Opleidingengids voor burgemeesters

Opleidingengids voor burgemeesters Opleidingengids voor burgemeesters 2012

Nederlands Genootschap van Burgemeesters Postbus 30435 2500 GK Den Haag T 070 - 373 83 83 F 070 - 363 56 82 E [email protected] I www.burgemeesters.nl

2012

Redactie R. van Bennekom, Nederlands Genootschap van Burgemeesters Ontwerp en opmaak Digidee Ontwerpstudio, Enschede Drukwerk Ipskamp Drukkers, Enschede Den Haag, 2011 © Nederlands Genootschap van Burgemeesters, 2011 Bij het opstellen van deze opleidingengids is de uiterste zorgvuldigheid betracht, aan de inhoud ervan kunnen echter geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters.

Opleidingengids voor burgemeesters 2012


3

Inhoudsopgave

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Jaarkalender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Professionaliseringsfonds 2012-2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Nieuw in 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Uw persoonlijke ontwikkeling en loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Nieuw in het ambt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Het programma in één oogopslag: de competenties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De opleidingen in 2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1. Inspiratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2. Intervisie en vakateliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 3. Veiligheid en handhaving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 4. Voor de alledaagse praktijk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 5. Rollen en rolopvattingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 6. Meerdaagse en Top-programma’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Algemene informatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

4

Nederlands Genootschap van Burgemeesters

Voorwoord

In 2012 zijn we halverwege de raads- en collegeperiode in de gemeenten. Een mooi moment voor u om na te gaan op welke onderdelen u in uw vakbekwaamheid kunt investeren. De opleidingengids die nu voor u ligt biedt daar zeer vele mogelijkheden toe en bevat weer een grote verscheidenheid aan opleidingen voor burgemeesters. Van praktische korte cursussen waar u meer zicht krijgt op uw taken en rollen tot meerdaagse trainingen waar u uw persoonlijke stijl van optreden kunt aanscherpen en uw persoonlijke effectiviteit kunt versterken. Het Professionaliseringsfonds burgemeesters gaat een nieuwe financieringsperiode in. Met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn afspraken gemaakt voor de periode 2012-2015 op basis van een nieuw beleidsplan, dat u in grote lijnen ook in deze gids vindt. Het fonds voorziet in een grote behoefte bij burgemeesters. Van de Kroonbenoemden op dit moment heeft ruim 90% in de voorbije periode deelgenomen aan één, enkele of vele cursussen en trainingen uit het opleidingenprogramma van het Genootschap. Daarmee zijn de burgemeesters een goed voorbeeld voor de andere groepen van politieke ambtsdragers op lokaal, provinciaal en nationaal niveau. 2012 is ook een soort jubileumjaar voor de professionalisering van burgemeesters. Het is 10 jaar geleden dat de eerste opleidingengids verscheen en 30 jaar geleden startten de Lochemconferenties in het bekende conferentiehotel, dat onlangs een grote vernieuwing heeft ondergaan. Ik hoop dat 2012 ook een topjaar zal worden mede dankzij uw deelname aan de activiteiten van het professionaliseringsfonds. De inhoud van de gids biedt daarvoor goede mogelijkheden. Namens de commissie professionalisering en het bestuur van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters nodig ik u van harte uit om u in groten getale in te schrijven voor de opleidingen die het Genootschap komend jaar weer voor u organiseert. Heleen van Rijnbach-de Groot, Voorzitter NGB-Commissie Professionalisering.


5

Jaarkalender 2012

Januari

24-26 januari 31-2 januari - februari

Lochemconferentie Lochemconferentie

Februari

7-9 10 14-16 28-1

februari februari februari februari - maart

Lochemconferentie Informatie-ochtend Mediationskills Lochemconferentie Lochemconferentie

maart maart maart maart maart maart

Lochemconferentie Jaarvergadering NGB/Burgemeesterslezing De actuele tafel Integriteit; van ideaal tot werkbaar concept College en collegiale verantwoordelijkheid Social Media voor Dummies

april april april april april april april april april

Conflicthantering Coaching Burgemeesterkunde De actuele tafel Omgaan met weerstanden Speechen met flair Coaching Raad, eenheid en verscheidenheid Koninginnedag

mei mei mei mei mei mei

Mediationskills voor burgemeesters Burgemeesterkunde Van Akkefietje tot maatschappelijke onrust De actuele tafel Start vakateliers Mediationskills voor burgemeesters

Maart

April

Mei

6

6-8 15 21 23 28 30 4 5 11 18 19 20 23 25 30 9-10 11 21 23 24 30-31


Juni, juli en augustus

5-6 11 13 20-21 29

juni juni juni juni juni

VNG-congres Blikopenerworkshop Actuele tafel (werkbezoek NFI) Mediationskills voor burgemeesters De burgemeester als portefeuillehouder

September

12 12-13 17 19 19 20-21 26 27

september september september september september september september september

Omgaan met de media en pers Signalerend vermogen Crisis! Blikopenerworkshop De actuele tafel Financiën voor burgemeesters Open besturen Bestuurlijk handhaven

Oktober

4 11-12 17 18-19 24 31

oktober oktober oktober oktober oktober oktober

NGB-najaarscongres Financiën voor burgemeesters Social Media voor gevorderden Symboliek in communicatie De gemeente nu en straks De actuele tafel

november november november november november

Het geheim van de smid Burgemeester in de rol van toezichthouder Blikopenerworkshop Slotbijeenkomst vakateliers Van burgervader naar hulpsherriff?

November

12 14 19 21 28

December

12 december


De actuele tafel

7

Professionaliseringsfonds 2012-2015

Het professionaliseringsfonds staat voor een nieuwe subsidiefase. Daar hoort een terugblik bij en het bepalen van de accenten voor de komende jaren. Dat heeft het NGB gedaan in het Beleidsplan Professionaliseringsfonds 2012-2015. In dit hoofdstuk vindt u de hoofdlijnen van het beleidsplan.

De ontwikkeling van het professionaliseringsfonds 2003-2011 In 2003 startte het Professionaliseringsfonds burgemeesters. In de jaren ervoor verzorgde het Nederlands Genootschap van Burgemeesters al diverse cursussen en trainingen in het zogenoemde Boegbeeld-programma, maar de deelname was nog erg beperkt. Met de komst van het fonds werd een belangrijk knelpunt voor participatie weggenomen: tot dan toe moesten de burgemeesters die ‘op cursus’ wilden bij de gemeente(raad) zelf de deelnemersbijdrage vragen. Met het fonds ontstond er een landelijk budget voor de opleidingsactiviteiten van de burgemeesters. In de eerste jaren (ca. tot 2006) maakte het opleidingenprogramma een enorme groei door, zowel aan de vraag als aan de aanbodzijde. Het aantal burgemeesters dat deelneemt aan activiteiten is sterk gestegen. Van de burgemeesters die op dit moment in functie zijn, heeft ca. 90% de afgelopen vier jaar deelgenomen aan één of meer professionaliseringsactiviteiten. Het aanbod is in de jaren ook sterk uitgebreid. In 2003 waren er naast de traditionele Lochemconferenties en Het Initiatief een stuk of acht trainingen en cursussen die door een vaste trainersgroep verzorgd werden. Nieuw waren toen meerdaagse opleidingen. De jaren daarna werd een brede waaier aan opleidingen ontwikkeld van 30 à 35 opleidingen, waarin tientallen begeleiders en docenten optreden.

Profileer u “In een 'veilige' omgeving continu aan je professionaliteit werken is iets wat alle burgemeesters aan gaat. Dit zorgvuldig samengestelde en actuele aanbod aan opleidingen en trainingen geeft daartoe alle mogelijkheden. Gebruik het, doe er uw voordeel mee en profileer u bij uw fractievoorzitters als een burgemeester die aan zijn/haar competenties blijft werken!” Marcel Fränzel, burgemeester van Woensdrecht, Lid van de Commissie Professionalisering

8


Het fonds heeft in de voorbije jaren 2003-2011 drie subsidieperioden gehad. De eerste fase (2003-2005) waren die van het pionieren. Daarna werd de voorzichtige doorstart (2006-2007) ingezet, vooral vanwege de onzekerheid over de mogelijke introductie van de gekozen burgemeester. Toen dat dossier gesloten was, werd een structureler weg ingeslagen en stemde de minister van BZK in met continuering voor een vierjarige periode: 2008-2011. De deelname van de burgemeesters aan activiteiten van het professionaliseringsprogramma is zeer groot geworden. Als gekeken wordt naar de 418 burgemeesters die per 31-10-2011 in functie zijn, dan heeft 88% van alle burgemeesters deelgenomen aan één of meer opleidingen. Van de 12% (52 burgemeesters) die niet heeft deelgenomen is de helft waarnemend burgemeester. Dat betekent dat van de huidige Kroonbenoemde burgemeesters maar liefst 93% heeft deelgenomen aan het activiteiten van het Professionaliseringsfonds.

Scherp en kritisch "Een dag niet geleerd is een dag niet geleefd" is mijn stelling. Daarom kijk ik jaarlijks uit naar de nieuwe opleidingengids van ons professionaliseringsfonds. Er zit altijd weer een interessante cursus bij. Zo probeer ik scherp en kritisch te blijven. Dat is voor een burgemeester, die er vaak alleen voor staat, heel belangrijk. Bovendien kun je van elkaar veel leren en is het nog gezellig ook.” Ellen Hanselaar-van Loevezijn, burgemeester van, Lid van de Commissie Professionalisering

Samenloop met andere activiteiten Het opleidingenprogramma van het Professionaliseringsfonds heeft raakvlakken met andere activiteiten/producten van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. Het Najaarscongres, de bijeenkomsten in het kader van de crisisbeheersing, de loopbaanoriëntatie, de website en het Burgemeestersblad zijn in dit verband te noemen. Waar mogelijk zijn deze op elkaar afgestemd. Vanaf 2009 biedt het NGB ook aan de voorzitters van de Waterschappen de mogelijkheid om deel te nemen aan een aantal algemene opleidingen uit het fonds. De deelnemende dijkgraven betalen in die gevallen een individuele bijdrage voor de opleidingen waaraan zij deelnemen.

Focus in professionalisering 2012-2015 Welke impulsen wil het Nederlands Genootschap van Burgemeesters geven aan het professionaliseringsprogramma? Dat is het belangrijkste punt in dit beleidsplan. In de eerste plaats wil het Genootschap de deelname, de kwaliteit en de waardering bij burgemeesters op hetzelfde niveau houden. Dat lijkt een defensieve ambitie, maar niets is minder waar. Bij voortduring zal het NGB het programma moeten ijken aan de behoefte van burgemeesters. Inhoudelijk moeten de thema’s in de opleidingen aan de orde komen, die burgemeesters bezig houden. De werkvormen, het trainersaanbod en de locaties vragen om afwisseling. Om op


9

hetzelfde peil te blijven zal het programma continu vernieuwd moeten worden, anders wordt het sleets en vindt afvlakking van de resultaten plaats. Binnen het opleidingenprogramma wil het Nederlands Genootschap van Burgemeesters komen tot structurering, focus, minder vrijblijvendheid en kwaliteitsverbetering. Op dit moment biedt het professionaliseringsfonds een breed scala aan opleidingsactiviteiten. Er zijn 30 à 35 opleidingen, variërend van middagbijeenkomsten tot uitgebreide meerdaagse leergangen. Voordeel is dat er voor elck wat wils is en mede daardoor er een hoge graad van deelname is.

Contacten met collega’s “Deelname aan het professionaliseringsfonds is een must omdat er ieder jaar een gevarieerd aanbod aan thema's wordt aangeboden die op de actualiteit zijn gebaseerd. Je professionaliteit moet je onderhouden omdat kennisname van die actuele thema's en de betekenis hiervan voor de samenleving of je werkomgeving voor je functioneren als burgemeester noodzakelijk zijn. De diverse bijeenkomsten woon ik met veel plezier bij omdat naast het noodzakelijk vergaren van kennis ook de onderlinge contacten met collega's voor mij van grote waarde zijn. Van anderen leren is voor mij beter presteren.” Henny van Kooten, burgemeester van Noord-Beveland, Lid van de Commissie Professionalisering

Structurering Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters wil meer structuur brengen in het opleidingenprogramma. Dat gebeurt via de lijnen van de loopbaan: een programma in het eerste jaar voor de nieuwe burgemeesters, een professionaliseringsprogramma voor de jaren erna dat men burgemeester is en een loopbaanprogramma in de oriëntatie naar herbenoeming. Daarnaast is er een breed basisprogramma, dat voor alle burgemeesters bedoeld is. De Lochemconferenties, De actuele tafel, de crisisbijeenkomsten en het NGB-najaarscongres zijn hierin de ingrediënten. In het volgende schema is dat weergegeven.

functie

Intervisie Loopbaan Kennis

5e en 6e jaar benoeming Portfolio

basis van de burgemeesters-

2e t/m 4e jaar benoeming > Certificaat

1e jaar burgemeester > Algemene introductie in de

Loopbaan Oriëntatie Trajecten

Inspiratie

Lochemconferenties, De actuele tafel, crisisbijeenkomsten, NGB-najaarscongres.

10


Focus Binnen het professionaliseringsaanbod wil het Genootschap focus aanbrengen. Het is onmogelijk om met de beschikbare middelen en vanuit de beroepsvereniging te voorzien in alle professionaliseringswensen van de burgemeesters. De focus is nu gericht op: • een gedegen introductie in het ambt gedurende het eerste jaar dat burgemeesters in functie zijn. Het gaat dan vooral om de kernrollen en –taken van de burgemeester: OOV-taken, relatie met de ambtelijke organisatie, goed bestuur, integriteit, raadsvoorzitterschap, etc. • na het eerste jaar kunnen burgemeesters deelnemen aan een aanbod op gebied van: • Intervisie • Vakateliers: intervisie-achtige trajecten, waarbij een kleine groep burgemeesters een aantal bijeenkomsten met begeleiding aan een onderwerp werkt • Vaardighedentrainingen gericht op de kernvaardigheden van de burgemeester • Jaarlijkse bijspijkercolleges over ontwikkelingen in bijv. bevoegdheden, bestuurlijke veranderingen, etc. • Inspiratie: expertise uit andere sectoren en wetenschap ontsluiten voor de burgemeesters • Loopbaanoriëntatietrajecten; gericht op de verdere ontwikkeling van betrokkene, zowel in de huidige gemeente, als oriëntatie naar een vervolgstap in de burgemeestersloopbaan of naar buiten het ambt.

Diversiteit De burgemeestersfunctie is qua taken en bevoegdheden in alle gemeenten gelijk, maar er zijn aanzienlijke verschillen tussen burgemeesters. Zo is de functie in de grootste gemeenten anders dan in de kleinste en is de lokale bestuurscultuur van invloed op de positie van de burgemeesters. En natuurlijk verschillen burgemeesters zelf ook. Deze pluriformiteit in de bestuurspraktijk en heterogene samenstelling van de beroepsgroep komen terug in de diversiteit binnen het professionaliseringsprogramma. Komende jaren wil het NGB aandacht besteden aan het programma voor de burgemeesters van de grote steden en aan de mobiliteit van burgemeesters.

Kernwaarden De grote kracht van het professionaliseringsprogramma is dat de burgemeesters in een vertrouwde en vertrouwelijke setting met vakgenoten ervaringen kunnen delen. Deelnemers bespreken dilemma’s uit de bestuurspraktijk en reflecteren onder leiding van deskundige begeleiders op elkaars handelen. Nadrukkelijk verwacht het NGB dat deelnemende burgemeesters niet alleen halen, maar ook bereid zijn om te brengen. Een goede opleiding is altijd een coproductie door de deelnemers en de begeleiders. Voorts brengen de begeleiders en/ of gastdocenten externe inzichten en kennis in. Op die wijze kunnen de burgemeesters hun professionaliteit ontwikkelen en onderhouden en wil het NGB de bestuurlijke expertise in de beroepsgroep borgen.


