opzet
Presentatie opbrengsten juni 2010 Technisch lezen Begrijpend lezen Rekenen
•
Schooljaar 2010-2011: opbrengstgericht werken en passend onderwijs.
• •
Opbrengsten juni 2010 Borgen en vasthouden -schoolplan en groepsplannen -leren van en met elkaar (teamleren
•
30 en 31 augustus 2010.
•
Feedforward -drie-minuten-klassenbezoek -onderwijsadviseurs Expertis -power of feedback -responsiviness to intervention Digitaal aanvragen van onderzoek bij Steunpunt Onderwijszorg
Ad Kappen
visie 1 Alle leerlingen: -A en B -C -D en E
groepsplan -geen individuele handelingsplannen -geen eigen leerweg
2. Zorgleerlingen
- Één zorgroute - Handelingsgerichte – proces- diagnostiek -individueel handelings plan
3. Passend onderwijs
-importeren van hulp
Passend onderwijs Uitgaan van verschillen in instructiebehoeften. •hoge doelen •Hoge verwachtingen Doelen en leerstof centraal Leerkracht gestuurd . Kwaliteit en effectiviteit instructie . tijd
Specifieke onderwijs behoeften -Wat kan een leerling wel en -wat heeft een leerling nodig -eigen leerweg
• Artikel Tubantia over rugzakleerlingen • Opdracht aan SWV om onderwijszorgprofielen te gaan opstellen (basis-breedtediepte) • Stand van zaken Passend Onderwijs Enschede .interviews door Roel Weener .uitkomsten KOG .schema
en/of middelen. -verwijzen bao, sbo of so
AVI schooljaar 09-10 (± 5000 leerlingen)
Opbrengstgericht werken. 100 90 80 70 60
okt. maart juni
50 40 30 20 10 0 3
AVI:
1-2
4
3-4-5
5
6-7-8
6
7
8
9-9-9
9-9-9
9-9
AVI schooljaar 09-10 (± 5000 leerlingen)
AVI 2009-2010
100 90 80 70 60
okt. maart juni
50 40 30 20 10
• Positieve ontwikkeling zet zich door • Positieve ontwikkeling m.n. in de bovenbouw. Groei naar 98% beheersing AVI-9! (nu eind groep 7) • AVI-9 eind groep 5 is niet reëel, AVI-8 wordt door 83% van de leerlingen behaald. • Investering in de onderbouw (groep 1-4) betaalt zich uit in de bovenbouw. SAMEN, onze leerlingen, wij als team!
0 3
4
5
6
7
8
Begrijpend lezen
begrijpend lezen groep 3 (fundamentele en streefkwaliteit)
percentage A+B+C.
100 90
80
80 70
totaal
60
<15%
60
40
50
januari juni
40
>15%
20
30
0
20
A+B
A+B+C
totaal
53,4
81,8
<15%
52,2
81,1
>15%
55
82,6
10 0 3
4
5
6
7
8
begrijpend lezen groep 4 (fundamentele en streefkwaliteit)
Resultaten juni 2010.
100 80 totaal
60
<15% 40
>15%
20 0
A+B
A+B+C
totaal
63,9
89,3
<15%
70,6
94,8
>15%
56,9
84,3
• In elke categorie van scholen zijn er effectieve en heel effectieve scholen; • Niet de kindfactoren (milieu, intelligentie) zijn bepalend voor de leesresultaten, maar de kwaliteit en de effectiviteit van instructie van de leerkracht(en). • Investeringen in het team lonen. • Investeringen in technisch lezen hebben positieve effecten bij begrijpend lezen en rekenen.
