Dorpsraad Chaam een feit Op zoek naar het DNA van Chaam en de leefbaarheid waarborgen

or zine vo emaga ti a a m r b a nt info oord-br n t gratis n e e h n r is e kleine k RACHT KERNK de vereniging an leden v

vereniging kleine kernen noord-brabant Jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Dorpsraad Chaam een feit Op zoek naar het DNA van Chaam en de leefbaarheid waarborgen

In deze KERNKRACHT onder andere: Hip

Pagina 3 Brabantse Dorpen Derby

Pagina 4 Dorpsraad Chaam, van links naar rechts: Jan Meesters, Marianne Nugteren en Pieter Geerts

Na de geslaagde actie, ‘Behoud de bibliotheek’, vroegen Ria Loomans en Jan Meesters zich af: moeten wij ons niet structureel organiseren? Nu was het de bibliotheek die gesloten dreigde te worden, maar in de toekomst gaan er wellicht meer veranderingen plaatsvinden. De gemeentelijke herindeling is er één van. Reden om alert te zijn en een vinger aan de pols te houden. In april dit jaar zijn er wat gedachten op papier gezet en verspreid onder enkele dorpsgenoten. Het doel was om met zoveel mogelijk geïnteresseerden bijeen te komen en te brainstormen over het nut van een dorpsraad. Een kleine 20-tal inwoners gaf gehoor aan de oproep en was 22 mei aanwezig op deze eerste bijeenkomst. Ook de Vereniging Kleine Kernen was uitgenodigd en deelde hun ervaringen. Aan het eind van

Het kan dus wel!

de avond was het niet de vraag óf maar hóe er een dorpsraad opgericht zou worden! Oriëntatie In een tweede bijkomst werd er van gedachten gewisseld hoe de dorpsraad vorm te geven. Hoe kunnen we een structuur bedenken die laagdrempelig is en uiteindelijk zoveel mogelijk inwoners mobiliseert om op één of andere wijze actief te worden in de dorpsraad? Welke rechtsvorm past hier het best bij: een vereniging met leden of een stichting? Uiteindelijk is voor de laatste gekozen. De belangrijkste reden hiervoor was de slagvaardigheid, maar ook het feit dat dan alle inwoners onderdeel van de dorpsraad zijn. Tijdens deze bijkomst hebben een 7-tal aanwezigen zich bereid verklaard om een interim bestuur te vormen. >>>

Pagina 7 Leerzame dorpen duurzame toekomst

Pagina 11

>>> Aan de slag Momenteel wordt er hard gewerkt aan het opstellen van de statuten, huishoudelijk reglement, inschrijving bij de Kamer van Koophandel en dat soort formaliteiten. Doelstellingen en taken die we als Dorpsraad Chaam voorstaan, zijn gedefinieerd. De belangrijkste doelstellingen zijn het bewaken van het DNA van Chaam, het waarborgen van de leefbaarheid en waar mogelijk die te verbeteren. Daarnaast moet het in Chaam voor iedereen goed toeven zijn. We willen dit bereiken door zoveel mogelijk inwoners te betrekken bij het reilen en zeilen van de Dorpsraad in Chaam. Door openbare bijeenkomsten te organiseren willen we zoveel mogelijk inwoners enthousiasmeren.

Indien wenselijk kunnen we intermediair zijn tussen verenigingen en belangengroepen in ons dorp. De Dorpsraad zal ook kritisch kijken naar het handelen van de politiek en het gemeentebestuur, en zal waar mogelijk initiatieven van de inwoners beoordelen op haalbaarheid en faciliteren bij de uitvoering. Een goede communicatie voorwaarde voor succes De concept statuten zijn inmiddels klaar en kunnen ondertekend worden. Ook zal er binnenkort een convenant met de gemeente Alphen-Chaam ondertekend worden. Ondertussen is de website www.dorpsraadchaam.nl online. Er is een facebookpagina en we hebben een twitteraccount. Goede communicatie is een voorwaarde voor een goed functionerende dorpsraad. Via de beschikbare media kunnen we relevante informatie verspreiden en kunnen de inwoners reageren. Het interimbestuur is momenteel druk met het schrijven van een beleids- en een integraal- dorpsontwikkelingsplan (IDOP). Ondertussen is er een derde openbare bijeenkomst geweest, waarbij weer nieuwe mensen zich hebben

Zorgen doe je samen Informatiebijeenkomsten over het opzetten van een Zorgcoöperatie De vereniging kleine kernen noordbrabant kan u helpen als u met zorg en diensten in uw dorp aan de slag wilt gaan. Wij denken graag met u mee en doen dat in samenwerking met een aantal kernen die hierover inmiddels al de nodige ervaring hebben opgedaan. Op die manier krijgt u vanuit de praktijk, van mensen zoals u, tips over wat juist wel werkt of juist niet. Uiteraard zijn er meer partijen en organisaties die u van dienst kunnen



zijn. Dat is maar goed ook want er spelen veel zaken als u zelf met het organiseren van zorg en diensten aan de slag wilt gaan. Met een aantal van hen hebben wij goede contacten. Zo werken we onder andere samen met de provincie, VBOB (Stichting Verenigde Bonden Overleg Brabant), Zorgbelang Brabant, Brabant-Lab, Zet, het PON, ContourdeTwern en de Provinciale Raad Gezondheid. In samenwerking met de VBOB en Zet organiseren we eerst op 7 oktober een ochtendbijeenkomst in Oudenbosch waarbij we dieper

aangemeld. Het doel van deze bijeenkomst was de aanwezigen te informeren over de voortgang, en te kijken naar hoe verder? Via een brainstormsessie werden meerdere ideeën geopperd. Om alle inwoners een kans te geven mee te denken is er besloten om een grootschalige enquête te houden. Via de website kan men deze on-line invullen. De bedoeling is op deze manier een goed beeld te krijgen van wat er leeft in Chaam; wat vindt men goed en wat kan er verbeterd worden? Wat maakt Chaam zo uniek? Via campagnes op social media, lokale media, infostands, et cetera, zullen inwoners aangemoedigd worden de enquête in te vullen. Hier kunnen een aantal actuele onderwerpen uitkomen die door projectgroepen nader uitgewerkt gaan worden. De projectgroepen worden gevormd door de inwoners van Chaam. Wij menen dat bij de huidige ontwikkelingen waarbij gemeentes steeds groter worden, het voor dorpskernen een uitdaging is de leefbaarheid en het unieke karakter van het dorp te waarborgen. De Dorpsraad Chaam is er klaar voor. Pieter Geerts, dorpsraad Chaam

op de materie ingaan. Wilt u in uw omgeving een zorgcoöperatie gaan opzetten, bent u hiermee al bezig, of zit u in de oriënterende fase, dan bent u van harte welkom in Cultureel Centrum Fidei et Arti in de Pastoor Hellemonsstraat 1 in Oudenbosch van 10.00 uur tot uiterlijk 12.30 uur. Op 10 oktober organiseren we eenzelfde ochtendbijeenkomst in Wanroij in Gemeenschapshuis ‘t Wapen van Wanroij, Kwikstraat 6 en ook weer van 10.00 tot uiterlijk 12.30 uur. <<< Contactpersonen: Dick Loeff, mobiel 06-46336368, [email protected] Myriam van Kalken, myriamvankalken@vkknoordbrabant. jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Hip

Dat blijkt als ik het mode-magazine doorblader dat als bijlage bij de lokale krant zit. Het bevat de modetrends & modetips voor het seizoen herfstwinter 2013-2014. Het begint al met het voorwoord, geschreven door Mari van de Ven, opgegroeid in kleine kern Nistelrode. Hij is een toonaangevend visagist en haarstylist. Hij volgde zijn authentieke smaak en dat heeft hem ver gebracht. Het is niet toevallig dat modeontwerpers voor komend herfst- en winterseizoen hun inspiratie halen uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw, toen de economische situatie ook niet zo florissant was. En ook de jaren 80 zijn weer hip. Ook in die tijd was er sprake van recessie en een stijgende onvrede met hoe de wereld er voor stond. In reactie op de snelle consumptiemaatschappij is er een hang naar echt en eerlijk. Weten waar alles vandaan komt, hoe het wordt gemaakt en vooral dingen zelf doen. Dat begint vaak in de kleine kernen buiten of in de wijken in de stad, dichtbij mensen. Je eigen moestuin of stadslandbouw is helemaal in op het moment.

Als iets verder nog het huidige tijdperk kenmerkt, is het wel het verlangen naar ‘verlangzamen’. We willen allemaal minder stress en minder werkdruk ervaren om meer te kunnen genieten van de gewone goede dingen van het leven. Deze nostalgie richt zich op echtheid, authenticiteit en ambachtelijkheid. Wolstudio’s worden opgericht om samen te breien en te haken. Opgezet vanuit de gedachte van het goede landleven.

Veel bijzondere mensen wonen en leven in een kleine kern. De aftredend directeur van de Efteling Bart de Boer is woonachtig in het gehucht Knegsel in de Kempen. En onze oud-koningin Beatrix woont in kleine kern Lage Vuursche. Aan dit rijtje kunnen nog vele namen toegevoegd worden. Het is de diversiteit van mensen die er voor zorgt dat creatieve concepten ontstaan in een kleine kern. Eenvoud en luisteren naar elkaar staan vaak aan de basis voor zo’n nieuw concept. Minder is meer; in het minimalisme zijn kennis en vakmanschap duidelijk herkenbaar. In een kleine kern is niets vanzelfsprekend, er moet voor gewerkt worden. Samen aan de slag vanuit verschillende achtergronden maar met het zelfde doel voor ogen. Je woonomgeving leefbaar en duurzaam maken. Kijk om je heen en zie waarom ik durf te stellen dat de kleine kernen hip zijn. <<< Ingeborg Verschuuren

jaargang 10 - nummer 3 - september 2013



Brabantse Dorpen Derby van start De derde editie van de Brabantse Dorpen Derby is begonnen. Op de baan van atletiekvereniging Prins Hendrik in Vught gaf gedeputeerde Brigite van Haaften op 26 augustus het startschot. In deze editie gaat de provincie Noord-Brabant op zoek naar ideeën van Brabantse burgers die binnen het thema ‘sport en beweging’ de leefbaarheid in dorpen verbeteren.

delige serie op de voet. De tv serie is vanaf 30 maart 2014 op tv en eindigt met een live finale op 7 juni waarin de kijkers hun stem kunnen uitbrengen op de winnaar. Voor de top 3 zijn er tijdens die uitzending aanvullend mooie hoofdprijzen te winnen van respectievelijk 25.000 euro, 12.500 euro en 7.500 euro. Hiermee kan écht een verschil gemaakt worden voor de leefbaarheid in deze dorpen.

Op de atletiekbaan werd het estafettestokje doorgegeven door Piet Verhoeven, namens Esbeek, de eerste winnaar van de Dorpen Derby aan Moniek Bens uit Wilbertoord. Zij wonnen de tweede editie. Monique Bens droeg het stokje over aan gedeputeerde Van Haaften. Zij overhandigde het tot slot aan Rogier van Oosterhout, de presentator van de tv serie rondom de Derby.

Bundel de krachten De provincie Noord-Brabant is de bedenker en uitvoerder van de Brabantse Dorpen Derby. Gedeputeerde Van Haaften: “De provincie vindt het belangrijk dat het goed en prettig leven en wonen is in de dorpen en kleine kernen. We weten zeker dat

Vitale dorpen De leefbaarheid in veel Brabantse dorpen staat onder druk door de gevolgen van vergrijzing, krimp, ontgroening en de trek van de jeugd van platteland naar stad. De Dorpen Derby biedt Brabantse burgers de kans om hun steentje bij te dragen en de leefbaarheid in hun dorp te verbeteren. Eerdere edities In 2009 won de gemeente Esbeek met het initiatief voor ‘De Dorpshuiskamer’ dat als doel heeft om jong en oud bij de cultuurhistorische waarde van het dorp te betrekken. Een jaar later won Wilbertoord met de Evenementenwagen: een koek-en-zopie kar die ook sanitaire voorzieningen bevat en bij de vele evenementen in het kleine Wilbertoord gratis ingezet kan worden. Succes In totaal kwamen in de eerste twee edities meer dan 200 ideeën bin-



nen voor verbetering van de leefbaarheid en volgden vele Brabanders de Derby. Na dit succes hoopt de provincie ook dit jaar weer op het aanstekelijke enthousiasme van de Brabanders. Tot 11 november kunnen projectideeën worden aangemeld op www. brabant.nl/dorpenderby. Een deskundige jury, onder voorzitterschap van gedeputeerde Van Haaften, beoordeelt de inzendingen en selecteert de negen beste initiatieven voor de finaleronde. Bekende Brabantse sporters De finalisten krijgen een bekende Brabantse sporter als coach, professioneel advies en winnen €10.000,om hun idee in de praktijk te brengen. Omroep Brabant volgt de ontwikkelingen van deze projecten in een tien-

er ontzettend veel goede ideeën zijn, die wachten om uitgevoerd te worden. Dien ze bij ons in, bundel de krachten en doe samen actief iets aan de leefbaarheid in je eigen dorp. Zo kunnen we elkaar inspireren en er gezamenlijk voor zorgen dat het goed toeven blijft op het Brabantse platteland.“ <<< Op de website www.brabant.nl/dorpenderby vind je meer informatie en een inspiratieclip. Je kan de Derby ook volgen op Facebook (brabantsedorpenderby) en Twitter (@dorpenderby).

jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Zorgcoöperaties: welke zorg, met wie en hoe samenwerken? Zorgcoöperatie is een breed begrip. Over welke zorg hebben we het dan? Gaat het om hulp bij het aantrekken van steunkousen, gaat het om boodschappen doen, gaat het om ouderen uit hun isolement te halen en ze de ‘huiskamer’ wijzen? Concreet: wat zijn nu de echte behoeften en wensen van de inwoners in een dorp? Hoe houd je de leefbaarheid in een dorp leefbaar, hebben mensen samen plezier en kennen ze de weg om elkaar te steunen waar nodig. Kortom: hoe ontwikkel je een netwerk, een steunpunt of coöperatie van vrijwilligers dat antwoord geeft op de directe behoeften van de bewoners vertaald met een reële langlopende financiële basis? Voorbeelden in Brabant die pas zijn gestart, die reeds onderweg zijn, projecten die afhaken en gelukkig ook veel projecten die succesvol zijn. Vandaar dat we in West-Brabant op zoek zijn gegaan naar mensen met voorbeelden om zo van elkaar te leren, kennis te delen en de coöperatiegedachte te verspreiden onder het motto: ‘Het kleine dorp vitaal en toekomstbestendig! Halderberge in de startblokken? Halderberge, een gemeente met ‘vijf ‘eigenwijze’ kernen, Stampersgat, Oudenbosch, Hoeven, Bosschenhoofd en Oud-Gastel. Hier is een initiatiefgroep opgestaan bestaande uit: Joop Huisman, Jacques Donkers en Stan Vermunt die zeggen: “We willen een zorgcoöperatie in een kern, want er ontstaat een gat tussen de verpleeghuizen, zorgcomplexen en de groep senioren die geacht wordt zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Het Zorg Zwaarte Pakket (ZZP), ter indicatie van de kwetsbare bewoner, wordt voortdurend verhoogd voordat je überhaupt in aanmerking komt voor opname in een zorgcomplex. Een beroep op mantelzorg wordt alleen maar sterker. Kunnen we daar niet een samenwerking in vinden, een ‘zorgcoöperatie’ op maken die aan de vele behoeften voldoet, is hun vraag. In Hoeven was het bijna zover, maar is helaas toch gestrand. Daarop heb-

jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Zundert van pilot tot zorgnetwerk van en door vrijwilligers! Twee jaar geleden had Kernkracht een interview met het ‘Huiskamer’ project in Achtmaal. Hoe staat het nu met dit project? Wat heeft het opgeleverd? Nog elke vrijdag komen 15 bewoners uit het dorp bijeen om gezamenlijk een maaltijd te gebruiken en vele andere activiteiten. Het heeft echter een andere belevenis en aanpak gekregen doordat Stichting Welzijn Zundert (SWZ) er nu direct bij betrokken is. Tevens startte twee jaar geleden in Achtmaal het ICTproject: ‘Zorg op afstand’. Voor dit dorp stond de virtuele methode nog te ver van hun bed en heeft het niet standgehouden.

Jack Donkers en Joop Huisman

ben ze contact gezocht met Zorgbelang Brabant, de gemeente, de GGD, KBO en Stichting Groenhuijsen. Een uitwisseling van kennis en ervaring. Duidelijk is dat eerst een Quick-scan nodig is om de behoeften en wensen van de dorpsbewoners te peilen. Het valt nog niet mee om bij de juiste personen en instellingen te komen om ons idee te ontwikkelen en samen tot concrete plannen te komen. Toch blijven Joop, Jacques en Stan enthousiast verder gaan in hun zoektocht naar het opzetten van een zorgcoöperatie. Ze waren dan ook zeer welwillend om hun ‘coöperatieve gedachte’ met Kernkracht te delen. Ze hopen en rekenen dan ook op reacties, liefst met voorbeelden of adviezen uit de praktijk.

Leshly Konings directeur Stichting Welzijn Zundert (SWZ)

Meteen erbij betrekken Uit deze pilots heeft men wel veel geleerd. “Als initiatiefnemers de mensen niet meteen vanaf de start bij een vernieuwing betrekken, is de kans op slagen gering. Een project moet van de mensen zelf zijn, het moet hun ding zijn”, zegt Leshly Konings van de SWZ. >>>