11

Scherp blijven gaat niet vanzelf “Een deel van de morele kwaliteit berust op scholing, een deel op oefening: je moet leren en je moet door te handelen waarmaken wat je geleerd hebt. Als dat zo is, blijkt voor wijsheid niet alleen weten nodig, maar ook praktische leefregels die onze hartstochten als door een wetsbepaling intomen en op een afstand houden.” Met dit wijze citaat van de Romeinse filosoof Seneca wil ik het belang van éducation permanente beklemtonen en aangeven hoe belangrijk dit ook voor de leden van ons Genootschap is. We leven immers in een omgeving die volop in beweging en ontwikkeling is. Maar ook een omgeving die veel kritischer in onze richting kijkt. In onze eigen ambtelijke organisatie wordt veel waarde gehecht aan het menselijk kapitaal en de ontwikkeling daarvan met scholing, vorming en coachen. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan het natuurlijke verlangen van een ieder om zich te ontwikkelen. Ook voor ons als burgemeesters is professionalisering van essentieel belang. Jaarlijks presenteert het NGB tal van opleiding-, vaardigheid-, kennis- en inspiratiebijeenkomsten, waar in ontspannen oorden rust en reflectie (in onderling vertrouwen) hand in hand gaan. Graag beveel ik de hier gepresenteerde opleidingen 2012 bij u aan, want scherp blijven gaat niet vanzelf!” Berry Link, burgemeester van Schinnen, Lid van de Commissie Professionalisering

Vrijblijvendheid Nadrukkelijk mag van burgemeesters verwacht worden dat zij hun persoonlijke professionaliteit op peil houden. Het is de eigen verantwoordelijkheid van burgemeester om deel te nemen aan de professionaliseringsactiviteiten van het Genootschap, maar hij moet er ook op aangesproken kunnen worden. Het NGB verwacht van de minister en van de Commissarissen van de Koningin dat zij burgemeesters hiervan doordringen. Het eerste jaar moet door iedereen als een must gezien worden om in te participeren. Niet alleen om professionalisering te halen, maar ook om expertise met collega-burgemeesters te delen. Aan het einde van het eerste jaar ontvangen alle burgemeesters een certificaat van deelname.

Digitale impulsen Enkele jaren geleden heeft het Nederlands Genootschap van Burgemeesters een aantal digitale instrumenten ontwikkeld. Deze moeten geactualiseerd worden en waar mogelijk uitgebreid.

12


Publicaties Ieder kwartaal brengt het NGB het Burgemeestersblad uit. Voorts geeft het Genootschap ook publicaties rond de ontwikkeling van het Burgemeestersambt uit. Deze hebben een relatie met de ontwikkeling van de functie voor individuele burgemeesters. Het NGB wil de publicaties daarom nadrukkelijker betrekken bij het professionaliseringsprogramma.

Randvoorwaarden Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters kan het opleidingenprogramma alleen maar opzetten, omdat er letterlijk een fonds is. De burgemeesters dragen zelf in sterke mate bij aan de voeding van het fonds. Voorts wordt het fonds gevoed door een ‘zuivere subsidie’ van het ministerie van BZK. Zonder een dergelijk fonds, zou het opleidingenprogramma weer terugzakken naar een niveau, zoals dat er voor 2003 was. Dat zal niet gebeuren, maar waar we wel rekening mee moeten houden is dat er geen groei van het fonds komt of dat er zelfs sprake zal zijn van een lichte daling van de omvang. Minder geld leidt tot minder activiteiten en derhalve ook tot verminderde kans op het waarmaken van de ambities voor 2012-2015. De komende jaren zal er creatief gekeken moeten worden hoe de beschikbare middelen zo efficiënt en effectief mogelijk ingezet kunnen worden. Dat betekent kritisch kijken naar: • de opzet van de activiteiten; • het rendement van de activiteiten; • mogelijkheden tot bundeling van activiteiten; • de overeenkomsten met derden (trainers en locaties); • de administratieve lasten en overhead.

Vooral gebruiken “Lange tijd is gedacht en gevonden dat 'burgemeester zijn' geen beroep maar een roeping is. Ik zou niet willen bestrijden dat dit een aspect is, maar al lang niet meer het enige. Voor elk beroep geldt dat kennis, kwaliteiten en vaardigheden nodig zijn, dus ook voor het ambt van burgemeester. Dit aspect wordt ook door het Rijk erkend, en vindt uitvoering in het veelzijdig scholingsprogramma dat door de NGB wordt ontwikkeld en aangeboden. Ik spoor iedere collega en aspirantcollega aan niet alleen kennis te nemen van deze mogelijkheid, maar haar vooral te gebruiken.” Jan de Ruiter, burgemeester van Zevenaar, Lid van de Commissie Professionalisering


13

In dit kader wil het Genootschap de diverse geldstromen die van de Rijksoverheid komen bundelen. Als eerste stap zou het goed zijn om de bijdragen van het ministerie van BZK voor het professionaliseringsfonds, de loopbaanoriëntatie en mogelijk ook het Burgemeestersblad te bundelen binnen één subsidie. Hiervoor is inhoudelijk al aangegeven hoe het Genootschap de activiteiten wil bundelen en de loopbaanoriëntatie wil aansluiten op de professionalisering. Het scheelt administratieve rompslomp - en kosten - als dit ook in de financiering en verantwoordingssystematiek tot uitdrukking komt: één subsidie, periodiek afspraken over de producten en hoogte, één verantwoording en afrekening.

Een luxe “Ik vind het heel belangrijk om je professionaliteit te onderhouden. In de drukte van alledag komt het daar meestal niet van. Daarom ben ik ook blij dat er een evenwichtig cursusaanbod is. Een luxe vind ik het, zo’n dag om wat dieper door te denken en met collega’s op zaken in te gaan. Ik kom er eigenlijk altijd opgekikkerd vandaan!” Mirjam Salet, burgemeester van Spijkenisse, Lid van de Commissie Professionalisering

Organisatie De afgelopen jaren is een werkbaar gebleken organisatie opgezet. Het bestuur van het NGB is verantwoordelijk voor het professionaliseringsfonds en laat zich inhoudelijk adviseren door de Commissie Professionalisering, bestaande uit burgemeesters. De operationele organisatie van het professionaliseringsfonds is in handen van het NGB-bureau, dat onder leiding staat van de NGB-directeur. Het NGB voert een financiële administratie van het fonds, die gescheiden is van de eigen verenigingsadministratie.

Uit de sleur van alledag “Deelnemen aan een cursus uit het aanbod van de opleidingengids van het NGB betekent voor mij even uit ‘de sleur van alledag’. Even een frisse neus halen en nieuwe inzichten opdoen of toetsen van gezichtspunten aan hetgeen door inleiders gesteld wordt. En natuurlijk ook tijdens de cursussen het gesprek en de uitwisseling met collega’s. Ik vind het geweldig dat het professionaliseringsfonds ons op zo’n prettige manier de kans biedt om bij te blijven in ons vak.” Roland van Schelven, burgemeester van Culemborg, Lid van de Commissie Professionalisering

14


Nieuw in 2012

Het opleidingenprogramma 2012 is weer een combinatie van bekende en beproefde opleidingen en cursussen die nieuw zijn. Vanzelfsprekend zijn de bestaande opleidingen waar mogelijk - aan de actualiteit aangepast en is rekening gehouden met de uitkomsten van de evaluaties van die opleidingen. Het programma 2012 is daarmee wederom een rijk geschakeerd programma met uiteenlopende onderwerpen en cursussen in diverse vormen. Voor de uitvoering ervan zijn tien (opleidings)instituten in de arm genomen: Berenschot, De Beuk, Consort, Essenburgh, ROI, Sezen-academy en The Lime Tree. Via deze organisaties heeft het NGB enkele tientallen docenten/begeleiders van de opleidingen op de been weten te brengen. Nieuw in het programma 2012 zijn de volgende opleidingen: • Burgemeester in de rol van toezichthouder (blz. 41) • De gemeente nu en straks (blz. 43) • Omgaan met maatschappelijke weerstanden (blz. 52) • Social Media voor Dummies (blz. 46) • Social Media voor gevorderden (blz. 47) • Vakateliers (blz. 29) • Van burgervader naar hulpsherriff? (blz. 37) Ook is er een drietal opleidingen ‘terug van weggeweest’. Deze trainingen waren enkele jaren geleden succesvol en zijn nu weer in het programma opgenomen. Het betreft reprises van: • Coachen (blz. 58) • Omgaan met media en pers (blz. 45) • Speechen met flair en impact (blz. 48)

Nieuwe indeling van het programma Het programma 2012 heeft een nieuwe indeling, gebaseerd op het beleidsplan professionaliseringsfonds 2012-2015: 1. Inspiratie: ontdek de betekenis van algemene en maatschappelijke ontwikkelingen voor de burgemeestersfunctie. De verkenningen betreffen de Lochemconferenties, de Actuele tafel en Blikopenerworkshops. 2. Intervisie en vakateliers: in kleine reflectiegroepen pelt u met externe begeleiders de kernrollen van uw burgemeestersfunctie af.


15

3. Veiligheid en handhaving: een aantal opleidingen op het gebied van handhaving en veiligheid. 4. Voor de alledaagse praktijk: trainingen en cursussen waarmee u uw kennis en vaardigheden voor uw bestuurspraktijk kunt versterken. 5. Rollen en rolopvattingen: compacte opleidingen over uw positie in het lokaal bestuur en de rollen die u ten opzichte van de andere spelers heeft. 6. Meerdaagse en topprogramma’s: verdieping in uw vakgebied om uw persoonlijke effectiviteit te vergroten. Voor wie als burgemeester wil excelleren zijn er intensieve en uitgebreide programma’s “op niveau”.

Digitale inschrijving Drie jaar geleden is gestart met digitale inschrijving. Dat bleek een schot in de roos en daarom verloopt de aanmelding ook nu weer via www.burgemeesters.nl. Groot voordeel voor u is dat u daarmee een overzicht opbouwt van de opleidingen die u over de jaren heen heeft gevolgd. Dat overzicht is uitsluitend voor u toegankelijk en kan u in volgende jaren helpen om uw keuze uit te volgen opleidingen te maken. Ook kan het mogelijk van nut zijn voor periodieke gesprekken met de raad en met de Commissaris of voor eventuele sollicitaties.

Op www.burgemeesters.nl/opleidingen vindt u een digitaal inschrijfformulier. U heeft uw persoonlijke inlogcode nodig, die bestaat uit een gebruikersnaam en een wachtwoord. Uw gebruikersnaam is opgenomen in de aanbiedingsbrief bij deze gids. Het wachtwoord is u eerder verstrekt. Als u dat niet meer weet, dan kunt u een willekeurig wachtwoord invullen. Dan verschijnt op uw beeldscherm de boodschap ‘Wachtwoord vergeten?’. Als u vervolgens de instructies volgt, dan krijgt u onmiddellijk een nieuw wachtwoord toegestuurd, dat u daarna kunt veranderen in een code die u zelf gemakkelijk kunt onthouden.

Voorrang en doelgroepen Voor het eerst kunt u bij de aanmelding ook uw eerste voorkeur voor een opleiding aangeven. Bij de verwerking van de inschrijvingen zal daar zoveel mogelijk rekening mee gehouden worden. Van nieuwe burgemeesters wordt verwacht dat zij als eerste Het Initiatief volgen. Daarna kunnen burgemeesters zich voor alle opleidingen inschrijven. Op basis van de aantallen inschrijvingen wordt de selectie van de deelnemers gemaakt. Op de reservelijst komen de burgemeesters, die zich voor de meeste opleidingen hebben aangemeld. Op deze wijze probeert het NGB zoveel mogelijk burgemeesters aan het opleidingenprogramma te laten deelnemen en ook rekening te houden met uw voorkeuren.

16


Uw persoonlijke ontwikkeling en loopbaan

Deze opleidingengids laat u slechts één zijde van de burgemeestersopleidingen zien, nl. de aanbodkant. Veel belangrijker is evenwel de vraagzijde: aan welke opleidingen heeft u behoefte? Welke cursussen dragen bij aan uw professionaliseringsvraag? De website van het NGB (www.burgemeesters.nl) biedt u de mogelijkheid om een eigen persoonlijk opleidingenplan te maken. Daartoe heeft u een persoonlijke toegangscode nodig, zodat u in een eigen afgeschermde omgeving uw eigen opleidingenplan kunt maken, zonder dat iemand anders deze gegevens kan inzien. Gebruikmaking van dit persoonlijk opleidingenplan, is één van de toelatingscriteria die het NGB hanteert bij de indeling van de deelnemersgroepen. Oftewel: maak gebruik van uw persoonlijk opleidingenplan op www.burgemeesters.nl. Dan sluit de opleiding optimaal aan op uw behoeften en is er een grotere kans dat u de opleiding kunt volgen.

Bestuurscompetenties centraal In opdracht van het ministerie van BZK zijn in 2007 de bestuurscompetenties van de burgemeesters geactualiseerd. In totaal zijn er nu 30 bestuursstijlen, vaardigheden en basiscondities geïdentificeerd, die voor de vervulling van de burgemeestersfunctie van betekenis kunnen zijn. Veel gemeenten maken gebruik van de bestuurscompetenties in de profielschets, zoals die bij vacatures nodig is. Tevens maken gemeenten gebruik van de competenties om gericht met de burgemeesters functioneringsgesprekken te kunnen voeren. De bestuurscompetenties zijn ook goed toepasbaar als sleutel tussen vraag naar en aanbod van opleidingen. In deze gids is bij alle opleidingen vermeld aan welke competenties aandacht besteed wordt.

Door de bomen het bos zien Deze gids bevat bijna 40 cursussen, trainingen en programma’s. Door het brede aanbod is het soms lastig om tot een keuze te komen. Daarom een paar praktische tips om u behulpzaam te zijn: Tip 1: Doe de competentietest op www.burgemeesters.nl. Tip 2: Kijk of de resultaten u een kritische maar herkenbare spiegel opleveren. Tip 3: Vraag eens aan derden waar zij vinden dat u nog sterker kunt functioneren. Bespreek desgewenst uw resultaten van de competentietest. Mogelijk heeft u onlangs een (functionerings)gesprek met de raad of de Commissaris achter de rug.


17

Tip 4: Bepaal hoeveel dagen en dagdelen u in 2012 daadwerkelijk kunt en wenst te besteden aan uw professionalisering en uw loopbaan. Tip 5: Het opleidingenprogramma kent een indeling in hoofdstukken, herkenbaar aan de tabbladen in de gids. Zorg voor een goede mix en spreiding van uw aanmeldingen over de hoofdstukken. Tip 6: Betrek de doelgroepen voor de opleidingen bij uw keuze. Tip 7: Neem contact op met NGB-directeur Ruud van Bennekom als u er niet uitkomt.

