• Opera Viva presenteert vernieuwend muziektheater • Groene Hart Orkest op tournee met jonge solisten • Gemeentelijke projecten: de waterlinie is hot!
Nieuwsbrief van de Unie van Vestingsteden van de Oude Hollandse Waterlinie Nr. 25 september 2015
Met dank aan de sponsoren! De Prinsenmaand is mogelijk gemaakt door financiele bijdragen van de provincie ZuidHolland, vestingsteden, diverse culturele fondsen, particulieren en het bedrijfsleven. Verder verleenden het Orkest van het Groene Hart, Kunstencentrum Het Klooster in Woerden, Opera Viva en Stichting Voice Actually hun medewerking. Alle sponsoren en betrokken instelingen onze hartelijke dank!
2
September: Nazomerfestival in de vestingsteden Het is dit jaar precies 200 jaar geleden dat de Oude Hollandse Waterlinie (1672-1815) werd opgeheven en plaats maakte voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Om dit te vieren openen de vestingsteden van de Oude Hollandse Waterlinie in september hun poorten en sluizen voor het publiek. De Stichting Groene Hart organiseert dit festival in samenwerking met de Unie van Vestingsteden in de volgende vestingsteden: Naarden, Weesp, Nieuwkoop, Woerden, Bodegraven, Schoonhoven, Haastrecht, Oudewater, Nieuwpoort, Leerdam en Gorinchem.
Opera’s en concerten Op het programma staan o.m.: • Mini opera De Waterprins – ode aan de Waterlinie Deze muzikale voorstelling vertelt het verhaal van een personage dat langs de waterlinie loopt en op zijn reis allerlei bijzondere mensen ontmoet. Een opera 2.0 met muziek van Bach tot Beyoncé! • Prinsenconcerten door het Groene Hart Orkest o.l.v. dirigent Jim Benjamin Roodnat In diverse kerken geeft het Groene Hart Orkest concerten onder leiding van dirigent Jim Benjamin Roodnat. Met muziek uit de tijd van de Waterlinie van o.m. Händel, Bach en Haydn.
Straatfestivals met Leger en Trompetter Verder zijn er stadswandelingen in Nieuwpoort, Haastrecht en Leerdam. Diverse straatfestivals met muzikale optredens, het Leger langs de Linie
en (kinder) activiteiten. Naast de vele voorstellingen en andere activiteiten trekken de Prins en zijn gevolg ook weer langs de vestingsteden.
Prinsentoertocht en expositie Op 12 september gaat prins Willem III in een oldtimer dubbeldekker bus op toertocht langs bijzondere plekken en vestingsteden van de Oude Hollandse Waterlinie. Verder draait in de bibliotheek van Weesp en - vanaf 3 oktober in het Vestingmuseum Naarden de expositie ‘Het geheim van de Prins’.
Les Tantes Deviantes Op 12 september (Open Monumentendag) treden er artiesten op bijzondere locaties in Gorinchem op. Ontmoet Les Tantes Deviantes, een vrolijke ontmoeting met twee kibbelende, tegendraadse, hoogbepruikte en breedgehoepelde zusters uit de Gouden Eeuw. Daarnaast zijn er optredens van de Speelluy van Boreft met 17e-eeuwse live muziek. Op 26 september is het slotfestival in Schoonhoven buiten de Veerpoort. Hier kunt u genieten van optredens van de Trompetter van de Prins, de Nieuwpoortse fanfare Kunst na Arbeid en een steltenloper, en natuurlijk maakt prins Willem III zijn entree. Voor meer informatie zie:
www.ontdekdewaterlinie.nl
3
Opera Viva presenteert vernieuwend muziektheater De Waterprins reist langs dorpen en steden van de Oude Hollandse Waterlinie. Hij komt daar in aanraking met allerlei uitzonderlijke personages: een grappige Italiaanse barbier, een hartstochtelijke Franse soldaat, een dronken kaashandelaar, zwervers, joggers … en een prachtige vrouw: de liefde van zijn leven. In zijn reis door de tijd volgen wij de Waterprins op zijn weg langs de Waterlinie tot aan Muiden en de Zuiderzee … Hier komt zijn reis tot een verrassende ontknoping! Een muzikale voorstelling met een wervelende combinatie van zang, muziek en theater voor jong en oud! Levendig, ontroerend, grappig en gevoelig tegelijk … een opera 2.0 ! De Waterprins is een ode aan de Waterlinie, de menselijke levenskracht en zijn overwinningen, zijn doorzettingsvermogen en zijn vermogen om ontberingen te doorstaan voor een hoger doel!
Van Bach tot Beyoncé Concept en script zijn gemaakt door operazangeres en theatermaakster Carla Regina in samenwerking met Opera Viva, een amateur gezelschap met operazangers, popzangers en
instrumentalisten van kunstencentrum Het Klooster in Woerden. Strijkkwartet Arco Hispano verzorgt de muzikale begeleiding. Met een combinatie van opera-klassieke stukken en pop elementen, van Bach tot Beyoncé, van Mozart tot Metallica!
Op tournee door het Groene Hart De muzikale theatervoorstelling wordt op bijzondere locaties in het Groene Hart opgevoerd. Op 5 september was er een openlucht preview op het Kerkplein in Woerden. In totaal zijn er zes voorstellingen: 18 sept. 20.15 uur, Première Klooster Woerden 19 sept. 20.15 uur, Evertshuis Bodegraven 20 sept. 15.00 uur, Concordia Haastrecht 25 sept. 20.15 uur, Kaleidoscoop Nieuwkoop 26 sept. 15.00 uur, Stadhuis Weesp 27 sept. 15.00 uur, Stadspodium Leerdam Kaartjes kosten € 12,50. Te bestellen bij de theaters en via www.ontdekdewaterlinie.nl
4
Jonge solisten op concertpodium Het Orkest van het Groene Hart gaat in de Prinsenmaand op tournee met een serie Prinsenconcerten in kerken in Woerden, Nieuwkoop en Oudewater. Het Orkest van het Groene Hart is gevestigd in Woerden en werd in 1984 opgericht. Het orkest bestaat uit 33 leden; vaste dirigent is Jim Benjamin Roodnat. Naast het spelen van symfonieën en werken voor solist en orkest, begeleidt het Orkest van het Groene Hart ook koren. Zo werd in 2012 in samenwerking met de Christelijke Oratoriumvereniging Woerden de Messiah van Händel ten gehore gebracht. Dit najaar brengt het orkest vier jonge solisten op het oncertpodium: Sanne van den Bosch en Merel Smid met blokfluit, Guido Boogaard met cello en Eline van der Bijl met zang. Merel, Sanna en Guido zijn musici uit het project Talent XL Muziek van het Klooster.
Programma Händel, Suite uit de Watermuziek; • Händel, Mi lusinga il dolce affetto (uit de opera Alcina); • Haydn, Symfonie 104 ‘London’. • Händel, Arrival of the Queen of Sheba • J.Ch. Bach, Celloconcert in c klein; • Händel, Suite uit de Watermuziek; • Telemann, Concert voor 2 fluiten TWV 52:B1; 12 sept. 20.15 uur, Opstandingskerk Woerden 19 sept. 20.15 uur, Hervormde Kerk Nieuwkoop 26 sept. 20.15 uur, St.Michaelskerk Oudewater Dirigent Jim Benjamin Roodnat repeteerde maandenlang met het Orkest van het Groene hart in het Baken, Woerden
5
6
Waterprins, the making of Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk, the making of van een mini-opera? Alles begint altijd met een idee. Bernt Feis van de Stichting had in december 2014 een leuk gesprek over de Waterlinie met Carla Regina van Opera Viva. De vonk sloeg over en dit leidde tot het concept van de Waterprins. Binnen een maand had Carla een script geschreven voor haar mini-opera. Samen bezochten Carla en Bernt een aantal locaties in de Waterlinie, o.a.
Bodegraven. Nieuwkoop, Haastrecht en Schoonhoven. Met Chantal van der Arend, de prmedewerker, werd het Glasmuseum in Leerdam bezocht.
Van Bach tot Beyonce Vervolgens koos Carla Regina het repertoire met verschillende muziekstijlen van Bach to Beyonce. Dit werd vervolgens gearrangeerd voor de cast opera singers, pop singers, and musici - door arrangeur Manuel Garcia Sanchez en correpetitor Carol Ruiz Gandia. Vervolgens werd het ensemble Arco Hispano aangezocht.
Audities In mei vonden de audities plaats en werd de cast bekend gemaakt. In juni gingen de repetities van start en inmiddels wordt er onder hoogspanning gerepeteerd. Op 5 september werd de trailer gepresenteerd op het Woerdense Kerkplein. De première is op vrijdag 18 september in het Klooster in Woerden.
7
Nieuwe waterlinieprojecten in vestingsteden De Stichting Groene Hart is druk in de weer met de uitvoering van allerlei waterlinieprojecten in Zuid-Hollandse gemeenten. Daarbij gaat het zowel om vestingsteden als inundatiegemeenten, zoals Nieuwkoop, BodegravenReeuwijk, Alphen aan den Rijn, Krimpenerwaard, Molenwaard en Zederik. Het meest in het oog springt het project recreatieve routes in Nieuwkoop, waar vaarroutes, een sloepenroute met aanlegsteiger en enkele informatiepunten worden aangelegd. Daarmee zet Nieuwkoop zichzelf op de kaart als historische waterliniegemeente. En terecht, want in het Rampjaar 1672 speelde de sluis van Woerdense Verlaat een cruciale rol in de inundaties, zodat de Franse troepen werden gestopt. Op de Kromme Mijdrecht patrouilleerden uitleggers bewapend met donderbussen en snaphanen.
Rampjaarroute
Zwammerdam en Bodegraven afgebrand en uitgemoord. Door het project de Rampjaarroute wil de Stichting deze bloedige historie weer tot leven wekken. Zo werd in het voorjaar de kanoCornelis Vreedenburgh schilderde in 1912 het schilderachtige sluisje van Woerdense Verlaat
overstapplaats bij Schans Altelaat in gebruik genomen. Bij dit project zijn Woerden, Nieuwkoop, Alphen aan den Rijn en BodegravenReeuwijk betrokken. Verder treft de Stichting samen met Staatsbosbeheer en enkele agrarische natuurverenigingen voorbereidingen voor het project Venster op de Waterlinie; delen van het Wiericegebied kunnen op gezette tijden onder water worden gezet.
Vergeten slagveld
Wethouder Kees van Velzen en stadhouder Willem III openen het informatiebord bij Schans Altelaat
Toch ging het nog bijna mis. Toen de Fransen toch doorbraken in december 1672 ging een legertje van Nieuwkoopse boeren de Franse troepen met hooivorken te lijf. De Fransen bliezen de aftocht, maar en passant werden
8
Ook aan de overkant van de grote rivieren is de stichting aan de slag: in de gemeenten Zederik en Molenwaard. In Zederik wordt het vergeten slagveld aan de Zouweboezem tot leven gewekt. Uitleggers bewapend met schroot brachten hierin 1672 de binnenvallende Franse troepen flinke verliezen toe. Langs de Zouwedijk staan o.a. een historisch stoomgemaal en een dijkbewakingshuis en daarachter het schitterende complex van de Zouweboezem. Eeuwenoude dijkbewaking met historische peilschaal bij de Zouweboezem, gemeente Zederik
De uiterwaarden langs de Veersedijk kennen een rijke afwisseling met o.a. getijdenkreken en rietgorzen, zandige oeverruggen en opgaand ouder ooibos. Er zijn recentelijk beversporen gevonden.
Zederik en Molenwaard worden verbonden door een prachtig uiterwaardengebied met rijke natuur-waarden. De Stichting wil hier enkele recreatieve wandelroutes realiseren. Twee pareltjes aan de Lek zijn Nieuwpoort en Schoonhoven. In de nieuwe gemeente Krimpenerwaard worden projecten als Retourtje Vlist en Wandelpad Hemkade gerealiseerd, waarmee Lek en IJssel recreatief met elkaar worden verbonden.
projecten. Inmiddels hebben zich al tien gemeenten aangesloten bij de Unie van Vestingsteden. Ook horeca- en recreatieondernemers doen mee: 75 ondernemers zijn Ambassadeur van de Waterlinie geworden. En met enkele tientallen musea zijn mediacontracten gesloten. Kortom: de Oude Hollandse Waterlinie leeft!
Stadhouder Willem III stichtte in 1672 de Oude Hollandse Waterlinie Een prachtig project in de gemeente Krimpenerwaard is de inundatie van de Hooge Boezem van Haastrecht
Draagvlak groeit De stichting kijkt intussen verder vooruit dan 2016. Er is een commissie gevormd die het 350jarig jubileum van de Oude Hollandse Waterlinie in 2022 gaat voorbereiden. En uiteraard wordt hiervoor – 350 jaar na het Rampjaar - de Franse ambassadeur uitgenodigd! Heel belangrijk is het draagvlak voor al deze
Financiering Met de waterlinieprojecten is in totaal een bedrag van € 565.000 gemoeid. Daarvan financiert de provincie Zuid-Holland 45%. De Stichting levert een eigen bijdrage van 25%. Verder hebben de gemeenten (ca 10%), de lokale Rabobanken en andere partijen zoals Staatsbosbeheer cofinanciering toegezegd.
9
Gemeenten starten projecten: Waterlinie is hot!
urnenmuur aangelegd die de oude vestingwal accentueert, en de keermuren zijn gerestaureerd. n Weesp worden de eeuwenoude bastions in oude luister hersteld; het bastion bij Fort Ossenmarkt is al gerestaureerd, daarna volgen de bastions Draijerschans en Roosenboom. En Nieuwpoort (gemeente Molenwaard) gaat aan de slag met het groenplan voor historische herbeplanting van de voormalige vestingwallen.
Dalempoort in Gorinchem
De vestingsteden van de Unie van Vestingsteden zijn bezig zichzelf en de Hollandse Waterlinie op de kaart te zetten. In diverse steden worden omvangrijke investeringsprojecten opgestart met als doel: de vestingstad en de waterlinie beter herkenbaar te maken. Zo wordt in Gorinchem de Dalempoort gerestaureerd; de Vurensche Sluis is vorig jaar al gereedgekomen.
Buiten de Veerpoort In Schoonhoven gaat het gebied Buiten de Veerpoort op de schop, een project van meer dan een half miljoen. Hierdoor moet het stadsbeeld vanaf de rivier een aantrekkelijker karakter krijgen. Op de begraafplaats is een
Masterplan Defensie-eiland Woerden
Defensie eiand Woerden is druk aan het bouwen op het Defensie-eiland, dat vroeger deel uitmaakte van de Hollandse Waterlinie. Er worden ca 200 woningen en appartementen gebouwd, maar de Wasserij met oude schoorsteen en andere historische gebouwen blijven staan, met invulling in horeca en cultuur. Verder is Woerden een ambitieus project gestart om de historische singels op te knappen. Dit najaar gaat men aan de slag met het bastion aan de Hogewal.
Miljoenen investeringen in waterlinie
Restauratie keermuren in Schoonhoven
10
Het gaat hierbij om miljoenen investeringen in stadsvernieuwing en (toeristische) infrastructuur. Door herstel van de werken van de Hollandse Waterlinie hopen deze vestingsteden meer bezoekers te trekken. Daarmee wordt het een forse stimulans geleverd aan verbetering van het woon- en vestigingsklimaat in de vestingsteden en krijgen ook de winkelstraten een forse oppepper.
Boeken over de Waterlinie In het Spoor van de Prins
Zet de waterlinie digitaal onder water! Op de nieuwe waterliniewebsite www.ontdekdewaterlinie.nl. kan je de Oude Hollandse Waterlinie onder water zetten. Met een digitaal knopje, wel te verstaan. Op deze site is alle informatie voor bezoekers overzichtelijk gebundeld, zowel wandel- en fietsroutes of evenementen als de concerten in de Prinsenmaand.
Bernt Feis, Harm Hoogendoorn, Sjaak Loef, Karel Maartense, Luc Panhuysen, en Danielle Verweij, In het Spoor van de Prins, ontdekkingstochten langs de Oude Hollandse waterlinie, formaat 17 x 24 cm, 144 pagina’s, ca 200 illustraties. Met tal van wandelingen en veel toeristische informatie over de vestginsteden. Prijs € 9,95.
Cordon van Holland
Verder geeft de site over informatie over de projecten die de Stichting uitvoert, zoals de aanleg van kanosteigers of picknickplekken. fietsroutes of evenementen als de concerten in de Prinsenmaand.
Harm Hoogendoorn, Cordon van Holland, het beeld van de OHWL, een schitterende cartografische atlas van € 29,95 voor € 14,95.
Ambassadeurs De website bevat ook een overzicht van alle Ambassadeurs van de waterlinie, zoals horecaen recreatieondernemers. Eten, drinken slapen en beleven onder het motto Gastvrijheid langs de linie! Tenslotte bevat de website veel historische achtergrondinformatie en kaartmateriaal.
Routeapps door vestingsteden En uiteraard komen alle vestingsteden van de waterlinie uitvoering aan de beurt, compleet met routeapps.
www.ontdekdewaterlinie.nl
Het historische en cartografische standaardwerk over de Oude Hollandse Waterlinie, met veel informatie over m.n. de waterstaatkundige achtergronden.
Beide boeken zijn te bestellen via
www.groene hartwinkel.nl
11
Bent u al Ambassadeur van de waterlinie? In 2022 bestaat de Oude Hollandse Waterlinie 350 jaar. Dit jubileumjaar wordt de opmaat tot tal van festiviteiten ,waarbij de vestingsteden centraal staan .Elk jaar wordt in september de Prinsenmaand georganiseerd, een cultureel nazomerfestival met opera’s, concerten en andere culturele activiteiten. Wilt u meewerken bij het promoten van de Waterlinie? Word dan Ambassadeur van de Waterlinie. En werk mee aan de promotie van de vestingsteden in de Oude Hollandse Waterlinie. Wat bieden wij u? - u krijgt gratis de recreatieve reisgids In het Spoor van de Prins - uw bedrijf/museum/enz. wordt op onze website www.ontdekdewaterlinie.nl geplaatst - uw bedrijf wordt opgenomen op onze recreatieve routekaarten Vraag informatie of meld u aan:
[email protected].
Uniek is de Nieuwsbrief van de Unie van Vestingsteden en wordt toegezonden aan de aangesloten vestingsteden: Woerden, Gorinchem, Oudewater, Krimpenerwaard, Molenwaard, Leerdam, Zederik, Nieuwkoop en Bodegraven-Reeuwijk. Verder ontvangen alle gemeenten in het inundatiegebied van de Oude Hollandse Waterlinie het blad: Muiden, Naarden, Weesp, Stichtse Vecht, De Ronde Venen, Montfoort, Bergambacht, Zederik, Vianen, Woudrichem en Lingewaal. Dit wordt ook toegezonden aan alle aangesloten horeca-recreatieondernemers, musea, galeries, verenigingen en particulieren.
Postbus 2074 - 3440 DB Woerden - Tel.: 0348-565282 - Fax: 0348-562847 www.groenehart.info -
[email protected]
12
