Oplossingen en achtergrond bij BLITS

Oplossingen en achtergrond bij

BLITS 10-11 www.krantenindeklas.be

INHOUD Thema 1

Kranten van papier

5

Thema 2

Een dag in het leven van de krant

7

Thema 3

Online

9

Thema 4

De websitepromotor

13

Thema 5

Waarom lezen mensen kranten?

15

Thema 6

Nieuwsselectie

19

Thema 7

Krantenkoppen

21

Thema 8

Krantenbord

23

Thema 9

Speeltijd

24

Thema 10

Uit goede bron

25

Thema 11

Hoe wordt een krant gemaakt?

28

Thema 12

Kranten maken

29

Thema 13

De sportkrant

33

Thema 14

Geld, geld, geld

34

Thema 15

Het land in de krant

43

Thema 16

Europa, Europa!

44

2 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

VOORWOORD Beste leerkracht Welkom bij de nieuwste editie van Kranten in de Klas. Tienduizenden opdrachtenbundels vinden momenteel hun weg naar evenveel Vlaamse leerlingen. Ook dit schooljaar biedt het lesmateriaal van KiK jongeren de nodige prikkels om op ontdekkingstocht te gaan in het Vlaamse krantenlandschap. BLITS 10-11 is er zowel voor nieuwe KiK-gebruikers als voor leerlingen die voordien al met Kranten in de Klas hebben gewerkt. Het is weer een leuke mix geworden van nieuwe opdrachten met een paar onmiskenbare „succesnummers‟. U merkt dat de opdrachtenbundels ook dit jaar in een nieuw kleedje zijn gestopt. Er is weer extra veel aandacht besteed aan een aangename bladspiegel, wat het werkplezier voor uw leerlingen aanzienlijk verhoogt. Wil u de huidige bundel aanvullen met opdrachten van vorige schooljaren, dan kan dat. De opdrachtenbundels van de afgelopen zeven edities kunt u gratis downloaden via www.krantenindeklas.be en mag u vrij kopiëren voor uw leerlingen. Zoals steeds denken wij ook dit jaar aan uw pedagogisch comfort. In dit document vindt u niet alleen de oplossingen bij de meeste opdrachten, maar ook mogelijke invalshoeken voor uw lessen, weblinks, suggesties en achtergrondmateriaal. Om praktische redenen is de volgorde van de thema‟s en opdrachten in BLITS 10-11 aangehouden. Wil u uitgebreide achtergrondinformatie over de krantenwereld, neem dan zeker ook een kijkje in het pedagogisch katern, gratis te downloaden op http://www.krantenindeklas.be/index.php?id=132. Heeft u vragen of opmerkingen bij het lesmateriaal of deze didactische ondersteuning, contacteer dan het KiK-team via [email protected]. We wensen uw leerlingen en uzelf vele uren leesplezier met de kranten en bijzonder fijne momenten met BLITS 10-11. Met vriendelijke groeten Het team van Kranten in de Klas


INLEIDING De samenstelling van het krantenpakket In elk       

krantenpakket zitten 15 kranten: 1x De Tijd 2x De Morgen 2x De Standaard 2x Gazet van Antwerpen 2x Het Belang van Limburg 3x Het Laatste Nieuws 3x Het Nieuwsblad

Let op: op maandag verschijnt De Tijd niet op papier; op maandag telt een pakket slechts 14 kranten. De samenstelling is gebaseerd op de verkoopcijfers van deze kranten en op het aantal lezers per titel. Kranten die meer lezers hebben, zitten ook vaker in het krantenpakket van KiK.


Thema 1

Kranten van papier p 4

Opdracht 1-2 Bekijk de verschillende kranten. De leerlingen doorbladeren elke krant gedurende 5 minuten. De bedoeling is dat de leerlingen de 7 verschillende kranten leren kennen, en niet enkel hun eigen favoriet(en). Waak erover dat ze om de 5 minuten van titel wisselen – zoniet blijven ze hoogstwaarschijnlijk hangen bij de favoriete rubriek van hun favoriete krant. Gun iedereen de tijd om zelf op eigen tempo alle titels te verkennen. Spreek vooraf geen waarde-oordelen uit over de kranten: het is belangrijk dat iedereen zelf een mening vormt over wat hij goed en minder goed vindt aan elke titel, om er nadien met goede argumenten over te kunnen debatteren. Deze opdracht laat leerlingen actief op ontdekkingstocht gaan. Dit bevordert niet alleen het leesplezier en de zin om nog veel meer in de kranten te snuisteren, maar zet hen ook aan om dingen te ontdekken en bevragen waar ze anders misschien nooit interesse voor hadden getoond. Leerlingen oefenen een 35-tal minuten hun leesvaardigheid en leren de meest uiteenlopende dingen bij: van woordenschat en tekstopbouw tot de rubrieken van een krant en natuurlijk de actuele verhalen die erin staan. Stel: je krijgt met de klas een gratis jaarabonnement. Welke krant kies je persoonlijk? Waarom? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Welke krant kiest de klas? Waarom? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen. Kunnen de leerlingen hun persoonlijke keuze verzoenen met die van de rest van de klas? Hebben ze een afwijkende mening? Indien ja, hoe komt dat? - Bv. de klas is niet zo geïnteresseerd in voetbal, maar ik ben dol op de voetbalrubriek en die is het beste in krant X. - Bv. veel leerlingen in de klas kiezen krant Y, maar die is te moeilijk / niet uitdagend genoeg voor mij, ik heb liever minder/meer ... Het belangrijkste is dat leerlingen zich bewust zijn van hun eigen beweegredenen, en dat ze die voor zichzelf kunnen motiveren. Dit is een persoonlijke keuze, die niet hoeft te worden toegelicht voor de hele groep: liever een persoonlijk maar waarachtig dan een sociaal wenselijk antwoord.


 LET OP Een krant kies je naargelang je persoonlijke voorkeuren en interesses. Je keuze hangt af van de functies die je een krant toedicht. Wie een krant leest om zich degelijk te informeren over een bepaald onderwerp, kiest een andere titel dan wie zich vooral wil ontspannen. De voorkeur voor een bepaalde titel groeit geleidelijk. Er bestaat vaak een sterke relatie tussen de krantentitel van de ouders en die van hun kinderen: jongeren lezen later vaak de krant van hun ouders. Als leerkracht oefen je een gelijkaardige invloed uit op de leerlingen. De voorkeur voor een bepaalde titel suggereert misschien een afkeuring van de ouderlijke keuze. Jongeren zijn hier heel gevoelig voor. Het gevolg is conflict. Daarom blijf je als leerkracht het beste neutraal. Blijf echter wel waakzaam en kritisch, want de oefening speelt in op de vakoverschrijdende eindterm „opvoeden tot burgerzin‟. Door de kranten in deze oefening naast elkaar te leggen en er in de klas mee te werken, kunnen de leerlingen voor een groot stuk zelf uitmaken welke krant hen het meeste aanspreekt en waarom.

 XTRA

Wat maakt een krant een krant?

In principe wordt drukwerk als „krant‟ beschouwd als het beantwoordt aan de volgende vier criteria:  

 

uiterlijke kenmerken: krantenpapier, krantenformaat, (meestal) indeling in kolommen inhoud: kranten berichten over of leveren commentaar op lopende zaken van economische, sociale, politieke of culturele aard, bevatten een verscheidenheid aan artikels en zijn opinievormend verspreiding: verkrijgbaar via een abonnement, bij losse verkooppunten of het wordt gratis verspreid periodiciteit: regelmatige verschijning onder dezelfde titel, meestal dagelijks, minstens eenmaal per week

Bron: http://www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/dossier/abraham/omschrijving


Thema 2

Een dag in het leven van de krant p 5

Opdracht 1-2 Neem 1 exemplaar van de krant mee naar huis. Leg ze stiekem op de keukentafel, de salontafel of op een andere plek. Wat gebeurt er met de krant? Persoonlijk antwoord van de leerlingen. Ze noteren kort wat er met de krant gebeurt. Gebeurt er niet meteen iets mee, dan kunnen ze het nog (een paar) keer proberen. Nog steeds geen resultaat? Kunnen de leerlingen verklaren hoe dat komt? Bv.

mijn ouders hebben het veel te druk, ze hebben geen tijd voor de krant

Bv.

iedereen heeft ‟s ochtends de krant al gelezen (deze of een andere), ‟s avonds is er geen interesse meer voor

Bv.

bij ons wordt alleen krant X gelezen, voor krant Y en Z is er geen interesse

Enz. Let op: dit onderwerp kan gevoelig zijn, bv. ouders die niet goed kunnen lezen, gezinnen waar geen aandacht is voor lezen, enz. Wees erop voorbereid dat leerlingen uit moeilijke thuissituaties sociaal wenselijke of net heel spottende antwoorden kunnen verzinnen. Ken uw leerlingen en bedenk vooraf of dit voor (sommige) leerlingen het geval kan zijn en hoe u in daarop het beste kunt reageren.

Opdracht 3 Schrijf je verhaal in enkele regels neer en vertel het kort in de klas. Persoonlijke doe-opdracht voor elke leerling. Ze vertellen hun verhaal aan de klas. Mogelijke vragen ter bespreking:  in hoeveel gezinnen gebeurt er helemaal niets met de krant? 

speelt het moment van de dag een rol? (cf verse krant met vers nieuws bij het ontbijt; geen tijd of energie meer ‟s avonds, enz.)



zijn er conclusies te trekken over de populariteit van bepaalde kranten?



krijg je andere resultaten als je de favoriete katernen van je huisgenoten bovenaan legt? (sport, regio, strips, enz.)



Enz.


Kortfilm of fotoroman De klas wordt verdeeld in groepjes van 4 à 5 leerlingen. Hebben 2 of meer personen een zeer gelijkaardig verhaal, dan gaan ze elk in een verschillend team zitten. Elk team legt zijn teksten samen en kijkt hoe de verschillende verhalen bij elkaar passen. De leerlingen schrijven een scenario uit en gaan dan aan de slag met een film- of fotocamera. Met al dit materiaal werken ze een mooie fotoroman of kortfilm uit. De titel van hun werk mogen ze vrij kiezen.

 LET OP Niet iedereen heeft een eigen camera. Probeer te werken met materiaal van de school. Lukt dit niet, overweeg dan om deze opdracht over te slaan. Ken uw klas! Veel leerlingen hebben een gsm met camera. De beeldkwaliteit is dezer dagen zeer behoorlijk, zelfs bij goedkopere exemplaren. Maak hier gebruik van indien mogelijk. Maar opnieuw: ken uw leerlingen en vermijd dat mensen uit de boot vallen omdat ze niet over de „juiste‟ technische snufjes beschikken.


Thema 3

Online p 6

Kranten in de Klas is er zich van bewust dat niet iedere leerling even makkelijk toegang heeft tot het internet. Gezien het grote belang van het wereldwijde web in onze maatschappij, vinden wij het echter onontbeerlijk om ook aandacht te besteden aan de kranten op het internet. Veel leerlingen zijn zich niet bewust van het bestaan van online kranten, laat staan van de mogelijkheden en meerwaarde ervan. Met deze opdrachten leren de leerlingen de online kranten kennen en ontdekken ze dat zoekmachines als Google en Bing niet de enige toegangspoorten tot het wereldwijde web zijn. Hebben leerlingen thuis geen internet, hou daar dan rekening mee, zodat deze leerlingen niet gestigmatiseerd worden in de groep. Voorzie de mogelijkheid om deze taken op school af te werken, of geef de leerlingen voldoende tijd om bv. bij familie of vrienden of in de openbare bibliotheek het internet te raadplegen. Ook duotaken zijn een optie, waarbij u leerlingen die geen computer en/of internettoegang hebben, discreet samenzet met leerlingen die in hun buurt wonen en wel toegang hebben.

Opdracht 1-2 Surf gedurende 5 minuten naar elke krantensite. Zijn de verschillen groot tussen papieren kranten en krantenwebsites? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen

 XTRA

Kranten vergelijken (papier en online): criteria

Algemeen  dezelfde of andere artikels?  bron(nen): eigen reporters of berichtgeving van persagentschappen, andere kranten, enz.  hoeveelheid informatie: meer/minder (cf. lengte van de artikels, aantal artikels, plaatsing in de krant: op een opvallende plaats of niet, enz.)  aard van de informatie (bv. politieke uiteenzettingen, persoonlijke verhalen, enz.)  beeldmateriaal of niet  invalshoeken bij de verslaggeving (bv. toon van het artikel: sensatiebelust of heel droog, sec)  verhouding aantal verslagen versus aantal interviews  enz. Inhoud  kort en bondig, of diepgaand  gewichtige thema‟s, faits divers of iets tussenin  heel uiteenlopende onderwerpen of meer afgebakend 9 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

   

moeilijker of makkelijker te begrijpen (toegankelijkheid) meer of minder vernieuwend/verrassend eendags- of vervolgnieuws praktisch (bruikbaar in het dagelijks leven) of beschouwelijk (filosofisch, minder gericht op praktische bruikbaarheid)

Opmaak of vormgeving van de artikels: hoe zien ze eruit?  de grootte van de koppen  de ruimte die de artikels innemen  het aantal artikels per pagina  het gebruik van kleur  aantal foto‟s  aard van de foto‟s Doorverwijzingen  online ook: koppelingen naar audio en video, naar archief, externe websites, databanken, mogelijkheden tot online feedback (e-mail, forum, chat, contactformulier, blog, …) Lengte van de artikels: zijn ze lang, kort of iets tussenin?  Zinvoller dan een algemene vergelijking, is een vergelijking per rubriek of per thema. Advertenties: veel of weinig? Hoe zijn ze opgebouwd?  voor welke producten of diensten wordt er geadverteerd?  hoeveel reclame is er ten opzichte van redactionele inhoud?