Loopbaanoriëntatie Voor burgemeesters is het vaak lastig om zich te oriënteren op de eigen loopbaan. De achtergronden daarvan zijn divers. Zo vraagt de ‘de waan van de dag’ vaak alle aandacht en ontbreekt eenvoudigweg de rust voor een goede reflectie op de eigen functie en de loopbaan. Ook speelt mee dat burgemeesters wel vaak voor de gemeente en het gemeentebestuur op pad zijn, maar veel minder voor zichzelf. En velen zijn al zeer lang werkzaam in het openbaar bestuur en het burgemeestersvak, waardoor de (huidige) burgemeestersfunctie wel haast een vanzelfsprekendheid is. En tenslotte is soms het beeld van een ‘elders solliciterende burgemeester’ bij anderen niet goed. Het ontbreken van de reflectie op de eigen loopbaan brengt risico’s met zich mee. Mooie vacatures komen vaak maar één keer langs... Bovendien wordt de afstand tot andere functies vaak groter als men zich te veel concentreert op de huidige functie. En dan zijn ook de risico’s daar als anderen zien dat de burgemeester ‘te lang’ op zijn plek zit. Tegen deze achtergrond verzorgt het Nederlands Genootschap van Burgemeesters in samenwerking met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een Loopbaanoriëntatie-programma. Het programma bestaat uit diverse trajecten waarin u uw persoonlijke loopbaanontwikkeling kunt verkennen en in concrete actie kunt omzetten. In het eerste kwartaal van 2012 ontvangen de burgemeesters een persoonlijke uitnodiging voor dit programma.

Digitale ondersteuning De komende tijd zal www.burgemeesters.nl verder uitgebreid worden met informatie die u kunt gebruiken in het kader van uw professionalisering en loopbaanontwikkeling. Onder andere is nu een eerste start gemaakt met uw eigen persoonlijke ontwikkelplan. U heeft de mogelijkheid om aan de hand van een competentietest te bepalen welke competenties u bij uzelf nog niet optimaal ontwikkeld vindt. U vindt op de website tevens digitale informatie, die voor uw loopbaanontwikkeling van betekenis kan zijn. Zo is er een overzicht van (toekomstige) burgemeestersvacatures en toegang tot de vacaturebank van de Algemene Bestuursdienst van de Rijksoverheid. Van een aantal sectoren is arbeidsmarktinformatie beschikbaar.

18


Nieuw in het ambt

Burgemeester word je door het te zijn. Er is in Nederland geen opleiding vóórdat je burgemeester kunt worden. De kneepjes van het burgemeestersvak leer je pas als je al geïnstalleerd bent. Dan pas openbaren zich alle velden waarop een burgemeester schaakt. Daar komt nog eens bij dat gemeenten sterk verschillen. Niet alleen variëren gemeenten bijvoorbeeld qua grootte, sociale samenstelling en economische potentie, maar ook de politieke en bestuurscultuur is lokaal bepaald. Dat maakt het voor de burgemeester - die over het algemeen van buiten komt - nog belangrijker om een intensieve oriëntatiefase te hebben en een optimale uitgangspositie te creëren.

Het Initiatief Al vele jaren bestaat Het Initiatief als brede introductiecursus voor beginnende burgemeesters. De beginnende burgemeesters zijn duidelijk als groep te omschrijven. Ze zitten allemaal in het zelfde schuitje. Daarom is voor deze groep het uitwisselen van ervaringen een essentieel onderdeel van Het Initiatief. Voorts komen voor de deelnemers ook kennis en ervaringen van anderen beschikbaar en is er ruimte voor discussie en informatie over actuele thema’s die de burgemeester raken. Het Initiatief bestaat uit vier à vijf cursusblokken, variërend van losse dagen tot blokken van twee dagen. In het eerste blok gaat het om de persoonlijke vervulling van het ambt en de sociaal psychologische aspecten die daarbij een rol spelen. In de volgende blokken is er een ruime introductie in de OOV-portefeuille. Tenslotte komen eigen keuzes van de deelnemers aan de orde, wordt gekeken naar de persoonlijke ontwikkelplannen en maakt de groep mogelijke samenwerkingsafspraken voor de nabije toekomst. Voor nieuwe burgemeesters is Het Initiatief ‘een must’. De minister van BZK verwacht dat alle nieuwe burgemeesters deelnemen aan de opleiding. Nieuw benoemde burgemeesters ontvangen een separate uitnodiging via het secretariaat van het NGB. Afhankelijk van het aantal benoemingen van nieuwe burgemeesters start er iedere 6 à 9 maanden een nieuwe groep. Deelname aan Het Initiatief is verplicht om aanspraak te kunnen maken op deelname aan andere activiteiten uit het professionaliseringsprogramma.


19

•

Sociabel

•

Bestuurlijk handhaven

Inlevingsvermogen

Aanjager

•

Procesregisseur

Verbinder

•

Netwerker

Signaalgevoeligheid

Stressbestendigheid

Onafhankelijkheid

Integriteit

Bindend vermogen

Identificatie

Het programma in één oogopslag: de competenties

•

•

•

Blikopenerworkshops

•

Burgemeester als toezichthouder

•

Burgemeesterkunde

•

Coachen

•

College en collegiale verantwoordelijkheid

•

Conflictherkenning en -hantering

•

•

•

De actuele tafel Burgemeester als portefeuillehouder

•

•

•

•

De gemeente nu en straks Financiën voor burgemeesters Het geheim van de smid:

•

Integriteit: van ideaal naar werkbaar concept

•

Intervisie Mediationskills voor burgemeesters

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Omgaan met de media en pers

•

• •

Omgaan met weerstanden Open besturen

•

Raad, eenheid en verscheidenheid

•

•

•

•

•

Signalerend vermogen

•

•

Social media voor dummies Social media voor gevorderden Speechen met flair en impact

•

Symboliek in communicatie

•

•

•

•

•

•

• •

Transferium-progamma Vakateliers Van akkefietje tot maatschappelijke onrust Van burgervader naar hulpsherriff?

20

•

•

•

•

•

•

•

• •

•

• Nederlands Genootschap van Burgemeesters

•

• •

•

• •

•

•

• •

•

•

• •

• •

• •

•

•


• •

• •

• •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Achtergrondoriëntatie

Beïnvloedingsvermogen

Omgevingsbewustzijn

Bestuurl. gevoeligheid

Onderhandelingsvaardig

Besluitvaardigheid

Daadkracht

Doorzettingsvermogen

Probleemverduidelijking

Coaching

Communicatief

• •

•

•

• •

•

•

•

•

•

Organisatiegevoeligheid

Doelgerichtheid

Voortgangsbewaking

Vasthoudendheid

Oordeelsvorming

Adaptief vermogen

•

Vernieuwingskracht

• •

•

•

•

•

•

• •

•

•

• •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

21

De opleidingen in 2012

Inspiratie De burgemeestersfunctie is voortdurend in ontwikkeling; niet alleen door interne veranderingen in het lokaal bestuur, maar ook door brede maatschappelijke tendensen. Voor burgemeesters is het van groot belang zicht te houden op deze ontwikkelingen en op de betekenis ervan voor het eigen functioneren. Daarom biedt het opleidingenprogramma een aantal inspirerende programma’s met verkenningen van maatschappelijke ontwikkelingen, waar u met collega’s kunt reflecteren op de gevolgen ervan voor de burgemeesters. Zo organiseert het NGB sinds jaar en dag - vanaf 1982 om precies te zijn - in de wintermaanden de Lochemconferenties. Vaste waarde is ook de serie actualiteitencolleges die onder de naam De actuele tafel plaatsvinden. Tenslotte zijn er Blikopenerworkshops waarin u op onorthodoxe wijze uw kijk op ontwikkelingen in de samenleving kunt verbreden. Aanbod in 2012: • Lochemconferenties • De actuele tafel • Blikopenerworkshops

22


Lochemprogramma 2012 Moreel leiderschap! Voor velen is de burgemeester een baken dat voor overzicht, zorgvuldigheid, rechtvaardigheid en vertrouwen moet zorgen. Daar hoort een specifiek leiderschap bij als het om het optreden van de burgemeester in de lokale samenleving en in het gemeentebestuur gaat: moreel leiderschap.

Wat? U verkent de kernwaarden van de moderne burgemeestersfunctie. Betrouwbaar, dienstbaar en het voorbeeld zijn, moed tonen, hoop bieden en verantwoordelijkheid nemen: wat is de betekenis ervan in de samenleving en in het bestuur? Hoe kunt u individueel en als beroepsgroep - deze en andere kernwaarden onderhouden, ontwikkelen en toepassen?

Hoe? De zes Lochemconferenties openen op de dinsdagavond met een facultatief diner-pensant. Vervolgens is de woensdag de centrale conferentiedag met externe inleiders en interactieve workshops. De donderdagochtend staat in het teken van een actueel onderwerp uit uw burgemeesterspraktijk en wordt afgesloten met een lunch.

Resultaat • U heeft de kernwaarden van uw ambt verkend. • Voor deze kernwaarden heeft u uw professionaliseringsagenda bepaald. • U heeft weer eens enkele tientallen collega’s uit het land gesproken.

Competenties • Netwerker, verbinder, procesregisseur en aanjager • Achtergrondoriëntatie • Adaptief vermogen • Omgevingsbewustzijn

Praktisch Duur: 5 aaneengesloten dagdelen (met 2 overnachtingen) Begeleiding: NGB-commissie professionalisering Maximum aantal deelnemers: 35 burgemeesters per conferentie Data: 24-26 januari, 31 januari - 2 februari, 7-9 februari, 14-16 februari, 28 februari - 1 maart en 6-8 maart 2012 Locatie: Hotel ‘t Hof van Gelre te Lochem De burgemeesters ontvangen in november 2011 een aparte uitnodiging om zich voor de Lochemconferenties in te schrijven.


23

De actuele tafel Een serie actualiteitencolleges voor burgemeesters die bij willen blijven Ook in 2012 krijgt De actuele tafel een vervolg in de vorm van maandelijkse bijeenkomsten. Evenals vorig jaar zijn ook de bijeenkomsten rond crisisgerelateerde onderwerpen in de formule - voor de file komen, na de file weg - ondergebracht. Dat betekent maandelijks een bijeenkomst in 2012.

Wat? Het doel van de bijeenkomsten is om met collega-burgemeesters van gedachten te wisselen, te discussiëren, best practices te delen en kennis te nemen van wetenschappelijke inzichten over het thema actuele en over crisisgerelateerde onderwerpen. De actuele tafel-bijeenkomsten behandelen iedere keer een ander onderwerp. In ieder geval is er een actuele tafel over de rol van de burgemeester om maatschappelijke onrust rond zedendelinquenten te kanaliseren en is er een werkbezoek aan het Nederlands Forensisch Instituut, waarbij u kennis kunt maken met de wereld ‘aan de andere kant van het rood-witte lint’.

Hoe? De actuele tafel is een combinatie van kenniscolleges waarin nieuwste wetenschappelijke inzichten en discussies worden gepresenteerd door een vooraanstaande wetenschapper of deskundige, gevolgd door een co-referaat door een of twee burgemeesters die reageren op de inleider en tevens een praktijkcases uit de eigen gemeente presenteren. De nadruk ligt op best practice-voorbeelden en kritische succesfactoren voor handelswijzen.

Praktisch Duur: van 16.00 tot 20.00 uur (inclusief diner) Maximum aantal deelnemers: 30 burgemeesters Data: 21 maart, 18 april (maatschappelijke onrust rond zedenzaken), 23 mei, 13 juni (werkebzoek NFI: aan de andere kant van het rood-witte lint), 19 september, 31 oktober en 12 december 2012 Alle burgemeesters ontvangen begin 2012 een uitnodiging voor de serie. Dan zijn de onderwerpen en sprekers van de afzonderlijke bijeenkomsten bekend.

24


Blikopenerworkshop ‘Zijn zij gek of ben ik het?’ Een prikkelende dag voor wie scherper wil (door)zien wat er in onze tijd gaande is We maken de overgang mee naar een nieuwe infrastructuur die past bij de veranderingen in de samenleving en die door deze veranderingen wordt gestimuleerd. Ineens zie je dat veel bestaande instellingen er niet meer bij passen en proberen vast te houden aan de ordeningen waarin ze zijn ontstaan. Je herkent de breuken met het verleden en krijgt de contouren te zien waar het heen gaat. Je begrijpt dat je je regelmatig afvraagt: Zijn zij gek of ben ik het? Soms ben jij het, maar steeds vaker is het die ander. Een onmisbare eye-opener voor elke burgemeester omdat die bij uitstek leiding geeft aan mensen en organisaties in een maatschappelijke context.

Wat? De veranderingen in de samenleving ziet u zelf, van het korte lontje tot de leiding van organisaties die hun positie voor zichzelf gebruiken. Hoe alles in geld wordt uitgedrukt en door regels heel veel leven en dynamiek in de knel is geraakt. Met andere woorden: hoe betekenis wordt vernietigd. In deze blikopener krijgt u oriëntaties aangereikt. Ze vormen de grondslag om ontwikkelingen in de samenleving te herkennen en te duiden. De nieuwe infrastructuur is cellulair, zowel op het gebied van energie als communicatie. Ze brengt duurzaamheid en milieuvriendelijkheid veel dichterbij. Ze past bij mensen die van zichzelf uitgaan. Wie dat ziet en herkent begrijpt dat communiceren gaat over verbinden in plaats van zenden en informeren. Dat uitgaan van context van burgers en klanten past bij deze tijd. Groot is niet langer vanzelfsprekend goed. Gemeenten die bestaan uit - of worden opgevat als - verzameling van stadjes, dorpen, buurten buurtschappen en kernen, passen heel goed bij en in die nieuwe infrastructuur. Verbondenheid, dynamiek, vertrouwen en effectiviteit zijn nu veel belangrijker dan systemen en efficiency. Het komt tot uitdrukking in contextgedreven organiseren en levert enorme kwalitatieve verbeteringen op die je kunt boeken als opbrengst en besparing. Je haalt met gemak opgelegde financiële doelen. Maar het is wel paradigmatisch anders, het voelt al gauw gek. Het kost ook moeite erin mee te gaan.

Hoe? De moderatoren laten u de hele ochtend waarnemen aan de hand van cases, film- en videofragmenten. U gaat met hen en met elkaar in discussie. Daarin ontdekt u oriëntaties, welke u gewicht geeft en ervaart u Zijn zij gek of ben ik het. In de middag zoomen we in op de nieuwe infrastructuur en hoe die nu al zichtbaar is in uw eigen omgeving. U gaat spanningen als breuklijnen interpreteren. U legt zelf cases voor.

Resultaat • U gaat zien wat u eerder niet zag. • U begrijpt waar de veranderingen in deze tijd over gaan, niet alleen in uw gemeente en ons land, maar ook in landen om ons heen.


25

• U kijkt anders naar problemen van alledag en ziet nieuwe oplossingen en mogelijkheden.

Competenties • Onafhankelijkheid • Signaalgevoeligheid • Aanjager, verbinder, procesregisseur • Omgevingsbewustzijn • Vernieuwingskracht • Adaptief vermogen

Praktisch Duur: 7 uur Maximum aantal deelnemers: 12 Moderatoren: prof. ir. Wim van Dinten, e.a. Data: 11 juni (10.00 - 16.30 uur), 19 september (10.00 - 16.30 uur) of 19 november (13.00 - 21.00 uur, inclusief diner) Locatie: Sezen Academy, Wijk bij Duurstede

26


Intervisie en vakateliers Intervisie is een vast onderdeel in het opleidingenprogramma. Het biedt burgemeesters de gelegenheid om in kleine groepen intensief te reflecteren op zaken waar de deelnemers in hun praktijk tegenaan lopen. De ervaring van de afgelopen jaren leeft dat intervisie zeer waardevol is. Daarom wil het Genootschap nieuwe impulsen aan intervisie geven. Al langere tijd wordt er vanuit de kring van burgemeesters aangedrongen op opleidingstrajecten waarin met een kleine groep van burgemeesters, gedurende een langere periode intensief gewerkt wordt aan professionaliseringsthema’s. In 2012 start het NGB daarom naast intervisie met een nieuwe activiteit: de “vakateliers”. In deze ateliers combineet u leiderschapsontwikkeling met ervaringen van collega’s rond brede thema’s. De thema’s hebben betrekking op zowel inhoud en proceskracht als persoonlijk interventierepertoire. In elk vakatelier komt in beginsel, één nader te bepalen thema aan de orde. Er zullen meerdere vakateliers worden gevormd. De vakateliers zullen worden gevormd rond kleine groepen deelnemers die gedurende een periode van circa vier maanden periodiek met elkaar werken aan onderwerpen en invalshoeken die de kern van de burgemeesterfunctie raken. Die thema’s hangen samen met de verschillende rollen van de burgemeester in zijn ambt, of zijn verdiepingen daarvan zoals: • Besturen in een participatieve samenleving • Collegesamenwerking • De rol van voorzitter van de gemeenteraad • Externe gemeentelijke samenwerking • Goed, deugdelijk en integer besturen


27

Intervisie Intensieve reflectie met collega’s op uw en hun functioneren “Druk en eenzaam”, dat is een beeld dat met regelmaat naar voren komt over burgemeesters. Tegen deze achtergrond is het voor burgemeesters lastig om een spiegel voor het eigen functioneren te ontwerpen en de rust en setting te vinden om verbeterpunten voor zichzelf te ontdekken. Intervisie met een groep collega-burgemeesters kan dan nuttig zijn. Intervisie past in een bewuste loopbaanontwikkeling.

