weg naar Pasen te gaan, wordt uitgenodigd om naar voren komen en een met as getekend kruis op het voorhoofd te ontvangen. Hierbij klinken de woorden “Keer om en geloof het evangelie,” of “Gedenk mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren.” Iedereen is van harte welkom.

Woensdagavondvespers in Veertigdagentijd Gedurende de Veertigdagentijd is er in de Adventskerk, na de voorjaarsvakantie, elke woensdagavond een vesper. Op 4, 11, 18 en 25 maart van 19.00 tot 19.30 uur is iedereen welkom voor een half uur

bezinning en stilte, middenin de drukte van de week. Deze vespers worden mede voorbereid door de ZWO-commissie. Het thema voor de Veertigdagenvespers in 2015 is ‘Bidden om leven.’

Tijdens de vespers wordt niet gecollecteerd. Bij de uitgang staan collectebussen voor het ZWO-project NOVA in ZuidAfrika voor mens- en milieuvriendelijker koken.

Vesper in de Kievitsbloem op 6 maart Ds. Nelleke Eygenraam gaat voor in de vesper die op vrijdag 6 maart in woonzorgcentrum de Kievitsbloem wordt gehouden. Deze viering begint om 15.00 uur.

Muziekgroep Ancora in Sionskerk In de Sionskerk wordt op zondag 8 maart een Philadelphiadienst gehouden. De bewoners van De Boeier en muziekgroep Ancora werken mee aan deze

bijzondere dienst, waarin ds. Hélène Evers voorgaat. De dienst begint om 10.00 uur. Ancora is een zang- en muziekgroep van mensen met een

verstandelijke beperking, die al ruim 35 jaar bestaat. Zie ook: www.ancorazwolle.webklik.nl

Passiedienst met Kavoca op 15 maart In de jaarlijkse Klassieke Passiedienst op zondag 15 maart in de Sionskerk komt het lijdensevangelie op een bijzondere manier tot uiting. De evangelielezingen worden afgewisseld met zang van het koor Kavoca uit Kampen en gemeentezang. Het koor zingt liederen uit de de Johannespassion van Johann Sebastian Bach. Ds. Hélène Evers verzorgt de evangelielezingen en houdt de overdenking. De Passiedienst begint om 10.00 uur.

Zondagmiddagvieringen Grote of Sint Michaëlskerk Cantateviering

Tot aan Pasen staat tijdens de Michaëlsvieringen, Michaëlsvespers en Gaandewegvieringen het thema ‘Weerbarstige Bijbelteksten’ centraal. In januari is deze serie begonnen. Alle zondagmiddagvieringen beginnen om 16.30 uur. De Bijbel als geheel is weerbarstiger dan het selectieve geheugen van mensen doet vermoeden. De Bijbel is – naast al het andere – ook verwarrend, ongrijpbaar en

soms gruwelijk. Het is een bevreemdende verzameling teksten die de lezer er keer op keer aan herinnert, dat die niet rücksichtlos kunnen worden ingelijfd in schema’s en formulieren, in het menselijk denken en voelen. De Bijbel ontgaat mensen, in meerdere opzichten. Het laatste woord erover is dus nog niet gesproken en zal ook in onze vieringen niet gesproken worden. Gelukkig niet.

In de Michaëlscantateviering op 8 februari wordt door solisten, het Michaëlscantatekoor en het orkest Musica Michaelis ‘The Lord Is My Light’ (Chandos Anthem nr.10) van G.F. Händel uitgevoerd. Voorganger is pastor Anneke Grunder (Dominicanes). Op zondag 15 februari is er geen zondagmiddagviering in verband met het carnavalsgeraas in de directe omgeving van de Grote Kerk. Zie voor verdere informatie: www.michaelsvieringen.nl Op deze website is onder meer de foto van het Cantatekoor te vinden. 19

Kerkdiensten

Adventskerk

Emmaüskerk

Grote Kerk

Jeruzalemkerk

Talmaplein 2 Zwolle - Zuid Mw. ds. N.A. Eygenraam Ds. J.T. Tissink dhr. D.J. Steenbergen Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl

Campherbeeklaan 53 Zwolle - Berkum Ds. H. Bakhuis Kerkelijk werker: dhr. G. van Vulpen Tel. scriba: (038)4544719

