Lessen voor de XXI eeuw, Leuven, 4 april 2011
Open innovatie en intellectuele eigendom
Geertrui Van Overwalle Centrum voor Intellectuele Rechten, KULeuven Tilburg Institute for Law, Technology and Society, UvTilburg
Phaeton
DVD
1
Harvard onco-mouse
GELIJKENIS technologische innovatie
VERSCHIL mechanisch vs. medisch
levenloos vs. levend
VERSCHIL eigenschappen, aard van de innovatie [product - resultaat] [wat is ontwikkeld?]
wijze van ontwikkeling [proces – patroon] [hoe het is ontwikkeld?]
2
VERSCHILLEND PATROON VAN INNOVATIE
“oude” innovatie
“nieuwe” innovatie
“gesloten” innovatie
“open” innovatie
GELIJKENIS technologische innovatie
VERSCHIL levenloos vs. levend
VERSCHIL eigenschappen van de innovatie [product] [wat is ontwikkeld?] wijze van ontwikkeling [proces] [hoe het is ontwikkeld?]
VERSCHIL vooronderstelling “oude” “gesloten” innovatie
“nieuwe” “open” innovatie
veel IE, octrooien
geen IE, octrooien
intellectuele eigendom (IE) !!!
3
Dit college Doel Tegenstelling „open innovatie‟ en „afschermende IE‟ begrijpen Spanning open innovatie en gesloten IE opheffen Plan van aanpak 1. Uitvinding, innovatie, open/gesloten innovatie 2.
IE: octrooirecht, auteursrecht
3.
De grote contradictie
4.
Weg uit de patstelling - de oplossing
5.
Conclusie
1. Innovatie • Uitvinding [centraal in juridische literatuur] = technische creatie = technische oplossing voor technisch probleem = a technical teaching
4
• Innovatie [centraal in economische literatuur] = uitvinding die in productie wordt genomen = uitvinding die succesvol wordt vermarkt
An invention is an idea made manifest and an innovation is an idea applied successfully in practice Schumpeter (1934)
“oude” “gesloten” innovatie
ononderbroken lijn: bedrijfsgrenzen gesloten
trechter: interne selectie “internal technology base”
5
“nieuwe” “open” innovatie
outbound innovation
“internal technology base”
“external technology base”
onderbroken lijn: bedrijfsgrenzen open inbound innovation
“Open innovation is the use of purposive inflows and outflows of knowledge to accelerate internal innovation and expand markets for external use of innovation, respectively” Chesbrough, 2006
“oude” “gesloten” innovatie
“nieuwe” “open” innovatie
6
Ter afsluiting •
Kritiek: oude wijn in nieuwe vaten… [Paul Trott & Dap Hartman, „Why open innovation is old wine in new bottles‟, Int.Journ.Inn.Man. 2009]
•
Nog vele open vragen: In welke fase van het innovatieproces is samenwerking meest effectief? Met welke partners samenwerken? Hoe ze te vinden en te selecteren? Wat is de beste manier om voordeel te halen uit samenwerking?
“Many studies have focused on various aspects of the open innovation process. […] The internal process by which companies manage open innovation is still more trial and error than a professionale managed process. What is missing is a decent cookbook, an integrated framework that helps managers to decide when and how to deploy which open innovation practices “ [Eelko Huizingh, Open innovation: State of the art and future perspectives, Technovation, 2011]
2. Intellectuele eigendom (IE) • Intellectuele eigendom = rechten die worden toegekend op een “voortbrengsel van de menselijke geest”, op intellectuele creaties
• Octrooien = worden verleend voor uitvindingen die (1) nieuw, (2) inventief en (3) industrieel toepasbaar zijn = houden een recht in anderen te stoppen uitvinding na te maken “Het octrooi geeft de octrooihouder het recht iedere derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen te verbieden een voortbrengsel waarop het octrooi betrekking heeft, te vervaardigen, aan te bieden, in het verkeer te brengen, te gebruiken, dan wel daartoe in te voeren of in voorraad te hebben”
7
2. Intellectuele eigendom (IE) • Octrooien = worden verleend voor uitvindingen die (1) nieuw, (2) inventief en (3) industrieel toepasbaar zijn = houden een recht in anderen te stoppen uitvinding na te maken “Het octrooi geeft de octrooihouder het recht iedere derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen te verbieden een voortbrengsel waarop het octrooi betrekking heeft, te vervaardigen, aan te bieden, in het verkeer te brengen, te gebruiken, dan wel daartoe in te voeren of in voorraad te hebben”
