Oplossingen en achtergrond bij FLITS

Oplossingen en achtergrond bij

FLITS 10-11 www.krantenindeklas.be

INHOUD Thema 1

Kranten van papier

5

Thema 2

Online

10

Thema 3

Rubrieken en katernen

15

Thema 4

Het verhaal in de krant

17

Thema 5

Kranten maken

18

Thema 6

Waar lees jij je krant?

22

Thema 7

Krantenbord/ Speeltijd

24

Thema 8

Taalverhaal

26

Thema 9

De sportkrant

27

Thema 10

Flits!

29

Thema 11

Cartoons

30

Thema 12

Natuurlijk!

32

Thema 13

Geld, geld, geld

34

Thema 14

De wereld, mijn dorp

41

Thema 15

Met de krant naar een ander land

42

Thema 16

Eurobingo

44

Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

2

VOORWOORD Beste leerkracht Welkom bij de nieuwste editie van Kranten in de Klas. Tienduizenden opdrachtenbundels vinden momenteel hun weg naar evenveel Vlaamse leerlingen. Ook dit schooljaar biedt het lesmateriaal van KiK jongeren de nodige prikkels om op ontdekkingstocht te gaan in het Vlaamse krantenlandschap. FLITS 10-11 is er zowel voor nieuwe KiK-gebruikers als voor leerlingen die voordien al met Kranten in de Klas hebben gewerkt. Het is weer een leuke mix geworden van nieuwe opdrachten met een paar onmiskenbare „succesnummers‟. U merkt dat de opdrachtenbundels ook dit jaar in een nieuw kleedje zijn gestopt. Er is weer extra veel aandacht besteed aan een aangename bladspiegel, wat het werkplezier voor uw leerlingen aanzienlijk verhoogt. Wil u de huidige bundel aanvullen met opdrachten van vorige schooljaren, dan kan dat. De opdrachtenbundels van de afgelopen zeven edities kunt u gratis downloaden via www.krantenindeklas.be en mag u vrij kopiëren voor uw leerlingen. Zoals steeds denken wij ook dit jaar aan uw pedagogisch comfort. In dit document vindt u niet alleen de oplossingen bij de meeste opdrachten, maar ook mogelijke invalshoeken voor uw lessen, weblinks, suggesties en achtergrondmateriaal. Om praktische redenen is de volgorde van de thema‟s en opdrachten in FLITS 10-11 aangehouden. Wil u uitgebreide achtergrondinformatie over de krantenwereld, neem dan zeker ook een kijkje in het pedagogisch katern, gratis te downloaden op http://www.krantenindeklas.be/index.php?id=132. Heeft u vragen of opmerkingen bij het lesmateriaal of deze didactische ondersteuning, contacteer dan het KiK-team via [email protected]. We wensen uw leerlingen en uzelf vele uren leesplezier met de kranten en bijzonder fijne momenten met FLITS 10-11. Met vriendelijke groeten Het team van Kranten in de Klas


3

INLEIDING De slogan op de omslag De slogan van KiK luidt dit schooljaar: “Open je blik op de wereld met Kranten in de Klas”.  Wat betekent dat: “je blik openen?” Ga na of alle leerlingen wel degelijk doorhebben dat dit figuurlijk taalgebruik. Bespreek samen wat de slogan wil zeggen.

De samenstelling van het krantenpakket In elk       

krantenpakket zitten: 1x De Tijd 2x De Morgen 2x De Standaard 2x Gazet van Antwerpen 2x Het Belang van Limburg 3x Het Laatste Nieuws 3x Het Nieuwsblad

De samenstelling is gebaseerd op de verkoopcijfers van deze kranten en op het aantal lezers per titel. Kranten die meer lezers hebben, zitten ook vaker in het krantenpakket van KiK.


4

Thema 1

Kranten van papier

p4

Opdracht 1 - 2 Welke kranten heb je zelf al gezien? Persoonlijk antwoord van de leerlingen. Veel leerlingen zullen de regionale reclamebladen noemen, sommigen ook buitenlandse of Franstalige Belgische kranten. Welke kranten heb je al eens doorbladerd of gelezen? Omcirkel ze in het lijstje hierboven. Persoonlijk antwoord van de leerlingen

 XTRA Hieronder vindt u een opsomming van kranten die uw leerlingen misschien al eens gezien of gelezen hebben.

De kranten die meewerken aan KiK (in alfabetische volgorde) De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad/De Gentenaar Andere Vlaamse kranten De Gentenaar, De Nieuwe Gazet

regionale edities van respectievelijk Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws

De Lloyd

voornamelijk gericht op de transportsector en al wie erbij betrokken is

De Streekkrant, Passe-Partout, Vlan

gratis huis-aan-huisbladen

Metro, De Zondag

gratis kranten

Wablieft

“de duidelijkste krant van het land”

Franstalige Belgische kranten o.a. La Libre Belgique, La Dernière Heure, Le Soir, L‟Echo, Vers L‟Avenir, La Meuse Duitstalige Belgische krant Grenz-Echo Buitenlandse kranten


5

Nederlandse kranten Franse kranten Duitse kranten Britse kranten Amerikaanse kranten Turkse kranten Marokkaanse kranten

o.a. De Telegraaf, Algemeen Dagblad, NRC Handelsblad, Het Parool, de Volkskrant, Trouw, Reformatorisch Dagblad o.a. Le Monde, Libération, Le Figaro, Le Parisien, L‟Equipe, Le Nouvel Observateur o.a. Die Welt, Die Zeit, Bild, Frankfurter Allgemeine, Die Tageszeitung, Berliner Zeitung, Süddeutsche Zeitung o.a. The Times, The Daily Telegraph, The Daily Mail, The Guardian, The Sun, News of the World o.a. New York Times, International Herald Tribune, Washington Post, USA Today, Daily News (tabloid) o.a. Hürriyet, Milliyet, Zaman, Posta Gazetesi, Sabah, Fanatik (sport), Referans (economie) o.a. Assabah, Liberation, L‟Economiste, Al Ahdath Al Maghribia, Annoukhba

Opdracht 3 Welke kranten leren we kennen met Kranten in de Klas? De kranten die meewerken aan KiK (in alfabetische volgorde): - De Morgen - De Standaard - De Tijd - Gazet van Antwerpen - Het Belang van Limburg - Het Laatste Nieuws - Het Nieuwsblad/De Gentenaar

Opdracht 4 Doorblader de verschillende kranten De bedoeling is dat de leerlingen de 7 verschillende kranten leren kennen, en niet enkel hun eigen favoriet(en). Waak erover dat ze om de vijf minuten van titel wisselen – zoniet blijven ze hoogstwaarschijnlijk hangen bij de favoriete rubriek van hun favoriete krant. Gun iedereen de tijd om zelf op eigen tempo alle titels te verkennen. Spreek vooraf geen waarde-oordelen uit over de kranten: het is belangrijk dat iedereen zelf een mening vormt over wat hij goed en minder goed vindt aan elke titel, om er nadien met goede argumenten over te kunnen praten. Deze opdracht laat leerlingen actief op ontdekkingstocht gaan. Dit bevordert niet alleen het leesplezier en de zin om nog veel meer in de kranten te snuisteren, maar zet de leerlingen ook aan om dingen te ontdekken en bevragen waar ze anders misschien nooit interesse voor hadden getoond.


6

Leerlingen oefenen een 30-tal minuten hun leesvaardigheid en leren de meest uiteenlopende dingen bij: van woordenschat en tekstopbouw tot de rubrieken van een krant en natuurlijk de actuele verhalen die erin staan.

Opdracht 5 Wat is je favoriete krant uit opdracht 3? Persoonlijk antwoord van de leerlingen

Opdracht 6 Waarom kies je voor die krant? Persoonlijk antwoord van de leerlingen

 LET OP Een krant kies je naargelang je persoonlijke voorkeuren en interesses. Je keuze hangt af van de functies die je een krant toedicht. Wie een krant leest om zich degelijk te informeren over een bepaald onderwerp, kiest een andere titel dan wie zich vooral wil ontspannen. De voorkeur voor een bepaalde titel groeit geleidelijk. Er bestaat vaak een sterke relatie tussen de krantentitel van de ouders en die van hun kinderen: jongeren lezen later het vaakst de krant van hun ouders. Als leerkracht oefen je een gelijkaardige invloed uit op de leerlingen. De voorkeur voor een bepaalde titel suggereert misschien een afkeuring van de ouderlijke keuze. Jongeren zijn hier heel gevoelig voor. Het gevolg is conflict. Daarom blijf je als leerkracht het beste neutraal. Blijf echter wel waakzaam en kritisch, want de oefening speelt in op de vakoverschrijdende eindterm „opvoeden tot burgerzin‟. Door de kranten in deze oefening naast elkaar te leggen en er in de klas mee te werken, kunnen de leerlingen voor een groot stuk zelf uitmaken welke krant hen het meeste aanspreekt en waarom.

 XTRA

Wat maakt een krant een krant?

In principe wordt drukwerk als „krant‟ beschouwd als het beantwoordt aan de volgende vier criteria:  

 

uiterlijke kenmerken: krantenpapier, krantenformaat, (meestal) indeling in kolommen inhoud: kranten berichten over of leveren commentaar op lopende zaken van economische, sociale, politieke of culturele aard, bevatten een verscheidenheid aan artikels en zijn opinievormend verspreiding: verkrijgbaar via een abonnement, bij losse verkooppunten of het wordt gratis verspreid periodiciteit: regelmatige verschijning onder dezelfde titel, meestal dagelijks, minstens eenmaal per week

Bron: http://www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/dossier/abraham/omschrijving


7

Opdracht 7 De leerlingen nemen elke dag een andere krant mee naar huis. Ze geven de krant aan 3 andere lezers. Deze 3 mensen vullen de kadertjes in. Voor deze opdracht kiezen de leerlingen best mensen met verschillende leeftijden, beroepen, interesses, enz. Elke dag vult iemand anders uit hun nabije omgeving de kadertjes in. Een alternatief is dat leerlingen deze personen ook interviewen en de kadertjes daarna zelf invullen. We raden dit echter niet aan: als de mensen in kwestie zelf in Flits schrijven, wordt de opdracht immers serieuzer genomen. Aan het handschrift kan de leerkracht ook zien of het effectief om verschillende mensen gaat, of dat de leerling zelf iets heeft verzonnen. Via deze opdracht leren ze dat niet iedereen op zoek gaat naar dezelfde informatie in de krant. Mensen kiezen voor een bepaalde een krant omdat de inhoud van die krant aansluit bij hun interesses.

