Open Monumentendag 2015
Overzicht deelnemende monumenten Pagina # Monument 14 1. Ridderzaal Binnenhof 14 15 2. Kelder Ridderzaal Binnenhof 8a 16 3. Eerste Kamer der Staten Generaal Binnenhof 22-23 17 4. Voormalig ministerie van Justitie Lange Poten 4 18 5. Mauritshuis Plein 29 19 6. Kabinet van de Koning Korte Vijverberg 3 20 7. NV Rotterdamsche Lloyd Korte Vijverberg 5 21 8. Sebastiaansdoelen Korte Vijverberg 7 22 9. 17de-eeuws woonhuis Lange Houtstraat 11 23 10. Duits-Evangelische Kerk Bleijenburg 5 25 11. Patriciërshuis Prinsessegracht 23 26 12. Patriciërshuis Prinsessegracht 30 27 13. ’s-Gravenhaagsche Stadsrijschool Kazernestraat 50 28 14. Sociëteit De Vereeniging Kazernestraat 38b 29 15. Rusthof Parkstraat 41 t/m 61 30 16. Jacobus de Meerdere Kerk Parkstraat 65a 31 17. Kloosterkerk Lange Voorhout 2 32 18. Het Pageshuis Lange Voorhout 6 33 19. Algemene Rekenkamer Lange Voorhout 8 12
Monuments open to the Public
Pagina # Monument 34 20. Huis Huguetan Lange Voorhout 34 35 21. Patriciërshuis Lange Voorhout 15 36 22. Woonhuis van Pieter de Swart Lange Vijverberg 16 38 23. Nederlandsche Handelsmaatschappij Kneuterdijk 1 39 24. Johan de Witthuis Kneuterdijk 6 40 25. Paleis Kneuterdijk Kneuterdijk 20 41 26. Gevangenpoort Buitenhof 33 42 27. Galerij Prins Willem v Buitenhof 35 43 28. Doopsgezinde Kerk Paleisstraat 8 44 29. 18de-eeuws winkel-woonhuis Noordeinde 164 45 30. Waals Hervormde Gemeente Noordeinde 25 46 31. Oude Mannenhuis Oude Molstraat 23-25 48 32. Willibrordushuis Oude Molstraat 35 49 33. Oud-Katholieke Kerk H.H. Jacobus en Augustinus Juffrouw Idastraat 7 50 34. Kantoor van de Nederlanden van 1845 Kerkplein 1-3 51 35 Nutsspaarbank Riviervismarkt 4 en 5 52 36. Heilige Teresia van Avila Westeinde 12 53 37. Hooftshofje Assendelftstraat 53-89
Open Monumentendag 2015 Pagina # Monument 54 38. Hofje van Nieuwkoop Warmoezierstraat 44–206 55 39. Voormalig Duinwaterleidingbedrijf Buitenom 18 56 40. Patriciërshuis Prinsegracht 36 57 41. Hof van Wouw Lange Beestenmarkt 49-85 59 42. Distilleerderij Van Kleef Lange Beestenmarkt 109 60 43. Evangelisch-Lutherse Kerk Lutherse Burgwal 7-9 61 44. Het Heilige Geesthofje Paviljoensgracht 51-125 62 45. Dunne Bierkade Historisch tuinencomplex Dunne Bierkade 20c (poortje) 63 46. Haagsche Stoomboot Maatschappij Dunne Bierkade 16 64 47. R.K. Kerk van de Heilige Martha Hoefkade 623 65 48. Nieuwe Kerk Spui 175 66 49. Nirwana Benoordenhoutseweg 227 67 50. Heilige Paschalis Baylonkerk Wassenaarseweg 53 68 51. Theekoepel Landgoed OostduinArendsdorp Wassenaarseweg 74 70 52. Christus Triumfatorkerk Juliana van Stolberglaan 154 71 53. Bunker Commandopost Badhuisweg 119-133 (kruising Nieuwe Parklaan) 72 54. Nieuwe Badkapel Nieuwe Parklaan 90 73 55. Luchtwachttoren Zwarte Pad 74 56. Vuurtoren van Scheveningen Zeekant 12 75 57. Bunker, Groepsschuilplaats type 622 Strandweg 1 76 58. Oude Kerk Keizerstraat 8 77 59. Eben Haëzerkerk Keizerstraat 179