“Ieder concept is een unieke ‘footprint’ van een zorgcoöperatie, maar dat wil ik graag delen met anderen. Veel heb ik als welzijnswerker op de werkvloer geleerd. Nu, als directeur SWZ, vertaal ik dit samen met de mensen naar ‘een Visie ontwikkelen, een raamwerk/kaders scheppen en vervolgens uitwerken met een financieel draagvlak voor lange tijd.’” Een vitaal en toekomstbestendig Zundert A. Huiskamer projecten Behalve in Achtmaal zijn nu in alle kerkdorpen van Zundert ‘Huiskamers’ van start gegaan. Hun doel is: a) het wegnemen van eenzaamheid van bewoners; b) zorgen dat ze (weer) gaan participeren in de gemeenschap en c) het monitoren van de activiteiten van het zorgnetwerk. Het zijn open ontmoetingsruimtes; vele in samenwerking met woon-en zorgcoöperaties zoals Avoord + Surplus, die het gebruik van de huiskamer en/of catering voor niets aanbieden. Dit zijn enkele activiteiten waar de gemeenschap zorgdraagt voor de leefbaarheid van hun inwoners. Een vorm van samen vitaal grijs en oud worden en de leefbaarheid van een kleine kern bewaken.

Deskundigheidsbevordering Lokale Belangenbehartiging (DLB) Jongstleden juni was er over dit thema al een centrale bijeenkomst. In oktober wordt dieper op deze materie ingegaan. Wilt u in uw omgeving een zorgcoöperatie opzetten, bent u hiermee al bezig, of zit u in de oriënterende fase? Dan bent u van harte welkom op deze ochtendbijeenkomsten op 7 en 10 oktober. Ook mensen die de centrale bijeenkomst in juni niet hebben bijgewoond, kunnen deelnemen. Opgeven kan via info@ dlb-brabant.nl of telefonisch via: (073) 644 40 66.



B. 1+1=3 maakt een zorgnetwerk Wederzijdse info en diensten, uitwisseling van kennis tussen de wijkzuster en een welzijnswerker biedt vele voordelen. Zij zijn de ogen en oren van de gemeenschap; zij constateren bij hun bezoeken dat er behoefte is aan bepaalde zorg of steun uit een andere sector. De welzijnswerker geeft aan de wijkzuster door dat iemand medisch zorg nodig heeft, andersom, de wijkzuster zorgt dat de boodschappen gedaan kunnen worden. Er zijn 150 vrijwilligers die veel diensten bewijzen in dit netwerk. Er zijn structurele inzetten bij, maar ook ad-hoc klussen door vakvrijwilligers tegen zeer kleine vergoeding. Een zorgnetwerk dat echt zijn dienst al heeft bewezen. Een vitale en inmiddels onmisbare steun binnen de gemeenschap in Zundert. C. Boodschappen Plusbus In Zundert is een Plusbus (rolstoel geschikt) ‘Samen er gezellig op uit. Gaat u mee?’ Bedoeld om bewoners ergens naar toe te brengen in de omgeving voor dagelijkse dingen, zoals boodschappen, bezoek aan vrienden, vereniging, café of ‘Huiskamer’ et cetera. Acht chauffeurs staan te trappelen om bewoners van dienst te zijn. Tussen 09.00-17.00 uur kan men zich opgeven voor een activiteit en voor € 3,00 kan men al gezellig winkelen. Een project dat zeer geslaagd is en goed loopt .

Hoe vind je de mensen, vrijwilligers voor het bemensen van de netwerken en zorgdiensten, was de vraag aan Leshly. Waarop hij antwoordde: “Als je een plan hebt, toets dan of je idee goed aankomt bij de doelgroep. Creëer draagvlak onder je klanten. Maak gebruik van professionals voor informatie, maar nog meer van de dorpsbewoners zelf, via de kerken, de KBO’s, de biljartclub of de ‘burgemeester’ van het dorp. Zij geven de basis-info die noodzakelijk is voor de projectontwikkeling. Het krijgt vanzelf een spin-off effect als je de juiste mensen en informatie hebt gevonden.” Het balletje gaat dan vanzelf rollen, het dorp is en blijft dan gewoon vitaal! Je hoeft niet zelf het wiel opnieuw uit te vinden. Ga te rade bij anderen zoals de VKKNB. Neem deel aan de bijeenkomsten van DLB in uw regio over het thema Zorgcoöperaties: maandagochtend 7 oktober in Oudenbosch en donderdagochtend 10 oktober in Wanroij, beide bijeenkomsten zijn van 10.00 uur tot uiterlijk 12.30 uur. U kunt zich opgeven via [email protected] of telefonisch via: (073) 644 40 66. <<< Marijke Timmermans en Antoon Koevoets

jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Het kan dus wel! In 2009 zaten de ondernemersvereniging Boekel en de gemeente met dezelfde vraag: hoe krijgen wij heel de gemeente aangesloten op een snel netwerk? Kern van deze vraag zit in het begrip héél de gemeente. Een snel netwerk wordt meestal uitgelegd als een glasvezelnetwerk. Marktpartijen die daarin actief zijn waren al op bezoek geweest en wilden maar al te graag de aanleg voor de kern Boekel in uitvoering brengen. Daarmee in zee gaan lijkt heel aantrekkelijk maar het betekent wel dat je bedrijventerrein en het hele buitengebied niet worden meegenomen.

Heel de gemeente De ondernemersvereniging en de gemeente waren het heel snel eens dat we dat niet wilden. Onze voorwaarde was dat heel de gemeente, dus inclusief buitengebied en inclusief bedrijventerrein, moest worden aangesloten. Met dat gegeven haakten marktpartijen snel af met de mededeling: “Dat is financieel niet haalbaar”. In hun rekenmodel was het maar zeer de vraag of een kern als Venhorst met 1000 inwoners wel aangesloten kan worden. Ze verschoven hun aandacht naar omliggende gemeenten waar ze wel voet aan de grond krijgen met hun opstelling. Werkgroep Vervolgens lag de bal bij ondernemers en gemeente. De voor de hand liggende vraag was of de marktpartijen inderdaad gelijk hadden en dat een totale verglazing inderdaad financieel niet haalbaar is. Om dat te onderzoeken is een lokale werkgroep opgericht. Daarin werden direct meerdere organisaties opgenomen die wij een belangrijke rol toedichten bij het verkopen van ons product. Denk daarbij aan de ZLTO (buitengebied) de woningbouwvereniging (huurders) en de ouderenbonden. Samen met de ondernemersvereniging en de gemeente vormde deze club de werkgroep die als opdracht had uit te zoeken of het echt niet haalbaar is. Niet vanzelf De werkgroep is begonnen met heel veel informatie op te vragen over

jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

glasvezelprojecten. Met name het eerste lokale project in Nuenen is daarbij als voorbeeld gebruikt. Ook zijn marktpartijen benaderd om inzicht te krijgen in de kosten en de geldstromen. Een jaar!!! later komt de werkgroep tot de conclusie dat een complete verglazing wel degelijk mogelijk moet zijn. Dan is het wel van belang dat de gehele gemeente in één keer wordt aangelegd. De ‘winsten’ uit de dichtbevolkte kernen moeten dan worden gebruikt voor de aanleg van de duurdere buitengebieden. Dit is feitelijk niks nieuws. We zien glasvezel dan gewoon als een nutsvoorziening. Want zeg nou zelf, betaalt iemand in het buitengebied meer voor zijn stroom dan in de kern ? Ook concludeert de werkgroep dat dit niet vanzelf van de grond zal komen. Willen we dit echt realiseren dan zullen we daar met een kleine groep mensen hard aan moeten trekken. De ondernemersverenigingen de gemeente nemen deze handschoen op en dat was de geboorte van BoekelNet. Drie voorwaarden BoekelNet vraagt aan glasvezelondernemers om een aanbieding te doen voor aanleg in heel Boekel onder drie voorwaarden:  gemeentedekkend  open netwerk  marktconforme prijs Het open netwerk is van belang omdat je op die manier de locale verenigingen en belangenbehartigers hun diensten gratis aan kunnen bieden. >>>



>>> Een marktconforme prijs is van belang voor de abonnee. Wij snapten dat de abonnee best mee wil maar niet veel meer gaat betalen dan nu bij KPN of UPC. BoekelNet had ook wat te bieden. Wij namen de inspanningsverplichting op ons om ervoor te zorgen dat minimaal 50% van Boekel zich aan zou melden als abonnee. Volwaardig glasvezelpakket Op deze aanvraag kwamen drie biedingen binnen. Na afweging van deze biedingen is besloten om te kiezen voor het aanbod van E-fiber. Vervolgens is met E-fiber verder gesproken over de detailinvulling van de aanbieding en is een intentieovereenkomst ondertekend. E-fiber legt het netwerk aan, zorgt voor de belichting ervan via onderaannemer A-questora en zorgt voor diensten met onderaannemer Glashelder. Met zijn partners kon Efiber een volwaardig glasvezelpakket aanbieden met radio, tv, razendsnel internet en telefonie voor € 55,-. Zorg dat 50% meedoet Dan is het inmiddels voorjaar 2012. Wij van BoekelNet hadden nu de opdracht ervoor te zorgen dat 50% van Boekel meedoet. Hoe zorg je daarvoor?? Daarvoor zijn we in overleg gegaan met de deelnemers uit de werkgroep (maatschappelijke organisaties) en alle verenigingen uit Boekel. En dan blijkt welke kracht er schuilt in de gemeenschap. Het kostte ons weinig moeite om deze partijen enthousiast te krijgen voor ons aanbod. Vervolgens hebben we met al deze verenigingen een campagne neergezet waar glasvezel Nederland van stond te kijken. Niks externe communicatieadviseurs, gewoon zelf de boer op! In 6 weken tijd konden we 52% van de adressen inschrijven als abonnee! Dat was op 1 juli 2012. Ondernemersvereniging en gemeente achter doelstelling Op dat moment lag de bal weer bij onze partners uit de markt. Nu moesten zij ervoor gaan zorgen dat het glasve-