 XTRA

Wat zijn de voordelen van een papieren krant? En van een online krant?

Papieren krant

VOORDELEN       

gebruiksvriendelijk makkelijk mee te nemen aangenaam leesbaar (ogen!) ontspannender betrouwbaarder (?) charmanter makkelijker: de krant heeft een voorselectie van het nieuws gemaakt op basis van wat haar lezers aanspreekt

NADELEN duurder eens gepubliceerd is het al snel „oud‟ nieuws papierafvalberg (>< recyclage) het formaat is niet altijd even handig inkt gaat af op handen (bij veel kranten is dit door verbeterde druktechnieken niet meer het geval!)

    

Internetkrant

VOORDELEN       

 

 

trendy constant up-to-date (permanente actualiteit) nieuws op maat selecteren (selectieinteractiviteit) nieuws „raten‟ aanvulling op traditionele media archieffunctie (hypertekstualiteit) goedkoper dan de papieren krant (de kost voor computer en internetaansluiting niet meegerekend) multimediale opties (audio, video, interactiviteit via web 2.0, enz.) webfeeds als RSS en Atom (je krijgt automatisch een melding zodra er nieuwe inhoud is, zonder dat je naar alle websites moet surfen) wereldwijd raadpleegbaar je kunt ook makkelijk regionaal nieuws lezen van andere regio‟s dan de streek waar je zelf woont

NADELEN      





computer en internetaansluiting zijn duur online lezen is minder aangenaam voor de ogen leest trager dan op papier minder lineaire vorm van lezen intensiever, minder ontspannend de online krant kun je niet meenemen voor onderweg (tenzij je een iPad hebt én jouw krant daarop beschikbaar is) de online krant vraagt meer inspanning van de lezer: informatie wordt minder voorgeselecteerd en voorgestructureerd dan op papier de online krant is arbeids- en tijdsintensief (bv. bij een tragere internetverbinding)


 LET OP Het is niet met zekerheid te zeggen wat beter is voor het milieu: de papieren- dan wel de internetkrant. Verschillende studies spreken elkaar hieromtrent tegen (cf. papierverbruik en transport bij de papieren krant versus productie, transport en gebruik van computermateriaal, plus energieverbruik voor de online krant). Een belangrijke kanttekening is wel dat het krantenpapier van onze kranten voor een zeer groot deel bestaat uit gerecycleerd papier, en dat de gebruikte inkten van de milieuvriendelijkste zijn die er bestaan. De papierindustrie licht hierover een en ander toe op http://www.paperchainforum.org/krant.html

Opdracht 3 Welke informatie is het betrouwbaarst? Waarom? Persoonlijk antwoord van de leerlingen. Bedenkingen: - Er is een verschil tussen „internetkrant‟ (een nieuwssite dus) en „een kopie van de papieren krant op het internet‟ (bv. bij De Morgen, De Standaard en De Tijd). Hou hiermee rekening bij de discussie. - Er is voorts een groot verschil tussen „het internet‟ en „de kranten op het internet‟. Informatie die je vindt door te googelen, is veel minder gecontroleerd dan de artikels die door de kranten zijn gecheckt voor ze op de krantensite komen. - Bij sommige kranten (bv. Het Nieuwsblad) is er een grote overeenkomst tussen de artikels in de papieren krant en die op hun internetversies. Bij andere kranten vind je niets tot weinig van de papieren krant terug op het internet (bv. Het Laatste Nieuws): daar staan beide publicaties volledig los van elkaar. - Wat met de bedenking „een krant is een krant – of ze nu op papier of op het internet verschijnt, maakt eigenlijk niet uit wat de betrouwbaarheid betreft‟? (hou bij het antwoord rekening met bovenstaande opmerkingen)

Opdracht 4 Vul onderstaande zinnen in. Kies telkens 1 van de 7 krantensites. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen. Waak erover dat leerlingen niet elke keer dezelfde krant invullen: het is de bedoeling dat ze degelijk vergelijken en nadenken.


Thema 4

De websitepromotor p 8

Maak eerst de oefeningen van het thema 3, Online.

Opdracht 1-2 Verdeel de klas in groepjes van 7: de 7 promoteams. Elk promoteam kiest een website en surft nog een tiental minuten op die site. Elk team schrijft de positieve en negatieve aspecten van zijn website op een blad papier. De leerlingen kunnen hiervoor gebruik maken van de vragen in Blits, maar moeten er zelf ook nog zeker 5 bedenken. Mogelijke argumenten  Actueel: de site is zeer snel met het brengen van nieuws  Betrouwbaar: als ik betrouwbare info zoek, is dit de site waarnaar ik spontaan surf  Gebruiksvriendelijke navigatie: ik vind snel wat ik zoek  Overzichtelijkheid: ik zie snel wat belangrijk is en/of wat nieuw is  Selectie: de onderwerpen interesseren mij  Volledigheid: hier staat veel informatie bij elkaar  Crosslinks: ik krijg tips voor gerelateerde artikels op en buiten de site, waardoor ik snel veel over een onderwerp te weten kom  Archief: het archief is uitgebreid, gebruiksvriendelijk, handig, compleet, enz.  Vormgeving: ik vind dit een mooie site: hij is rustig en niet schreeuwerig (of, het tegenovergestelde: er is veel variatie in kleur en stijl en dat vind ik leuk), de vormgeving leidt mij niet te veel af (of: er is veel beweging op de site, waardoor ik altijd weer nieuwe dingen zie om op te klikken, en dat vind ik prettig)  Illustratie: ik hou van de foto‟s, infografieken, cartoons, enz. op deze site  Interactie: ik hou van het forum, de mogelijkheid om te reageren, je kunt makkelijk vanalles delen via Facebook, Twitter, enz.  Handige opties: bv. een artikel bewaren om later te lezen, een artikel in een lijst van favorieten zetten, RSS-feeds, enz.  Enz.

Opdracht 3 Elk promoteam presenteert zijn website aan de klas. Elk team probeert de klas ervan te overtuigen dat zijn website de beste is. De leerlingen prijzen hun product aan als goede verkopers: met veel productkennis, kennis van de markt en de concurrentie, maar ook eerlijk, betrouwbaar, luisterbereid en met empathie voor de toehoorders. Meer uitleg vindt u op pagina 8 van Blits.

Opdracht 4-6 De andere teams luisteren en noteren hun opmerkingen. De leerlingen noteren wat ze goed en slecht vinden aan de verkoops- en presentatietechnieken van hun medeleerlingen. Overleg na de presentaties met de rest van de klas. 13 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Bepaal met de klas welk team zijn website het best heeft weten te verkopen. De leerlingen leggen ook uit waarom ze dat vinden. Werden er spreek- en presenteerfouten gemaakt? De klas bespreekt alle fouten die werden gemaakt tijdens de presentaties. Daarna wordt besproken hoe ze deze fouten in de toekomst kunnen vermijden.

Opdracht 7 Noteer alle suggesties en ideeën per krant. Alle tips die werden bedacht om krantenwebsites nog beter te maken, stuur je naar [email protected]. KiK bezorgt de tips graag aan de krantenmakers.

Opdracht 8 Hou een duel De twee beste verkopers (of andere leerlingen die zich geroepen voelen) nemen het tegen elkaar op en voeren een debat of houden een soort battle (zoals in de rapwereld) waarin ze tegen elkaar uitkomen. De andere leerlingen beoordelen de geloofwaardigheid van de argumenten en de overtuigingskracht van de sprekers. Op basis hiervan kiezen ze een winnaar.


Thema 5

Waarom lezen mensen kranten? p 10

Opdracht 1 Wat zijn volgens jou de belangrijkste redenen om een krant te lezen? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Mogelijke antwoorden:            

Omdat ze “mee” willen zijn Om hun kennis up-to-date te houden (bv. wat je ooit op school hebt geleerd, wordt soms door nieuw onderzoek weerlegd. De nieuwe info vind je dan bv. in de krant) omdat ze willen meepraten over wat er in de wereld gebeurt: de krant helpt om alles beter te begrijpen en om een eigen mening te vormen omdat ze mee willen leven met wat andere mensen doen, voelen en denken omdat ze met de krant vergroeid zijn, omdat ze het zo gewoon zijn: het is een prettig ritueel, bv. bij het ontbijt of op de trein omdat het hen ontspant en even tijd voor zichzelf geeft omdat het hen op ideeën brengt voor aankopen, werk, vrije tijd, enz. omdat de krant schrijft over hun idolen of over mensen die ze persoonlijk kennen (bv. sportrubriek, regionieuws, enz.) omdat ze (een deel van) de actualiteit willen (of moeten) volgen voor school om de wereld en andere mensen beter te begrijpen om inspiratie op te doen voor hun (kunst)creaties, bv. onderwerpen voor hun blog, sterke beelden voor een schilderij, inspiratie voor een kortverhaal of een liedje, enz. enz.

Voor volwassen cursisten ook:  om op de hoogte te blijven voor hun job  om beter geïnformeerd hun geld te beleggen  enz.

 XTRA

Waarom lezen anderen niet graag een krant?

Waarom niet? Bv. mensen  hebben geen tijd  hebben geen zin  hebben geen interesse  vrezen dat het allemaal te ingewikkeld is  hebben te weinig voorkennis  vinden het formaat niet handig om te lezen  enz.


Opdracht 2 Wat zijn de voordelen van kranten in vergelijking met andere media? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen Voordelen kranten op papier  gebruiksvriendelijk  makkelijk mee te nemen  aangenaam leesbaar (ogen!)  ontspannender  betrouwbaarder (?)  charmanter  makkelijker: de krant heeft een voorselectie van het nieuws gemaakt op basis van wat haar lezers aanspreekt Voordelen kranten online via PC of laptop  constant up-to-date (permanente actualiteit)  nieuws op maat selecteren (selectie-interactiviteit)  nieuws „raten‟  aanvulling op traditionele media  archieffunctie (hypertekstualiteit)  goedkoper dan de papieren krant (de kost voor computer en internet-aansluiting niet meegerekend)  multimediale opties (audio, video, interactiviteit via web 2.0, enz.)  webfeeds als RSS en Atom (je krijgt automatisch een melding zodra er nieuwe inhoud is, zonder dat je naar alle websites moet surfen)  wereldwijd raadpleegbaar  je kunt ook makkelijk regionaal nieuws lezen van andere regio‟s dan de streek waar je zelf woont Voordelen kranten onderweg via smartphones, tablet, e-readers, enz.  trendy / hip  de actuele krant altijd direct beschikbaar  met extra applicaties (toepassingen)  makkelijk mee te nemen  compact


 XTRA

: krantenartikel van 02.04.2010 over de stand van zaken rond de online krant

De Vlaamse uitgever in het land van e-reading Ook in ons land belooft dit het jaar van e-reading te worden. Met tablets als de iPad van Apple wordt lezen op een scherm ook interessant om kranten en tijdschriften te lezen. Maar er is nog flink wat werk aan de winkel. Het eerste e-reading event van de Lage Landen vond recentelijk plaats in Eindhoven. Op 10 juni komt er wegens het grote succes een editie in Brussel. En morgen levert Apple in de VS zijn eerste iPads, iets wat ook in ons land de nodige aandacht krijgt. Daarmee lijkt het hele ereading gebeuren ook bij ons aan een opmars te kunnen beginnen. In landen als de VS of Nederland zijn e-readers, het toestel waar je elektronische boeken mee kan lezen, al langer populair. Van sommige titels verkoopt de online boekenwinkel Amazon bijvoorbeeld al meer elektronische dan papieren exemplaren. In Nederland werden er volgens onderzoeksbureau GFK Retail and Technology tot nu toe zo'n 37.000 e-readers verkocht, waarbij er per toestel gemiddeld slechts drie digitale boeken zouden zijn aangekocht. Maar de belangrijkste Nederlandse e-boekenwinkel Bol.com verwacht dit jaar wel zo'n 250.000 tot 400.000 e-boeken te kunnen verkopen. Voor ons land zijn er nog geen relevante cijfers bekend. Het fenomeen staat bij ons, nog meer dan in andere landen, nog echt in de kinderschoenen. Dit is op zich niet per se slecht. De Vlaamse boeken-, magazine- en krantensector staat economisch sowieso niet enorm sterk, en kan het zich niet veroorloven om zomaar wat te experimenteren. Het is dus beter om in te stappen in een markt die zich al iets beter aan het ontwikkelen is. Lokaal aanbod Anderzijds moeten de Vlaamse uitgevers ook niet meer te lang wachten om initiatieven te ontwikkelen en een positie in te nemen. Als ze te lang wachten, zullen grote buitenlandse spelers als Amazon, Apple of Google ook onze markt inpalmen. Voorlopig hebben zij nog te veel werk met de Amerikaanse en grote Europese markten, maar naar verwachting zullen ze in de loop van volgend jaar ook in ons land met een lokaal aanbod komen. Als de uitgevers dan niet klaarstaan met een eigen verkoopsmodel, zullen ze gedwongen worden om aan de voorwaarden van de grote spelers te werken. Dat betekent niet alleen dat ze hun producten aan minder interessante tarieven kunnen verkopen, maar vooral dat ze de controle en de klantenbinding kwijt zijn. Vooral voor de uitgevers van magazines en kranten zou dit laatste een groot probleem zijn. Een belangrijk deel van hun inkomsten komt van advertenties en extra diensten of producten die ze aan hun abonnees kunnen verkopen. Het is nog niet duidelijk welke advertentiemodellen er op e-readers zullen opduiken, maar de meest dominante speler in de keten zal daar ongetwijfeld over beslissen.