 LET OP Misschien is de lees- en/of schrijfvaardigheid van mensen in de omgeving van uw leerlingen niet optimaal of worden er geen (Nederlandstalige) kranten gelezen. Dit kunt u discreet oplossen door aan te geven dat ook leerkrachten van de school, buren, winkeliers (de verkoper van de krantenwinkel?) kunnen worden aangesproken om de opdracht in te vullen. Let wel: zorg ervoor dat deze mensen niet overbevraagd worden en/of waarschuw hen vooraf dat er misschien leerlingen langskomen met deze vraag.

 XTRA

Redenen waarom mensen graag een krant lezen

1. omdat ze willen meepraten over wat er in de wereld gebeurt: de krant helpt om alles beter te begrijpen en om een eigen mening te vormen 2. omdat ze mee willen leven met wat andere mensen doen, voelen en denken 3. omdat ze met de krant vergroeid zijn, omdat ze het zo gewoon zijn: het is een prettig ritueel, bv. bij het ontbijt of op de trein 4. omdat het hen ontspant en even tijd voor zichzelf geeft 5. omdat het hen op ideeën brengt voor aankopen, werk, vrije tijd, enz. 6. omdat de krant schrijft over hun idolen of over mensen die ze persoonlijk kennen (bv. sportrubriek, regionieuws, enz.) 7. omdat ze (een deel van) de actualiteit willen (of moeten) volgen voor school 8. om op de hoogte te blijven voor hun job 9. om de wereld en andere mensen beter te begrijpen 10. om inspiratie op te doen voor hun (kunst)creaties, bv. onderwerpen voor hun blog, sterke beelden voor een schilderij, inspiratie voor een kortverhaal of een liedje, enz. 11. om beter geïnformeerd hun geld te beleggen 12. enz.

 XTRA

Tips voor nieuwe krantenlezers: hoe doe je dat, een krant lezen? Hoe begin je eraan? 

Kijk naar de voorpagina om de hoofdpunten van het nieuws te kennen.


8



   



 

Kies wat je leuk of interessant vindt: je hoeft niet de hele krant van achteren naar voren te lezen. Een krant lees je anders dan een boek. Het is niet erg als je bepaalde stukken gewoon overslaat. Lees de tekst eerst even diagonaal om snel te bepalen waarover een artikel gaat. Koppen geven je snel een idee van het onderwerp, maar kunnen je ook op het verkeerde been zetten. In een krant wordt een deel van het verhaal verteld door de foto‟s en infografieken Zijn er woorden die je niet snapt? Lees gewoon door! Vaak leer je de betekenis uit de context. Snap je echt niet waarover een artikel gaat, zoek de moeilijke woorden dan snel even op of vraag hulp aan iemand uit je omgeving. Surf ook eens naar de krantensites. Daar kan je de verhalen opzoeken die voorafgingen aan het artikel in de krant. Met deze extra informatie begrijp je alles meteen weer een stuk beter. Op krantensites kun je ook je eigen mening geven over een artikel en met andere lezers in debat treden. Hou je niet zo van de krant die voor je ligt? Probeer eens een andere: er is er vast wel één die helemaal bij jou past.


9

Thema 2

Online

p6

Erratum: bij opdracht 1 staat verkeerdelijk „Welke beeldje hoort bij welke site‟. Onze excuses voor deze zetfout.

Opdracht 1 Welk beeld hoort bij welke website? Bij deze opdracht worden 7 fotofragmenten getoond van de websites van de 7 kranten. De leerlingen surfen naar deze 7 sites en gaan op zoek naar de fotofragmenten. Wanneer ze het fragment terugvinden, noteren ze het nummer van de afbeelding bij de overeenkomstige website in de kolom. Antwoorden: 6 – 7 – 4 – 5 – 2 – 3 - 1

Het Nieuwsblad

Het Laatste Nieuws

Gazet van Antwerpen

Het Belang van Limburg

De Tijd

De Morgen

De Standaard


10

Opdracht 2 Surf naar de 7 krantenwebsites. De leerlingen surfen gedurende 5 minuten naar elke website. Welke site vind je het prettigst om op te surfen? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Wat vind je goed aan die site? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Mogelijke argumenten  Actueel: de site is zeer snel met het brengen van nieuws  Betrouwbaar: als ik betrouwbare info zoek, is dit de site waarnaar ik spontaan surf  Gebruiksvriendelijke navigatie: ik vind snel wat ik zoek  Overzichtelijkheid: ik zie snel wat belangrijk is en/of wat nieuw is  Selectie: de onderwerpen interesseren mij  Volledigheid: hier staat veel informatie bij elkaar  Crosslinks: ik krijg tips voor gerelateerde artikels op en buiten de site, waardoor ik snel veel over een onderwerp te weten kom  Archief: het archief is uitgebreid, gebruiksvriendelijk, handig, compleet, enz.  Vormgeving: ik vind dit een mooie site  Illustratie: ik hou van de foto‟s, infografieken, cartoons, enz. op deze site  Interactie: ik hou van het forum, de mogelijkheid om te reageren, enz.  Handige opties: bv. een artikel bewaren om later te lezen, een artikel in een lijst van favorieten zetten, RSS-feeds, enz.  Enz. Zijn er dingen die beter kunnen? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Zie bovenstaande argumenten Is dit ook je favoriete krant op papier? Waarom wel/niet? Persoonlijk antwoord van de leerlingen

Opdracht 3 Zijn de verschillen groot tussen papier en online? Antwoorden in functie van de gekozen krant en in functie van het moment waarop de oefening wordt gemaakt. De krant en de website worden vrij gekozen. Hieronder een aantal mogelijke invalshoeken: Inhoud van de artikels: waarover gaan ze?  dezelfde of verschillende onderwerpen  kort en bondig of diepgaand


11

      

gewichtige thema‟s, faits divers of iets tussenin objectief (berichtgeving) of subjectief (columns, opinies, …) algemene berichten of persoonlijk gekleurde verhalen moeilijker of makkelijker te begrijpen (toegankelijkheid) meer of minder vernieuwend/ verrassend eendags- of vervolgnieuws praktisch (bruikbaar in het dagelijks leven) of beschouwelijk (filosofisch, minder gericht op praktische bruikbaarheid)

Opmaak of vormgeving van de artikels: hoe zien ze eruit?  de grootte van de koppen  het aantal artikels per pagina  het gebruik van kleur  aantal foto‟s  aard van de foto‟s  online: koppelingen naar audio en video, naar archief, externe websites, databanken, mogelijkheden tot online feedback (e-mail, forum, chat, contactformulier, blog, …) Lengte van de artikels: zijn ze lang, kort of iets tussenin?  Zinvoller dan een algemene vergelijking, is een vergelijking per rubriek of per thema! Hoeveelheid achtergrondinformatie: veel of weinig extra info?  artikels met directe of met uitgestelde beloning?  eendags- of vervolgnieuws  verwijzingen naar andere artikels, naar websites, audiovisueel materiaal enz. Advertenties: veel of weinig? Hoe zijn ze opgebouwd?  voor welke producten of diensten wordt er geadverteerd?  hoeveel reclame ten opzichte van redactionele inhoud?

De leerlingen zetten een kruisje in één van de twee kolommen. Soms is meer dan één antwoord mogelijk. Laat de leerlingen hun antwoorden motiveren, zodat ze niet zomaar in het wilde weg kruisjes zetten.

Opdracht 4 - 5 Waar lees je de krant het liefst? Op papier of op het internet? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Waarom vind je dat? Persoonlijk antwoord van de leerlingen

 XTRA

Discussie: gaat de voorkeur naar de papieren krant, naar de online krant of naar allebei?

Papieren krant VOORDELEN


12

      

gebruiksvriendelijk makkelijk mee te nemen aangenaam leesbaar (ogen!) ontspannender betrouwbaarder (?) charmanter makkelijker: de krant heeft een voorselectie van het nieuws gemaakt op basis van wat haar lezers aanspreekt

NADELEN  duurder  eens gepubliceerd is het al snel „oud‟ nieuws  papierafvalberg (>< recyclage)  het formaat is niet altijd even handig  inkt gaat af op handen Internetkrant VOORDELEN  trendy  constant up-to-date (permanente actualiteit)  nieuws op maat selecteren (selectie-interactiviteit)  nieuws „raten‟  aanvulling op traditionele media  archieffunctie (hypertekstualiteit)  goedkoper dan de papieren krant (àls je de kost voor computer en internetaansluiting niet meetelt)  multimediale opties (audio, video, interactiviteit via web 2.0, enz.)  webfeeds als RSS en Atom (je krijgt automatisch een melding zodra er nieuwe inhoud is, zonder dat je naar alle websites moet surfen)  wereldwijd raadpleegbaar  je kunt ook makkelijk regionaal nieuws lezen van andere regio‟s dan die waarin je zelf woont NADELEN  computer en internetaansluiting zijn duur  online lezen is minder aangenaam voor de ogen  leest trager dan op papier  minder lineaire vorm van lezen  lezen van papieren kranten is meer ontspanning  de online krant kun je niet meenemen  de online krant vraagt meer inspanning van de lezer: informatie wordt minder voorgeselecteerd en voorgestructureerd dan op papier  de online krant is arbeids- en tijdsintensief (vb bij een tragere internetverbinding)

 LET OP Het is niet met zekerheid te zeggen wat beter is voor het milieu: de papieren dan wel de internetkrant. Verschillende studies spreken elkaar hieromtrent tegen (cf. papierverbruik /vs/ productie, transport, gebruik van computermateriaal).