Grote Markt 18 Zwolle - Centrum

Windesheimstraat 1 Zwolle - Assendorp Grote Kerkgemeente Ds. J. Mulderij Tel. scriba: (038)4223241 www.grotekerkgemeente.nl

www.emmauskerk-berkum.nl

Zondag 1 februari

9.30 uur ds. J.T. Tissink & D.J. Steenbergen (kerk-school-gezin)

10.00 uur ds. R. van Putten 19.00 uur dhr. G. van Vulpen (zangdienst)

16.30 uur Michaëlsviering dhr. J.J. Stegeman

10.00 uur ds. B. Jongeneel, Apeldoorn 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 8 februari

9.30 uur ds. M.E. Jonker

10.00 uur ds. H. Bakhuis

16.30 uur Cantateviering

10.00 uur ds. J.A.C. Olie, Genemuiden 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 15 februari

9.30 uur ds. J.T. Tissink 19.00 uur ds. N.A. Eygenraam (Opendeurdienst)

10.00 uur dhr. G. van Vulpen, Zwolle 19.00 uur ds. H. Bakhuis

Geen viering (ivm Carnaval)

10.00 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. P. Baas, Houten

Zondag 22 februari

9.30 uur ds. N.A. Eygenraam (Wind in de zeilen-dienst)

10.00 uur ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn

16.30 uur Michaëlsvesper mw. E. Rademaker & ds. H. Bousema

10.00 uur ds. L.J. Geluk, Rotterdam 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 1 maart

9.30 uur ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur ds. H. Bakhuis (jeugd-/gezinsdienst) 19.00 uur dhr. H. van Elburg, Elburg

16.30 uur Gaandewegviering ds. E. de Fouw

10.00 uur ds. J. Mulderij 19.00 uur ds. W.C. Polinder, Kamperveen

Zondag 8 maart

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Schrift en Tafel)

10.00 uur ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal

16.30 uur Michaëlsvesper mw. C. van Stappen & dhr. R. Kanning

10.00 uur ds. W. Dekker, Oosterwolde 19.00 uur ds. R.W. van Mourik, Elburg

Woensdag 11 maart Biddag

19.00 uur ds. N.A. Eygenraam (vesper)

19.30 uur ds. H. Bakhuis

Zondag 15 maart

9.30 uur ds. N.A. Eygenraam (doopdienst) 19.00 uur Opendeurdienst

10.00 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal 19.00 uur dhr. G. van Vulpen (zangdienst)

16.30 uur Gaandewegviering ds. J. Mulderij

10.00 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. W.J. Dekker, Amersfoort

Zondag 22 maart

9.30 uur ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur ds. G.Th. Vollebregt, Sassenheim

16.30 uur Taizéviering

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal en dankzegging)

15.00 uur dienst 19.30 uur ds. J. Mulderij

Opendeurdiensten Adventskerk Op de zondagen 15 februari en 15 maart worden in de Adventskerk Opendeurdiensten gehouden, die beginnen om 19.00 uur. Op 15 februari werkt de Adventskerkcantorij onder leiding van Johannes Dijkstra mee aan de dienst. Een maand later wordt de muziek verzorgd door Het Vocaal Ensemble Cantabile uit Alteveer. Het ensemble bestaat uit dertien enthousiaste zangers en zangeressen en er worden vier- tot achtstemmige liederen gezongen, over het algemeen a capella. Het ensemble staat onder de bezielende leiding van Rona Onvlee. Voorganger in deze dienst is ds. Ale Pietersma.

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 5 januari.

20

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Bagijnesingel 17 Zwolle - Centrum Ds. A. den Besten Mw. ds. I.P. Epema Ds. W. Hortensius Tel. scriba: (038)4227480 www.oosterkerk.nl

Hofstedestraat 1 Zwolle - Stadshagen Mw. ds. N. Beimers Mw. ds. M.E. Jonker Tel. scriba: (038)4201876 www.openkring.nl

Glanerbeek 10 Zwolle - Noord Mw. mr. dr. H. Evers Drs. ir. R. van Putten Tel. scriba: (038)4546104 www.sionskerkzwolle.nl

Westenholterweg 19 Zwolle - Westenholte Ds. E. van ’t Slot Tel. scriba: (038)4215164 www.stinskerk.nl