Hetzelfde geldt voor de gegevens van abonnees. Als bedrijven als Apple of Amazon abonnementen verkopen in hun onlinewinkels, krijgen de uitgevers daar waarschijnlijk slechts een deel van. Alleen Apple of Amazon beschikken over de klantgegevens en kunnen hem ook andere producten of advertenties op maat aanbieden. Voor de uitgevers valt zo een grote bron van inkomsten weg. In de boekenbranche hebben de uitgevers goed begrepen dat ze moeten samenwerken. Hun sectororganisatie Boek.be heeft vorig jaar al e-boek.org opgezet als eerste experiment met de verkoop van e-boeken. Boek.be heeft daarnaast nog vergevorderde plannen (zie kaderstuk). Ook de kranten- en tijdschriftenuitgevers zijn zich bewust van het nieuwe fenomeen, maar ze lijken voorlopig de kat uit de boom te kijken. Een krant als De Tijd heeft enkele jaren geleden wel meegewerkt aan een experiment met een versie op een e-reader, maar momenteel zijn er geen Vlaamse kranten die echt al een versie voor e-readers beschikbaar hebben. Bij de tijdschriftenuitgevers volgen de grote spelers zoals Roularta of Sanoma het e-reading gebeuren wel op de voet, maar ook hier zijn er nog weinig concrete plannen. Investeren Het probleem zit vooral bij de enkele tientallen kleinere magazine- en nieuwsuitgevers die Vlaanderen telt. Voor hen biedt het e-reading gebeuren interessante perspectieven. Dankzij het elektronische formaat kunnen ze hun uitgaven een grote meerwaarde bieden door er interactiviteit en multimedia aan toe te voegen. En omdat de distributie via onlinekiosken een pak makkelijker en goedkoper loopt, krijgen ze een potentieel groter bereik. Maar e-reading stelt hen ook voor enkele problemen. Om hun elektronische publicatie een meerwaarde te geven, zullen ze niet alleen hun eindproduct maar ook hun werkprocessen moeten aanpassen. Dit vergt flink wat investeringen in studiewerk en automatisering, iets waar de meeste uitgeverijen niet het budget en de mankracht voor hebben. Daarom zouden ze het onderzoek en de marktverkenning het best collectief aanpakken, zoals Boek.be dat voor de boekensector doet. In Nederland hebben bijvoorbeeld een veertigtal magazine-uitgevers zich verenigd. www.ereadingevent.be De Standaard, 2 april 2010


Thema 6

Nieuwsselectie p 11

Opdracht 1 Wat is het verschil tussen een subjectieve en objectieve tekst? In een objectief stuk beperkt de schrijver zich tot controleerbare feiten. In een subjectief stuk komt ook de eigen mening van de auteur aan bod.

Opdracht 2 Zoek 3 voorbeelden van subjectieve rubrieken. 

Recensie (boek, film, theaterstuk, restaurant ...)



Column



Krantencommentaar (redactioneel standpunt)



Opiniestuk



Lezersbrief

Ook reisreportages, kookrubrieken, enz. kunnen subjectief gekleurd zijn.

Opdracht 3-4-5 Wat vind je het meeste in de krant: goed nieuws of slecht nieuws? Waarom? Doorgaans vind je vooral minder goed nieuws. Moet er meer goed nieuws in de krant komen? Waarom? Persoonlijk antwoord van de leerlingen. Toelichting Hoe raar het ook mag klinken: veel mensen gaan spontaan (en vaak onbewust) op zoek naar berichten met slecht nieuws. Wie leest hoe slecht anderen het hebben, is diep vanbinnen een beetje opgelucht dat hij het zelf beter heeft. Op die manier kan slecht nieuws je toch een “goed” gevoel geven. Goed nieuws wordt algauw als normaal, vanzelfsprekend bevonden, en dus minder lezenswaardig. Slecht nieuws is vaak spectaculairder en/of raakt je in je emoties. Een „straf‟ slechtnieuwsverhaal biedt vaak meer gespreksstof: je kunt je er samen met anderen aan ergeren, klagen over hoe dit vermeden had kunnen worden, discussiëren over hoe jij de besproken problemen zou aanpakken, enz. Goed nieuws kan je snel een goed, warm gevoel geven. Goednieuwsberichten zijn nodig om het evenwicht te bewaren.


Wie alleen maar slecht nieuws hoort, voelt zich daar op den duur ook persoonlijk slecht bij. Je krijgt dan een negatief, pessimistisch beeld van de wereld, wat een grote impact kan hebben op je persoonlijk welzijn en op de manier waarop je in het leven staat en met anderen omgaat. Elke krant biedt je een (persoonlijk gekleurde) blik op de wereld, een selectie van wat op onze planeet aan de gang is. Kranten dragen hier dus een grote verantwoordelijkheid. Ze bepalen immers voor een stukje mee hoe de lezer naar de wereld kijkt, en daardoor hoe die lezer denkt, voelt en handelt.

 XTRA

Het Belang van Limburg heeft ook een GoedNieuwsKrant. Een initiatief dat navolging verdient?


Thema 7

Krantenkoppen p 12

Opdracht 1-2 Wat is een stijlfiguur? De leerlingen zoeken het antwoord bv. in een woordenboek, in het Lexicon van Literaire Termen (Van Gorp e.a.), via een betrouwbare internetbron, enz. Definitie Van Dale: uitdrukking die een stijleffect teweegbrengt door bijzondere formulering, bijzonder gebruik van een woord of afwijking van de gebruikelijke zinsbouw. Zoek voor elke stijlfiguur een definitie die je zelf begrijpt. De leerlingen zoeken het antwoord in een woordenboek of op het internet Definities Van Dale: 

Woordspeling: het gebruik van een woord of een combinatie van woorden in verschillende zin tegelijkertijd, om een bepaald effect te bereiken.



Personificatie: persoonsverbeelding, zaak die als persoon is voorgesteld (de dood waart rond, de lente strooit haar bloemen)



Alliteratie of stafrijm: gelijkheid van beginklank (met man en muis, in rep en roer)



Hyperbool: overdrijvende, vergrotende uitdrukking (zo snel als de bliksem, een zee van tranen)

 XTRA

Stijlfiguren



Woordspelingen http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/923/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Woordspeling Personificatie http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/651/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Personificatie Alliteratie of stafrijm http://nl.wikipedia.org/wiki/Alliteratie Hyperbool http://nl.wikipedia.org/wiki/Hyperbool_%28stijlfiguur%29 Andere stijlfiguren http://www.cambiumned.nl/stijlfiguren.htm http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_stijlfiguren


 XTRA

De foutste woordspelingen

Surf naar de website van Radio 1 (http://www.radio1.be/programmas/mezz/1240777/). Bekijk met de klas de 12 foto‟s. Bespreek waarom deze woordspelingen zo grappig zijn en kies jullie favoriet. Ook de reacties van luisteraars-lezers zijn het lezen waard!

Opdracht 3 Schrijf bij de volgende krantenkoppen welke stijlfiguur er gebruikt is. 

De dood van een dorp: alliteratie of stafrijm, personificatie. Een hyperbool is het niet echt: het dorp is wel degelijk helemaal verwoest, en dus „dood‟.



Avatar loopt blauwtje op: woordspeling (de Avatar ìs een blauw mannetje), personificatie (de film als een mens)



Ze kan haar zoon niet zomaar zien: alliteratie of stafrijm



Belgische arbeidsmarkt lust migranten niet: personificatie



Ik stond op ontploffen: hyperbool



Liever lachen dan leren: alliteratie of stafrijm



Het glas is halfvol - sterkedrankreuzen Diageo en Pernod Ricard leggen vlakke jaarcijfers voor: woordspeling (glas / sterkedrankreuzen) (hier is de ondertitel dus ook van belang!)

Opdracht 4-5 Zoek voor elke stijlfiguur nog 1 voorbeeld uit de kranten. Antwoord afhankelijk van de actualiteit gedurende de KiK-weken. Knip de leukste stijlfiguren uit. Bekijk met de klas welke stijlfiguren er nog uit de bus komen en benoem ze samen.


Thema 8

Krantenbord

p 14

In het midden van Blits vind je een dobbelspel in de vorm van een ganzenbord, maar dan helemaal in het teken van kranten: het krantenbord. Verdeel de klas in groepjes van een viertal personen. Elke groep heeft een krantenbord (uitneembaar in het midden van Blits) en twee dobbelstenen. Iedere speler heeft een pion. De leerlingen gooien om beurt. Komen ze op een fotovakje, dan moeten ze de bijhorende opdracht uitvoeren (zie handleiding „Krantenbord‟ pagina 14 in Blits). De winnaar is diegene die als eerste het middenvak bereikt. Dit spel bevat tal van doe- en denkopdrachten, volledig in het teken van kranten.


Thema 9

Speeltijd

p 15

Opdracht 1 Kruiswoordpuzzel De oplossingen staan op pagina 31 van Blits

Opdracht 2 Sudoku De oplossingen staan op pagina 31 van Blits.

Opdracht 3 Woordzoeker De oplossingen staan op pagina 31 van Blits.


Thema 10

Uit goede bron

p 19

Opdracht 1 Wat is het verschil tussen citeren en parafraseren? Citeren: een passage letterlijk overnemen Parafraseren: een passage weergeven (omschrijven) in je eigen woorden

Opdracht 2 Citeren en parafraseren zijn niet alleen toegestaan op school, maar ook voor journalisten. Alleen: je mag niet vergeten je bron te vermelden. Als je citeert, zet je de geciteerde tekst typisch tussen aanhalingstekens. Ook bij parafraseren moet je duidelijk aangeven welke ideeën en teksten je hebt overgenomen, en welke van jezelf zijn. Doe je dat niet correct of zelfs helemaal niet, dan bezondig je je aan plagiaat: het overnemen van ideeën of teksten van anderen, zonder daarbij de bron te vermelden. Je steelt dan de gedachten van die anderen en doet alsof ze de jouwe zijn.

Opdracht 3 Wat is het nut van auteursrecht? Dankzij het auteursrecht kunnen auteurs (schrijvers, fotografen, componisten, enz.) 1. een vergoeding krijgen voor hun werk 2. beslissen wat er met dat werk gebeurt. Je mag niet zomaar zonder toestemming veranderingen aanbrengen in het werk van een auteur. Soms wil de maker zijn werk ook niet in verband gebracht zien met bv. een bepaalde politieke partij, een vereniging, een doel, enz.

Opdracht 4 Waarom houden sommige mensen toch geen rekening met het auteursrecht? 

Ze denken er gewoon niet aan dat ze er rekening mee moeten houden



Onwetendheid



Onoplettendheid



De idee dat ze er ongestraft mee weg zullen komen



...