Pagina # Monument 79 60. Begraafplaats Ter Navolging Prins Willemstraat/Scheveningseweg 80 61. Derde Ambachtsschool Zwaardstraat 16 81 62. 19de-eeuwse villa Scheveningseweg 241 82 63. Heilige Antonius Abt Scheveningseweg 235 83 64. Begraafplaats St. Petrus Banden Kerkhoflaan 10 84 65. Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan 12 85 66. Joodse Begraafplaats Scheveningseweg 21a/hoek Burg. Patijnlaan 86 67. Maranathakerk 2de Sweelinckstraat 156 87 68. Noorderkerk Schuytstraat 9 88 69. Haagsche Commissie Bank, De Tempel Prins Hendrikstraat 39 90 70. Onze Lieve Vrouwe Onbevlekt Ontvangen Elandstraat 194 91 71. Zwembad De Regentes Weimarstraat 63 92 72. Heilige Familiekerk Kamperfoelieplein 29 93 73. Begraafplaats Oud Eik en Duinen Laan van Eik en Duinen 40 94 74. Bethlehemkerk Laan van Meerdervoort 627 96 75. Papaverhof Papaverhof/Klimopstraat 97 76. Heilige Pastoor van Arskerk Aaltje Noordewierstraat 4-6 98 77. Bunkercomplex Kijkduin 99 78. Bunker op het schijnvliegveld Ockenburg 100 79. Villa Ockenburgh Monsterseweg 4 101 80. Onze Lieve Vrouw Hemelvaartkerk Loosduinse Hoofdstraat 4 102 81. Abdijkerk Willem iii straat 40 103 82. Molen De Korenaer Margaretha van Hennebergweg 4 104 83. Het Loosduins Museum ‘De Korenschuur’ Margaretha van Hennebergweg 2a 13
Centrum/ Open Monumenten
1
Open Monumenten / Centrum
Ridderzaal
2 Kelder Ridderzaal
Prodemos | Huis voor Democratie en Rechtsstaat
Binnenhof 14 Za 10.00 – 16.00u
Informatie Information Zaterdag De Ridderzaal is ingericht in de opstelling voor Prinsjesdag
Saturday The Ridderzaal is decorated for the joint session of the States General (Prinsjesdag)
www.koninklijkhuis.nl
14
Binnenhof 8a Za 10.00 – 17.00u Zo 10.00 – 17.00u
De oudste delen van de Ridderzaal dateren uit het midden van de 13de eeuw. Floris iv en Willem ii startten met de bouw van een grafelijke resi dentie. Floris v voltooide tussen 1290 en 1295 het complex met de bouw van de Grote Zaal (nu Ridderzaal). In haar grandeur was de zaal duidelijk het symbool van de vorstelijke macht. De Ridderzaal kreeg in 1904 haar definitieve bestemming als troonzaal. Op de derde dinsdag van september leest koning Willem-Alexander hier de troonrede voor. Wie nu de Ridderzaal binnenkomt, ziet een indrukwekkende houten kap en een enorme schouw. Het tovert een romantisch beeld voor ogen van stoere ridders die zich aan lange tafels tegoed doen aan een rijke dis, terwijl een haardvuur hoog opvlamt. Schijn bedriegt: het uiterlijk van de zaal is het resultaat van een verbouwing uit 1901. De glas-in-loodvensters tonen de wapens van de belangrijkste handels steden van ons land.
In the mid-13th, Floris iv and Willem ii started constructing a permanent residence for the Counts of Holland. After building the Grote Zaal (Great Hall) between 1290 and 1295, Floris v finished work on the structure. With all its grandeur, the hall became the definitive symbol for people of royalty. But it wasn’t until 1904 that the Ridderzaal acquired its status as a throne room. Every year, on the third Tuesday of September, King Willem-Alexander holds his speech in this throne room. The first thing one notices upon entering the Ridderzaal are the impressive wooden roof and the enormous fireplace. It conjures up a romantic image of gallant knights enjoying a sumptuous banquet at long tables, with huge flames rising up from the fireplace. Unfortunately, appearances can be deceiving. The appearance of the present hall is due to large-scale renovations in 1901.
