Jaarverslag 2008 Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013
Doelstelling 2 ‘Regionale concurrentiekracht’ Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)
Colofon / Identificatie Jaarlijks verslag over de uitvoering van Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013, Doelstelling 2 EFRO. Managementautoriteit Samenwerkingsverband Noord-Nederland Doelstelling Structurele bijstandsverlening van de Gemeenschap uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling in de regio Noord-Nederland, die onder de doelstelling regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid valt. Subsidiabel gebied Noord-Nederland (provincies Groningen, Fryslân en Drenthe) Programmeringsperiode 2007-2013 Programmanummer (CCI-nr.) CCI 2007 NL 16 2 PO 001 Titel van het programma Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013 Verslagjaar 2008 Datum van goedkeuring van het jaarverslag door het Comité van Toezicht 9 juni 2009
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
2
Woord vooraf Noord-Nederland werkt hard aan versterking van haar sociaal-economische structuur. De financiële steun vanuit de Europese Commissie is hiervoor van groot belang. Voor de uitvoering van het Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013 (OP Noord) is in totaal een bedrag van € 169,4 miljoen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) beschikbaar gesteld. Dankzij cofinanciering van de diverse projecten vanuit nationale, publieke en private middelen verwachten we dat het OP Noord een investeringsimpuls van afgerond € 373 miljoen zal geven. In dit jaarverslag leest u de verantwoording voor de geïnvesteerde gelden in 2008. In 2008 is het OP Noord stevig op gang gekomen. Vanuit het programma wordt voortvarend doorgewerkt aan de versterking van de regionale sociaal-economische structuur. Dit proces loopt voortdurend door. Noord-Nederland speelt in op diverse actuele ontwikkelingen, om nu en in de toekomst een aantrekkelijke regio met een eigentijdse sociaal-economische structuur te zijn. Kennis vormt nationaal, internationaal en mondiaal een steeds belangrijker ingrediënt voor de concurrentiepositie van de noordelijke economie. Noord-Nederland benut het Operationeel Programma 2007-2013 om, met de samenwerkingspartners, wederom resultaten te boeken als het gaat om een duurzame versterking van de sociaal-economische situatie. Resultaten die uiteraard ook aansprekend en zichtbaar moeten zijn om draagvlak te kunnen creëren onder burgers, bedrijven en overheden binnen en buiten Noord-Nederland. Het verslagjaar 2008 is het eerste volledige uitvoeringsjaar van het programma. Mede dankzij de voorbereidende werkzaamheden in 2007, is in het jaar 2008 een groot aantal projecten ingediend. In 2008 is aan 21 zeer uiteenlopende projecten, waaronder een aantal generieke regelingen voor met name het mkb, ongeveer € 50 miljoen aan steun verleend. Daarnaast is in 2008 verdere vooruitgang geboekt bij de uitvoering van het OP Noord. Bijvoorbeeld door de gemiddelde afhandelingtermijn van projecten terug te brengen en door het opzetten van een gericht voorlichtingstraject over de mogelijkheden van het programma. Al met al voldoende reden om te verwachten dat het OP Noord ook de komende jaren een positieve bijdrage zal kunnen leveren aan de ontwikkeling van Noord-Nederland!
Juni 2009
J.A. Jorritsma voorzitter Comité van Toezicht
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
3
Inhoudsopgave Woord vooraf ............................................................................................................ 3 Verantwoording en leeswijzer ................................................................................. 5 1.
Inleiding............................................................................................................. 6 1.1 1.2 1.3
2.
Doelstelling OP Noord-Nederland 2007-2013 ...................................................... 6 Sociaal economische ontwikkeling Noord-Nederland ........................................... 8 Uitvoering van het stimuleringsprogramma .......................................................... 8
Overzicht van de uitvoering van het operationeel programma .................. 12 2.1
Resultaten en voortgangsanalyse ...................................................................... 12 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6
2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7
3.
Informatie over de materiële voortgang ..............................................................12 Financiële informatie..........................................................................................14 Informatie over de uitsplitsing van het gebruik van de fondsen ...........................16 Bijstand per doelgroep .......................................................................................16 Terugbetaalde of opnieuw gebruikte bijstand .....................................................16 Kwalitatieve analyse ..........................................................................................16
Informatie over de inachtneming van de communautaire wetgeving .................. 17 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen ...... 17 Wijzigingen in verband met de uitvoering van het operationeel programma ....... 17 Belangrijke wijziging als bedoeld in artikel 57 (EG) Nr. 1083/2006 ..................... 18 Complementariteit met andere instrumenten...................................................... 18 Toezichtregelingen............................................................................................. 18
Uitvoering naar prioriteit................................................................................ 19 3.1
Prioriteit 1 “Innovatie, ondernemerschap en kenniseconomie ” .......................... 19 3.1.1 3.1.2 3.1.3
3.2
Prioriteit 2 “Attractieve regio’s” ........................................................................... 23 3.2.1 3.2.2
3.2.3
3.3
Verslag van uitvoering in 2008 ...........................................................................19 Verwezenlijking van de doelstellingen en voortgangsanalyse .............................21 3.1.2.1 Informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit .21 3.1.2.2 Kwalitatieve analyse...........................................................................22 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen .......23 Verslag van uitvoering in 2008 ...........................................................................23 Verwezenlijking van de doelstellingen en voortgangsanalyse .............................24 3.2.2.1 Informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit .24 3.2.2.2 Kwalitatieve analyse...........................................................................25 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen .......25
Prioriteit 3 “Attractieve steden” ........................................................................... 26 3.3.1 3.3.2
3.3.3
Verslag van de uitvoering in 2008 ......................................................................26 Verwezenlijking van de doelstellingen en voortgangsanalyse .............................27 3.3.2.1 Informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit .27 3.3.2.2 Kwalitatieve analyse...........................................................................29 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen .......29
4.
EFRO / CF programma’s: grote projecten.................................................... 30
5.
Technische bijstand ....................................................................................... 31
6.
Voorlichting en publiciteit.............................................................................. 33
Bijlagen.................................................................................................................... 35 Bijlage A Bijlage B
Categorisering van de EFRO subsidie.................................................... 35 Cumulatieve uitsplitsing van toewijzingen van de subsidie per categorie 42
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
4
Verantwoording en leeswijzer Onder verantwoordelijkheid van de managementautoriteit, het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, wordt jaarlijks verslag gedaan van de inhoudelijke en financiële voortgang en de werkzaamheden in het kader van het Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013 (CCI 2007 NL 16 PO 001). Het Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013 (OP Noord) heeft betrekking op de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. Het motto van het OP Noord luidt: “NoordNederland zet in op een dynamische kenniseconomie, sterke steden en een vitaal platteland”. De kernzones spelen een belangrijke rol in de economie van Noord-Nederland. In deze kernzones, en dan met name in de vier grote steden, zijn de stuwende economische activiteiten geconcentreerd en is sprake van een hoogwaardig voorzieningenniveau (onderwijs, zorg en welzijn, cultuur). Tegelijkertijd wordt de leefbaarheid mede bepaald door een vitaal platteland dat de steden omgeeft. Omgekeerd weet het vitale platteland zich ook afhankelijk van de voorzieningen en het werk die zich in de steden concentreren. Binnen de periode van het OP Noord is het jaar 2008 het tweede verslagjaar. Het jaarverslag is opgesteld conform de vereisten van de Europese Commissie, zoals neergelegd in artikel 67 van (EG) Nr. 1083/2006 en de Uitvoeringsverordening (EG) Nr. 1828/2006. Na goedkeuring door het Comité van Toezicht wordt het jaarverslag, conform artikel 67 van (EG) Nr. 1083, aan de Europese Commissie aangeboden. Het OP Noord wordt uitgevoerd binnen een kader van nationale regelgeving, bestaande uit: ð Regeling van de minister van Economische Zaken houdende de rijkscofinanciering voor EFRO-programma’s 2007-2013 voor Doelstelling 2; ð Besluit van 3 oktober 2007 van de minister van Economische Zaken houdende regels inzake bestuurlijke organisatie en cofinanciering door het Rijk van projecten uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling voor de programmaperiode 2007-2013; ð Convenant tussen de minister van Economische Zaken, het Dagelijks Bestuur van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, handelend als managementauroriteit, de algemeen directeur van de Dienst Regelingen van het ministerie van LNV handelend als certificeringsautoriteit en de directeur van de Auditdienst handelend als auditautoriteit in het kader van het Operationeel Programma voor Noord-Nederland 2007-2013. In hoofdstuk 1 wordt een algemeen beeld geschetst van het OP Noord. Een beschrijving wordt gegeven van de hoofddoelstelling, de sociaal-economische ontwikkeling van NoordNederland en de organisatie van het OP Noord. In hoofdstuk 2 wordt een overzicht van de uitvoering van het OP Noord in het verslagjaar 2008 gegeven. Hoofdstuk 3 is gewijd aan de uitvoering van de in het OP Noord benoemde prioriteiten. Informatie zal worden gegeven over de verwezenlijking van de doelstellingen en de materiële en financiële vooruitgang per prioriteit. In hoofdstuk 4 zullen (indien van toepassing) grote projecten nader worden belicht. In hoofdstuk 5 wordt toelichting gegeven op het gebruik van de Technische Bijstand in het verslagjaar 2008. In hoofdstuk 6 worden de voorlichting- en publiciteitsmaatregelen in het verslagjaar 2008 in het kader van het OP Noord belicht.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
5
1. 1.1
Inleiding Doelstelling OP Noord-Nederland 2007-2013
Op basis van de economische structuur die de afgelopen jaren is versterkt zal NoordNederland de komende jaren investeren in de zogenaamde transitie naar een kenniseconomie. Een economie waarin ontwikkeling en benutting van kennis centraal staat. Deze strategie kan alleen slagen wanneer ook het vestigingsklimaat in breed perspectief onder de loep wordt genomen. Noord-Nederland investeert om die reden niet alleen in haar kennispositie en innovatiekracht, maar ook in haar aantrekkingskracht als werk-, leef- en woongebied. Daarin spelen de steden een cruciale rol, onder meer met hun voorzieningen op het gebied van cultuur, recreatie en zorg. Maar ook de rust en ruimte die het noordelijke landschap kenmerken, moeten benut worden. Bovenstaande visie en doelstellingen heeft Noord-Nederland eerder onderbouwd en vastgelegd in haar Strategische Agenda. Dit is de noordelijke ontwikkelingsvisie die tot stand is gekomen met steun van alle relevante partners in de regio. De Strategische Agenda geeft richting aan de investeringen die de komende jaren in het Noorden plaats zullen vinden. Het OP Noord vormt het kader voor de inzet van de Europese bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) in de uitvoeringsperiode die formeel op 1 januari 2007 is gestart en eindigt op 31 december 2015. Het programma sluit aan bij de Europese doelstellingen, zoals de Europese Commissie deze bijvoorbeeld heeft verwoord in haar Integrated Guidelines for Growth and Jobs en het past ook binnen het Nationaal Strategisch Referentiekader (NSR), het nationale kader waarbinnen de programma’s in Nederland zijn opgesteld.