Wat? Deelname aan een intervisiegroep is geen vrijblijvende aangelegenheid, integendeel. Het vraagt van de deelnemers de bereidheid voor een open opstelling ten aanzien van zichzelf en anderen. Het vraagt om investering van tijd en energie. Het succes van de groep staat of valt met de discipline, die de groepsleden voor elkaar opbrengen door hun aanwezigheid en hun inzet. Het verdient aanbeveling om - alvorens deel te nemen aan een intervisiegroep - enkele andere onderdelen van het opleidingsprogramma te volgen om de juiste leerattitude te ontwikkelen.

Hoe? Een intervisiegroep bestaat uit zes deelnemers. Aan de hand van de inschrijvingen worden de groepen gevormd rekening houdend met regionale spreiding. Iedere groep krijgt een professionele begeleider. Deze heeft voorafgaand aan het traject een persoonlijk intake-gesprek met de deelnemers. Daarin formuleren de deelnemers zelf hun leerdoelen. De groep zelf bepaalt de frequentie van de samenkomsten gespreid over de periode van een jaar. In dit jaar wordt een netwerk opgebouwd, dat ook na afloop van het traject zijn waarde heeft. De ervaring leert, dat de intervisiegroepen na het jaar contact met elkaar blijven houden.

Resultaat • Uw resultaat is afhankelijk van de leerdoelen die u zelf voor de intervisie stelt. • U heeft met collega-burgemeesters intensief gereflecteerd op een aantal thema’s. • U heeft uw kennis en ervaring aan collega’s beschikbaar gesteld en die van hen ontvangen.

Competenties • Verbinder, netwerker, procesregisseur en aanjager • Adaptief vermogen • Coaching • Signaalgevoeligheid

Praktisch Duur: 6 à 8 dagdelen gedurende een jaar Begeleiding: drs. Dieke Eelman, drs. Piet Jeuken MA, drs. Henriëtte Koomans, Sip Kruze en Klaas-Jan Rodenburg Maximum aantal deelnemers: 6 burgemeesters per groep Doelgroep: Voorrang voor burgemeesters in 4e-6e jaar benoemingstermijn Data: een intervisiegroep bepaalt deze zelf

28


Vakateliers Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters organiseert in 2012 een aantal vakateliers rond rollen en hoofdtaken van de burgemeester. Een leeratelier is een serie van 3 à 4 thematische bijeenkomsten met een vaste groep van 6-8 burgemeesters. Het vakatelier stelt de deelnemers in staat om zich intensief te verdiepen in de problematiek van het gekozen thema in de eigen werkpraktijk. Er kan worden geleerd door de inbreng van kennis en ervaring van zowel de deelnemers als incidenteel door externe sprekers. Intervisie staat daarbij centraal, dat wil zeggen dat de deelnemers eigen casuïstiek inbrengen en gestructureerd met elkaar bespreken.

Wat? Er zijn rond vijf onderwerpen vakateliers in voorbereiding. Aan de hand van de aanmeldingen van burgemeesters zal een keuze gemaakt worden welke vakateliers in uitvoering genomen kunnen worden. Hieronder vindt u een voorlopige aanduiding van de onderwerpen.

Besturen in een participatieve samenleving We leven in een participatieve samenleving. Burgers verwachten dat de overheid - en zeker de lokale overheid - actief rekening houdt met hun opvattingen en belangen. De burgemeester is het boegbeeld van de gemeente. Omdat hij boven de partijen staat geniet hij vaak veel vertrouwen van de inwoners. Hierdoor kan hij een belangrijke bijdrage leveren aan het dichten van de kloof tussen burger en bestuur. Maar hoe dit te doen in een samenleving die zichzelf steeds meer in netwerken organiseert en via traditionele en nieuwe social media zijn wensen (en eisen) kenbaar maakt? In dit vakatelier verkent u de maatschappelijke tendensen in de verhouding burger-bestuur, op de verschillende manieren hoe burgerparticipatie vorm kan krijgen en de rol die de burgemeester hierbij speelt.

Collegesamenwerking De colleges zijn in 2012 halverwege hun termijn. Tijd om de balans op te maken. Waar staan we met de uitvoering van het collegeprogramma? Welke portefeuilles lopen op schema en welke moeizaam? Maar om ook in de tweede helft van de collegeperiode effectief te zijn is het bespreken van de voortgang op de beleidsinhoud alleen niet voldoende. Ook de teameffectiviteit moet onder de loep genomen worden. Een belangrijke taak voor de burgemeester, die hierbij tegen tal van persoonlijke gevoeligheden kan oplopen en bovendien zichzelf heel kwetsbaar kan maken. In dit vakatelier bespreekt u zowel de mogelijkheden om de teameffectiviteit te verhogen als de beleidsinhoud. Alle deelnemers hebben de mogelijkheid om eigen ‘mid-term’ problemen in te brengen. Samen met collega’s zoekt u naar praktische oplossingen om de samenwerking in het college te versterken.


29

De rol van voorzitter van de raad De burgemeester is niet alleen voorzitter van het college, maar bovenal voorzitter van de gemeenteraad. De burgemeester dient ervoor te zorgen dat de raad zijn controlerende en kaderstellende taken goed kan uitvoeren. Hij kent en herkent de politiek gevoelige onderwerpen en zorgt ervoor dat de raad juist op hierop goed in stelling wordt gebracht. Maar dat is niet altijd even makkelijk, zeker nu er ook in de lokale politiek steeds vaker op de man in plaats van op de bal wordt gespeeld. Hoe is de relatie met de raad en hoe kan die worden verstevigd? Maar ook: ben je als burgemeester onderdeel van de politieke arena of blijf je daar juist buiten? Deelnemers brengen in dit vakatelier hun eigen ervaringen in bij de behandeling van deze vragen

Externe gemeentelijke samenwerking Gemeenten lijken vast te zitten in kluwen van samenwerkingsverbanden: met andere gemeenten en andere overheden, met (semi-)publieke organisaties en ook met private partijen. Daardoor verliezen burgers de herkenbaarheid van de gemeente en het lokaal bestuur. Ook voor raad(sleden) en college(leden) is het lastig om hun positie en rollen te vinden. Veelal overstijgt de samenwerking de gemeentegrenzen en is er sprake van regionale verbanden. Daar verwachten de andere deelnemers veelal de burgemeester aan tafel om zaken mee te doen of om het bestuur van de samenwerkingsverbanden vorm en inhoud te geven. Dat vraagt veel van uw verbindingsvermogen. Aan de hand van eigen casuïstiek van de deelnemers gaat u in dit vakatelier na in welk krachtenveld de samenwerking plaatsvindt, welke rollen de burgemeester kan vervullen en hoe u uw verbindingsvermogen kunt vergroten.

Goed, deugdelijk en integer besturen De burgemeester is de hoeder van integriteit en goed bestuur. Hierbij vervult hij allereerst zelf een voorbeeldfunctie. Maar minstens even belangrijk is zijn rol bij het bewaken van de bestuurlijke integriteit in raad en college. In deze richt de burgemeester zich zowel op processen als op personen. Met name als het gaat om de persoonlijke integriteit van leden zijn medebestuurders vereist het optreden van de burgemeester veel tact en zorgvuldigheid. In dit vakatelier staan de verschillende rollen die de burgemeester vervult centraal en gaan we aan de hand van de inbreng van casuïstiek van de deelnemers in op vergroting van het repertoire van de burgemeester om moeilijke zaken bespreekbaar te maken.

Hoe? De deelnemers aan de vakateliers zijn in hoge mate zelf verantwoordelijk voor de uiteindelijke programmering. Daarom zal de invulling van het opleidingstraject in nauwe samenwerking met de deelnemers plaatsvinden. De opzet van deze vakateliers is als volgt. Per vakatelier geven de deelnemers richting aan de behandeling van het thema. In een gezamenlijke startbijeenkomst van twee dagdelen worden de breedte en diepgang van het leeratelier met elkaar besproken en wordt het programma ingevuld. Gedurende een periode van

30


circa vier maanden komen de groepen van 6 deelnemers, drie tot vier maal een dagdeel bijeen om in klein verband intensief te werken aan het thema. Het vakatelier wordt afgesloten in een gezamenlijke bijeenkomst van één of twee dagdelen, met de deelnemers waarin leerervaringen met elkaar delen en ook een conclusies en adviezen aan het NGB formuleren. Het NGB draagt zorg voor ervaren begeleiders.

Competenties • Verbinder, Netwerker, Aanjager, Procesregisseur • Onafhankelijkheid • Bindend vermogen • Identificatie • Integriteit • Stressbestendigheid • Signaalgevoeligheid

Praktisch Wilt u deelnemen aan een vakatelier? Maak dat uw interesse kenbaar met een vermelding van uw mogelijke themakeuze(s). Het NGB zal vervolgens de groepen voor de vakateliers samenstellen Deelname impliceert dat in beginsel het gehele vakatelier wordt doorlopen. De startdag is op 24 mei (10.00 - 16.30 uur) De drie of vier tussentijdse bijeenkomsten van een dagdeel zijn vervolgens tot en met november. Zo mogelijk vinden deze bijeenkomsten op locatie in uw regio plaats. De Slotbijeenkomst is op 21 november 2012 (13.00 - 21.00 uur).


31

Veiligheid en handhaving Handhaving en de openbare orde en veiligheid zijn dé werkvelden van de burgemeester. Hier moet hij qua vakmanschap een echte meester zijn. Dat wil zeggen durf tonen, weten hoe te acteren, verantwoordelijkheid nemen en vooral beslagen ten ijs komen. Het programma 2012 heeft een aantal opleidingen die u daarbij kunnen ondersteunen om uw kennis op peil te brengen en om uw handelingsrepertoire aan te scherpen. Opleidingen 2012: • Bestuurlijk handhaven • Crisis! • Het geheim van de smid: incidentmanagement als ambacht • Van akkefietje tot maatschappelijke onrust • Van burgervader naar hulpsherriff?

32


Crisis! Wie gaat nu waar over en wanneer volgens de Wet veiligheidsregio’s? Bij ‘gemeentelijke’ crises heeft de burgemeester volgens de Wet veiligheidsregio’s het opperbevel. Een opperbevel dat bij ‘regionale’ crises overgaat op de voorzitter van de veiligheidsregio, maar waar dan ook de Commissaris van de Koningin en de minister van Veiligheid en Justitie nog iets te zeggen hebben. Het gebruik van deze noodbevoegdheid is niet vrijblijvend: er kunnen grote (financiële) consequenties uit volgen. Hoe zit dit nu precies? We kijken naar de wetstheorie en naar de weerbarstige praktijk.

Wat? • De aard en reikwijdte van de noodbevoegdheden uit de Wet veiligheidsregio’s. • De rolverdeling bij de verschillende bevoegdheden: wat is de rol van de ‘lokale’ burgemeester bij Grip 4? Hoe anticipeer je daar op? • De voorwaarden waaronder van de noodbevoegdheid gebruik mag worden gemaakt: welk proces moet worden doorlopen, welke collega’s of partners moeten worden betrokken? • De haken en ogen die aan de inzet van een bepaalde bevoegdheid kleven: wie bepaalt, betaalt! Wat zegt de jurisprudentie daarover? • Recente praktijkvoorbeelden op het gebied van bevoegdheden. Natuurlijk spreken we hierbij over Moerdijk maar er zijn meer voorbeelden.

Hoe? De opleiding bestaat uit twee dagdelen. Het eerste deel staat in het teken van een interactieve bijeenkomst waarin overzicht wordt geboden en waarin het instrumentarium uit de Wet veiligheidsregio’s zoveel mogelijk praktisch wordt toegelicht. De vragen van de groep staan daarbij zoveel mogelijk centraal. Het middagdeel zal gaan over de toepassing van de bevoegdheden in verschillende casusposities. Naast kennis, gaat het daarbij om het uitwisselen van ervaringen en ideeën.

Resultaat • U heeft inzicht in het gebruik van noodbevoegdheden volgens de Wet veiligheidsregio’s. • Uw zicht is vergroot op de (financiële) consequenties van het gebruik ervan. • U heeft in intervisie met collega’s de noodbevoegdheid praktisch verkend.

Competenties • Stressbestendigheid • Verbinder, netwerker

• Vasthoudendheid • Doelgerichtheid

Praktisch Duur: 1 dag (twee dagdelen) Begeleiding: prof. dr. Ira Helsloot Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 17 september 2012 (10.00 - 16.30 uur)


33

Bestuurlijk handhaven De nieuwste ontwikkelingen op een rij Een eendaagse interactieve cursus over de recente en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van bestuurlijke handhaving en de betekenis ervan voor de rol van de burgemeester. Tegenwoordig zijn alle ogen gericht op de burgemeester als het gaat om de aanpak van overlast en andere ordeverstoringen. De bevoegdheden die de burgemeester ter beschikking staan zijn de laatste jaren gestaag uitgebreid. De burgemeester ontwikkelt zich van burgervader tot rechtshandhaver. Wat speelt er precies? Hoe gaat u deze bevoegdheden toepassen en hoe stuurt u dan uw ambtelijke organisatie en de politie aan? Hoe dekt u de risico’s af?

Wat? De cursus omvat drie delen: • Het wettelijk en beleidskader in vogelvlucht. • Reflectie op recente ontwikkelingen door een hoogleraar. • De praktijk: de onderlinge bespreking van realistische casus uit de handhavingspraktijk .

Hoe? Ervaren en deskundige sprekers belichten de materie vanuit de theorie en praktijk. Er is ruimschoots de gelegenheid om uw standpunten en ervaringen actief uit te wisselen met uw collega’s.

Resultaat • U bent op de hoogte van recente en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van bestuurlijke handhaving. • U realiseert zich wat deze ontwikkelingen betekenen voor uw positie en rol als burgemeester.

Competenties • Aanjager • Daadkracht • Organisatiegevoeligheid • Voortgangsbewaking

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: prof. dr. Lodewijk Rogier en Jessica Roon Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 27 september 2012 (10.00 - 16.30 uur)

34


Het geheim van de smid: incidentmanagement als ambacht Wat maakt een burgemeester tot een effectief bestuurder op het gebied van besluitvorming, communicatie en verantwoording? Welke verschillen in benadering zijn er bij uiteenlopende soorten incidenten en crisissituaties? Welke handreikingen zijn uit te wisselen op grond van uw eigen inzichten/praktijkervaringen en onderzoek?