gr 6
gr 7
avi 9
avi 9
dmt 2
gr 5
dmt 1
95
gr5
avi 9
≥ avi 2
Averbeke
juni groep 4
avi 8
tvk
dmt 3
School
tvk
≥ avi 5
juni groep 3 dmt 3
juni gr 2
dmt 1
juni gr 1
dmt 2
consent
88
9 2
88
96
90
95
9 0
90
75
70
96
96
97
96
9 6
96
70
48
100
100
97
97
100
97
89
9 6
89
94
64
8 6
86
93
82
85
8 5
78
96
81
Bijvank
58
47
85
9 2
92
85
85
83
7 5
67
73
67
glanerbrug zuid
92
95
88
9 2
97
92
61
67
6 4
70
78
63
95
100
Boekelo
Bothoven
Broekheurne
80
glanerbrug-noord
67
93
83
1 0 0
94
100
83
62
7 2
66
72
57
100
100
helmerhoek
85
94
95
9 5
100
100
84
63
7 0
67
85
77
88
100
Europa
88
88
70
9 0
90
90
91
95
9 5
91
80
60
100
100
Esmarke
83
93
89
9 1
96
96
87
89
90
53
95
97
1 0
doelen 2010-2011 Technisch lezen
Begrijpend lezen
rekenen
Fundamentele kwaliteit A-B-C
95% groep 6-8 90% groep 1-5
85%
<15%: 85% >15%: 80%
Streefkwaliteit A-B
70%
65%
<15%:65% >15%:60%
8
borgen en vasthouden • Hoge ambities en hoge verwachtingen • Gehele systeem werkt aan bereiken van het doel: bestuur naar school naar klas, klas naar school naar bestuur • Fullan: “only collective capacity counts.” • Niet de leraar, maar de leraren maken het verschil, • Onze school, ons team, onze leerlingen en onze prestaties. • Het geheel is meer dan de som van de leerkrachten, individueel en collectief voortdurend op zoek naar verbeteren van de aanpak. • Gebruik van data om ontwikkelingen te volgen, bij te sturen en te verbeteren. (data-driven-teaching)
Toolkit Borging Effectief technisch Leesonderwijs Documenten voor: • Toetskalender • Directeur als onderwijskundig leider • Intern begeleider / taal coördinator
Schooljaar 2010-2011 Borgen en vasthouden. -schoolplan en groepsplannen -opbrengsten juni 2010 -documenten uit toolkit CPS. -Leesverbeterplan en Rekenverbeterplan. -opleiding rekencoordinator.
Expertis Visie gebaseerd op Fullan: “only collective capacity counts.” • Niet de leraar, maar de leraren maken het verschil, • Ondersteuning en coaching op teamniveau • excellente leerkrachten als model • werken met buddys (intern en extern) • bijeenkomsten met team met de vraag hoe de prestaties te verbeteren • Directeur als onderwijskundig leider én teamlid
Expertis • •
Na 30-31 augustus opstellen van een groepsplan en schoolplan Periode september t/m december: -voortgang bewaken -voortgang versterken en verdiepen -benadrukken van collectief, verbeteringen uit het team halen. -overleg met verbeterteam (directeur, ib/taco)
•
Mogelijke verdiepings- en verfijningsactiviteiten (inzet in overleg met verbeterteam van de school) -inzet van expert-leerkrachten (elke leerkracht heeft een talent) -inzet van buddys (intern en extern)
Het klassenbezoek in drie minuten door directeur als onderwijskundig leider.
• Kortdurende, gerichte, informele observatie • Hoogfrequent: elke dag in de klas • Gerichtheid op leerplaninhouden en op wijze van lesgeven • Nabespreking klassenbezoek bij gelegenheid, soms wel, soms niet • Informeel en ondersteunend (dienend)
verdiepingsmogelijkheden • Drie-minuten-klassenbezoek. • Power of feedback. • Responsiviness to intervention.
Drie-minuten klassenbezoek
Klassiek bezoek
Informeel Het klassenbezoek gebeurt op alle momenten van de dag,onaangekondigd
Formeel Klassenbezoek is bewust gepland – bijvoorbeeld om bij een leerkracht de leesstrategieën te bekijken
Kort 2-3 minuten
Lang 15-30 minuten
Kort verzamelen van data om leraarbeslissingen te bekijken.
Data verzamelen over de effectiviteit van leraren
Geen checklist van leerkrachtpraktijk om naar te kijken of af te vinken; focus op leerstof- en instructiebeslissingen van de leraar
Specifieke checklist (gerubriceerd) om data te verzamelen op specifieke praktijken
Er gaat niks het personeelsdossier in
Observatieverslag wordt gemaakt; kan in het personeelsdossier worden opgeslagen
Focus op professionele groei
Focus op evaluatie, beoordeling
Leidt uiteindelijk tot reflectieve conversatie
Leidt meestal tot directe feedback van de leidinggevende naar de leerkracht
Benadering is ondersteunend
Benadering eenzijdig beoordelend, ‘inspectieachtig’
Power of feedback • Drie soorten: feedup-feedback-feedforward (wat is het doel – hoe hebben we het gedaanwat gaan we nu doen) • Feedup-feedback-feedforward richten zich op de taak, het proces en op de zelf-regulatie • Meest krachtig op zaken die GOED gaan. • Tweerichtingsverkeer: leerkracht-leerling en leerling-leerkracht 24
Taak (resultaat) Feed-up (doelen)
x
Proces Zelf(toepassen regulatie strategieen) x X
Feed-back (stand van zaken)
x
x
x
Feedforward X (plan)
X
x
Taak (resultaat)
Proces Zelf(toepassen regulatie strategieën)
Feed-up (doelen)
Doelen 90-95%
Wat en hoe Directeur/onderwijskundig leider
Checklisten Analyse toetsen Datamuur Data-driven-teaching
Feed-back (stand van zaken)
Opbrengsten juni 2010
Klassenobservaties teambijeenkomsten
Checklisten Zelftesten datamuur
X
x
Power of feedback • Discrepantie tussen huidig en gewenst functioneren • Analyse leidt tot feedforward: wat te doen om het gewenst resultaat te behalen.