Figuur 1. Programmagebied OP Noord, inclusief steden en grove indicatie economische kernzones
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
6
De centrale doelstelling voor het OP Noord luidt als volgt: Transitie van de Noord-Nederlandse economie naar een kenniseconomie waarin ontwikkeling en implementatie van innovatie en technologie samengaan met een versterking van de ruimtelijke kwaliteiten in stad en platteland. Ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologieën en overdracht van kennis tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven, met name in de sleutelgebieden en speerpuntsectoren, is een belangrijke uitdaging. Ook het verbeteren van de arbeidsmarktinfrastructuur, het verbeteren van de bereikbaarheid en het ontwikkelen van aantrekkelijke bedrijfslocaties zijn belangrijke componenten van deze economische groei. Tegelijkertijd mag economische groei niet ten koste gaan van de ruimtelijke kwaliteiten van Noord-Nederland. Behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit, zowel in stedelijke als landelijke gebieden, is een belangrijke voorwaarde voor economische groei en is dan ook onlosmakelijk verbonden met de hoofddoelstelling. De strategie voor het OP Noord bestaat uit vier prioriteiten en onderliggende actielijnen. De prioriteiten hangen nauw met elkaar samen en geven gezamenlijk inhoud aan de doelstelling van het OP Noord. Prioriteit 1
Innovatie, ondernemerschap en kenniseconomie Actielijn 1.A Actielijn 1.B Actielijn 1.C Actielijn 1.D
Prioriteit 2
Attractieve regio’s Actielijn 2.A Actielijn 2.B Actielijn 2.C
Prioriteit 3
Aantrekkelijk landelijk gebied Bereikbaarheid en mobiliteit Opwaardering van bedrijfslocaties
Attractieve steden Actielijn 3.A Actielijn 3.B
Prioriteit 4
Versterking kennispositie en innovatiekracht Noord-Nederland Versterking kennisniveau mkb Stimulering van ondernemerschap Versterking arbeidsmarktinfrastructuur
Opwaardering stedelijk voorzieningenniveau Locaties voor kennisgeoriënteerde bedrijvigheid
Technische Bijstand
Voor de uitvoering van het OP Noord heeft de Europese Commissie ruim € 169 miljoen beschikbaar gesteld. Inclusief de cofinancieringen uit nationale middelen wordt het volgende programmavolume verwacht: EFRO
Nationale cofinanciering
waarvan publiek
waarvan privaat
Totaal
Prioriteit 1
96.864.000
94.864.000
80.635.000
14.229.000
189.728.000
Prioriteit 2
33.880.000
50.820.000
50.057.000
763.000
84.700.000
Prioriteit 3
33.880.000
50.820.000
50.057.000
763.000
84.700.000
Prioriteit 4
6.776.000
6.776.000
6.776.000
0
13.552.000
169.400.000
203.280.000
18.525.000
15.755.000
372.680.000
Totaal
tabel 1: financiële tabel OP EFRO Noord-Nederland
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
7
1.2
Sociaal economische ontwikkeling Noord-Nederland
Om de hierboven beschreven doelstellingen te meten is er in het OP Noord een aantal zogenoemde context indicatoren gekozen. Deze staan hieronder weergegeven. Voor iedere indicator is ook een streefwaarde voor het jaar 2015 aangegeven. De stand van de indicatoren bij de start van het programma is te beschouwen als de nulmeting voor de effecten van het programma op de sociaal economische ontwikkeling van Noord-Nederland. De mate waarin de indicatoren de doelen voor 2015 benaderen geeft een beeld van de mate waarin het programma effectief is. Omdat de macro-economische, statistische, gegevens over 2007 en 2008 nog niet bekend zijn ten tijde van het schrijven van dit verslag, kan op dit punt nog geen stand van zaken worden vermeld. Contextindicatoren
2007
2008
……
2015
Totaal / Doelstelling
Bruto Regionaal Product (BRP)
Resultaat Doel
0 -
0 -
0 Procentuele groei boven Nederlands gemiddelde
Werkgelegenheid
Uitgangsituatie Resultaat Doel
n.v.t. 0 -
n.v.t. 0 -
n.v.t. 0 Procentuele groei boven Nederlands gemiddelde
Uitgangsituatie
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Resultaat Doel
0 -
0 -
0 Afname verschil met Nederlands gemiddelde
Uitgangsituatie Resultaat Doel
n.v.t. 0 -
n.v.t. 0 -
n.v.t. 0 Minimaal gelijke ontwikkeling als de nationale publieke R&D uitgaven
Uitgangsituatie
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Resultaat Doel
0 -
0 -
0 Stijging van het aandeel regionale private R&D uitgaven in totale regionale uitgaven.
Uitgangsituatie
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Resultaat Doel
0 -
0 -
0 Afname verschil met Nederlands gemiddelde
Uitgangsituatie
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Werkloosheid
R&D uitgaven publiek
R&D uitgaven privaat
Participatiegraad (netto)
tabel 2: indicatoren gehele programma
1.3
Uitvoering van het stimuleringsprogramma
Managementautoriteit De managementautoriteit (SNN) draagt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het OP Noord. Zij legt verantwoording af aan de Europese Commissie en het Rijk. Tot haar taken behoren onder meer: EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
8
• • • • • • • •
De selectie van en besluitvorming over projecten op basis van de geldende criteria; Het verifiëren van cofinanciering bij projecten en nagaan of uitgaven door de eindbegunstigden voldoen aan de Europese en nationale regelgeving; Het verrichten van betalingen aan eindbegunstigden; Inrichting en beheer van een systeem voor digitale opslag van projectgegevens die nodig zijn voor monitoring, financieel management en audits en controle; Naleving van de bepalingen die gelden op het gebied van promotie en publiciteit; Informatieverstrekking ten behoeve van de certificeringsautoriteit; Begeleiding van het Comité van Toezicht en de stuurgroep; Opmaken van het jaarverslag en het eindverslag.
Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) is de managementautoriteit van het OP Noord. Het SNN heeft juridisch de vorm van een gemeenschappelijke regeling naar Nederlands recht en wordt gevormd door de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen. Certificeringsautoriteit De certificeringsautoriteit is verantwoordelijk voor de certificering van betalingen, voordat betaalaanvragen bij de Europese Commissie worden ingediend. Zij ziet toe op de juistheid, rechtmatigheid en volledigheid van de betaalaanvragen. Voor de Doelstelling 2-programma’s in Nederland is één centrale certificeringsautoriteit aangewezen, te weten de Dienst Regelingen van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Zij is derhalve ook de certificeringsautoriteit voor het OP Noord. De taken van de Certificeringsautoriteit worden uitgevoerd door en onder verantwoordelijkheid van de Dienst Regelingen van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Er worden voor het OP Noord geen andere, bemiddelende organisaties benoemd aan wie taken van de Certificeringsautoriteit worden overgedragen. Auditautoriteit De auditautoriteit heeft als verantwoordelijkheid de verificatie van het management- en controlesysteem van het OP Noord. Dit doet zij volgens een audit strategie, die bij de Europese Commissie wordt ingediend. De auditautoriteit is onafhankelijk van de management- en de certificeringsautoriteit. Binnen Nederland is de keuze gemaakt om de functie van auditautoriteit centraal te beleggen bij de Auditdienst van het ministerie van Financiën. Dit is de auditautoriteit van alle Nederlandse OP’s. De taken van de Auditautoriteit worden uitgevoerd door en onder verantwoordelijkheid van de Auditdienst van het ministerie van Financiën. Er worden voor het OP Noord geen andere, bemiddelende organisaties benoemd aan wie taken van de Auditautoriteit worden overgedragen. Comité van Toezicht Sinds het nieuwe programma van start is gegaan, is tevens een Programmacommissie/Comité van Toezicht geïnstalleerd. Deze commissie houdt toezicht op de uitwerking van de programma's zoals vastgelegd in Koers Noord, op weg naar Pieken en het Europese programma OP Noord. De leden van het Comité van Toezicht/de Programmacommissie zijn afkomstig uit zowel de overheid als het bedrijfsleven van NoordNederland.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
9
De leden worden ondersteund door de secretarissen en de leden kunnen zich laten bijstaan door enkele adviseurs. De samenstelling in 2008 bestond uit de volgende personen: • • • • • • • • • • • •
De heer J. A. Jorritsma (voorzitter SNN) De heer C. Kortleve (ministerie EZ, namens het Rijk) De heer S.H. Galema (provincie Fryslân) De heer J.J. Dijkstra (gemeente Groningen) De heer A. Terpstra (Foreign Media Group) De heer K. Duppen (RuG) De heer J.P. Vaessen (TT World) De heer H. Roeten (CNV) De heer R. Veenstra (CHN) De heer J. Th. A. Bressers (Universiteit van Wageningen, tot en met september 2008) De heer R. Rabbinge (Universiteit van Wageningen, met ingang van december 2008) De heer H.A.F. van der Vlist (Drenthe College)
Secretarissen: • • •
De heer B.C. Eijgendaal (ministerie EZ, regio Noord) De heer J.G. Wiarda (Programmasecretaris) De heer C.W.M. Lander (Hoofd Uitvoeringsorganisatie SNN)
Adviseurs: • • •
De heren K. Vandereecken/G. Muijzers (DG Regionaal Beleid, Europese Commissie) De heer R.G.J.H. van Raak (ministerie EZ, Directie Ruimtelijk Economisch Beleid) De heer R.A. Engelsman (directeur SNN)
In 2008 is het Comité van Toezicht drie keer bijeengekomen. In 2008 zijn met name de uitvoeringskaders voor de programmaperiode 2007-2013 aan de orde geweest. Zo is het Reglement van Orde vastgesteld, is de begroting voor uitvoeringskosten goedgekeurd inclusief EFRO-medefinanciering voor Technische Bijstand (prioriteit 4), en is de Administratieve Organisatie besproken. Ook het Communicatieplan en (wijzigingen van) het Toetsingskader zijn vastgesteld. Het Comité van Toezicht draagt ook verantwoordelijkheid voor voorgaande EFROprogramma’s in Noord-Nederland. Voor dit Jaarverslag wordt dat verder buiten beschouwing gelaten.