13

Een belangrijke kanttekening is wel dat het krantenpapier van onze kranten voor een zeer groot deel bestaat uit gerecycleerd papier, en dat de gebruikte inkten van de milieuvriendelijkste zijn die er bestaan. De papierindustrie licht hierover een en ander toe op http://www.paperchainforum.org/krant.html.


14

Thema 3

Rubrieken en katernen

p8

Opdracht 1 Doorblader de kranten. Welke rubrieken komen vaak terug? bnnenland, buitenland, regio, politiek, economie, sport, cultuur en media.

Opdracht 2 Welke kranten hebben veel regionaal nieuws? Welke kranten hebben weinig streeknieuws? Er staat uiteraard veel regionaal nieuws in de regionale kranten Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. Ook de andere populaire kranten ruimen heel wat pagina‟s in voor lokaal nieuws. Het Belang van Limburg heeft één editie voor heel Limburg en het Limburg-gevoel loopt als een rode draad doorheen de volledige krant. Dit is ook het geval voor Antwerpen bij Gazet van Antwerpen. Net als de populaire kranten Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad heeft Gazet van Antwerpen echter ook aparte regiopagina‟s die per editie verschillen. In Gent-stad vormt De Gentenaar de lokale tegenhanger van Het Nieuwsblad. Bij de kwaliteitskranten heeft De Standaard een aparte editie voor elke provincie. In vergelijking met de regionale en populaire kranten is de hoeveelheid regionieuws in de regiokatern van De Standaard echter beperkt tot één pagina. De Morgen heeft geen regionale edities maar besteedt wel relatief veel aandacht aan nieuws uit steden als Antwerpen, Brussel en Gent. De Tijd is in de eerste plaats een zakenkrant en neigt veel minder naar regionale berichtgeving. Het ligt voor de hand dat regionaal nieuws, dat dichter ligt bij de persoonlijke leefwereld van een breed publiek, meer voorkomt in regionale en populaire kranten dan in de kwaliteitskranten. Het Laatste Nieuws, dat in de papieren krant veel aandacht besteedt aan regionaal nieuws, brengt die regionale actualiteit niet in de online krant. Bij het kanaal Regio vindt de lezer van www.hln.be enkel een verwijzing naar dieren-, baby- en huwelijksfoto‟s, die zijn te doorzoeken volgens de regio waarin de inzender zich bevindt. De Standaard brengt uitgebreid regionaal nieuws op de website. Aan de basis hiervan ligt de verregaande samenwerking met de andere Corelio-kranten Het Nieuwsblad en De Gentenaar. De regionale berichtgeving van deze kranten verschijnt ook op de site van De Standaard, maar dan wel in de vormgeving die eigen is aan De Standaard. De kranten die veel regionieuws online hebben, bieden ook allemaal een uitstekende zoekfunctie, waarmee je het nieuws gemakkelijk per postcode kunt raadplegen.


15

 XTRA

Een overzicht van alle regionale edities

De Standaard West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant / Brussel Antwerpen Limburg Gazet van Antwerpen Metropool Kempen Mechelen-Lier Waasland Het Laatste Nieuws Antwerpen Stad - De Nieuwe Gazet Brussel - De Ring - Pajot Dender Gent-Oudenaarde-Eeklo Kempen Kortrijk-Ieper-Roeselare-Tielt Leiestreek

Leuven-Hageland Limburg Mandelstreek Mechelen Middenkust Oostkust Waasland Westhoek Westkust

Het Nieuwsblad Noordrand-Brussel Pajottenland-Brussel Leuven-Hageland Dender De Gentenaar Eeklo - Deinze - Gent Oudenaarde -Wetteren - Gent Waas Limburg Antwerpen Stad Kempen Mechelen - Lier Brugge - Oostkust Roeselare - Tielt Oostende - Westhoek Kortrijk- Waregem - Menen


16

Thema 4

Het verhaal in de krant

p9

Opdracht Hoe schrijft een journalist een nieuwsbericht? De leerlingen kiezen een krantenbericht en duiden de 5W‟s en de H-vraag aan in het artikel. Daarna vatten ze het artikel in volzinnen samen aan de hand van de 6 vraagwoorden.

 XTRA

Nieuwsberichten

Waar moet je zoal op letten om een goed nieuwsbericht te schrijven?



http://mens-en-samenleving.infonu.nl/communicatie/25336-journalistiek-het-schrijven-

van-nieuwsberichten.html

17 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Thema 5

Kranten maken p 10

Opdracht 1 Wie doet wat bij de krant? Invuloefening Ik ben de baas van de redactie. Ik bepaal wat er in de krant komt en wat niet. Ik ben de hoofdredacteur. Krantenjournalisten schrijven artikels, maar doen dat niet allemaal op dezelfde manier. De verslaggever gaat op pad en verzamelt de informatie ter plaatse, hij neemt interviews af, enz. De redacteur blijft ondertussen op de redactie, verzamelt daar de informatie en schrijft zo zijn teksten. De fotograaf gaat op pad en maakt foto‟s. De persoon die bepaalt welke foto‟s er dagelijks in de krant komen, is de fotoredacteur. Ik zorg ervoor dat alle journalisten hun materiaal op tijd insturen, zodat de deadline kan worden gehaald. Ik haal de fouten uit teksten, schrijf de koppen en ondertitels en stel de pagina‟s samen. Ik werk als eindredacteur. De opmaakredacteur doet de krant er goed uitzien door het juiste lettertype te kiezen, de kleuren bij te werken en de bladzijden mooi op te maken. Dan kan de krant naar de drukker, die ervoor zorgt dat alles netjes gedrukt wordt. Daarna wordt de krant verstuurd naar de postkantoren, vanwaar de postbode ze verdeelt, en naar de winkels, waar je ze zelf kan gaan kopen. De online artikels hoeven natuurlijk niet gedrukt te worden: die kan je meteen lezen zodra de internetredacteur ze online zet.

Opdracht 2 Maak je eigen klaskrant met de KrantenMaker De leerlingen kunnen samen of individueel hun eigen klas-of schoolkrant maken op www.krantenmaker.be. Ze kunnen een onderwerp kiezen uit vraag 2 of kiezen er zelf een. De nieuwe basisversie KrantenMaker Flits is extra snel, eenvoudig en makkelijk te gebruiken. U werkt alleen aan een krant, zonder redactie. Deze versie is geschikt voor leerlingen vanaf 10 jaar. Een leerling of leerkracht kan helemaal alleen een krant maken, maar hij kan net zo goed samenwerken met een paar vrienden of collega‟s. Aangemaakte kranten bewaren, doormailen en afdrukken, het kan allemaal met de KrantenMaker. 18 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

De KrantenMaker wordt u kosteloos aangeboden door Kranten in de Klas. Er is geen specifieke software nodig. De KrantenMaker draait zowel op pc als op Mac. Alles gebeurt online via uw browservenster. De KrantenMaker werkt in de meest courante browsers (Internet Explorer 7, Mozilla Firefox 2, Safari, ...). Meer informatie over de Krantenmaker met demovideo‟s en een geschreven handleiding vindt u op http://www.krantenmaker.be/index.php?id=4.

Opdracht 3 Schrijf je artikel in Word of in KrantenMaker Flits INHOUD: wat ga je schrijven?  

Op je bladzijde mogen teksten, interviews, foto‟s, infografieken, … . Maak er iets moois van! Denk bij het schrijven aan de 5 W‟s en H: wie? – wat? – waar? - wanneer? – waarom? – hoe?

VORM : hoe moet je tekst eruit zien?     

Blader even door de kranten. Je vindt meteen talloze voorbeelden! Zorg ervoor dat je artikel heel echt lijkt, met een kop, een inleiding en tussenkoppen. Heb je een computer ter beschikking? Dan kun je meteen aan de slag met een tekstverwerker als Word. Foto‟s fleuren het geheel op. Maak bij de opmaak gebruik van „tekstreliëf‟ De opmaak en de structuur van een tekst leren je snel iets over de inhoud. Als je weet wat je kunt verwachten, begrijp je veel sneller waarover de tekst gaat. Stel je voor dat er in de krant nergens een kop zou staan! Ieder zijn plek

Allemaal lettertjes

Aan de kant Of verder weg

Vetgedrukt Onderstreept

Cursief of schuingedrukt HOOFDLETTERS en de hele kleintjes

Soms

wat hoger

of net wat lager

Met een leeg lijntje  ertussen: de Helemaal rechts Of in het midden

Orde in de tekst! Puntsgewijs  in  een  kolom Of gewoon allemaal achter elkaar, op 1 lijn, netjes in de rij

 XTRA

Nieuwsbronnen voor de journalist 19


          

eigen ervaringen eigen onderzoek collega‟s-journalisten persoonlijk netwerk van familie, vrienden, kennissen, enz. persagentschap (anonieme) tipgevers andere kranten (binnen- en buitenland) radio en televisie (en teletekst) betrouwbare websites en blogs andere internetbronnen enz.

 zie ook www.journalinks.be  XTRA                

kritische instelling nieuwsgierigheid leergierigheid brede algemene kennis logisch redeneervermogen open geest mensenkennis contactvaardigheid (goed kunnen luisteren en praten) vertrouwen uitstralen (om informatie los te krijgen) objectief indien nodig (bv. niet in een column of opiniestuk!) eerlijkheid een goed gevoel voor taal doorzettingsvermogen relativeringsvermogen (bv. om zelf tegen kritiek te kunnen) zelfzekerheid (mag niet te veel angst hebben) enz.

 XTRA 



  

Talenten van een goede journalist

Wat moet je leren en studeren om zelf journalist te worden?

Je hoeft geen specifiek journalistieke opleiding genoten te hebben om journalist te zijn. Veel journalisten zijn germanist, geschiedkundige, socioloog, filosoof, enz., maar anderen zijn gewoon een kei in het specifieke vakgebied waarover ze schrijven (bv. economisten, politicologen, biologen, enz.) Kennis van het onderwerp waarover je schrijft (bv. sport, muziek, gerechtsverslaggeving, enz.), de geschiedenis van het thema, mensen die belangrijk zijn in de branche, specifieke terminologie, enz. Kennis van de actualiteit (zoveel mogelijk onderwerpen) Taalvaardigheid: uitstekend leren luisteren, spreken, lezen, schrijven enz.