Feedforward x (plan)
Taak (resultaat)
Proces Zelf(toepassen regulatie strategieën)
Feed-up (doelen)
Toepassen IGD-model
Doelen aangeven Convergente differentiatie feedback
Zelftest igdi
Feed-back (stand van zaken)
Klassenconsultaties svib
Bespreking van Klassenobservaties
Zelftest Analyse svib
Feedforward x (plan)
Bespreking zelf-test
X
x
Taak (resultaat)
Proces Zelf(toepassen regulatie strategieën)
Feed-up (doelen)
Begrijpend leesles goed maken
Toepassen van de strategie “vragen stellen”
Feed-back (stand van zaken)
Resultaat begrijpend leesles
Hulpmiddelen inzetten stappenplan
Feedforward x (plan)
Wat ging goed bij het toepassen van de strategie.
Wat heb ik zelf gedaan om de strategie zelfstandig toe te passen.
Bespreking met leerkracht.
X
x
expertis • Trainingen op schoolniveau met “power of feedback”
Responsiveness To Intervention (RTI)
Vijf Scenario’s
R&D Project Passend onderwijs, anders beschikken • Mogelijkheden om zorgbudgetten te verdelen, anders dan door onderzoek naar individuele kindkenmerken door middel van psychodiagnostiek. • Gezocht is naar vormen van beschikken die onderwijskenmerken als uitgangspunt hebben.
33
• Criterium: de beschikkingsvormen zijn er op gericht, hulp direct ten goede te laten komen aan de leerkracht en de leerling in de klas.
• Effectief en kwalitatief goed onderwijs, juist voor zorgleerlingen • Passend omgaan met gedrag • Responsiveness to intervention • Profiel leerlingenzorg • Leerkrachten stellen onderwijszorgarrangementen op 34
Unieke kans! • Responsiveness to intervention (RTI) ‘De pilot in Enschede’
35
36
Geen tot weinig ervaring met RTI in Nederland! Er is nog niets bekend over effecten van RTI in Nederland.
RTI • • • •
USA-project Uitvoerig onderzocht op effectiviteit Evidence-based Grote effecten op kwaliteit en effectiviteit van instructie.
• Kees Vernooy: “RTI is een cruciale ontwikkeling” -Een leerkracht moet altijd in eerste instantie naar zichzelf kijken” -RTI laat leerlingen met matige leesprestaties volwaardig lid van de klas blijven. -Belang van de convergente differentiatie. -Zwakke leerlingen niet etiketteren, maar geven van intensieve instructie door de leerkracht”
RTI achtergronden • Basisvaardigheden is het uitgangspunt; • IQ-test, of andere tests geven geen goede voorspelling wat het leerpotentieel is van een leerling; • Leerlingen vallen uit als ze onvoldoende profiteren van adequate instructie en kwalitatief hoogwaardige interventie.
38
Doel RTI Enschede
RTI achtergronden 2 • RTI is een professionaleringstraject voor leerkrachten (uitgevoerd door ib’ers/coco’s); • Door adequate instructie van de leerkracht en een kwalitatief hoogwaardige interventie wordt vanzelf duidelijk welke leerlingen op dat moment extra’s nodig hebben.
• het professionaliseren van de leerkrachten op instructievaardigheden • Didactische verwaarlozing uitsluiten door de instructie meer preciezer te laten aansluiten bij de leerbehoefte van een leerling.
39
Doelen RTI:
RTI bestaat uit 3 rondes Ronde 1: Ronde 2:
Ronde 3:
Alle leerlingen goed aanbod; Leerlingen die onder het gemiddelde presteren intensiever en adequater aanbod; Op maat gemaakt aanbod voor degene die dan nog uitvallen.
1. Preventie: Identificeren van risico leerlingen (dmv ronde 1) en hen een intensiever programma bieden (ronde 2); 2. Indiceren: Leerlingen met hardnekkige leerproblemen identificeren en voor hen een adequaat instructie aanbod formuleren, eventueel gekoppeld aan extra budget/speciaal onderwijs.
NB: alle interventies gericht op weer meedoen met de hele klas (ronde 1) 41
42
Responsiveness to intervention (RTI) ‘De pilot in Enschede’
43
44
Ronde 1 Screening 1: Op basis van AVI en DMT (juni 2010): Wie zijn de C-D-E leerlingen die in aanmerking komen voor de wekelijkse toetsen. Ronde 1: IGDI –ronde -alle leerlingen goed aanbod -wekelijks toets(jes) van C-D-E leerlingen (EMT)
Ronde 2 Beslismoment 1: afhankelijk van score en groei leerlingen gaan C-D-E leerlingen naar ronde 2 of blijven in ronde 1. Ronde 2: -Onder presteerders (C-D-E) -intensiever en adequater aanbod (20 minuten extra per dag) -deze leerlingen doen mee met IGDI (ronde 1) + ronde 2 (intensiever aanbod)
45
Ronde 3 Beslismoment 2: afhankelijk van groei en score naar ronde 3, naar ronde 2 of naar ronde 1. Ronde 3: .Op maat gemaakt aanbod voor degene die dan nog uitvallen. .deze leerlingen nemen deel aan ronde 1 (IGDI), ronde 2 (intensieve instructie) en ronde 3.
screening Screening 2: afname AVI M4 en DMT in januari 2011.
Organisatie RTI • • • • •
Periode 1 van 6 weken: Ronde 1 Beslismoment 1 Periode 2 van 6 weken: Ronde 1 en ronde 2 Beslismoment 2 Periode 3 van 6 weken: ronde 1 en ronde 2 en ronde 3
Ronde 2 en 3 Deze rondes leveren een precieze omschrijving op van wat een leerling nodig heeft aan instructie en oefening. Op dát moment, gezien het aanbod/curriculum/methode.
50
Anders gezegd, ronde 2 en 3 Leveren een precieze omschrijving van onderwijsbehoeften van de leerling (op dát moment).
Wat kan RTI opleveren? • RTI is preventief, lees- en rekenproblemen lopen minder hoog op; • Professionalisering van de leerkracht; • Minder psychologisch onderzoek en speciaal onderwijs nodig. Evidence based • In Amerika is dit een gebruikelijke methodiek, het wordt vaak ipv psychologisch onderzoek gebruikt en is aantoonbaar succesvol.
51
52
Deelname aan RTI-project. Leerkrachten groep 4 gaan uitvoeren, cruciaal jaar tav leesontwikkeling. Resultaten juni 2010: • groep 3 en groep 4: • ontwikkelingen binnen deze groepen • prioriteiten binnen de school • leerkrachtcompetenties • draagkracht en draaglast • teambeslissing 53
Opzet RTI-project. • Training van de interne begeleiders om RTI-project op school te kunnen coachen. • Periode september 2010 t/m februari 2011 (totaal 18 weken). • 5 Coachingsmomenten voor COCO’s/IB’ers; • Effecten worden wetenschappelijk onderzocht door Marlous Tiekstra (RUG)
Tijdsinvestering voor leerkracht • Wekelijks afname van toetsjes door de groepsleerkracht (+ foutenanalyse) • Bijstellen van de instructie op basis van toets(jes). • Coaching door de interne begeleider • Klassenconsultaties door ib en coco • In elke ronde een les-observatie door RUG (Marlous Tiekstra) tbv wetenschappelijk onderzoek.
begeleiding • Steunpunt Onderwijszorg • Projectleiding CPS: Leanne Jansen • Inhoudelijke begeleiding CPS: Leanne Jansen , Machteld Schölvinck en Lidy Ahlers • RUG: Marlous Tiekstra
Ad Kappen
[email protected] www.spoe.nl 06-21627633 Met dank aan: • PO-raad, projectbureau Kwaliteit (Roel Weener, Gea Spaans en Jos vd Pluim) • CPS (E.Loman, A.Bouwman, M.Forrer) • L.Jansen en L.Ahlers (CPS) • Kees Vernooy (hogeschool E.Steyn) • Cora Blaak en Dortie Mijs (Twent School of Education) Literatuur: All systems go – Michael Fullan Managementprincipess voor gegarandeerde resultaten – Stephen Covey Visible Learning – John Hattie Effectief leesonderwijs – Kees Vernooy Onderwijskundig leiderschap in het primair onderwijs – Kees Vernooy e.a. Klassenmanagement in de basisschool – M.Forrer en E.Schouten Website: www.schoolaanzet.nl www.taalpilots.nl
Tijdsinvestering interne begeleider • Deelname aan 4 training/coachingsmomenten • 23-09 trainingsdag + coachingbijeenkomst (9.00 – 16.00) • 11-10, 22-11 coachingbijeenkomst. (15.30 – 17.00) • 24-01 coachingbijeenkomst (13.30 -15.00)
aanmelden • Overleg op teamniveau over deelname • Deelname aan dit project is kosteloos. • Slechts één voorwaarde: deelname aan wetenschappelijk onderzoek door RUG en CPS w.b. data en ontwikkelingen • Aanmelden voor 03-09-10. • start van ronde 1 week van 13-09 • In week 36 (06-09) voorbereidingen op school door de coco: -eerst afname van de –korte- vragenlijst door leerkracht en i.b.(voormeting RUG) -dan bespreking van de opzet RTI en m.n. ronde 1