Stuurgroep Binnen het OP Noord is voorts een Stuurgroep aangewezen, met als voornaamste taak de beoordeling van subsidieaanvragen die binnen het OP Noord worden ingediend. Formeel adviseert de Stuurgroep over de toekenning van subsidies. Het SNN (Dagelijks Bestuur) besluit en geeft de beschikkingen af. De Stuurgroep opereert onder verantwoordelijkheid van de managementautoriteit en het Comité van Toezicht. De Stuurgroep in Noord-Nederland bestaat uit vertegenwoordigers van de volgende partners: • • •
SNN (C.W.M. Lander,voorzitter, H. Cock, secretaris, A. Tuitman, notulen) Ministerie van Economische Zaken (T. Breimer) De grote steden (Assen, Emmen, Groningen, Leeuwarden: H. Besselse)
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
10
• •
De provincies (Drenthe, H. Hiemstra; Fryslân, J. Slijkhuis; Groningen, J.H. Vos) Op afroep: andere deskundigen
Voor ieder lid is ook een plaatsvervanger aangewezen. Deze Stuurgroep bestrijkt, naast OP Noord 2007-2013 ook het actuele Pieken in de Deltaprogramma Noord-Nederland en de voorgaande programmaperiode EPD Noord-Nederland 2000-2006. In dit jaarverslag worden enkel beslispunten met betrekking tot OP Noord nader genoemd. In 2008 is de Stuurgroep een zevental keer bijeengekomen waarbij projecten zijn beoordeeld. Projecten die van een negatief advies zijn voorzien, komen verderop in dit verslag terug onder de respectieve prioriteiten. Daarnaast zijn er projecten van negatief advies voorzien vanwege onvoldoende aansluiting op, of bijdrage aan de programmadoelstellingen. De besluiten van het Dagelijks Bestuur zijn allen conform het advies van de Stuurgroep geweest. In 2008 zijn er geen andere onderwerpen aan de orde geweest in de vergaderingen van de Stuurgroep, die voor dit jaarverslag van belang zijn.
Programmasecretariaat De dagelijkse aansturing van het OP Noord ligt in handen van het SNN. Het SNN is verantwoordelijk voor het secretariaat van het OP Noord. Het programmasecretariaat ondersteunt op de eerste plaats het SNN in haar functie van managementautoriteit, alsmede het Comité van Toezicht. De verschillende taken zijn vastgelegd in de Kaderverordening. Het programmasecretariaat besteedt specifiek aandacht aan het stimuleren van (potentiële) subsidieaanvragers om met subsidieaanvragen te komen die aansluiten bij de doelstellingen van het OP Noord alsmede de selectiecriteria en voorwaarden die zijn vastgelegd in het toetsingskader. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van de drie provincies en de grote steden, die verenigd zijn in de werkgroep programmabeheer (zie ook hoofdstuk 5). Het stimuleren wordt ondersteund met diverse instrumenten zoals maatregelen op het gebied van promotie en publiciteit (zie hoofdstuk 6). In het hierna volgende hoofdstuk, wordt een overzicht geboden van de uitvoering verslagjaar 2008 van het Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
11
2.
Overzicht van de uitvoering van het operationeel programma
Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van de uitvoering in het verslagjaar 2008 van het Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013.
2.1
Resultaten en voortgangsanalyse
2.1.1 Informatie over de materiële voortgang Indicator Aantal R&D-projecten
Aantal projecten gericht op stimulering ondernemerschap R&D-investeringen privaat
R&D-investeringen publiek
Aantal ondersteunde startende bedrijven en kleiner bedrijven < 5 jaar Aantal ondersteunde mkb-bedrijven
Aantal samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en kennis/researchinstellingen Aantal projecten gericht op verbetering van natuur, landschap of cultureel erfgoed EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel
2007 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 -
2008 0 0 0 0 0 0 0 -
Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel
n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 -
0 0 0 0 0 0 0 0 -
….
2015
Totaal 0 20 projecten n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 € 20.000.000 n.v.t. 0 € 20.000.000 n.v.t. 0 60 ondersteunende bedrijven n.v.t. 0 1000 ondersteunde bedrijven n.v.t. 0 6 samenwerkingsverbanden n.v.t. 0 3 projecten
12
Indicator Aantal toeristisch-recreatieve projecten
Aantal projecten gericht op verbetering bereikbaarheid Aantal hectare bedrijfsterreinen gemoderniseerd Aantal projecten gericht op milieu (incl. externe veiligheid en luchtkwaliteit) Aantal projecten gericht op ondernemerschap, stads- / wijkeconomie Aantal projecten gericht op participatie, leefbaarheid of sociale activering Aantal gerenoveerde of nieuwe stedelijke voorzieningen Aantal hectare nieuwe bedrijfslocatie
Aantal te vestigen bedrijven op nieuwe bedrijfslocaties Aantal gevestigde dan wel nieuwe bedrijven op gemoderniseerde bedrijfslocaties Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen
Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie
2007 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t.
2008 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
….
2015
Totaal n.v.t. 0 6 projecten n.v.t. 0 6 projecten n.v.t. 0 300 ha n.v.t. 0 3 projecten n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 5 projecten n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 2.500 FTE n.v.t.
tabel 3: voortgang indicatoren in totaal
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
13
Omdat er in 2007 en 2008 nog geen projecten zijn afgerond, en ook nog geen voortgangsrapportages zijn ontvangen, zijn de gerealiseerde scores voor alle indicatoren vooralsnog nihil. In hoofdstuk 3 wordt per prioriteit vermeld in welke mate de beschikte projecten, volgens hun projectplan, zullen bijdragen aan de (toekomstige) realisaties op deze indicatoren.
2.1.2 Financiële informatie Er zijn in 2008 nog geen uitgaven te rapporteren. Enkele projecten zijn beschikt en gestart met de uitvoering, maar er zijn door de beheersautoriteit nog geen rapportages van projecten gevraagd. Dit in verband met het eerst gereed maken van procedures en systemen. Derhalve is er ook nog geen betaalaanvraag door het programma gedaan bij de Europese Commissie. Wel zijn er voorschotten van de Europese Commissie ontvangen, cumulatief totaal 5% van het beschikbare EFRO-budget. In hoofdstuk 3 wordt per prioriteit vermeld in welke mate de beschikte projecten, volgens hun projectplan, een beroep doen op het beschikbare EFRO-budget. Gecertificeerde uitgaven Uitgaven die door begunstigden zijn betaald en zijn opgenomen in aan de managementautoriteit toegezonden betalingsaanvragen (TK) € 0,-
Overeenkomstige Overheidsbijdrage (TO)
€ 0,-
€ 0,-
EFRO
EFRO
Waarvan uitgaven van het ESF-type
€ 0,-
Waarvan uitgaven van het EFRO-type Prioritaire as 2
Totaal aan van de Commissie ontvangen betalingen
€ 0,-
Uitgaven door de instantie die verantwoordelijk is voor betalingen aan de begunstigden € 0,-
EFRO
EFRO
EFRO
EFRO
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
EFRO
EFRO
EFRO
EFRO
EFRO
EFRO
Waarvan uitgaven van het ESF-type
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
Waarvan uitgaven van het EFRO-type
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
Prioritaire as 1 Vermeld het fonds
Vermeld het fonds
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
EFRO
Private uitgaven
14
€ 0,-
Uitgaven die door begunstigden zijn betaald en zijn opgenomen in aan de managementautoriteit toegezonden betalingsaanvragen (TK) € 0,-
Overeenkomstige Overheidsbijdrage (TO)
€ 0,-
€ 0,-
EFRO
EFRO
Waarvan uitgaven van het ESF-type
€ 0,-
Waarvan uitgaven van het EFRO-type Prioriteit 4 TB
Totaal aan van de Commissie ontvangen betalingen
€ 0,-
Uitgaven door de instantie die verantwoordelijk is voor betalingen aan de begunstigden € 0,-
EFRO
EFRO
EFRO
EFRO
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
Werkvoorschot Totaal-generaal
€ 0, € 0,-
€ 0,€ 0,-
€ 0, € 0,-
€ 0,€ 0,-
€ 0, € 0,-
€ 8.470.000,€ 8.470.000,-
Totaal in overgangsregio’s in het totaal-generaal Totaal in niet-overgangsregio’s in het totaalgeneraal Uitgaven van het ESF-type in het totaal-generaal als het operationeel programma wordt medegefinancierd door het EFRO Uitgaven van het EFRO-type in het totaal-generaal als het operationeel programma wordt medegefinancierd door het ESF tabel 4: tabel financiële informatie
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 8.470.000,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
€ 0,-
Prioritaire as 3 Vermeld het fonds
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
EFRO
Private uitgaven
15
€ 0,-
2.1.3 Informatie over de uitsplitsing van het gebruik van de fondsen Het onderwerp informatie over de uitsplitsing van het gebruik van de fondsen is niet van toepassing op het OP Noord. 2.1.4 Bijstand per doelgroep Het onderwerp bijstand per doelgroep is niet van toepassing op het OP Noord. Het programma richt zich niet op specifieke doelgroepen. Gelijke behandeling van mannen en vrouwen, en gelijke toegankelijkheid voor minder-validen zijn randvoorwaarden voor alle projecten. 2.1.5 Terugbetaalde of opnieuw gebruikte bijstand Het onderwerp terugbetaalde of opnieuw gebruikte bijstand is niet van toepassing op het verslagjaar 2008 van het OP Noord. 2.1.6 Kwalitatieve analyse Medio 2009 rondt de Beheersautoriteit van OP Noord een inhoudelijke analyse af, die momenteel wordt uitgevoerd op de beschikte projecten en op de projecten in de pijplijn. De uitkomsten hiervan zullen in het jaarverslag 2009 nader aan bod komen. Een eerste indruk op hoofdlijnen is wel reeds beschikbaar en is ook in dit jaarverslag 2008 verwerkt. In de beschikte projecten (zie hoofdstuk 3) wordt in voldoende mate invulling gegeven aan de ten doel gestelde indicatoren. Ook hebben de projecten, met name in prioriteit 1, een overwegend innovatief karakter. Daarmee wordt volop bijgedragen aan de zogenaamde Lissabonstrategie. Het streven minimaal 75% van het EFRO-budget aan de ‘earmarks’ van de Lissabonstrategie te besteden, wordt tot dusverre gerealiseerd. In de beschikte projecten valt circa € 37 miljoen direct onder een Lissabon-earmark (t.o.v. € 50 miljoen = 74%) en € 10.000.000 indirect. Zie bijlage A, tabel A.1. Door de integrale uitvoering van de verschillende programma’s in Noord-Nederland is gewaarborgd, dat EFRO-projecten in voldoende mate bijdragen aan de regionale doelen, zoals de versterking van de sectoren uit het Pieken in de Delta-programma Noord. Naast technologische ontwikkeling kenmerkt de kenniseconomie zich door het opbouwen en in stand houden van netwerken. Daar waar gespecialiseerde kennis aanwezig is, gecombineerd met een innovatief bedrijfsleven en een aantrekkelijk woonklimaat, ontstaan knooppunten. Economische activiteiten zullen zich concentreren rondom dergelijke knooppunten. Dat verklaart de groeiende betekenis van regionale ontwikkeling. Om deze ontwikkeling in een stroomversnelling te brengen, is een aantal netwerkprojecten gehonoreerd. Bedoeling daarvan is dat verbindingen tot stand gebracht worden tussen ondernemers en kennisinstellingen, en tussen ondernemingen onderling. Alle projecten bevatten een mix van kennis vergaren, kennisoverdracht, omzetten van kennis in innovaties en het vermarkten van die innovaties.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
16
Het SNN participeert in de landelijke Werkgroep Evaluatie en Indicatoren. Deze werkgroep heeft als doel te komen tot een landelijke uniformering op het gebied van werkwijzen en definities ten aanzien van evaluatie en indicatoren bij de diverse operationele programma’s in Nederland. In 2008 is deze werkgroep opgestart. Er is een planning gemaakt van de diverse evaluaties gedurende de gehele programmaperiode. De leden hebben veel met elkaar gediscussieerd over de definiëring en meting van de indicatoren. In april 2009 is ‘working document’ 7 van de Commissie verschenen; dit bevat welkome handvatten voor de uitvoering. Daarnaast is een opdracht aanbesteed om te komen tot betrouwbare kengetallen voor de indicatoren gecreëerde werkgelegenheid en uitgelokte R&D-investeringen. De uitkomsten van dit onderzoek zijn in april 2009 beschikbaar gekomen. Deze zullen medio 2009 door de managementautoriteiten worden geïmplementeerd.
