Najaarsconferentie Primair Onderwijs 2004, 12e editie
Op zoek naar het DNA van de school vrijdag 19 november 2004 en vrijdag 26 november 2004
Nieuwegeins Business Center Blokhoeve 1, Nieuwegein
Programma Najaarsconferentie Primair Onderwijs 2004 09.15 uur
Ontvangst met koffie / thee
10.00 uur
Verrassende opening
10.30 uur
Ronde 1 10.30 - 12.45 uur workshops 10.30 - 11.30 uur presentaties 11.45 - 12.45 uur presentaties
12.45 uur
Lunch
13.45 uur
Ronde 2 13.45 - 16.00 uur workshops 13.45 - 14.45 uur presentaties 15.00 - 16.00 uur presentaties
16.00 uur
Informele borrel in congrescafé ‘De Heerenkamer’
Vanwege de traditioneel grote belangstelling wordt de najaarsconferentie ook in 2004 twee keer uitgevoerd. Het programma is op beide dagen – vrijdag 19 en vrijdag 26 november 2004 – hetzelfde. Op welke datum u aanwezig wilt zijn, kunt u aangeven bij de inschrijving. Nadere informatie over de kosten en de wijze van inschrijven, vindt u op de achterzijde van deze brochure.
Voorbeelden dagindeling ochtend Keuze uit 11 workshops
ochtend Keuze uit 4 van 8 presentaties
Keuze uit 4 van 8 presentaties
middag Keuze uit 4 van 8 presentaties
Keuze uit 4 van 8 presentaties
middag Keuze uit 11 workshops
ochtend
middag
Keuze uit 11 workshops
Keuze uit 11 workshops
ochtend
middag
Keuze uit 4 van 8 presentaties
Keuze uit 4 van 8 presentaties
Keuze uit 4 van 8 presentaties
Keuze uit 4 van 8 presentaties
Op zoek naar het DNA van de school Het DNA van mijn school? Hoezo, wat heeft mijn school met DNA? Kan ik een DNA-profiel laten maken als school? En wat kan ik daar dan mee? Vindt u dit vreemde vragen voor een schoolleider? Wij niet. De oneindige mogelijkheden van DNA en de vele verschijningsvormen hebben ons juist geïnspireerd bij de opzet van de 12e Najaarsconferentie: het unieke DNA van uw school als metafoor voor het unieke systeem van uw school. Als u in staat bent om het DNA-profiel van uw school inzichtelijk te maken voor uw medewerkers, heeft u een belangrijke bron van inspiratie aangeboord.
Waar mensen samenwerken, ontstaat een eigen cultuur en worden regels tot systemen. Impliciete en expliciete regels over je houding en je gedrag. Verwachtingspatronen, informele regels en ideeën over wat goed en slecht werken is. Als nieuwe medewerker pik je al snel op wat de bedrijfscultuur is: je past er uitstekend in, je voegt je ernaar of je voelt je permanent niet op je plaats. Financiële en personele systemen, kwaliteitszorgsystemen, organisatiestructuur. De werking van uw organisatie als geheel én de verschillende onderdelen daarbinnen, is niet te begrijpen vanuit de optelsom van de verschillende systemen. Begrip ontstaat alléén door het basisprincipe bloot te leggen. In elk deel van uw organisatie zorgt – als het goed is – hetzelfde basisprincipe ervoor dat er een intrinsieke relatie is tussen dat deel en het geheel. Dat basisprincipe is het DNA van uw school. De school is als levend geheel méér dan een modelmatig ingericht systeem. De organisatie kan en zal zich op vele manieren ontwikkelen vanuit een eigen ‘integrerend principe’. Wat is dat dan, dat integrerende principe van een school? Dat is volgens ons de gedeelde opvatting over leren in de school. Deze visie op leren is het ‘DNA’ van de school dat binnen elk onderdeel bepaalt hoe de belangrijkste processen zullen verlopen en welke vormen daarbij het beste passen. Door goed te kijken, ontdekken we overal – in de klas, in de voorlichting, in het gebouw, in het personeelsbeleid, in de manier van met elkaar omgaan – de typische kenmerken van de school. Met andere woorden: de kern(opdracht) van een school is ‘het leren’, maar hoe die kern wordt ingevuld is afhankelijk van de keuzes die de school maakt. Bron van inspiratie Met als motto ‘Op zoek naar het