Onder de Ridderzaal bevindt zich een 13de-eeuwse kelder. De bakstenen kruisribgewelven staan op natuur stenen pijlers. Voor de Ridderzaal zijn in 1904 in op dracht van architect Pierre Cuypers, 31 wollen wandkleden door de Deventer Tapijtfabrieken geknoopt. Slechts drie van deze kleden zijn bewaard geble ven. Eén hiervan is hier te bezichtigen. ProDemos (Huis voor democratie en rechtsstaat) gebruikt de kelderruimte als tentoonstellingsruimte. ProDemos is een Nederlandse stichting op het gebied van burgerschap, rechtsstaat en democratie. De stichting informeert burgers over de democratische rechts staat en stimuleert hen om hierin een actieve rol te spelen. In de kelder is een model van de stoet van de Gouden Koets opgesteld. Dit model is in 1956 met veel oog voor de tail vervaardigd door de Joop Geesink Studio’s/Dollywood.
Beneath the Ridderzaal lies a 13th-cen tury cellar. The brick groined vaults are supported by stone pillars. In 1904 Pierre Cuypers ordered 31 woolen carpets for the Ridderzaal. These were manufactured by the Deventer Tapijtfabrieken. Only 3 of these carpets are preserved. One is on display in this cellar. ProDemos (the House of Democracy and the Rule of Law) uses these rooms as an exhibition space. ProDemos is a Dutch foundation for citizenship, the rule of law and democracy. It informs citizens about the constitutional state and stimulates them to play an active role within this state. A large-scale model of the Gouden Koets (Golden Carriage) – that the King uses every year for his journey to the Ridderzaal – is arranged here. This model is meticulously made by Joop Geesink Studio’s/Dollywood.
Informatie Information Zaterdag & zondag De kelder bevindt zich rechts van de Ridderzaal
Saturday & Sunday The cellar is located to the right of the Ridderzaal
www.prodemos.nl
15
Centrum / Open Monumenten
3
Open Monumenten / Centrum
Eerste Kamer der Staten Generaal
4 Voormalig ministerie van Justitie Tweede Kamer der Staten Generaal (Handelingenkamer) Lange Poten 4 Za 10.00 – 17.00u
Binnenhof 22-23 Za 10.00 – 16.30u
Informatie Information Zaterdag Geopend zijn de Plenaire zaal en de Noenzaal
Saturday Open to the public: Plenaire zaal and Noenzaal
www.eerstekamer.nl
16
Eind 17de eeuw is naar ontwerp van Pieter Post de Plenaire zaal gebouwd voor de Staten van Holland en West-Friesland. Sinds 1848 is de zaal in gebruik als vergaderzaal van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. De gevel aan de Hofvijver is zeer sober uitgevoerd in donker en vlak met selwerk. Het interieur echter getuigt van een ongekende allure met unieke 17de-eeuwse plafondschilderingen. De Noenzaal werd oorspronkelijk gebruikt als vergaderzaal van de Gecommitteerde Raden, het uitvoe rend college van de Staten van Holland. Deze zaal is in dezelfde tijd als de grote vergaderzaal gebouwd. De vier Dorische zuilen dragen de namen van de vier deugden waarop het Staatse gezag diende te berusten: liefde, getrouwheid, vrede en eendracht. Naast de zaal is de voormalige werkkamer van Johan de Witt. Ironisch genoeg kijkt de ruimte uit op de plek waar Johan de Witt in 1672 samen met zijn broer zijn tragisch lot onderging.
The Plenaire zaal for de Staten van Holland and West-Friesland was built from a design by Pieter Post at the end of the 17th century. Since 1848, the room has been used as meeting room of the Eerste Kamer der StatenGeneraal. The façade at the Hofvijver-side has been done frugally in dark and plane brickwork. The interior however, shows unprecedented style with unique 17th century paintings on the ceilings. Originally, the Noenzaal was used as meeting room of the Commissioned Councils, the executive board of the Staten van Holland. This room was built at the same time as the large meeting room. The four Doric columns bear the names of the four virtues the authority of the States was to be based on: love, loyalty, peace and harmony. Next to this room is Johan de Witts former study. Ironically, this room overlooks the spot where Johan de Witt suffered his tragic fate togeth er with his brother in 1672.