Opdracht 4 20 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Noteer de reacties op je klaskrant. Persoonlijk antwoord van de leerlingen

Opdracht 5 Stuur een exemplaar van je krantje naar [email protected].


Thema 6

Waar lees jij je krant?

p 12

Opdracht 1 Bedenk met de klas een aantal leuke plekken om de krant te lezen. Persoonlijk antwoord van de leerlingen. Voorbeelden: - aan de keukentafel, want het is fijn om met het hele gezin de krant te delen en te praten over wat erin staat - op de trein of de bus: dat maakt het wachten en reizen een stuk aangenamer - op het toilet, waar niemand mij stoort - in de zomer: in de tuin of in het park - in de woonkamer, want daar staat mijn favoriete sofa - op de grond, dan kan ik de krant makkelijk helemaal openspreiden - enz.

Opdracht 2 Neem een klaskrant mee naar huis en laat je fotograferen op je favoriete leesplek. De leerlingen nement een willekeurige krant mee naar huis en later zich ermee fotograferen. Elke leerling kleeft zijn foto op pagina 12. Met de foto‟s kan ook een leuke collage gemaakt worden om in de klas op te hangen. Stuur zeker een digitale versie naar [email protected]. De 5 origineelste foto‟s worden geselecteerd en winnen een leuke prijs. Bovendien krijgen ze een mooi plekje op de KiKwebsite!

 LET OP Niet iedereen heeft een eigen camera. Probeer te werken met materiaal van de school. Lukt dit niet, overweeg dan om deze opdracht over te slaan. Ken uw klas! Veel leerlingen hebben een gsm met camera. De beeldkwaliteit is dezer dagen zeer behoorlijk, zelfs bij goedkopere exemplaren. Maak hier gebruik van indien mogelijk. Maar opnieuw: ken uw leerlingen en vermijd dat mensen uit de boot vallen omdat ze niet over de „juiste‟ technische snufjes beschikken.


Opdracht 3 Niet iedereen heeft thuis een krant. Bedenk met de klas nog 2 extra tips om toch je favoriete krant te kunnen lezen. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen. Mogelijke antwoorden:  vraag elk jaar Kranten in de Klas aan je leerkrachten  vraag de krant vragen aan buren, vrienden, familie, enz.  vraag aan de directie of er budget is om een krantabonnement voor de klas aan te kopen. De leerlingen kunnen bv. samen beslissen welke krant het wordt. Hebben ze vorig jaar al een bepaalde krant leren kennen, overweeg dan om dit jaar een andere krant te kiezen. Of werk met periodes van drie maanden – dan kunt u per schooljaar 3 kranten ontdekken. Of: werk samen met andere parallelle klassen en kies elk een andere krant.  Enz. Tip voor de leerkracht:  overweeg een schoolabonnement op www.mediargus.be, het online archief van de Vlaamse kranten van 1999 tot nu. Mail naar Ilse, Nele of Inge via [email protected] en vraag naar de voordelige tarieven voor scholen.


Thema 7

Krantenbord

p 14

In het midden van Flits vind je een dobbelspel in de vorm van een ganzenbord, maar dan helemaal in het teken van kranten: het krantenbord. Verdeel de klas in groepjes van een viertal personen. Elke groep heeft een krantenbord (uitneembaar in het midden van Flits) en twee dobbelstenen. Iedere speler heeft een pion. De leerlingen gooien om beurt. Komen ze op een fotovakje, dan moeten ze de bijhorende opdracht uitvoeren (zie handleiding „Krantenbord‟ pagina 14 in Flits). De winnaar is diegene die als eerste het middenvak bereikt. Dit spel bevat tal van doe- en denkopdrachten, volledig in het teken van kranten.


Speeltijd

p 15

Opdracht 1 Woordzoeker De oplossingen staan op pagina 31 van Flits Met de overgebleven letters kan een zin worden gevormd. Het is ook de bedoeling dat de leerlingen de woorden die ze niet kennen, opzoeken in een woordenboek en in Flits noteren.

Opdracht 2 Wie of wat ben ik? De oplossingen staan op pagina 31 van Flits

Opdracht 3 Rebus De oplossing staat op pagina 31 van Flits


Thema 8

Taalverhaal

p 19

Opdracht 1-5 Zoek in de krant een moeilijk artikel. Onderstreep de moeilijke woorden en noteer ze samen met je eigen verklaring en de woordenboekverklaring. De leerlingen bepalen zelf welke woorden ze niet begrijpen en schrijven de betekenis die ze zelf formuleren op. Daarna zoeken ze de woorden op in een woordenboek en vergelijken ze de beide versies.

Opdracht 6 Heb je fouten gemaakt? Persoonlijk antwoord van de leerlingen

Opdracht 7 Welke fouten werden er gemaakt? Hoe kwam dat en waar ging het verkeerd? De leerlingen evalueren zichzelf

Opdracht 8 Wat leer je hieruit? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Bespreking met de rest van de klas: welke fouten kwamen er zoal voor? Kunnen die in de toekomst vermeden worden? Hoe?


Thema 9

De sportkrant

p 20

Opdracht 1-2 Welke kranten brengen veel sportnieuws? Noteer je top 3. Vooral de populaire kranten en de regionale kranten brengen veel sportnieuws. De leerlingen kunnen binnen deze groepen zelf een rangschikking opstellen in functie van de kranten van de dag. Welke kranten hebben minder aandacht voor sport? De hoeveelheid sportberichten in De Morgen, De Standaard en De Tijd is veel beperkter.

 XTRA

In welke kranten vind je typisch veel regionaal sportnieuws?

Vooral de regionale en populaire kranten hebben veel aandacht voor het regionale sportnieuws: Gazet van Antwerpen voor de provincie Antwerpen en het Waasland, Het Belang van Limburg voor Limburg en Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad met hun talrijke regionale edities voor heel Vlaanderen.

Opdracht 3 Aan welke sporten moeten de kranten meer aandacht besteden? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Mogelijke antwoorden:  basketbal (bv. zeer populair in de USA, Griekenland, Spanje,…)  American football (in de USA)  cricket in India, Pakistan, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Nieuw-Zeeland en enkele Afrikaanse en Caraïbische landen  tafeltennis, vnl. in China, Korea en Singapore  rugby  hockey  volleybal  golf  enz.

Opdracht 4 Zijn er sporten die te veel aandacht krijgen in de krant? Leg uit waarom je dat vindt. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen

Opdracht 5 Ga in de kranten op zoek naar een foto van een winnaar en een verliezer De leerlingen noteren waaraan ze kunnen zien wie de winnaar en wie de verliezer is. 27 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

 XTRA

Emoties analyseren

Hoeveel en welke emoties bestaan is moeilijk uit te maken. Bovendien is het een onderwerp waarover veel discussie bestaat onder wetenschappers. Er wordt gesproken over basisemoties en afgeleide emoties, maar daarover bestaat allerminst eensgezindheid. Over gelaatsuitdrukkingen en emoties kan je heel wat te weten komen in de werken van Prof.Dr. Paul Ekman. Deze opdracht is de ideale opstap voor een klasgesprek, introspectie bij de leerlingen en/of een lessenreeks over emoties. Gelaatsuitdrukkingen en emoties



http://www.paulekman.com

Lichaamstaal, de taal die iedereen spreekt: een ware schatkamer aan informatie!



http://www.lichaamstaal.nl/

Hoe goed herkent u emoties? Test het zelf met deze interactieve test.



http://inspiredbynature.web-log.nl/inspiredbynature/2005/07/test_gezichtsui.html


Thema 10

Flits!

P 21

Opdracht 1-5 De leerlingen gaan op zoek naar een leuke foto in de sportkrant en beelden hem zelf uit.

 TIP surf naar http://www.krantenmaker.be en maak met de klas een krant. Plaats al

de foto‟s in de krant en laat de leerlingen leuke krantenkoppen en onderschriften verzinnen.


Thema 11

Cartoons

p 22

Erratum: in Flits staat telkens onder de cartoons „Zie opdracht 2 pagina 22‟. Uiteraard moet dat opdracht 1 zijn. Onze excuses voor deze zetfout.

Opdracht 1 Welke cartoonist hoort bij welke krant? De leerlingen schrijven het juiste antwoord onder elke cartoon in Flits Cartoon Cartoon Cartoon Cartoon Cartoon Cartoon Cartoon

Zak pagina 6: De Morgen of De Tijd Zaza pagina 8: De Standaard Marec pagina 13: Het Nieuwsblad Kamagurka pagina 15: Het Laatste Nieuws Zak pagina 19: De Morgen of De Tijd Quirit pagina 21: Gazet van Antwerpen Klier pagina 22: Het Belang van Limburg

Opdracht 2

 LET OP Voor jongeren van 10-14 jaar (het eigenlijke doelpubliek van Flits) zullen waarschijnlijk (heel) veel cartoons moeilijk of zelfs compleet onbegrijpelijk zijn. Het is aan de leerkracht om aan te geven dat dit normaal is, en om de bovenstaande redenen als verklaring hiervoor aan de leerlingen te geven. De leerlingen kiezen hun favoriete cartoon van de week. Waarom vinden ze hem leuk? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Mogelijke invalshoeken  Grappige vorm/inhoud (cynisch? sarcastisch? speels? monkelend? gewaagd? enz.)  Hou je van scherpe, bijtende spot? Of heb je liever dat het vriendelijk blijft?  Let je vooral op de tekening? Op de woordgrappen? Op het geheel?  Mooi getekend  Herkenbaar  enz.

