Operationeel programma Transnationale Samenwerking Noordwest-Europa (NWE) Ex-Ante Evaluatie

-1-

Operationeel programma Transnationale Samenwerking Noordwest-Europa (NWE) Ex-Ante Evaluatie

Strategische Milieueffectbeoordeling

Ontwerp milieurapport

Auteur: Belconsulting in samenwerking met Ecotec Research and Consulting Ltd en Idea Consult In naam van: Interreg NWE Programmasecretariaat

juli 2006

Strategische Milieubeoordeling van het Operationeel Programma voor NWE juli 2006 Ontwerp milieuverslag

-2-

Inhoud 0.

STRATEGISCHE MILIEUBEOORDELING IN HET KADER VAN EEN EX-ANTE EVALUATIE 4 0.1. INLEIDING ...............................................................................................................4 0.2. INHOUD VAN HET STRATEGISCH M ILIEUEFFECTBEOORDELINGSRAPPORT .......................4 0.3. BEPALEN VAN DE MILIEUEFFECTEN EN HET BELANG DAARVAN .......................................6 0.4. PROCEDURE EN TIMING ............................................................................................7 1. INHOUD VAN HET OPERATIONEEL PROGRAMMA TRANSNATIONALE SAMENWERKING IN NOORDWEST-EUROPA 2007-2013: PRIORITEITEN, DOELSTELLINGEN EN ACTIES ..............9 1.1. SWOT-ANALYSE VAN HET TOEPASSINGSGEBIED VAN HET PROGRAMMA N OORDWESTE UROPA .................................................................................................................9 1.2. GEZAMENLIJKE TRANSNATIONALE STRATEGIE ...........................................................13 1.3. PRIORITEIT 1: O NTWIKKELING VAN DE KENNISECONOMIE IN NWE DOOR GEBRUIK TE MAKEN VAN HET INNOVATIEVERMOGEN IN ALLE SECTOREN ......................................... 14 1.4. PRIORITEIT 2: EFFICIËNT BEHEER VAN NATUURLIJKE HULPBRONNEN ...........................16 1.5. PRIORITEIT 3: VERBETERING VAN DE CONNECTIVITEIT IN NWE DOOR HET BEVORDEREN VAN INTELLIGENTE EN DUURZAME VERVOERSOPLOSSINGEN .......................................18 1.6. PRIORITEIT 4: O NDERSTEUNING VAN DUURZAME EN DYNAMISCHE GEMEENSCHAPPEN OP TRANSNATIONAAL NIVEA U .......................................................................................19 2. HUIDIGE TOESTAND VAN HET MILIEU IN NOORDWEST-EUROPA ..................................22 2.1. ALGEMENE OPMERKINGEN MET BETREKKING TOT HET MILIEU EN HET EUROPESE MILIEUBELEID ........................................................................................................ 22 2.2. ECONOMISCHE ONTWIKKELING EN DE DAARAAN GERELATEERDE DRUK OP H ET MILIEU ...23 2.3. ONTWIKKELINGEN OP HET VLAK VAN HET MILIEU ........................................................25 3. KADER VOOR HET MILIEUBELEID ....................................................................................28 3.1. INLEIDING ............................................................................................................. 28 3.2. PRIORITEITEN VAN HET MILIEUACTIEPROGRAMMA 2002-2012 .................................... 28 3.3. THEMATISCHE MILIEUSTRATEGIEËN ......................................................................... 31 4. MILIEUBEOORDELING VAN HET PROGRAMMA NWE ...................................................... 36 4.1. EVALUATIE VAN DE SWOT ANALYSE ........................................................................ 36 4.2. ANALYSE VAN DE RELEVANTIE EN SAMENHANG TUSSEN HET PROGRAMMA NWE EN HET EU MILIEUBELEID ..................................................................................................37 4.3. ANALYSE VAN DE MILIEU-IMPACT VAN HET P ROGRAMMA NWE .................................... 52 5. MAATREGELEN EN OPVOLGING ...................................................................................... 79 6. NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING ................................................................................. 80

SEA van het operationeel programma NWE

juli 2006


-3-

Lijst met afkortingen EIA = Milieueffectbeoordeling (Environmental Impact Assessment) ICT = Informatie- en Computertechnologie ITS = Intelligente Transportsystemen NWE= Noordwest-Europa PPS= Publiek-Private Samenwerking SEA= Strategische Milieubeoordeling KMO = Klein en Middelgrote ondernemingen SWOT= Sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen (Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats)


juli 2006


-4-

0 . S tra teg is che milieu beo o rde lin g in h e t kad e r van e en E x- an te Eva lua tie 0.1. Inleiding Deze milieueffectbeoordeling werd uitgevoerd overeenkomstig de Europese Richtlijn 2001/42/EC betreffende de beoordeling van het effect van bepaalde plannen en programma’s op het milieu: de SEA-Richtlijn (Strategic Environmental Assessment of Strategische Milieueffectbeoordeling). In Bijlage I van deze Richtlijn wordt de inhoud van het milieuverslag bepaald. In Bijlage 3 van het Werkdocument met betrekking tot de Ex-ante Evaluatie 1 worden richtlijnen gegeven met betrekking tot de manier waarop de vereisten inzake milieueffectbeoordeling in het kader van een Ex-Ante Evaluatie van Structuurfondsen en Cohesiefondsen dienen te worden verwerkt. “De SEA Richtlijn heeft tot doel te voorzien in een hoog niveau van milieubescherming en bij te dragen tot de integratie van milieuoverwegingen in de voorbereiding en vaststelling van plannen en programma’s met het oog op het bevorderen van duurzame ontwikkeling”. Een Strategische Milieueffectbeoordeling moet worden uitgevoerd voor programma’s en plannen die een significante impact op het milieu kunnen hebben: 1. en betrekking hebben op landbouw, bosbouw, visserij, energie, industrie transport, afvalbeheer, waterbeheer, telecommunicatie, toerisme, stads- en plattelandsplanning of landgebruik en een kader vormen voor de toekomstige ontwikkelingscontext voor projecten vermeld in Bijlagen I en II bij Richtlijn 85/337/EEC (EIA = Environmental Impact Assessment, of Milieueffectbeoordeling); 2. waarvoor, met het oog op mogelijke effecten op sites, overeenkomstig artikelen 6 en 7 van Richtlijn 92/43/EEC (Habitatrichtlijn) een effectbeoordeling dient te worden uitgevoerd. Het Actieprogramma voor Transnationale Samenwerking in Noordwest-Europa behoort tot de eerste categorie.

0.2. Inhoud van het Strategisch Milieueffectbeoordelingsrapport Overeenkomstig Bijlage I van Richtlijn 2001/42/EC moet het milieurapport de volgende elementen bevatten: 1. een overzicht van de inhoud, de hoofddoelstellingen van het plan of het programma en de relatie van het plan met andere relevante plannen en programma’s; 2. de relevante aspecten van de huidige toestand van het milieu en de waarschijnlijke evolutie daarvan indien het plan of programma niet zou worden geïmplementeerd;

1

E.C. oktober 2005. De nieuwe programmaperiode, 2007-2013: Methodological Working Papers Draft working paper on Ex Ante Evaluation.


juli 2006


-5-

3. de milieukenmerken van de gebieden waar de impact naar alle waarschijnlijkheid aanzienlijk zal zijn; 4. alle bestaande milieuproblemen die relevant zijn voor het plan of programma, met inbegrip van, in het bijzonder, deze die gerelateerd zijn aan gebieden van bijzonder milieubelang, zoals gebieden die overeenkomstig de richtlijnen 79/409/EEC en 92/43/EEC werden aangeduid; 5. de doelstellingen op het vlak van milieubescherming, zoals opgesteld op internationaal niveau, communautair niveau of het niveau van de Lidstaten, die relevant zijn voor het plan of programma en de manier waarop met deze doelstellingen en alle milieugerelateerde overwegingen rekening werd gehouden tijdens de voorbereiding; 6. de waarschijnlijke aanzienlijke effecten2 op het milieu, met inbegrip van aspecten zoals biodiversiteit, bevolking, gezondheid van de mens, fauna, flora, bodem, water, lucht, klimaatfactoren, materiële aspecten, cultureel erfgoed met inbegrip van architecturaal en archeologisch erfgoed, landschap en de onderlinge relatie tussen alle bovenstaande factoren; 7. de maatregelen ter voorkoming, vermindering en, in de mate van het mogelijke, ongedaan maken van alle significante negatieve effecten op het milieu ten gevolge van de implementatie van het plan of programma; 8. een overzicht van de redenen waarom de desbetreffende alternatieven werden gekozen en een beschrijving van de wijze waarop de beoordeling werd gedaan, met inbegrip van alle problemen (zoals technische tekortkomingen of een gebrek aan knowhow) waarmee men tijdens het vergaren van de vereiste informatie werd geconfronteerd; 9. een beschrijving van de voorziene maatregelen inzake monitoring; 10. een niet-technische samenvatting van de informatie die onder de bovenvermelde punten werd opgenomen. In dit milieuverslag worden de bovenvermelde elementen beschreven in vijf hoofdstukken: 1. Hoofdstuk 1: Beschrijving van het programma (punt 1); 2. Hoofdstuk 2: Beschrijving van de relevante aspecten van de huidige toestand van het milieu in Noordwest-Europa (punten 2 tot 5), op basis van het Verslag van de Europese Milieueffectbeoordeling 2003 (het rapport van Kiev); 3. Hoofdstuk 3: Beschrijving van het kader van het milieubeleid (punt 5), op basis van het Zesde Milieuactieprogramma 2002-2012 en zijn 7 thematische strategieën; 4. Hoofdstuk 4: Beschrijving van de waarschijnlijke aanzienlijke effecten van het programma op het milieu (punt 6); 5. Hoofdstuk 5: Beschrijving van de maatregelen ter voorkoming, vermindering of ter compensatie van deze effecten, met inbegrip van de maatregelen op het vlak van monitoring (punten 7 en 9).

2

Deze effecten moeten ook de secundaire, cumulatieve, synergetische, positieve en negatieve effecten op zowel korte, middellange als lange termijn en de tijdelijke effecten omvatten


juli 2006


-6-

Dit rapport moet worden aangevuld met een inleidend hoofdstuk en een niet-technische samenvatting (punt 10). Aangezien er geen alternatieven moeten worden beoordeeld, is punt 8 niet van toepassing.

0.3. Bepalen van de milieueffecten en het belang daarvan Bijlage II van Richtlijn 2001/42/EC beschrijft de criteria om de waarschijnlijke betekenis van milieueffecten te bepalen: 1. De kenmerken van het programma:  de mate waarin het plan of programma een kader vormt voor projecten en andere activiteiten met betrekking tot de ligging, aard, omvang en gebruiksvoorwaarden, alsmede wat betreft de toewijzing van hulpbronnen;  de mate waarin het plan of programma andere plannen en programma’s, met inbegrip van die welke deel zijn van een hiërarchisch geheel, beïnvloedt;  de relevantie van het plan of programma voor de integratie van milieuoverwegingen, vooral met het oog op de bevordering van duurzame ontwikkeling;  milieuproblemen die relevant zijn voor het plan of programma;  de relevantie van het plan of programma voor de toepassing van de milieuwetgeving van de Gemeenschap (bijv. plannen en programma's in verband met afvalstoffenbeheer of waterbescherming). 2. Kenmerken van de effecten en van de gebieden die kunnen worden beïnvloed, in het bijzonder gelet op:  de waarschijnlijkheid, duur, frequentie en omkeerbaarheid van de effecten;  de cumulatieve aard van de effecten;  de grensoverschrijdende aard van de effecten;  de risico's voor de menselijke gezondheid of het milieu (bijv. door ongevallen);  de orde van grootte en het ruimtelijk bereik van de effecten (geografisch gebied en omvang van de bevolking die getroffen kan worden);  de waarde en kwetsbaarheid van het gebied dat kan worden beïnvloed gelet op bijzondere natuurlijke kenmerken of cultureel erfgoed, de overschrijding van de milieukwaliteitsnormen of van grenswaarden, intensief grondgebruik;  de effecten op gebieden en landschappen die door een lidstaat, door de Gemeenschap, dan wel in internationaal verband als beschermd gebied zijn erkend.

Aangezien het NWE Programma een beleids- en financieringskader vormt voor potentiële projecten, maar zelf geen concrete projecten omvat, worden de effecten en maatregelen op strategisch en veralgemeend niveau beschreven. In de meeste gevallen kunnen geen geografisch precies omschreven gebieden worden vastgelegd, wat het potentiële detail met betrekking tot de beschrijving van de effecten in grote mate beperkt.


juli 2006


-7-

De volgende milieuaspecten en hun onderlinge relaties worden in aanmerking genomen:  bodem en grondwater  oppervlaktewater (incl. zeeën)  geluid  lucht (inc. luchtverontreiniging en klimaatfactoren)  fauna, flora en biodiversiteit  landschap, materiële aspecten en cultureel erfgoed (incl. architecturaal en archeologisch erfgoed)  menselijk leven (bevolking, sociaal-economisch, gezondheid, verkeer) De beschrijving van de milieueffecten zal gebeuren aan de hand van compacte tabellen met korte en relevante teksten (punten). Voor iedere prioriteit, doelstelling en (potentiële) actie van het NWE Programma moet de eerste tabel betrekking hebben op de consistentie met/relevantie met betrekking tot het Europese milieubeleid en de tweede tabel moet een beschrijving bevatten van de aanzienlijke effecten voor ieder milieuaspect.

0.4. Procedure en timing Rekening houdend met het strakke schema voor de indiening van het finale programma bij de Europese Commissie, wordt de volgende timing gehanteerd. week 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

SEA startvergadering

NWE Programma 1e ontwerpversie

ontwerp “scope” nota contacten met milieu-authoriteiten lidstaten IWP5

verdere uitwerking IWP5

ontwerp impactnota ontwerp NWE Programma (vertaling)

(vertaling)

Publieke consultatie

Publieke consultatie

Finaal SEA Rapport


Finaal NWE Programma

juli 2006


-8-

Met betrekking tot de bovenstaande timing kunnen de volgende opmerkingen worden gemaakt: -

Er wordt één enkele benadering gehanteerd voor alle betrokken landen. Hoewel de SEA richtlijn in verschillende lidstaten op een verschillende manier werd geïmplementeerd, was het niet mogelijk om alle specifieke wettelijke procedures in de verschillende betrokken lidstaten na te leven, en dit in de eerste plaats wegens praktische redenen op het vlak van timing en organisatie. Bij deze procedure werden echter vertegenwoordigers van de verschillende lidstaten (leden IWP en mensen uit de administratie milieu) van bij de start bij het SEA proces betrokken (nota onderzoeksdomein).

-

Overeenkomstig de bepalingen van de SEA-richtlijn werd op de volgende basis een openbaar onderzoek georganiseerd: - De milieuadministratie van de Lidstaten werd actief en in een vroeg stadium van het proces gecontacteerd met betrekking tot de scope en de procedures van de SEA (juni 2006). - In principe zijn de lidstaten vrij om het openbaar onderzoek met betrekking tot het ontwerp milieurapport te organiseren overeenkomstig de in hun respectieve landen geldende gewoonten. Om de timing met betrekking tot de uitwerking van het Programma NWE te respecteren, werd evenwel een gemeenschappelijk openbaar onderzoek van het ontwerp milieurapport georganiseerd; dit liep parallel met het openbaar onderzoek van het programma zelf en nam eveneens 6 tot 7 weken in beslag. Het ontwerp milieurapport werd gepubliceerd op de website van NEW en, indien nodig, ook op de websites van de betrokken milieuadministraties. Dit ging gepaard met een actieve aankondiging (per brief of via e-mail) aan de belangrijkste belanghebbenden en partijen die gevolgen van het programma zouden kunnen ondervinden .


juli 2006


-9-

1 . In houd van h e t Ope ratione el P ro g ra mma T rans na tion ale S amen we rk ing in Noo rdwe s t -Euro pa 2 007- 2 013 : p riorite ite n, doe lstelling en en ac ties 1.1. SWOT-Analyse van het toepassingsgebied van het programma Noordwest-Europa In het ontwerp van het Operationeel Programma NWE wordt een beknopte analyse gemaakt van het programmagebied dat het hele Verenigd Koninkrijk, Ierland, België en Luxemburg en grote delen van Frankrijk, Duitsland, Nederland en (niet-EU lidstaat) Zwitserland omvat.