Opdracht 5 Wat kan er gebeuren als je de auteurswetgeving toch schendt? De strafrechter kan verschillende straffen opleggen: een geldboete tussen € 100 en € 100.000, een gevangenisstraf en/of de sluiting van de inrichting van diegene die zich schuldig maakt aan plagiaat. Als de auteur van het werk door het misdrijf schade geleden heeft, kan de strafrechter je ook een schadevergoeding laten betalen. Studenten die betrapt worden op plagiaat, krijgen soms een 0 voor het betreffende vak en moeten daardoor bv. mogelijks hun jaar overdoen. Bron: http://www.fleetproject.be/nl/tools/vademecum-juridischeknelpunten/journalist/auteursrecht-journalist/auteursrecht-inbreuken/handhaving/hetmisdrijf-van-namaking/

Opdracht 6 Wat mag mevrouw Vermeulen doen zonder toestemming? Waarvoor moet ze betalen? 1. In de krant staat een boeiend artikel over Winston Churchill. Mevrouw Vermeulen knipt het artikel uit, schrijft er bron en datum bij en kopieert het voor alle 76 leerlingen van 6 TSO. Ze gebruikt het artikel in haar lessen over de Tweede Wereldoorlog; de leerlingen bewaren het in hun cursusmap. Dit mag zonder toestemming omdat het artikel enkel voor onderwijsdoeleinden wordt gebruikt.

2. Mevrouw Vermeulen scant het artikel uit de papieren krant en gebruikt het in haar lessen met het digitale schoolbord. Dit mag ook zonder toestemming. Volgens de Auteurswet mag je "korte fragmenten" kopiëren uit educatieve en andere boeken. Tijdschrift- en krantenartikelen mag je volledig kopiëren, tenzij het artikel het volledige nummer of een overwegend deel van het tijdschrift zou omvatten. Ook foto‟s mag je in een onderwijscontext in principe volledig kopiëren zonder toestemming van de rechthebbende. De kopie dient hier bovendien duidelijk als illustratie bij onderwijs, een andere wettelijke voorwaarde. De lerares streeft ook geen winst na met de kopieerhandeling. Het gratis of tegen kostprijs aanbieden van de kopieën is wettelijk in orde. http://www.boek.be/doedekopieertest/kopieertest.html


3. Mevrouw Vermeulen heeft ook een eigen website over de Tweede Wereldoorlog. De meeste van de websitebezoekers zijn leerlingen van haar school. Ze zet het artikel op haar website en vermeldt er bron en datum bij. Hiervoor moet mevrouw Vermeulen een vergoeding betalen. De website is immers publiek. Dit is krantenartikels scannen met het oog op de verspreiding ervan via e-mail, gesloten netwerken (intranet/extranet) of een publieke website http://www.reprocopy.be/index.php?id=19

 XTRA: over auteursrecht en hoe daar soms een stevig loopje mee wordt genomen

Taiwanese student wint wedstrijd rond copyright met gekopieerd werk Met een werk dat hij van een Nederlander gekopieerd had, heeft een student in Taiwan een wedstrijd gewonnen die in het teken van respect voor auteursrecht op design staat. De organisator van de wedstrijd heeft de prijs gisteren ingetrokken. De dienst voor intellectueel eigendom die de wedstrijd organiseert, zei dat Wu Chih-wei gediskwalificeerd was en verzocht hem de medaille en de 5.000 Taiwanese dollar (118 euro) die aan de prijs verbonden was, terug te geven. Een vrouw had de dienst gesignaleerd dat het werk van de student een kopie was. Wu won de prijs met een ontwerp van een papieren vliegtuigje dat hij van Dennis Sibeijn had afgekeken. Het werk van Sibeijn heet Truth en staat op het internet. Wu zei dat hij het werk gekopieerd had omdat hij het geld nodig had. De Morgen, 24 september 2010


Thema 11

Hoe wordt een krant gemaakt?

p 20

Opdracht 1-2 Kolom 1

Kolom 2

Kolom 3

Zo komt het nieuws

Verzamelen

1b. feit-nieuws-gebeurtenis

in de krant

2e. journalistiek-verslaggeving-nieuwsgaring Verwerken

3j. selectie 4d. redactie

Vormgeven

5h. lay-out-opmaak-bladschikking-vormgeving 6a. proefdruk-eindredactie

Zo komt het nieuws

Vermenigvuldigen

bij de lezers

7c. drukken 8f. expeditie of verzending

Verspreiden

9i. bedeling-distributie-bezorging 10g. lezen!


Thema 12

Kranten maken p 21

Meer informatie over de Krantenmaker met demovideo‟s en een geschreven handleiding vindt u op http://www.krantenmaker.be/index.php?id=4.

Opdracht 1 Kies met de groep één van de volgende thema’s. Persoonlijke keuze van de leerlingen

Opdracht 2 Schrijf je artikel in Word of in de Krantenmaker. De leerlingen kunnen hun eigen klas-of schoolkrant maken op www.krantenmaker.be. INHOUD: wat ga je schrijven?  

Op je bladzijde mogen teksten, interviews, foto‟s, infografieken, … . Maak er iets moois van! Denk bij het schrijven aan de 5 W‟s en H: wie? – wat? – waar? - wanneer? – waarom? – hoe?

VORM : hoe moet je tekst eruit zien?     

Blader even door de kranten. Je vindt meteen talloze voorbeelden! Zorg ervoor dat je artikel heel echt lijkt, met een kop, een inleiding en tussenkoppen. Heb je een computer ter beschikking? Dan kun je meteen aan de slag met een tekstverwerker als Word. Foto‟s fleuren het geheel op. Maak bij de opmaak gebruik van „tekstreliëf‟ De opmaak en de structuur van een tekst leren je snel iets over de inhoud. Als je weet wat je kunt verwachten, begrijp je veel sneller waarover de tekst gaat. Stel je voor dat er in de krant nergens een kop zou staan!


Ieder zijn plek

Allemaal lettertjes

Aan de kant Of verder weg

Vetgedrukt Onderstreept

Cursief of schuingedrukt HOOFDLETTERS en de hele kleintjes

Soms

wat hoger

of net wat lager

Met een leeg lijntje  ertussen: de Helemaal rechts Of in het midden

Orde in de tekst! Puntsgewijs  in  een  kolom Of gewoon allemaal achter elkaar, op 1 lijn, netjes in de rij

 XTRA

Maak je eigen klaskrant met de KrantenMaker

De leerlingen kunnen samen of individueel hun eigen klas-of schoolkrant maken op www.krantenmaker.be. Ze kunnen een onderwerp kiezen uit vraag 2 of kiezen er zelf een. De nieuwe basisversie KrantenMaker Flits is extra snel, eenvoudig en makkelijk te gebruiken. U werkt alleen aan een krant, zonder redactie. Deze versie is geschikt voor leerlingen vanaf 10 jaar. Een leerling of leerkracht kan helemaal alleen een krant maken, maar hij kan net zo goed samenwerken met een paar vrienden of collega‟s. Aangemaakte kranten bewaren, doormailen en afdrukken, het kan allemaal met de KrantenMaker. De KrantenMaker wordt u kosteloos aangeboden door Kranten in de Klas. Er is geen specifieke software nodig. De KrantenMaker draait zowel op pc als op Mac. Alles gebeurt online via uw browservenster. De KrantenMaker werkt in de meest courante browsers (Internet Explorer 7, Mozilla Firefox 2, Safari, ...).

 XTRA

Nieuwsberichten

Waarop moet je zoal letten om een degelijk nieuwsbericht te schrijven?



http://mens-en-samenleving.infonu.nl/communicatie/25336-journalistiek-het-schrijven-

van-nieuwsberichten.html

 XTRA  

Nieuwsbronnen voor de journalist

eigen ervaringen eigen onderzoek 30

Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

        

collega‟s-journalisten persoonlijk netwerk van familie, vrienden, kennissen, enz. persagentschap (anonieme) tipgevers andere kranten (binnen- en buitenland) radio en televisie (en teletekst) betrouwbare websites en blogs andere internetbronnen enz.

 zie ook www.journalinks.be

 XTRA                

kritische instelling nieuwsgierigheid leergierigheid brede algemene kennis logisch redeneervermogen open geest mensenkennis contactvaardigheid (goed kunnen luisteren en praten) vertrouwen uitstralen (om informatie los te krijgen) objectief indien nodig (bv. niet in een column of opiniestuk!) eerlijkheid een goed gevoel voor taal doorzettingsvermogen relativeringsvermogen (bv. om zelf tegen kritiek te kunnen) zelfzekerheid (mag niet te veel angst hebben) enz.

 XTRA 



  



Talenten van een goede journalist

Wat moet je leren en studeren om zelf journalist te worden?

Je hoeft geen specifiek journalistieke opleiding genoten te hebben om journalist te zijn. Veel journalisten zijn germanist, geschiedkundige, socioloog, filosoof, enz., maar anderen zijn gewoon een kei in het specifieke vakgebied waarover ze schrijven (bv. economisten, politicologen, biologen, enz.) Kennis van het onderwerp waarover je schrijft (bv. sport, muziek, gerechtsverslaggeving, enz.), de geschiedenis van het thema, mensen die belangrijk zijn in de branche, specifieke terminologie, enz. Kennis van de actualiteit (zoveel mogelijk onderwerpen) Taalvaardigheid: uitstekend leren luisteren, spreken, lezen, schrijven enz.

XTRA

Schrijven voor het web, voor wie een online krant wil beginnen

Schrijven voor het web is een kunst apart. Deze website bevat handige tips en tricks over hoe je een goed artikel voor het web nu precies moet schrijven. 31 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010



http://www.jeugdwerknet.be/nieuws/perskanaal/schrijven-voor-het-web

Opdracht 3 Noteer de reacties op je klaskrant. Persoonlijk antwoord van de leerlingen.

Opdracht 4 Stuur een exemplaar van je krant naar [email protected].


Thema 13

De sportkrant

p 22

Opdracht 1 Welke papieren krant(en) raad je Milan en Jelena aan? Waarom? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Kranten met veel sportnieuws: Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws, ook Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg

Opdracht 2 Welke online krant(en) raad je hen aan? Waarom? Persoonlijk antwoord van de leerlingen

Opdracht 3 Wat is volgens jou belangrijk om een sportkant of sportsite goed te vinden? Persoonlijk antwoord van de leerlingen Mogelijke invalshoeken:  Veel fotomateriaal  Interviews  Mogelijkheid om videomateriaal te bekijken (websites)  Lay-out van sportkatern  Nieuwsselectie: ook regionaal sportnieuws  Artikels over niet-courante sporten  Overzichtelijke sportuitslagen  Enz.

Opdracht 4-5-6 Zoek de komende dagen in de sportrubriek naar spreekwoorden, uitdrukkingen, gezegdes en andere voorbeelden van kleurrijk taalgebruik. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen in functie van de actualiteit Zoek zelf 4 voorbeelden van oorlogstaal in de sportrubriek. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen in functie van de actualiteit Zoek zelf 4 voorbeelden van hoera-adjectieven in de sportrubriek. Persoonlijke antwoorden van de leerlingen in functie van de actualiteit


Thema 14

Geld, geld,geld

p 24

Opdracht 1 Welke kranten berichten veel over de economische wereld? Maak je top 3. Persoonlijk antwoord van de leerlingen Mogelijke volgorde: De Tijd, De Standaard, De Morgen Maar: ook Het Nieuwsblad heeft uitgebreide consumentenpagina‟s (met de nadruk op personal finance en de plaats van de mens in de economie) en ook de andere kranten ruimen graag ruimte in voor geldzaken (bv. belastingen, winkelprijzen, banktarieven, enz.)

Opdracht 2 Welke 3 bedrijven komen momenteel het meest in het nieuws? Antwoorden in functie van de actualiteit

Opdracht 3 Zoek een artikel over een beursgenoteerd bedrijf. Iedere leerling zoekt zelf (een ander) artikel over een beursgenoteerd bedrijf. Wat wil dat precies zeggen, genoteerd zijn op de beurs? Aandelen van het bedrijf kunnen door het grote publiek worden gekocht en verkocht. Voordelen van beursgenoteerd zijn  Kapitaal ophalen zodat je kunt investeren in groei  Naamsbekendheid / publiciteit  Nieuwe klanten aantrekken  Bevestigen van je status in de sector  Vergelijking van de waarde met die van andere bedrijven uit de sector  Enz. Nadelen van beursgenoteerd zijn  De beurs is heel wispelturig: de waarde van aandelen kan sterk stijgen, maar ook snel dalen. Dit houdt een groot risico in voor de aandeelhouders.  Gezichts- en inkomensverlies wanneer de aandelenkoers daalt. Klanten en aandeelhouders kunnen daaruit afleiden dat het niet zo goed gaat met het bedrijf.  Hoge prestatiedruk voor personeel en management (onder druk van de aandeelhouders)  Kosten en inspanning voor de informatieverwerking  Enz.


Opdracht 4 Waarom staat dit specifieke bedrijf nu in de belangstelling? Antwoord af te leiden uit het gekozen artikel en de informatie uit andere media.

Opdracht 5 Volg de beurskoersen van jouw gekozen bedrijf een week op de voet. Is de trend stijgend of dalend? Persoonlijk antwoord van de leerlingen in functie van de beursnoteringen.

Opdracht 6 Kan je deze stijging of daling in verband brengen met de manier waarop het bedrijf momenteel in het nieuws komt? De leerlingen houden enkele dagen de artikels over hun bedrijf bij, volgen radio en televisienieuws, enz. Ze lezen de artikels grondig en formuleren dan een antwoord.

Opdracht 7-8 De afgelopen jaren was er veel te doen rond de financiële crisis. Wat was het probleem met de crisis ook alweer?

Samenvatting: de Amerikaanse huizen- en hypotheekmarkt stortte in, grote zakenbanken gingen failliet en trokken de hele wereldeconomie mee in het dal. De financiële crisis (of kredietcrisis) ontstond in de zomer van 2007. Er gingen veel banen verloren, met prijsdalingen van woningen en lagere rentes op de spaarrekeningen tot gevolg. De voornaamste oorzaak van de kredietcrisis was de instorting van de Amerikaanse hypotheek- en huizenmarkt. In september 2008 gingen de zakenbanken Lehman Brothers en Merrill Lynch failliet. Omdat de Verenigde Staten een grote invloed hebben op de internationale markt, werd de volledige wereldeconomie getroffen.

 XTRA Financiële tsunami overspoelt beurzen Een nooit geziene financiële crisis veroorzaakt een aardverschuiving op Wall Street en een nieuwe 'zwarte maandag' op de beurzen. Lehman Brothers en Merrill Lynch verdwijnen, AIG nadert afgrond Wall Street ontwaakte gisteren in shock nadat bekend was geworden dat weer twee grote Amerikaanse zakenbanken van de kaart verdwijnen: Lehman Brothers en Merrill Lynch. Bovendien verloor het aandeel van AIG gisteren tot 70 procent van zijn beurswaarde nadat uitgelekt was dat de grootste verzekeraar ter wereld een noodkrediet van 40 miljard dollar aangevraagd zou hebben bij de Fed, de Amerikaanse centrale bank. 35 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

In reactie op deze 'financiële aardverschuiving' in de VS kleurden alle beurzen gisteren dieprood. De Europese beurzen sloten bijna 4 procent lager, de Bel20 verloor 3,5 procent en zakte ruim onder de drempel van 3.000 punten. Wall Street sloot 4,3 procent lager. De S&P500, de index van de belangrijkste 500 aandelen in de VS, daalde zelfs het meest sinds 9/11, zeven jaar geleden. Vooral het nieuws over Lehman Brothers, dat gisteren noodgedwongen bescherming zocht tegen schuldeisers, sloeg in als een bom. De weigering van de Fed om een overname van Lehman financieel te steunen, onderstreepte dat er wel degelijk limieten zijn aan overheidsinterventies. In dat licht moet ook de verrassende overname gezien worden van Merrill Lynch, het grootste beurshuis ter wereld, dat nu voor 50 miljard dollar wordt gekocht door Bank of America. Want de vrees bestond dat Merrill Lynch de volgende bankreus was die in acute nood zou raken. Of dit zal volstaan om een domino-effect in de rest van de financiële wereld te voorkomen, valt af te wachten. Lehmans faillissementsaanvraag kan tot wanorde leiden bij talrijke andere banken, die eerder nog met en in Lehman handelden. Gelukkig is de rechtstreekse blootstelling bij de Belgische grootbanken beperkt, benadrukt waakhond CBFA. Het meeste risico loopt Dexia, dat maximaal 500 miljoen euro kan verliezen. Elders is de schade veel groter. Alan Greenspan, de fel bekritiseerde ex-voorzitter van de Fed, zei dit weekeinde al dat het huidige financiële tumult 'een gebeurtenis is die maar eens in de honderd jaar voorkomt'. Wereldwijd hebben de banken al voor 514 miljard dollar aan boekhoudkundige verliezen geslikt en Greenspan verwacht dat er nog meer spelers zullen omvallen. Mede daarom werd er dit weekeinde door tien bankreuzen in allerijl een extra vangnet opgezet. Zij richtten een noodfonds van 70 miljard dollar op dat voor extra liquiditeit kan zorgen. Maar ook alle centrale banken namen extra maatregelen. De Fed verruimde zelfs de toegang tot noodkrediet door ook aandelen te aanvaarden als onderpand. 'Nooit gezien, maar noodzakelijk', reageerden specialisten. Ondertussen waarschuwen economen luidop voor de 'fall-out' op de reële economie. Die zou nog altijd onderschat worden. De Standaard, 16 september 2008, Nico Tanghe


Is die crisis nu opgelost, denk je? Persoonlijk antwoord van de leerlingen. Praat erover met de hele klas. Leerlingen staven hun antwoorden met berichten die ze in de kranten hebben gelezen. Mogelijke invalshoeken: Persoonlijk:  Wat voelen de leerlingen in hun eigen omgeving?  Hoe praten hun familieleden en vrienden over de crisis? Of komt het onderwerp niet aan bod? Algemeen-economisch:  Evolutie van de vastgoedmarkt: stijgende of dalende vastgoedprijzen?  Tewerkstelling: vallen er ontslagen en wordt er bespaard of investeren bedrijven opnieuw in personeel?  Bedrijven: productie opdrijven of beperken? Opnieuw investeren in gebouwen, reclame, enz? Uitbreiding of besparen?  Beurskoersen: algemeen stijgende of dalende koersen?  Consumentenvertrouwen: trend tot sparen of tot consumeren?  Overheid: besparen (minder subsidies, vernieuwing) of investeren?  Banken: stijgt of daalt de rente op spaarboekjes? Worden leningen duurder?  Enz.

Opdracht 9-10-11 2010 is het Europees jaar van de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. Er is de afgelopen maanden dan ook veel over het onderwerp verschenen. Een korte zoektocht op het internet biedt meteen heel wat informatie om rond dit thema te werken in de klas.

 LET OP Bijna 1 op de 5 kinderen in België leeft in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. Die verhouding kan in uw eigen klas hoger of net lager zijn, maar de problematiek is er wel degelijk. Hou hiermee rekening in uw lespraktijk. Deze opdrachten, hoe beperkt ook, kunnen zeer confronterend zijn voor (sommige van) uw leerlingen. Ken uw klas en bedenk vooraf goed hoe u met deze thematiek zult omgaan, wat u beter wel en niet kunt zeggen, hoe u in bepaalde situaties beter wel en niet reageert, enz. U vindt hierover heel wat tips op de site van het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen: http://www.vlaams-netwerk-armoede.be/index.asp?M=79 Een uitgebreide databank met tips en lessuggesties vindt u op http://www.armoede-inzicht.be Hoe voelt Charlotte zich in deze situatie? Persoonlijke antwoorden van de leerlingen bv. kwaad, triest/droevig, uitgesloten, eenzaam, teleurgesteld, ... Hoe wil Charlotte dat haar klasgenoten met haar omgaan? 37 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Persoonlijke antwoorden van de leerlingen. Terwijl Charlotte de krant leest, wordt ze af en toe geconfronteerd met dingen die ze wel leuk vindt, maar die zij zich niet kan veroorloven. Zoek hiervan 3 voorbeelden in de krant. Antwoorden in functie van de actualiteit.

Belangrijk: mensen in armoede lijden niet alleen onder de materiële gevolgen van die armoede, maar ook onder de vele vormen van stigmatisering en sociale uitsluiting die daarmee gepaard gaan. Besteed hier ook aandacht aan met de leerlingen. Bv. een artikel over jongeren en veiligheid op het internet. Charlotte heeft geen toegang tot het internet. Ze hoort de verhalen van de anderen en praat hen na, maar heeft geen idee van de discussies die op Facebook en Netlog leven. Ze kan dan ook moeilijk de gesprekken volgen op de speelplaats, want ze snapt al de „inside jokes‟ niet. Ze kan ‟s avonds ook niet chatten zoals veel van haar klasgenoten en is dus niet „mee‟. Hierdoor valt ze buiten de groep, al doet ze nog zo haar best om dat te vermijden. Bv. een artikel over het feit dat Belgen te veel medicijnen gebruiken. Charlottes moeder heeft dure medicatie nodig, maar kan die niet altijd betalen, waardoor het genezingsproces vertraagd wordt. Charlotte wordt bijzonder opstandig en kwaad als ze leest over de overconsumptie bij anderen. Ze denkt aan haar moeder die pijn heeft en de medicijnen wél effectief nodig heeft. Bv. Charlotte leest over de nieuwste rages in het fitnesscentrum. Ze is behoorlijk sportief en wil ook graag aan fitness, zumba en spinning doen. Alleen: een beurtenkaart is duur (om van een abonnement nog maar te zwijgen) en er is ook geen geld om achteraf te blijven kletsen bij een drankje in de bar – iets wat haar vriendinnen wel altijd doen. Enz.

Opdracht 12 Is armoede een veelbesproken thema? Persoonlijk aanvoelen van de leerlingen op basis van wat ze in de krant gelezen hebben. Noot: dit hangt voor een deel af van de periode waarin met kranten wordt gewerkt. Zo is 2010 het jaar tegen de armoede, en vooral in september en oktober 2010 is er bijzondere aandacht aan het onderwerp besteed. Wordt er in de loop van het jaar een rapport openbaar gemaakt, een actie of campagne opgezet, enz., dan is er ook meer aandacht voor het thema dan gemiddeld. Bij extreme weersomstandigheden (hitte, koude) is er meestal tijdelijk extra aandacht voor de leefomstandigheden van daklozen.

Opdracht 13 Moeten de kranten meer aandacht besteden aan het thema van sociale ongelijkheid? 38 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Persoonlijk antwoord van de leerlingen Mogelijke antwoorden:  Ja, om mensen ervan bewust te maken dat er ook in ons land relatief veel armoede is  Ja, om mensen er geregeld aan te herinneren dat armoede ook bij ons een realiteit is, zodat ze het niet vergeten  Ja, om mensen meer inzicht te geven in het leven van mensen in armoede, zodat er meer begrip groeit (bv. niet alleen rond de materiële kant van de zaak, maar ook omtrent de sociale gevolgen, bv. het gevoel uitgesloten te worden)    Enz.

Neen, er is al genoeg aandacht voor het thema Neen, ik word niet graag geconfronteerd met problemen en wil er dus liever niet over horen Neen, ik vind dit achtergrondinformatie en geen “nieuws” en dus moet het voor mij niet in de krant

 XTRA

- krantenartikels. Markering in vetjes door Kranten in de Klas.

Arme kinderen voelen zich in de eerste plaats buitengesloten Kinderen die in armoede leven voelen zich eerder buitengesloten dan arm, zo blijkt uit een onderzoek van Unicef België. Die organisatie ondervroeg daarvoor kinderen tussen 11 en 18 jaar oud. "De kinderen voelen zich anders, en dus uitgesloten", zegt Isabelle Marneffe van Unicef. Ze zijn ook vragende partij voor meer participatie, ze willen dat hun stem in het debat en bij het zoeken naar oplossingen gehoord wordt. "Daarbij moet er ruimte zijn voor persoonlijke begeleiding, de kinderen hebben steun nodig en begrip voor hun levensomstandigheden", zegt Marneffe. Uit de getuigenissen blijkt ook dat de kinderen worden geremd door een gebrek aan zelfvertrouwen om hun leven in eigen handen te nemen en zich los te worstelen uit de armoede. Familie en vrienden vinden ze ook bijzonder belangrijk, hoewel ze bij die vrienden soms een negatieve druk voelen die kan leiden tot delinquentie of drank- en drugsmisbruik. De jongeren zeggen ook dat ze vaak in een "niet ideale" wijk opgroeien, waar ze veel tijd op straat doorbrengen. Het rapport is overgemaakt aan staatssecretaris voor Armoedebestrijding Philippe Courard, die samen met Unicef, de Koning Boudewijnstichting en Eurochild pleit voor een proactief, coherent en gecoördineerd Europees beleid tegen kinderarmoede, gebaseerd op de rechten van het kind en participatie. Morgen en vrijdag wordt een Europese conferentie georganiseerd in Marche-en-Famenne, met als doel aanbevelingen op te stellen. "De Belgische regering moet tijdens het voorzitterschap van de EU het Europese beleid inzake kinderarmoede beïnvloeden", vindt Courard. De Morgen, 1 september 2010 39 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

1 op 5 kinderen kansarm Volgens een studie van Unicef leeft in België één op de vijf kinderen met een verhoogd risico op armoede. Daarmee boeken we de op vier na slechtste resultaten in de Europese klas. Prinses Mathilde bezoekt vandaag in Marche-en-Famenne een grote Europese conferentie over kinderarmoede. Kevin is een opvallend mondige kerel, die volgens Thomas Neefs, jongerenwerker bij de Antwerpse vzw Betonne Jeugd, een prima maatschappelijk werker zou zijn. Kevin zou niks liever willen worden, "maar ik kan nu geen drie jaar studeren. Ik moét werken, om mijn schuld af te betalen en om mijn ouders wat bij te springen, want zij hebben ook al 23 jaar voor mij gezorgd." Kevin groeide op in Antwerpen-Zuid. "Tot dat Justitiepaleis er kwam en de huurprijzen omhoog schoten. We werden verplicht om te verhuizen naar een sociale woning in de buurt van het Stuivenbergziekenhuis. Mijn pa was zeker niet van arme komaf. Hij komt uit een binnenschippersfamilie en had zelf ooit een binnenschip en meerdere huizen, maar na twee mislukte huwelijken is hij op nul teruggevallen. In het begin konden ze zich uit de slag trekken, maar toen mijn moeder drie keer kanker kreeg en ons gezin op één inkomen terugviel, ging het mis. Rekeningen bleven liggen. Op de duur kregen ze schulden." Kevin herinnert zich de uitsluiting op school. "Kinderen zijn kei-hard voor elkaar. Tuurlijk zagen ze dat mijn broeken uit de solden kwamen. En als je vier maanden met een kapotte bril moet rondlopen die met een veiligheidsspeld aaneen hangt, lachen ze je uit. Ik spijbelde, verliet de school en begon interims te doen. Door één stommiteit, waarbij ik in aanraking kwam met het gerecht, bouwde ik schulden op." Dankzij vzw Betonne Jeugd en zijn muziek klom Kevin uit de put. "Ik ben op de goede weg en werk nu bij de vzw Manus. Thuis aten wij soms drie dagen boterhammen, omdat er niks anders was. "Ik sla een maaltijd over, mijn maagzweer, weet ge wel", zei mijn vader dan, maar ik wist wel wat de échte reden was. Ik wil nu vooral hard werken, zodat mijn kinderen het beter hebben." Als voorzitter van de EU maakt België een prioriteit van de strijd tegen kinderarmoede. Driehonderd personen uit 27 landen discussiëren vandaag in Marche-en-Famenne in groepen van tien personen over een betere toekomst. De basis van de kinderarmoedeconferentie is niet gewoon over het onderwerp praten, maar de kinderen zélf aan het woord laten. Blijkt dat de jongeren die getroffen zijn door armoede zichzelf niet als arm beschouwen, maar zich vooral uitgesloten voelen. Om volwaardig te kunnen participeren, zeggen ze meer steun nodig te hebben van hun gezin, vrienden en leerkrachten. Op de conferentie getuigden gisteren de twee Antwerpse jongeren Kevin de Laat (23) en Cindy Van Geldorp (19), die allebei opgroeiden in de wijk Stuivenberg. Zij stelden er zelf de verenigingen voor waar ze steun vonden en nog altijd vinden. Voor Kevin is dat de vzw Betonne Jeugd, voor Cindy de vzw Recht-Op. Uit een enquête van Unicef blijkt dat kinderen die opgroeien in armoede geremd worden door een gebrek aan zelfvertrouwen om hun leven in eigen handen te nemen. Staatssecretaris voor Armoedebestrijding Philippe Courard (PS) pleit daarom voor een "gecoördineerd Europees beleid". 40 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Toen Cindy geboren werd, woonden haar ouders en twee oudere broers aan het SintJansplein. "Ik was tien maanden toen mijn papa zelfmoord pleegde. Mijn broers vonden hem, hij had zich verhangen. We zijn verhuisd naar het Stuivenbergplein, omdat het voor mijn mama te confronterend was om tussen al die herinneringen te leven. Als alleenstaande moeder van drie kinderen had ze het zwaar. Gelukkig was er op de ergste momenten altijd mijn bomma die ons uit de nood hielp, bijvoorbeeld als er geen geld voor de dokter of tandarts was." Cindy veranderde vaak van school, zeker in het middelbaar. "Ik werd gepest, vanwege mijn bril, of omdat ik een maatje meer had, of omdat ik niet de hipste kleding droeg... Kinderen vinden altijd wel iets om andere kinderen aan te pakken. Op de duur was mijn zelfvertrouwen zo laag dat ik op mijn zestiende een depressie kreeg." Thuis paste Cindy zich aan. "Mijn moeder wou ons niets ontzeggen. Dus als er een ijskar kwam en we wilden een ijsje, dan mochten we er eentje kiezen. Maar ik nam dan altijd het goedkoopste, ook al vond ik de andere lekkerder." Op haar 18de, in het vijfde middelbaar, stopte ze met school. "Bij de vzw Recht-Op vond ik mijn zelfrespect terug. Ze nemen je zoals je bent. Ik heb diep gezeten, maar momenteel gaat het goed. In juni leerde ik Fabian kennen. Ik vond werk en we wonen nu samen in Waarschoot, op de buiten. Ik voel me er openbloeien. Dat ik nu weg ben van het Stuivenbergplein doet me goed. Twee keer heb ik er op het trottoir iemand zien liggen die uit wanhoop uit het raam was gesprongen. Geloof me, zo'n beeld vergeet je nooit, zeker niet als je zelf niet goed in je vel zit. Mijn grote droom? Met gehandicapte kinderen werken, omdat zij je zoveel liefde schenken." Gazet van Antwerpen, 3 september 2010

EU gaat strijd met armoede aan In de Spaanse hoofdstad Madrid komen vandaag vertegenwoordigers van de EU-landen samen om het falende armoedebeleid recht te trekken.. Om er een geloofwaardige conferentie van te maken zou Europa vandaag in de eerste plaats mea culpa kunnen slaan. Het is zijn beloftes rond armoede van tien jaar geleden namelijk nauwelijks nagekomen. In 2000 ging de 'Lissabonstrategie' van start. Bij de aanvang van een nieuwe eeuw waren de Europese beleidsmakers optimistisch en wilden ze van Europa een welvarende regio zonder armoede maken. Die strategie steunde op drie kerndoelstellingen: sociale cohesie, economische groei en werkgelegenheid. Halverwege de jaren nul klonk de herziene Lissabonstrategie echter al helemaal anders. De richtlijnen werden aangepast tot 'meer groei', 'creatie van meer jobs' en een 'goed bestuur' door betere coördinatie op verschillende beleidsniveaus.


Die bijsturing is tot op heden een punt van kritiek, onder meer van professor Jan Vranken, socioloog aan het Antwerps onderzoeksinsituut OASeS en auteur van de Jaarboeken tegen Armoede en Sociale Uitsluiting. 'Gaandeweg is het sociale aspect in Europa op de achtergrond geraakt. Er zou zelfs een intern rapport circuleren waarin de focus op louter het economische ook met zoveel woorden wordt gezegd. Ik stel me de vraag of die conferentie tegen armoede en sociale uitsluiting meer zal betekenen dan wat "window dressing". De lidstaten mogen niet enkel beloftes maken voor de komende tien jaar, maar moeten de rapportenfase eindelijk overstijgen.' Als het van de federale staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Philippe Courard (PS), afhangt, schiet Europa vandaag in actie. Vanaf juli neemt België het voorzitterschap van de Europese Unie waar, wat met zich brengt dat hij vandaag de congresgangers mag toespreken. Courard liet alvast weten dat hij zal pleiten voor een nieuwe gemeenschappelijke Europese strategie om de armoede aan te pakken. Daarbij stelt hij drie prioriteiten vast. De eerste is het verplicht maken van een Europees minimuminkomen. Tachtig miljoen mensen, of zo'n 7 procent van de Europese bevolking, leeft vandaag onder de armoedegrens. Een gegarandeerd minimuminkomen kan daar eventueel soelaas bieden, zeker in de nieuwe lidstaten. 'We mogen echter niet vergeten dat ook een aantal van de oude lidstaten nog geen degelijk systeem hebben', voegt Vranken daar aan toe. België kent wel minimuminkomens, maar die uitkeringen liggen meestal onder de Europese armoedegrens. 'Het zou heel mooi zijn mochten alle lidstaten tegen 2020 stelselmatig een minimuminkomen uitbouwen dat overeenstemt met de Europese armoedegrens', vindt Vranken. Een tweede prioriteit van Courard is het terugdringen van kinderarmoede, ook in ons land. Twaalf op de honderd Belgische kinderen groeien op in een gezin waar niemand een job heeft. Slechts vier Europese landen doen het slechter, het Verenigd Koninkrijk is de slechtste leerling. Professor Vranken waarschuwt wel: 'Dit is een strijd die je niet voert met emoties. Het heeft geen zin de omgeving van die kinderen - de sociaaleconomische omstandigheden - onder handen te nemen en zo alles te proberen op te lossen.' De klemtoon moet liggen op onderwijs en opleiding. Volgens officiële tellingen telt België 17.000 daklozen. De aanpak van die problematiek is voor Courard de derde prioriteit. België ambieert terecht een voortrekkersrol in het (hopelijk) hernieuwde Europees armoedebeleid, vindt Vranken. 'De huidige staatssecretaris, maar ook zijn voorganger, hebben veel inspanningen gedaan.' De inschakeling van ervaringsdeskundigen in de armoede in de administraties is bijvoorbeeld uniek in Europa. 'België is een van de beste leerlingen van de Europese klas wat betreft armoedebestrijding. Laat ons hopen dat Courard er ook in slaagt om iets uit de brand te slepen.' De Standaard, 21 januari 2010


Thema 15

Het land in de krant p 27

Opdracht 1-2 Kies 5 artikels voor Youssra. Kies artikels waardoor ze snel iets interessants kan bijleren over ons land en onze cultuur. Artikels in functie van de actualiteit. De leerlingen knippen de artikels uit en bewaren ze in een map. Zorg voor een verscheidenheid aan thema‟s: niet alleen artikels over bv. politiek, maar ook over populaire cultuur, sporthelden, grote evenementen, sociale problemen, geldzaken, enz. Leg telkens kort uit waarom je dat artikel gekozen hebt. De leerlingen noteren op een apart blad of op het artikel zelf waarom ze het hebben gekozen. Daarna doen ze eventueel hun verhaal in de klas.

Opdracht 3 Youssra is haar land ontvlucht om politieke redenen. Bedenk zeker nog 3 andere redenen waarom mensen hun land ontvluchten.  vervolging en discriminatie (godsdienst, etnische achtergrond, ...)  armoede  hongersnood  oorlog  natuurrampen  enz.

Opdracht 4 Als je de krant leest, kan je soms al voorspellen uit welke landen er binnenkort veel vluchtelingen zullen bijkomen. Noem 2 dergelijke landen die momenteel in het nieuws zijn. Leg ook uit waarom mensen uit die landen weg zouden willen. Wees specifiek in je antwoord. Antwoorden in functie van de actualiteit


Thema 16

Europa, Europa!

Opdracht 1 Duid de 27 lidstaten aan op de kaart van Europa.

Opdracht 2 Schrijf bij elke vlag de naam van het land. De leerlingen schrijven onder elke vlag de naam van het land (1-27). Eerste rij: Spanje, Portugal, Roemenië, Litouwen, Estland Tweede rij: Verenigd Koninkrijk, Slowakije, Nederland, Slovenië, Oostenrijk Derde rij: Denemarken, Zweden, Duitsland, Luxemburg, Polen Vierde rij: Griekenland, Ierland, Malta, Bulgarije, Hongarije Vijfde rij: Frankrijk, België, Tsjechië, Finland, Letland Zesde rij: Italië, Cyprus


Opdracht 3 Vul aan In de tweede helft van 2010 is België voorzitter van de Europese Unie. Van januari tot juni 2011 is het de beurt aan Hongarije. De Europese Unie telt momenteel 27 landen. Er zijn 4 kandidaat-lidstaten, namelijk Ijsland, Macedonië, Kroatië en Turkije.

Opdracht 4 Welke Europese landen staan de laatste weken veel in de belangstelling? Waarom? Antwoorden in functie van de actualiteit

Opdracht 5 Zoek voor zeker 3 Europese landen een belangrijk leider in de krant. Waarom waren zijn in het nieuws? Antwoorden in functie van de actualiteit

 XTRA

Europa in 12 lessen



http://europa.eu/abc/12lessons/index_nl.htm Op deze website kom je in 12 eenvoudige lessen te weten wat de Europese Unie doet, waar ze goed voor is en hoe ze functioneert.