Wat? In de module staan drie thema’s in het incidentenmanagement centraal waar een burgemeester mee te maken heeft: • Besluitvorming: kenmerken van (crisis)besluitvorming, ook die waarvoor geen draaiboeken zijn; succes- en faalfactoren in de opeenvolgende fases van een incident, crisis of ramp; instrumenten van crisisbesluitvorming waarop je als burgemeester kunt terugvallen • Communicatie: communicatiestrategieën bij verschillende incidenten en incidentfases; lessen van bekende incidenten; de impact van sociale media en ‘burgerjournalistiek’; leiderschap in crisiscommunicatie te midden van vele communicerende partijen. • Verantwoording: bestuurlijke risico’s na een incident op ramp: de eerste dagen, maanden en zelfs jaren; impact van (dreigende) onderzoeken van alle mogelijke instanties; de kosten die op de gemeente afkomen na een ramp.

Hoe? Aan de hand van ‘recente’ en prominente Nederlandse incidenten, crises en rampen zoomt u in op de impact op de rol, karakteristieken en persoon van de burgemeester. Op een interactieve wijze krijgt u handvatten over hoe om te gaan met de dilemma’s waar een bestuurder in de praktijk voor komt te staan. Vragen en eigen ervaringen van de deelnemers komen ruimschoots aan bod.

Resultaat Inzicht in de kenmerkende processen van besluitvorming, communicatie en verantwoording. Inzicht in besturingsmogelijkheden als burgemeester bij de drie genoemde onderwerpen. Praktische checklists met do’s en don’ts bij uiteenlopende incidenten en crisisfases.

Competenties • Stressbestendigheid • Procesregisseur, aanjager • Doorzettingsvermogen

• Daadkracht • Communicatief

Praktisch Duur: Drie dagdelen op één dag Begeleiding: mr. drs. Wouter Jong, drs. Robert Wester, ing. Peter van Zanten, drs. Bart de Vries, ir. Diederick van der Wall Bake Aantal deelnemers: 15 Data: 12 november 2012 (10.00 - 21.00 uur, inclusief diner)


35

Van akkefietje tot maatschappelijke onrust De trap die afbreekt, een fietsongeluk met niet te identificeren slachtoffers, politie-inval in een visafslag, relletjes in de wijk, brand en ongeval. De burgemeester weet er van (?), gaat er over maar ook weer niet. Grotere of kleinere incidenten zijn, naast de last en emotie van het incident zelf, nogal eens aanleiding voor een college, raad of de samenleving om de burgemeester “de maat te nemen”.

Wat? Deze module gaat in op de relatiepatronen tijdens en na een incident met de raad en het college en het interventie- en communicatierepertoire van de burgemeester. Wat is de impact van emoties en hoe kunt u omgaan met indianenverhalen in (sociale) media; storytelling en storypicking? Hoe bepaalt u de communicatiestrategie als een zorgvuldig gekozen mix van ratio en emotie en wat is de betekenis van framing, casting, priming en scripting. En in de nazorg: hoe monitort u emoties?

Hoe? ‘s Ochtends is er aandacht voor de vraag hoe de burgemeester tijdig en adequaat handelt in relatie tot het college en de raad; formeel en informeel, vooraf en achteraf, als burgervader maar ook als verantwoordelijke voor OOV. In het middagdeel wordt de schijnwerper geheel gericht op adequaat handelen in een (zeer) emotionele omgeving, veroorzaakt dat de gebeurtenis zelf en/of door de vrije loop van emoties in allerlei (mediale) uitingen. Dit doen we aan de hand van praktische en realistische casuïstiek, met reflectie op het handelingsrepertoire, uitwisseling en verdieping.

Resultaat • Inzicht in uw stijl van handelen en gevolg daarvan; • Kennis van verschillende interventiescenario’s naar college en raad; • Met extra aandacht voor de cultuur van de emotiesamenleving; • Suggesties hoe u kunt voorkomen dat het incident voor ú een ramp wordt.

Competenties • Netwerker en verbinder • Communicatief • Inlevingsvermogen • Sociabel • Omgevingsbewustzijn

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: mr. drs. Wouter Jong, drs. Robert Wester, drs. Jan Streefkerk MPA Maximum aantal deelnemers: 15 Data: 21 mei 2012 (10.00 - 16.30 uur)

36


Van burgervader naar hulpsheriff? Over de ontwikkeling van de taken en bevoegdheden van de burgemeester en de consequenties daarvan voor uw ambtsvervulling De burgemeestersportefeuille heeft zich het laatste decennium sterk ontwikkeld. De eisen die de samenleving stelt aan de burgemeester worden steeds hoger. De taken en bevoegdheden van de burgemeester zijn dan ook verruimd en verscherpt. De burgemeester wordt niet langer meer gezien als burgervader, maar moet soms ook de rol spelen van strenge huisvader. Het ambt is uitdagender, maar het afbreukrisico is ook groter. Hoe gaat u daar mee om?

Wat? Dit programma geeft u kort en krachtig inzicht in de ontwikkeling van uw taken en bevoegdheden, tegen de achtergrond van een maatschappelijk klimaat waarin steeds hogere eisen worden gesteld aan de burgemeester. De ontwikkeling van het burgemeestersambt wordt besproken vanuit bestuurskundig en juridisch perspectief en aan de hand van aansprekende praktijkvoorbeelden. In het tweede deel van het programma brengt u eigen casuïstiek in. Wanneer loopt u tegen de grenzen aan van uw bevoegdheden? En hoe zorgt u voor evenwicht in de uitoefening van uw ambt?

Hoe? Het gaat om een praktische training die de deelnemers inzicht biedt in de ontwikkeling van de juridische en bestuurskundige kaders waarbinnen de burgemeester opereert. Door de eigen inbreng van de deelnemers is het programma zeer praktijkgericht; deelnemers kunnen de verworven kennis direct toepassen in de eigen praktijk.

Resultaat • Uw inzicht in de maatschappelijke context waarin u uw functie vervult is vergroot. • Uw juridische kennis over uw nieuwe taken en bevoegdheden is aangescherpt. • U herkent juridische en praktische valkuilen en kunt deze tijdig omzeilen .

Competenties • Procesregisseur • Besluitvaardigheid • Oordeelsvorming • Achtergrondoriëntatie

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: mr. Arnt Mein en gastspreker Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 28 november 2012 (10.00 - 16.30 uur)


37

Voor de alledaagse praktijk De alledaagse bestuurspraktijk van de burgemeester kenmerkt zich door grote verscheidenheid. Op het ene moment vragen burgers aandacht voor een probleem in de gemeente. En op het andere moment moet de burgemeester complexe besluitvorming in college of raad in goede banen leiden. Die verscheidenheid vraagt voortdurend schakelen tussen stijlen en het inzetten van uiteenlopende vaardigheden. Het opleidingenprogramma 2012 biedt de burgemeesters verschillende cursussen en trainingen waarmee zij hun vaardigheden voor de alledaagse praktijk kunnen versterken. Als u die vaardigheden goed beheerst, dan kunt u zich beter richten op uw leiderschap in de bestuurlijke processen. Opleidingen 2012: • Burgemeesterkunde • Burgemeester in de rol van toezichthouder • De burgemeester als portefeuillehouder • De gemeente nu en straks • Integriteit: van ideaal naar werkbaar concept • Omgaan met de media en pers • Social media voor dummies • Social media voor gevorderden • Speechen met flair en impact

38


Burgemeesterkunde Uw basiskennis over bestuurs- en gemeenterecht Burgemeesterkunde geeft inzicht in de systematiek, opbouw en inhoud van de Algemene wet bestuursrecht (primaire besluitvorming en het stelsel van rechtsbescherming). Daarnaast geeft het inzicht in de staatsrechtelijke posities, verhoudingen en bevoegdheden van de gemeentelijke organen volgens de Grondwet en Gemeentewet. Uiteraard staan die onderdelen centraal die voor een burgemeester het meest relevant zijn.

Wat? In deze training wordt als eerste de opbouw en opzet van de Algemene wet bestuursrecht behandeld. Doel hiervan is de cursisten te leren om zelf met de Awb om te gaan en deze ook zelf te kunnen toepassen. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de primaire besluitvorming (de fase van aanvraag tot het besluit), daarna komt het stelsel van rechtsbescherming aan de orde (bezwaar, beroep en de klachtenprocedure). De belangrijkste artikelen vanuit het perspectief van de burgemeester komen vervolgens aan de orde. Centraal staat ook de vraag welke risico’s de gemeente loopt wanneer de Awb niet goed toegepast wordt en de vraag hoe het beste met deze risico’s omgegaan kan worden. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de verhouding tussen raad en college, d.w.z. de inrichting en reikwijdte van de bestuursbevoegdheden en de informatieplichten. Een ander onderwerp is de ontwikkeling van de burgemeester: de toename van wettelijke bevoegdheden, maar ook politieke kwetsbaarheden.

Hoe? De cursus bestaat uit een reeks voordrachten door de docent die de deelnemers stap voor stap door de Algemene wet bestuursrecht laat lopen. De docent zal de cursisten (zo dit al noodzakelijk is) stimuleren veel praktijkvragen voor te leggen. De aanpak is daarbij sterk interactief. Ook is het aan de cursisten om, in overleg met de docent, zelf onderwerpen aan te dragen die behandeld worden.

Resultaat • U kunt zelf de Algemene wet bestuursrecht toepassen en u heeft kennis genomen van de voor u belangrijkste bepalingen. • U bent zich bewust van de risico’s die de Algemene wet bestuursrecht met zich meebrengt en hoe met deze risico’s omgegaan kan worden. • U heeft een scherp inzicht in de aard en omvang van de bevoegdheidsverdeling tussen raad en college. • U heeft een scherp inzicht in de waarde en omvang van de politieke verantwoordelijkheid van college en collegeleden. • U kunt zich een mening vormen over de kansen en bedreigingen in de ontwikkeling van het burgemeestersambt. • U kunt uw opvattingen over de toekomst van het lokaal bestuur spiegelen.


39

Competenties • Procesregisseur • Probleemverduidelijking • Bestuurlijke gevoeligheid • Besluitvaardigheid • Achtergrondoriëntatie

Praktisch Duur: 2 losse dagen Docent: prof. dr. Hans Engels en dr. mr. Gerrit Dijkstra Maximaal aantal deelnemers: 15 Data: 11 april (10:00 tot 17:00 uur) en 11 mei 2012 (10:00 - 20:00 uur inclusief diner)

40


Burgemeester in de rol van toezichthouder Hoe geeft u als toezichthouder invulling aan ‘good governance’? Burgemeesters treden binnen hun nevenfuncties op als toezichthouder. In die functie kijkt u verder dan alleen financiële prestaties, jaarrekeningen en de begroting van de organisatie in kwestie. U ziet ook toe op het rendement van de besteding van publieke gelden en de maatschappelijke effecten die worden gerealiseerd. Integriteit, onafhankelijkheid en intuïtie zijn hierbij belangrijke kenmerken. Maar een commissariaat is geen een erebaantje: er wordt ook een inhoudelijke bijdrage aan de organisatie van u verwacht.

Wat? In dit programma komen drie aspecten van het toezichthouderschap aan de orde. Allereerst komt de rol en verantwoordelijkheid van de toezichthouder aan bod. Vervolgens gaan we nader in op de relatie tussen de toezichthouder en het bestuur. In het laatste deel van het programma gaan we in op uw maatschappelijke verantwoordelijkheid en verantwoording. We staan stil bij de ‘good governance’ van de organisatie waarbij transparantie en integriteit een belangrijke rol spelen.

Hoe? Op elk van de onderwerpen wordt een korte inleiding door een deskundige uit de praktijk gehouden. Aan de hand van actuele praktijkvoorbeelden wordt de rol van de toezichthouder nader belicht. Hierbij komen de verschillende dilemma’s aan de orde waar u in uw rol van toezichthouder mee te maken kunt krijgen. Uw eigen casuïstiek vormt de rode draad van het programma, waardoor u direct met het geleerde aan de slag kunt in uw eigen praktijk.

Resultaat • U heeft uw inzicht vergroot in de rol die u als toezichthouder van een maatschappelijke onderneming vervult. • U heeft praktische handvatten voor de omgang met het bestuur van de organisatie waarop u toezicht houdt. • U bent op de hoogte van de actuele ontwikkelingen op het gebied van good governance van maatschappelijke ondernemingen en kunt deze kennis toepassen in uw eigen praktijk.

Competenties • Netwerker • Omgevingsbewustzijn • Oordeelsvorming

• Besluitvaardigheid • Daadkracht

Praktisch Duur: 1 dag met avondprogramma Begeleiding: Rien Meijerink en gastsprekers Maximum aantal deelnemers: 12 Datum: 14 november 2012 (10.00 uur tot 21.00 uur, inclusief diner)


41

De Burgemeester als portefeuillehouder Hoe verenigt u uw rollen als onafhankelijk voorzitter en inhoudelijk portefeuillehouder? Positionering en omgaan met de belangentegenstelling van (voorzitter) burgemeester op twee schaakborden te weten de gemeenteraad en het college, gevraagd en soms uit noodzaak een inhoudelijk portefeuillehouderschap.

Wat? Deze training richt zich op het omgaan met een spagaat situatie van ‘onafhankelijk’ voorzitterschap en portefeuillehouder zijn. Een rol is wat u krijgt. Deze training gaat over integriteit en onafhankelijkheid in een speelveld van belangen en politiek gewin. Dus kwetsbaarheid en politieke afrekening al dan niet openbaar op het portefeuillehouderschap. Vader en moeder zijn tegelijk, en hoe hier invulling aan te geven, want de opdracht ligt er.

Hoe? De dag wordt gebouwd op eigen casuïstiek en relevante technieken ten aanzien van interventie strategieën. Vanuit de optiek van: • Persoon (wie ben ik en waar sta ik voor), • Rol (wat wordt mij hier toegedicht en wat zie ik als van mij) en • Functie (de context waarbinnen ik als burgemeester mijn waarden omzet in gedrag), werken we aan krachtenveld interventies op het snijvlak van de drie petten: Voorzitter raad, burgemeester van het college en portefeuillehouder. Kortom geen college over, maar een training van doen en toepassen van inzichten in de dagelijkse praktijk.

Resultaat • U heeft analyse en interventie instrumenten om uw voorzitterschap en portefeuillehouderschap binnen een College te positioneren en collegiaal werkbaar te maken en houden. • U heeft vaardigheden die u helpen bij ‘wrijving geeft glans’. • U heeft instrumenten die u helpen met wie u bent en wilt zijn om te zetten in een herkenbare rol.

Competenties • Verbinder en procesregisseur • Onderhandelingsvaardigheid • Beïnvloedingsvermogen

• Communicatie • Oordeelsvorming • Bestuurlijke gevoeligheid

Praktisch Duur: 3 dagdelen (aaneengesloten met diner) Docent: drs. Henk Kloor Maximaal aantal deelnemers: 12 Data: 29 juni 2012 (10.00 - 20.00 uur, inclusief diner)

42


De gemeente nu en straks Zicht op de ontwikkelingen in de lokale bestuurslaag Er komt nogal wat af op de gemeente nu het kabinet taken volop decentraliseert naar gemeenten. Op het gebied van de zorg en werk en inkomen krijgen gemeenten er veel nieuwe taken bij, maar wat zijn hier nu precies de gevolgen van? En dan zijn er ook nog de vergrijzing, de financiële crisis, het toenemende belang van het internet op de gemeentelijke dienstverlening. Maar wat is nu echt belangrijk? Waar gaat het naar toe met de gemeentelijke overheid?