Opdracht 3-7 Zoek een cartoon waarop bekende mensen staan. Welke perso(o)n(en) herken je op de tekening? Antwoorden in functie van de cartoons in de krant Zoek echte foto’s van deze mensen in de kranten. Vergelijk deze met de cartoons. Welke uiterlijke kenmerken heeft de cartoonist opvallender gemaakt? 30 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Persoonlijk antwoord in functie van de gekozen cartoons. Waarom doet een cartoonist dit? - De overdrijving maakt het grappig - Mensen worden herkenbaar door specifieke fysieke kenmerken: je weet sneller om wie het gaat, en dat is nodig om de cartoon te snappen

 XTRA      

Hoe analyseer je een cartoon? kijk wie en wat er te zien is (personen, omgeving, tekst, logo‟s, …) vraag je af wie deze mensen zijn, interpreteer de situatie: over welke (nieuws)feiten gaat het? beoordeel de cartoon: vind je hem geslaagd of niet? Waarom (niet)? heb je veel voorkennis nodig of niet? situaties herken je doordat je erover gehoord of gelezen hebt, of doordat je ze zelf hebt meegemaakt personen herken je aan uitvergrote uiterlijke kenmerken (bv. het spleetje tussen de tanden van Guy Verhofstadt, het strikje van Elio di Rupo, enz.)

 XTRA     

Cartoon niet gesnapt? De oorzaak is vaak onvoldoende voorkennis: achtergronden (historisch, geografisch, cultureel, enz.) recente actualiteit je kent de personen niet of herkent ze niet in de cartoon je weet de personen niet te koppelen aan de betreffende situaties enz.

 XTRA

Maak je eigen cartoon Persoonlijk werk van de leerlingen Begeleiding door de leerkracht kan hier zeer nuttig zijn, met name bij het bedenken van het concept. Dit is een zeer complexe opdracht voor jonge leerlingen. Het is dan ook aan te raden leerlingen te ondersteunen en aan te moedigen en niet te scherp uit de hoek te komen bij de beoordeling van het gepresenteerde werk.

 XTRA

Met de klas op stap

Zin in een uitstapje? Neem dan eens een kijkje op de site van het Internationaal Cartoonfestival van Knokke-Heist: www.cartoonfestival.be (vanaf de start van de zomervakantie tot eind september).


Thema 12

Natuurlijk! p 23

Opdracht 1 Welke milieu-onderwerpen zijn momenteel in het nieuws? Antwoorden in functie van de actualiteit.

Opdracht 2 Zoek in de kranten 1 artikel waarin gesproken wordt over een organisatie die zich inzet voor het milieu, dierenrechten, enz. Antwoorden in functie van het gekozen artikel. De leerkracht geeft aan of alle leerlingen hetzelfde artikel mogen gebruiken, of niet. Levert de organisatie volgens jou goed werk? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Vraag om een motivatie: waarom vinden de leerlingen dit? Zijn ze wel zeker dat alles klopt, wat ze over die organisatie denken? Waarom zijn ze dat zo zeker? Dit is een goed uitgangspunt om het te hebben over bronnen en de betrouwbaarheid ervan. Leerlingen nemen ook snel aan wat ze ergens gehoord hebben, zonder daar kritisch tegenover te staan. De leerkracht kan hen hierop attent maken. Bv. GAIA: volgens de ene leerling een fantastische organisatie die dierenlevens redt (“want mijn mama zegt dat ...”), volgens de andere leerling een groep extremisten (“want mijn mama zegt dat ...”).

Opdracht 3 Hoe kan de organisatie nog succesvoller zijn? Persoonlijk antwoord van de leerlingen.

Opdracht 4 Ken je nog andere organisaties die zich inzetten voor de natuur? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Enkele voorbeelden: WWF, Greenpeace, Natuurpunt, GAIA

Opdracht 5 Maak leuke knutselwerkjes met oude kranten. Met oude kranten en wat behangerslijm kan je papierpulp of papier-mâché maken. Meer informatie vind je bijvoorbeeld op http://www.famiweb.be/nl/Hoe-maak-je-zelf-papiermache.


 XTRA

Collages

Je kan ook leuke collages maken met krantenknipsels en foto‟s. Het eindresultaat hang je omhoog in de klas.


Thema 13

Geld, geld, geld p 24

Opdracht 1 Welke kranten brengen veel economisch nieuws? Mogelijke volgorde: De Tijd, De Standaard, De Morgen Maar: ook Het Nieuwsblad heeft uitgebreide consumentenpagina‟s (met de nadruk op personal finance en de plaats van de mens in de economie) en ook de andere kranten ruimen graag ruimte in voor geldzaken (bv. belastingen, winkelprijzen, banktarieven, enz.)

Opdracht 2 Is economisch nieuws belangrijk volgens de leerlingen? Waarom? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen. Veel leerlingen denken waarschijnlijk van niet, omdat zij niet zelf het geld thuis beheren. Toch heeft de economie een zeer grote invloed op hen via hun ouders. Hebben de ouders de middelen of niet om te zorgen voor goede, gezonde, gevarieerde voeding? Hoe vaak krijgen de kinderen nieuwe kleren, schoenen, schoolspullen, enz? Wat met luxeproducten? Uitstapjes en vakanties? Is het moeilijk voor ouders om hun kinderen deze dingen te kopen, of niet? De leerkracht kan erop wijzen dat de toestand van de economie ons leven zeer sterk bepaalt. Vergelijk bijvoorbeeld ook met - de Verenigde Staten, waar veel mensen hun huizen moesten verkopen door de kredietcrisis (en waardoor hun kinderen mee moesten verhuizen, soms ver weg) - landen waar extreme armoede heerst, bv. in delen van Afrika, Azië en Latijns-Amerika - enz.

Opdracht 3 Ga naar de pagina’s met de wisselkoersen. Welke EU-landen hebben (nog) geen euro? In alfabetische volgorde: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Bulgarije Denemarken Estland Hongarije Letland Litouwen

7. 8. 9. 10. 11.

Polen Roemenië Tsjechië Verenigd Koninkrijk Zweden 34


Opdracht 4 Kies 4 van deze landen en noteer ze in de eerste kolom. In de tweede kolom noteer je de munt die ze wel hebben en in de derde kolom hoeveel 1 euro waard is. Land Munt 1 euro= Denemarken Deense kroon Zweden Zweedse kroon Verenigd Koninkrijk Britse pond Estland Estse kroon Makkelijk te vinden op bv. Hongarije Hongaarse forint http://www.tijd.be/wisselkoersen Letland Letse lat of in de papieren krant van De Litouwen Litouwse litas Tijd Polen Poolse zloty Tsjechië Roemenië Bulgarije

 XTRA

Tsjechische kroon Roemeense lei Bulgaarse lev De Euroschool



http://www.ecb.int/euro/play/html/index.nl.html De school is bedoeld voor uiteenlopende doelgroepen en bevat spellen, interactieve presentaties, publicaties en een tentoonstelling. De spellen zijn een leuke manier om meer te weten te komen over de euromunten en eurobankbiljetten en hun echtheidskenmerken, en de interactieve presentaties bevatten gedetailleerde beschrijvingen en hoogwaardige closeups van eurobankbiljetten en euromunten.

Opdrachten 5-9 2010 is het Europees jaar van de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. Er is de afgelopen maanden dan ook veel over het onderwerp verschenen. Een korte zoektocht op het internet biedt meteen heel wat informatie om rond dit thema te werken in de klas.

 LET OP Bijna 1 op de 5 kinderen in België leeft in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. Die verhouding kan in uw eigen klas hoger of net lager zijn, maar de problematiek is er wel degelijk. Hou hiermee rekening in uw lespraktijk. Deze opdrachten, hoe beperkt ook, kunnen zeer confronterend zijn voor (sommige van) uw leerlingen. Ken uw klas en bedenk vooraf goed hoe u met deze thematiek zult omgaan, wat u beter wel en niet kunt zeggen, hoe u in bepaalde situaties beter wel en niet reageert, enz. U vindt hierover heel wat tips op de site van het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen: http://www.vlaams-netwerk-armoede.be/index.asp?M=79 Een uitgebreide databank met tips en lessuggesties vindt u op http://www.armoede-inzicht.be 35 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Opdracht 5 Hoe voelt Charlotte zich in deze situatie? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen bv. kwaad, triest/droevig, uitgesloten, eenzaam, teleurgesteld, ...

Opdracht 6-7 Hoe wil Charlotte dat haar klasgenoten met haar omgaan? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Wat wil ze vooral niet? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen

Opdracht 8 Brengen de kranten veel verhalen over mensen die in armoede leven? Persoonlijk aanvoelen van de leerlingen op basis van wat ze in de krant gelezen hebben. Noot: dit hangt voor een deel af van de periode waarin met kranten wordt gewerkt. Zo is 2010 het jaar tegen de armoede, en vooral in september en oktober 2010 is er bijzondere aandacht aan het onderwerp besteed. Wordt er in de loop van het jaar een rapport openbaar gemaakt, een actie of campagne opgezet, enz., dan is er ook meer aandacht voor het thema dan gemiddeld. Bij extreme weersomstandigheden (hitte, koude) is er meestal tijdelijk extra aandacht voor de leefomstandigheden van daklozen.

Opdracht 9 Moeten de kranten meer aandacht besteden aan dit onderwerp? Waarom? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Mogelijke antwoorden:  Ja, om mensen ervan bewust te maken dat er ook in ons land relatief veel armoede is  Ja, om mensen er geregeld aan te herinneren dat armoede ook bij ons een realiteit is, zodat ze het niet vergeten  Ja, om mensen meer inzicht te geven in het leven van mensen in armoede, zodat er meer begrip groeit (bv. niet alleen rond de materiële kant van de zaak, maar ook omtrent de sociale gevolgen, bv. het gevoel uitgesloten te worden)    Enz.

Neen, er is al genoeg aandacht voor het thema Neen, ik word niet graag geconfronteerd met problemen en wil er dus liever niet over horen Neen, ik vind dit achtergrondinformatie en geen “nieuws” en dus moet het voor mij niet in de krant


 XTRA

- krantenartikels. Markering in vetjes door Kranten in de Klas.