2.2
Informatie over de inachtneming van de communautaire wetgeving
Er zijn gedurende het jaar 2008 geen (belangrijke) problemen, die verband hielden met de inachtneming van de communautaire wetgeving bij de uitvoering van het OP Noord, geconstateerd.
2.3
Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen
Conform Verordening (EG) 1083/2006, artikel 62 lid 1 sub d onder punt i moet de auditautoriteit jaarlijks een controleverslag opstellen. Dit controleverslag dient voor het eerst uiterlijk op 31 december 2008 ingediend te worden. Het voornoemde controleverslag bestrijkt de periode van 1 januari 2007 tot en met 30 juni 2008. De auditautoriteit heeft ultimo 2008 in het controleverslag de resultaten van uitgevoerde audits aan de Europese Commissie voorgelegd: er zijn nog geen audits uitgevoerd.
2.4
Wijzigingen in verband met de uitvoering van het Operationeel Programma
Tijdens het verslagjaar 2008 zijn geen wetswijzigingen doorgevoerd. De beschrijving van de uitvoering zoals beschreven in het Operationeel Programma, is hiermee nog steeds van toepassing. In de landelijke Financiële Werkgroep en het landelijke Programmamanagers Overleg is meerdere keren gesproken over wenselijke aanpassingen van de Ministeriële Regeling D2 op het punt van de definiëring van de (berekening van) subsidiabele kosten. Hieruit zijn wijzigingsvoorstellen voortgekomen die met name betrekking hebben op de (berekening van) subsidiabele loonkosten en inbreng in natura van onroerend goed (grond en gebouwen) door de eindbegunstigde zelf. Deze wijzigingen zijn echter in 2008 nog niet geformaliseerd, zodat deze voor dit verslagjaar verder onbehandeld blijven. De economische crisis die in het najaar van 2008 tot volle uiting is gekomen, zal ook zijn weerslag hebben op de uitvoering van het Operationeel Programma Noord-Nederland 20072013. Hoe deze sociaal economische ontwikkeling gevolgen voor het programma zal hebben, is nog niet te zeggen. Bij economische tegenwind zoeken partijen vaak actiever en uitgebreider naar externe financiering. Uit de kwalitatieve analyses (zie hoofdstuk 3) blijkt dat potentiële aanvragers de weg naar het programma goed weten te vinden.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
17
2.5
Belangrijke wijziging als bedoeld in artikel 57 (EG) Nr. 1083/2006
In het verslagjaar 2008 zijn geen gevallen ontdekt alwaar belangrijke wijzigingen plaatsgevonden hebben inzake de in artikel 57 (EG) Nr. 1083/2006 geëxpliciteerde duurzaamheideis.
2.6
Complementariteit met andere instrumenten
Naast het OP Noord zijn er verschillende andere Europese programma’s die raakvlakken hebben met het OP Noord en die ook van toepassing zijn voor Noord-Nederland. Het gaat onder meer om het Europees Sociaal Fonds (Doelstelling 2 ESF), het Plattelands Ontwikkelings Programma (POP2), en Europees Territoriale Samenwerking (Doelstelling 3, Interreg). Deze programma’s kunnen elkaar versterken door complementaire activiteiten te ondersteunen. Daarbij is het van belang te voorkomen dat zij elkaar overlappen. Daarom is een duidelijke afbakening aangebracht tussen de activiteiten die het OP Noord ondersteunt en die van de verschillende andere programma’s. In het OP Noord staat de afbakening omschreven in paragraaf 3.6, waarbij de bijlagen C en D nadere inhoudelijke informatie daaromtrent omvatten. Bij ieder projectidee worden reeds in de oriëntatiefase onderkende raakvlakken met (mogelijke) andere Europese programma’s besproken, toegelicht en wordt de afbakening ten opzichte van het OP Noord neergezet. Indien er raakvlakken zijn dan zal het Samenwerkingsverband Noord-Nederland de subsidieaanvrager op deze raakvlakken wijzen en verder zal het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, indien nodig, contact opnemen met het secretariaat van andere programma’s.
2.7
Toezichtregelingen
Voor het verslagjaar 2008 zijn door de managementautoriteit of het Comité van Toezicht nog geen toezicht- en evaluatiemaatregelen genomen. Met de voornoemde maatregelen worden onder andere regelingen voor het verzamelen van gegevens inzake ondervonden moeilijkheden en maatregelen om deze op te lossen, bedoeld. Medio 2009 wordt een inhoudelijke analyse van de voortgang en uitputting tot op dat moment afgerond. De actuele inzichten van voorjaar 2009 zijn in hoofdlijnen verwerkt in de kwalitatieve analyse per prioriteit in hoofdstuk 3.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
18
3.
Uitvoering naar prioriteit
Onderhavig hoofdstuk is gewijd aan de uitvoering van de in het OP Noord benoemde prioriteiten. Informatie zal worden gegeven over de verwezenlijking van de doelstellingen en de materiële en financiële vooruitgang per prioriteit. Na het startjaar 2007 zijn in het verslagjaar 2008 de eerste projecten binnen het OP Noord goedgekeurd en beschikt. Veruit het grootste deel van de projecten is ingediend in prioriteit 1. De uitvoering van deze projecten moet echter nog op gang komen. In 2008 is er ook nog niet gerapporteerd ten aanzien van gerealiseerde indicatoren en uitgaven. Gezien het voorafgaande is het voor het verslagjaar 2008 niet mogelijk om informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit te verstrekken. Een kleine vooruitblik Zowel de materiële als de financiële voortgang van prioriteit 1 verloopt boven verwachting. De voortgang van prioriteit 2 en 3 verloopt een stuk moeizamer. Na een zeer geringe uitputting tot en met 2008, zijn in de eerste maanden van 2009 wel de nodige projecten beschikt. Daarnaast zitten er relatief veel projecten binnen prioriteit 3 in de pijplijn. Op basis van inzichten van de beheersautoriteit in april 2009, wordt hierna per prioriteit een globale kwalitatieve analyse gegeven. Medio 2009 zal deze analyse worden afgerond, waarna het Comité van Toezicht zich zal beraden op eventuele acties. Daarvan zal dan in het jaarverslag over 2009 verslag worden gedaan.
3.1
Prioriteit 1 ‘Innovatie, ondernemerschap en kenniseconomie’
3.1.1 Verslag van uitvoering in 2008 De prioriteit ‘Innovatie, ondernemerschap en kenniseconomie’ is van kracht voor geheel Noord-Nederland en stimuleert juist deze investeringen. Vanzelfsprekend gaat het om investeringen waarvoor een publieke interventie vanuit het OP Noord noodzakelijk is om deze van de grond te krijgen. Dit omdat de markt het bijvoorbeeld niet zelfstandig of niet snel genoeg kan realiseren. Ook directe steun van (MKB-)bedrijven is mogelijk, voor zover het gaat om investeringen die voor de doelgroep niet haalbaar zijn, of vanuit een focus op de korte termijn, onvoldoende prioriteit krijgen. Juist deze activiteiten verdienen vanuit het OP Noord aanmoediging. Aansluiting wordt gezocht bij initiatieven die reeds eerder zijn ontplooid om het innovatief vermogen en ondernemerschap in het Noorden te versterken.