Wat ? In dit programma brengen we orde aan in deze chaos aan de hand van het indelingsprincipe People- Planet- Profit. Onder leiding van Prof. dr. Wim Derksen pakken we drie thema’s bij de kop: • De veranderingen in de economie en de gevolgen voor de ruimtelijke positie van de gemeente (profit); • Demografische ontwikkelingen en de gevolgen voor de sociale verbanden in de samenleving en het sociaal beleid van de gemeente (people); • Duurzaamheid en de gevolgen van de klimaatverandering voor de Nederlandse samenleving en de rol die gemeenten hierin kunnen spelen (planet).

Hoe? Per thema starten we met een kort kennisblok over de ‘facts and figures’ van maatschappelijke trends en bestuurlijke ontwikkelingen. Vervolgens gaan we onder leiding van prof. dr. Wim Derksen in op de vraag wat deze nieuwe uitdagingen betekenen voor de gemeentelijke bestuurslaag. Hierbij passeert een aantal toekomstscenario’s de revue. Deze scenario’s vormen de input voor de discussie met de deelnemers. Hoe zien zij de toekomst van de eigen gemeente? En welke bestuurlijke prioriteiten moeten de komende jaren worden gesteld?

Resultaat • U heeft kennis verworven over relevante maatschappelijke ontwikkelingen. • U heeft inzicht in de toekomstscenario's van de gemeentelijke bestuurslaag. • U heeft een doorvertaling gemaakt van deze scenario’s naar uw eigen gemeente.

Competenties • Probleemverduidelijking • Vernieuwingskracht

• Oordeelsvorming • Aanjager en netwerker

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: Prof. dr. Wim Derksen Maximaal aantal deelnemers: 15 Datum: 24 oktober 2012 (10.00-16.30 uur)


43

Integriteit: van ideaal naar werkbaar concept Handvatten voor een zorgvuldige besluitvorming ‘Een beetje integer bestaat niet’. Dat klinkt mooi, maar het is een onwerkbare opvatting. Regels zijn niet altijd eenduidig van toepassing, ze doen steeds opnieuw een beroep op het oordeelsvermogen van degene die ze toepast. Integriteit heeft minder met fatsoen en meer met professionele verantwoordelijkheid te maken. Dat wordt de komende jaren sterker door het algemene streven van gemeenten naar minder regels en pogingen om te komen tot ‘het nieuwe werken’.

Wat? Integriteit is een levend begrip dat voortdurend in beweging is. Om die reden vestigt dit programma de aandacht op: • Oordeelsvorming en verantwoording (moreel beraad) • Reflectie op ethische kaders (plichtethiek, consequentie-ethiek,deugdethiek) • Het integreren van privé-, professionele- en maatschappelijke waarden

Hoe? Na een korte inleiding over integriteit: wat houdt het in en waarom verdient het uw aandacht?, vindt onder deskundige begeleiding een ‘moreel beraad’ plaats over ethische kwesties, waarbij de deelnemers zich houden aan een strikt gespreksprotocol (het 7+ stappenmodel). Vertrekpunt van het beraad is altijd een zelf beleefd praktijkvoorbeeld. Hierdoor wordt u op basis van reële voorbeelden in staat gesteld om tot een goed afgewogen, beargumenteerde visie te komen met positieve feedback van collega-burgemeesters. De bevindingen van het moreel beraad worden vervolgens geduid vanuit de filosofie, hetgeen u een eigen ethisch wegingskader biedt.

Resultaat • Reflectie op eigen kernwaarden en spiegeling aan ethische kaders (plichtethiek, consequentieethiek, deugdethiek) • Handvatten voor het maken van (moeilijke) keuzes in de alledaagse praktijk, waaronder kennis en toepassing van het 7+ stappenmodel • Moresprudentie (i.e. verzameling van referenties van vergelijkbare situaties) door uitwisseling van eigen voorbeelden met collega-burgemeesters

Competenties • Integriteit • Onafhankelijkheid

• Communicatief • Oordeelsvorming

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: dr. Jan Flameling Maximum aantal deelnemers: 12 Datum: 23 maart 2012 (10:00 - 17:00 uur)

44


Omgaan met media en pers Media en pers veranderen in rap tempo, maar bent u wel voldoende meeveranderd? Uzelf goed kunnen profileren via de media is essentieel. Steeds vaker kunt u onverwacht, zonder enige voorbereiding, door journalisten om een reactie worden gevraagd. Daar moet u goed op voorbereid zijn, zodat u zich niet hoeft bezig te houden met hoe u overkomt maar alleen hoeft in te vullen wat u kwijt wilt.

Wat? In de training komen de elementen aan bod die noodzakelijk zijn om een boodschap helder en eenduidig via moderne massamedia over het voetlicht te krijgen. Alle media passeren de revue. Voor het medium tv wordt nadrukkelijk aandacht geschonken aan uw persoonlijke presentatie en uw imago. U krijgt inzicht in de wijze waarop massacommunicatie werkt, welke media en stijlen van interviewen er zijn, hoe de journalist (en cameraman) functioneert en wat nieuws is. Om samen te kunnen werken met de media is het van belang uw eigen mediadoelstellingen te bepalen én de wijze waarop u deze kunt invullen. U traint om - ondanks sturende invloeden van de journalist - aan deze doelstellingen vast te blijven houden. Zo kunt u vanuit uw eigen kracht werken met de media.

Hoe? In de training ligt de nadruk op het “leren door doen” met gebruikmaking van realistische oefeningen, praktijksimulaties en audiovisuele feedback, waarbij uw persoonlijke kracht de inzet is. U krijgt een persoonlijk advies over uw verdere ontwikkeling met betrekking tot mediaoptreden.

Resultaat • U heeft inzicht in de werking van massacommunicatie. • U leert hoe u met journalisten kunt omgaan in verschillende situaties. • U beheerst de techniek om een boodschap standvastig, helder en eenduidig voor het voetlicht te brengen. • U beschikt over een persoonlijke stijl van presenteren voor microfoon en/of camera.

Competenties • Netwerker • Bestuurlijke gevoeligheid • Communicatief • Sociabel

Praktisch Duur: 1 dag (3 dagdelen inclusief diner) Begeleiding: Irene van Rijsewijk Maximum aantal deelnemers: 7 Datum: 12 september 2012 (10.00 tot 20.30 uur)


45

Social Media voor dummies Social Media; wat is het en hoe kan ik ze gebruiken? Natuurlijk heeft u gehoord van Twitter en Linked-In, maar zelf maakt u geen gebruik van deze social media. En dat terwijl om u heen wethouders, raadsleden en ambtenaren deze on-line platforms steeds meer als communicatie-instrument gebruiken. Sterker nog, zij vragen u steeds vaker waarom u eigenlijk nog niet twittert...

Wat? In dit programma geven wij inzicht in de toenemende betekenis van social media. We geven een overzicht van de verschillende social media en geven aan hoe ze ingezet kunnen worden. Hierbij maken we een onderscheid tussen de inzet van social media in de verschillende stadia van het beleidsproces en het gebruik van social media in communicatie-campagnes. Ook staan we stil bij de vraag hoe burgers zich met behulp van social media organiseren en hoe u hier op in kunt spelen.

Hoe? Het programma bestaat uit twee dagdelen. In het eerste dagdeel leggen we aan de hand van een social media top tien uit, welke platforms er zijn en waarvoor ze gebruikt kunnen worden. Daarnaast behandelen we een aantal gemeentelijke cases waarin worst-case- en best-practice-gebruik van social media een belangrijke rol hebben gespeeld bij de uitkomsten van een (beleids)proces. In de middag gaat u zelf aan de slag met een paar belangrijke social media. U maakt onder begeleiding van de trainers uw eigen accounts aan op Twitter en Linked-In en laadt ze. En: u verstuurt uw eerste tweets. Ondertussen wordt u door de trainers bijgepraat over de do’s en dont’s bij het gebruik van social media.

Resultaat • U bent op de hoogte van verschillende toepassingen en effecten van social media. • U doorziet de mediagevoeligheid van social media in het politiek-maatschappelijke krachtenveld. • U kunt Twitter en Linked-In gebruiken voor uw persoonlijke communicatie.

Competenties • Omgevingsbewustzijn • Communicatief • Oordeelsvorming

Praktisch Duur: twee dagdelen Begeleiding: Peter Keur en Mark Dijksman Maximum aantal deelnemers: 12 Datum: 30 maart 2012 (10.00 -16.30 uur)

46


Social Media voor gevorderden Meer resultaat door slim gebruik van social media U bent als burgemeester actief en wellicht zelfs voorloper in het gebruik van social media in uw gemeente. U bent bekend met de belangrijkste platforms als Twitter, Linked-In en in uw eigen organisatie heeft u een mogelijk belangrijke rol gespeeld bij de introductie van Yammer. Maar u heeft ook het gevoel dat de mogelijkheden die de social media bieden door u en in uw gemeente niet volledig worden benut. Bij uw laatste inspraakavond knaagde er iets... Was het bereik niet veel groter geweest als u via het internet had gecrowdsourced?

Wat? In dit programma komen verschillende aspecten, toepassingsgebieden en vraagstukken van social media aan de orde. Helpen social media de kloof met de burgers kleiner te maken? Of vindt u het als bestuurder juist lastig nu burgers met het gebruik van social media steeds meer beïnvloedingsmogelijkheden tot hun beschikking hebben? We behandelen een aantal cases waarbij de overheid een goed resultaat heeft gehaald met behulp van de social media. Maar ook enkele worst cases passeren de revue.

Hoe? Het programma bestaat uit twee dagdelen. In het eerste dagdeel schetsen de begeleiders de actuele ontwikkeling van social media. Aan de hand van praktijkvoorbeelden en stellingen gaan zij dieper in op de veranderende relatie tussen burger en gemeente als gevolg van het gebruik van social media. In de middag is er veel ruimte voor de inbreng van eigen casuïstiek waarbij de begeleiders u kunnen adviseren om on-line platforms nog effectiever in te zetten in uw eigen praktijk.

Resultaat • U bent op de hoogte van verschillende toepassingen en effecten van social media. • U doorziet de gevoeligheid van social media in het politiek-maatschappelijke krachtenveld en kunt hier uw eigen rol in spelen. • U kunt social media gebruiken om de burgerparticipatie in uw gemeente te bevorderen.

Competenties • Omgevingsbewustzijn • Communicatief • Oordeelsvorming

Praktisch Duur: twee dagdelen Begeleiding: Peter Keur en Mark Dijksman Maximum aantal deelnemers: 12 Datum: 17 oktober 2012 (10.00 - 16.30 uur)


47

Speechen met flair en impact Bereik uw doel en uw publiek! Mensen kijken voor 80% en luisteren voor 20%. Dat is fascinerend en alarmerend tegelijk, want wat hoort, ziet en voelt het publiek als de burgemeester spreekt? Of het nu voor burgers, belangengroepen of raadsleden is, u hebt er alle belang bij om trefzeker en onderhoudend te spreken. Dat heeft alles te maken met uw persoonlijke uitstraling, flair en overtuigingskracht. En een goede speech onderstreept uw gezag als burgemeester en is het bewijs dat u effectief en overtuigend communiceert.

Wat? Van een echte debatprof leert u een reeks technieken die uw zelfvertrouwen sterken en u tot een boeiend spreker maken. Hij leert u hoe u meer gezag kunt uitstralen en uw stem en handen beter kunt gebruiken. En ook wat sterk argumenteren is en welke retorische principes u maar beter ter harte kunt nemen. Bovendien leert u slimme technieken om de interactie met uw publiek te vergroten. Om uw overtuigingskracht te versterken wordt ruim aandacht besteed aan uw presentatievaardigheden en komt ook het gebruik van (audio)visuele hulpmiddelen aan de orde. Zo bent u voortaan verzekerd van meer impact.

Hoe? In de training ligt de nadruk op ‘leren door doen’. We werken zowel met voorbereide als met geïmproviseerde speeches. U bereidt presentaties voor die u al heeft gehouden of nog in de toekomst gaat houden. In een veilige sfeer krijgt u feedback, tips en persoonlijke adviezen van de trainer, die menig Haags politicus onder handen heeft genomen.

Resultaat • U brengt uw presentatie zo optimaal mogelijk voor het voetlicht. • U gebruikt uw emoties om het publiek aan u te binden en te boeien en u gaat beter om met reacties uit het publiek. • U gaat effectief de interactie aan met uw publiek en u bereikt uw doel en publiek.. • Kortom: u spreekt doelgericht en... met flair!

Competenties • Netwerker • Communicatief

• Sociabel • Beïnvloedingsvermogen

Praktisch Duur: 1 dag (3 dagdelen inclusief diner) Begeleiding: mr. Drs. Peter van der Geer Maximum aantal deelnemers: 7 Datum: 20 april 2012 (10.00 tot 20.30 uur)

48


Rollen en rolopvattingen Voor de effectiviteit van zijn optreden is de burgemeester niet alleen afhankelijk van zijn formele positie, taken en bevoegdheden. Ook zijn de rollen en rolopvattingen van de burgemeester van betekenis. Het gaat daarbij zowel om de formele rollen, als nadrukkelijk ook om de feitelijke rolinvulling die de burgemeester in verschillende (overleg)gremia heeft en/of kiest. In toenemende mate dringt het besef door dat het succes van een burgemeester hierdoor in sterke mate wordt bepaald, of het nu gaat om de verhoudingen met College en/of Raad of andere werkverbanden. Diverse onderzoeken wijzen op het belang van het relatiebeheer en daarmee de rolopvatting en -invulling van de burgemeester. Opleidingsactiviteiten kunnen voor de burgemeesters geen panklare oplossingen - zo die er al zijn - aanreiken. Wel kunnen, mede door het gebruik van recente inzichten en professionele methodieken, verhelderende inzichten geboden worden in de dilemma’s die er toe doen. (Persoonlijke) interventiemethoden worden aangeboden via zes opleidingen. Opleidingen 2012: • College en collegiale verantwoordelijkheid • Conflictherkenning en -hantering • Omgaan met weerstanden • Open besturen • Raad, eenheid en verscheidenheid • Signalerend vermogen


49

College en collegiale verantwoordelijkheid Over besturen, eigen- en collegiale verantwoordelijkheid en uw rol als “team-captain” Uw college is halfweg. De verhoudingen hebben zich gezet en er tekenen zich haarscheurtjes af. Het college wil verder, de bezuinigingen beginnen merkbaar te worden en de voorboden van de verkiezingen in 2014 zijn merkbaar. De druk uit de samenleving loopt op en dat kan leiden tot verhoogde spanningen in het college. De bestuurlijke ervaring van de wethouders wordt manifest in een politieke context die, meer dan voorheen, onvoorspelbaar is. Het is uw taak als voorzitter om de collegialiteit in het college te behoeden. Wat kunt ú doen om dat te laten lukken? Daarover gaat deze workshop.

Wat? We gaan op zoek naar de aspecten die vanuit theorie en praktijk bepalend geacht worden voor effectieve groepen. En we analyseren daarbij de bijzondere kanten van een college van B&W, omdat dit niet geheel vergelijkbaar is met ‘normale teams’. Van daaruit kunnen we tot succesfactoren voor collegiaal bestuur komen. Vervolgens besteden we aandacht aan de positie en rol van u als burgemeester. Welk handelingsrepertoire is effectief en welke interventies moet u zeker achterwege laten?

Hoe? Aan de hand van theorie en praktijkcases kan worden gereflecteerd om uw rol als “teamcaptain” te versterken en ten dienste te maken aan het college als collectief. U krijgt vooraf de mogelijkheid aangeboden om uw interventierepertoire, zowel in termen van bijdragen aan samenwerking als in termen van communicatiepatronen, in beeld te brengen.

Resultaat • U verdiept uw kennis en mogelijkheden om de collegialiteit in uw college te versterken. • U krijgt interventiemogelijkheden aangereikt voor uw rol als “team captain”. • U weet de balans te bewaren tussen uw rol als lid van het team en uw onafhankelijkheid.