Het voormalig ministerie van Justitie aan het Plein is ontworpen door architect Cornelis Hendrik Peters en werd gebouwd tussen 1876 en 1883. In het gebouw zijn diverse neoklassieke elementen terug te vinden zoals zuilen en beeldengroepen. In de Handelin genkamer is veel giet -en smeedijzer verwerkt, onder meer in de galerijen en de wenteltrap. Deze materialen konden gedurende de 19de eeuw nog niet in Nederland worden gemaakt en werden daarom vanuit Engeland naar Den Haag verscheept. De architectuur van de Handelingenkamer wordt gekenmerkt door Chinese elementen. Er zijn diverse kleine drakenkoppen in de kamer aangebracht en er is gebruik gemaakt van ‘oosterse kleuren’, zoals rood en groen. De exotisch decoratie gaf het ministeriële gebouw de nodige status. In deze ruimte worden vergaderstuk ken opgeslagen. ‘Handelingen’ zijn woordelijke verslagen van vergaderin gen van de Eerste en Tweede Kamer. De oudste handelingen stammen uit 1815, het jaar dat de Tweede Kamer werd opgericht.
The former Ministry of Justice was designed by the architect Cornelis Hendrik Peters and was built between 1876 and 1883. A lot of cast iron and wrought iron has been incorporated in the Handelingenkamer, for example in the galleries and in the spiral staircase. In the 19th century these materials could not be made in the Netherlands as yet and were therefore shipped to The Hague from England. The archi tecture of the Handelingenkamer is characterised by Chinese elements. Several small dragons’ heads turn up in the room and ‘oriental colours’ have been used. The decoration was consid ered exotic and gave the ministerial building its necessary status. Handelingen (Proceedings) are ver batim records of the sessions of the Higher and Lower Houses of Parlia ment. These documents are stored in long rows in the bookcases along the walls. The oldest Proceedings date from 1815, the year in which the Lower House was created.
Informatie Information Zaterdag Plenaire zaal en de Statenpassage ook open
Saturday ‘Plenaire zaal’ and ‘Statenpassage’ also accessible
www.tweedekamer.nl
17
Centrum / Open Monumenten
5
Open Monumenten / Centrum
Mauritshuis
6 Kabinet van de Koning
Plein 29 Za 10.00 – 18.00u Zo 10.00 – 18.00u
Informatie Information Zaterdag & zondag Foyer, Shop, Brasserie, trappenhuis en onder doorgang zijn gratis toegankelijk
Saturday & Sunday Only the foyer, shop and café are free to visit. For visiting the museum rooms, you will be required to pay an entry fee.
www.mauritshuis.nl
18
Korte Vijverberg 3 Za 10.00 – 16.00u
Het Mauritshuis is gebouwd in 1636 voor Johan Maurits van Nassau-Siegen, naar ontwerp van Jacob van Campen in samenwerking met Pieter Post. Het is een de meest perfecte voorbeelden van het Hollands classicisme. Deze stijl gaat terug op de regels van de klassie ke Griekse en Romeinse architectuur. De gevels zijn voorzien van grote pilas ters die twee verdiepingen beslaan, van basement tot dakrand. Het was voor het eerst dat deze ‘kolossale orde’ in Holland werd toegepast. In 1704 brak er brand uit en het hele interieur ging in vlammen op. Tijdens de renovatie bleef de indeling van het gebouw ongewijzigd, maar de afwer king en inrichting werden aangepast aan de 18de-eeuwse smaak. De grote zaal op de benedenverdieping – de Gouden Zaal – kreeg een rijke versie ring in een late Lodewijk xiv-stijl met vergulde decoraties. De wanden en het plafond zijn versierd met allegorische voorstellingen. Het Mauritshuis is sinds 1822 een museum.
The Mauritshuis was built in 1636 by Johan Maurits van Nassau, based on a design by Jacob van Campen and Pieter Post. It is the best example of Dutch classicism. This art style harks back to classic Greek and Roman architecture. The façades stand firm because of the large pillars that rise right up to the edge of the roof. It was the first time these kind of large pillars were used in Holland. As the result of a fire in 1704, the building and its interior went up in flames. During the renovation, the layout of the building remained unchanged, but the finishing and furnishing were adapted to 18th century taste. The large hall on the ground floor – the Gouden Zaal (Golden Hall) – was richly decorated in a late-Louis xiv style with gold-plated decorations. The walls and ceiling were also decorated with allegorical depictions. Today, the Mauritshuis is a museum.