10.00 uur ds. I.P. Epema ZWO-dienst

9.30 uur ds. N. Beimers

10.00 uur ds. H. Evers (doopdienst, m.m.v. Sjema) 19.00 uur ds. H. Evers (Bijbel & Kunstdienst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal)

Zondag 1 februari

10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur PERKI ds. M. Wibowo

9.30 uur ds. I.P. Epema

10.00 uur ds. H. Evers (Heilig Avondmaal) 19.00 uur Opendeurdienst

10.00 uur ContaKtdienst: kinderdienst door Praiseband Up! 19.00 uur ds. B. Lampen, Epe

Zondag 8 februari

10.00 uur ds. W. Hortensius (doopdienst)

9.30 uur ds. M.E. Jonker (doopdienst)

10.00 uur ds. R. van Putten (jeugddienst)

10.00 uur 12+ dienst 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 15 februari

10.00 uur ds. I.P. Epema 14.00 uur PERKI ds. S.M. Winckler-Huliselan 19.00 uur mw. C. van Stappen (vesper)

9.30 uur ds. M.E. Jonker

10.00 uur ds. E. van ’t Slot

10.00 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep 19.00 uur ds. E. van ’t Slot

Zondag 22 februari

10.00 uur ds. A. den Besten 19.00 uur ds. I.P. Epema (vesper)

9.30 uur ds. M.E. Dijk

10.00 uur ds. P. Both, Spijkenisse

10.00 uur dhr. G. van Vulpen, Zwolle 19.00 uur ds. P. Verbaan, Ermelo

Zondag 1 maart

10.00 uur ds. W. Hortensius (Heilig Avondmaal) 14.00 uur PERKI J. Post-Hospers 19.00 uur ds. W. Hortensius (vesper)

9.30 uur ds. M.E. Jonker

10.00 uur ds. H. Evers (Philadelphiadienst, m.m.v. Ancora) 19.00 uur Opendeurdienst

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (doopdienst) 19.00 uur ds. N.A. Eygenraam

Zondag 8 maart

19.30 uur ds. H. Evers

19.30 uur ds. E. van ’t Slot

Woensdag 11 maart Biddag

10.00 uur ds. I.P. Epema 19.00 uur ds. W. Hortensius (vesper)

9.30 uur ds. N. Beimers (Heilig Avondmaal)

10.00 uur ds. H. Evers (passiedienst, m.m.v. Kavoca) 19.00 uur ds. H. Evers (Bijbel & Kunstdienst)

10.00 uur ds. R. van Putten, ’t Harde 19.00 uur ContaKtdienst

Zondag 15 maart

10.00 uur ds. I.P. Epema 14.00 uur PERKI ds. M. Hukubun 19.00 uur ds. I.P. Epema (vesper)

10.30 uur ds. M.E. Jonker en mw. G. Prins (gezamenlijke dienst met Zonnehuis)

10.00 uur ds. R. van Putten

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. G. Doorn, Hasselt

Zondag 22 maart

Bijbel & Kunst in Sionskerk Ook in februari en maart staan er in de Sionskerk Bijbel & Kunstdiensten op het programma. Deze diensten beginnen om 19.00 uur, voorganger is ds. Hélène Evers. In beide diensten staan kunstwerken centraal die verbeelden wat zich afspeelde na de opstanding van Jezus. Op zondag 1 februari gaat de dienst over ‘De Emmaüsgangers’, zoals die zijn getekend door Rembrandt (links). Hij liet ook zien hoe de ‘ongelovige Thomas’ de Opgestane Heer ontmoette, nadat hij aanvankelijk onmogelijk kon geloven dat Jezus echt uit de dood was verrezen (rechts). Daarover gaat het ook in de Sionskerk op zondagavond 15 maart, de laatste Bijbel & Kunstdienst van dit seizoen. 21

Kerkdiensten

Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen. Zondag 1 februari: Werelddiaconaat Zondag 8 februari: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Zondag 15 februari: Stille hulp Zondag 22 februari: Studentenpastoraat Zondag 1 maart: Zending / GZB Zondag 8 maart: Wijkkas Woensdag 11 maart Biddag: Kerk in Actie Zondag 15 maart: Stedelijk diaconaat Zondag 22 maart: Instandhouding Grote Kerk