Project Wetsus, www.wetsus.nl
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
Project Sensor Universe II, www.sensoruniverse.eu
19
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Fryslân Fernijt II NIOF 2008 IPR 2008 Innovatief actieprogramma Groningen Innovatief actieprogramma Drenthe Sensor Universe II Flexiness Carbohydrate Competence Center Energy Valley III Gas research and sustainability program 11 Wetsus Europese Waterhub 12 Werken aan internationalisering 13 NOM-Investment readiness scheme
2.970.000 5.000.000 4.500.000 3.050.000 3.000.000 1.005.480 448.232 4.243.881 836.355 10.000.000
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1.775.007 1.244.050
1
817.726
14 Kennistransfer en kennisnetwerk 15 Innovatie door kenniscirculatie 16 Cartesius institute 17 Bedrijfsgerichte actie techniek en scholing 18 HRM 2009 Totalen prioriteit 1
94.864.000
334 1 1 1
30 500.000 3.000.000
1.000.000
1.795.000 4.333.781
1.795.000 4.333.779
15
60 50 50
25
150
22.000.000 22.000.000
200
1
300
1
600
1
745
3.044.100
1
1.200.000
2.600.000
40 40 750 50 90 380
1
13
3.000.000
1
300
8 32.828.781 31.728.779
1
20
427.400
14
15 * 10 * 15 * 1 15 * 15 * 1 1
1
675.000
49,8%
Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen (in FTE)
1
1.201.000
47.238.231
Aantal samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en kennis-/ researchinstellingen
Aantal ondersteunde MKB-bedrijven
Aantal ondersteunde startende bedrijven en kleine bedrijven (< 5 jaar)
R&D investeringen publiek
R&D investeringen privaat
Beschikt bedrag
Aantal projecten gericht op stimulering van ondernemerschap
Budget
Aantal R&D projecten
Naam project
70
2.822
80 150
1
75 (10)*
1.580
tabel 5: projecten in prioriteit 1 conform beschikkingen
* Aantal bilaterale samenwerkingsverbanden is 75. Score conform EU-definitie is echter maximaal 1 samenwerkingsverband per project (Working Document 7, maart 2009). EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
20
3.1.2 Verwezenlijking van de doelstellingen en voortgangsanalyse 3.1.2.1 Informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit Omdat er in 2008 nog geen voortgangsrapportages zijn ontvangen, is de realisatie op indicatoren niet op te geven. Indicator Indicator 1: Aantal R&D projecten Indicator 2: Aantal projecten gericht op stimulering ondernemerschap Indicator 3: R&D investeringen privaat Indicator 4: R&D investeringen publiek Indicator 5: Aantal ondersteunde startende bedrijven en kleiner bedrijven < 5 jaar Indicator 6: Aantal ondersteunde MKB bedrijven Indicator 7: Aantal samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en kennis/ researchinstellingen Indicator 8: Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen
Prioriteit 1 Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel
2007 0* -* n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 -
2008 0 0 0 0 0 0 0 -
Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie
n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t.
0 0 0 0 0 0 0 0 0
….
2015
Totaal 0 20 projecten n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 € 20.000.000 n.v.t. 0 € 20.000.000 n.v.t. 0 60 ondersteunende bedrijven n.v.t. 0 1000 ondersteunde bedrijven n.v.t. 0 6 samenwerkingsverbanden n.v.t. 0 1500 FTE n.v.t.
Beschikt
% van doel
14
70%
8
nvt
€ 32.828.781
164%
€ 31.728.779
159%
70
117%
2.822
282%
10 *
167% *
1.580 fte
105%
tabel 6: indicatoren prioriteit 1
* Score conform EU-definitie uit Working Document 7 (concept, maart 2009) is 10, want “projecten gericht op samenwerking”. Aantal bilaterale samenwerkingsverbanden is 75.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
21
3.1.2.2 Kwalitatieve analyse In het verslagjaar 2008 is verreweg het merendeel van de projecten ingediend in prioriteit 1 van het OP- Noord. Per 31 december 2008 zijn binnen deze prioriteit 18 projecten beschikt. Hierbij ligt een zeer sterke nadruk op actielijn 1.A Versterking Kennispositie en Innovatiekracht. Verreweg het merendeel van de projecten valt onder deze actielijn. De actielijnen 1.B Kennisniveau MKB, 1.C Stimulering Ondernemerschap, 1.D Versterking arbeidsmarktinfrastructuur tellen tot heden weinig projecten. Het grote aantal beschikte projecten binnen prioriteit 1 heeft ertoe geleid dat op een groot deel van het budget binnen deze prioriteit reeds een beslag is gelegd. In 2008 is er een bedrag van € 47.238.231,- beschikt. Dit is ongeveer de helft van het beschikbare budget dat € 94.864.000,- bedraagt. De begrote effecten van de gedane investeringen overtreffen de verwachtingen. De gedefinieerde streefwaarden voor de indicatoren behorende bij prioriteit 1 zijn zonder uitzondering reeds behaald op basis van de beschikte projecten. Sommige waarden worden zelfs ver overschreden. Het gaat hier om voor het OP belangrijke indicatoren als R&D investeringen (publiek en privaat), het aantal ondersteunde mkb-bedrijven, het aantal samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en kennisinstellingen en het aantal gecreëerde arbeidsplaatsen. Uiteraard moet een slag om de arm worden gehouden als het gaat om interpretatie van de indicatoren en de werkelijke realisatie. Drie van de projecten binnen prioriteit 1 betreffen bedrijfsgerichte regelingen. Het gaat om de Noordelijke Innovatie OndersteuningsFaciliteit (NIOF), de InvesteringsPremieRegeling (IPR) en de Human Resource Management 2009-regeling (HRM+2009). De aanvrager voor deze projecten is SNN. De bedrijfsgerichte regelingen richten zich op het stimuleren van innovatieve projecten, op het stimuleren van bedrijvigheid in steunkaartgebieden en op professionalisering van personeelsmanagement binnen mkb-ondernemingen. Er zijn in 2008 254 projecten binnen de regelingen beschikt en er zit nog een groot aantal in de pijplijn. Met de beschikte projecten is een totaal subsidiebedrag gemoeid van circa € 9,5 miljoen, ten opzichte van het gereserveerde budget van € 25 miljoen (waarvan € 12,5 miljoen EFRO en € 12,5 miljoen publieke cofinanciering). Bijna 40% van het budget is daarmee in één jaar reeds beschikt, zodat zeker van een succes mag worden gesproken. Daarnaast hebben de drie provincies die in de regio vallen EFRO-middelen toegewezen gekregen voor de uitvoering van een Innovatief Actieprogramma. Hiermee worden innovatieve projecten binnen diverse thema’s ondersteund. Andere aanvragers zijn met name de kennis- en onderwijsinstellingen, bedrijven, intermediaire organisaties en stichtingen. Veel projecten bestaan op hun beurt weer uit samenwerkingsverbanden waar andere organisaties bij betrokken zijn. Binnen prioriteit 1 is er sprake van een grote diversiteit aan aanvragers, veel samenwerkingsverbanden en kennis spill-overs en een hoge kwaliteit van de beschikte projecten. Hierdoor wordt de vooraf gewenste verschuiving richting innovatie en kenniseconomie, zoals deze is geformuleerd in de Lissabon-strategie, optimaal gestimuleerd. Zowel de kwalitatieve als kwantitatieve voortgang van prioriteit 1 verloopt boven verwachting. Ongeveer de helft van de EFRO-middelen is in 2008 beschikt. De beoogde kwantitatieve resultaten, meetbaar aan de hand van de scores op zeven verschillende indicatoren, zijn bijna allemaal al ruimschoots gerealiseerd. Op basis van de recente instructie van de Europese Commissie inzake de definiëring van indicatoren (Working Document 7, concept, EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
22
maart 2009) worden projecten in 2009 opnieuw bekeken en worden indicator-waardes mogelijk herzien. In hoofdstuk 2 zijn de scores op de indicator ‘aantal samenwerkingsverbanden’ hierop al aangepast. Het gaat hier wel om ex-ante beoordelingen van de projecten. Definitieve conclusies mogen pas getrokken worden na de ex-post daadwerkelijk gerealiseerde scores, maar op dit moment lijkt er geen twijfel over mogelijk dat de kwantitatieve doelstellingen van het programma gehaald gaan worden. De kwalitatieve voortgang sluit aan op de kwantitatieve voortgang. De begrote scores op de indicatoren laten zien dat de EFRO-middelen goed geïnvesteerd zijn. De grote diversiteit aan aanvragers en de vele samenwerkingsverbanden garanderen dat het geld breed geïnvesteerd wordt. Dit genereert enerzijds kennis spill-overs en grote multiplier effecten waardoor de EFRO-middelen een echte aanjager voor de Noord-Nederlandse economie zijn.
3.1.3 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen In het verslagjaar zijn gezien het voornoemde ook nog geen belangrijke problemen bij de uitvoering van prioriteit 1 geconstateerd.
3.2
Prioriteit 2 ‘Attractieve regio’s’
3.2.1 Verslag van uitvoering in 2008
19 Delfsail 2009 Totalen prioriteit 2
125.000 33.880.000
125.000
Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen (in FTE)
Aantal projecten gericht op milieu (inclusief externe veiligheid en luchtkwaliteit)
Aantal hectare bedrijfsterreinen gemoderniseerd
Beschikt bedrag
Aantal projecten gericht op verbetering bereikbaarheid
Budget
Aantal toeristisch-recreatieve projecten
Naam project
Aantal projecten gericht op verbetering van natuur, landschap of cultureel erfgoed
Noord-Nederland zet met prioriteit 2 vooral in op haar economische kernzones, oftewel de gebieden rond de grote en middelgrote steden. In hoofdstuk 0 is reeds een kaartbeeld opgenomen, waarin de kernzones globaal zijn aangegeven. De exacte begrenzing van de kernzones wordt op basis van gemeentegrenzen vastgelegd in het toetsingskader. Juist binnen deze kernzones is sprake van een sterke wederzijdse afhankelijkheid en samenhang tussen de steden en het omliggende landelijke gebied. Deze prioriteit richt zich op flankerende activiteiten die het economisch functioneren van deze gebieden – en daarmee geheel Noord-Nederland – een impuls geven. Aandacht gaat uit naar de aantrekkingskracht van het landelijk gebied, de bereikbaarheid van de kernzones en de daarbinnen gelegen steden alsmede opwaardering van bestaande bedrijfslocaties.
1 0,4%
0
1
56 0
0
0
56
tabel 7: projecten in prioriteit 2 conform beschikkingen
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
23
3.2.2 Verwezenlijking van de doelstellingen en voortgangsanalyse 3.2.2.1 Informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit Omdat er in 2008 nog geen voortgangsrapportages zijn ontvangen, is de realisatie op indicatoren niet op te geven. Indicator Indicator 1: Aantal projecten gericht op verbetering van natuur, landschap of cultureel erfgoed Indicator 2: Aantal toeristisch-recreatieve projecten Indicator 3: Aantal projecten gericht op verbetering bereikbaarheid Indicator 4: Aantal hectare bedrijfsterreinen gemoderniseerd Indicator 5: Aantal projecten gericht op milieu (incl. externe veiligheid en luchtkwaliteit) Indicator 6: Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen
Prioriteit 2 Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie
2007 0* -* n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t. 0 n.v.t.
2008 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
….
2015
Totaal 0 3 projecten n.v.t. 0 6 projecten n.v.t. 0 6 projecten n.v.t. 0 150 ha n.v.t. 0 3 projecten n.v.t. 0 500 FTE n.v.t.
tabel 8: indicatoren prioriteit 2
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
24
Beschikt
% van doel
0
0%
1
17%
0
0%
0
0%
0
0%
56 fte
11%
3.2.2.2 Kwalitatieve analyse In het verslagjaar 2008 is in prioriteit 2 van het OP- Noord slechts één project beschikt. Het gaat om het project Delfsail, een groots watersportevenement dat als enorme toeristische trekpleister met internationale uitstraling in de regio fungeert.
Project Delfsail 2009, www.delfsail.nl
Gezien het feit dat er binnen prioriteit 2 pas één project is beschikt, is het geen verrassing dat de realisatie van de streefwaarden voor deze prioriteiten vooralsnog sterk achterblijft. Alleen het aantal gerealiseerde toeristisch recreatieve projecten en het aantal gecreëerde arbeidsplaatsen ligt redelijk op schema. Dit ene project levert dus wel een goede bijdrage aan deze beide indicatoren. Vanzelfsprekend blijft ook de financiële realisatie van prioriteit 2 achter. Tot en met 2008 is slechts € 125.000,- van het totale budget van € 33.880.000,beschikt. Gezien de pijplijn is het een gerechtvaardigde verwachting dat begin 2009 meer projecten tot stand zullen komen. Het programmamanagement heeft de programmapartners opgeroepen goede projecten aan te melden. Een aantal projecten is reeds onderwerp van overleg en vordert in de procedures. Concluderend kunnen we stellen dat er vooralsnog te weinig beroep is gedaan op de middelen die beschikbaar zijn binnen prioriteit 2. Hierdoor is het moeilijk een goede kwalitatieve analyse te geven.
3.2.3 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen In het verslagjaar zijn gezien het voornoemde ook nog geen belangrijke problemen bij de uitvoering van prioriteit 2 geconstateerd.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
25
3.3
Prioriteit 3 ‘Attractieve steden’
3.3.1 Verslag van de uitvoering in 2008 Onder de prioriteit ‘attractieve steden’ moeten de juiste randvoorwaarden worden gecreëerd, waarbinnen het innovatieve vermogen van steden tot bloei kan komen. Anders gezegd: de kenniseconomie gedijt alleen in een aantrekkelijk ondernemingsklimaat. De kwaliteit van de omgeving is daarbij een belangrijke factor. De inzet van de Europese structuurfondsen moet daarom ook gebruikt worden voor investeringen in een aantrekkelijk woon- en werkklimaat, om bij te dragen aan economische groei, innovatie en werkgelegenheid. Indien mogelijk en wenselijk streeft het Noorden daarbij naar de inzet van aanvullende Europese financiering, naast de EFRO-middelen. Om het regionale innovatievermogen in geheel Noord-Nederland te kunnen stimuleren en daarmee de concurrentiekracht te vergroten, zijn aantrekkelijke steden een noodzakelijke voorwaarde; zowel in hun functie als werklocatie als in hun functie van woonplaats.
Project Stadsmarketing Leeuwarden, www.expeditieleeuwarden.nl
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
26
20 Investeringsprogramma AquaZoo Friesland 21 Stadsmarketing Leeuwarden Totalen prioriteit 3
1.750.000
2.624.912
Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen (in FTE)
Aantal gevestigde dan wel nieuwe bedrijven op gemoderniseerde bedrijfslocaties
Aantal hectare bedrijfslocatie gemoderniseerd
Aantal te vestigen bedrijven op nieuwe bedrijfslocaties
Aantal hectare nieuwe bedrijfslocatie
1
874.912 33.880.000
Aantal gerenoveerde of nieuwe stedelijke voorzieningen
Beschikt bedrag
Aantal projecten gericht op participatie, leefbaarheid en sociale activering
Budget
Aantal projecten gericht op ondernemerschap, stads-/wijkeconomie
Naam project
15
1
3
1
7,7%
1
0
0
0
0
0
18
tabel 9: projecten in prioriteit 3 conform beschikkingen
3.3.2 Verwezenlijking van de doelstellingen en voortgangsanalyse 3.3.2.1 Informatie over de materiële en financiële voortgang van de prioriteit Omdat er in 2008 nog geen voortgangsrapportages zijn ontvangen, is de realisatie op indicoren niet op te geven. Indicatoren Indicator 1: Aantal projecten gericht op ondernemerschap, stads- / wijkeconomie Indicator 2: Aantal projecten gericht op participatie, leefbaardheid of sociale activering
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
Prioriteit 3 Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie
2007 0* -* n.v.t. 0* -* n.v.t.
2008 0 0 0 0
….
2015
Totaal 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t.
27
Beschikt
% van doel
1
nvt
1
nvt
Indicator 3: Aantal gerenoveerde of nieuwe stedelijke voorzieningen Indicator 4: Aantal hectare nieuwe bedrijfslocatie Indicator 5: Aantal te vestigen bedrijven op nieuwe bedrijfslocaties Indicator 6: Aantal ha bedrijfslocatie gemoderniseerd Indicator 7: Aantal gevestigde dan wel nieuwe bedrijven op gemoderniseerde locaties Indicator 8: Aantal bruto gecreëerde arbeidsplaatsen
Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie Resultaat Doel Uitgangsituatie
0* -* n.v.t. 0* -* n.v.t. 0* -* n.v.t. 0 n.v.t. 0* -* n.v.t. 0 n.v.t.
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 5 n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 150 ha n.v.t. 0 nvt; niet in OP, later toegevoegd n.v.t. 0 500 FTE n.v.t.
tabel 10 indicatoren prioriteit 3
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
28
0
0%
0
nvt
0
nvt
0
0%
0
nvt
18
4%
3.3.2.2 Kwalitatieve analyse In het verslagjaar 2008 zijn in prioriteit 3 van het OP-Noord twee projecten beschikt. Dit zijn de projecten ‘Investeringsprogramma AquaZoo Friesland’ en ‘Stadsmarketing Leeuwarden’. Voor prioriteit 3 blijft de realisatie van de streefwaarden en financiële begroting ook achter. De gekwantificeerde doelstellingen zijn voorzichtig geformuleerd in relatie tot de verleende subsidie. Dit is dan ook een aandachtspunt binnen prioriteit 3. In 2008 is er binnen prioriteit 3, € 2.624.912,- beschikt. Dit is 7,7% van het totale budget voor deze prioriteit dat € 33.880.000,- bedraagt. De financiële voortgang ligt hiermee achter op schema. Er zitten echter relatief veel projecten in prioriteit 3 in de pijplijn. Dit biedt een goed perspectief voor 2009. De verwachting is dat de achterblijvende financiële voortgang snel weer op schema zal liggen. Tot slot is het van belang dat de projecten binnen prioriteit 3 goed getoetst worden op hun bijdrage aan de realisatie van de doelstellingen van het OP. Op deze manier blijft de kwaliteit binnen de prioriteit gewaarborgd. Bovendien wordt er zo voor gezorgd dat de realisatie van de gekwantificeerde streefwaarden hand in hand gaat met de realisatie van de financiële doelstellingen.
3.3.3 Geconstateerde uitvoeringsproblemen en gekozen oplossingsmaatregelen In het verslagjaar zijn gezien het voornoemde ook nog geen belangrijke problemen bij de uitvoering van prioriteit 3 geconstateerd.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
29
4.
EFRO/CF-programma’s: grote projecten
In hoofdstuk 4 zullen (indien van toepassing) grote projecten nader worden belicht. In het OP Noord zijn grote projecten aan de orde voor verslagjaar 2008. Er zijn voor OP Noord geen grote projecten voorzien.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
30
5.
Technische bijstand
De uitvoering van Europese programma’s vraagt een bijzondere inzet op het gebied van beheer en begeleiding. Besluitvorming door bestuurders via een Stuurgroep of Comité van Toezicht moet worden ondersteund door een deskundig apparaat dat verantwoordelijk is voor alle uitvoerende programmabeheer activiteiten. Binnen het programma wordt hierin voorzien door de prioriteit Technische Bijstand. Deze prioriteit richt zich hoofdzakelijk op de beheersmatige activiteiten die in het kader van het programmamanagement moeten worden uitgevoerd. Hieronder valt de inzet voor begeleiding van projecten in het proces van intake tot besluitvorming, voor financiële administratie en beheer, ondersteuning van de bestuurlijke structuur en overige secretariaatswerkzaamheden. Andere activiteiten hebben betrekking op informatievoorziening en publiciteit, evaluatie, onderzoek en de aanschaf van hard- en software voor management, monitoring en evaluatie. Voorbeelden van projectcategorieën: ° Inhoudelijk, financieel en administratief beheer programma; ° Ontwikkeling/aanschaf monitoringsysteem; ° Evaluatie en onderzoek; ° Promotie en publiciteit. Het Comité van Toezicht heeft in juni 2008 de begroting voor deze uitvoeringskosten goedgekeurd. In lijn met artikel 46, lid 1a, van Verordening (EG) Nr. 1083/2006 is 4% van het totale budget van dit programma gereserveerd voor de prioriteit ‘Technische Bijstand’. In absolute termen is dit € 6.776.000 aan EFRO-middelen. Dit bedrag dekt 50% van de begrote uitvoeringskosten; cofinanciering ad € 6.776.000 wordt ingebracht uit de rijkscofinanciering, de drie provincies, de betrokken gemeenten en SNN zelf. De Technische Bijstand betreft de gehele programmaperiode 2007-2013 met een uitloop van twee jaar voor uitvoering en afwikkeling. De totale periode waarop Technische Bijstand betrekking heeft, loopt derhalve van 2007 tot 2015; in totaal negen jaar. Na de totstandkoming van het programma en de organisatorische indeling in 2007, is in 2008 doorgewerkt aan de benodigde randvoorwaarden en faciliteiten. De uitwerking van de administratieve organisatie en procedures voor interne controle (AO/IC), in afstemming met de landelijke auditautoriteit, heeft veel aandacht opgeëist. De beschrijving van de systemen is tijdig aan de Europese Commissie aangeboden ter aanvaarding. De Commissie heeft gereageerd, waarna in het begin van 2009 de laatste aanpassingen zijn gedaan. Een ander omvangrijk traject in 2008 is de bouw en implementatie van het projectmanagementsysteem Koers Data. De bouw wordt in het voorjaar van 2009 afgerond. Hiermee zal OP Noord digitaal zijn aangesloten op de landelijke Monitor Structuurfondsen (MSF). Deze is in opdracht van het ministerie van Economische Zaken gebouwd en heeft als doel de financiële informatie omtrent de vier operationele programma’s, waaronder de betaalaanvragen, te certificeren en door te geleiden naar het SFC systeem van de Europese Commissie (System for Fund Management in the European Community). De Werkgroep Programmabeheer heeft tot doel acties te volgen en te ontwikkelen om de uitvoering van het programma beter te laten verlopen. De werkgroep coördineert en stuurt de uitvoering van de programma’s. Naast de inhoudelijke taken (benutting prioriteiten 1, 2 en 3) behoren hiertoe onder andere de onderwerpen evaluatie, communicatie en verslaglegging.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
31
Doorlopende activiteiten betreffen het toepassen en actualiseren van procedures, het Toetsingskader, de aanvraagformulieren, checklists en de administratieve organisatie. De kosten van deze technische bijstand zijn uiteraard geadministreerd, maar nog niet opgenomen in enige betaalaanvraag aan de Europese Commissie. Daarom zijn deze inspanningen cijfermatig niet vermeld. In 2008 is van de Europese Commissie een tweede voorschot werkkapitaal ontvangen ter grootte van € 5.082.000 (3% van de totaal toegekende EFRO- bijdrage). In 2007 was reeds € 3.388.000 (2%) ontvangen. Van dit werkkapitaal zijn nog geen betalingen verricht aan eindbegunstigden. Rentebaten over dit project zullen ten behoeve van het OP Noord worden ingezet.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
32
6.
Voorlichting en publiciteit
In dit hoofdstuk worden de voorlichting- en publiciteitsmaatregelen in het kader van het OP Noord belicht. Het SNN heeft als managementautoriteit de verantwoordelijkheid om invulling te geven aan de eisen die de Europese Commissie in haar Kaderverordening en Uitvoeringsverordening stelt op het gebied van promotie en publiciteit. Doelstelling is informatieverstrekking om doelgroepen bekend te maken met het OP Noord en draagvlak te genereren alsmede een groter publiek bewustzijn te creëren van de activiteiten binnen het OP Noord en de bijdrage van de Europese Unie. Met het oog op het laatste stelt het SNN zich als doel de resultaten die voortvloeien uit de uitvoering van het OP Noord en projecten daarbinnen breed te verspreiden. Daarmee worden niet alleen de resultaten zichtbaar voor een breder publiek, maar ook de bijdrage die de Europese Unie levert op het terrein van regionale ontwikkeling. De taken op het gebied van promotie en publiciteit worden uitgevoerd door het programmasecretariaat dat wordt ingevuld door het SNN. Zij heeft namens de managementautoriteit van het OP Noord zorg gedragen voor het opstellen van een communicatieplan. Hierin zijn de doelstellingen en activiteiten vastgelegd. Dit communicatieplan is - volgens artikel 3 (EG) Nr. 1828/2006 - binnen vier maanden na vaststelling van het OP Noord toegezonden aan de Europese Commissie. Het communicatieplan volgt de bepalingen zoals vastgelegd Uitvoeringsverordening en bevat de volgende onderdelen: • • • • •
in
de
Kader-
en
Beschrijving van de doelstellingen en de doelgroepen; Beschrijving van de communicatiestrategie en de maatregelen die daaronder worden voorzien; Het budget dat wordt voorzien voor promotie en publiciteit (te financieren vanuit Technische Bijstand); Taken en verantwoordelijkheden; Wijze van evaluatie van de maatregelen op het gebied van promotie en publiciteit.
Onderhavig wordt conform artikel 4 van Verordening (EG) 1828/2006 informatie verschaft over het communicatieplan en de stand van de uitvoering ervan in het verslagjaar 2008, aan de hand van de uitgevoerde publiciteits- en voorlichtingsmaatregelen en de gebruikte communicatiemiddelen. De belangrijkste communicatieontwikkelingen en -activiteiten in 2008 waren: •
Bijdragen in het nieuwe SNN Magazine Noord NL, waarbij aan de diverse aspecten van het OP EFRO aandacht is besteed, onder meer door middel van een interview met twee leden van het Comité van Toezicht;
•
Informatieverstrekking via de website van het SNN over projecten en gebeurtenissen in het kader van het OP EFRO;
•
Deelname aan Regio Stars 2009 (the awards for innovative projects) in het kader van het initiatief van de Europese Commissie, ‘Regions for economic change’. Het SNN heeft hiervoor het project van Astron / LOFAR ingediend. Het project heeft in de betreffende categorie de shortlist gehaald en is gepresenteerd in een bijeenkomst in maart 2009 te Brussel. Bij deze bijeenkomst hoort een Europa-brede publicatie van de genomineerde projecten. Helaas is geen Regio Star-award gewonnen.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
33
•
In oktober 2008 is in Groningen in het kader van een bijeenkomst van het Energy Valley platform aandacht gegeven aan het OP EFRO door een van de leden van het Comité van Toezicht, de heer dr. Koos Duppen. De heer Duppen ging in zijn presentatie in op Noord-Nederland als Europese energieregio en betrok daarbij de beschikbaarheid van de Europese structuurfondsen; o
foto: de heer Koos Duppen (oktober 2008)
•
In december 2008 is in Eernewoude een evenement georganiseerd in het kader van het OP EFRO. Dit event was in het bijzonder gericht op het verstrekken van informatie over het OP EFRO ten behoeve van maatregelen, die genomen worden ter bevordering van een aantrekkelijk landelijk gebied en ter stimulering van de sector agribusiness. Mevrouw Lily Jacobs, lid van het Europees Parlement, sprak in het plenaire deel van de bijeenkomst over het Europese plattelandsbeleid. In workshops werd aan de hand van concrete projecten informatie verstrekt over de mogelijkheden van het EFRO;
•
Met het oog op beide hierboven genoemde bijeenkomsten en andere gelegenheden is een brochure over het OP EFRO samengesteld. Deze brochure wordt door SNN en de programmapartners gebruikt voor het uitdragen van de EFRO-mogelijkheden. De brochure is reeds eerder overhandigd aan de Europese Commissie.
Daarnaast is op 9 mei aandacht geschonken aan de Dag van Europa en is in de vergadering van het Comité van Toezicht in december het jaarprogramma 2009 vastgesteld. Hierin is opgenomen dat er in 2009 een Plan de Campagne OP EFRO Noord zal worden uitgevoerd. Deze campagne, ‘Blij met Europa’, omvat onder andere een ‘Europa Kijkdag’. Op deze dag hebben de inwoners van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe de mogelijkheid kennis te maken met een aantal mooie en spraakmakende projecten in Noord-Nederland. Deze projecten zijn tot stand gekomen met subsidies uit het OP EFRO.
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
34
Bijlagen
Bijlage A
Categorisering van de EFRO subsidie
Tabel A1: Indeling naar onderwerp van het project
TABEL 1: Code
Target Landsdeel Noord-Nederland
CODES VOOR DE DIMENSIE PRIORITAIR THEMA Prioritair thema
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
Onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO), innovatie en ondernemerschap OTO-activiteiten in onderzoekcentra
€
OTO-infrastructuur (onder meer installatie, instrumentarium en snelle computernetwerken tussen onderzoekcentra) en expertisecentra voor een bepaalde technologie Technologieoverdracht en verbetering van samenwerkingsnetwerken tussen kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s), tussen deze ondernemingen en andere ondernemingen en universiteiten, alle soorten postsecundaire onderwijsinstellingen, regionale overheden, onderzoekcentra en wetenschappelijke en technologische centra (wetenschaps- en technologieparken, technopoles, enz.) Steun voor OTO, met name in KMO's (mkb) (onder meer door toegang tot OTOdiensten in onderzoekcentra)
€
Geavanceerde ondersteunende diensten voor bedrijven en bedrijfsgroepen
€
Steun voor KMO's (mkb) ter bevordering van milieuvriendelijke producten en productieprocessen (invoering van een doeltreffend milieubeheerssysteem, vaststelling en toepassing van technologieën ter voorkoming van milieuverontreiniging, integratie van schone technologieën in bedrijfsproductie) Investeringen in ondernemingen die rechtstreeks betrokken zijn bij onderzoek en innovatie (innovatietechnologieën, oprichting van nieuwe ondernemingen door universiteiten, bestaande OTO-centra en ondernemingen, enz.)
€
08
Andere investeringen in ondernemingen
€
09
Andere maatregelen ter stimulering van onderzoek en innovatie en ondernemerschap in KMO's (mkb)
€
01 02
03
04 05 06
07
6.776.000
€
6.776.000
€
16.940.000
€
2.712.355
6.776.000
€
6.050.000
1.694.000
€
3.388.000
€
6.776.000
€
16.940.000
€
16.940.000
€
1.694.000
€
€
€
€
Informatiemaatschappij 11
Informatie- en communicatietechnologie (toegang, veiligheid, interoperabiliteit, risicopreventie, onderzoek, innovatie, e-inhoud, enz.)
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
3.044.100
€
35
17.980.008
TABEL 1: 13 14 15
Target Landsdeel Noord-Nederland
CODES VOOR DE DIMENSIE PRIORITAIR THEMA Diensten en toepassingen voor de burger (e-gezondheid, e-overheid, e-leren, einsluiting, enz.) Diensten en toepassingen voor KMO's (mkb) (e-handel, onderwijs en opleiding, netwerken, enz.) Andere maatregelen voor betere toegang tot en efficiënt gebruik van ICT door KMO's (mkb)
€ € €
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
847.000
€
1.694.000
€
1.694.000
€
Vervoer Spoorwegen
€
847.000
€
Regionale/lokale wegen
€
847.000
€
Fietspaden
€
1.694.000
€
Stadsvervoer
€
847.000
€
26
Multimodaal vervoer
€
847.000
€
28
Intelligente vervoersystemen
€
3.388.000
€
Energie
€
Gas research and sustainability program
€
0
€
Duurzame energie: wind
€
677.600
€
Duurzame energie: zon
€
677.600
€
Duurzame energie: biomassa
€
677.600
€
42
Duurzame energie: waterkracht, geothermisch en andere
€
677.600
€
43
Energie-efficiëntie, warmtekrachtkoppeling en energiebeheer
€
677.600
€
Drink- en industriewaterbeheer
€
847.000
€
Waterbehandeling (afvalwater)
€
423.500
€
Luchtkwaliteit
€
423.500
€
Sanering van bedrijfsterreinen en verontreinigde grond
€
4.235.000
€
Bevordering van biodiversiteit en natuurbescherming (waaronder Natura 2000)
€
1.694.000
€
Bevordering van schoon stadsvervoer
€
847.000
€
Andere maatregelen ter bescherming van het milieu en ter voorkoming van risico’s
€
1.694.000
€
16 23 24 25
35 39 40 41
€
Milieubescherming en risicopreventie 44 46 47 50 51 52 54
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
36
10.000.000
TABEL 1:
Target Landsdeel Noord-Nederland
CODES VOOR DE DIMENSIE PRIORITAIR THEMA
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
Toerisme 55 56 57
Bevordering van de natuurlijke rijkdom
€
1.694.000
€
Bescherming en ontwikkeling van natuurlijk erfgoed
€
3.388.000
€
Andere bijstand ter verbetering van de toeristische dienstverlening
€
5.082.000
€
Bescherming en behoud van het culturele erfgoed
€
1.694.000
€
Ontwikkeling van culturele infrastructuur
€
3.388.000
€
Andere bijstand ter verbetering van de culturele dienstverlening
€
3.388.000
€
Geïntegreerde projecten voor stads- en plattelandsvernieuwing
€
16.940.000
€
Verbetering van het aanpassingsvermogen van werknemers, bedrijven, ondernemingen en ondernemers Ontwikkeling van systemen en strategieën voor levenslang leren bij bedrijven; opleiding en diensten voor werknemers om hun aanpassingsvermogen te vergroten; bevordering van ondernemerschap en innovatie
€ 847.000
€
Ontwerp en verspreiding van innoverende en productievere Werkorganisatiemethoden
€
0
€
847.000
€
Cultuur 58 59 60
Stads- of plattelandsvernieuwing 61
62 63
64
Ontwikkeling van specifieke diensten voor werkgelegenheid, opleiding en ondersteuning in verband met de herstructurering van sectoren en bedrijven, en ontwikkeling van systemen om in te spelen op economische veranderingen en toekomstige eisen qua banen en vaardigheden
€
Betere toegang tot werkgelegenheid en duurzaamheid Modernisering en versterking van arbeidsmarktinstanties
€
847.000
€
Toepassing van actieve en preventieve maatregelen op de arbeidsmarkt
€
847.000
€
68
Steun voor zelfstandigen en het starten van ondernemingen
€
1.694.000
€
€
69
Maatregelen voor meer toegang tot de werkgelegenheid en meer duurzame arbeidsparticipatie en meer vrouwen op de arbeidsmarkt om de genderkloof op de arbeidsmarkt te verkleinen, en om werk en privéleven te combineren, zoals het toegankelijker maken van kinderopvang en van zorg voor afhankelijke personen
847.000
€
65 66
Verbetering van het menselijk kapitaal
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
37
2.749.912
TABEL 1: 72
73
Target Landsdeel Noord-Nederland
CODES VOOR DE DIMENSIE PRIORITAIR THEMA Ontwerp, invoering en toepassing van hervormingen in onderwijs- en opleidingssystemen teneinde de inzetbaarheid te ontwikkelen, de arbeidsmarktrelevantie van initieel onderwijs en beroepsonderwijs alsook initiële opleiding en beroepsopleiding te verbeteren, en de vaardigheden van opleiders bij te scholen met het oog op innovatie en een kenniseconomie Maatregelen voor een grotere deelname aan onderwijs en opleiding in elke levensfase, o.a. via maatregelen om vroegtijdig schoolverlaten en de seksesegregatie van vakgebieden terug te dringen, en de toegang tot en de kwaliteit van initieel onderwijs, beroepsonderwijs en tertiair onderwijs en initiële opleiding, beroepsopleiding en tertiaire opleiding te vergemakkelijken
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
€ 847.000
€
847.000
€
5.082.000
€
4.243.881
2.202.407
€
€ 74
Ontwikkeling van menselijk potentieel op het gebied van onderzoek en innovatie, met name via onderwijs en opleiding op postuniversitair niveau voor onderzoekers en via netwerkactiviteiten tussen universiteiten, onderzoekcentra en bedrijven Investeringen in de sociale infrastructuur
75 79
Onderwijsinfrastructuur
€
847.000
€
Andere sociale infrastructuur
€
847.000
€
1.694.000
€
Stimulering van hervormingen op het gebied van werkgelegenheid en integratie 80
Bevordering van partnerschappen, pacten en initiatieven via netwerkvorming van de betrokken belanghebbenden
€ 1.005.480
Technische bijstand 85 86
Voorbereiding, uitvoering, toezicht en inspectie
€
5.929.000
€
Evaluatie en studies; informatie en communicatie
€
847.000
€
€
169.400.000
€
TOTAAL tabel A1: categorisering naar onderwerp
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
38
49.988.143
Tabel A2: Indeling naar financieringsvorm
TABEL 2:
Target Landsdeel Noord-Nederland
CODES VOOR DE DIMENSIE FINANCIERINGSVORM
Code
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
Financieringsvorm Niet-terugvorderbare hulp
€
02 03 04
01
162.624.000
€
49.988.143
Hulp (lening, rentesubsidie, garanties)
€
1.694.000
€
0
Risicokapitaal (participatie, risicokapitaalfonds)
€
5.082.000
€
0
Andere financieringsvormen
€
0
€
0
169.400.000
€
49.988.143
Totaal tabel A2 : categorisering naar financieringsvorm
€
Tabel A3: Indeling naar gebiedsdeel
TABEL 3:
Target Landsdeel Noord-Nederland
CODES VOOR DE TERRITORIALE DIMENSIE
Code
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
Soort gebied €
05
Stedelijk Plattelandsgebieden (andere dan bergen, eilanden of dun, dan wel zeer dun bevolkte gebieden)
nvt
Gehele regio Noord-Nederland (bedrijfsgerichte regelingen e.d.)
€
0
€
22.649.131
€
169.400.000
€
49.988.143
01
Totaal tabel A3: categorisering naar gebiedsdeel
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
84.700.000
€
€
27.339.012
€ 84.700.000
39
0
Tabel A4: Indeling naar plaats van uitvoering
TABEL 4:
CODES VOOR DE DIMENSIE PLAATS VAN UITVOERING
Code
Plaats van uitvoering
Target Landsdeel Noord-Nederland
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
NL111
Provincie Groningen Oost-Groningen
€
€
NL112
Delfzijl en omgeving
€
€
125.000
NL113
Overig Groningen
€
€
26.253.889
NL121
Provincie Fryslân Noord-Fryslân
€
€
7.369.919
NL122
Zuidwest-Fryslân
€
€
NL123
Zuidoost-Fryslan
€
€
NL131
Provincie Drenthe Noord-Drenthe
€
€
3.000.000
NL132
Zuidoost-Drenthe
€
€
1.005.480
NL133
Zuidwest-Drenthe
€
€
Gehele regio Noord-Nederland
€
€
11.806.455
€
€
49.988.143
NL1
Totaal tabel A4: categorisering naar plaats van uitvoering
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
169.400.000
40
427.400
Tabel A5: Indeling naar economische activiteit
TABEL5: Code
CODES VOOR DE DIMENSIE ECONOMISCHE ACTIVITEIT
Target Landsdeel Noord-Nederland
Realisatie Landsdeel Noord-Nederland
00
Economische activiteit Niet van toepassing
€
€
11.905.081
01
Landbouw, jacht en bosbouw
€
€
4.243.881
02
Visserij
€
€
03
Vervaardiging van voedingsmiddelen en dranken
€
€
04
Vervaardiging van textiel en textielproducten
€
€
05
Vervaardiging van transportmiddelen
€
€
06
Niet nader genoemde be- en verwerkende industrie
€
€
07
Winning van energiehoudende delfstoffen
€
€
08
Productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en warm water
€
€
09
Winning, zuivering en distributie van water
€
€
10
Post en telecommunicatie
€
€
11
Vervoer
€
€
12
Bouwnijverheid
€
€
13
Groothandel en detailhandel
€
€
14
Hotels en restaurants
€
€
15
Financiële instellingen
€
€
16
Onroerend goed, verhuur en zakelijke dienstverlening
€
€
17
Openbaar bestuur
€
€
18
Onderwijs
€
€
19
Gezondheidszorg
€
€
20
€
€
21
Gemeenschapsvoorzieningen en sociaal-culturele en persoonlijke diensten Activiteiten in verband met het milieu
€
€
22
Andere niet nader genoemde diensten
€
€
18.438.630
€
€
49.988.143
Totaal tabel A5: categorisering naar economische activiteit
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
10.448.232
125.000
2.202.407
2.624.912
169.400.000
41
Bijlage B
Cumulatieve uitsplitsing van toewijzingen van de subsidie per categorie
Dimensie 1 Prioritair thema
Dimensie 2 Financieringsvorm
Dimensie 3 Gebied
Dimensie 4 Economische activiteit
Dimensie 5 Plaats van uitvoering
1 3 3 3 4 4 9 9 9 9 9 35 57 57 74 75 75 80
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1
22 0 0 22 0 0 22 0 0 22 8 8 11 20 1 18 18 22
1 1 1 1 1 131 113 113 1 121 113 113 112 121 113 121 111 133
tabel B1: cumulatieve uitsplitsing
EFRO Doelstelling 2 OP Noord-Nederland, jaarverslag 2008
42
Beschikt bedrag 3.044.100 836.355 1.201.000 675.000 3.050.000 3.000.000 10.744.050 817.726 3.000.000 2.970.000 448.232 10.000.000 125.000 2.624.912 4.243.881 1.775.007 427.400 1.005.480 49.988.143