De oorspronkelijke bewoners van dit statige pand behoorden eeuwenlang tot de invloedrijkste families van Den Haag. Opdrachtgever voor de bouw in 1635 was Reynier Pauw, lid van de Hoge Raad. Het huidige aanzien dankt het huis aan een verbouwing en vergroting in 1724 door Johan van Schuylenburgh. Vanaf 1838 werd het pand bewoond door de Staatsman Groen van Prinsterer. Sinds 1914 is het pand in gebruik als het Kabinet van de Koningin. De indeling van het huis is naar 18de-eeuws gebruik symmetrisch. De meest representatieve vertrekken bevinden zich op de bel-etage. Het interieur werd naar de toen heersende smaak en mode geheel afgewerkt in Lodewijk xiv-stijl. De linkervoorka mer is het meest weelderig. De zes schilderingen beelden verhalen uit die aan de ‘Metamorphosen’ van Ovidius zijn ontleend.
For centuries, the original inhabitants of this stately residence were among the most influential families in The Hague. Reynier Pauw, who request ed the residence to be built, was a member of the Supreme Court. The building’s current prestige is mainly thanks to the rebuilding and exten sions that took place in 1724 by Johan van Schuylenburgh. From 1838, the building housed states man Groen van Prinsterer. Since 1914, the property has been used as the Queen’s office (now King). The layout of the house is – in typical 18th century fashion – symmetric. The most inter esting rooms are located on the first floor. The interior of these rooms was completely redesigned in a fashion able Louis xiv style. The front room on the left is the most luxurious. The six paintings depict stories that are derived from Ovid’s Metamorphoses.
www.kabinetvandekoning.nl
19
Centrum / Open Monumenten
7
Open Monumenten / Centrum
NV Rotterdamsche Lloyd
8 Sebastiaansdoelen
Huis van Europa
Haags Historisch Museum
Korte Vijverberg 5 Za 12.00 – 17.00u
Korte Vijverberg 7 Za 12.00 – 17.00u Zo 12.00 – 17.00u
Het internationale handelsverkeer was vroeger afhankelijk van grote transportbedrijven als de NV Rotter damsche Lloyd, opgericht door de firma Ruys. De Rotterdamsche Lloyd verzorgde ook het verkeer van ambte naren van en naar Nederlands-Indië. Haar Haagse filiaal werd vanaf 1932 gevestigd aan Korte Vijverberg 5. Het pand naar ontwerp van Cornelis Elffers had een interieur in Art Deco stijl. Het glas-in-loodraam in het trappenhuis toont de wapens van de verschillende reisbestemmingen (van Batavia tot Rio de Janeiro). Boven de ingang staat een sculptuur van een voorname Javaanse dame die in de ene hand een schip draagt en met de andere uitziet naar de verte. Deze dame symboliseert ‘Insulindes roepende stem’. Onder de dakrand van het gebouw bevindt zich een fries met prachtige terracottareliëfs. Het zijn personificaties van de reisbestemmin gen van de Lloyd, waaronder: Batavia, Belawan en Sabang.
International trade was dependent on large transport companies such as the NV Rotterdamsche Lloyd, which was founded by the Ruys company. The Rotterdamsche Lloyd also took care of the transport of civil servants from and to the Dutch East Indies. The Hague branch was established in 1932 along the Korte Vijverberg 5. The building – designed by Cornelis Elffers – has an Art Deco-style interior. The stained-glass window in the stair well depicts coats of arms of several travel destinations (from Batavia to Rio de Janeiro), a sign that Lloyd reached all corners of the world. Above the entranceway, a sculpture depicts the prominent Javanese lady who carries a vessel in one hand and uses her other hand to peek into the distance. She is the symbol of the ‘Insulindes crying voice’. Situated beneath the eaves of the building is a frieze with beautiful terracotta reliefs. They personify the Lloyd travel desti nations, including Batavia, Belawan, and Sabang.
Dit monumentale pand is gebouwd in 1636 door Arent van ’s-Gravesande, als clubgebouw voor het Sint Sebastiaans Schuttersgilde. De Sebastiaansschut ters hadden zich in de loop van de 16de eeuw ontwikkeld van een groep handboogschutters tot een zwaar be wapende burgerwacht. Voor de bouw van de Doelen werd de grond van hun schietbanen langs de Hofvijver ver kocht. Het hoekpand, ook bekend als de Nieuwe Doelen, moest een waar dige tegenhanger vormen van het nabijgelegen Mauritshuis. Het pand is gebouwd in de Hollands classicistische stijl. De 17de-eeuwse bogen en zuilen in de hal, de 18de-eeuwse stucplafonds en de monumentale trap zijn bewaard gebleven. In 1795 werd het Sebastiaans Schuttersgilde ontbonden. Tegen woordig is het pand in gebruik als Haags Historisch Museum.
This monumental building was built in 1636 by Arent van ’s-Gravesande as a club house for the Sint Sebastiaans Archery Guild. During the 16th century, the Sebastiaans archers evolved them selves from a group of archers into a heavily armed militia. In order to fund the costs of the Sebastiaansdoelen’s construction, the terrain alongside the Hofvijver – on which their shooting ranges were located – had to be sold. The corner building, also known as the Nieuwe Doelen, had to form a worthy counterpart to the nearby located Mauritshuis. The property was built in the Dutch Classicist style. The 17th cen tury arches and columns in the hall, the 18th century stucco ceilings, and monumental staircase have all been preserved. In 1795, the Sebastiaans Archery Guild was dissolved. Today, the building is used by the Hague Historical Museum.
Informatie Information Zaterdag & zondag Tentoonstelling ‘Op ’t Duin’
Saturday & Sunday Exhibition ‘Op ’t Duin’
www.huisvaneuropa.eu
20
21
Centrum / Open Monumenten
9
Open Monumenten / Centrum
17de-eeuws woonhuis
10 Duits-Evangelische Kerk
Open Universiteit Nederland Lange Houtstraat 11 Za 10.00 – 17.00u
Bleijenburg 5 Za 10.00 – 17.00u
Dit voormalige woonhuis dateert van omstreeks 1605. In 1731 werd het pand in Lodewijk xiv-stijl verbouwd. Uit die tijd stammen de statietrap en de prachtige stookplaats in de Prins Clauszaal. Pas in 1902 is de statietrap verlengd tot de tweede verdieping. In de 18de eeuw zijn ook de stucpla fonds aangepast en de luiken voor de ramen aangebracht. Het huis werd in 1937 verkocht aan het Ministerie van Oorlog. Bij de aanpassingen voor de nieuwe functie van het gebouw zijn veel stookplaatsen en stucpla fonds verdwenen. In 1956 kwam het Ministerie van Buitenlandse Zaken in het pand. Er werd een werkkamer aan Prins Claus ter beschikking gesteld voor zijn werk voor Ontwikkelingssamenwer king. Nu is het pand verhuurd aan de Open Universiteit Nederland die het in gebruik heeft als studiecentrum.
www.ou.nl/denhaag
22
This former residence dates back to around 1605. In 1731, the building was renovated in Louis xiv style. The main staircase and the magnificent fireplace in the Prince Claus hall also date back to that period. It wasn’t until 1902 that the staircase was extended to the second floor. In the 18th century, alterations were made to the stucco ceilings, and shutters were attached to the windows. The residence was even tually sold to the Dutch War Office in 1937. As a result of adjustments that had to be made to suit the building’s new function, many of the fireplaces and stucco ceilings were dismantled. In 1956, the Ministry of Foreign Affairs moved into the building. They allocat ed a study room to Prince Claus for his development aid work. The building is currently leased to the Open University of the Netherlands.
Dit neogotisch kerkgebouw uit 18601861 is ontworpen door H. Wentzel uit Berlijn in opdracht van de Deutsche Evangelische Gemeinde. De kerk is met de voorgevel opgenomen in de straat wand. De voorgevel eindigt als een trapgevel met pinakelbekroningen. De bakstenen toren heeft een vierkante onderbouw met op elke hoek pinakels. In de achthoekige bovenbouw zijn galmgaten opgenomen met hard stenen neogotische omlijstingen. De torenspits is voorzien een gotisch ornament in de vorm van een bloem. De ingangspartij heeft een deur met rijk siersmeedwerk. Het portaal wordt bekroond door een driehoekig gevele lement. In de rechter-zijgevel zijn drie hoge neogotische spitsboogvensters. Het interieur is in de vrij zeldzame stu kadoorsgotiek uitgevoerd. De houten ribgewelven en de bladkapitelen zijn gestukadoord. De neogotische inven taris is grotendeels bewaard gebleven.