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle - Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (06)40715958

www.hoofdhof.nl

www.elkz.nl

Zondag 1 februari

9.30 uur ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw

EGLISE WALLONNE 10.30 uur mevr. M. Eekels ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff MOLENHOF 10.00 uur ds. A. den Besten REHOBOTH 10.00 uur ds. H. Marsman, Deventer RIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk ZONNEHUIS 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Zondag 8 februari

9.30 uur ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur Th. Sloot REHOBOTH 10.00 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal ZONNEHUIS 11.30 uur ds. N.A. Eygenraam

Zondag 15 februari

9.30 uur ds. D. van Keulen, Zwolle

10.00 uur ds. T.K. van Dam (Heilig Avondmaal)

EGLISE WALLONNE 10.30 uur ds. I.P. Epema ISALA 10.00 uur ds. M.E. Dijk REHOBOTH 10.00 uur ds. T. Dankers, Dalfsen RIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 22 februari

9.30 uur ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar REHOBOTH 10.00 uur ds. H. de Jong, Dalfsen ZONNEHUIS 11.30 uur ds. M.E. Jonker

Zondag 1 maart

9.30 uur ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw

EGLISE WALLONNE 10.30 uur pasteur H. Spoelstra ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff MOLENHOF 10.00 uur dhr. K. Fredriks REHOBOTH 10.00 uur dhr. D. Klompjan, Zwolle RIVIERENHOF 10.00 uur mw. M. Schuurman ZONNEHUIS 11.30 uur ds. J. Vonk

Zondag 8 maart

9.30 uur ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur ds. L.A. Burggraaff (Sing-in) in Ichtuskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

ISALA 10.00 uur Th. Sloot REHOBOTH 10.00 uur drs. E. Akkerman, Hoogeveen ZONNEHUIS 11.30 uur mw. W. Treep

Woensdag 11 maart Biddag

19.30 uur dienst in Emmaüskerk EGLISE WALLONNE 10.30 uur pasteur D. Ribs ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar REHOBOTH 10.00 uur ds. K. de Graaf, Kallenkote RIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga ISALA 10.00 uur ds. M. Dijk REHOBOTH 10.00 uur ds. J. Kuik, Kampen ZONNEHUIS 10.30 uur dienst in Open Kring

Zondag 15 maart

9.30 uur ds. F. Meijnhardt, Leersum

10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)

Zondag 22 maart

9.30 uur ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. J. Woltinge

Of het dit jaar koud genoeg wordt voor dit soort sfeervolle beelden? Veel mensen zullen het wellicht hopen. Saskia Dankers maakte deze foto in de winter van 2013. 22

De Open Kring in Stadshagen biedt de mogelijkheid tot het huren van ruimtes voor vergaderingen, bijeenkomsten of andere activiteiten. Ook is de Open Kring geschikt voor rouw- en trouwdiensten. Naast de kerkzaal, met een capaciteit van 300 personen, zijn er nog andere ruimtes te huur, variërend van 18 m2 tot 102 m2.

Reserveren of meer informatie? www.openkring.nl of [email protected]

Te huur

Z AA L R U I M T E Voor vergaderingen en cursussen met gebruik van kantine en voldoende parkeergelegenheid Inlichtingen: Wijkcentrum Jeruzalemkerk Windesheimstraat 1 Tel. (038) 421 24 43 (b.g.g. 4538964)

Kuiper

Loodgietersbedrijf

Voor al uw

? ? ? ? ? ?

Dakbedekking Gas en water Riolering Sanitair Centrale Verwarming Diamantboren

U kunt ons bereiken op werkdagen van 9.00 tot 18.00 uur

Meerw rwaard r voor uwde voete ten!

Telefoon 038-4535121 fax op 038-4540803. E-mail [email protected]

Vechtstraat 23-25 8021 AS Zwolle Erkend Installateur

www.kuiper-zwolle.nl 'LH]HUNDGHr=ZROOHrZZZZLHWHQVFKRHQFRPIRUWQO

GEDENKSTENEN ZWOLLE Showtuin is te bezichtigen op afspraak of zaterdags van 09:00 tot 12:00 uur

Lichtmisweg 35, 8035 PL Zwolle

Tel. 0529 - 426629 / Mob. 06 - 44316671

[email protected]

www.gedenkstenen-zwolle.nl

Snel thuiszorg nodig? Of nachtzorg? Of personenalarmering? Bel 0900 86 62 Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl