LVOTU
FEVDBUJF
FYQFSJNFOU
bron: http://www.homoludens2009.nl/j15/images/stories/doehetzelf/dhzopdr16.pdf
Opdracht 16 Doe het zelf
Gezond bewegen? Doen!
XXXIPNPMVEFOTOM
Inleiding
In
deze
lessen
wordt
er
aandacht
besteed
aan
‘bewegen
en
gezondheid’.
Er
zijn
opdrachten
die
in
een
groepje
worden
uitgevoerd
daarom
ook
het
‘samenwerken’
erbij.
Doelstellingen
‐
Kinderen
weten
wat
de
schijf
van
vijf
is
en
kunnen
deze
toepassen
in
een
menu.
‐
Kinderen
kunnen
overleggen
en
samenwerken.
‐Kinderen
werken
samen
in
tweetallen.
‐Kinderen
kunnen
in
een
groep
samen
werken
en
een
spel
leiden.
Doelgroep
Leerlingen
van
de
groepen
6
t/m
8
(+/‐
9‐12
jaar)
van
de
basisscholen
die
mee
doen
aan
het
project:
“Homo
Ludens”.
Lesopbouw
‐
De
schijf
van
vijf,
zo
gek
nog
niet!
‐
Bezige
bijtjes
“De
schijf
van
vijf,
zo
gek
nog
niet!”
De
schijf
van
vijf.
Misschien
heb
je
er
wel
eens
wat
over
gehoord.
Het
ziet
er
misschien
wat
ingewikkeld
uit
maar
dit
valt
reuze
mee.
De
schijf
bestaat
uit
5
vakken
en
5
regels.
Uiteindelijk
draait
het
om:
Gezond
eten.
De
5
regels
van
de
schijf
van
vijf:
1.
Eet
gevarieerd.
Er
is
niet
één
voedingsmiddel
dat
alle
voedingsstoffen
in
voldoende
mate
heeft.
Wie
gevarieerd
eet,
krijgt
alle
stoffen
binnen
die
nodig
zijn.
2.
Niet
te
veel
en
beweeg.
Om
op
een
gezond
gewicht
te
blijven,
is
het
belangrijk
gevarieerd
en
gezond
te
eten
met
niet
te
veel
calorieën
en
veel
te
bewegen.
Niet
te
veel
eten
betekent
ook
zuinig
zijn
met
zout
en
matig
met
alcohol.
3.
Minder
verzadigd
vet.
Door
het
gebruik
van
verzadigd
vet
te
beperken
vermindert
de
kans
op
hart‐
en
vaatziekten.
Vet
is
wel
nodig
als
bron
van
onverzadigde
vetzuren,
vitamine
A,
D
en
E
en
energie.
Kies
daarom
voor
vetten
met
veel
onverzadigd
vet.
Het
eten
van
twee
keer
vis
per
week
is
van
belang
vanwege
de
gezonde
visvetzuren.
4.
Veel
groente,
fruit
en
brood.
Een
gezonde
voeding
bevat
ruime
porties
groente,
fruit
en
brood.
Groente,
fruit
en
brood
zijn
vezelrijke
voedingsmiddelen
die
in
verhouding
tot
hun
volume
en
gewicht
weinig
calorieën
en
veel
voedingsstoffen
leveren.
Er
wordt
dus
niet
snel
te
veel
van
gegeten.
Dit
is
belangrijk
voor
mensen
die
letten
op
hun
gewicht.
5.
Veilig.
In
voedsel
kunnen
ongezonde
stoffen
en
bacteriën
voorkomen.
Ons
voedsel
is
nog
nooit
zo
veilig
geweest,
maar
honderd
procent
veilig
voedsel
bestaat
niet.
Thuis
zijn
mensen
zelf
verantwoordelijk
voor
de
veiligheid.
Met
het
nemen
van
een
aantal
eenvoudige
maatregelen
kan
besmetting
en
ziekte,
bijvoorbeeld
het
risico
van
een
voedselinfectie
of
‐vergiftiging,
worden
verkleind
of
voorkomen.
Wat
betekenen
de
5
vakken?
1.
Groente
en
fruit
Belangrijk
vanwege:
vitamines,
zoals
vitamine
C
en
foliumzuur,
mineralen
zoals
kalium,
vezels
en
bioactieve
stoffen.
2.
Brood,
(ontbijt)granen,
aardappelen,
rijst,
pasta
en
peulvruchten
Belangrijk
vanwege:
koolhydraten,
eiwit,
vezels,
B‐vitamines
en
mineralen
zoals
ijzer.
3.
Zuivel,
vlees(waren),
vis,
ei
en
vleesvervangers
Belangrijk
vanwege:
eiwit,
mineralen
zoals
ijzer
en
calcium,
B‐vitamines
en
visvetzuren.
Vooral
in
melk
zit
veel
calcium.
4.
Vetten
en
olie
Belangrijk
vanwege:
vitamine
A,
D
en
E
en
essentiële
vetzuren.
5.
Dranken
Belangrijk
vanwege:
water.
Opdrachten
1.
Je
weet
nu
waarom
er
een
schijf
van
5
is.
Probeer
hieronder
in
jullie
eigen
woorden
dit
te
vertellen.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………
Welke
stellingen
zijn
juist
en
welke
onjuist?
Streep
het
verkeerde
antwoord
door.
‐
Macaroni
hoort
thuis
in
het
vak
2.
Dit
is
het
vak
waar
brood
en
aardappelen
ook
thuis
horen.
Juist/onjuist
‐
Melk
hoort
thuis
in
het
vak
van
de
dranken.