This neo-gothic church dates back to 1860/1861 and was designed by H. Wentzel from Berlin. It was commis sioned by the Deutsche Evangelische Gemeinde (German Evangelical Congregation). The church has been incorporated into the street wall. The top of the front wall consists of a stepped gable that is crowned by pinnacles. The church’s brick tower has a square substructure with pinnacles on each corner. The belfry windows have been incorporated into the octa gonal superstructure, and are framed by neo-Gothic bluestone. The spire is covered by a Gothic ornament in the shape of a flower. The entrance door is decorated with rich ornamental ironwork, and the portal is rounded off with a triangular cladding element. There are three tall neo-Gothic windows in the wall on the right-hand side. The interior is decorated in a rare neo-Gothic style. The wooden ribbed vaults and leaf capitals are done in a stucco style.
www.evangelischekirche-denhaag.nl
23
Open Monumenten / Centrum
11
TERRAZZO TERRAZZO
Patriciërshuis
Koninklijk Instituut van Ingenieurs Prinsessegracht 23 Za 10.00 – 17.00u
Terrazzo is een vloerafwerking die bestaat uit (marmer)korrels die in cement of klei zijn gedrukt. Na droging wordt de vloer gepolijst. Terrazzo is het Italiaanse woord voor terras. Een mooi voorbeeld van een terrazzovloer is te vinden in de Passage van Giovanni Batista Gobeschi. Hij was één van de eerste terrazzowerkers, die vanuit Italië naar Nederland trok. Terrazzo is a floor finish comprising (marble) grit pressed into cement or clay. After drying, the floor is polished. Terrazzo is the Italian word for terrace. A fine example of a terrazzo floor can be seen in the Passage. This floor was made by Giovanni Battista Gobeschi at the end of the 19th century. He was among the first terrazzo experts to migrate from Italy to the Netherlands.
Dit tussen 1726 en 1728 gebouw de patriciërshuis kwam in 1919 in eigendom van het Koninklijk Instituut voor Ingenieurs. Dit is het enige pand aan de Prinsessegracht waarvan de ingang niet in het midden is geplaatst. Zodoende heeft het op de bel-etage een dwarsgang. Het huidige beeld wordt sterk bepaald door verbou wingen in de 19de eeuw en in 1922. Het trappenhuis met rijk Lodewijk xiv-stucwerk is uit de bouwtijd. Aan de voorkant ligt de ruime Presidentkamer met een rijk versierd plafond en een historische schouwmantel. Aan de achterkant liggen de Stevinkamer en de Conradkamer die zijn ontstaan uit de Kleine Zaal. Op de eerste verdieping bevinden zich de Molkamer met prachtig wandbespanningen en de kleinere Van Leeuwenhoekkamer en Huygenskamer. Om de bibliotheek te kunnen huisvesten werd de dakkap een meter hoger geplaatst. De biblio theek biedt een schitterend uitzicht op het Malieveld en het Haagse Bos.
Built between 1726 and 1728, this pa trician mansion became the property of the Koninklijk Instituut voor Inge nieurs (Royal Institute for Engineers) in 1919. This is the only building on the Prinsessegracht where the entrance is not centrally placed. Instead, it has a transverse passage on the first floor. Its current appearance is the result of several renovations during the 19th century and in 1922. The staircase, with its rich Luis xiv-style plaster work, dates back to the time of the building’s construction. At the front of the building is the spacious President Room with its beautifully decorated ceiling and a historical mantelpiece. At the back are the Stevin Room and the Conrad Room. Both of these rooms originate from the Small Room. Another three rooms are located on the first floor. These are the Mol Room with its battened walls, the small Van Leeuwenhoek Room, and the Huygens Room.
Informatie Information Zaterdag Vanaf 14.00u kinderactiviteit over vliegtuig- en bruggenbouw
Saturday From 14.00 activities for children
www.kivi.nl
25