Europa voor beginners Wist u al dat België de op vier na kleinste lidstaat is? En dat liefst een derde van de Brusselse kantoorruimte gebruikt wordt door Europese instellingen? En dat de Europese Commissie meer uitgeeft aan de schoonmaak van die kantoren dan aan het buitenlands en veiligheidsbeleid? Europa in een notendop. Toen waren we al met 27 Het begon meer dan een halve eeuw geleden allemaal heel bescheiden. Een clubje van zes landen zette de Europese constructie op poten. België was een van die oerleden. Door de jaren heen trok het Europese project almaar meer leden aan. De grootste uitbreidingsronde vond in 2004 plaats, toen de Europese Unie in één klap tien lidstaten rijker werd. Roemenië en Bulgarije zijn de Europese benjamins. Zij kregen hun toegangsticket drie jaar geleden. Het debat over de grenzen van Europa woedt al tientallen jaren. Zo oogstten de laatste twee uitbreidingsrondes her en der kritiek. Maar die scepsis ten opzichte van nieuwkomers was er eigenlijk altijd. Ook Spanje en Portugal werden niet door alle oerleden even warm onthaald. Terwijl we ze nu niet meer weg zouden kunnen denken. 45 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Hoe dan ook, de huidige 27 lidstaten krijgen er in de toekomst zo goed als zeker nog enkele nieuwe collega's bij. De gesprekken met Kroatië zitten in de laatste rechte lijn. Voorts zijn de onderhandelingen met IJsland recent gestart. Waar die zullen eindigen, is een groot vraagteken. De onafhankelijke IJslandse burgers zien de EU als een bureaucratisch monster dat een gevaar vormt voor hun bloeiende visindustrie. De kans is reëel dat ze 'nei' zeggen als ze de toetredingsvraag in een referendum moeten beslissen. De situatie met Turkije is dan weer net omgekeerd. Hier is het vooral Europa zelf dat twijfels heeft. Macedonië is ook officieel kandidaat. Ook een handvol andere landen droomt ervan om bij de club te horen: Kosovo, Bosnië-Herzegovina, Albanië, Montenegro en Servië. Die laatste drie hebben ook al een aanvraag ingediend. Europa koestert overigens het motto 'beter een goede buur dan een verre vriend'. Met heel wat landen die nooit lid zullen kunnen worden, onderhoudt Europa wel relaties in het zogenaamde nabuurschapsproject. Bij die buren zitten onder meer Marokko, Oekraïne en Armenië. Van kilometers en munten De Europese Unie heeft een oppervlakte van 4miljoen vierkante kilometer. Frankrijk is het grootste land, Malta het kleinste. België is het op vier na kleinste land. De Duitsers zijn het talrijkst, de Maltezen zijn dan weer de kleinste groep. Het is niet verwonderlijk dat er grote verschillen zijn tussen de lidstaten. Vooral de nieuwkomers hebben vaak nog een lange weg te gaan om bijvoorbeeld dezelfde levensstandaard te halen als de andere Europeanen. Die levensstandaard is het hoogst in Luxemburg en het laagst in Bulgarije. Ja, het Britse pond is springlevend, maar intussen hebben al zestien landen de euro ingevoerd. Vanaf 1januari wordt Estland het 17de euroland. Veel nieuwe lidstaten uit het oosten van de EU willen hun eigen munt graag inruilen tegen de sterkere euro, maar voldoen voorlopig nog niet aan de criteria. Door de recente financiële crisis en de Griekse problemen, zullen de eurolanden strenger dan ooit zijn tegenover potentiële nieuwkomers. En er is nog een belangrijke breuklijn tussen de lidstaten. In het midden van de jaren tachtig beslisten België, Nederland, Luxemburg, Duitsland en Frankrijk hun grenzen voor elkaar open te stellen in het Luxemburgse Schengen (zie kader en paspoort). Ierland en GrootBrittannië doen nog altijd niet mee met 'Schengen', waardoor we nog altijd onze identiteit moeten laten checken als we naar pakweg Londen of Dublin reizen. Roemenië en Bulgarije zitten nog in een overgangsfase. Dwergen en reuzen De wereld ziet er vandaag met opkomende reuzen als Brazilië, China en India helemaal anders uit dan net na de Tweede Wereldoorlog, toen de Europese integratie in gang werd gezet. Waren Frankrijk en Duitsland in een recent verleden nog echte reuzen, dan hebben ze intussen de Europese dwergen almaar meer nodig om zich internationaal te laten gelden. Op wereldschaal is de omvang van de Europese Unie immers veel indrukwekkender dan hun eigen gewicht. Er zijn sinds begin dit jaar 501 miljoen Europese burgers. Dat betekent dat de EU na China en India de meeste inwoners ter wereld heeft. In oppervlakte mogen we dan al de helft kleiner zijn dan de Verenigde Staten, we hebben wel 50 procent meer inwoners. De EU is bovendien goed voor een vijfde van de wereldhandel. 46 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Brussel, kloppend hart van de Unie Onze hoofdstad kreeg van bij de start een belangrijke Europese rol. De belangrijkste instellingen kregen er hun hoofdzetel: de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement. Een week per maand trekken de Europese parlementsleden naar Straatsburg waar, geheel in de filosofie van het Europese compromis, een zusterparlement staat. De belangrijkste Europese instellingen nemen samen met lobbygroepen, Europese consultants en andere organisaties met een Europese afdeling liefst 30 procent van alle Brusselse kantoorruimte in. Het personeelsbestand van de Europese instellingen is indrukwekkend: in de Europese Commissie werken zo'n 30.000 Europeanen, in het Europees Parlement 6.000 en de Europese Raad heeft 3.500 mensen op de zijn loonlijst staan. Uit cijfers blijkt dat de Europese Commissie meer uitgeeft aan de schoonmaak van kantoren dan aan het buitenlands en veiligheidsbeleid. In 2006: 89 miljoen versus 60 miljoen euro. Nog opmerkelijk: het restaurant van het Europees Parlement is het grootste bedrijfsrestaurant van ons land. Er worden dagelijks 5.000 warme maaltijden gekookt. Het kleine Vlaanderen in het grote Europa 736 Europese parlementsleden zetelen in het Europees Parlement. Duitsland is het best vertegenwoordigd met 99 parlementsleden, Malta het slechtst met 5 leden. België vult 22 zetels. 13 daarvan zijn voor Vlamingen. De Vlaamse landbouwproducten worden voor driekwart uitgevoerd naar de buurlanden, die sowieso onze belangrijkste handelspartners zijn. 80 procent van de Vlaamse milieuwetgeving wordt op Europees niveau uitgetekend. Met de regelmaat van een klok vergaderen de Europese ministers in Brussel. Voor België levert dat complexe situaties op. In een aantal zogenaamde 'vakraden' wisselen Vlaamse, Waalse, Brusselse ministers af als het om een bevoegdheid van de gewesten gaat. Voor bijvoorbeeld onderwijs, een bevoegdheid van de gemeenschappen, hebben de ministers van de gemeenschappen een beurtrol. Voor het huidige Europese voorzitterschap werd er stevig onderhandeld om uit te maken welke minister precies welke raad zou voorzitten. Zo zit Vlaanderen, met minister Joke Schauvliege (CD&V), de milieuraad voor. De Standaard, 16 september 2010

Europa de klok rond Van de informatie op uw ontbijtgranen 's ochtends, over de kwaliteit van uw steak 's middags tot het aantal minuten reclame 's avonds op uw televisie: de Europese Unie heeft een hele dag door impact op uw leven. Zelfs meer dan u denkt. 47 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

We studeren enkele maanden in Barcelona of Berlijn, betalen vlotjes met de euro en reizen al even vlot van het ene naar het andere land. Europa is aanwezig in ons dagelijks leven, dat is duidelijk. Maar dat 50 procent van onze wetgeving afkomstig is van de Europese Unie - voor consumentenwetgeving gaat het zelfs over 85 procent - verbaast toch veel mensen. Wist u bijvoorbeeld dat Europa beslist over de grootte van het speeltje in een Kindersurprise-ei of dat de ruitenwissers van een tractor van Europa twintig keer per minuut heen en weer moeten gaan? Dankzij Europa belt u ook goedkoper van en naar het buitenland en beschikt u over twee jaar garantie bij de aankoop van een nieuw elektrisch toestel. Maar dat is niet alles. Ontbijten met Europa Het begint al 's ochtends. Het water waarmee u uw tanden poetst moet voldoen aan Europese kwaliteitsnormen en u kan er dus prat op gaan dat het drinkbaar water in Gent even gezond is als dat in Praag of Stockholm. Ook uw douchegel en dagcrème moeten voldoen aan een aantal voorwaarden. Zo moet de fabrikant duidelijk de samenstelling van cosmetische producten vermelden op de verpakking. Als u allergisch bent aan een bepaald ingrediënt weet u dus wat niet te kopen. De informatie op het potje yoghurt dat u uit de frigo haalt, staat daar niet lukraak. De EU ziet erop toe dat de termen 'light' en '0 procent vet' niet zomaar op eender welk product wordt gezet. Sinds 1 juli 2007 is een Europese verordening van kracht die bepaalt dat de EFSA, de Europese voedselautoriteit, wetenschappelijke adviezen moet uitbrengen over die zogenoemde gezondheidsclaims. Concreet gaat Europa bijvoorbeeld na of die bifidus wel zo actief is als bepaalde fabrikanten beweren. Wie nu nog wil beweren dat een bepaalde ziekte voorkomen kan worden door geregeld dit of dat te eten, moet een ijzersterk wetenschappelijk dossier indienen bij de EFSA. Tot nu toe aanvaardde de voedselautoriteit alle claims van vitamines, terwijl alle claims van probiotica (gezonde bacteriën voor de darmen) zijn afgekeurd. Danone (Actimel) en Yakult, die beiden aangeven de weerstand te versterken, hebben hun claims in april 2010 teruggetrokken, toen duidelijk werd welke criteria er werden gehanteerd. Mogelijk dienen ze binnenkort een nieuw dossier in. Twee jaar garantie Bij aankoop van nieuwe elektrische apparaten geeft een Europees label de energie-efficiëntie van het toestel weer. U krijgt ook een minimale wettelijke garantie van twee jaar en de verkoper is verplicht om uw oude apparaat terug te nemen. Bij online-aankopen kan u het verkoopcontract binnen de zeven dagen opzeggen en het aangekochte product terugsturen. Goedkoper bellen Bellen van en naar het buitenland is heel wat goedkoper geworden. Sinds eind juli 2007 bestaat er een maximaal 'eurotarief' voor gsm-operatoren. Sindsdien zijn prijzen voor roaming, dat zijn de tarieven die buitenlandse operatoren mogen doorrekenen om gebruik te maken van hun diensten, flink gedaald. Een Europese consument betaalt maximaal 0,43euro voor uitgaande gesprekken en 0,19euro voor inkomende gesprekken. Voor een sms geldt het 48 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

maximum van 0,11euro. Met je gsm surfen op het internet valt voorlopig nog niet onder de regeling. De roaming-tarieven hiervoor springen dan ook nog altijd de pan uit. Op naar een nieuwe wagen Als u van plan bent om in 2012 een nieuwe wagen te kopen, dan zal die beschikken over een verplicht elektronisch stabilisatiesysteem (ESC). Dat systeem verkleint de kans dat een wagen gaat slippen bij een plots manoeuvre. Momenteel zit zo'n systeem alleen in grote en dure wagens. Nieuwe wagens zullen vanaf 2012 overdag ook automatisch met hun lichten aanrijden. Vanaf 2013 wordt er geleidelijk aan een uniform rijbewijs ingevoerd. Momenteel circuleren er in de EU meer dan 100 soorten rijbewijzen wat het voor de politie moeilijk maakt om een echt van een vals te onderscheiden. Het zal vermoedelijk nog twintig jaar duren vooraleer iedereen binnen de EU over zo'n rijbewijs beschikt. Over de Europese nummerplaat was er in ons land heel wat te doen, terwijl de meeste van onze buurlanden al over zo'n plaat beschikken. De uniforme plaat moet meer cijfer- en lettercombinaties toelaten en het makkelijker maken voor flitstoestellen. Bouwvakker en decolleté Europa heeft slechts beperkte bevoegdheden als het gaat over sociale zaken. Toch heeft de EU ook hier een aantal minima vastgelegd waar de lidstaten niet mogen onder gaan. Er heeft lange tijd een discussie gewoed over het gevaar van zonnestralen. De bouwnijverheid protesteerde hevig tegen al te ver gaande regels die bijvoorbeeld zouden verbieden dat bouwvakkers in de zomer hun T-shirt uitdoen. De Beierse biermeisjes in hun typische dirndl vreesden dat hun decolleté aan banden zou worden gelegd. Door het protest en de verschillende klimatologische omstandigheden in het noorden en het zuiden van Europa mogen lidstaten nu zelf uitmaken wat in hun land toegestaan en wat verboden is. Vakantie Als u tijdens uw vakantie van plan bent het vliegtuig te nemen, dan worden uw rechten als passagier gevrijwaard door de Europese Unie. Als u bijvoorbeeld een ticket hebt gekocht en toch geweigerd wordt op het vliegtuig door bijvoorbeeld een dubbele boeking, dan hebt u recht op een schadevergoeding (tussen de 250 en 600euro). U hebt ook recht op een andere vlucht en in bepaalde gevallen ook op een maaltijd, een overnachting en twee communicaties naar het thuisfront. Als de luchtvaartmaatschappij in gebreke blijft, kan de reiziger zijn kosten verhalen op de maatschappij. De IJslandse aswolk die duizenden vliegtuigen dagenlang aan de grond hield, wordt een mooie testcase om te zien of de regelgeving in de praktijk werkt. Aangezien het hier om overmacht ging, hadden de meeste gedupeerden geen recht op een schadevergoeding, maar in principe kan de gedupeerde passagier wel eisen dat de maatschappij zijn ticket terugbetaald. De komende maanden zullen moeten uitwijzen of de Europese regels voldoende worden nageleefd. Veilig voedsel 49 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

Zin in een lekkere steak? Europa tracht u ervoor te behoeden dat u zonder dat u het weet ook groeihormonen binnenspeelt. Het gebruik ervan in de veeteelt is verboden in de EU. Met hormonen bewerkt vlees mag ook niet worden ingevoerd. Aan de basis voor de strengere regels liggen het dioxineschandaal in België en de gekkekoeienziekte in Groot-Brittannië. Sindsdien gelden er ook strengere normen voor etikettering. Van het rundvlees in de winkel kan de Europeaan sinds 2000 aan de hand van het label achterhalen van welk dier het afkomstig was. Voedingsproducten afkomstig van genetisch gemodificeerde organismen (ggo's) kunnen pas onder zeer strikte voorwaarden op de Europese markt worden gebracht. De aanwezigheid van ggo's moet ook duidelijk vermeld staan op het etiket. Televisie De liberalisering van de televisiemarkt eind de jaren tachtig introduceerde ook de commerciële televisie in Vlaanderen. Toch moeten ook commerciële zenders zich aan een aantal regels houden. Zo mag er maximaal twaalf minuten reclame worden getoond per uur. Gewelddadige en erotische programma's zijn naar de late uren verbannen en worden voorafgegaan door een waarschuwing. De Standaard, 16 september 2010

 XTRA

Er waren eens een Duitser, een Italiaan en een Engelsman...

OPGELET: hieronder volgt een opsomming van clichés. Clichés zijn veralgemeningen, die lang niet altijd kloppen voor de bevolkingsgroep, en al helemaal niet voor alle individuën van die groep. Het kan leuk zijn om even over die clichés te praten en erom te lachen, maar dat is niet in elke klas een goed idee. Sommige leerlingen nemen deze clichés mogelijk voor waarheid en gaan op basis daarvan misschien medeleerlingen pesten met de nieuwe inspiratie in het achterhoofd. Ken uw klas en beslis zelf of u dit thema aanraakt! Nederlanders zijn gierig, Spanjaarden lui, Fransen chauvinistisch, Duitsers saai en Italianen macho's. Zijn de 27 lidstaten van de Europese Unie soms zeer divers, dan hebben hun inwoners één ding gemeen: ze lachen allemaal graag met hun buren. Of met zichzelf. Italie Italianen zouden volgens de wet van het cliché lui en laf zijn. Maar ze worden door de goegemeente wel beschouwd als uitstekende minnaars. Enkele (weinig flatterende) uitspraken over de inwoners van de Laars. 'Italianen staan altijd klaar om de winnaar te helpen.' 'Was de Muur in Berlijn door Italianen gebouwd, dan was hij wel vanzelf naar beneden gekomen' (Roberto Benigni) 50 Oplossingen en handleiding bij BLITS 10-11 (c) 2010

'Italianen denken maar aan twee dingen. Het tweede is spaghetti.' (Catherine Deneuve) 'Eén Italiaan is een latin lover, twee Italianen zijn een rommeltje en drie Italianen stichten vier politieke partijen.' (blogger/activist/cabaretier Beppe Grillo) 'Waarom heeft Italië de vorm van een laars? Als je in de shit zit, zijn laarzen beter dan sandalen.' Bulgarije Je weet dat je een Bulgaar bent als... -

je vijftienjarige zus meer bier drinkt dan eender welke Duitser. zeker een van je vrienden 'Sasho' heet. je thuis meer alcohol in de kast hebt staan dan het lokale café. je je vader nog kunt horen snurken als je aan de overkant van de straat staat. je vader genoeg cash op zak heeft om een auto te kopen. je ouders in hun tijd blootsvoets vijf kilometer door de sneeuw naar school moesten wandelen en je dat elke keer vertellen als je de auto neemt. je oma je telkens vertelt dat winden laten gezond is. iedereen denkt dat je Grieks, Italiaans of Russisch bent. je kleren draagt van Nike of Adidas, maar nog nooit aan sport hebt gedaan. er in je tuintje een kip loopt.

Nederland Je bent een Nederlander als... -

je een molshoop een berg noemt. je niet naar Disneyland Parijs gaat, omdat er toch iets bestaat als 'de Efteling'. je oranje een mooie kleur vindt en die voorkeur ook etaleert telkens als het nationale elftal speelt. je de naam Tweede Wereldoorlog vreemd vindt, want er is nooit een eerste geweest. kroketten, bitterballen, bamischijven en kipknotsen volgens jou eten zijn. je voedsel dat niet uit een muur komt, een delicatesse vindt. sommigen je onbeleefd vinden, terwijl je eigenlijk alleen maar eerlijk wilde zijn. je om de vier jaar in juni zeker weet dat je wereldkampioen voetbal wordt. je om de vier jaar in juli vindt dat je wereldkampioen voetbal had moeten worden. je elke winter in de ban bent van een schaatswedstrijd die toch nooit plaatsvindt.

Portugal Je weet dat je Portugees bent als... -

de dag na je huwelijk de helft van je schoonfamilie bij je intrekt. je bikinilijn in je nek begint en op je tenen eindigt. je het grasmaaien beu was en dan maar beton in de tuin hebt gegoten. je oma op het strand een lange zwarte jurk en een zwarte sjaal draagt. er meer heiligenbeeldjes op je vensterbank of in je tuin staan dan in de SintPietersbasiliek.


-

ook op het dashboard van je auto heiligenbeeldjes staan, aan de achteruitkijkspiegel een paternoster hangt en op de achterbank vier plastic hondjes naar het verkeer knikken.

Polen Ook met Polen wordt vaak gelachen. Veel grappen werden verteld door de Duitsers na de bezetting. Of jaren later door de Russen. Want het is niet zo erg om een ander land onder de knoet te houden, als de inwoners van dat land toch maar een bende domkoppen zijn. De nieuwe Poolse vloot heeft glazen bodems. Op die manier kunnen ze naar de oude Poolse vloot kijken. Hoe kun je een Pools oorlogsschip tot zinken brengen? Zet het in water. Waarom werd Christus niet in Polen geboren? Stallen genoeg, maar God kon geen drie wijzen vinden. Hoe slaagden de Duitsers erin om Polen zo snel te veroveren? Ze marcheerden achterwaarts het land binnen, waardoor de Polen dachten dat ze net vertrokken. Tsjechië Een man belt een Tsjechisch radiostation. 'Ik heb net een portefeuille gevonden met wel honderdduizend kronen in. Er zat ook een adreskaartje in van de man: Jan Ziegler, Seifert 3, Praag.' 'Oké', zegt de deejay. 'Maar wat wilt u dat wij doen?' 'Kunnen jullie geen liedje spelen voor die man, hij is tenslotte veel geld kwijt.' 'Schat,' zegt de vrouw van een Tsjech, 'heb je het gezien? Ik heb een nieuwe toiletborstel gekocht.' 'Hm', zegt de man. 'Ik vond papier toch gemakkelijker.' 'En,' zegt de dokter, 'hebt u mijn advies gevolgd? Hebt u met de ramen open geslapen? En is de astma nu weg?' 'Hm, ja. Net als mijn uurwerk, laptop en iPod.' Frankrijk Weet u waarom de Fransen destijds Saddam Hoessein niet wilden doden? De tiran was zelf een Fransman. Hij haatte de Amerikanen, had meerdere minnaressen en droeg rare hoedjes. Duitsland Je bent een Duitser als... -

je vijf verschillende afvalemmers hebt voor vijf verschillende soorten afval. je 40 uur per week werkt, zes weken vakantie per jaar hebt en toch zeurt dat je te hard moet zwoegen. je in het buitenland klaagt dat alles er vuil is. je buitenlandse vrienden liever niet hebben dat je over je favoriete muziek praat -laat staan dat ze ernaar willen luisteren. je op elke snelweg 150 kilometer per uur rijdt met je BMW en telkens er iemand voor je rijdt, met je koplampen begint te knipperen. 52


-

je humor een belemmering voor efficiëntie vindt.

Roemenië Je bent een Roemeen als... -

je je kamer moet delen met broers en zussen tot je 21jaar oud bent. je aan elk gerecht knoflook en ajuinen toevoegt. je dochter geen vriendje mag hebben voor ze 17 is en getrouwd moet zijn als ze 18 is. je koelkast vol plastic potjes zit met overschotjes van de vorige dagen en/of weken. je ouders niet weten dat de telefonie intussen grote vooruitgang heeft geboekt en het dus eigenlijk niet nodig is keihard te roepen in de hoorn. Wat is groot, zwart, lawaaierig, verspreidt dikke vuile rook en snijdt worteltjes in vijven? Een Roemeense machine om worteltjes in vieren te snijden.

Slovenië Sloveense grappen gaan vaak over de eerder beperkte oppervlakte van het land. Waarom mogen schansspringers in Slovenië niet verder springen dan 200 meter? Anders hebben ze een buitenlands visum nodig. Waarom gebruiken Slovenen alleen de eerste twee versnellingen in hun wagens? Tegen dat ze naar derde kunnen overschakelen, moeten ze stoppen voor de douane. Waarom worden er zo weinig gsm's verkocht in Slovenië? Waarom telefoneren als je gewoon even kunt roepen? Cyprus Je weet dat je in Cyprus bent... -

als alles 'morgen' in orde komt. als je elke dag wel eens overreden wordt op straat- of toch bijna. als je vijftien minuten te laat bent op school, maar daar niet voor wordt berispt omdat de leraar er nog niet is. als de winkels sluiten om 13.30 uur en weer opengaan om 15 uur. Op woensdag blijven ze dicht omdat de eigenaar moe is. als je om de tien meter een straatkat tegenkomt, al dan niet overreden. als de mensen om je heen niet weten waarvoor een deodorant dient. als je taxichauffeur uitstapt om een collega uit te schelden die in het midden van de straat stopt om een dutje te doen.

Spanje Je bent een Spanjaard als... -

je denkt dat iemand aan vraatzucht lijdt als hij voor tien uur 's avonds zijn avondmaal nuttigt. 53


-

je niet alleen verbaasd bent omdat de loodgieter op tijd komt, maar ook omdat hij überhaupt opdaagt. je vindt dat olijfolie en toast standaardingrediënten zijn voor elke bereiding. je 'alsjeblieft' zeggen overbodig vindt -de intonatie volstond toch? je ervan uitgaat dat iedereen Spaans spreekt. Ook een bleke Ier die 'I don't speak Spanish' roept. je op zondagavond ontbijt vóór je gaat slapen. de helft van de vrouwen die je kent, 'Maria' heet. je vijf maaltijden per dag het absolute minimum vindt. je U2 uitspreekt als 'U dos' en REM als 'rem'.

Smeltkroes In de hemel is de kok een Fransman, de mecanicien een Duitser, de minnaar een Italiaan, de organisator een Zwitser en komt de politie uit Engeland. In de hel is de kok een Engelsman, de mecanicien een Fransman, de minnaar een Zwitser, de organisator een Italiaan en komt de politie uit Duitsland. De Standaard, 16 september 2010


De KiK-quiz  TIP Uw leerlingen kunnen vanaf 10 januari 2011 weer meedoen met de KiK-quiz op www.kikquiz.be. De leuke meerkeuzevragen zijn aangepast aan hun leeftijd en de prijzenpot is absoluut de moeite waard. Met deze gratis actualiteitsquiz wil Kranten in de Klas de actualiteit ook in de klassen houden buiten de krantenveertiendaagse van KiK. Moedig uw leerlingen zeker aan om mee te spelen. De sterkste klassen worden aan het einde van het schooljaar uitgenodigd naar de grote finale in Brussel.

Krantenacties De 7 deelnemende kranten hebben ook elk hun eigen acties in het kader van Kranten in de Klas: http://www.krantenindeklas.be/index.php?id=92 Neem hiervoor contact op met de kranten zelf, zoals op bovenstaande website is beschreven. Zijn er ondanks de goede zorgen van de kranten toch problemen met de acties, dan kunt u mailen naar Kranten in de Klas zelf: [email protected]. Wij nemen dan contact op met de kranten en doen het nodige om u verder te helpen.

Colofon Heeft u opmerkingen of suggesties bij deze oplossingenbundel? Laat het ons weten! Mail naar [email protected] en we helpen u zo snel mogelijk verder. De auteurs Liesbeth Marckx Veerle Marckx Laatste update van dit document: 04.10.2010.


Oplossingen en achtergrond bij BLITS

Recommend Documents