zelnetwerk ook gerealiseerd werd en er diensten op kwamen. We hadden een intentieovereenkomst die werd uitgewerkt in meerdere contracten tussen partijen. Veel papier, veel juridisch geneuzel maar wel noodzakelijk voor een goede borging. Dit was niet het leukste onderdeel van het proces maar de wetenschap dat succes binnen handbereik ligt maakt veel goed. Toen ook nog eens duidelijk werd dat een deel van de investering bij de gemeenschap kwam te liggen hadden we er een discussiepunt bij. Doordat ondernemersvereniging en gemeente echter achter de doelstelling bleven staan is ook deze hobbel genomen. Veel draagvlak onder bevolking In december 2012 was E-fiber zover dat de aannemer aan de slag kon. In juni 2013 is de laatste straat van Boekel van glasvezel voorzien. Ook bij de uitvoering bleek dat het project veel draagvlak had onder de lokale bevolking. Natuurlijk hadden we overlast van opengebroken straten, kapotgetrokken leidingen en planningen die in de praktijk net iets anders blijken te lopen maar het krediet onder de bevolking wisten we te behouden. Dat is voor een deel gekomen doordat we met elkaar hebben afgesproken dat een burger altijd antwoord krijgt op zijn vraag. Niet van het kastje naar de muur maar oplossen of direct

goed doorverwijzen. Dat we dit goed hebben gedaan blijkt uit het deelnamepercentage. Dat steeg tijdens de aanleg van 52% naar 60% ! Vanaf juli zijn we gestart met het daadwerkelijk aansluiten van de abonnees. Dat is ook weer een proces op zich. Met name de opzeggingen bij de oude provider en de administratieve afhandeling eromheen vraagt veel energie. In principe ligt dit bij de marktpartij (Glashelder). Net als bij de uitvoering hebben wij van BoekelNet echter de grondhouding dat –indien een klant niet tevreden is over het product of de afhandeling van een klacht- hij lokaal bij ons terecht kan. Dat kost tijd maar geeft wel veel voldoening. Bij het schrijven van dit artikel zitten we midden in de activaties. Ongeveer 500 van de 2300 klanten zijn nu aangesloten en voorzien van onze diensten. Nog te vroeg om te spreken van een 100% succesvolle aanpak maar de geluiden tot nu zijn positief. Onze tip voor gemeenschappen die ook een snel netwerk willen? Ga ermee aan de slag. Laat je niet te snel ontmoedigen dat iets niet kan. Als de gezamenlijke wil er is, is bijna alles mogelijk. Succes! <<< Hans van Zutven, BoekelNet jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Buurtbus: kijkje achter de schermen De feiten: van het aantal reizigers in Brabant gaat 97% met de reguliere bus, 2% met de buurtbus en 1% met de regiotaxi. In de provincie rijden 81 buurtbussen op 47 lijnen en ongeveer 1450 vrijwilligers zijn daarbij betrokken. De kosten van buurtbussen zijn in 2012 ongeveer 3% van de totale exploitatiekosten van alle soorten bussen. Voor 2012 waren de kosten per reiziger in de gewone bus € 2,34 en in de buurtbus € 3,37. (De cijfers komen uit het Rapport ‘Bussen in Brabant, trends in regionaal OV’, zie aan het einde van dit artikel). Alvast een kijkje achter de schermen! De buurtbus is eigendom van de vervoerder en achter het stuur zitten vrijwilligers van een buurtbusvereniging. Deze vrijwilligers, uiterlijk tot de leeftijd van 75 jaar, rijden busjes die geschikt zijn voor maximaal 8 passagiers. In Brabant zijn maar liefst 56 buurtbusverenigingen en zij zorgen voor het vervoer ‘op het platteland’. Met de buurtbus kan iedereen mee: ouderen, moeders met kleintjes, maar ook veel scholieren uit de dorpen kiezen bij slecht weer voor de bus. Buurtbusvereniging Hilvarenbeek Van de buurtbusvereniging Hilvarenbeek vertellen voorzitter Gerard van der Bruggen en bestuurslid Trudy Hollink hun verhaal. Deze club van ± 45 chauffeurs verzorgt 3 lijnen in Midden-Brabant: Lijn 289: Hilvarenbeek → Biest-Houtakker → Moergestel → Oisterwijk v.v. Lijn 293: Hilvarenbeek → Esbeek → Diessen → Baarschot → Westelbeers v.v. Lijn 295: Hilvarenbeek → Goirle → Riel v.v. Van maandag t/m vrijdag van 07.00–19.00 uur; niet in het weekend en op feestdagen!! “De ‘Vrijthof’ in Hilvarenbeek is ons centrale knooppunt waar zowel de overstap tussen de buurtbussen onderling als naar grote bussen plaatsvindt. Dit groene hart is al bestempeld tot het mooiste plein van het Brabant. Een heerlijke plaats om even bij te kletsen als we wisselen van chauffeur,” vertellen Gerard en Trudy. “Wij hebben op iedere bus 3 diensten per jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