Arme kinderen voelen zich in de eerste plaats buitengesloten Kinderen die in armoede leven voelen zich eerder buitengesloten dan arm, zo blijkt uit een onderzoek van Unicef België. Die organisatie ondervroeg daarvoor kinderen tussen 11 en 18 jaar oud. "De kinderen voelen zich anders, en dus uitgesloten", zegt Isabelle Marneffe van Unicef. Ze zijn ook vragende partij voor meer participatie, ze willen dat hun stem in het debat en bij het zoeken naar oplossingen gehoord wordt. "Daarbij moet er ruimte zijn voor persoonlijke begeleiding, de kinderen hebben steun nodig en begrip voor hun levensomstandigheden", zegt Marneffe. Uit de getuigenissen blijkt ook dat de kinderen worden geremd door een gebrek aan zelfvertrouwen om hun leven in eigen handen te nemen en zich los te worstelen uit de armoede. Familie en vrienden vinden ze ook bijzonder belangrijk, hoewel ze bij die vrienden soms een negatieve druk voelen die kan leiden tot delinquentie of drank- en drugsmisbruik. De jongeren zeggen ook dat ze vaak in een "niet ideale" wijk opgroeien, waar ze veel tijd op straat doorbrengen. Het rapport is overgemaakt aan staatssecretaris voor Armoedebestrijding Philippe Courard, die samen met Unicef, de Koning Boudewijnstichting en Eurochild pleit voor een proactief, coherent en gecoördineerd Europees beleid tegen kinderarmoede, gebaseerd op de rechten van het kind en participatie. Morgen en vrijdag wordt een Europese conferentie georganiseerd in Marche-en-Famenne, met als doel aanbevelingen op te stellen. "De Belgische regering moet tijdens het voorzitterschap van de EU het Europese beleid inzake kinderarmoede beïnvloeden", vindt Courard. De Morgen, 1 september 2010

1 op 5 kinderen kansarm Volgens een studie van Unicef leeft in België één op de vijf kinderen met een verhoogd risico op armoede. Daarmee boeken we de op vier na slechtste resultaten in de Europese klas. Prinses Mathilde bezoekt vandaag in Marche-en-Famenne een grote Europese conferentie over kinderarmoede. Kevin is een opvallend mondige kerel, die volgens Thomas Neefs, jongerenwerker bij de Antwerpse vzw Betonne Jeugd, een prima maatschappelijk werker zou zijn. Kevin zou niks liever willen worden, "maar ik kan nu geen drie jaar studeren. Ik moét werken, om mijn schuld af te betalen en om mijn ouders wat bij te springen, want zij hebben ook al 23 jaar voor mij gezorgd." 37 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Kevin groeide op in Antwerpen-Zuid. "Tot dat Justitiepaleis er kwam en de huurprijzen omhoog schoten. We werden verplicht om te verhuizen naar een sociale woning in de buurt van het Stuivenbergziekenhuis. Mijn pa was zeker niet van arme komaf. Hij komt uit een binnenschippersfamilie en had zelf ooit een binnenschip en meerdere huizen, maar na twee mislukte huwelijken is hij op nul teruggevallen. In het begin konden ze zich uit de slag trekken, maar toen mijn moeder drie keer kanker kreeg en ons gezin op één inkomen terugviel, ging het mis. Rekeningen bleven liggen. Op de duur kregen ze schulden." Kevin herinnert zich de uitsluiting op school. "Kinderen zijn kei-hard voor elkaar. Tuurlijk zagen ze dat mijn broeken uit de solden kwamen. En als je vier maanden met een kapotte bril moet rondlopen die met een veiligheidsspeld aaneen hangt, lachen ze je uit. Ik spijbelde, verliet de school en begon interims te doen. Door één stommiteit, waarbij ik in aanraking kwam met het gerecht, bouwde ik schulden op." Dankzij vzw Betonne Jeugd en zijn muziek klom Kevin uit de put. "Ik ben op de goede weg en werk nu bij de vzw Manus. Thuis aten wij soms drie dagen boterhammen, omdat er niks anders was. "Ik sla een maaltijd over, mijn maagzweer, weet ge wel", zei mijn vader dan, maar ik wist wel wat de échte reden was. Ik wil nu vooral hard werken, zodat mijn kinderen het beter hebben." Als voorzitter van de EU maakt België een prioriteit van de strijd tegen kinderarmoede. Driehonderd personen uit 27 landen discussiëren vandaag in Marche-en-Famenne in groepen van tien personen over een betere toekomst. De basis van de kinderarmoedeconferentie is niet gewoon over het onderwerp praten, maar de kinderen zélf aan het woord laten. Blijkt dat de jongeren die getroffen zijn door armoede zichzelf niet als arm beschouwen, maar zich vooral uitgesloten voelen. Om volwaardig te kunnen participeren, zeggen ze meer steun nodig te hebben van hun gezin, vrienden en leerkrachten. Op de conferentie getuigden gisteren de twee Antwerpse jongeren Kevin de Laat (23) en Cindy Van Geldorp (19), die allebei opgroeiden in de wijk Stuivenberg. Zij stelden er zelf de verenigingen voor waar ze steun vonden en nog altijd vinden. Voor Kevin is dat de vzw Betonne Jeugd, voor Cindy de vzw Recht-Op. Uit een enquête van Unicef blijkt dat kinderen die opgroeien in armoede geremd worden door een gebrek aan zelfvertrouwen om hun leven in eigen handen te nemen. Staatssecretaris voor Armoedebestrijding Philippe Courard (PS) pleit daarom voor een "gecoördineerd Europees beleid". Toen Cindy geboren werd, woonden haar ouders en twee oudere broers aan het SintJansplein. "Ik was tien maanden toen mijn papa zelfmoord pleegde. Mijn broers vonden hem, hij had zich verhangen. We zijn verhuisd naar het Stuivenbergplein, omdat het voor mijn mama te confronterend was om tussen al die herinneringen te leven. Als alleenstaande moeder van drie kinderen had ze het zwaar. Gelukkig was er op de ergste momenten altijd mijn bomma die ons uit de nood hielp, bijvoorbeeld als er geen geld voor de dokter of tandarts was." Cindy veranderde vaak van school, zeker in het middelbaar. "Ik werd gepest, vanwege mijn bril, of omdat ik een maatje meer had, of omdat ik niet de hipste kleding droeg... Kinderen vinden altijd wel iets om andere kinderen aan te pakken. Op de duur was mijn zelfvertrouwen zo laag dat ik op mijn zestiende een depressie kreeg." 38 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Thuis paste Cindy zich aan. "Mijn moeder wou ons niets ontzeggen. Dus als er een ijskar kwam en we wilden een ijsje, dan mochten we er eentje kiezen. Maar ik nam dan altijd het goedkoopste, ook al vond ik de andere lekkerder." Op haar 18de, in het vijfde middelbaar, stopte ze met school. "Bij de vzw Recht-Op vond ik mijn zelfrespect terug. Ze nemen je zoals je bent. Ik heb diep gezeten, maar momenteel gaat het goed. In juni leerde ik Fabian kennen. Ik vond werk en we wonen nu samen in Waarschoot, op de buiten. Ik voel me er openbloeien. Dat ik nu weg ben van het Stuivenbergplein doet me goed. Twee keer heb ik er op het trottoir iemand zien liggen die uit wanhoop uit het raam was gesprongen. Geloof me, zo'n beeld vergeet je nooit, zeker niet als je zelf niet goed in je vel zit. Mijn grote droom? Met gehandicapte kinderen werken, omdat zij je zoveel liefde schenken." Gazet van Antwerpen, 3 september 2010

EU gaat strijd met armoede aan In de Spaanse hoofdstad Madrid komen vandaag vertegenwoordigers van de EU-landen samen om het falende armoedebeleid recht te trekken.. Om er een geloofwaardige conferentie van te maken zou Europa vandaag in de eerste plaats mea culpa kunnen slaan. Het is zijn beloftes rond armoede van tien jaar geleden namelijk nauwelijks nagekomen. In 2000 ging de 'Lissabonstrategie' van start. Bij de aanvang van een nieuwe eeuw waren de Europese beleidsmakers optimistisch en wilden ze van Europa een welvarende regio zonder armoede maken. Die strategie steunde op drie kerndoelstellingen: sociale cohesie, economische groei en werkgelegenheid. Halverwege de jaren nul klonk de herziene Lissabonstrategie echter al helemaal anders. De richtlijnen werden aangepast tot 'meer groei', 'creatie van meer jobs' en een 'goed bestuur' door betere coördinatie op verschillende beleidsniveaus. Die bijsturing is tot op heden een punt van kritiek, onder meer van professor Jan Vranken, socioloog aan het Antwerps onderzoeksinsituut OASeS en auteur van de Jaarboeken tegen Armoede en Sociale Uitsluiting. 'Gaandeweg is het sociale aspect in Europa op de achtergrond geraakt. Er zou zelfs een intern rapport circuleren waarin de focus op louter het economische ook met zoveel woorden wordt gezegd. Ik stel me de vraag of die conferentie tegen armoede en sociale uitsluiting meer zal betekenen dan wat "window dressing". De lidstaten mogen niet enkel beloftes maken voor de komende tien jaar, maar moeten de rapportenfase eindelijk overstijgen.' Als het van de federale staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Philippe Courard (PS), afhangt, schiet Europa vandaag in actie. Vanaf juli neemt België het voorzitterschap van de Europese Unie waar, wat met zich brengt dat hij vandaag de congresgangers mag toespreken. 39 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Courard liet alvast weten dat hij zal pleiten voor een nieuwe gemeenschappelijke Europese strategie om de armoede aan te pakken. Daarbij stelt hij drie prioriteiten vast. De eerste is het verplicht maken van een Europees minimuminkomen. Tachtig miljoen mensen, of zo'n 7 procent van de Europese bevolking, leeft vandaag onder de armoedegrens. Een gegarandeerd minimuminkomen kan daar eventueel soelaas bieden, zeker in de nieuwe lidstaten. 'We mogen echter niet vergeten dat ook een aantal van de oude lidstaten nog geen degelijk systeem hebben', voegt Vranken daar aan toe. België kent wel minimuminkomens, maar die uitkeringen liggen meestal onder de Europese armoedegrens. 'Het zou heel mooi zijn mochten alle lidstaten tegen 2020 stelselmatig een minimuminkomen uitbouwen dat overeenstemt met de Europese armoedegrens', vindt Vranken. Een tweede prioriteit van Courard is het terugdringen van kinderarmoede, ook in ons land. Twaalf op de honderd Belgische kinderen groeien op in een gezin waar niemand een job heeft. Slechts vier Europese landen doen het slechter, het Verenigd Koninkrijk is de slechtste leerling. Professor Vranken waarschuwt wel: 'Dit is een strijd die je niet voert met emoties. Het heeft geen zin de omgeving van die kinderen - de sociaaleconomische omstandigheden - onder handen te nemen en zo alles te proberen op te lossen.' De klemtoon moet liggen op onderwijs en opleiding. Volgens officiële tellingen telt België 17.000 daklozen. De aanpak van die problematiek is voor Courard de derde prioriteit. België ambieert terecht een voortrekkersrol in het (hopelijk) hernieuwde Europees armoedebeleid, vindt Vranken. 'De huidige staatssecretaris, maar ook zijn voorganger, hebben veel inspanningen gedaan.' De inschakeling van ervaringsdeskundigen in de armoede in de administraties is bijvoorbeeld uniek in Europa. 'België is een van de beste leerlingen van de Europese klas wat betreft armoedebestrijding. Laat ons hopen dat Courard er ook in slaagt om iets uit de brand te slepen.' De Standaard, 21 januari 2010


Thema 14

De wereld, mijn dorp

p 26

Opdracht 1 Kies de artikels waarin geschreven wordt over typisch Vlaamse en Belgische dingen. De leerlingen bladeren door de kranten en gaan op zoek naar artikels die relevant zijn voor nieuwkomers in ons land.

Opdracht 2 Leg alle artikels uit de klas samen en selecteer de 5 leukste artikels. Alle leerlingen leggen hun artikels samen en bespreken met de klas welke artikels het meest geschikt zijn.

Opdracht 3 Noteer welke tv-programma’s de moeite zijn, welke kranten en tijdschriften je hen kan aanraden, welk typisch Belgisch gerecht ze zeker moeten proeven en welke uitstapjes ze kunnen maken. De klas brainstormt en gaat op zoek naar leuke ideeën.

Opdracht 4 Sietske leest graag over bekende mensen. Welke kranten kan je haar aanraden? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Mogelijke antwoorden:  Het Laatste Nieuws  Het Nieuwsblad  Gazet van Antwerpen  Het Belang van Limburg

Opdracht 5-6 Thijs kijkt graag televisie. In welke krant vindt hij de beste tv-gids? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Waarom vind je deze tv-gids beter? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Mogelijke punten van vergelijking:       

hoeveelheid informatie: meer/minder details? recencies: veel of weinig? Kort of lang? grootte van de koppen foto‟s overzicht kleurgebruik enz. 41


Thema 15

Met de krant naar een ander land p 27

Opdracht 1-2 Stel dat je weg zou gaan uit België. Naar welk land zou je verhuizen? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Geef 3 redenen waarom je daar graag zou wonen. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen

Opdracht 3 Zijn er nadelen verbonden aan een verhuis naar dat land? De leerlingen baseren zich hiervoor ook op de recente berichtgeving over dat land in de kranten. Mogelijke invalshoeken:  ik moet dan mijn familie en vrienden missen  het eten is daar helemaal anders en ze hebben mijn lievelingseten daar niet  alles is er heel ver weg en het openbaar vervoer is niet zo goed: je moet een auto hebben om overal te geraken  er is daar veel milieuvervuiling  er is daar veel werkloosheid  er is meer criminaliteit en dat maakt me een beetje bang  enz. Of extremer:  er is oorlog  er is veel onverdraagzaamheid en discriminatie: racisme, discriminatie op basis van geloof, enz.  er is veel ziekte, extreme armoede, slechte gezondheidszorg  weer en klimaat (bv. rampen als overstromingen, aardbevingen, enz)  enz.

Opdracht 4 Stel dat je naar Nederland zou verhuizen. Zou je de Vlaamse kranten blijven lezen of liever de Nederlandse proberen? Leg uit waarom. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen + Vlaamse kranten: zo blijf je op de hoogte van wat er „thuis‟ gebeurt + Nederlandse kranten: je zult uiteindelijk wel in Nederland wonen en daar moeten functioneren in de maatschappij: dan is het goed dat je weet wat daar gebeurt > dan maar allebei?

 Let op

Een gelijkaardige situatie stelt zich bij kinderen van buitenlandse origine die naar België zijn gekomen. Lezen ze de kranten van hun thuisland? Of die van het land waar ze nu wonen? Of van allebei? 42 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

 XTRA Nederlandse kranten zijn o.a. De Telegraaf, Algemeen Dagblad, NRC Handelsblad, Het Parool, de Volkskrant, Trouw, Reformatorisch Dagblad.

Opdracht 5 Welke typische Belgische dingen zou je missen? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Denk bv aan eten en drinken, tv-programma‟s, je favoriete krant of tijdschrift, je sportclub of jeugdvereniging, de uitstapjes naar de zee of de Ardennen of pretparken, enz.


Thema 16

Eurobingo

p 28

Opdracht 1 Zet de nummers van de landen op de juiste plaats op de kaart.

Opdracht 2 Eurobingo Doe-opdracht gedurende de krantenweken. De leerlingen gaan op zoek naar artikels over landen van de Europese Unie. Ze zoeken per land 1 artikel en roepen “Eurobingo” wanneer ze er eentje vinden. Ze mogen daarna dat land op hun lijst doorstrepen en het artikel bewaren in een mapje als bewijs. Diegene die op het einde van KiK het meeste landen kon doorstrepen, wint.

Opdracht 3 Naar welke EU-landen zou je het liefst op vakantie gaan? 44 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

Persoonlijke antwoorden van de leerlingen

Opdracht 4 Ga op zoek naar de weerberichten voor je favoriete bestemmingen. Antwoorden naargelang de dag.

Opdracht 5 Welke kranten schrijven meer over Europa? Voornamelijk De Standaard, maar ook De Morgen en De Tijd

 XTRA

Populaire kranten tegenover kwaliteitskranten

Populaire kranten brengen bij voorkeur nieuws dat dicht bij de lezer staat. Selectieve kranten of kwaliteitskranten doen dat ook, maar hebben daarnaast ook oog voor onderwerpen die iets minder dicht-bij-ons-bed zijn. Doorgaans hebben de kwaliteitskranten dan ook iets meer oog voor onderwerpen uit „verre buitenlanden‟ dan populaire kranten. De kans is groot dat vooral De Standaard en De Morgen meer ruimte vrijmaken voor buitenlandnieuws.

 XTRA

Waarom staat er over sommige landen en streken meer in de kranten dan over andere?

De landen waarmee ons land de meeste (economische) relaties heeft (bv. onze buurlanden), komen vaker aan bod. Ook landen waarmee we cultureel nauw in verbinding staan (bv. Nederland, door de gemeenschappelijke taal) of waardoor we sterk beïnvloed worden (bv. de Angelsaksische cultuur van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk), komen vaak in de krant. Ook historische banden vormen een factor, zoals bv. het geval is bij Congo als voormalige Belgische kolonie. Of buitenlandse verhalen al dan niet opgepikt worden, hangt vaak samen met de aanwezigheid of betrokkenheid van Belgen in het land of in de kwestie. Als er een natuurramp gebeurt of iets bijzonders plaatsvindt (denk bv. aan de Olympische Spelen in China), dan wordt wel eens van de gangbare patronen afgeweken. Ook over verkiezingen wordt meestal bericht, al krijgen niet alle landen evenveel aandacht. Algemeen geldt dat oorlog, schending van de mensenrechten en politiek populaire thema‟s zijn in de buitenlandrubriek. Ook koninklijke en prinselijke missies halen doorgaans de krantenpagina‟s. In de weekendbijlagen van De Morgen en De Standaard wordt verder geregeld plaats ingeruimd voor achtergrondartikels of sfeerreportages met een buitenlandse setting.

Opdracht 6 Zoek voor 4 Europese landen een belangrijk leider in de krant. Antwoorden in functie van de actualiteit 45 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

 XTRA

Europa in 12 lessen



http://europa.eu/abc/12lessons/index_nl.htm Op deze website kom je in 12 eenvoudige lessen te weten wat de Europese Unie doet, waar zij goed voor is en hoe zij functioneert.

Europa voor beginners Wist u al dat België de op vier na kleinste lidstaat is? En dat liefst een derde van de Brusselse kantoorruimte gebruikt wordt door Europese instellingen? En dat de Europese Commissie meer uitgeeft aan de schoonmaak van die kantoren dan aan het buitenlands en veiligheidsbeleid? Europa in een notendop. Toen waren we al met 27 Het begon meer dan een halve eeuw geleden allemaal heel bescheiden. Een clubje van zes landen zette de Europese constructie op poten. België was een van die oerleden. Door de jaren heen trok het Europese project almaar meer leden aan. De grootste uitbreidingsronde vond in 2004 plaats, toen de Europese Unie in één klap tien lidstaten rijker werd. Roemenië en Bulgarije zijn de Europese benjamins. Zij kregen hun toegangsticket drie jaar geleden. Het debat over de grenzen van Europa woedt al tientallen jaren. Zo oogstten de laatste twee uitbreidingsrondes her en der kritiek. Maar die scepsis ten opzichte van nieuwkomers was er eigenlijk altijd. Ook Spanje en Portugal werden niet door alle oerleden even warm onthaald. Terwijl we ze nu niet meer weg zouden kunnen denken. Hoe dan ook, de huidige 27 lidstaten krijgen er in de toekomst zo goed als zeker nog enkele nieuwe collega's bij. De gesprekken met Kroatië zitten in de laatste rechte lijn. Voorts zijn de onderhandelingen met IJsland recent gestart. Waar die zullen eindigen, is een groot vraagteken. De onafhankelijke IJslandse burgers zien de EU als een bureaucratisch monster dat een gevaar vormt voor hun bloeiende visindustrie. De kans is reëel dat ze 'nei' zeggen als ze de toetredingsvraag in een referendum moeten beslissen. De situatie met Turkije is dan weer net omgekeerd. Hier is het vooral Europa zelf dat twijfels heeft. Macedonië is ook officieel kandidaat. Ook een handvol andere landen droomt ervan om bij de club te horen: Kosovo, Bosnië-Herzegovina, Albanië, Montenegro en Servië. Die laatste drie hebben ook al een aanvraag ingediend. Europa koestert overigens het motto 'beter een goede buur dan een verre vriend'. Met heel wat landen die nooit lid zullen kunnen worden, onderhoudt Europa wel relaties in het zogenaamde nabuurschapsproject. Bij die buren zitten onder meer Marokko, Oekraïne en Armenië. Van kilometers en munten De Europese Unie heeft een oppervlakte van 4miljoen vierkante kilometer. Frankrijk is het grootste land, Malta het kleinste. België is het op vier na kleinste land. De Duitsers zijn het 46 Oplossingen en handleiding bij FLITS 10-11 (c) 2010