Juist/onjuist
‐
Het
overslaan
van
je
ontbijt
is
erg
onverstandig!
Juist/onjuist
‐
Er
is
niet
één
voedingsmiddel
dat
alle
voedingsstoffen
in
voldoende
mate
heeft.
Wie
gevarieerd
eet,
krijgt
alle
stoffen
binnen
die
nodig
zijn.
Juist/onjuist
In
melk
zit
calcium,
calcium
is
belangrijk
voor
sterkt
botten.
Juist/onjuist.
3.
Met
je
groepje
ga
je
zelf
een
schijf
van
vijf
maken.
Er
zijn
hiervoor
een
aantal
vellen
gekleurd
papier.
Maak
5
vakken,
geef
elk
vak
zijn
eigen
kleur.
Overleg
met
elkaar
waarom
je
een
vak
een
bepaalde
kleur
geeft.
Er
zijn
een
aantal
producten
die
je
in
het
juiste
vak
moet
plaatsen.
4.
Zoals
we
in
de
regels
hebben
kunnen
lezen
is
het
erg
belangrijk
om
gevarieerd
te
eten.
Aan
jullie
de
opdracht
om
een
menu
te
maken
voor
een
hele
week.
Kijk
nog
even
in
de
regels
wat
belangrijk
is
en
waar
je
op
moet
letten
voor
een
zo’n
gezond
mogelijk
menu.
Wat
waren
de
regels
voor
vis?
Jullie
bedenken
het
ontbijt,
middageten
en
avondeten.
En
ook
belangrijk
wat
drink
je
erbij?
Maandag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Dinsdag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Woensdag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Donderdag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Donderdag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Vrijdag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Zaterdag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
Zondag:
Ontbijt:………………………………………………………………………………………………………………………………
Middageten:………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………
Avondeten:…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………..
“bezige
bijtjes”
Bewegen
is
belangrijk
voor
je.
Je
krijgt
een
goede
conditie
waardoor
je
je
fitter
voelt.
Wat
is
het
fijn
om
je
lekker
fit
te
voelen
en
goed
in
je
vel
te
zitten.
Maar
het
liefst
wel
op
een
leuke
manier
dat
bewegen.
Het
is
leuker
om
lekker
een
potje
te
voetballen
of
te
gymmen
in
plaats
van
rondjes
te
rennen.
Jullie
gaan
nu
ook
even
actief
bezig,
maar
wel
op
een
leuke
manier
natuurlijk!
Opdrachten
Het
spel
heet
bezige
bijtjes.
Het
is
de
bedoeling
dat
er
tweetallen
worden
gevormd.
Als
jullie
met
een
oneven
aantal
zijn
geeft
niet.
1
persoon
zal
dan
de
leider
dan
het
spel
zijn.
Een
spel
zal
niet
erg
lang
duren.
Na
het
spel
kan
het
weer
afgewisseld
worden
door
iemand
anders.
De
‘oude’
leider
vormt
dan
een
tweetal
met
degene
die
bij
de
‘nieuwe
leider’
hoorde
Hoe
werkt
het?
De
leider
leidt
het
spel.
“bezige
bijtjes
gaan
zoemen”,
alle
bijtjes
zoemen
rond
zonder
te
dicht
bij
hun
andere
bijtje
te
zijn.
Als
de
leider
zegt:
“bezige
bijtjes
raak
handen”,
vliegen
de
bijtjes
snel
naar
elkaar
toe
en
gaan
met
de
handen
tegen
elkaar
aan
staan.
Het
tweetal
dat
het
laatst
bij
elkaar
is
gaan
bij
de
leider
staan
en
helpen
de
leider
een
beetje
mee.
Dit
gaat
door
totdat
er
één
tweetal
bijtjes
overblijft.
Het
spel
kan
dan
weer
opnieuw
gestart
worden.
Voorbeelden
wat
de
leider
de
bezige
bijtjes
kan
laten
doen:
“Bezige
bijtjes
raak…
Handen
‐
voeten
Knieën
‐
konten
Ellebogen
‐
duimen
Jullie
kunnen
zelf
ook
nog
andere
dingen
erbij
bedenken.
VEEL
PLEZIER
Antwoorden:
De
schijf
van
vijf,
zo
gek
nog
niet!
Opdracht
1:
In
het
antwoord
moet
duidelijk
naar
voren
komen
dat
het
gaat
om
goede
voeding.
De
kinderen
kunnen
veel
informatie
halen
uit
de
tekst
die
bij
de
schijf
van
vijf
staat.
Opdracht
2:
Stelling
1:
juist,
macaroni
is
een
pasta
en
hoort
thuis
in
het
vak
tussen
de
aardappelen
en
het
brood.
Stelling
2:
onjuist,
melk
is
wel
een
drank
maar
hoort
thuis
bij
de
zuivel.
Stelling
3:
juist,
het
is
juist
ongezond
om
je
ontbijt
over
te
slaan
het
is
geen
goede
start
voor
je
lichaam.
Stelling
4:
juist
Stelling
5:
juist
Opdracht
3:
Uit
de
tekst
die
bij
de
schijf
van
vijf
staat
kan
veel
informatie
gehaald
worden
voor
gezonde
voeding.
Een
aantal
belangrijke
punten
voor
een
gezonde
voeding:
Het
ontbijt
niet
overslaan.
1x
het
liefst
2x
per
week
vis
op
het
menu.
Een
gevarieerd
menu.
Veel
groenten,
fruit
en
brood
op
het
menu.