• Auteursrecht
= worden verleend voor “werken van letterkunde en kunst” die (1) in een concrete vorm zijn uitgedrukt en (2) origineel zijn techniek? innovatie? Software! = houden een recht in anderen te stoppen creatie openbaar te maken, te reproduceren, mee te delen aan het publiek …
8
3. Open innovatie en IE • “Middel” tot realisatie van open innovatie: IE – Controle op bedrijfsideeën – Nodige garanties voor vrijheid van handelen
3. Open innovatie en IE
9
4. Nieuwe oplossingen • Conventionele strategieën – Bi-laterale licenties
bilaterale uit-licentie
bilaterale in-licentie
10
• Nieuwe modellen – (Normatieve) uitgangspunten • Behoud van het IE-regime • Faciliteren van samenwerking
– Nieuwe collaboratieve licentiemodellen – Doel: makkelijk veel octrooien uitwisselen
Patent pool: octrooibundel een overeenkomst tussen twee of meer octrooihouders om één of meer octrooien als een pakket aan elkaar en aan geïnteresseerde derden te licensiëren tegen de betaling van een royalty
NO POOL
PATENT POOL
P1
L1
L1 P1
P2
L2
P3
L3
P2
L2
L3
P3 P4
P4
L4
L4
11
Voorbeeld in ICT • •
DVD: afgedekt met honderden octrooien… DVD consortium: 10 members – DVD4C patent pool (4 Companies) • Patent holders – Core developers (4): Philips, Sony, Matsushita, Toshiba – Later joined: Pioneer, LG Electronics (2003) • DoJ cleared pool in 1998 • Pool manager: Philips
– DVD6C patent pool (6 Companies) • Patent holders – Core developers (6): Hitachi, Matsushita, Mitsubishi, Time Warner, Toshiba, JVC – Later joined: IBM (2002), Sanyo (2005) • Patents: more than 840.. • DoJ cleared pool in 1999 • Pool manager: Toshiba
Voorbeeld in biotechnologie • SARS: therapeutic product pool = DNA + technology Patent pool CoroNovative
Assembly of licenses
Vaccine development Vaccine Vaccine Co 1 1
HKU Vaccine Co 2
Vaccine 2
Vaccine Co 3
Vaccine 3
Vaccine Co 4
Vaccine 4
CDC Health Canada
Others? Non-exclusive licensing of pooled SARS gene patents
12
Voorbeeld in agro-biotechnologie
70 patents: 3 genes, plant vectors, promotors, ..
Clearinghouse: octrooi(web)winkel een mechanisme waarbij aanbieders en gebruikers van goederen of diensten worden samengebracht In IE: een mechanisme waarbij octrooihouders-licentiehouders en gebruikers-licentienemers worden samengebracht
13
Voorbeeld in auteursrecht
Voorbeeld in biotechnologie?
Toegang
Toegang en gebruik
VAN ZIMMEREN, E., et al Bulletin of the World Health Organization, 2006, 352-359
Open source: openbron een licentie is open source als ze toelaat aan iedereen, om het even waar, voor om het even welk doel de software te kopiëren, te wijzigen of te verspreiden zonder royalties te hoeven betalen aan de auteur
BiOS Voorbeeld in ICT openbronsoftware
Voorbeeld in biotechnologie openbronagrotechnologie
14
Ter afsluiting – voor de economisten… • Bilaterale en collaboratieve licentiemodellen zijn gebaseerd op het eigendom-paradigma – Bestaan van IE rechten is essentieel • IE recht = recht toegekend door de overheid [formal legal rules] als aan bepaalde vwen voldaan en evt. bepaalde registratieprocedure is gevolgd • geldt erga omnes
– Overdracht van IE rechten, creëren van toegang gebeurt door licenties • Licentie = recht gecreëerd door individuen [formal rules of contract] = partijautonomie • geldt inter partes
• IE = „machtsbasis‟ om bepaald gedrag af te dwingen (indien contract niet vrijwillig wordt nageleefd) – Betalen: bilaterale licentie, patent pool, octrooiwebwinkel – Delen: open source
5. Conclusies • Open innovatie maakt gretig gebruik van IE • IE hoeft geen hinderpaal te zijn voor open innovatie • Sleutel tot verzoenen “open” innovatie en “afsluitende” IE: weldoordacht licentiebeleid • Klassiek wordt gedacht aan bilaterale licenties/kruislicenties. Noodzaak aan verder onderzoek om collaboratieve licentiemodellen pro-actief in te zetten in de context van open innovatie
15
The Fall of Phaeton Metamorphoses, Ovidius, Book 2
Zeus
Phaeton Phaeton
Helios
zonnewagen Zonnewagen = “gesloten” innovatie in decline ?
“Open innovatie” verandering op komst..
Johann LISS, 1624
16