talrijkst, de Maltezen zijn dan weer de kleinste groep. Het is niet verwonderlijk dat er grote verschillen zijn tussen de lidstaten. Vooral de nieuwkomers hebben vaak nog een lange weg te gaan om bijvoorbeeld dezelfde levensstandaard te halen als de andere Europeanen. Die levensstandaard is het hoogst in Luxemburg en het laagst in Bulgarije. Ja, het Britse pond is springlevend, maar intussen hebben al zestien landen de euro ingevoerd. Vanaf 1januari wordt Estland het 17de euroland. Veel nieuwe lidstaten uit het oosten van de EU willen hun eigen munt graag inruilen tegen de sterkere euro, maar voldoen voorlopig nog niet aan de criteria. Door de recente financiële crisis en de Griekse problemen, zullen de eurolanden strenger dan ooit zijn tegenover potentiële nieuwkomers. En er is nog een belangrijke breuklijn tussen de lidstaten. In het midden van de jaren tachtig beslisten België, Nederland, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk hun grenzen voor elkaar open te stellen in het Luxemburgse Schengen (zie kader en paspoort). Ierland en GrootBrittannië doen nog altijd niet mee met 'Schengen', waardoor we nog altijd onze identiteit moeten laten checken als we naar pakweg Londen of Dublin reizen. Roemenië en Bulgarije zitten nog in een overgangsfase. Dwergen en reuzen De wereld ziet er vandaag met opkomende reuzen als Brazilië, China en India helemaal anders uit dan net na de Tweede Wereldoorlog, toen de Europese integratie in gang werd gezet. Waren Frankrijk en Duitsland in een recent verleden nog echte reuzen, dan hebben ze intussen de Europese dwergen almaar meer nodig om zich internationaal te laten gelden. Op wereldschaal is de omvang van de Europese Unie immers veel indrukwekkender dan hun eigen gewicht. Er zijn sinds begin dit jaar 501 miljoen Europese burgers. Dat betekent dat de EU na China en India de meeste inwoners ter wereld heeft. In oppervlakte mogen we dan al de helft kleiner zijn dan de Verenigde Staten, we hebben wel 50 procent meer inwoners. De EU is bovendien goed voor een vijfde van de wereldhandel. Brussel, kloppend hart van de Unie Onze hoofdstad kreeg van bij de start een belangrijke Europese rol. De belangrijkste instellingen kregen er hun hoofdzetel: de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement. Een week per maand trekken de Europese parlementsleden naar Straatsburg waar, geheel in de filosofie van het Europese compromis, een zusterparlement staat. De belangrijkste Europese instellingen nemen samen met lobbygroepen, Europese consultants en andere organisaties met een Europese afdeling liefst 30 procent van alle Brusselse kantoorruimte in. Het personeelsbestand van de Europese instellingen is indrukwekkend: in de Europese Commissie werken zo'n 30.000 Europeanen, in het Europees Parlement 6.000 en de Europese Raad heeft 3.500 mensen op de zijn loonlijst staan. Uit cijfers blijkt dat de Europese Commissie meer uitgeeft aan de schoonmaak van kantoren dan aan het buitenlands en veiligheidsbeleid. In 2006: 89 miljoen versus 60 miljoen euro.


Nog opmerkelijk: het restaurant van het Europees Parlement is het grootste bedrijfsrestaurant van ons land. Er worden dagelijks 5.000 warme maaltijden gekookt. Het kleine Vlaanderen in het grote Europa 736 Europese parlementsleden zetelen in het Europees Parlement. Duitsland is het best vertegenwoordigd met 99 parlementsleden, Malta het slechtst met 5 leden. België vult 22 zetels. 13 daarvan zijn voor Vlamingen. De Vlaamse landbouwproducten worden voor driekwart uitgevoerd naar de buurlanden, die sowieso onze belangrijkste handelspartners zijn. 80 procent van de Vlaamse milieuwetgeving wordt op Europees niveau uitgetekend. Met de regelmaat van een klok vergaderen de Europese ministers in Brussel. Voor België levert dat complexe situaties op. In een aantal zogenaamde 'vakraden' wisselen Vlaamse, Waalse, Brusselse ministers af als het om een bevoegdheid van de gewesten gaat. Voor bijvoorbeeld onderwijs, een bevoegdheid van de gemeenschappen, hebben de ministers van de gemeenschappen een beurtrol. Voor het huidige Europese voorzitterschap werd er stevig onderhandeld om uit te maken welke minister precies welke raad zou voorzitten. Zo zit Vlaanderen, met minister Joke Schauvliege (CD&V), de milieuraad voor. De Standaard, 16 september 2010

Belg eet vooral Zuid-Europees Ligt Europa ook op uw bord? We gingen naar een grote supermarkt in het Brusselse en zochten producten uit de 27 EU-landen. In de zomer is de blik van de Belg naar het Zuiden gericht, op zoek naar de zon. Dan gaan we massaal op vakantie naar Frankrijk, Italië, Spanje, Griekenland. En als we dan terug zijn in het Belgische kikkerland, willen we de nieuwe smaken die we daar hebben leren kennen, ook thuis uitproberen. De supermarkten hebben daar massaal op ingespeeld. Italiaanse pasta's, vers en gedroogd, pizza, parmaham, parmezaankaas, tomatensauzen, pesto's, olijfolie, balsamico. Rekken vol Franse kazen, Griekse mezze, yoghurt, Spaanse tapa's, tortilla. Maar liggen er ook producten uit Bulgarije, Polen of Estland in de rekken? 'Onze eetcultuur is heel zuiders en dat vertaalt zich in ons assortiment', zegt Hans Michiels, communicatiedirecteur van Delhaize. Hij leidt ons rond in een supermarkt in het Brusselse. We vinden uiteindelijk producten uit 17 landen van de Europese Unie, naast België. Oost-Europa


Noord-Europa is beperkter aanwezig dan het Zuiden: Schotland uiteraard met zalm en whisky, Engeland met cheddar, Denemarken met forel, Zweden met Zweedse broodjes. OostEuropa zet zijn eerste stappen in de supermarkt: boekweit uit Polen, yoghurt uit Bulgarije, wijn uit Roemenië. Maar van de drie Baltische staten en van Hongarije, Tsjechië, Slovakije, Kroatië en Slovenië ligt nog niets in de rekken. Ook Cyprus en Malta vinden we niet in het assortiment. 'Naarmate we meer naar Oost-Europa reizen zullen we ook meer die eetcultuur leren kennen en zal de vraag naar producten uit die landen stijgen', zegt Michiels. Ziet hij de afgelopen tien jaar grote verschuivingen in de Belgische vraag en eetcultuur? 'De vraag naar een lokaal geproduceerd, authentiek product neemt wel toe. Dat kan gaan om een Belgische lokaal geproduceerde kaas, maar ook om pasta uit een bepaalde Italiaanse regio of een heel specifieke Spaanse ham.' 'De trends bij de klant zijn voor een stuk ook contradictorisch. In de week wil hij vooral gebruiksgemak. Daarom verkopen we bereide maaltijden uit de Italiaanse, Zweedse, Spaanse, Portugese keuken. Die maaltijden worden in België geproduceerd, maar met producten uit het land van herkomst en volgens het originele recept. Maar in het weekend wil de Belg zelf in de keuken staan en daarvoor hebben we de Griekse pasta, Italiaanse pesto's, Spaanse ham. Zij komen wel origineel uit het land van herkomst. '

De Standaard, 16 september 2010


De KiK-quiz  TIP Uw leerlingen kunnen vanaf 10 januari 2011 weer meedoen met de KiK-quiz op www.kikquiz.be. De leuke meerkeuzevragen zijn aangepast aan hun leeftijd en de prijzenpot is absoluut de moeite waard. Met deze gratis actualiteitsquiz wil Kranten in de Klas de actualiteit ook in de klassen houden buiten de krantenveertiendaagse van KiK. Moedig uw leerlingen zeker aan om mee te spelen. De sterkste klassen worden aan het einde van het schooljaar uitgenodigd naar de grote finale in Brussel.

Krantenacties De 7 deelnemende kranten hebben ook elk hun eigen acties in het kader van Kranten in de Klas: http://www.krantenindeklas.be/index.php?id=92 Neem hiervoor contact op met de kranten zelf, zoals op bovenstaande website is beschreven. Zijn er ondanks de goede zorgen van de kranten toch problemen met de acties, dan kunt u mailen naar Kranten in de Klas zelf: [email protected]. Wij nemen dan contact op met de kranten en doen het nodige om u verder te helpen.

Colofon Heeft u opmerkingen of suggesties bij deze oplossingenbundel? Laat het ons weten! Mail naar [email protected] en we helpen u zo snel mogelijk verder. De auteurs Liesbeth Marckx Veerle Marckx Laatste update van dit document: 04.10.2010.


Oplossingen en achtergrond bij FLITS

Recommend Documents