DNA van de school’ willen we tijdens de 12e Najaarsconferentie Primair Onderwijs samen met u aan de slag. We nodigen u uit om op vrijdag 19 of vrijdag 26 november het DNA van uw eigen school onder het vergrootglas te leggen. Om aanknopingspunten te ontdekken voor een andere manier van kijken, die kan dienen als een bron van inspiratie voor uw school. Workshops en presentaties De jas die we als Najaarsconferentie inmiddels twee jaar dragen, zit nog steeds als gegoten. Daarom kunt u ook dit jaar weer twee kanten op. U kunt kiezen voor interactieve workshops van 2 uur waarin van de deelnemers nadrukkelijk een bijdrage gevraagd wordt en daarnaast zijn er informatieve presentaties van elk een uur over uiteenlopende deelthema’s. Hierbij wordt van de deelnemers over het algemeen geen actieve inbreng verwacht. U kunt uiteraard ook afwisselend voor beide kiezen, bijvoorbeeld ‘s ochtends twee presentaties, ‘s middags een workshop of andersom. Tot slot: gezien de enorme belangstelling vorig jaar, en de daarmee gepaard gaande warmte in diverse zalen, hebben we dit jaar gekozen voor een nieuwe locatie: conferentiecentrum het Nieuwegeins Business Center. Centraal in Nederland gelegen, biedt dit centrum letterlijk en figuurlijk alle ruimte voor een succesvolle conferentie. Graag tot (weer)ziens dus op vrijdag 19 of vrijdag 26 november 2004 tijdens de Najaarsconferentie Primair Onderwijs!
Thema Visie/Onderwijsontwikkeling
Visie/Onderwijsontwikkeling
1
Valkuilen van instrumenten: ‘if you only have a hammer...’ Rienk Bonnier, adviseur en PietHein van der Laan, senior adviseur Interstudie Workshop (2 uur) Werkvorm: inleiding, instrumententest, werken in subgroepen
Wie alleen een hamer heeft, ziet elk probleem als een spijker. Of we nu een leiderschaps- of een Citotest doen, een goed instrument om ons op snelle en efficiënte wijze door de schoolwerkelijkheid te loodsen, is nooit weg. Onderwijs is en blijft mensenwerk, waarin we zekerheden vinden door te onderzoeken en te meten. Voorspelbaarheid en herhaalbaarheid maken onze wereld overzichtelijker, hopen we. Maar niet alles is te meten. Betrokkenheid, passie, toewijding, mededogen, ze zijn allemaal net zo belangrijk als de relatief eenvoudig meetbare kennis. Aan de hand van uw ervaringen en onze meest dierbare instrumenten, waaronder Human Dynamics™, gaan PietHein van der Laan en Rienk Bonnier op onderzoek. Zij vragen zich o.a. af: • Wat is de norm en wie is daarbij bepalend? • Weet je wat je meet? • In welke mate wordt de waarneming beïnvloed door de kenmerken van de waarnemer? • En als we de werkelijkheid in kaart gebracht hebben met een oordeel, zien we het landschap dan nog wel?
2
Het spanningsveld van de autonomie Ron Bosman, senior consultant VOS/ABB Workshop (2 uur) Werkvorm: inleiding, plenaire interactie
eigen praktijk van de deelnemers vormt het vertrekpunt: doen is immers leren.
3
5 Vanuit verschillende invalshoeken benaderen we in deze workshop het bekende vraagstuk van visie en visieontwikkeling. Daarbij onderzoeken we de congruentie tussen denken en doen, visie op leren als DNA, de achtbaan als model om strategisch beleid vorm te geven. Ook is er aandacht voor de relatie tussen de verschillende niveaus in een onderwijsorganisatie: bestuurlijk, bovenschools, locaties, leerkrachten, ouders, leerlingen. Henk de Jonghe gebruikt een deel van zijn workshop om de zin en onzin van visie en visieontwikkeling met u te verkennen. Hij zet daarbij de Socratische gesprekstechniek op vrije wijze in als discussieleidraad (meer informatie hierover vindt u op www.interstudie.nl). Vertegenwoordigt u met uw collega(‘s) verschillende lagen van uw organisatie? Dan is deze workshop, waarin de verschillen tussen deze lagen centraal staan, beslist een aanrader.
4 Naarmate onderwijsorganisaties groter worden komt de (relatieve) autonomie van de afzonderlijke scholen onder druk te staan. Al te vaak is op voorhand vastgelegd wat centraal en wat decentraal wordt geregeld en ontstaat tegelijkertijd de neiging meer en meer centraal aan te sturen. De werkvloer heeft daar doorgaans het eerst last van. Daar merken de mensen in de praktijk dat de verantwoordelijkheid op een aantal terreinen op afstand ligt. En dat komt de ondernemingszin niet altijd ten goede... Wat is wijsheid? Bestaat er iets als een ideaal model? En is de valkuil ‘te veel op centraal niveau regelen’ te vermijden? Ron Bosman vertelt u in deze workshop iets over de mechanismen die in dit soort processen optreden. De
Visie op schoolniveau of op bestuursniveau? Henk de Jonghe, senior adviseur Interstudie Workshop (2 uur) Werkvorm: inleiding, socratisch gesprek
maken, worden schoolorganisaties effectiever. De vraag waar leidinggevenden dikwijls mee worstelen is de hoevraag. En deze vraag worstelt ook met hen. De hoe-vraag is de meest foute vraag die gesteld kan worden als het gaat om leiderschap in veranderingsprocessen. De hoe-vraag voorkomt juist dat er actie volgt, en vertraagt het proces ook nog eens. In deze workshop werkt u aan datgene waar het allemaal om draait: dat wat ú belangrijk vindt en aan wat er werkelijk toe doet in uw schoolorganisatie. U werkt op basis van uw eigen actuele thema’s en ontdekt op welke wijze uitgerekend uzelf veranderingen stagneert én weer vlot kunt trekken.
Van Hoe naar Wat en Terug 19-11: Elvira Geurts 26-11: Marion Damgrave beiden senior adviseur Interstudie Workshop (2 uur) Werkvorm: interactief gesprek
U vraagt zich ongetwijfeld af hoe deze workshop eruit gaat zien. Wat gaat er gebeuren en hoe kunt u voldoende opbrengst renderen? Allemaal irrelevante vragen als het gaat om van Hoe naar Wat en Terug. We concentreren ons tijdens deze workshop namelijk op waar het ècht om gaat. We baseren ons daarbij op het boek van Peter Block: Het antwoord op ‘hoe?’ is ‘ja’. Mensen zijn goed in dingen die ze belangrijk vinden en die voor hen de moeite waard zijn. Door van dit principe gebruik te
Op zoek naar het DNA van de school Peter Bovelander, senior adviseur en Marie-José Frederiks, adviseur Interstudie Workshop (2 uur) Werkvorm: inleiding, werkvorm in tweetallen en plenaire uitwisseling
Een organisatie functioneert als een levend geheel van diverse processen. Het ‘DNA’ van de organisatie waarborgt de samenhang in deze processen. Je kunt dit DNA zien als het onderliggend basisprofiel. Voor een school bestaat dit basisprofiel uit de visie op – en de praktijk van – het leren. Waarbij leren niet alleen betrekking heeft op het individuele leren van leerlingen, leerkrachten en leiding, maar ook op het collectieve leren van de school als geheel. Vaak zijn mensen zich niet zo bewust van het eigen basisprofiel en functioneren ze min of meer op de automatische piloot. Dit leidt ertoe dat de gewenste samenhang en het noodzakelijke leren verschraalt en zelfs stagneert. Wil de school weer een herkenbare ‘lerende organisatie’ worden, dan moet zij op zoek naar haar eigen ‘DNA’. In deze workshop nemen we vanuit de drie principes van Human Dynamics™ het DNA van úw school onder de loep. We zoomen specifiek in op het spanningsveld tussen het leerprofiel van de school en dat van uzelf als leidinggevende. Een eenvoudig model om de verschillende leeraspecten op mentaal, emotioneel en fysiek niveau in kaart te brengen, fungeert als handvat. Resultaat: een interpretatiekader dat u inzicht geeft in de collectieve visie op leren in relatie tot de verschillende manieren van leren. Kennis van Human Dynamics™ is een pre, maar zeker geen voorwaarde om deel te nemen.
Thema Leiderschap/Organisatieontwikkeling De zorgketen: over schakels en munten 19-11: Henk Keesenberg en Sicco Baas, VOS/ABB 26-11: m.m.v. Roel Weener, VOS/ABB en projectmanager WSNS+ Presentatie (1 uur)
Regulier onderwijs, speciale school voor basisonderwijs, praktijkonderwijs, leerwegondersteunend onderwijs, timeout, rebound, special class, cluster 3 of 4, via de PCL, RVC of CvI... Hebben we het in Nederland eigenlijk niet veel te ingewikkeld gemaakt? Hoe kijken we terug op meer dan 10 jaar WSNS? Stromen leerlingen met extra onderwijsbehoeften makkelijk door naar het VO? Is een ‘rugzak’ nou een optie voor onze school? Hoe ontwikkelt het voortgezet speciaal onderwijs zich? Na een korte intro discussiëren we graag met u over een geheel andere systematiek. Kort samengevat: in een regio worden alle zorgmiddelen (de euro’s die bij al die afkortingen horen) verevend uitgekeerd. De regio heeft eigenlijk maar twee opdrachten: voor alle kinderen is er een plek en voor elk kind is er een perspectief afgestemd op de onderwijsbehoefte. Maar... • Naar wie gaan al die euro’s? • Wie beslist over een bepaalde zorgaanpak? • Hoe gaat het eigenlijk in andere landen? • Waar komt de verantwoordelijkheid te liggen? De Tweede Kamer spreekt eind 2004 over de evaluatie van WSNS, LGF en zorg in het VMBO. De VOS/ABB legt graag een concreet voorstel voor aan de minister en de kamerleden, maar is er draagvlak, is het haalbaar en is het gewenst?
7
Leiderschap/Organisatieontwikkeling
6
Leiderschap in ontwikkeling: werken aan nieuw management voor onderwijs 19-11: Piet Uneken en Kees Mos, DGPO AOb 26-11: Paul Bemelen, M&O-Groep en Peter Sleegers, AOb Presentatie (1 uur)
Welke invalshoek zou bij het leiden van een onderwijsorganisatie centraal moeten staan: het beheer of de inhoud van het onderwijs? Waarschijnlijk zult u zeggen: ‘de inhoud’. Toch wijst de praktijk uit dat het beheer momenteel de centrale plaats inneemt. Voorbeelden daarvan zijn de verschillende managementstructuren die de laatste jaren zijn ontstaan. In deze presentatie introduceren we de ‘ketenomkering’ voor het onderwijsmanagement: hoe zorgen we ervoor dat het primaire proces – onderwijzen – de basis wordt voor het management? We gaan nader in op de achtergronden, waarbij drie elementen de basis vormen: leren, organiseren en transformatie. In opdracht van de DGPO (AOb) schreef Peter Sleegers i.s.m. Paul Bemelen een brochure over dit onderwerp. Alle bezoekers aan de Najaarsconferentie ontvangen een exemplaar.
8
Teamontwikkeling: mode of noodzaak? Johan Spitteler, senior consultant VOS/ABB Workshop (2 uur) Werkvorm: brainstorm, verkenning, concretisering
Met wat voor type teams hebben we te maken? It takes two to know one. We gaan samen hardop op zoek naar het DNA van ieders team. Leeft het? Bruist het? Of zit het tegen? Wat maakt uw team een team en wat zijn de (mogelijke) schaduwkanten? Het verschil tussen goede en slechte teams is vaak niet eens zo groot. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een ‘integrale’ organisatie, waar de teamleden volop samenwerken om de collectieve doelen te bereiken: zo’n team waar een echte ‘esprit de corps’ heerst en waar de doelen belangrijker zijn dan het systeem. Misschien werkt u zelf wel in zo’n team. Of – en dat zal blijken – ligt het accent meer op het vermijden van onzekerheid door
het hanteren van strikte geschreven en ongeschreven regels, vaste afspraken en rituelen? Vervolgens verkennen we hoe er systematisch aan teamontwikkeling kan worden gewerkt. Het gaat daarbij vooral om het begrijpen en benutten van de onderlinge relaties, waarvan de onzichtbare samenhang in organisaties vele malen groter is dan de zichtbare. We speuren samen naar pakkende manieren waarop de vitale kracht van de organisatie verder kan toenemen in een tijdgewricht waarin ‘ruimte’ en ‘autonomie’ de sleutelwoorden zijn. Welke stijl van leidinggeven past daarbij en hoe kan worden aangesloten bij wat teamleden zelf belangrijk vinden? Daarbij blijven we niet steken in fraaie algemene beschouwingen, maar reiken we volop concrete aanpakken aan.
9
Paradoxale leiderschapsrollen Hartger Wassink en Jan van Leeuwen, adviseurs Interstudie Workshop (2 uur) Werkvorm: individueel en in subgroepen
Als schoolleider heb je dagelijks te maken met tegenstrijdige verwachtingen: ‘Zeg ons hoe we het moeten doen, maar niet te veel voorschrijven alsjeblieft’. ‘Zorg ervoor dat niet iedereen de kantjes ervan afloopt, maar je moet mij niet te veel op de vingers kijken!’ Dat is paradoxaal, zeker. Maar welke paradoxen zitten er in uw eigen gedrag als leidinggevende? Bereikt u eigenlijk wel wat u wil bereiken, in uw dagelijks werk als leidinggevende? Is dat wat u zegt en doet af en toe niet tegenstrijdig met de visie die jullie samen hebben, als school? Het zou wel eens zo kunnen zijn, dat je als leidinggevende soms juist NIET datgene moet doen wat je zou willen doen, en dat je daarmee toch recht doet aan het DNA van je school! Maar hoe herken je dat moment? Aan de hand van concrete casussen krijgt u niet alleen grip op de paradoxen in uw eigen leiderschap, u kunt ze zelfs functioneel gaan gebruiken.
10 Good Educational Governance: code goed onderwijsbestuur Klaas te Bos, senior beleidsadviseur VOS/ABB en lid werkgroep code Good Educational Governance Presentatie (1 uur) Werken in een klimaat van heldere bestuurlijke verhoudingen. Rekenschap afleggen van het resultaat van het onderwijs van de school en de daarvoor ingezette publieke middelen.
vervolg, Thema Leiderschap/Organisatieontwikkeling Slechts enkele uitgangspunten die we belangrijk vinden bij het besturen van een school. In deze presentatie over ‘goed onderwijsbestuur’ gaan we nader in op vragen als: • Wat zijn nu de kenmerken van een ‘goed onderwijsbestuur’? • Hoe komen we daartoe? • Kan een code een instrument zijn bij de ontwikkeling van goed onderwijsbestuur?
11 Het managementstatuut: preach what you practice Hein Schneider, bovenschools directeur OPO Heerhugowaard/ Langedijk en Mariët Schilperoort, senior consultant Bestuur en Management VOS/ABB Workshop (2 uur) Werkvorm: inleiding, werken in subgoepen Hoe geeft ú vorm aan de afspraken in de sturingskolom van uw organisatie? Om uitdrukking te geven aan de veranderende verhoudingen tussen bestuur en management wordt de term ‘directiestatuut’ bij de invoering van de
lumpsumbekostiging vervangen door ‘managementstatuut’. Het bevoegd gezag móet een managementstatuut gaan vaststellen – de schoolleiding en het bovenschools management moeten daarbij betrokken worden. Ook dient in dit statuut vast te liggen op welke wijze het management betrokken wordt bij de vaststelling van het financiële beleid. Hóe de taak- en bevoegdhedenverdeling eruit ziet kunt u als organisatie voor een groot deel zelf bepalen. Belangrijke vragen zijn dan: • Wat voor organisatie ben je? • Wat is ieders rol (bestuur, bovenschools management, schoolleiding)? • Welke taken moeten uitgevoerd worden? • Wie krijgt binnen uw organisatie de uitvoeringsbevoegdheid? Ook nemen we een kijkje in de keuken van Openbaar Primair Onderwijs Heerhugowaard/Langedijk, waar functieomschrijvingen hebben geleid tot het opnieuw definiëren van verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Tot slot bekijken we een aantal varianten op hun toepasbaarheid en consequenties.
12 Ontwikkeling van de school door middel van een eigen functiebouwwerk? Bart Volkerijk, senior consultant VOS/ABB Presentatie (1 uur) Leerkrachten en een hoofd der school, kan het eenvoudiger? Jaren hebben we zo gewerkt, maar inmiddels kennen we een keur aan andere titels. We noemen er een paar: directeur, adjunct, locatieleider, bouwcoördinator, intern begeleider, remedial teacher, zorgcoördinator, administratief ondersteuner, ICT-er, systeembeheerder, secretaresse, conciërge, gebouwbeheerder, beleidsmedewerker, personeelsconsulent, bestuursmanager, klassenassistent, onderwijsassistent en waarschijnlijk kunt u er nog een paar bij bedenken. Zijn het taken of functies? Hoe faciliteer je dat? Moet er toch een functiebeschrijving en bijbehorende waardering gemaakt worden? Kun je het dan ook nog betalen, zodanig dat alles bij één werkgever voor alle werknemers op dezelfde wijze is geregeld? Deze presentatie biedt een handreiking naar een invoeringstraject van het eigen functiebouwwerk.
Financiën
Thema Financiën 13 Financieel management verbonden met de visie van de school Loek van der Kroon, pilotcoördinator Projectbureau Lumpsum PO Presentatie (1 uur) Lumpsumbekostiging. Zo’n ingrijpende verandering raakt iedere school en schoolleider. Want wat zijn de consequenties ervan voor de werkvloer, voor de leerkrachten, de leerlingen maar ook voor het management? Als het onderwijsinhoudelijke werk in je schoolleiderschap de grootste uitdaging is, vraagt u zich wellicht af: ‘Wat betekent lumpsum dan voor mij? Moet ik gaan leren boekhouden? Kan ik gerust alles aan anderen overlaten?’ Scholen die een missie hebben en iets willen bereiken met hun onderwijs – in de brede zin van het woord – moeten dat kunnen vertalen naar geld. Daar hoort niet alleen de lesmethode of het personeel bij, maar ook de huisvesting. Vanuit de ervaringen van het Projectbureau Lumpsum PO kijken we naar de komende ontwikkelingen en
bieden we handreikingen om daar als schoolleiders mogelijk op in te kunnen spelen.
14 Lumpsum in de pilotscholen: een carrousel van indrukken Monica van der Hoff, landelijk projectleider Lumpsum PO Workshop (2 uur) Werkvorm: carrouseldiscussie met 4 pilotscholen Twaalf besturen zijn op 1 januari 2004 gestart met lumpsumbekostiging. Vanaf dat moment krijgen zij euro’s in plaats van fre’s voor hun formatie en is er voor hen geen schot tussen personele en materiële bekostiging. Doel is ervaringen op te doen met deze nieuwe bekostiging ten behoeve van alle besturen en scholen primair en (voortgezet) speciaal onderwijs in Nederland, die immers over twee jaar allemaal met lumpsum gaan werken. Daarnaast voeren de scholen van deze besturen projecten uit. Projecten op het gebied van organisatiescans, meerjarenbeleid, risicomanagement, planning & control,
verhoudingen bestuur-management, managementstatuut en de relatie met het administratiekantoor. In deze 12 besturen zitten zogenaamde eenpitters, kleinere besturen (met 3 tot 9 scholen) en grote besturen (10 of meer scholen). Na een korte introductie gaan vier pilotbesturen in een ‘open-space omgeving’ met u in gesprek over hun ervaringen, hun ideeën, de kansen en de bedreigingen die zij zien en hoe zij hiermee om willen gaan. U kunt uw vragen stellen en uw eigen gedachten en ideeën toetsen aan de ervaringen die zij tot nu toe hebben opgedaan.
15 Lumpsum: hoe vordert de invoering? Bé Keizer, senior beleidsadviseur VOS/ABB Presentatie (1 uur) In navolging van de drukbezochte presentatie vorig jaar, bieden we u in deze presentatie weer een zeer actueel overzicht van de vorderingen op weg naar lumpsumbekostiging in het primair onderwijs en – zoals u gewend bent –
Thema ‘Voor elck wat wils’ 16 Huisvesting: Hoe kan het gebouw het leren stimuleren? Gertjan van Midden,adviseur huisvesting en instandhouding,VOS/ABB m.m.v. M3V, adviespartners voor organisatie en huisvesting Presentatie (1 uur) Onderwijskundig bouwen. Het doorbreken van de grenzen van de klas. Hoe doe ik dat?
informatie over de meest recente ontwikkelingen: • De voortgang van de 34 pilots. • De ontwikkeling van instrumenten en handreikingen. • De ondersteuning waar u een beroep op kunt doen. • De veranderingen rondom opvattingen over goed bestuur en management. • De dynamiek van de medezeggenschap. Kortom, van alles wat in beweging is. Ook stippen we de samenhang met synchroon lopende trajecten aan. Daarbij kunt u denken aan de invoering van het (financieel) jaarverslag, het GOA-beleid en de gewichtenregeling. We praten tenslotte over integraal beleid. De presentatie hangt uiteraard mede af van hetgeen dit najaar met name in de belangstelling zal staan. Het wetsvoorstel is dan in behandeling bij de Tweede Kamer en ook daarover valt ongetwijfeld iets te melden.
‘Voor elck wat wils’
De kogel is door de kerk... Eindelijk mag u na een lange procedure een nieuwe school bouwen of een bestaande school uitbreiden en/of verbouwen. Uiteraard wilt u zo snel mogelijk aan de slag. Maar hoe pakt u dat nu aan? Het bouwen van een school is nieuw voor u. De meeste directeuren bouwen immers hooguit eenmaal in hun leven een nieuwe school. Snel resultaat is belangrijk, maar een gebouw dat bij uw visie op onderwijs en kinderen past, is minstens zo belangrijk. Ook uw medewerkers moeten zich in het nieuwe gebouw goed voelen. En dan is er nog
het bouwheerschap. Volgens de wet bent u bouwheer. Wat betekent dat precies, wat zijn uw risico’s, kost dat veel tijd, waar moet u allemaal aan denken? Kortom, vragen te over. Van collega’s hebt u gehoord dat de eerste stap het vormen van een bouwcommissie is. Al snel komt u om in de wensen van collega’s, de medezeggenschapsraad, uw bestuur etc. U moet rekening houden met arbo-eisen, eisen van de afdeling bouw- en woningtoezicht en nog veel meer. In deze – interactieve – presentatie krijgt u handvatten aangereikt over hoe u een gebouw kunt realiseren dat past bij uw onderwijskundig concept.
17 Inspirerend personeel(sbeleid): intrigerend? Gerry Hermsen, trainer AOb Workshop (2 uur) Werkvorm: korte inleiding, opdrachten en terugkoppeling in subgroepen; uitwisseling ervaringen Is uw school een fabriek aan het worden, waar de lopende band de snelheid van werken bepaalt en het product gaat lijken op fast food? Of is uw school een haute cuisine restaurant waarin mensen gemotiveerd worden tot het uitzoeken van heerlijke – zelf samengestelde – maaltijden? Ziet u zichzelf toezicht houden op de routine van alledag en is elke inbreuk op die routine lastig en vervelend of ziet u zichzelf de scepter zwaaien in een restaurant waarin elke onverwachte wens van de klant een uitdaging is. Doen uw medewerkers het werk naar behoren, maar zijn ze ook onmiddellijk verdwenen als de taken zijn gedaan of zijn uw medewerkers creatieve enthousiastelingen die op bepaalde momenten door u naar huis gestuurd moeten worden? Hoe komt het dat u het eerste of het tweede model prefereert? Wat zegt dat over uw omgaan met uw personeel? Gaat het u om het beleid (op de plank in opdracht van het ministerie) of om het creëren van een veilige, activerende, creatieve cultuur met een hoog ‘wij-gevoel’? In deze workshop diepen we met elkaar uit wat u inspireert en intrigeert als u rondloopt in uw organisatie, in uw school. (Inspiratiebron: De Geluksfabriek: binden en boeien)
18 Zelfevaluatie en/of onderwijstoezicht Rob de Koning, bestuurder Aob, en Jan Rijkers, inspecteur onderwijs Workshop (2 uur) Werkvorm: inleiding, werken in subgroepen De kwaliteitszorg in het primair onderwijs is in toenemende mate een verantwoordelijkheid van de school zelf. Was het eerst nog de inspecteur die ‘de maat’ kwam nemen, nu moet de school aan zichzelf en aan zijn omgeving verantwoording afleggen. Niet de behaalde resultaten zijn daarbij bepalend, maar het ontwikkelingsproces dat de school doormaakt om te komen tot een continu proces van kwaliteitszorg. Zelfevaluatie is daarbij een belangrijk instrument om te weten te komen waar je als school staat, maar het kan ook het startpunt vormen voor een veranderings- en/of verbeteringsproces. Voor de inspectie is de zelfevaluatie van de school het vertrekpunt voor zijn rol als toezichthouder op de kwaliteit van het onderwijs. Omdat de ‘Wet op het onderwijstoezicht’ uitgaat van proportioneel toezicht, gaan we in de workshop, in samenspraak met de inspectie, de verhouding tussen zelfevaluatie en onderwijstoezicht verkennen.
19 Lokaal onderwijsbeleid: Wat is er nog van over en wie voert de regie? Liesbeth Verheggen, lid dagelijks bestuur AOb Presentatie (1 uur) Wat verstaan we eigenlijk onder lokaal onderwijsbeleid? Wat is er nog over van lokaal onderwijsbeleid als de bezuiniging van 100 miljoen op de Onderwijs Achterstandsmiddelen wordt uitgevoerd? Waar positioneer je de Voor- en Vroegschoolse Educatie? Wat zijn de voordelen en nadelen van het volledig neerleggen van de regie van het lokale onderwijsbeleid bij de scholen? Kortom: lokaal onderwijsbeleid of datgene wat er van over is, staat midden in de belangstelling. De Algemene Onderwijsbond heeft een duidelijke opvatting: breng de middelen naar de scholen. Na de presentatie zijn de deelnemers op de hoogte van de allerlaatste ontwikkelingen rondom lokaal onderwijsbeleid.
Aanmelding en kosten Kosten De kosten bedragen € 210,- per persoon. Leden van AOb en VOS/ABB betalen € 190,-. Dit bedrag is inclusief conferentiemap, lunch, koffie/thee en borrel na afloop. Snel en gemakkelijk inschrijven! Inschrijven gaat snel en eenvoudig via:
www.interstudie.nl/najaarsconferentie Op deze speciale Najaarsconferentiewebsite vindt u een up-to-date inschrijfsysteem: u kunt direct zien of er plaats is in de workshops en/of presentaties van uw keuze. Na inschrijving ontvangt u uw deelnamebevestiging en persoonlijke dagprogramma meteen op uw e-mailadres. Let op! Zodra u zich heeft aangemeld is uw inschrijving definitief. Dit geldt zowel voor de datum die u heeft aangeven als voor het gekozen dagprogramma. Tip: hou deze conferentiebrochure bij de hand. U heeft dan steeds een volledig overzicht van alle workshops en presentaties. Annuleringsregeling Bij annulering vóór 1 november 2004 is 50% van de deelnemersprijs verschuldigd. Bij annulering na 1 november betaalt u het volledige bedrag. Uiteraard kunt u zich bij verhindering laten vervangen.
Een gezamenlijke productie van:
Secretariaat Najaarsconferentie Interstudie Willemsplein 23 6811 KB Arnhem Telefoon (026) 353 73 00 Fax (026) 353 73 33
[email protected] www.interstudie.nl/najaarsconferentie