Het samenwerkingsgebied NWE

Deze analyse wordt samengevat in de volgende SWOT-tabel:


juli 2006


- 10 -

Tabel 1: SWOT-tabel

De economie van NWE: trends op de arbeidsmarkt, kennisbasis en ‘Lissabonprestaties’

Natuurlijke hulpbronnen, cultureel erfgoed en trends op milieugebied

Sterkten  sterke economie (BBP/capita): de ‘motor van Europa’  kritische massa in de zin van hoge bevolkingsdichtheid en concentratie van economische activiteiten (bijv. personeel, nabijheid van grote consumentenmarkten)  vestigingsplaats van belangrijke financiële en besluitvormingscentra  hoge werkgelegenheidscijfers  goede ‘Lissabonprestaties’: hoogopgeleide mensen en veel werknemers in de R&D-bedrijfssector  goed aanbod van universiteiten en onderzoeksinstellingen

Zwakten  regionale verschillen in economische prestaties en groei (grootstedelijke versus meer landelijke gebieden)  innovatieve en kennisintensieve sectoren vooral geconcentreerd in en rond stedelijke gebieden / regionale verschillen in R&D-uitgaven en -werkgelegenheid  naar verhouding laag R&D-investeringsniveau

Kansen  groot aantal potentiële economische groeigebieden: door economische massa potentieel goed gepositioneerd om bij te dragen aan Lissabondoelstellingen  verdere ontwikkeling in kennisintensieve diensten en hightechsectoren  immigratie van hooggeschoolde jonge mensen vanuit andere delen van Europa en de wereld naar grootstedelijke gebieden

Bedreigingen  lage economische groei in grote delen van NWE na uitbreiding EU  regionale verschillen in werkloosheidsniveaus  groeiende kloof tussen stedelijke en landelijke gebieden t.a.v. Lissabonrelevante economische prestaties  toenemende afhankelijkheidsratio door demografische verandering (vergrijzing en lage geboorte cijfers)  braindrain van hooggekwalificeerde werknemers vanuit NWE naar de VS, Japan of Singapore

Sterkten  omvangrijk en zeer divers natuurlijk en cultureel erfgoed  naar verhouding lagere blootstelling aan natuurrampen en

Zwakten  hoge verontreinigingsniveaus in kerngebied door concentratie van verkeer, bevolking en economische activiteiten  versnippering van het

Kansen  economische groei loskoppelen van toenemende verontreiniging en uitstoot van broeikasgassen  toenemende energie-

Bedreigingen  ‘aanslag’ op natuurlijk en cultureel erfgoed (hoge bevolkingsdichtheid, veel toeristen)  steeds meer en ernstigere natuurlijke en


- 11 -

technologische gevaren

Bereikbaarheid en connectiviteit in NWE: vervoer en de informatiemaatschappij

Sterkten  goede bereikbaarheid: goede wegen- en spoorwegennetten, uitstekend netwerk van binnenwaterwegen, concentratie van grote zeehavens, grootste luchthavens van Europa  sterke positie op het gebied van logistiek  cruciale geografische positie in Europa als verbinding noord-zuid en west-oost  relatief geavanceerd niveau van ICTontwikkeling in grote delen van NWE


juli 2006

landschap en verlies van biodiversiteit  sterke afhankelijkheid van geïmporteerde energie in sommige delen van NWE  weinig gebruik van duurzame energie

Zwakten  verschil in bereikbaarheid tussen centrum en periferie  verkeerscongestie in kerngebieden van NWE  ontbreken van interoperabiliteit / integratie van transnationale en secundaire netwerken  beperkte prestaties en winstgevendheid van intermodale en langeafstandsdiensten  blijvende digitale kloof en regionale verschillen in gebruikmaking van ICT  tot dusver beperkte benutting van ITS (intelligente transportsystemen)


efficiëntie en meer gebruik van duurzame energiebronnen als gevolg van stijgende olieprijzen

Kansen  betere en duurzamere modal split t.g.v. stijgende energieprijzen en geografische kenmerken (bijv. binnenwaterwegen, maritiem transport)  betere organisatie en gebruikmaking van bestaande netten, met name wegen en spoorwegen  versterking van NWE’s positie als mondiaal centrum en bijdrage aan de Lissabon-Göteborgstrategie via verder doorvoeren van ICT en dichten van de digitale kloof  meer benutting van ITS

technologische risico’s, met name in sterk verstedelijkte delen van NWE  ernstigere rivieroverstromingen t.g.v. klimaatverandering in delen van NWE  effecten van stijgende energieprijzen op het grondgebied, door ongelijk verdeelde mogelijkheden voor duurzamer energiegebruik Bedreigingen  voortdurende toename van vervoersstromen door het gebied, en steeds meer multidirectioneel  snelle toename van nietduurzame vervoersmodaliteiten: wegen luchtvervoer  andere eisen aan passagiersvervoer door vergrijzing, met name in landelijke gebieden  onderlinge concurrentie tussen havens en tussen luchthavenautoriteiten, en concurrentie tussen luchthavens en spoorwegmaatschappijen, waardoor beter ruimtelijk evenwicht uitblijft

- 12 -

door voort te bouwen op het innovatiepotentieel van NWE in relevante sectoren

De territoriale structuur van NWE en demografische kenmerken

Sterkten  hoge bevolkingsdichtheid en concentratie van activiteiten  momenteel nog groeiende bevolking (vooral door immigratie)  goede secundaire netwerken in steden


juli 2006

Zwakten  toenemende territoriale onevenwichtigheden tussen stedelijke en landelijke gebieden door migratiebewegingen


Kansen  transnationale agglomeraties (Ierland/Zuid-Schotland; landen langs het Kanaal; Zuidwest-Duitsland en Oost-Frankrijk) met groot potentieel voor territoriale integratie  bevolkingsaanwas in grootstedelijke gebieden door immigratie van vooral jonge mensen

 toenemende regionale onevenwichtigheden (tussen stad en platteland) door ongelijk ICT-aanbod Bedreigingen  polarisatie- en ontvolkingstendensen t.g.v. demografische verandering en migratie (bijv. toenemende druk op ruimtegebruik in stedelijke gebieden; overcapaciteit van infrastructuur in landelijke gebieden)  ruimtelijke en economische effecten van lage geboortecijfers en vergrijzing  organisatorische verschillen tussen overheden als barrière voor efficiënte transnationale samenwerking

- 13 -

1.2. Gezamenlijke transnationale strategie Noordwest-Europa is de “economische drijvende kracht” van Europa en telt heel wat wereldhoofdkantoren. En toch is het ook een erg divers territorium waar regionale onevenwichten nog steeds een uitdaging vormen voor ruimtelijk integratie. Gezamenlijke transnationale samenwerkingsprojecten in het kader van de vorige INTERREG IIC (1994-1999) INTERREG IIIB (2000-2006) programma’s hebben gestreefd naar een betere territoriale integratie door een evenwichtige ruimtelijke ontwikkeling te stimuleren en door duurzame samenwerkingsnetwerken tussen organisaties en instellingen uit NWE te ondersteunen.

Het programma Noordwest-Europa (2007-2013) staat voor de volgende fase inzake transnationale samenwerking in het gebied, en daarbij wordt verdergebouwd op de verwezenlijkingen van de twee eerdere programma’s. Het wederzijdse leerproces, dat begon met het uitwisselen van ervaring op het vlak van ruimtelijke planning in het kader van INTERREG IIC en daarna verder werd gezet met gezamenlijke acties en strategieën in het kader van INTERREG IIIB, streeft voor deze periode naar een versterking van het concurrentievermogen van het samenwerkingsgebied. Zo speelt het Operationeel Programma in op de uitdagingen die door de strategieën van Lissabon en Göteborg van de EU werden geformuleerd om uit te groeien tot de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie ter wereld, een economie die duurzame economische groei met meer en betere arbeidsplaatsen, een grotere sociale cohesie en op het vlak van het milieu duurzame groeipatronen kan genereren. Het Programma Noordwest-Europa 2007-2013 – dat de trends en tendensen van de sociaaleconomische situatie van de regio’s weerspiegelt – spitst zich toe op problemen die een ingreep op transnationaal niveau vereisen. Het programma zal zich toeleggen op de noodzaak van een sterkere kenniseconomie door een klimaat te creëren dat innovatie stimuleert en op die manier bijdraagt tot het behoud van het concurrentievermogen van de economie van NWE. Het programma streeft er actief naar om de natuurlijke hulpbronnen van de regio te vrijwaren en om de negatieve milieu-impact op het grondgebied te verminderen. Het zal regionale ongelijkheden in de regio aanpakken om de toegankelijkheid van en connectiviteit in het gebied te verbeteren en om een evenwichtig nederzettingspatroon te creëren. Het programma zal verder ook strategieën omvatten om zich aan te passen aan globale trends die een aanzienlijk effect hebben op de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied, zoals demografische verschuivingen en klimaatverandering. Daarbij zal het NWE-Programma geen van de nationale of door EU gefinancierde programma’s in aanverwante domeinen vervangen, maar zal het zich concentreren op het creëren van een meerwaarde door de transnationale en territoriale dimensie van de vooropgestelde acties aan te tonen.


- 14 -

De overkoepelende doelstelling van het Operationeel Programma voor transnationale territoriale ontwikkeling van Noordwest-Europa (2007-2013) is de volgende: “Doelstelling 3 Programma Noordwest-Europa streeft, door een innovatieve en geïntegreerde aanpak inzake transnationale samenwerking op het vlak van territoriale problemen en door verder te bouwen op het territoriale potentieel van NWE, naar een coherentere, evenwichtige en duurzamere ontwikkeling van NWE en wil op die manier bijdragen tot het algehele concurrentievermogen van het communautaire gebied in een geglobaliseerde wereld. Het programma zal worden opgebouwd rond vier prioriteiten van strategische aard die bijzonder relevant zijn voor Noordwest-Europa: 1. Prioriteit 1: Ontwikkeling van de kenniseconomie in NWE door gebruik te maken van het innovatievermogen in alle sectoren; 2. Prioriteit 2: Efficiënt beheer van natuurlijke hulpbronnen; 3. Prioriteit 3: Verbetering van de connectiviteit in NWE door het bevorderen van intelligente en duurzame vervoersoplossingen; 4. Prioriteit 4: Ondersteuning van duurzame en dynamische gemeenschappen op transnationaal niveau.

1.3. Prioriteit 1: Ontwikkeling van de kenniseconomie in NWE door gebruik te maken van het innovatievermogen in alle sectoren Het algemene doel van deze prioriteit is om “het concurrentievermogen en de territoriale cohesie van NWE te verbeteren door het versterken van het innovatiepotentieel en de kenniseconomie en door het mobiliseren van regionaal en lokaal potentieel via transnationale samenwerking”. 1.3.1

D O E L S T E L L I N G 1 : H E T B E V O R D E R E N V A N D E T O E P A S S I N G V A N K EN N I S, NL. DOOR INNOVATIE - EN KENNISOVERDRACHT VAN DE W E T E N S C H A P P E L I J K E /A C A D E M I S C H E W E R E L D N A A R H E T B E D R I JF S L E V EN EN ANDERE RELEVANTE ACTOREN TE STIMULEREN

Voorbeelden van mogelijke acties:  het bevorderen van publiek-private samenwerkingsverbanden om ondersteunende systemen voor de overdracht van technologie te versterken  het opzetten en versterken van instellingen voor de overdracht van technologie, inclusief een transnationale aanpak om de financiële, organisatorische, juridische en administratieve kaders te verbeteren  koppelingen om de toegang tot wetenschappelijke kennis en technologieoverdracht tussen R&D-faciliteiten en internationale expertisecentra te verbeteren  ‘twinning’ van instellingen voor technologieoverdracht en het mogelijk maken van samenwerking tussen relevante sectoren en actoren


juli 2006


- 15 -

1.3.2

DOELSTELLING 2:

H E T O N T W I K K E L E N V A N N I E U W E E N H E T V E R S TE R K E N

VAN BESTAANDE GROEICLUSTERS EN NETWERKEN DOOR VOORT TE BOUWEN OP ENDOGEEN P OTENTIEEL

Voorbeelden van mogelijke acties:  acties ter versterking van het innovatievermogen in het hele NWE-gebied, met speciale nadruk op regio’s waar het aantal kennisgebaseerde activiteiten en diensten thans relatief laag is  het stimuleren van regionale en transnationale samenwerking binnen en tussen diverse clusters, plus het benchmarken van de bijbehorende overheidsmaatregelen en het uitwisselen van best practices via gezamenlijk ontwikkelde, overdraagbare resultaten  het creëren van voorbeeldoplossingen om bepaalde industrie- of bedrijvenclusters te versterken, via het ontwikkelen van gezamenlijke strategische acties voor de langere termijn en het bieden van de bijbehorende sociale infrastructuur (bijv. communicatie, expertisecentra)  het opzetten van netwerken tussen onderwijsinstellingen, onderzoeksinstituten en het MKB, zodat gezamenlijk gebruik kan worden gemaakt van R&D-faciliteiten en infrastructuur, of gezamenlijk kan worden geïnvesteerd in meer onderzoeks- en technologiecapaciteit  gezamenlijke marketingconcepten en actieplannen voor complementaire expertisecentra in NWE  het verbeteren van het internationale profiel van diverse soorten innovatieve ondernemingen, via gezamenlijke pogingen om NWE-resultaten te commercialiseren of directe buitenlandse investeringen aan te trekken 1.3.3

D OELSTELLING 3: HET VERBETEREN VAN HET ‘ INNOVATIEKLIMAAT’ NWE DOOR AANDACHT VOOR INSTITUTIONELE CAPAC ITEIT EN BARRIÈRES , EN HET VINDEN VAN PASSENDE ANTWOORDEN O P DE RUIMTELIJKE IMPLICATIES VAN DE ‘ KENNISECONOMIE ’

IN

Voorbeelden van mogelijke acties:  acties gericht op een betere afstemming tussen ruimtelijke strategische acties en het onderzoeksbeleid op alle schaalniveaus  het versterken van het innovatievermogen van NWE door afstemming tussen nationale/regionale strategische innovatieacties  het opzetten van initiatieven op basis van samenwerkingsverbanden, gericht op het verbeteren van het functioneren van innovatiesystemen en het versterken van het innovatievermogen van NWE  het ontwikkelen van gezamenlijke financieringstechnieken om R&D in het MKB te ondersteunen  het ontwikkelen en toepassen van methoden om van elkaar te leren en het afstemmen van benaderingen om de kenniseconomie in heel NWE te stimuleren


juli 2006


- 16 -



het uitwerken van proactieve regionale strategische acties met betrekking tot de territoriale effecten van demografische veranderingen en met betrekking tot het aantrekken van jonge en geschoolde arbeidskrachten naar NWE om het innovatievermogen van NWE te versterken

1.4. Prioriteit 2: Efficiënt beheer van natuurlijke hulpbronnen Het algemene doel van deze prioriteit is om “een innovatieve en duurzame aanpak van hulpbronnenbeheer, risicobeheer en verbetering van de natuurlijke omgeving te bevorderen”. 1.4.1

DOELSTELLING 1:

HET BEVORDEREN VAN EEN INNOVATIEVE EN

DUURZAME AANPAK VAN HET BEHEER VAN NATUURLIJKE HULPBRONNEN , INCLUSIEF WATER , BIODIVERSITEIT EN ENERGIE , EN HET MINIMALISEREN VAN DE UITSTOOT VAN BROEIKASGASSEN

Voorbeelden van mogelijke acties:  geïntegreerde transnationale benaderingen van het beheer van grensoverschrijdende stroomgebieden, kustgebieden, zeeën, zoetwatervoorraden, bossen en natuurlijke landschappen van transnationale betekenis  gezamenlijke strategische acties en concepten voor offshore- en onshore-planning ter bescherming en verbetering van het mariene milieu en kustzones, bijv. door middel van gemeenschappelijke normen, harmonisatie van gegevens en informatie, en gemeenschappelijke principes voor de toepassing daarvan  gemeenschappelijke maatregelen die een transnationale en territoriale dimensie toevoegen aan het milieubeleid en de milieuwetgeving van de EU, bijv. op het gebied van verbetering van de biodiversiteit  het bevorderen van verantwoorde productie- en consumptiepatronen en energie-efficiëntie in alle economische sectoren en in de samenleving in het algemeen, bijvoorbeeld via gezamenlijke bewustwordingsmaatregelen en geïntegreerde concepten en actieplannen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de energie-efficiëntie te vergroten  gezamenlijke strategische acties gericht op energiebesparing, bevordering en overdracht van kennis ten aanzien van het beheer van alternatieve en duurzame energie  transnationale acties ter bevordering van eco-innovatie, betere managementtools voor groene technologieën, levenscyclusdenken en schonere productieprocessen 1.4.2

DOELSTELLING 2:

HET BEVORDEREN VAN EEN INNOVATIEVE

B E N A D E R I N G V A N R I S I C O B E H E E R, M E T N A M E W A T E R B E H E E R

(G E V O L G E N

VAN ZEESPIEGELSTIJGING VOOR KUSTGEBIEDEN EN O V E R S T R O M I N G S R I S I C O ’S ; H E T M A R I E N E M I L I E U ) I N D E C O N T E X T V A N KLIMAATVERANDERING

Voorbeelden van mogelijke acties:


juli 2006


- 17 -

gecoördineerde benaderingen van een betere grensoverschrijdende afstemming van risicobeheer, bijv. door integratie tussen het beleid voor ruimtelijke ordening en dat voor civiele bescherming, en een betere integratie tussen sectoraal en ruimtelijk beleid  geïntegreerd overstromingsrisicobeheer ten aanzien van grote stroomgebieden in NWE, waaronder: harmonisatie van normen; verbetering van institutionele samenwerking en betere integratie van nationale en regionale bestuurlijke structuren; interdisciplinaire partnerschappen en publiek-private samenwerkingsverbanden; gezamenlijk ontwikkelde risicostrategieën of risicobeheersplannen en schadebeperking; en geharmoniseerde normen voor kwalificaties op het gebied van risicobeheer  gecoördineerde acties ter verbetering van de maritieme veiligheid en de bescherming van het mariene milieu (bijv. tegen technologische risico’s zoals olielozingen, een geharmoniseerde aanpak voor schepen in nood en ongevallen op zee), bijvoorbeeld via rampenplannen voor mariene verontreiniging op zee en in kustgebieden 

1.4.3

DOELSTELLING 3:

HET BEVORDEREN VAN EEN TRANSNATIONALE

R U I M T E L I J K E A A N P A K V O O R D E V E R B E T E R I N G V A N B O D E M -, W A T E R - E N LUCHTKWALITEIT

Voorbeelden van mogelijke acties:  transnationale acties ter verbetering van de kwaliteit van wateren kustgebieden, met een duidelijke samenhang met de territoriale ontwikkeling van NWE  transnationale acties gericht op verbetering van het mariene milieu en de integratie tussen maritieme activiteiten en territoriale ontwikkelingsdoelstellingen van het NWE-gebied (bijv. door het ontwikkelen van een gemeenschappelijk maritiem-ruimtelijk concept voor het Kanaal en de Ierse Zee)  gezamenlijke innovatieve benaderingen van de aanpak van hoge grondwaterstanden in oude mijnbouwgebieden  gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale ontwikkeling gericht op verbetering van de bodemkwaliteit en bestrijding van bodemerosie  gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale ontwikkeling gericht op verbetering van de luchtkwaliteit


juli 2006


- 18 -

1.5. Prioriteit 3: Verbetering van de connectiviteit in NWE door het bevorderen van intelligente en duurzame vervoersoplossingen Het algemene doel van deze prioriteit is om “de functionele integratie van NWE te verbeteren door middel van betere connectiviteit en bereikbaarheid, nl. door het stimuleren van duurzame verbindingen voor zowel personen- als vrachtvervoer per spoor, over de binnenwateren en over zee, zowel binnen NWE als daarbuiten; door het verwezenlijken van een modal shift naar duurzamere vervoersmodaliteiten; en door het bevorderen van geavanceerde ICT om te komen tot betere connectiviteit en efficiënter gebruik van de bestaande vervoersinfrastructuur”. 1.5.1

DOELSTELLING 1:

HET BEHEERSEN VAN DE VERVOERSGROEI DOOR

OPTIMALISATIE VAN DE CAPACITEIT VAN DE BESTAANDE (UNIMODALE) I NFRASTRUCTUUR VOOR PERSONEN- EN GOEDERENVERVOER

Voorbeelden van mogelijke acties:  energiezuinigere vormen van mobiliteit door bijvoorbeeld een modal shift tot stand te brengen van weg- naar spoorvervoer  acties om efficiënter gebruik te maken van de bestaande capaciteit van de vervoersinfrastructuur 1.5.2

DOELSTELLING 2:

HET ONDERSTEUNEN VAN EFFECTIEVE EN

INNOVATIEVE MULTIMODALE STRATEGISCHE ACTIES EN EFFICIËNTE INTEROPERABELE SYSTEMEN OP HET LAND EN H ET WATER

Voorbeelden van mogelijke acties:  de ontwikkeling van interregionale strategische acties op het gebied van territoriale ontwikkeling om het economische ontwikkelingspotentieel van transnationale ontwikkelingscorridors optimaal te benutten (bijv. van Ierland via Engeland (Northern Way) naar het Europese vasteland en Oost-Europa; van de Randstad en het Rijn-Ruhrgebied naar Oost-Europa; tussen Frankfurt-Stuttgart-Rijn/Neckar, Straatsburg en Zürich-Basel; een noord-zuidas van de Randstad via Midden-België naar Parijs/Luxemburg; en tussen de ‘Arc Manche’-regio's)  geïntegreerde territoriale ontwikkelingsprogramma's om bij kleinere plaatsen het ‘bypasseffect’ van doorgaande spoorverbindingen aan te pakken, zoals de spoorverbinding onder het Kanaal of andere HSL-lijnen. Hierbij kan het onder meer gaan om verbetering van de aantakking van plaatselijke spoorwegnetten op HSL-lijnen (betere lokale en regionale aansluitingen op transnationale netwerken) en om een betere interoperabiliteit van nationale en regionale systemen.  het vergroten van het potentieel van binnenlandse waterwegen en maritiem transport (kustvaart en zeevervoer over grote afstanden), de bijbehorende modal shift en betere verbindingen met het achterland


juli 2006


- 19 -



het verbeteren van de interoperabiliteit en intermodaliteit van personen- en goederenvervoer over land, binnenwateren en zee, inclusief de harmonisatie van alle vormen van grensoverschrijdend openbaar vervoer en openbaar vervoer langs transnationale oost-westen noord-zuidcorridors

1.5.3

DOELSTELLING 3:

H E T O N T W I K K E L E N V A N I N N O V A T I E V E B E N A D E RI N G E N

MET BETREKKING TOT HET GEBRUIK VAN

I C T-

EN

ITS-SYSTEMEN

DIE

ZIJN GERICHT OP BEPERKING VAN DE MOBILITEITSBEHOEFTE EN VERVANGING VAN DE FYSIEKE MOBILITEIT DOO R VIRTUELE ACTIVITEIT V O O R Z O W E L H E T P E R S O N E N - A L S H E T G O E D E R E N V E RV O E R

Voorbeelden van mogelijke acties:  het gebruiken en het bevorderen van geavanceerde ICT- of ITS-systemen ter verbetering van transnationale vervoersverbindingen (met name vervoer over het spoor en de zee)  het stimuleren van het gebruik van geavanceerde transportinformatiesystemen en geavanceerde verkeersmanagementsystemen (bijv. het innovatieve gebruik van realtimeinformatiesystemen of navigatiesystemen op basis van Galileo) om de transnationale vervoersstromen te verbeteren  het harmoniseren van normen voor grensoverschrijdende ICT- en ITS-vervoerstechnologieën en het verbeteren van de compatibiliteit, met als doel de functionele territoriale integratie van NWE te verbeteren en een evenwichtigere territoriale ontwikkeling tot stand te brengen  het gebruik van geavanceerde ICT om de mobiliteitsbehoefte terug te dringen en fysieke mobiliteit te vervangen door virtuele uitwisseling

1.6. Prioriteit 4: Ondersteuning van duurzame en dynamische gemeenschappen op transnationaal niveau Het algemene doel van deze prioriteit is om “het evenwicht en de duurzaamheid van de ruimtelijke structuur van NWE te versterken door middel van een beter transnationaal bestuur dat zich richt op stedelijke netwerken en samenwerkingsverbanden tussen stad en platteland, tussen landelijke gebieden onderling en tussen kust en achterland, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan duurzame groei en werkgelegenheid in het programmagebied”. 1.6.1

DOELSTELLING 1:

H ET V E R ST ER K EN V A N ST EDE L I J K E KN O O P PU NT EN E N

NETWERKEN OP TRANSNA TIONAAL NIVEAU DOOR DE SOCIAALECONOMISCHE ONTWIKKE LING TE BEVORDEREN VIA SAMENWERKING TUSSEN STEDEN EN GEMEENTEN , WAARMEE EEN BIJDRAGE WORDT GELEVERD AAN HET CONCURRENTIEVERMOGEN VA N

NWE

ALS GEHEEL



juli 2006


- 20 -

acties ter verbetering van de bestuurlijke en institutionele context voor strategische stedelijke netwerken, inclusief een betere integratie van sectoraal en ruimtelijk beleid en de harmonisatie van institutionele benaderingen  overdraagbare oplossingen ter ondersteuning van de prestaties van transnationale (dienstverlenende en industriële) bedrijvenclusters in NWE, door het bieden van de juiste ondersteuning op het gebied van ruimtelijke ordening en bestuur  acties ter versterking van het netwerk van kleinere steden in NWE om een tegenwicht te vormen voor de grootstedelijke gebieden  het uitwerken van sectoroverstijgende strategische acties op transnationaal niveau, gericht op het verbeteren van de prestaties in het programmagebied en op het bereiken van een evenwichtiger en duurzamer ruimtelijk patroon door in te zetten op de functionele specialisaties en de verschillende potenties van steden en gemeenten in NWE 

1.6.2

DOELSTELLING 2:

HET VERBETEREN VAN DE TRANSNATIONALE

BETEKENIS VAN DE NAT UURLIJKE OMGEVING EN HET CULTURELE E R F G O E D EN H ET V E R ST ER K EN VA N S A ME N W ER K IN G S VE R BA N D EN T U S S E N S T E D E L I J K E E N L A N D E L IJ K E G E B I E D E N

3

DIE BIJDRAGEN TOT E EN

EVENWICHTIGE EN CONCURRERENDE ONTWIKKELI NG VAN HET

NWE -

GEBIED ALS GEHEEL

Voorbeelden van mogelijke acties:  het uitwerken, testen en verspreiden van modellen en instrumenten om te komen tot efficiënte samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke gebieden, bijv. in de zin van geïntegreerde territoriale maatregelen om iets te doen aan de diverse effecten van demografische veranderingen in stedelijke en landelijke gebieden of forenzenverkeer over grote afstanden  het uitwerken van strategische acties voor een duurzaam gebruik en beheer van natuurlijke en culturele hulpbronnen van transnationale betekenis, teneinde het algehele concurrentievermogen van NWE op Europees en mondiaal niveau te versterken  gezamenlijke strategische acties om culturele waarden in niet-grootstedelijke en landelijke gebieden te versterken, teneinde in het programmagebied een beter ruimtelijk evenwicht te bereiken en het buitengebied aantrekkelijker te maken voor investeringen

3

Het beleidsconcept ‘samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke gebieden’ wordt gezien als een

essentieel mechanisme voor het verspreiden van de voordelen van dynamische groeigebieden naar hun achterland, het verzachten van de negatieve effecten die door deze groeigebieden worden veroorzaakt, en het versterken van lokale initiatieven in landelijke gebieden.


juli 2006


- 21 -

1.6.3

DOELSTELLING 3:

HET B E V O R D ER EN V AN E EN T R A N S N AT I O N AL E A AN PA K

VAN DE RUIMTELIJKE EFFECTEN VAN DEMOGRAF ISCHE VERANDERINGEN

NWE - GEBIED, EN VAN DE IM PLIC ATI ES ARBEIDSMARKT (VRAAG EN AANBOD VAN HET HELE GEBIED )

EN MIGRATIE IN HET ONDERWIJS EN DE VAARDIGHEDEN IN

VOOR HET

Voorbeelden van mogelijke acties:  transnationale acties ter verbetering van de bereikbaarheid van landelijke en stedelijke gebieden die kampen met vergrijzing en ontvolking, en de toegang tot diensten zoals ICT in deze gebieden  het uitwerken en implementeren van transnationale strategische aanpassingsmaatregelen, acties en modellen voor het omgaan met demografische veranderingen en migratieprocessen  institutionele capaciteitsopbouw ter bevordering en verbetering van de besluitvorming en nieuwe vormen van bestuur, teneinde in heel NWE een beter ruimtelijk evenwicht te bereiken, met name tegen de achtergrond van demografische veranderingen  het stimuleren van de sociaal-economische integratie van hoogopgeleide migranten in kleinere steden via samenwerking tussen mondiale centra en grote stedelijke gebieden en secundaire steden, teneinde een beter evenwicht te bereiken tussen gebieden waar sprake is van ontvolking en grootstedelijke gebieden met overbevolking in NWE


juli 2006


- 22 -

2 . H u id ige toes ta nd van h e t milieu in Noo rdwes tE u rop a De volgende beschrijving is gebaseerd op het Derde Milieueffectenrapport van Europa (het zogenaamde rapport van Kiev, 2003). De verwijzingen in de tekst naar “West-Europa” of “Europa” kunnen in de respectieve gevallen worden beschouwd als zijnde van toepassing op Noordwest-Europa in het bijzonder. Het rapport van Kiev is het meest recente en volledige overzicht van de toestand van het milieu in Europa. Het is gebaseerd op gegevens die ca. 5 jaar oud zijn.

2.1. Algemene opmerkingen met betrekking tot het milieu en het Europese milieubeleid Het milieubeleid heeft, wanneer het correct wordt ontwikkeld en uitgevoerd, in tal van domeinen geleid tot aanzienlijke verbeteringen van het Europese milieu en heeft de druk op het Europese milieu verlicht:  Substantiële daling van de emissie van stoffen die de ozonlaag aantasten;  Daling van de emissie in de lucht en een betere luchtkwaliteit;  Daling van de emissie vanuit een puntbron in water wat heeft geleid tot een betere waterkwaliteit;  Betere bescherming van de biodiversiteit door de aanduiding en bescherming van habitats. Deze vooruitgang werd grotendeels gerealiseerd via “traditionele” maatregelen met betrekking tot de regelgeving voor producten en productieprocessen en door belangrijke natuurlijke sites te beschermen. Op het vlak van afvalbeheer heeft het milieubeleid tot dusver niet geleid tot een aanzienlijke algehele daling van het gebruik van de natuurlijke hulpbronnen omdat verbetering op het vlak van afvalpreventie en -recycling werden tenietgedaan door een stijging ten gevolge van de algemene economische groei van het totale afvalvolume. Sedert de start van het pan-Europese proces heeft de opvallende economische en sociale transitie op een aantal vlakken geleid tot een betere milieu. De transitie van West-Europa van een industriële en landbouwmaatschappij naar een maatschappij die sterker op de dienstverlening is geënt, heeft ervoor gezorgd dat de uitstoot van broeikasgassen over het algemeen is gedaald. De economische groei zorgt er evenwel voor dat tal van West-Europese landen het moeilijk hebben om de hen opgelegde doelstellingen inzake de uitstoot van broeikasgassen te halen. De stedelijke ontwikkeling en transportinfrastructuur neemt op heel wat plaatsen de bodem in beslag en dat leidt tot fragmentatie van habitats. Overbevissing vormt een bedreiging voor de mariene natuurlijke hulpbronnen. Wegens het verband met economische groei is het onwaarschijnlijk dat blijvend vooruitgang kan worden geboekt en zal de negatieve impact, bijvoorbeeld op het vlak van transport, waarschijnlijk toenemen.


juli 2006


- 23 -

De implementatie van een sterker geïntegreerde aanpak inzake beleidsontwikkeling moet worden versneld indien Europa het milieu terdege wil beschermen en zijn ambities op het vlak van sectorale integratie en duurzame ontwikkeling wil waarmaken: niet alleen maatregelen inzake regelgeving om bepaalde specifieke milieuproblemen aan te pakken, zijn nodig, maar ook economische en andere instrumenten om de milieu-impact van sectorale activiteiten in te dijken.

2.2. Economische ontwikkeling en de daaraan gerelateerde druk op het milieu 2.2.1

D UURZAAM

GEBRUIK VAN NATUURLIJKE HULPBRON NEN

Het intensieve gebruik van grondstoffen is in West-Europa grotendeels gestabiliseerd. De voorbije twee decennia werd het gebruik van de hulpbronnen losgekoppeld van economische groei. In absolute cijfers is het grondstoffenverbruik nog steeds hoog en blijft het op een peil dat tijdens de conferentie van Rio de Janeiro werd erkend als zijnde onhoudbaar. West-Europese landen hebben hun grondstoffen de voorbije 20 jaar in toenemende mate ingevoerd en hebben daardoor de milieubelasting die gepaard gaat met de onttrekking daarvan, feitelijk “geëxporteerd” naar andere delen van de wereld. 2.2.2

ENERGIE

Het totale energieverbruik en de druk op het milieu die daardoor wordt veroorzaakt, is in de jaren 1990 in Europa afgenomen, maar de impact van het energieverbruik op de klimaatverandering lijkt voorbestemd om toe te nemen, tenzij fossiele brandstoffen minder dominant worden en de energie-efficiëntie in verregaande mate wordt verbeterd. De energiesector levert nog steeds de grootste bijdrage tot de klimaatverandering. Efficiëntie en het gebruik van hernieuwbare grondstoffen (wind, zonne-energie) moeten verbeteren, vooral dan indien de voorziene afbouw van atoomenergie doorgaat. De uitstoot door de energiesector van verontreinigende stoffen die zorgen voor verzuring van de lucht is gevoelig gedaald. 2.2.3

T RANSPORT

Het transportvolume is in West-Europa erg snel gestegen, maar de bijdrage van de sector tot de luchtverontreiniging – afgezien dan van het fijne stof – nam dankzij een mix van technologische ontwikkelingen en vernieuwing van de vloot sterk af. Het aandeel van de transportsector in het totale energieverbruik, daarentegen, is in West-Europa opgelopen tot 30% en daarmee is de transportsector een belangrijke emissiebron voor broeikasgassen. Ook de negatieve impact van het wegtransport op de fragmentatie van gronden en habitats en op geluid en afval neemt toe. Op het vlak van het vrachtvervoer is het aandeel van het vervoer over de weg toegenomen ten nadele van het spoorverkeer. De luchtvaart is de snelst groeiende transportmodus in Europa, vooral dan op het vlak van het passagiersverkeer.


juli 2006


- 24 -

2.2.4

T OERISME

Het toerisme is één van de snelst groeiende sectoren van Europa en draagt in grote mate bij tot de groei van het transport. Daarnaast zorgt toerisme door waterstress, afvalproductie en landfragmentering ook voor een grotere druk op de plaatsen van bestemming. Beleidsmaatregelen die een meer duurzaam toerisme moeten stimuleren, komen maar moeilijk van de grond. 2.2.5

I NDUSTRIE

West-Europa werd in grote mate gedeïndustrialiseerd, maar betrekt nu producten uit andere regio’s, regio’s met een heel wat minder geavanceerde en dus meer energieverslindende industrie. De stijgende invoer van deze producten is de voornaamste reden voor de sterke toename van het vrachtvervoer. West-Europa moet echter een concurrerende industriële basis behouden. De uitdaging daarbij is dat dit moet gebeuren terwijl moet worden gewaakt over een betere bescherming van het milieu, vooral omdat de meer vervuilende industriesectoren (zoals, bijvoorbeeld, de scheikundige nijverheid) de sterkste groei kennen en de meest doeltreffende technische verbeteringen er al werden doorgevoerd. Bodemverontreiniging door lokale bronnen is vaak gerelateerd aan industriële vestigingen die werden gesloten, aan industriële ongevallen uit het verleden en aan een onaangepaste verwerking van industrieel afval. 2.2.6

LANDBOUW

Intensieve en gespecialiseerde landbouw, die wordt gestimuleerd door het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), heeft geleid tot bodemerosie, waterstress en verontreiniging (door scheikundige meststoffen, pesticiden, dierlijke mest,…) en een ernstige daling van de biodiversiteit. De heroriëntering van het GLB richting een landbouw- en milieuvriendelijke aanpak tracht deze gevolgen te milderen. 2.2.7

BOSBOUW

De bosbouw is in West-Europa geen belangrijke economische sector, wat meer mogelijkheden creëert om bossen in te schakelen in natuurbeschermingsprogramma’s. De toestand van de bossen wordt ten gevolge van de verzuring en een daling van bodemkwaliteit echter steeds slechter. 2.2.8

VISSERIJ

Heel wat mariene visvoorraden zitten onder het peil dat nodig is voor het behoud van de soort, en dit ten gevolge van overbevissing door een efficiënte, gemoderniseerde vloot, en ondanks een aanzienlijke beperking van de capaciteit van de vloot. De binnenlandse visvoorraden worden veeleer bedreigd door milieuverontreiniging. Aquacultuur is voor de productie erg belangrijk geworden en dus is ook de milieu-impact toegenomen (hoeveelheid nutriënten in water, wilde populaties).


juli 2006


- 25 -

2.3. Ontwikkelingen op het vlak van het milieu 2.3.1

KLIMAATVERANDERING

De klimaatverandering – die in Noordwest-Europa wellicht kleiner zal zijn dan in Oost- of ZuidEuropa – wordt beschouwd als zijnde gedeeltelijk verantwoordelijk voor het toegenomen risico op overstromingen in bepaalde gebieden en droogte in andere. Tegen het huidige tempo zal WestEuropa de Kyotonormen inzake de uitstoot van broeikasgassen lang niet halen, maar de kosten van de klimaatveranderingen zouden aanzienlijk kunnen worden beperkt indien de mechanismen van Kyoto worden gebruikt (verhandelen van de emissierechten). Het Protocol van Kyoto is evenwel slechts de eerste stap op weg naar de “duurzame” concentraties van broeikasgassen en klimaatvoorwaarden. 2.3.2

AANTASTING

VAN DE OZONLAAG

De concentratie van chloorhoudende stoffen die de ozonlaag in de troposfeer aantasten, daalt geleidelijk, maar de sterkere ultraviolette straling blijft en de schadelijke effecten daarvan voor de gezondheid van mens en ecosystemen zullen wellicht nog een hele tijd behouden blijven. 2.3.3

LUCHTVERONTREINIGING

Luchtverontreiniging blijft in het merendeel van de steden een probleem. De gemiddelde ozonconcentraties aan de grond blijven stijgen, terwijl de waarden van de piekconcentraties dalen. Blootstelling aan stofpartikels (fijn stof), dat meestal door dieselmotoren wordt veroorzaakt, is voor de meeste steden het grootste potentiële gezondheidsprobleem geworden dat aan luchtverontreiniging gerelateerd is. Eutrofiëring blijft een belangrijk probleem omdat grote delen van ecosystemen niet worden beschermd. De verontreiniging door SO2 en (in mindere mate) NOx, daarentegen, nam in WestEuropa aanzienlijk af. Verwacht wordt dat de daling van de uitstoot van de broeikasgassen om te voldoen aan het Protocol van Kyoto, ook aanzienlijke voordelen zal opleveren voor de luchtkwaliteit in het algemeen. 2.3.4

C HEMICALIËN

Hoewel de concentratie van gevaarlijke chemicaliën in het milieu gevoelig is gedaald, blijven er een aantal stoffen waarvoor de streefwaarden nog steeds worden overschreden, zoals dioxines en kwik in vis. Slechts enkele zware metalen, persistente organische verontreinigende stoffen en pesticiden worden frequent gecontroleerd en er is een algemeen gebrek aan betrouwbare gegevens, en dat terwijl de scheikundige en farmaceutische industrie sneller is gegroeid dan andere industriesectoren in West-Europa.


juli 2006


- 26 -

2.3.5

AFVAL

Afval is een belangrijk probleem in ieder (West-)Europees land en de hoeveelheid afval neemt over het algemeen toe. De productie van afval staat gelijk met een verlies van grondstoffen en energie en de ophaling, behandeling en verwerking van het afval kost de maatschappij veel geld en weegt in steeds sterkere mate op het milieu. De totale hoeveelheid afval werd in slechts enkele landen door grotere inspanningen op het vlak van preventie en hergebruik losgekoppeld van economische groei. Kernenergie is verantwoordelijk voor een gestage toename van de hoeveelheid hoog radioactief afval. In een aantal landen van NWE gebeurt de afvalverwerking grotendeels door verbranding, terwijl in andere landen afval hoofdzakelijk wordt geopteerd voor afvalstortplaatsen. Het aantal initiatieven inzake recycling neemt in alle betrokken landen voortdurend toe en enkele landen hebben op dit vlak voorsprong genomen. 2.3.6

WATER

Water staat in heel wat Europese gebieden onder druk van een hele rist van menselijke activiteiten. De kwaliteit van het drinkwater is in heel Europa nog steeds een probleem. De gezondheid van mens en ecosystemen wordt bedreigd door water dat is verontreinigd door organische en anorganische verontreinigende stoffen zoals pesticiden en zware metalen. In West-Europa neemt de kwaliteit van het water van rivieren en meren en het kustwater, op het vlak van fosforhoudende en organische stoffen, over het algemeen toe. Dit is grotendeels het gevolg van de betere behandeling van afvalwater en de concentraties van zware metalen in rivieren en mariene wateren zijn gedaald. De hoeveelheid nitraten blijft wegens de intensieve landbouwproductie echter erg hoog en eutrofiëring blijft bij de monding van rivieren of grote steden een probleem. 2.3.7

BODEM

Belangrijke bodemproblemen in Europa zijn de onomkeerbare verliezen ten gevolge van overbemesting van de bodem en erosie (grotendeels veroorzaakt door niet-duurzame teeltpraktijken), voortdurende verontreiniging door lokale en verspreide bronnen (met inbegrip van verzuring), verzilting en verdichting. De druk is een gevolg van de hoge bevolkingsdichtheid en de economische activiteit (uitbreiding van de bebouwde zone, bodemverontreiniging) en veranderingen op het vlak van klimaat en gebruik van het land. Het gedrag van de consument en de industriesector dragen bij tot de toename van het aantal potentiële bronnen van verontreiniging, vooral dan in stedelijke gebieden, zoals de verwerking van gemeentelijk afval, energieproductie en transport.


juli 2006


- 27 -

2.3.8

T ECHNOLOGISCHE

EN NATUURLIJKE RISICO’ S

Technologische risico’s (bijvoorbeeld, schipbreuken, ongevallen in de industrie) en natuurlijke risico’s (bijvoorbeeld overstromingen) zijn in Europa niet weg te denken. Een holistische benadering van risicomanagement (beter preventie- en noodplannen) moet helpen om het aantal technologische ongevallen en de gevolgen daarvan te doen afnemen en om de impact van bepaalde natuurrampen te verminderen. 2.3.9

BIODIVERSITEIT

Naast de verantwoordelijkheid om zijn “ecologische voetafdruk” op de rest van de wereld te verkleinen, heeft Europa ook een globale verantwoordelijkheid om de aard van zijn verschillende ecosystemen en landschappen te vrijwaren en om de trekkende diersoorten op het continent en de bedreigde diersoorten aldaar te beschermen. De trends inzake de populatie van de diersoorten laten een gemengd beeld zien: terwijl sommige bedreigde diersoorten zich langzaam herpakken, daalt de populatie van andere tegen een alarmerend tempo, en dit doorgaans als een gevolg van het verdwijnen of de verontreiniging van hun habitat. Het aantal beschermde gebieden en de totale oppervlakte daarvan is sedert de jaren 1970 in Europa enorm gestegen, maar een verdere toename is onwaarschijnlijk omdat transport, verstedelijking en intensieve landbouw ervoor zorgen dat de druk op het grondgebruik toeneemt en dat de hoeveelheid “beschermbare” semi-natuurlijke landelijke gebieden vermindert. Ook de druk op het vlak van het grondgebruik zorgt ervoor dat bestaande beschermde sites onder druk komen te staan. 2.3.10

GEZONDHEID VAN DE MENS

In Europa werden in voedsel en in dierenvoeder stoffen gevonden die de gezondheid bedreigen (dioxines, PCB’s…). De veranderingen van het milieu en andere factoren die eigen zijn aan het moderne leven zullen naar alle waarschijnlijkheid een belangrijke rol spelen voor het risico voor het leven. Maar tot vandaag is niet veel geweten over de (rechtstreekse) gevolgen voor de gezondheid van de klimaatverandering en de gevaarlijke chemicaliën in het milieu. Omdat de toename van de verkeersintensiteit de technologische en infrastructurele vooruitgang die werd geboekt grotendeels te niet doet, blijft het transport op het vlak van gezondheidsproblemen (luchtverontreiniging, lawaai, ongevallen) een belangrijke factor.


juli 2006


- 28 -

3 . K ade r voo r h e t milieub e le id 3.1. Inleiding Het kader voor het milieubeleid dat hier als referentie wordt gebruikt om de consistentie van het NWE programma te evalueren is het volgende:  Het Zesde Communautair Milieuactieprogramma 2002-2012 (EAP6)4. Dit programma gaat over de belangrijkste milieudoelstellingen en prioriteiten en dit op basis van de toestand van het milieu en de overheersende trends, met inbegrip van nieuwe problemen waarover de Gemeenschap de leiding moet nemen. Het Programma moet ervoor zorgen dat de milieuproblematiek in ieder Communautair beleid wordt geïntegreerd en moet bijdragen tot de realisatie van duurzame ontwikkeling in de Gemeenschap.  De Thematische Strategieën die overeenkomstig de vereisten van EAP6 door de Europese Commissie werden/worden voorbereid.

3.2. Prioriteiten van het Milieuactieprogramma 2002 -2012 Het Programma schuift vier prioriteiten naar voor: 1. klimaatverandering; 2. natuur en biodiversiteit; 3. milieu en gezondheid en levenskwaliteit; 4. natuurlijke hulpbronnen en afval. 3.2.1

PRIORITEIT 1 : KLIMAATVERANDERING

Doel: klimaatverandering beklemtonen als de uitdaging voor de komende 10 jaar en verder en bijdragen tot de doelstelling om broeikasgassen in de atmosfeer te stabiliseren op een niveau waar gevaarlijke antropogene interferentie met het klimaatsysteem wordt vermeden. Doelstellingen:  Ratificeren en implementeren van het Protocol van Kyoto in het kader van de bijeenkomst van de Verenigde Naties over klimaatverandering en de verbintenissen nakomen op het vlak van de vermindering voor de Europese Gemeenschap als geheel van de uitstoot tegen 2008-2012 in vergelijking met de niveaus van 1990;  Realiseren tegen 2005 van aantoonbare vooruitgang met betrekking tot de engagementen aangegaan in het kader van het Protocol van Kyoto;

4

Beslissing nr. 1600/2002/EC van het Europees Parlement en van de Raad van 22 juli 2002.


juli 2006


- 29 -



De Gemeenschap in een geloofwaardige positie brengen om een internationaal akkoord met betrekking tot strengere reductienormen te bepleiten voor de tweede commitmentperiode voor het Protocol van Kyoto.

Acties:  Implementeren van de internationale engagementen met betrekking tot het klimaat, met inbegrip van het Protocol van Kyoto;  Verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in de energiesector;  Verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in de transportsector;  Verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in de industriële productie;  Verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in andere sectoren;  Gebruik van andere aangepaste instrumenten (fiscale maatregelen,…). 3.2.2

P R I O R I T E I T 2 : NA T U U R

EN B I OD I V ER SI T EI T

Doel: de werking van natuurlijke systemen, natuurlijke habitat, wilde flora en fauna beschermen, herstellen en ontwikkelen met de bedoeling om een einde te maken aan de woestijnvorming en het verlies aan biodiversiteit, inclusief de diversiteit inzake genetisch materiaal, en dit zowel in de Europese Unie als op een globale schaal. Doelstellingen:  Het verlies aan biodiversiteit stoppen met de bedoeling om deze doelstelling tegen 2010 te realiseren, met inbegrip van het voorkomen en verminderen van de impact van vreemde diersoorten en genotypen die zich sterk verspreiden;  Beschermen en herstellen van de natuur en de biodiversiteit na beschadiging door verontreiniging;  Beschermen, herstellen en duurzaam gebruik van de mariene omgeving, kust en watergebieden (wetlands);  Beschermen en herstellen van gebieden met aanzienlijke landschappelijke waarde, met inbegrip van zowel teeltareaal als kwetsbare gebieden;  Beschermen van soorten en habitats, met bijzondere aandacht voor het vermijden van de fragmentatie van de habitat;  Stimuleren van duurzaam gebruik van de bodem, met bijzondere aandacht voor de preventie van erosie, verarming, verontreiniging en woestijnvorming. Acties inzake:  biodiversiteit;  ongevallen en rampen  bodembescherming  duurzaam beheer van de mijnbouw;  integratie van de bescherming en herstelling van landschappelijke waarden in andere beleidsdomeinen, met inbegrip van toerisme;


juli 2006


- 30 -

    3.2.3

integratie van aspecten inzake biodiversiteit in het landbouwbeleid; duurzaam gebruik van de zeeën en beschermen van mariene ecosystemen; bossen; genetische gewijzigde organismen (GGO’s. P R I O R I T E I T 3 : MI L I E U

EN GEZONDHEID EN LEVENSKWALITEIT

Doel: bijdragen tot een hoogwaardige levenskwaliteit en sociaal welzijn voor alle burgers door te zorgen voor een milieu waarin verontreiniging niet van die aard is dat deze schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid van mens en milieu en door duurzame stedelijke ontwikkeling te stimuleren. Doelstellingen:  Een beter inzicht verwerven in de bedreigingen voor het milieu en de gezondheid van de mens  Via een geïntegreerde aanpak die zich toespitst op de stedelijke gebieden bijdragen tot een betere levenskwaliteit;  Ernaar streven dat chemicaliën tegen 2020 alleen nog worden geproduceerd en gebruikt op een manier die geen aanzienlijke impact oplevert voor gezondheid en milieu;  Het vervangen van gevaarlijke stoffen door veiliger chemicaliën of veiliger alternatieve technologieën waar geen chemicaliën aan te pas komen;  Het verminderen van de impact van pesticiden op de gezondheid van de mens en op het milieu;  Het verbeteren van de kwaliteit van het grondwater en het oppervlaktewater zonder aanzienlijke negatieve impact of risico’s, en duurzame waterwinning;  De luchtkwaliteit verbeteren zonder aanzienlijke negatieve impact of risico’s;  Het aantal mensen die regelmatig lijden onder langetermijngemiddelden inzake geluidsniveaus (verkeer). Acties inzake:  Versterking van de communautaire onderzoeksprogramma’s en wetenschappelijke expertise  chemicaliën;  pesticiden;  het duurzame gebruik van water en hoge kwaliteit van water;  geluid;  stedelijk milieu.


juli 2006


- 31 -

3.2.4

P R I O R I T E I T 4 : NA T U U R L I J K E

HULPBRONN EN EN AFVALSTOFFEN

Doel: efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen en efficiënt beheer van afvalstoffen om te komen tot duurzamere productie- en consumptiepatronen, waarbij het verbruik van de hulpbronnen en de productie van afvalstoffen worden losgekoppeld van economische groei; daarbij moet erover worden gewaakt dat het verbruik van hernieuwbare en niet-hernieuwbare hulpbronnen de draagkracht van het milieu niet overschrijdt. Doelstellingen:  Ernaar streven dat het verbruik van de hulpbronnen en de daaraan gerelateerde impact de draagkracht van het milieu niet overschrijdt en economische groei worden losgekoppeld van het gebruik van de hulpbronnen;  Een aanzienlijke totale daling van het afvalvolume verwezenlijken;  Een aanzienlijke daling van het hoeveelheid stortafval;  Hergebruik van het afval dat nog steeds wordt geproduceerd, stimuleren. Acties:  Ontwikkelen van een thematische strategie met betrekking tot het duurzaam gebruik en beheer van de hulpbronnen;  Ontwikkelen en implementeren van maatregelen op het vlak van afvalpreventie en afvalbeheersing;  Ontwikkelen van een thematische strategie inzake afvalrecycling;  Ontwikkelen of herzien van wetgeving inzake afval.

3.3. Thematische milieustrategieën Op basis van de vier prioriteiten heeft het Zesde Milieuactieprogramma de Europese Commissie ertoe aangezet om Thematische Strategieën uit te werken met betrekking tot de volgende zeven gebieden: 1. luchtverontreiniging (aangenomen op 21/09/2005); 2. afvalpreventie en –recycling (aangenomen op 21/12/2005); 3. beschermen en beheren van het mariene milieu (aangenomen op 24/10/2005); 4. bodembescherming (in voorbereiding); 5. duurzaam gebruik van pesticiden (in voorbereiding); 6. duurzaam gebruik van de hulpbronnen (aangenomen op 21/12/2005); 7. stedelijk milieu (aangenomen op 11/01/2006). Deze Thematische Strategieën werken met thema’s en niet zozeer rond specifieke verontreinigende stoffen afkomstig van economische activiteiten. In het kader van deze strategieën worden doelstellingen op lange termijn vastgesteld tot 2020 en deze zorgen bijgevolg vooreen stabiel beleidskader. Verder focussen zij op het identificeren van de meest geschikte instrumenten om de Europese beleidsdoelstellingen zo eenvoudig en zo kost-efficiënt mogelijk te


juli 2006


- 32 -

realiseren. Deze strategieën zijn vaak domeinoverschrijdend (vooral dan de strategie inzake het stedelijk milieu) en synergismen met andere beleidsdomeinen zijn van vitaal belang. 3.3.1

LUCHTVERONTREINIGING

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 3 (“Milieu en gezondheid en levenskwaliteit”). De thematische strategie (aangenomen op 21/09/2005) schuift doelstellingen inzake gezondheid en milieu en streefwaarden voor de emissiereductie van de belangrijkste verontreinigende stoffennaar voor. Om de gestelde doelstellingen tegen 2020 te kunnen halen, moet de uitstoot in vergelijking met 2000 worden verminderd met:  SO2: -82%;  NOx: -60%;  VOCs: -51%;  ammoniak: -27%;  primaire PM2.5: -59%. Acties:  de milieuwetgeving doeltreffender maken: vereenvoudiging van de wetgeving inzake luchtkwaliteit; herzien van de Richtlijn Nationale Emissieplafonds; samenhang met andere milieubeleidsdomeinen;  integreren van de problematiek van de luchtkwaliteit in andere beleidsdomeinen: energie, transport, landbouw, Structuurfondsen, inclusief de internationale dimensie (USA, China,…). 3.3.2

AFVALPREVENTIE

EN

-R E C Y C L I N G

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 4 (“Natuurlijke hulpbronnen en afvalstoffen”). De doelstelling op lange termijn van deze thematische strategie (aangenomen op 21/12/2005) is de EU om te vormen tot een samenleving die recycleert, een samenleving die afval tracht te voorkomen en afval aanwendt als een hulpbron. Door strenge milieureferentienormen te hanteren, zal de interne markt recycling en hergebruik stimuleren. De impact van de voorgestelde wijzigingen kan zijn:   

Minder stortafval; Meer compost en energiewinning uit afval; Meer en betere recycling.

Acties:  een hernieuwde klemtoon op de volledige implementatie van de bestaande wetgeving;  vereenvoudiging en modernisering van de bestaande wetgeving;  invoeren van het concept levenscyclus in het afvalbeleid;  promoten van een ambitieuzer beleid inzake afvalpreventie;


juli 2006


- 33 -

   3.3.3

betere kennis en informatie; ontwikkelen van gemeenschappelijke referentienormen inzake recycling; verdere uitwerking van het recyclingbeleid van de EU. BESCHERMING

EN BEHOUD VAN HET MARIENE MILIEU

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 2 (“Natuur en biodiversiteit”). De doelstelling van deze thematische strategie (aangenomen op 24/10/2005) is de bescherming en het behoud van de Europese oceanen en zeeën en erover waken dat de menselijke activiteit gebeurt op een duurzame wijze, zodat de huidige en toekomstige generaties nog kunnen genieten van biologisch gediversifieerde en dynamische oceanen en zeeën die schoon, veilig, gezond en productief zijn. Een kader voor betere samenwerking – wettelijk bindend maar met respect voor de subsidiariteit – moet zorgen voor:  Een zeer goede bescherming van de oceanen en zeeën van Europa;  Een ruimere kennisbasis om de beleidsmakers te kunnen informeren;  Geïntegreerde en kost-efficiënte acties om de druk te verminderen;  Doeltreffende monitoring en analyse om ervoor te zorgen dat de doelstellingen worden gehaald en de acties resultaat opleveren. 3.3.4

BODEMBESCHERMING

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 2 (“Natuur en biodiversiteit”). Deze thematische strategie (in voorbereiding) moet kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen en de middelen om deze te verwezenlijken vastleggen, om:  Een einde te maken aan de accumulatie in de bodem van stoffen die een gevaar betekenen op het vlak van milieu en gezondheid;  De alarmerende tendens inzake erosie, verdichting en afdichting, het afgraven en de verontreiniging van de bodem om te keren;  De rol van de bodem als opslagplaats voor CO 2, bescherming van waterbronnen en bescherming van de biodiversiteit veilig te stellen;  De bodem te beschermen voor de duurzame productie van voedsel en hernieuwbare hulpbronnen. 3.3.5

D UURZAAM

G E B R U I K VA N P E S T I C I D E N

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 3 (“Milieu en gezondheid en levenskwaliteit”). De thematische strategie (in voorbereiding) schuift de volgende doelstellingen naar voor:  Het gevaar en de risico’s voor gezondheid en milieu verbonden aan het gebruik van pesticiden minimaliseren;  Het toezicht op het gebruik en de distributie van pesticiden verbeteren;  Het niveau van de schadelijke actieve stoffen verlagen door de meest gevaarlijke stoffen te vervangen door veiligere alternatieven (met inbegrip van niet-chemische alternatieven);  De toepassing van low-input of pesticidenvrije teelt;


juli 2006


- 34 -



3.3.6

De invoering van een transparant systeem voor de rapportering en opvolging met betrekking tot de vooruitgang, met inbegrip van de ontwikkeling van aangepaste indicatoren. D UURZAAM

GEBRUIK VAN NATUURLIJKE HULPBRON NEN

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 4 (“Natuurlijke hulpbronnen en afvalstoffen”). De overkoepelende doelstelling van de thematische strategie (aangenomen op 21/12/2005) is het reduceren van de negatieve milieu-impact ten gevolge van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen in een groeiende economie, een concept waarnaar wordt verwezen als “loskoppeling”. Acties:  Ons inzicht in en onze kennis over het Europese gebruik van hulpbronnen, de negatieve impact op het milieu en de betekenis daarvan voor de EU en de wereld verbeteren;  Tools ontwikkelen om de vooruitgang in de EU, in de Lidstaten en de economische sectoren op te volgen en te rapporteren;  De toepassing van een strategische benadering en strategische processen in economische sectoren en in de lidstaten stimuleren en hen aanmoedigen om plannen en programma’s ter zake op te zetten;  De belanghebbenden en de burgers wijzen op de aanzienlijke negatieve impact van het gebruik van de hulpbronnen. 3.3.7

STEDELIJKE

ONTWIKKELING

Dit thema valt (grotendeels) onder Prioriteit 2 (“Milieu en gezondheid en levenskwaliteit”). De maatregelen die door de thematische strategie (aangenomen op 11/01/2006) worden aangereikt, willen bijdragen tot een betere implementatie van het bestaande EU-milieubeleid en de desbetreffende wetgeving op lokaal vlak door de lokale overheden steunen en aanmoedigen om een meer geïntegreerde benadering te hanteren op het vlak van stadsbeheer en door de Lidstaten uit te nodigen om dit proces te ondersteunen en om gebruik te maken van de mogelijkheden die op EU-niveau terzake worden aangereikt. Indien de strategie op alle niveaus wordt doorgevoerd, zal deze uiteindelijk bijdragen tot een betere kwaliteit van de stedelijke omgeving, waardoor steden aantrekkelijker en gezonder worden om in te wonen, te werken, te investeren, en om de negatieve milieu-impact van steden op de ruimere omgeving te verminderen. Acties:  Begeleiding op het vlak geïntegreerd milieubeheer;  Begeleiding op het vlak van duurzame plannen inzake stedelijk vervoer;  Steun voor uitwisseling in de EU van beste praktijken;  Een internetportal van de Commissie bestemd voor de lokale overheden;


juli 2006


- 35 -

 

training; leren uit andere programma’s inzake Communautaire Ondersteuning (cohesiebeleid, onderzoek).


juli 2006


- 36 -

4 . Milieub eoo rd e lin g van he t P rogra mma N WE De Strategische Milieueffectbeoordeling, die deel uitmaakt van de ex-ante evaluatie van het Operationeel Programma NWE, bestaat uit drie delen:  Een evaluatie van de milieuaspecten van de SWOT-analyse waarop het NWE Programma is gebaseerd, in relatie tot de toestand van het milieu zoals beschreven in het rapport van Kiev (zie hoofdstuk 2);  Een analyse van de consistentie van het Programma NWE met en de relevantie ten overstaan van het algemene Europese milieubeleid, zoals beschreven in het Zesde Milieuactieprogramma en de 7 Thematische Strategieën (zie hoofdstuk 3);  Een beschrijving van de verwachte/potentiële milieueffecten van de doelstelling en acties van het Programma, onderverdeeld per thema (menselijk leven, landschap, fauna en flora, bodem, water, geluid en lucht).

4.1. Evaluatie van de SWOT analyse Over het algemeen vermeldt de SWOT-analyse van het Programma NWE de meeste actuele milieuproblemen en ontwikkelingen van het milieu in Noordwest-Europa. Er werd evenwel weinig onderscheid gemaakt tussen meer en minder belangrijke problemen en tussen algemene en doorgaans lokale problemen. Een aantal specifieke opmerkingen en suggesties:  Het meest problematische probleem op het vlak van luchtverontreiniging (wat tegelijkertijd ook een typisch transnationaal probleem is), met name de hoge en nog steeds toenemende hoeveelheid fijn stof, dient hier te worden vermeld als een bedreiging;  Worden niet vermeld als zwakke punten: grote afvalproductie (alleen vermeld als bedreiging); de hoge uitstoot van broeikasgassen (in het bijzonder als een gevolg van transport); snelle afdichting van de bodem; bodemerosie als een gevolg van nietduurzame teelwijzen; verontreiniging van bodem en grondwater via industriële sites die werden gesloten;  Worden niet vermeld als opportuniteiten: substantiële daling van de uitstoot van bepaalde verontreinigende stoffen door de industriële sector, toenemend bewustzijn op het vlak van afvalpreventie en -recycling; verbeterende kwaliteit van het oppervlaktewater; sterke en goede ontwikkeling milieu-industrie.


juli 2006


- 37 -

4.2. Analyse van de relevantie en samenhang tussen het Programma NWE en het EU Milieubeleid Operationeel Programma NWE

Relatie met prioriteiten van 6EAP

Relatie met thematische strategieën

Prioriteit 1: Ontwikkeling van de kenniseconomie in NWE door gebruik te maken van het innovatievermogen in alle sectoren Doelstelling 1: het bevorderen van de toepassing van kennis, nl. door innovatie- en kennisoverdracht Geen (rechtstreekse) relaties met Prioriteiten 6 EAP van de wetenschappelijke/academische wereld naar het bedrijfsleven en andere relevante actoren te stimuleren Voorbeelden van mogelijke acties:  het bevorderen van publiek-private samenwerkingsverbanden om ondersteunende systemen voor de overdracht van technologie te versterken  het opzetten en versterken van instellingen voor de overdracht van technologie, inclusief een transnationale aanpak om de financiële, organisatorische, juridische en administratieve kaders te verbeteren  koppelingen om de toegang tot wetenschappelijke kennis en technologieoverdracht tussen R&D-faciliteiten en internationale expertisecentra te verbeteren  ‘twinning’ van instellingen voor technologieoverdracht en het mogelijk maken van samenwerking tussen relevante sectoren en actoren


Geen (rechtstreekse) relatie met Thematische Strategieën

- 38 -

Operationeel Programma NWE Doelstelling 2: het ontwikkelen van nieuwe en het versterken van bestaande groeiclusters en



Geen (rechtstreekse) relaties met Prioriteiten

Geen (rechtstreekse) relatie met

6 EAP

Thematische Strategieën

netwerken door voort te bouwen op endogeen potentieel Voorbeelden van mogelijke acties:  acties ter versterking van het innovatievermogen in het hele NWE-gebied, met speciale nadruk op regio’s waar het aantal kennisgebaseerde activiteiten en diensten thans relatief laag is  het stimuleren van regionale en transnationale samenwerking binnen en tussen diverse clusters, plus het benchmarken van de bijbehorende overheidsmaatregelen en het uitwisselen van best practices via gezamenlijk ontwikkelde, overdraagbare resultaten  het creëren van voorbeeldoplossingen om bepaalde industrie- of bedrijvenclusters te versterken, via het ontwikkelen van gezamenlijke strategische acties voor de langere termijn en het bieden van de bijbehorende sociale infrastructuur (bijv. communicatie, expertisecentra)  het opzetten van netwerken tussen onderwijsinstellingen, onderzoeksinstituten en het MKB, zodat gezamenlijk gebruik kan worden gemaakt van R&D-faciliteiten en infrastructuur, of gezamenlijk kan worden geïnvesteerd in meer onderzoeks- en technologiecapaciteit  gezamenlijke marketingconcepten en actieplannen voor complementaire expertisecentra in NWE  het verbeteren van het internationale profiel van diverse soorten innovatieve ondernemingen, via gezamenlijke pogingen om NWE-resultaten te commercialiseren of directe buitenlandse investeringen aan te trekken


juli 2006


- 39 -

Operationeel Programma NWE Doelstelling 3: het verbeteren van het ‘innovatieklimaat’ in NWE door aandacht voor institutionele



Geen (rechtstreekse) relaties met Prioriteiten

Geen (rechtstreekse) relatie met

6 EAP

Thematische Strategieën

capaciteit en barrières, en het vinden van passende antwoorden op de ruimtelijke implicaties van de ‘kenniseconomie’ Voorbeelden van mogelijke acties:  acties gericht op een betere afstemming tussen ruimtelijke strategische acties en het onderzoeksbeleid op alle schaalniveaus  het

versterken

van

het

innovatievermogen

van

NWE

door

afstemming

tussen

nationale/regionale strategische innovatieacties  het opzetten van initiatieven op basis van samenwerkingsverbanden, gericht op het verbeteren van het functioneren van innovatiesystemen en het versterken van het innovatievermogen van NWE  het ontwikkelen van gezamenlijke financieringstechnieken om R&D in het MKB te ondersteunen  het ontwikkelen en toepassen van methoden om van elkaar te leren en het afstemmen van benaderingen om de kenniseconomie in heel NWE te stimuleren  het uitwerken van proactieve regionale strategische acties met betrekking tot de territoriale effecten van demografische veranderingen en met betrekking tot het aantrekken van jonge en geschoolde arbeidskrachten naar NWE om het innovatievermogen van NWE te versterken


juli 2006


- 40 -

Operationeel Programma NWE



Prioriteit 2: Efficiënt beheer van natuurlijke hulpbronnen Doelstelling 1: het bevorderen van een innovatieve en duurzame aanpak van het beheer van

Doelstelling sluit aan bij:


natuurlijke hulpbronnen, inclusief water, biodiversiteit en energie, en het minimaliseren van de

Prioriteit 1 : Klimaatverandering:

TS 1 : Luchtverontreiniging:

Acties zullen bijdragen tot de daling van het

Acties zullen bijdragen tot het behalen van

gebruik van fossiele energiebronnen en dus

de streefwaarden inzake reductie voor de

tot een daling van de uitstoot van

belangrijkste verontreinigende stoffen

uitstoot van broeikasgassen Voorbeelden van mogelijke acties:  geïntegreerde transnationale benaderingen van het beheer van grensoverschrijdende stroomgebieden,

kustgebieden,

zeeën,

zoetwatervoorraden,

bossen

en

natuurlijke

landschappen van transnationale betekenis  gezamenlijke strategische acties en concepten voor offshore- en onshore-planning ter bescherming en verbetering van het mariene milieu en kustzones, bijv. door middel van gemeenschappelijke

normen,

harmonisatie

van

gegevens

en

informatie,

en

gemeenschappelijke principes voor de toepassing daarvan

broeikasgassen en zullen helpen om de engagementen van het Kyoto Protocol te verwezenlijken Prioriteit 2 : Natuur en biodiversiteit acties 1 en 2 zullen bijdragen tot het

 gemeenschappelijke maatregelen die een transnationale en territoriale dimensie toevoegen aan verwezenlijken van de meeste doelstellingen: het milieubeleid en de milieuwetgeving van de EU, bijv. op het gebied van verbetering van de bescherming/behoud van de biodiversiteit, biodiversiteit

mariene milieu, kusten en wetlands,

 het bevorderen van verantwoorde productie- en consumptiepatronen en energie-efficiëntie in waardevolle landschappen alle economische sectoren en in de samenleving in het algemeen, bijvoorbeeld via gezamenlijke bewustwordingsmaatregelen en geïntegreerde concepten en actieplannen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de energie-efficiëntie te vergroten

Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en levenskwaliteit

TS 2 : Afvalpreventie en -recycling: Acties zullen helpen om afvalstorting te verminderen, om compostering en energiewinning uit afval te verbeteren en om meer te recycleren TS 3 : Mariene milieu: Acties 1 en 2 zullen bijdragen tot de bescherming en het behoud van de Europese oceanen en zeeën en zullen erover waken dat de menselijke activiteiten gebeuren op een duurzame wijze

 gezamenlijke strategische acties gericht op energiebesparing, bevordering en overdracht van Acties zullen bijdragen tot de daling van het gebruik van fossiele energiebronnen en kennis ten aanzien van het beheer van alternatieve en duurzame energie

TS 6 : Duurzaam gebruik van natuurlijke

 transnationale acties ter bevordering van eco-innovatie, betere managementtools voor groene zodoende, tot het behalen van een luchtkwaliteit zonder aanzienlijke negatieve technologieën, levenscyclusdenken en schonere productieprocessen

Acties zullen bijdragen tot een


juli 2006


hulpbronnen:

- 41 -


Relatie met prioriteiten van 6EAP impact of risico’s Prioriteit 4 : Natuurlijke hulpbronnen en afvalstoffen: Acties zullen ertoe bijdragen dat het verbruik van de hulpbronnen en de daaraan gerelateerde impact de draagkracht van het milieu niet overschrijdt


juli 2006


Relatie met thematische strategieën vermindering van de negatieve impact op het milieu ten gevolge van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen in een groeiende economie (“loskoppeling”)

- 42 -




Doelstelling 2: het bevorderen van een innovatieve benadering van risicobeheer, met name


Doelstelling sluit aan bij :

waterbeheer (gevolgen van zeespiegelstijging voor kustgebieden en overstromingsrisico’s; het

Prioriteit 2 : Natuur en biodiversiteit

TS 3 : Mariene milieu:

Acties dragen bij tot:

Actie 3 zal bijdragen tot de bescherming en

mariene milieu) in de context van klimaatverandering Voorbeelden van mogelijke acties:  gecoördineerde benaderingen van een betere grensoverschrijdende afstemming van



van natuur en biodiversiteit ten

risicobeheer, bijv. door integratie tussen het beleid voor ruimtelijke ordening en dat voor civiele

gevolge van schade door

bescherming, en een betere integratie tussen sectoraal en ruimtelijk beleid

verontreiniging

 geïntegreerd overstromingsrisicobeheer ten aanzien van grote stroomgebieden in NWE, waaronder: harmonisatie van normen; verbetering van institutionele samenwerking en betere

Bescherming en aangepast herstel



Behoud en aangepast herstel en

het behoud van de Europese oceanen en zeeën en zal erover waken dat de menselijke activiteiten gebeuren op een duurzame wijze TS 7 : Stedelijke ontwikkeling:

integratie van nationale en regionale bestuurlijke structuren; interdisciplinaire partnerschappen

duurzaam gebruik van mariene

Acties 1 en 2 zullen (onrechtstreeks)

en publiek-private samenwerkingsverbanden; gezamenlijk ontwikkelde risicostrategieën of

milieu, kust en wetlands

bijdragen tot een verbetering van het milieu

risicobeheersplannen en schadebeperking; en geharmoniseerde normen voor kwalificaties op het gebied van risicobeheer  gecoördineerde acties ter verbetering van de maritieme veiligheid en de bescherming van het

Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en levenskwaliteit

mariene milieu (bijv. tegen technologische risico’s zoals olielozingen, een geharmoniseerde Acties zullen bijdragen tot een kwaliteit van aanpak voor schepen in nood en ongevallen op zee), bijvoorbeeld via rampenplannen voor het gronden oppervlaktewater zonder aanzienlijke negatieve impact of risico’s

mariene verontreiniging op zee en in kustgebieden


juli 2006


in stedelijke gebieden langs rivieren met een hoog overstromingsrisico

- 43 -




Doelstelling 3: het bevorderen van een transnationale ruimtelijke aanpak voor de verbetering van



bodem-, wateren luchtkwaliteit

Prioriteit 2 : Natuur en biodiversiteit

TS 1 : Luchtverontreiniging


Acties zullen bijdragen tot:

 transnationale acties ter verbetering van de kwaliteit van wateren kustgebieden, met een  duidelijke samenhang met de territoriale ontwikkeling van NWE

Behoud,

aangepast

duurzaam

gebruik

 transnationale acties gericht op verbetering van het mariene milieu en de integratie tussen

milieu, kust en wetlands

Actie 5 zal bijdragen tot de verwezenlijking en van de streefwaarden inzake vermindering mariene van de belangrijkste verontreinigende

herstel van

stoffen

maritieme activiteiten en territoriale ontwikkelingsdoelstellingen van het NWE-gebied (bijv. door  het ontwikkelen van een gemeenschappelijk maritiem-ruimtelijk concept voor het Kanaal en de

De promotie van het duurzaam

Ierse Zee)

aandacht zal gaan naar de preventie Actie 2 zal bijdragen tot de bescherming en

 gezamenlijke innovatieve benaderingen van de aanpak van hoge grondwaterstanden in oude

gebruik van de bodem, waarbij vooral van

mijnbouwgebieden

erosie,

aantasting, het herstel van de Europese oceanen en

verontreiniging en woestijnvorming

 gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale ontwikkeling gericht op verbetering van de bodemkwaliteit en bestrijding van bodemerosie  gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale ontwikkeling gericht op verbetering van de luchtkwaliteit

menselijke activiteiten gebeuren op een

levenskwaliteit

duurzame wijze

Acties zullen bijdragen tot:

TS 4 : Bodembescherming

Het behalen van een kwaliteit van het Actie 4 zal bijdragen tot de bescherming of gronden oppervlaktewater die geen verbetering van de bodemkwaliteit aanzienlijke negatieve impact of risico’s vertoont



Het behalen van een luchtkwaliteit die geen aanzienlijke negatieve impact of risico’s vertoont

juli 2006

zeeën en zal erover waken dat de

Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en






- 44 -


Relatie met prioriteiten van 6EAP Er is geen duidelijk verband tussen Actie 3 en het Europese milieubeleid


juli 2006



- 45 -




Prioriteit 3: Verbetering van de connectiviteit in NWE door het bevorderen van intelligente en duurzame vervoersoplossingen Doelstelling 1: het beheersen van de vervoersgroei door optimalisatie van de capaciteit van de



bestaande (unimodale) infrastructuur voor personen- en goederenvervoer



Acties zullen bijdragen tot een vermindering

Acties zullen bijdragen tot de vermindering

van de uitstoot van broeikasgassen door het

van de uitstoot door het wegverkeer en zo

Voorbeelden van mogelijke acties:  energiezuinigere vormen van mobiliteit door bijvoorbeeld een modal shift tot stand te brengen van weg- naar spoorvervoer  acties om efficiënter gebruik te maken van de bestaande capaciteit van de vervoersinfrastructuur

wegverkeer en zullen op die manier bijdragen ook tot het behalen van de tot de verwezenlijking van de engagementen

reductiestreefwaarden voor de

aangegaan conform het Kyoto Protocol


Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en

TS 7 : Stedelijke ontwikkeling

levenskwaliteit De acties zullen bijdragen tot: 

het verminderen van de emissie door het wegverkeer, om zo een luchtkwaliteit te behalen die geen negatieve impact of risico’s vertoont



het verminderen van het aantal mensen die regelmatig te lijden hebben onder de langetermijngemiddelden inzake verkeerslawaai


juli 2006


Acties zullen (onrechtstreeks) bijdragen tot een betere kwaliteit van het stedelijk milieu

- 46 -




Doelstelling 2: het ondersteunen van effectieve en innovatieve multimodale strategische acties en



efficiënte interoperabele systemen op het land en het water



Acties zullen (onrechtstreeks) bijdragen tot


een daling van de uitstoot van


broeikasgassen door het wegverkeer en

ook tot het behalen van de

zullen zo helpen om de engagementen te


verwezenlijken die werden aangegaan in het


Voorbeelden van mogelijke acties:  de ontwikkeling van interregionale strategische acties op het gebied van territoriale ontwikkeling om het economische ontwikkelingspotentieel van transnationale ontwikkelingscorridors optimaal te benutten (bijv. van Ierland via Engeland (Northern Way) naar het Europese vasteland en Oost-Europa; van de Randstad en het Rijn-Ruhrgebied naar Oost-Europa; tussen FrankfurtStuttgart-Rijn/Neckar, Straatsburg en Zürich-Basel; een noord-zuidas van de Randstad via Midden-België naar Parijs/Luxemburg; en tussen de ‘Arc Manche’-regio's)  geïntegreerde territoriale ontwikkelingsprogramma's om bij kleinere plaatsen het ‘bypass-effect’ van doorgaande spoorverbindingen aan te pakken, zoals de spoorverbinding onder het Kanaal

kader van het Kyoto Protocol Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en levenskwaliteit

TS 7 : Stedelijke ontwikkeling Acties zullen (onrechtstreeks) bijdragen tot een betere kwaliteit van het stedelijk milieu

of andere HSL-lijnen. Hierbij kan het onder meer gaan om verbetering van de aantakking van Acties zullen (onrechtstreeks) bijdragen tot: plaatselijke spoorwegnetten op HSL-lijnen (betere lokale en regionale aansluitingen op transnationale netwerken) en om een betere interoperabiliteit van nationale en regionale



het wegverkeer, om zo een

systemen.  het vergroten van het potentieel van binnenlandse waterwegen en maritiem transport (kustvaart en zeevervoer over grote afstanden), de bijbehorende modal shift en betere verbindingen met 

het achterland  het verbeteren van de interoperabiliteit en intermodaliteit van personen- en goederenvervoer

het verminderen van de emissie door luchtkwaliteit te behalen die geen

Acties zouden kunnen indruisen tegen de

negatieve impact of risico’s vertoont

doelstelling “de Europese oceanen en

het verminderen van het aantal mensen die regelmatig te lijden

over land, binnenwateren en zee, inclusief de harmonisatie van alle vormen van

hebben onder de

grensoverschrijdend openbaar vervoer en openbaar vervoer langs transnationale oost-westen

langetermijngemiddelden inzake

noord-zuidcorridors

verkeerslawaai Prioriteit 2 : Natuur en biodiversiteit:


juli 2006



zeeën beschermen en herstellen en erover waken dat de menselijke activiteiten op een duurzame manier gebeuren”

- 47 -


Relatie met prioriteiten van 6EAP actie 3 zou kunnen indruisen tegen de doelstelling “behoud, aangepast herstel en duurzaam gebruik van mariene milieu, kusten en wetlands”


juli 2006



- 48 -




Doelstelling 3: het ontwikkelen van innovatieve benaderingen met betrekking tot het gebruik van ICT- Doelstelling sluit aan bij:


en ITS-systemen die zijn gericht op beperking van de mobiliteitsbehoefte en vervanging van de







broeikasgassen door het wegverkeer en






fysieke mobiliteit door virtuele activiteit voor zowel het personen- als het goederenvervoer Voorbeelden van mogelijke acties:  het gebruiken en het bevorderen van geavanceerde ICT- of ITS-systemen ter verbetering van transnationale vervoersverbindingen (met name vervoer over het spoor en de zee)  het stimuleren van het gebruik van geavanceerde transportinformatiesystemen en geavanceerde verkeersmanagementsystemen (bijv. het innovatieve gebruik van realtimeinformatiesystemen of navigatiesystemen op basis van Galileo) om de transnationale

kader van het Kyoto Protocol

vervoersstromen te verbeteren


 het harmoniseren van normen voor grensoverschrijdende ICT- en ITS-vervoerstechnologieën Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en en het verbeteren van de compatibiliteit, met als doel de functionele territoriale integratie van levenskwaliteit NWE te verbeteren en een evenwichtigere territoriale ontwikkeling tot stand te brengen  het gebruik van geavanceerde ICT om de mobiliteitsbehoefte terug te dringen en fysieke

Acties zullen (onrechtstreeks) bijdragen tot: 

mobiliteit te vervangen door virtuele uitwisseling

het verminderen van de emissie door het wegverkeer, om zo een luchtkwaliteit te behalen die geen negatieve impact of risico’s vertoont



het verminderen van het aantal mensen die regelmatig te lijden hebben onder de


TS 7 : Stedelijke ontwikkeling

juli 2006


een betere kwaliteit van het stedelijk milieu

- 49 -




langetermijngemiddelden inzake verkeerslawaai

Prioriteit 4: Ondersteuning van duurzame en dynamische gemeenschappen op transnationaal niveau Doelstelling 1: het versterken van stedelijke knooppunten en netwerken op transnationaal niveau



door de sociaal-economische ontwikkeling te bevorderen via samenwerking tussen steden en






van de uitstoot in stedelijke gebieden en zo

broeikasgassen in stedelijke gebieden en






gemeenten, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan het concurrentievermogen van NWE als geheel Voorbeelden van mogelijke acties:  acties ter verbetering van de bestuurlijke en institutionele context voor strategische stedelijke netwerken, inclusief een betere integratie van sectoraal en ruimtelijk beleid en de harmonisatie van institutionele benaderingen  overdraagbare oplossingen ter ondersteuning van de prestaties van transnationale (dienstverlenende en industriële) bedrijvenclusters in NWE, door het bieden van de juiste ondersteuning op het gebied van ruimtelijke ordening en bestuur

kader van het Kyoto Protocol Prioriteit 3 : Milieu en gezondheid en levenskwaliteit

 acties ter versterking van het netwerk van kleinere steden in NWE om een tegenwicht te Acties zullen dankzij een geïntegreerde vormen voor de grootstedelijke gebieden

benadering voor stedelijke gebieden

 het uitwerken van sectoroverstijgende strategische acties op transnationaal niveau, gericht op (onrechtstreeks) bijdragen tot een betere het verbeteren van de prestaties in het programmagebied en op het bereiken van een levenskwaliteit evenwichtiger en duurzamer ruimtelijk patroon door in te zetten op de functionele specialisaties en de verschillende potenties van steden en gemeenten in NWE


juli 2006


TS 7 : Stedelijke ontwikkeling: Acties zullen bijdragen tot een betere kwaliteit van het stedelijk milieu, waardoor steden aantrekkelijker en gezondere plekken worden om in te leven, te werken en te investeren

- 50 -




Doelstelling 2: het verbeteren van de transnationale betekenis van de natuurlijke omgeving en het

De doelstelling sluit aan bij:

De doelstelling sluit aan bij:

culturele erfgoed en het versterken van samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke

Prioriteit 4 : Natuurlijke hulpbronnen en

TS 6 : Duurzaam gebruik van natuurlijke

gebieden5 die bijdragen tot een evenwichtige en concurrerende ontwikkeling van het NWE-gebied

afvalstoffen:

hulpbronnen:

Actie 2 zal er mee voor zorgen dat het


verbruik van de hulpbronnen en de daaraan

van de milieu-impact ten gevolge van het

gerelateerde impact de draagkracht van het

gebruik van de natuurlijke hulpbronnen in

milieu niet overschrijdt

een groeiende economie (“loskoppeling”)

als geheel Voorbeelden van mogelijke acties:  het uitwerken, testen en verspreiden van modellen en instrumenten om te komen tot efficiënte samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke gebieden, bijv. in de zin van geïntegreerde territoriale maatregelen om iets te doen aan de diverse effecten van demografische veranderingen in stedelijke en landelijke gebieden of forenzenverkeer over grote afstanden

TS 7 : Stedelijke ontwikkeling:

 het uitwerken van strategische acties voor een duurzaam gebruik en beheer van natuurlijke en culturele

hulpbronnen

van

transnationale

betekenis,

teneinde

het

algehele

concurrentievermogen van NWE op Europees en mondiaal niveau te versterken  gezamenlijke strategische acties om culturele waarden in niet-grootstedelijke en landelijke gebieden te versterken, teneinde in het programmagebied een beter ruimtelijk evenwicht te

Acties 1 en 3 kunnen bijdragen tot een betere kwaliteit van het stedelijk milieu, maar kunnen tegelijkertijd ook (grote) stedelijke gebieden verzwakken

bereiken en het buitengebied aantrekkelijker te maken voor investeringen

5

Het beleidsconcept ‘samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke gebieden’ wordt gezien als een essentieel mechanisme voor het verspreiden van de voordelen van

dynamische groeigebieden naar hun achterland, het verzachten van de negatieve effecten die door deze groeigebieden worden veroorzaakt, en het versterken van lokale initiatieven in landelijke gebieden.


juli 2006


- 51 -



Doelstelling 3: het bevorderen van een transnationale aanpak van de ruimtelijke effecten van

Geen (rechtstreekse) relatie met de

demografische veranderingen en migratie in het NWE-gebied, en van de implicaties voor het

Prioriteiten van 6 EAP

onderwijs en de arbeidsmarkt (vraag en aanbod van vaardigheden in het hele gebied)  transnationale acties ter verbetering van de bereikbaarheid van landelijke en stedelijke gebieden die kampen met vergrijzing en ontvolking, en de toegang tot diensten zoals ICT in deze gebieden  het uitwerken en implementeren van transnationale strategische aanpassingsmaatregelen, acties en modellen voor het omgaan met demografische veranderingen en migratieprocessen  institutionele capaciteitsopbouw ter bevordering en verbetering van de besluitvorming en nieuwe vormen van bestuur, teneinde in heel NWE een beter ruimtelijk evenwicht te bereiken, met name tegen de achtergrond van demografische veranderingen  het stimuleren van de sociaal-economische integratie van hoogopgeleide migranten in kleinere steden via samenwerking tussen mondiale centra en grote stedelijke gebieden en secundaire steden, teneinde een beter evenwicht te bereiken tussen gebieden waar sprake is van ontvolking en grootstedelijke gebieden met overbevolking in NWE

juli 2006

Doelstelling kan worden gerelateerd aan: TS 7 : Stedelijke ontwikkeling: Actie 3 zou (onrechtstreeks) kunnen





bijdragen tot een betere kwaliteit van het stedelijk milieu, maar kunnen tegelijkertijd ook (grote) stedelijke gebieden verzwakken

- 52 -

4.3. Analyse van de milieu-impact van het Programma NWE Operationeel Programma NWE

Algemene opmerkingen

Menselijk leven

landschap

fauna & flora

Prioriteit 1: Ontwikkeling van de kenniseconomie in NWE door gebruik te maken van het innovatievermogen in alle sectoren De acties van deze

Doelstelling 1: het bevorderen van de toepassing van kennis, nl. door innovatie- en

Geen

kennisoverdracht van de wetenschappelijke/academische wereld naar het bedrijfsleven en andere doelstelling hebben over (rechtstreekse) het algemeen geen impact op het relevante actoren te stimuleren milieu-impact, tenzij de

Voorbeelden van mogelijke acties:  het bevorderen van publiek-private samenwerkingsverbanden om ondersteunende systemen voor de overdracht van technologie te versterken  het opzetten en versterken van instellingen voor de overdracht van technologie, inclusief een transnationale aanpak om de financiële, organisatorische, juridische en administratieve kaders te verbeteren  koppelingen om de toegang tot wetenschappelijke kennis en technologieoverdracht tussen

wetenschappelijke kennis en technologie waarnaar wordt verwezen, rechtstreeks aan het milieu is gerelateerd.

R&D-faciliteiten en internationale expertisecentra te verbeteren  ‘twinning’ van instellingen voor technologieoverdracht en het mogelijk maken van samenwerking tussen relevante sectoren en actoren


juli 2006


menselijk leven

Geen

Geen

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

impact op landschap impact op fauna, en cultureel erfgoed

flora en biodiversiteit

- 53 -



Doelstelling 2: het ontwikkelen van nieuwe en het versterken van bestaande groeiclusters en

De acties van deze

netwerken door voort te bouwen op endogeen potentieel Voorbeelden van mogelijke acties:  acties ter versterking van het innovatievermogen in het hele NWE-gebied, met speciale nadruk op regio’s waar het aantal kennisgebaseerde activiteiten en diensten thans relatief laag is  het stimuleren van regionale en transnationale samenwerking binnen en tussen diverse clusters, plus het benchmarken van de bijbehorende overheidsmaatregelen en het uitwisselen van best practices via gezamenlijk ontwikkelde, overdraagbare resultaten

doelstelling hebben over (rechtstreekse)

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

het algemeen geen

impact op het

impact op landschap impact op fauna,

milieu-impact, tenzij de

menselijk leven

en cultureel erfgoed

clusters waarnaar wordt verwezen, rechtstreeks aan het milieu zijn gerelateerd.

versterken, via het ontwikkelen van gezamenlijke strategische acties voor de langere termijn en het bieden van de bijbehorende sociale infrastructuur (bijv. communicatie, expertisecentra)  het opzetten van netwerken tussen onderwijsinstellingen, onderzoeksinstituten en het MKB, zodat gezamenlijk gebruik kan worden gemaakt van R&D-faciliteiten en infrastructuur, of gezamenlijk kan worden geïnvesteerd in meer onderzoeks- en technologiecapaciteit  gezamenlijke marketingconcepten en actieplannen voor complementaire expertisecentra in NWE  het verbeteren van het internationale profiel van diverse soorten innovatieve ondernemingen, via gezamenlijke pogingen om NWE-resultaten te commercialiseren of directe buitenlandse investeringen aan te trekken

juli 2006

fauna & flora Geen

industriële en business


Geen

landschap Geen

 het creëren van voorbeeldoplossingen om bepaalde industrie- of bedrijvenclusters te


Menselijk leven


- 54 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora

Doelstelling 3: het verbeteren van het ‘innovatieklimaat’ in NWE door aandacht voor institutionele

De acties van deze

Geen (rechtstreekse)



capaciteit en barrières, en het vinden van passende antwoorden op de ruimtelijke implicaties van

doelstelling hebben over het

impact op het menselijk

impact op landschap en

impact op fauna, flora

de ‘kenniseconomie’

algemeen geen milieu-

leven

cultureel erfgoed

en biodiversiteit

impact, tenzij de innovatie

Voorbeelden van mogelijke acties:  acties gericht op een betere afstemming tussen ruimtelijke strategische acties en het onderzoeksbeleid op alle schaalniveaus

waarnaar wordt verwezen, rechtstreeks aan het milieu is gerelateerd.

 het versterken van het innovatievermogen van NWE door afstemming tussen nationale/regionale strategische innovatieacties  het opzetten van initiatieven op basis van samenwerkingsverbanden, gericht op het verbeteren van het functioneren van innovatiesystemen en het versterken van het innovatievermogen van NWE  het ontwikkelen van gezamenlijke financieringstechnieken om R&D in het MKB te ondersteunen  het ontwikkelen en toepassen van methoden om van elkaar te leren en het afstemmen van benaderingen om de kenniseconomie in heel NWE te stimuleren  het uitwerken van proactieve regionale strategische acties met betrekking tot de territoriale effecten van demografische veranderingen en met betrekking tot het aantrekken van jonge en geschoolde arbeidskrachten naar NWE om het innovatievermogen van NWE te versterken


juli 2006


- 55 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


De acties van deze

De acties dragen bij tot

Actie kan/zal bijdragen

Acties 1, 2 en 3

natuurlijke hulpbronnen, inclusief water, biodiversiteit en energie, en het minimaliseren van de

doelstelling zouden over het

een betere

tot een betere

kunnen/zullen bijdragen

uitstoot van broeikasgassen

algemeen een positieve

levenskwaliteit dankzij:

bescherming en

tot een betere

valorisatie van de

bescherming van fauna,

landschappelijke

flora en biodiversiteit.

milieu-impact moeten

Voorbeelden van mogelijke acties:  geïntegreerde transnationale benaderingen van het beheer van grensoverschrijdende stroomgebieden, kustgebieden, zeeën, zoetwatervoorraden, bossen en natuurlijke landschappen van transnationale betekenis  gezamenlijke strategische acties en concepten voor offshore- en onshore-planning ter bescherming en verbetering van het mariene milieu en kustzones, bijv. door middel van gemeenschappelijke

normen,

harmonisatie

van

gegevens

en

informatie,

en

hebben. Wegens de beperkte schaal van het Programma NWE, zal deze impact marginaal zijn, behalve dan op lokaal vlak voor lokale projecten (acties

luchtverontreiniging (minder verbruik van fossiele brandstoffen, hogere energieefficiëntie)

1 en 2).

gemeenschappelijke principes voor de toepassing daarvan  gemeenschappelijke maatregelen die een transnationale en territoriale dimensie toevoegen aan het milieubeleid en de milieuwetgeving van de EU, bijv. op het gebied van verbetering

 Minder afvalproductie  Schonere

van de biodiversiteit  het bevorderen van verantwoorde productie- en consumptiepatronen en energie-efficiëntie in alle economische sectoren en in de samenleving in het algemeen, bijvoorbeeld via gezamenlijke bewustwordingsmaatregelen en geïntegreerde concepten en actieplannen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de energie-efficiëntie te vergroten  gezamenlijke strategische acties gericht op energiebesparing, bevordering en overdracht van kennis ten aanzien van het beheer van alternatieve en duurzame energie  transnationale acties ter bevordering van eco-innovatie, betere managementtools voor groene technologieën, levenscyclusdenken en schonere productieprocessen


 Minder

juli 2006


productieprocessen.

waarden en het cultureel erfgoed.

- 56 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


De acties van deze

Acties dragen bij tot

Actie 2 kan/zal bijdragen Acties 2 en 3

waterbeheer (gevolgen van zeespiegelstijging voor kustgebieden en overstromingsrisico’s; het


veiligere

tot een bescherming van kunnen/zullen bijdragen

mariene milieu) in de context van klimaatverandering


levensomstandigheden

landschappelijke

tot een betere


en minder sociaal-

waarden en cultureel


hebben. De impact kan

economische schade

erfgoed in grotere

flora en biodiversiteit in

afhankelijk van de efficiëntie

ten gevolge van

rivierbekkens.

grote rivierbekkens en

van de maatregelen inzake

natuurrampen en

risicomanagement vrij

technologische gevaren.

Voorbeelden van mogelijke acties:  gecoördineerde benaderingen van een betere grensoverschrijdende afstemming van risicobeheer, bijv. door integratie tussen het beleid voor ruimtelijke ordening en dat voor civiele bescherming, en een betere integratie tussen sectoraal en ruimtelijk beleid  geïntegreerd overstromingsrisicobeheer ten aanzien van grote stroomgebieden in NWE,

Voorwaarde: het juiste

het mariene milieu.

evenwicht tussen

Voorwaarde: het juiste

veiligheid/technische

evenwicht tussen

criteria en criteria op het

veiligheid/technische

partnerschappen en publiek-private samenwerkingsverbanden; gezamenlijk ontwikkelde

vlak van

criteria en ecologische

risicostrategieën of risicobeheersplannen en schadebeperking; en geharmoniseerde normen

landschappelijke

criteria.

voor kwalificaties op het gebied van risicobeheer

waarde.

waaronder: harmonisatie van normen; verbetering van institutionele samenwerking en betere integratie

van

nationale

en

regionale

bestuurlijke

structuren;

aanzienlijk zijn.

interdisciplinaire

 gecoördineerde acties ter verbetering van de maritieme veiligheid en de bescherming van het mariene milieu (bijv. tegen technologische risico’s zoals olielozingen, een geharmoniseerde aanpak voor schepen in nood en ongevallen op zee), bijvoorbeeld via rampenplannen voor mariene verontreiniging op zee en in kustgebieden


juli 2006


- 57 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


De acties van deze

Acties die leiden tot een

Actie 1 kan/zal bijdragen Acties 2 en 3



betere kwaliteit van

tot een bescherming van kunnen/zullen bijdragen


bodem, water en lucht,

landschappelijke

tot een betere


moeten ook de



hebben. Wegens de

levenskwaliteit van de

erfgoed in kustgebieden. flora en biodiversiteit in

beperkte schaal van het

mens ten goede komen.

Voorbeelden van mogelijke acties:  transnationale acties ter verbetering van de kwaliteit van wateren kustgebieden, met een duidelijke samenhang met de territoriale ontwikkeling van NWE  transnationale acties gericht op verbetering van het mariene milieu en de integratie tussen maritieme activiteiten en territoriale ontwikkelingsdoelstellingen van het NWE-gebied (bijv. door het ontwikkelen van een gemeenschappelijk maritiem-ruimtelijk concept voor het Kanaal

Programma NWE zal deze impact marginaal zijn, behalve dan op lokaal vlak

en de Ierse Zee)  gezamenlijke innovatieve benaderingen van de aanpak van hoge grondwaterstanden in oude mijnbouwgebieden

voor lokale projecten. Verder is de beschrijving van

 gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale de acties 1, 4 en 5 (en zelfs ontwikkeling gericht op verbetering van de bodemkwaliteit en bestrijding van bodemerosie

2) te vaag: het is niet

 gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale duidelijk of er enige ontwikkeling gericht op verbetering van de luchtkwaliteit

mogelijke overlapping is met acties van andere doelstellingen.


juli 2006


Een wijziging van het

Actie 3 kan/zal bijdragen grondwaterpeil kan een

mariene en kustgebieden.

tot de levenskwaliteit in

invloed hebben op het

Onrechtstreeks kan

mijngebieden.

landschap.

actie 4 ook positieve effecten hebben op fauna en flora. Een wijziging van de grondwaterspiegels kan een aanzienlijke invloed hebben op de ecosystemen.

- 58 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora

Indien deze doelstelling


De acties van deze

Aangezien de acties



doelstelling zullen over het

erop zijn gericht om de

kan worden gerealiseerd kan worden

algemeen geen algehele

totale verkeersintensiteit

zonder nieuwe

positieve impact hebben,

op het bestaande

transportinfrastructuur te nieuwe

omdat verwacht wordt dat

verkeersnet te doen

bouwen, dan zal er geen transportinfrastructuur

het transport verder zal

toenemen – zij het in

(negatieve) impact zijn

te bouwen, dan zal de

toenemen.

combinatie met een

op landschappelijke

impact op fauna, flora

relatieve modale


en biodiversiteit beperkt

verschuiving van

erfgoed.

zijn.


Bovendien kan de haalbaarheid van de doelstelling (groei van het transport zonder nieuwe infrastructuur) in vraag worden gesteld. Bijvoorbeeld: een verschuiving van het model van wegtransport naar transport via het spoor lijkt zonder een uitbreiding van het spoornet niet echt waarschijnlijk.

transport over de weg naar transport over het spoor of over water – zal de algemene impact op het leven van de mens niet positief zijn. Op lokaal vlak zal de impact in de buurt van de verkeersassen negatief zijn wegens het aanzienlijk drukkere verkeer, terwijl deze in

Actie 2 is te algemeen en overlapt met de acties van


juli 2006


de buurt van andere

gerealiseerd zonder

Op lokaal vlak kunnen er in de buurt van assen waar de verkeersintensiteit aanzienlijk toeneemt, wel degelijk negatieve effecten zijn voor, bijvoorbeeld, de fauna

- 59 -


Algemene opmerkingen doelstellingen 2 en 3.

Menselijk leven assen nagenoeg onopgemerkt zal blijven.


juli 2006


landschap

fauna & flora

- 60 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


De meeste van de acties van Net als voor doelstelling

Net als voor doelstelling



deze doelstelling zijn in feite

1 hangt de impact van



een implementering van

de acties van

de acties van

de acties van

actie 2 van doelstelling 1:

doelstelling 2 op het


doelstelling 2 op fauna

efficiënter gebruik maken

leven van de mens af

landschap en het

en flora af van het feit

van de capaciteit van de

van de

cultureel erfgoed af van

of er nieuwe

bestaande

verkeersintensiteit die

het feit of er nieuwe

transportinfrastructuur

transportinfrastructuur.

op de bestaande


moet worden gebouwd.

verkeersassen wordt

moet worden gebouwd.

Voorbeelden van mogelijke acties:  de ontwikkeling van interregionale strategische acties op het gebied van territoriale ontwikkeling

om

het

economische

ontwikkelingspotentieel

van

transnationale

ontwikkelingscorridors optimaal te benutten (bijv. van Ierland via Engeland (Northern Way) naar het Europese vasteland en Oost-Europa; van de Randstad en het Rijn-Ruhrgebied naar Oost-Europa; tussen Frankfurt-Stuttgart-Rijn/Neckar, Straatsburg en Zürich-Basel; een noord-zuidas van de Randstad via Midden-België naar Parijs/Luxemburg; en tussen de ‘Arc

veroorzaakt

Manche’-regio's)  geïntegreerde territoriale ontwikkelingsprogramma's om bij kleinere plaatsen het ‘bypasseffect’ van doorgaande spoorverbindingen aan te pakken, zoals de spoorverbinding onder het Kanaal of andere HSL-lijnen. Hierbij kan het onder meer gaan om verbetering van de aantakking van plaatselijke spoorwegnetten op HSL-lijnen (betere lokale en regionale aansluitingen op transnationale netwerken) en om een betere interoperabiliteit van nationale en regionale systemen.  het vergroten van het potentieel van binnenlandse waterwegen en maritiem transport

Indien dat het geval is,

moet bij de keuze van


de locatie van de sectie

de locatie van de sectie

rekening worden

rekening worden

gehouden met

gehouden met criteria

ecologische criteria

op het vlak van

(beschermde gebieden,


landschap en cultureel

enz.).


erfgoed.

(gezondheidseffecten) en vooral van het feit of er nieuwe transportinfrastructuur wordt gebouwd.

(kustvaart en zeevervoer over grote afstanden), de bijbehorende modal shift en betere

de locatie voor de sectie

verbindingen met het achterland

rekening worden

 het verbeteren van de interoperabiliteit en intermodaliteit van personen- en goederenvervoer

gehouden met criteria

over land, binnenwateren en zee, inclusief de harmonisatie van alle vormen van

met betrekking tot het

grensoverschrijdend openbaar vervoer en openbaar vervoer langs transnationale oost-west-

leven van de mensen

en noord-zuidcorridors

(potentiële


juli 2006



- 61 -



Menselijk leven onteigeningen, geluidseffecten, verlies van landbouwgrond,…).


juli 2006


landschap

fauna & flora

- 62 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora

Doelstelling 3: het ontwikkelen van innovatieve benaderingen met betrekking tot het gebruik van

De meeste van de acties van Net als voor doelstelling

Aangezien deze


ICT- en ITS-systemen die zijn gericht op beperking van de mobiliteitsbehoefte en vervanging van

deze doelstelling zijn in feite


doelstelling niet tot


de fysieke mobiliteit door virtuele activiteit voor zowel het personen- als het goederenvervoer

een implementering van

de acties van

nieuwe infrastructuur

de acties van

actie 2 van doelstelling 1:

doelstelling 2 af van de

leidt, zullen er geen

doelstelling 3 af van de

efficiënter gebruik maken

verkeersintensiteit op de (negatieve) effecten zijn

verkeersintensiteit op

van de capaciteit van de

bestaande

voor landschappelijke

de bestaande

bestaande

verkeersassen die


verkeersassen die

transportinfrastructuur.

hiervan het gevolg is

erfgoed.

hiervan het gevolg is.

Voorbeelden van mogelijke acties:  het gebruiken en het bevorderen van geavanceerde ICT- of ITS-systemen ter verbetering van transnationale vervoersverbindingen (met name vervoer over het spoor en de zee)  het stimuleren van het gebruik van geavanceerde transportinformatiesystemen en geavanceerde verkeersmanagementsystemen (bijv. het innovatieve gebruik van realtime-

informatiesystemen of navigatiesystemen op basis van Galileo) om de transnationale Ondanks de beschrijving van vervoersstromen te verbeteren

de doelstelling is actie 4 de

 het harmoniseren van normen voor grensoverschrijdende ICT- en ITS-vervoerstechnologieën enige die werkelijk kan leiden en het verbeteren van de compatibiliteit, met als doel de functionele territoriale integratie van tot minder (passagiersNWE te verbeteren en een evenwichtigere territoriale ontwikkeling tot stand te brengen

)verkeer (de andere helpen

 het gebruik van geavanceerde ICT om de mobiliteitsbehoefte terug te dringen en fysieke om de bestaande mobiliteit te vervangen door virtuele uitwisseling

transportcapaciteit te optimaliseren en leiden naar alle waarschijnlijkheid tot meer verkeer).


juli 2006


(gezondheidseffecten).

- 63 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


Acties 1 tot 3 van deze

Acties 1 tot 3 hebben

Geen schijnbare impact

Geen schijnbare impact


doelstelling hebben geen

geen (rechtstreekse)

op het landschap en het

op fauna, flora en

gemeenten, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan het concurrentievermogen van NWE als

schijnbare milieu-impact.

impact op het menselijk

cultureel erfgoed

biodiversiteit

geheel

Actie 4 zou positieve effecten


moeten hebben (een

leven. Het is niet duidelijk

 acties ter verbetering van de bestuurlijke en institutionele context voor strategische stedelijke duurzamer ruimtelijk patroon, welke effecten actie 4 op netwerken, inclusief een betere integratie van sectoraal en ruimtelijk beleid en de lagere uitstoot van harmonisatie van institutionele benaderingen

broeikasgassen), maar het is kunnen hebben.

 overdraagbare oplossingen ter ondersteuning van de prestaties van transnationale niet duidelijk hoe deze (dienstverlenende en industriële) bedrijvenclusters in NWE, door het bieden van de juiste doelen moeten worden ondersteuning op het gebied van ruimtelijke ordening en bestuur

bereikt.

 acties ter versterking van het netwerk van kleinere steden in NWE om een tegenwicht te vormen voor de grootstedelijke gebieden  het uitwerken van sectoroverstijgende strategische acties op transnationaal niveau, gericht op het verbeteren van de prestaties in het programmagebied en op het bereiken van een evenwichtiger en duurzamer ruimtelijk patroon door in te zetten op de functionele specialisaties en de verschillende potenties van steden en gemeenten in NWE


het menselijk leven zou

juli 2006


- 64 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


Acties 1 en 3 hebben geen

De acties van deze

De acties zelf hebben



schijnbare milieu-impact,

doelstelling zouden een

geen schijnbare impact


positieve impact op het

op landschap en

op fauna, flora en

met name het versterken van menselijk leven kunnen

cultureel erfgoed, tenzij

biodiversiteit, maar de

de economische structuur

hebben, maar het is niet

er actief “landschappen

economische

van de niet-stedelijke

duidelijk hoe dit moet

worden gecreëerd” om

ontwikkeling van

gebieden, heeft

worden verwezenlijkt.

niet-grootstedelijke

landelijke gebieden die

gebieden aantrekkelijker

wordt nagestreefd, kan

te maken voor

niet anders dan een

investeringen.

impact hebben op

gebieden6 die bijdragen tot een evenwichtige en concurrerende ontwikkeling van het NWE-gebied maar het doel van actie 3, als geheel Voorbeelden van mogelijke acties:  het uitwerken, testen en verspreiden van modellen en instrumenten om te komen tot efficiënte samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke gebieden, bijv. in de zin van geïntegreerde territoriale maatregelen om iets te doen aan de diverse effecten van demografische veranderingen in stedelijke en landelijke gebieden of forenzenverkeer over grote afstanden

waarschijnlijk wel een negatieve impact.

om de sociaal-

Actie 2 zou positieve effecten economische positie van

 het uitwerken van strategische acties voor een duurzaam gebruik en beheer van natuurlijke moeten hebben (een

landelijke gebieden en

De economische

en culturele hulpbronnen van transnationale betekenis, teneinde het algehele duurzamer gebruik van de

kleinere stadscentra te

ontwikkeling van

concurrentievermogen van NWE op Europees en mondiaal niveau te versterken

verbeteren. Men kan


zich daarbij de vraag

wordt nagestreefd, kan

gebieden te versterken, teneinde in het programmagebied een beter ruimtelijk evenwicht te met Prioriteit 2, doelstelling

stellen of dat mogelijk is

niet anders dan een

bereiken en het buitengebied aantrekkelijker te maken voor investeringen

zonder de

impact hebben op

grootstedelijke gebieden

landschap en cultureel

te verzwakken en/of de

erfgoed (nieuwe

negatieve effecten van

infrastructuur).

natuurlijke hulpbronnen),

 gezamenlijke strategische acties om culturele waarden in niet-grootstedelijke en landelijke maar overlapt waarschijnlijk 1. Het is niet duidelijk wat moet worden verstaan onder “het duurzame gebruik en beheer

6

Actie 3 is erop gericht

fauna en flora (nieuwe infrastructuur).




juli 2006


- 65 -


Algemene opmerkingen van culturele middelen”.

Menselijk leven economische ontwikkeling (verkeer, verontreiniging, verlies van grond aan infrastructuur) uit te breiden naar landelijke gebieden.


juli 2006


landschap

fauna & flora

- 66 -



Menselijk leven

landschap

fauna & flora


De huidige ruimtelijke

Geen schijnbare

Geen schijnbare

Geen schijnbare


(en niet alleen sociale)

impact op het

impact op

impact op fauna,

onderwijs en de arbeidsmarkt (vraag en aanbod van vaardigheden in het hele gebied)

impact van

menselijk leven

landschappelijke

flora en

Voorbeelden van mogelijke acties:  transnationale acties ter verbetering van de bereikbaarheid van landelijke en stedelijke gebieden die kampen met vergrijzing en ontvolking, en de toegang tot diensten zoals ICT in deze gebieden  het uitwerken en implementeren van transnationale strategische aanpassingsmaatregelen, acties en modellen voor het omgaan met demografische veranderingen en migratieprocessen

demografische

waarden en cultureel biodiversiteit..

wijzigingen en migratie

erfgoed.

zijn niet van die aard dat de acties van deze doelstelling relevante milieueffecten hebben.

 institutionele capaciteitsopbouw ter bevordering en verbetering van de besluitvorming en In een aantal afgelegen nieuwe vormen van bestuur, teneinde in heel NWE een beter ruimtelijk evenwicht te gebieden van Frankrijk bereiken, met name tegen de achtergrond van demografische veranderingen

en Schotland zijn de

 het stimuleren van de sociaal-economische integratie van hoogopgeleide migranten in ruimtelijke effecten van kleinere steden via samenwerking tussen mondiale centra en grote stedelijke gebieden en de ontvolking echter wel secundaire steden, teneinde een beter evenwicht te bereiken tussen gebieden waar sprake is aanzienlijk (grote van ontvolking en grootstedelijke gebieden met overbevolking in NWE

gebieden zijn economisch verlaten), maar de voorziene acties zullen daarop geen invloed hebben.


juli 2006


Vanuit ecologisch

Vanuit het standpunt standpunt van het van het landschap

landschap zijn

zijn ontvolking en het ontvolking en het verlaten van het land verlaten van het niet

land niet

noodzakelijkerwijze

noodzakelijkerwijze

een negatieve

een negatieve

evolutie.

evolutie.

- 67 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht

Prioriteit 1: Ontwikkeling van de kenniseconomie in NWE door gebruik te maken van het innovatievermogen in alle sectoren Doelstelling 1: het bevorderen van de toepassing van kennis, nl. door innovatie- en


Geen

Geen

Geen

kennisoverdracht van de wetenschappelijke/academische wereld naar het bedrijfsleven en andere

impact op bodem en

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

relevante actoren te stimuleren

grondwater

impact op

impact op

impact op

oppervlakte- en

geluidsklimaat

luchtkwaliteit

Voorbeelden van mogelijke acties:  het bevorderen van publiek-private samenwerkingsverbanden om ondersteunende systemen voor de overdracht van technologie te versterken  het opzetten en versterken van instellingen voor de overdracht van technologie, inclusief een transnationale aanpak om de financiële, organisatorische, juridische en administratieve kaders te verbeteren  koppelingen om de toegang tot wetenschappelijke kennis en technologieoverdracht tussen R&D-faciliteiten en internationale expertisecentra te verbeteren  ‘twinning’ van instellingen voor technologieoverdracht en het mogelijk maken van samenwerking tussen relevante sectoren en actoren


juli 2006


zeewater

- 68 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht

Doelstelling 2: het ontwikkelen van nieuwe en het versterken van bestaande groeiclusters en


Geen

Geen

Geen

netwerken door voort te bouwen op endogeen potentieel

impact op bodem en

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

grondwater

impact op

impact op

impact op

oppervlakte- en

geluidsklimaat

luchtkwaliteit

Voorbeelden van mogelijke acties:  acties ter versterking van het innovatievermogen in het hele NWE-gebied, met speciale nadruk op regio’s waar het aantal kennisgebaseerde activiteiten en diensten thans relatief laag is  het stimuleren van regionale en transnationale samenwerking binnen en tussen diverse clusters, plus het benchmarken van de bijbehorende overheidsmaatregelen en het uitwisselen van best practices via gezamenlijk ontwikkelde, overdraagbare resultaten  het creëren van voorbeeldoplossingen om bepaalde industrie- of bedrijvenclusters te versterken, via het ontwikkelen van gezamenlijke strategische acties voor de langere termijn en het bieden van de bijbehorende sociale infrastructuur (bijv. communicatie, expertisecentra)  het opzetten van netwerken tussen onderwijsinstellingen, onderzoeksinstituten en het MKB, zodat gezamenlijk gebruik kan worden gemaakt van R&D-faciliteiten en infrastructuur, of gezamenlijk kan worden geïnvesteerd in meer onderzoeks- en technologiecapaciteit  gezamenlijke marketingconcepten en actieplannen voor complementaire expertisecentra in NWE  het verbeteren van het internationale profiel van diverse soorten innovatieve ondernemingen, via gezamenlijke pogingen om NWE-resultaten te commercialiseren of directe buitenlandse investeringen aan te trekken


juli 2006


zeewater

- 69 -


Bodem

Doelstelling 3: het verbeteren van het ‘innovatieklimaat’ in NWE door aandacht voor institutionele


capaciteit en barrières, en het vinden van passende antwoorden op de ruimtelijke implicaties van de impact op bodem en grondwater ‘kenniseconomie’ Voorbeelden van mogelijke acties:  acties gericht op een betere afstemming tussen ruimtelijke strategische acties en het onderzoeksbeleid op alle schaalniveaus  het versterken van het innovatievermogen van NWE door afstemming tussen nationale/regionale strategische innovatieacties  het opzetten van initiatieven op basis van samenwerkingsverbanden, gericht op het verbeteren van het functioneren van innovatiesystemen en het versterken van het innovatievermogen van NWE  het ontwikkelen van gezamenlijke financieringstechnieken om R&D in het MKB te ondersteunen  het ontwikkelen en toepassen van methoden om van elkaar te leren en het afstemmen van benaderingen om de kenniseconomie in heel NWE te stimuleren  het uitwerken van proactieve regionale strategische acties met betrekking tot de territoriale effecten van demografische veranderingen en met betrekking tot het aantrekken van jonge en geschoolde arbeidskrachten naar NWE om het innovatievermogen van NWE te versterken


juli 2006


Water

Geluid

Lucht

Geen (rechtstreekse) Geen (rechtstreekse) Geen (rechtstreekse) impact op oppervlakte- impact op

impact op

en zeewater

luchtkwaliteit

geluidsklimaat

- 70 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht


Actie 1 kan/zal

natuurlijke hulpbronnen, inclusief water, biodiversiteit en energie, en het minimaliseren van de uitstoot van broeikasgassen

Geen

Acties zullen

bijdragen tot een betere kunnen/zullen

(rechtstreekse)

bijdragen tot een

kwaliteit van de bodem. bijdragen tot een

impact op het

daling van het

geluidsklimaat

gebruik van fossiele

betere kwaliteit van

Voorbeelden van mogelijke acties:  geïntegreerde transnationale benaderingen van het beheer van grensoverschrijdende stroomgebieden,

kustgebieden,

zeeën,

zoetwatervoorraden,

bossen

en

natuurlijke

landschappen van transnationale betekenis  gezamenlijke strategische acties en concepten voor offshore- en onshore-planning ter bescherming en verbetering van het mariene milieu en kustzones, bijv. door middel van gemeenschappelijke

normen,

Acties 1 en 2

harmonisatie

van

gegevens

en

informatie,

en

gemeenschappelijke principes voor de toepassing daarvan  gemeenschappelijke maatregelen die een transnationale en territoriale dimensie toevoegen aan het milieubeleid en de milieuwetgeving van de EU, bijv. op het gebied van verbetering van de biodiversiteit  het bevorderen van verantwoorde productie- en consumptiepatronen en energie-efficiëntie in alle economische sectoren en in de samenleving in het algemeen, bijvoorbeeld via gezamenlijke bewustwordingsmaatregelen en geïntegreerde concepten en actieplannen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de energie-efficiëntie te vergroten  gezamenlijke strategische acties gericht op energiebesparing, bevordering en overdracht van kennis ten aanzien van het beheer van alternatieve en duurzame energie  transnationale acties ter bevordering van eco-innovatie, betere managementtools voor groene technologieën, levenscyclusdenken en schonere productieprocessen


juli 2006


het oppervlaktewater

energiebronnen en

en het zeewater

zo dus ook tot minder luchtverontreiniging en de uitstoot van broeikasgassen.

- 71 -


Bodem


Actie 2 kan/zal

waterbeheer (gevolgen van zeespiegelstijging voor kustgebieden en overstromingsrisico’s; het mariene milieu) in de context van klimaatverandering Voorbeelden van mogelijke acties:  gecoördineerde benaderingen van een betere grensoverschrijdende afstemming van

bijdragen tot een betere kunnen/zullen

(rechtstreekse)

(rechtstreekse)

bescherming van de

bijdragen tot een

impact op het

impact op de

bodemkwaliteit in grote

betere bescherming

geluidsklimaat

luchtkwaliteit

rivierbekkens.

van de kwaliteit van

 geïntegreerd overstromingsrisicobeheer ten aanzien van grote stroomgebieden in NWE, waaronder: harmonisatie van normen; verbetering van institutionele samenwerking en betere integratie van nationale en regionale bestuurlijke structuren; interdisciplinaire partnerschappen en publiek-private samenwerkingsverbanden; gezamenlijk ontwikkelde risicostrategieën of risicobeheersplannen en schadebeperking; en geharmoniseerde normen voor kwalificaties op het gebied van risicobeheer  gecoördineerde acties ter verbetering van de maritieme veiligheid en de bescherming van het mariene milieu (bijv. tegen technologische risico’s zoals olielozingen, een geharmoniseerde aanpak voor schepen in nood en ongevallen op zee), bijvoorbeeld via rampenplannen voor mariene verontreiniging op zee en in kustgebieden

juli 2006

Lucht Geen

bescherming, en een betere integratie tussen sectoraal en ruimtelijk beleid


Acties 2 en 3

Geluid Geen

risicobeheer, bijv. door integratie tussen het beleid voor ruimtelijke ordening en dat voor civiele


Water

het oppervlaktewater in grote rivierbekkens en kustgebieden en van de kwaliteit van het zeewater.

- 72 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht


Actie 4 spitst zich vooral Actie n 1 spitst zich

Geen

Actie 5 spitst zich


toe op het verbeteren

vooral toe op het

(rechtstreekse)

vooral toe op het

van de kwaliteit van

verbeteren van de

impact op het

verbeteren van de

bodem en

kwaliteit van het

geluidsklimaat

luchtkwaliteit, maar

Voorbeelden van mogelijke acties:  transnationale acties ter verbetering van de kwaliteit van wateren kustgebieden, met een duidelijke samenhang met de territoriale ontwikkeling van NWE  transnationale acties gericht op verbetering van het mariene milieu en de integratie tussen maritieme activiteiten en territoriale ontwikkelingsdoelstellingen van het NWE-gebied (bijv. door

oppervlaktewater, maar oppervlaktewater,

de beschrijving

de beschrijving ervan is maar de beschrijving

ervan is erg

erg algemeen.

algemeen.

het ontwikkelen van een gemeenschappelijk maritiem-ruimtelijk concept voor het Kanaal en de Actie 3 zal een effect hebben op het

Ierse Zee)

 gezamenlijke innovatieve benaderingen van de aanpak van hoge grondwaterstanden in oude grondwaterpeil

ervan is erg algemeen. Actie 2 kan (onder meer) leiden tot een betere kwaliteit van

mijnbouwgebieden  gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale

het zeewater.

ontwikkeling gericht op verbetering van de bodemkwaliteit en bestrijding van bodemerosie  gezamenlijke innovatieve benaderingen – van transnationale betekenis – van territoriale ontwikkeling gericht op verbetering van de luchtkwaliteit

De veranderde grondwaterspiegels kunnen ook een effect hebben op oppervlaktewater


juli 2006


- 73 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht



Indien deze

Lokaal zullen er in

Indien deze


kan worden

doelstelling kan

de buurt van assen

doelstelling kan

verwezenlijkt zonder de

worden

waar de

worden verwezenlijkt

aanleg van nieuwe

verwezenlijkt zonder verkeersintensiteit

zonder de aanleg

transportinfrastructuur,

de aanleg van

gevoelig toeneemt,

van nieuwe

dan zullen de effecten

nieuwe

negatieve effecten

transportinfrastructu

op bodem en

transportinfrastructu op het


grondwater beperkt zijn. ur, dan zullen de

geluidsklimaat zijn.

ur, dan zullen de effecten op fauna,

effecten op


oppervlaktewateren

beperkt zijn.

beperkt zijn.

Lokaal zullen er in de buurt van assen waar de verkeersintensiteit gevoelig toeneemt, negatieve effecten zijn voor, bijvoorbeeld, vogels.


juli 2006


- 74 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht


Net als voor doelstelling Net als voor

Net als voor

Net als voor



doelstelling 1 hangt



de acties van

de impact van de

de impact van de

de impact van de

doelstelling 2 op bodem acties van

acties van

acties van

en grondwater af van

doelstelling 2 op


doelstelling 2 op de

het feit of er al dan niet

oppervlaktewater af

geluidsklimaat af

luchtkwaliteit af van

nieuwe

van het feit of er al

van de

de


dan niet nieuwe

verkeersintensiteit

verkeersintensiteit

wordt gebouwd.


op de bestaande

op de bestaande

ur wordt gebouwd.

verkeersassen en

verkeersassen en

Voorbeelden van mogelijke acties:  de ontwikkeling van interregionale strategische acties op het gebied van territoriale ontwikkeling

om

het

economische

ontwikkelingspotentieel

van

transnationale

ontwikkelingscorridors optimaal te benutten (bijv. van Ierland via Engeland (Northern Way) naar het Europese vasteland en Oost-Europa; van de Randstad en het Rijn-Ruhrgebied naar Oost-Europa; tussen Frankfurt-Stuttgart-Rijn/Neckar, Straatsburg en Zürich-Basel; een noordzuidas van de Randstad via Midden-België naar Parijs/Luxemburg; en tussen de ‘Arc Manche’-


regio's)

 geïntegreerde territoriale ontwikkelingsprogramma's om bij kleinere plaatsen het ‘bypass- dan moet bij de keuze

Indien dat het geval

effect’ van doorgaande spoorverbindingen aan te pakken, zoals de spoorverbinding onder het van de locatie voor de

is, dan moet bij de

Kanaal of andere HSL-lijnen. Hierbij kan het onder meer gaan om verbetering van de sectie rekening worden

keuze van de locatie

aantakking van plaatselijke spoorwegnetten op HSL-lijnen (betere lokale en regionale gehouden met criteria

voor de sectie

aansluitingen op transnationale netwerken) en om een betere interoperabiliteit van nationale inzake grondwater. en regionale systemen.  het vergroten van het potentieel van binnenlandse waterwegen en maritiem transport (kustvaart en zeevervoer over grote afstanden), de bijbehorende modal shift en betere verbindingen met het achterland  het verbeteren van de interoperabiliteit en intermodaliteit van personen- en goederenvervoer over land, binnenwateren en zee, inclusief de harmonisatie van alle vormen van grensoverschrijdend openbaar vervoer en openbaar vervoer langs transnationale oost-westen noord-zuidcorridors


ur wordt gebouwd.

ur wordt gebouwd.

rekening worden



gehouden met

is, dan moet bij de

is, dan moet bij de

criteria inzake

keuze van de locatie keuze van de locatie

oppervlaktewater.

voor de sectie

voor de sectie

rekening worden

rekening worden

gehouden met

gehouden met

geluidscriteria.

criteria inzake

Een stijging van het transport over zee, vooral dan van de korte vaart in ondiepe wateren (cf.

juli 2006


er al dan niet nieuwe er al dan niet nieuwe transportinfrastructu

actie 3) kan


vooral van het feit of vooral van het feit of

luchtkwaliteit.

- 75 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht

negatieve effecten hebben op de kwaliteit van het zeewater.

Doelstelling 3: het ontwikkelen van innovatieve benaderingen met betrekking tot het gebruik van

Aangezien deze

Aangezien deze

Net als voor

Net als voor

ICT- en ITS-systemen die zijn gericht op beperking van de mobiliteitsbehoefte en vervanging van





de fysieke mobiliteit door virtuele activiteit voor zowel het personen- als het goederenvervoer

nieuwe infrastructuur

nieuwe infrastructuur de impact van de

de impact van de

leidt, zijn er geen

leidt, zijn er geen

acties van

acties van

(negatieve) effecten op

(negatieve) effecten


doelstelling 2 op de

de kwaliteit van de

op de kwaliteit van

geluidsklimaat af

luchtkwaliteit af van

bodem en het

oppervlaktewater en

van de

de

grondwater.

zeewater

verkeersintensiteit

verkeersintensiteit

op de bestaande

op de bestaande

verkeersassen.

verkeersassen.

Voorbeelden van mogelijke acties:  het gebruiken en het bevorderen van geavanceerde ICT- of ITS-systemen ter verbetering van transnationale vervoersverbindingen (met name vervoer over het spoor en de zee)  het stimuleren van het gebruik van geavanceerde transportinformatiesystemen en geavanceerde verkeersmanagementsystemen (bijv. het innovatieve gebruik van realtimeinformatiesystemen of navigatiesystemen op basis van Galileo) om de transnationale vervoersstromen te verbeteren  het harmoniseren van normen voor grensoverschrijdende ICT- en ITS-vervoerstechnologieën en het verbeteren van de compatibiliteit, met als doel de functionele territoriale integratie van NWE te verbeteren en een evenwichtigere territoriale ontwikkeling tot stand te brengen  het gebruik van geavanceerde ICT om de mobiliteitsbehoefte terug te dringen en fysieke mobiliteit te vervangen door virtuele uitwisseling


juli 2006


- 76 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht


Geen schijnbare impact Geen schijnbare

Geen schijnbare

Geen schijnbare


op de kwaliteit van de

impact op de

impact op het

impact op de

gemeenten, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan het concurrentievermogen van NWE als

bodem en het

kwaliteit van het

geluidsklimaat

luchtkwaliteit

geheel

grondwater

oppervlaktewater en het zeewater

Voorbeelden van mogelijke acties:  acties ter verbetering van de bestuurlijke en institutionele context voor strategische stedelijke netwerken, inclusief een betere integratie van sectoraal en ruimtelijk beleid en de harmonisatie van institutionele benaderingen  overdraagbare oplossingen ter ondersteuning van de prestaties van transnationale (dienstverlenende en industriële) bedrijvenclusters in NWE, door het bieden van de juiste ondersteuning op het gebied van ruimtelijke ordening en bestuur  acties ter versterking van het netwerk van kleinere steden in NWE om een tegenwicht te vormen voor de grootstedelijke gebieden  het uitwerken van sectoroverstijgende strategische acties op transnationaal niveau, gericht op het verbeteren van de prestaties in het programmagebied en op het bereiken van een evenwichtiger en duurzamer ruimtelijk patroon door in te zetten op de functionele specialisaties en de verschillende potenties van steden en gemeenten in NWE


juli 2006


- 77 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht



De acties zelf

De acties zelf

De acties zelf



hebben geen

hebben geen

hebben geen

gebieden7 die bijdragen tot een evenwichtige en concurrerende ontwikkeling van het NWE-gebied

op de kwaliteit van de

schijnbare impact op schijnbare impact op schijnbare impact op

als geheel

bodem of het

de kwaliteit van het

het geluidsklimaat,

de luchtkwaliteit,

grondwater, maar de

oppervlaktewater en

maar de

maar de

economische

het zeewater, maar

economische

economische

ontwikkeling van

de economische

ontwikkeling van

ontwikkeling van


ontwikkeling van

landelijke gebieden

landelijke gebieden

wordt nagestreefd, zal

landelijke gebieden

die wordt

die wordt

waarschijnlijk wel een

die wordt

nagestreefd, zal

nagestreefd, zal

impact hebben op

nagestreefd, zal

waarschijnlijk wel

waarschijnlijk wel

bodem en grondwater

waarschijnlijk wel

een impact hebben

een impact hebben

(nieuwe infrastructuur).

een impact hebben

op fauna en flora

op de luchtkwaliteit

op de toestand van

(nieuwe

(nieuwe

Voorbeelden van mogelijke acties:  het uitwerken, testen en verspreiden van modellen en instrumenten om te komen tot efficiënte samenwerkingsverbanden tussen stedelijke en landelijke gebieden, bijv. in de zin van geïntegreerde territoriale maatregelen om iets te doen aan de diverse effecten van demografische veranderingen in stedelijke en landelijke gebieden of forenzenverkeer over grote afstanden  het uitwerken van strategische acties voor een duurzaam gebruik en beheer van natuurlijke en culturele

hulpbronnen

van

transnationale

betekenis,

teneinde

het

algehele

concurrentievermogen van NWE op Europees en mondiaal niveau te versterken  gezamenlijke strategische acties om culturele waarden in niet-grootstedelijke en landelijke gebieden te versterken, teneinde in het programmagebied een beter ruimtelijk evenwicht te bereiken en het buitengebied aantrekkelijker te maken voor investeringen

7

het oppervlaktewater infrastructuur).

infrastructuur).

(nieuwe infrastructuur).




juli 2006


- 78 -


Bodem

Water

Geluid

Lucht


Geen schijnbare impact Geen schijnbare

Geen schijnbare

Geen schijnbare


op de kwaliteit van

impact op de

impact op het

impact op de

onderwijs en de arbeidsmarkt (vraag en aanbod van vaardigheden in het hele gebied)

bodem of grondwater

kwaliteit van

geluidsklimaat

luchtkwaliteit


Op het vlak van de

 transnationale acties ter verbetering van de bereikbaarheid van landelijke en stedelijke bodemkwaliteit en de

oppervlaktewater of zeewater.

gebieden die kampen met vergrijzing en ontvolking, en de toegang tot diensten zoals ICT in grondwaterkwaliteit, zijn Op het vlak van de ontvolking en het

deze gebieden

 het uitwerken en implementeren van transnationale strategische aanpassingsmaatregelen, verlaten van het land acties en modellen voor het omgaan met demografische veranderingen en migratieprocessen

kwaliteit van het oppervlaktewater,

niet noodzakelijkerwijze zijn ontvolking en het

 institutionele capaciteitsopbouw ter bevordering en verbetering van de besluitvorming en een negatieve evolutie.

verlaten van het land

nieuwe vormen van bestuur, teneinde in heel NWE een beter ruimtelijk evenwicht te bereiken,

niet

met name tegen de achtergrond van demografische veranderingen

noodzakelijkerwijze

 het stimuleren van de sociaal-economische integratie van hoogopgeleide migranten in kleinere steden via samenwerking tussen mondiale centra en grote stedelijke gebieden en secundaire steden, teneinde een beter evenwicht te bereiken tussen gebieden waar sprake is van ontvolking en grootstedelijke gebieden met overbevolking in NWE


juli 2006


een negatieve evolutie.

- 79 -

5 . Maa tre ge le n en o pvo lg ing


- 80 -

6 . N ie t- tech nisch e s amenva ttin g


juli 2006


Operationeel programma Transnationale Samenwerking Noordwest-Europa (NWE) Ex-Ante Evaluatie

Recommend Documents