Competenties • Verbinder • Coaching • Bestuurlijke gevoeligheid • Achtergrondoriëntatie • Organisatiegevoeligheid

Praktisch Duur: 1 dag. Begeleiding: drs. Jan Streefkerk en Dirk van Raalte Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 28 maart 2012 (10.00 tot 16.30 uur)

50


Conflictherkenning en -hantering Als meningsverschillen de samenwerking (dreigen te) belemmeren en “iedereen” naar de burgemeester kijkt In de politiek gaat het om het bereiken van resultaten door mensen met vaak verschillende opvattingen. Als die opvattingen door stijlverschillen of incidenten te ver uit elkaar lopen, kunnen verschillen escaleren tot een conflict dat de samenwerking in de weg staat. De gevolgen van die vaak onproductieve spanningen kunnen zijn; wethouders die niet meer met elkaar ‘door-1-deur’ kunnen, een fractie die het contact met de eigen portefeuillehouder verliest, of wethouders die verstrikt raken in botsingen met maatschappelijke groeperingen.

Wat? De bijzondere positie van de burgermeester geeft specifieke mogelijkheden om te interveniëren bij spanningen tussen bestuurders, met hun achterban of met maatschappelijke groeperingen. Die mogelijkheden staan centraal in deze workshop. Aan de orde komen vragen als: wanneer spreken we van conflicten, hoe kunnen ze ontstaan en wat zijn de belangrijkste aangrijpingspunten voor het hanteren ervan? Welke rollen bij het hanteren van conflicten staan u ter beschikking en welke vermogens worden daarbij gevraagd?

Hoe? Deze workshop is een combinatie van kennisoverdracht over bewezen inzichten op het gebied van conflicthantering, ervaring opdoen met de toepassing van diagnose instrumentarium op een eigen praktijksituatie en praktische vaardigheidstraining.

Resultaat • Uw visie op en inzicht in bronnen van conflicten binnen samenwerkingsverbanden is verdiept. • U heeft een globaal beeld van uw eigen voorkeursstijl bij het hanteren van conflicten. • Op grond van een eigen analyse kunt u bepalen welke strategie u kunt inzetten om (potentiële) conflicten hanteerbaar te maken en op te lossen. • U heeft handvatten hoe u daar als burgemeester een rol in zou kunnen vervullen.

Competenties • Bindend vermogen • Onafhankelijkheid • Signaalgevoeligheid

• Probleemverduidelijking • Onderhandelingsvaardigheid • Oordeelsvorming

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: Dick van Ginkel cmc en drs. Nicolette Bremerkamp Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 4 april 2012 (10.00 tot 16.30 uur)


51

Omgaan met maatschappelijke weerstanden Om een berg te maken moet je eerst een kuil graven Er moet veel gebeuren in de gemeente. De opgaven zijn groot en nemen op vele terreinen alleen maar toe. De middelen zijn beperkt en nemen soms sterk af. De rol van de gemeente als regisseur of initiator wordt niet als vanzelfsprekend gezien. Burgers, vaak gedreven door eigen belangen, organiseren zich. Communicatie met de gemeenschap is ondanks of dankzij de digitalisering en sociale media niet gemakkelijk. De samenleving laat op vele manieren weerstand zien en in dit spanningsveld is de burgemeester het boegbeeld van goede relaties.

Wat? U gaat op zoek naar de manieren waarop u het meest effectief om kunt gaan met weerstanden in de samenleving. We analyseren de kenmerken van weerstanden in de samenleving. Hoe kunnen we die begrijpen vanuit de geschiedenis en tendensen van onze tijd? We onderzoeken wat goede en minder goede wegen zijn om met weerstanden in de samenleving om te gaan. We doen dat ten aanzien van de strategieën die gevolgd kunnen worden en gaan ook in de op de eisen die dit stelt aan uw persoonlijke stijl en competenties.

Hoe? We werken praktijk gericht en maken gebruik van de ervaringen en vragen op basis van cases van de deelnemers. Maar we gaan vooral ook op zoek naar andere soortgelijke ervaringen die bestuurders van grote maatschappelijke organisaties hebben in hun werkveld met weerstanden in de samenleving.

Resultaat • U heeft samen met vakgenoten gereflecteerd op de kenmerken van de huidige samenleving en het kunnen begrijpen van het ontstaan van weerstanden. • U heeft kennis gemaakt met de wijze waarop een bestuurder uit een andere maatschappelijk veld met weerstanden in de samenleving omgaat. • U heeft mogelijke nieuwe werkwijzen voor uw gemeente en voor uzelf onderzocht.

Competenties • Verbinder • Bestuurlijke gevoeligheid

• Signaalgevoeligheid • Daadkracht

Praktisch Duur: 1 dag. Begeleiding: Twee ervaren adviseurs, waaronder Dick van Ginkel cmc, en gastspreker (bestuurder maatschappelijke organisatie) Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 19 april 2012 (10.00 tot 16.30 uur)

52


Open besturen Een beetje integer kan niet, je bent het of niet? Hoe te handelen bij dilemma’s Raadslid heeft postadres bij wethouder, maar woont buiten gemeente. Wethouder komt in opspraak vanwege mogelijke belangenverstrengeling. Vergunning wordt verleend aan dubieuze ondernemer. U wordt aangesproken op het feit dat een raadslid illegale werkers in dienst zou hebben. Hoe gaat u om met kwesties die de integriteit van het openbaar bestuur raken? Wat zijn uw handelingsscenario’s? Maar behalve de vraag hoe u handelt, speelt ook de vraag; wat voor soort bestuurder wilt u zijn? Integriteitkwesties hebben een diepere lading dan andere problemen, bijvoorbeeld ook ten aanzien van de werkverhoudingen en (bestuurlijke) cultuur.

Wat? In deze werkconferentie behandelt u dilemma’s waar een burgemeester mee van doen heeft in zijn rol als voorzitter van college en raad met het oog op zijn bijzondere verantwoordelijkheden. Preventieve en repressieve scenario’s komen aan de orde, zowel op persoonlijk vlak als in uw verantwoordelijkheid als voorzitter. U krijgt, door korte inleidingen en discussie, meer inzicht in uw rol bij integriteitbeleid en -handhaving.

Hoe? In deze interactieve workshop wordt het grijze gebied verkend en worden dilemma’s inzichtelijk gemaakt aan de hand van casuïstiek die bij uw functie past. Hierbij wordt de socratische gespreksmethode gehanteerd. Een gastspreker zal, vanuit de ervaringen van het Openbaar Ministerie, ingaan op het preventieve en repressieve handelingsrepertoire. Aan de deelnemers wordt vooraf als huiswerk een dilemmalijst, voorgelegd.

Resultaat • U beschikt voor zowel uzelf als in uw rol als voorzitter over verdergaand inzicht in integriteitdilemma’s en u heeft preventieve en repressieve scenario’s aangescherpt. • U heeft duidelijkheid over de waarden en beginselen die voor u belangrijk zijn. • U weet waar uw grenzen liggen, u weet wat voor soort bestuurder u wilt zijn.

Competenties • Integriteit • Onafhankelijkheid • Probleemverduidelijking

• Inlevingsvermogen • Oordeelsvorming • Daadkracht

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: drs. Paul Wouters en drs. Jan Streefkerk, een gastspreker (ex officier van justitie) Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 26 september 2012 (10.00 tot 16.30 uur)


53

Raad, eenheid en verscheidenheid De raad als bestuursorgaan, marktplaats en arena en uw rol als voorzitter De raad heeft inmiddels zijn draai gevonden. Patronen zijn ingesleten en onderlinge verhoudingen, die niet alleen politiek van aard zijn, veroorzaken stagnatie of juist versnelling. De (on)voorspelbaarheid, ook in relatie tot de coalitie, lijkt groter te worden. Als voorzitter moet u niet alleen “de boel bij elkaar houden”, maar ook zorgen dat de besluitvorming niet stagneert, ieder z’n zegje kan doen en er mee voor zorgen dat (onderhuidse) irritaties bespreekbaar zijn of worden. Hoe trek je daarin je plan als voorzitter van de raad?

Wat? Een raad laat zich, naar zijn aard, niet sturen maar als voorzitter bent u er toch om bij te dragen aan cohesie, het debat in ordentelijke banen te leiden. U geeft ruimte, maar ontneemt deze ook als omstandigheden daar om vragen. Kortom een rol en verantwoordelijkheid die u inneemt maar die ook wordt bepaald door de raad. Het is de ruimte die je krijgt maar ook kan nemen. Hoe wordt de energie van de raad niet geabsorbeerd in vergaderen, stukken lezen en reactief handelen? De raad moet het uiteraard zelf bepalen maar u kunt ook een betekenisvolle bijdrage leveren.

Hoe? U kennis met verschillende stijlen van werken die van u als voorzitter u worden verwacht maar ook het doorzien van belangen, blokkades en versnellers voor een raad die bij de tijd wil zijn inclusief de daarbij behorende sturingsarrangementen. Uw rol als voorzitter, ook op basis van uw eigen praktijkervaringen, komt aan de orde door in te gaan op uw interventierepertoire. Praktijk, analyse en reflectie wisselen elkaar op deze dag af. Een ervaren bestuurder deelt zijn ervaringen met u over het omgaan met “lastige groepen”.

Resultaat • U geeft betekenis aan het discours dat voor uw raad van belang is. • U krijgt zienswijzen en interventiemogelijkheden aangereikt voor uw rol als raadsvoorzitter. • U maakt een verdiepingsslag in het doorzien van de gebruiken, mores en verhoudingen om daardoor uw effectiviteit te vergroten.

Competenties • Onafhankelijkheid • Procesregisseur • Probleemverduidelijking

• Beïnvloedingsvermogen • Besluitvaardigheid

Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: Dick van Ginkel cmc, drs. Jan Streefkerk en gastspreker (bestuurder) Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 25 april 2012 (10.00 tot 16.30 uur)

54


Signalerend vermogen Signalen opvangen, begrijpen en het handelen daarop afstemmen is een cruciale succes- of faalfactor Voor een burgemeester is het belangrijk om zich bewust te zijn van zijn eigen imperfectie. Vooral als het gaat om het opvangen en begrijpen van signalen in een complexe context, zoals gesprekken waarin verschillende belangen en emoties spelen. En het begrijpen van eigen overtuigingen en waarden die het handelen richten. Dat geldt voor verbale uitingen maar misschien nog meer voor wat niet gezegd wordt en wat je ziet. Niet voor niets vormt signalerend vermogen één van de basiscompetenties voor burgemeesters. Is dat onvoldoende ontwikkeld, dan kan dat onaangename gevolgen hebben. Andersom, het kan veel narigheid voorkomen.

Wat? In deze workshop onderzoeken we het signalerend (on) vermogen in complexe contexten. Mensen creëren hun eigen werkelijkheid en zijn daar dan ook meteen speler in. Dat maakt objectief handelen complex. Het maakt dat rondom complexe problemen, situaties ontstaan die escaleren zonder dat voor de signalen ervan voldoende aandacht is of dat u juist door deze te zien, dat kan voorkomen. Ook worden de effecten van uw eigen non-verbale gedrag zichtbaar gemaakt. Dit gebeurt op basis van een moderne gepatenteerde (internationale) methodiek.

Hoe? Aan de hand van theorie over perceptie, betrekkingen, systemen en oordeelsvorming onderzoeken we praktijkvoorbeelden van deelnemers waar (gebrekkig) zicht is op het geheel en eigen overtuigingen en emoties een rol spelen. We kijken waar de valkuilen ontstaan en waardoor relaties geblokkeerd raakten. Daarna zoeken we naar hoe het anders gekund had en wat dat vraagt van uw optreden. Ter voorbereiding op de workshop ontvangen de deelnemers een persoonlijk Insightprofiel, waarin zichtbaar wordt welke persoonlijke factoren het signalerend vermogen kunnen belemmeren of vergroten. In het tweede deel van het programma maakt u kennis met vormen van non-verbale communicatie, betekenis van het gezicht en daaruit af te leiden persoonlijke strategieën. U ziet dat het onbewuste toch objectief zichtbaar blijkt. U analyseert (video)beeldmateriaal en krijgt daarvoor hulpmiddelen aangereikt. Theorie van Persoonlijk Non-verbaal Repertoire en de relatie met persoonlijkheidskenmerken, wordt omgezet in oefeningen. Ook wordt uw non-verbale communicatie geanalyseerd.

Resultaat • U kunt met een andere bril kijken naar uw eigen en andermans werkelijkheid. • U doorziet sneller de uitdrukking van anderen en kunt vervolgens op het gedrag anticiperen. • U maakt kennis met de effecten van uw non-verbale uitdrukking en bent zich bewust van het effect daarvan. • U heeft handvatten voor het omgaan met deze (extra) complexiteit.


55

Competenties • Signaalgevoeligheid • Communicatief • Omgevingsbewustzijn • Inlevingsvermogen • Oordeelsvorming • Beïnvloedingsvermogen

Praktisch Duur: vier dagdelen, incl. overnachting Begeleiding: drs. Esther Veldhuijzen van Zanten en drs. Jan Streefkerk, drs. Herman Ilgen en Ron van den Heuvel cmc Maximum aantal deelnemers: 10 Data: 12-13 september 2012 (13.30 uur tot de volgende dag 17.00 uur)

56


Meerdaagse en topprogramma’s Soms wordt de burgemeester aangeduid als Eerste burger van de gemeente. Dat komt niet door zijn formele positie, maar door het leiderschap waarmee hij zijn functie inhoud geeft. De wijze van optreden door de burgemeester is in dat leiderschap doorslaggevend geworden. Publiek leiderschap vraagt niet alleen het beheersen van vaardigheden en gedegen inzichten in de rollen die de burgemeester in de bestuurlijke context vervult. Het vraagt ook om een optimale balans van bestuurlijk optreden en persoonlijke effectiviteit. Het opleidingenprogramma 2012 heeft meerdaagse en intensieve opleidingen waarmee u kunt excelleren in uw vak. Wilt u uw grenzen echt verleggen, dan is deelname een must. Opleidingen 2012: • Coachen • Financiën voor burgemeesters • Mediationskills voor burgemeesters • Symboliek in communicatie • Transferium-progamma


57

Coachen Inspireer en motiveer! Deze training vergroot uw mogelijkheden in het inspireren en motiveren van de leden van uw team en daarmee het bereiken van goede resultaten.

Wat? U leert wat coachen is en wanneer u wel of juist niet als coach optreedt. U maakt kennis met coachingsmethodieken en de rol die mindsets spelen. Ook leert u mensen met andere persoonlijkheidstypen te coachen.

Hoe? In de training integreert u de theorie in de praktijk van het coachen van uw medewerkers met behulp van oefeningen, opdrachten en rollenspelen. Het oefenen van coachen gebeurt aan de hand van uw casuïstiek. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende methodieken om uw sterkten en ontwikkelpunten als coach te analyseren.

Resultaat • U weet wat professioneel coachen inhoudt. • U heeft meer inzicht in de rol van mindsets. • U heeft uw zelfkennis vergroot en daardoor beschikt u over meer inzicht in de persoonlijkheid van anderen. • U bent in staat verschillenden methodieken te gebruiken tijdens het coachen. • U kunt doel - en resultaatgericht coachen.

Competenties • Verbinder • Inlevingsvermogen • Sociabel • Coaching

Praktisch Duur: 2 losse dagen Begeleiding: drs. Dieke Eelman Maximum aantal deelnemers: 8 Data: 5 en 23 april 2012 (10.00 - 16.30 uur)

58


Financiën voor bestuurders Is financiën de basis of het gevolg van beslissingen? Wanneer is men 'in control' niet alleen in woord, maar ook in gevoel. Hoe worden financiën een steunpilaar in plaats van een struikelblok.

Wat? De cursus begint met uitleg over financiële begrippen en de opzet van de begroting, waarna de begrotings- en verantwoordingscyclus ter sprake komt. Ook relaties met de Rijksbegroting en de vergelijking met Europa worden behandeld. Naast theorie worden voorbeelden uit de praktijk gebruikt om het geleerde in praktijk te brengen. Ook worden gasten uitgenodigd om de actualiteit te bespreken. De economische situatie van het moment wordt als case gebruikt om vanuit financieel perspectief een prognose te maken.

Hoe? Deze cursus richt zich op het inzicht krijgen in de beginselen van financieel management. Na een korte uitleg op hoofdlijnen is er de mogelijkheid via vragen de diepte in te gaan. Via deze cursus krijgt u inzicht in de manier waarop financiële instrumenten werken en hoe u snel kunt doorzien waar u vragen over kunt stellen om beslissingen te kunnen nemen.

Resultaat • U bent in staat de financiële stukken van uw gemeente te beoordelen. • U doorziet de diverse onderdelen in de planning en controlcyclus. • U hebt inzicht in de financiële begrippen en instrumenten zodat u een betere sparringspartner van uw controller bent.

Competenties • Verbinder, Procesregisseur • Besluitvaardigheid • Beïnvloedingsvermogen • Voortgangsbewaking

Praktisch Duur: 8 dagdelen (2 blokken van 2 dagen met overnachting) Begeleiding: Wilfred Goedmakers en gastsprekers Maximum aantal deelnemers: 10 Data: 20-21 september en 11-12 oktober 2012 (10.00 - 16.30 uur de volgende dag)


59

Mediation Skills voor burgemeesters Burgemeesters worden in hun ambt geregeld geconfronteerd met conflicten. Veelal betreft het partijen zoals burgers, belangengroepen en bedrijven, die in de regelgeving verstrikt zijn geraakt. Binnen de eigen gemeentelijke organisatie kunnen eveneens interne conflicten ontstaan. Conflicten gaan gepaard met sterke emoties, woede en teleurstelling. Ook in relatie tot de burgemeester, op wie vaak irreële verwachtingen van een Salomonachtige rol worden geprojecteerd. Burgemeesters moeten effectief kunnen omgaan met alle facetten van conflicten. Voor veel burgemeesters is de manier, waarop zij conflicten hanteren een belangrijke maatstaf voor succes in hun ambt. Vaak wordt gedacht dat men conflicten het best kan oplossen door wat slimmer te zijn en zich meer bewust te zijn van de ruimte in regelgeving dan de partijen, die betrokken zijn bij het conflict. Dit betekent dat, wanneer de burgemeester voor deze methode kiest, hij zich als conflictoplosser behoorlijk in het conflict mengt met zijn eigen ideeën en oplossingen. Hoewel dit in sommige gevallen zeker bijdraagt aan het afhandelen van het conflict, leert de ervaring dat voor een optimale aanpak van conflicten de burgemeester beter een andere weg kan bewandelen. Een weg met minder risico voor verdere polarisatie . Deze route is gebaseerd op de aanpak en de vaardigheden van de mediator tijdens een conflict. De mediator heeft een neutrale, maar dynamische houding in conflictsituaties. Impliciet ligt aan deze houding ten grondslag dat partijen dus zelf aan de oplossing voor hun problemen werken. De mediator is in staat de eisen en emoties van partijen te vertalen in wat zij werkelijk willen zeggen en bereiken. Hierbij worden de partijen gewezen op hun eigen kracht om uit hun conflict te komen. Misschien wel de grootste waarde van de training Mediation Skills voor Burgemeesters is de focus op conflictsituaties, die een persoonlijk risico voor de positie van de burgemeester kunnen inhouden.

Wat? Ruim 100 burgemeesters hebben reeds meegedaan aan een mediation skills training. In deze 6 daagse training: • ontwikkelt u specifieke mediationvaardigheden, die breed toepasbaar zijn • leert u uw persoonlijke valkuilen en dilemma’s in relatie tot conflicten te herkennen en te hanteren • ontwikkelt u uw intuïtie • leert u hoe u de regie over een gesprek kunt houden • leert u hoe u machtsverschillen kunt herkennen en hanteren • ervaart u de invloed van de neutrale maar dynamische houding van de mediator • leert u hoe commitment om in conflict te blijven, veranderd kan worden in commitment om het conflict op te lossen

Hoe? In plenaire sessies, rollenspellen en het werken in subgroepen traint u deze vaardigheden. Er wordt gebruik gemaakt van films en demonstraties en er is een focus op de daadwerkelijke conflictsituaties van de deelnemers.

60


Resultaat U leert in conflictsituaties: • te bevorderen dat partijen op een meer productieve manier omgaan met conflicten en emoties; • partijen te helpen onderliggende processen en zaken bespreekbaar te maken en hun onderliggende belangen te exploreren; • partijen te helpen creatieve opties te verzinnen; • hoe om te gaan met de situatie waarin u zelf betrokken bent bij het conflict.

Competenties • Bindend vermogen • Onafhankelijkheid • Signaalgevoeligheid • Verbinder en procesregisseur • Communicatief • Coaching • Omgevingsbewustzijn • Probleemverduidelijking • Voortgangsbewaking

Praktisch Duur: 3 blokken van 2 dagen (met avondprogramma en overnachting) Begeleiding: Senior trainers van The Lime Tree Maximum aantal deelnemers: 16 Data: 9-10 mei, 30-31 mei, 20-21 juni 2012 (10.00 - 17.00 uur de volgende dag) Locatie: De Beyaard, Hulshorst

Informatiebijeenkomst Wanneer u overweegt om in te schrijven voor de opleiding, bestaat de mogelijkheid om vooraf een informatiebijeenkomst bij te wonen. Tijdens deze bijeenkomst wordt meer verteld over mediation skills, de toepasbaarheid hiervan als burgemeester en het trainingsprogramma. De bijeenkomst vindt plaats bij The Lime Tree in Bilthoven op 10 februari 2012 (10:00-11:30 uur). Aanmelden hiervoor kan telefonisch op 030-2255910 of via e-mail op www.thelimetree.nl.

NMI registratie Burgemeesters, die een officiële erkenning aan hun werk als mediator willen geven, dienen twee extra trainingsdagen te volgen (het registratieblok). In de ene dag worden de juridische aspecten van mediation behandeld. De andere dag bereidt u voor op de kennistoets van het Nederlands Mediation Instituut (NMI). Het registratieblok wordt elke maand aangeboden. Details hierover vindt u op www.thelimetree.nl. Deze beide dagen vallen buiten het aanbod van het NGB. Hiervoor moet apart ingeschreven worden.


61

Symboliek in communicatie Gebruik optimaal de symboliek in uw communicatie! We leven in een ‘toeschouwersdemocratie’ en ‘een dramademocratie’ en de roep om publieke persoonlijkheden vraagt om gepassioneerd, missionair en theatraal leiderschap. Dat vergt sterke burgemeesters die optimaal de symboliek in hun communicatie gebruiken. Bent u zich bewust van die symbolen? En welke symbolen gebruikt u in uw communicatie met de gemeenteraad, de samenleving en het college?

Wat? Voor het programma putten we uit: • De behoefte aan sterke symbolen • Obama, Mandela of Sarkozy • Een rol spelen en toch uzelf blijven • Fotoanalyse van uw optredens • De burgemeester als betrouwbare verbinder • Medialogica toegepast op bestuurderslogica • Trends in imagobuilding • Uw persoonlijke stijl van optreden: wat past bij u? Van idee naar actie

Hoe? Aan de hand van videobeelden, foto’s en praktijkcases leren we hoe publieke leiders symboliek geven aan hun communicatie. We bespreken wat de principes hier achter zijn en hoe u die als burgemeester toe kunt passen. We werken met praktijkcases van de traditionele eerste paal tot een spannende crisissituatie.

Resultaat Na afloop van de training beschikt u over: • Meer creativiteit en inspiratie voor uw persoonlijke presentatie. • Een groter bewustzijn van technieken voor de beeldvorming. • Inzicht in de combinatie van leiderschap- en mediastrategie. • Een sterker persoonlijk imago.

Competenties • Verbinder en netwerker • Communicatief

• Adaptief vermogen • Inlevingsvermogen

Praktisch Duur: 5 dagdelen (aaneengesloten met overnachting) Begeleiding: mr. drs. Peter van der Geer Maximum aantal deelnemers: 10 burgemeesters Data: 18-19 oktober 2012 (10.00 - 16.30 uur de volgende dag)

62


Transferium-programma Het grootste deel van de opleidingen in deze gids zijn speciaal voor de beroepsgroep van burgemeesters gemaakt. Voor een ander deel zijn de cursussen aangepast aan deze doelgroep. De deelnemersgroepen bestaan dan ook alleen uit burgemeesters. Bij enkele opleidingen kunt u ook een voorzitter van een waterschap onder de deelnemers vinden, omdat deze bestuurders aansluiting bij het opleidingenprogramma van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters hebben gezocht. De Commissie Professionalisering wil in 2012 bezien of er bij burgemeesters ook behoefte is aan deelname aan kortdurende opleidingen op HBO of universitair niveau. Het gaat dan om cursussen die deze instellingen aanbieden, zoals lezingen, collegereeksen, etc. die via open inschrijving toegankelijk zijn. Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters onderzoekt de mogelijkheden om met enkele universiteiten en HBO-instellingen tot samenwerking te komen. Heeft u belangstelling? Meldt u dan aan voor het Transferium-programma van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. U krijgt dan een intake, waarin bekeken wordt waar uw interesses en mogelijkheden tot deelname liggen. Vervolgens zoekt het NGB op basis van deze preferenties van de deelnemers in het aanbod van universiteiten en HBO-instellingen naar mogelijke opleidingen. De deelnemers aan dit Transferium-programma ontvangen periodiek een overzicht van opleidingen en via het Nederlands Genootschap van Burgemeesters kunt u zich dan ‘student’ aanmelden. Voor een deel van de cursussen zal een eigen bijdrage van de deelnemers gevraagd worden, maar daarover krijgt u uiteraard vooraf alle informatie. Via het digitale inschrijfformulier kunt u uw belangstelling kenbaar maken.


63

Algemene informatie

Bestuurlijke verantwoordelijkheid Voor de professionalisering van burgemeesters is een fonds gevormd, dat wordt bestuurd door het bestuur van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, dat hiervoor een overeenkomst heeft met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Een commissie professionaliseringsfonds en de directeur van het NGB dragen zorg voor de operationalisering van het beleid.

Inschrijving voor deelname U kunt zich uitsluitend via het NGB-bureau voor de opleidingen inschrijven. Dat gebeurt via de website www.burgemeesters.nl. Uw aanmelding dient uiterlijk op 27 januari 2012 ingezonden te zijn. Vervolgens ontvangt u voor 5 februari 2012 bericht over uw plaatsing. Na die tijd is aanmelding nog steeds mogelijk voor de opleidingen die nog open plaatsen hebben. Een overzicht van deze open plaatsen vindt u op www.burgemeesters.nl.

Bepalingen voor deelname Voor toekenning van bijdragen uit het fonds is een protocol opgesteld, dat u op blz. 67 van de opleidingengids aantreft.

NGB-bureau Het bureau van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters is gevestigd in het gebouw van de VNG. Aldaar zijn directeur Ruud van Bennekom en het NGB-secretariaat bereikbaar.

NGB Postbus 30435 2500 GK Den Haag Tel: 070 - 373 83 83 Fax: 070 - 363 56 82 Email: [email protected] (secretariaat) [email protected] (directeur)

64


Protocol Professionaliseringsfonds Burgemeesters Begrippen • het fonds: professionaliseringsfonds burgemeesters • het bestuur: het bestuur van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters • de commissie: de commissie professionalisering van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters • de directeur: de directeur van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters

Aanvragen van vergoeding 1. Jaarlijks verschijnt aan het einde van het jaar de opleidingengids voor burgemeesters voor het jaar daarop. Inschrijvingen voor opleidingen, trainingen en andere activiteiten, die zijn opgenomen in de opleidingengids voor burgemeesters gelden als aanvraag voor vergoeding uit het fonds. 2. Aanvragen voor vergoeding van opleidingen, trainingen c.a. die niet zijn opgenomen in de opleidingengids worden schriftelijk, gemotiveerd en gedocumenteerd ingediend bij de directeur. Over deze aanvragen wordt binnen zes weken na ontvangst beslist.

Beoordelingscriteria 3. Voor opleidingen, trainingen c.a. opgenomen in de opleidingengids is per activiteit een maximum aantal deelnemers bepaald. Bij overschrijding van het maximum aantal inschrijvingen, wordt voorrang verleend aan degenen, die niet eerder of minder frequent aan opleidingen deelnamen. Daartoe houdt het NGB een registratie van deelname bij. Als tweede criterium geldt de aansluiting van de opleiding op uw persoonlijke competentieprofiel. Als derde criterium wordt gekeken naar de samenhang tussen inschrijving en fase van de loopbaan. Afwijkende criteria voor beoordeling worden in de gids vermeld. 4. Deelname aan het introductieprogramma voor nieuw in het ambt aangestelde burgemeesters wordt gezien als verplicht en geldt als toelatingscriterium voor overige activiteiten. 5. Voor opleidingen en trainingen, die niet zijn opgenomen in de gids gelden als criteria voor de beoordeling: a. de mate waarin de opleiding bijdraagt aan de bestuurscompetenties voor burgemeesters; een en ander te adstrueren door overlegging van het persoonlijk profiel; b. de relatie tot de loopbaanontwikkeling; c. de budgettaire ruimte binnen het fonds.

De vergoedingen uit het fonds 6. Voor activiteiten vermeld in de opleidingengids worden uit het fonds vergoed: de kosten voor deelname en de direct aan de deelname gerelateerde verblijfskosten. Er wordt geen vergoeding gegeven van reiskosten. 7. De vergoedingen voor opleidingen, die niet in de opleidingengids zijn opgenomen worden afzonderlijk vastgesteld. In het algemeen zal hierbij een gedeeltelijke tegemoetkoming in de kosten worden verleend. Bij toekenning van een bijdrage zullen voorwaarden worden gesteld over de evaluatie en verantwoording van resultaten.


65

Aangaan van verplichting 8. Bij inschrijving voor een opleiding wordt door de deelnemer een verplichting aangegaan. Annulering is uitsluitend schriftelijk en binnen gestelde termijnen mogelijk. Deze termijnen staan vermeld in de schriftelijke bevestiging van deelname die u ontvangt. Bij niet tijdige annulering van deelname zullen reeds gemaakte kosten bij betrokkene in rekening worden gebracht. Bij wanbetaling kan het bestuur besluiten tot verdere uitsluiting van deelname aan professionaliseringsactiviteiten.

Hardheidsclausule 9. In gevallen waarin dit reglement niet voorziet beslist het bestuur, na overleg met de commissie Professionaliseringsfonds.

66


Redactie R. van Bennekom, Nederlands Genootschap van Burgemeesters Ontwerp en opmaak Digidee Ontwerpstudio, Enschede Drukwerk Ipskamp Drukkers, Enschede Den Haag, 2011 © Nederlands Genootschap van Burgemeesters, 2011 Bij het opstellen van deze opleidingengids is de uiterste zorgvuldigheid betracht, aan de inhoud ervan kunnen echter geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters.

Opleidingengids voor burgemeesters Opleidingengids voor burgemeesters 2012

Nederlands Genootschap van Burgemeesters Postbus 30435 2500 GK Den Haag T 070 - 373 83 83 F 070 - 363 56 82 E [email protected] I www.burgemeesters.nl

2012

Opleidingengids voor burgemeesters

Recommend Documents