dag en in principe rijdt iedere chauffeur één dienst in de week volgens het rooster. De hele vereniging wordt

bezig met het actualiseren van het Handboek chauffeur Buurtbus, want dat is toch zeker nodig om goede diensten te draaien.” De betrokkenheid bij het bestuur is groot merkt de verslaggeefster. De chauffeurs “De chauffeurs vinden het een leuke baan, maar hebben er moeite mee om eruit te stappen als ze 75 worden. We hebben goede contacten met de

Van links naar rechts, chauffeur Ton van Eijken en de bestuursleden Gerard van der Bruggen en Trudy Hollink op de Vrijthof in Hilvarenbeek

gerund door vrijwilligers. Van de 45 vrouwelijke en mannelijke chauffeurs, zitten er 7 in het bestuur waarvan er 3 het dagelijks bestuur vormen. Ieder bestuurslid heeft, naast de normale bestuursfunctie, een specifieke taak zoals het maken van het wekelijkse rooster (steeds een intensieve klus), het opleiden van nieuwe chauffeurs, het ondersteunen van de secretaris, (denk aan medische keuringen en rijbewijzen) en het onderhouden van de contacten met de vervoerder en de gemeentes waar we doorheen rijden. Ook is er een bestuurslid die heel zijn leven in een garage gewerkt heeft en daarmee het aanspreekpunt is voor de technische zaken. Het bestuur is

reizigers”, zeggen Gerard en Trudy. “In de kleine bus heb je makkelijk een praatje en kun je een reiziger soms afzetten waar het het beste uitkomt op de route.” Het reizigersaanbod is zeer divers. In de schoolvakanties zijn er minder passagiers want een deel van de reizigers bestaat uit schoolgaande jeugd. Vooral de leerlingen van het Mill-Hillcollege Goirle maken bij slecht weer veel gebruik van de buurtbus. Het gebeurt zelfs dat, na overleg met de buurtbuscoördinator van Veolia, een grote bus wordt ingezet. Een kwestie van een goede relatie opbouwen tussen de buurtbusvereniging en vervoerder. >>>



>>> Voorlichting Behalve bestuurslid en chauffeur is Trudy ook OV (openbaar vervoer) voorlichtster voor Reizigersoverleg Brabant. Reizigersoverleg Brabant organiseert in dorpen bijeenkomsten voor groepen, zoals KBO’s om mensen, die weinig reizen of nog niet gewend zijn met het OV, vertrouwd te maken met het gebruik van de OV-chipkaart. Tijdens zo’n bijeenkomst geeft Trudy eerst uitleg over het aanvragen en het gebruik van de OV-chipkaart. Daarna volgt een praktijkdeel om het gebruik duidelijk te maken door te doen. “Veel mensen zijn nog onbekend met het OV en zo hopen we hen over die ‘bus-drempel’ te halen”, zegt Trudy. “Conflicten met reizigers, zoals bij de gewone bus soms gebeurt, zijn er nagenoeg niet. Het is als chauffeur soms wel moeilijk als je mensen moet laten staan bij de halte omdat er al 8 passagiers in de bus zitten. Soms gaan reizigers al vóór het keerpunt in de bus zitten om zeker te zijn van een plaats naar hun bestemming”, vertellen Gerard en Trudy. Bij de meeste buurtbussen wordt 1x per week het OV-chipapparaat uitgelezen. Dit betekent dat je als reiziger pas later (maximaal een week) je gereisde routes kunt vinden op je ‘Mijn OV-chipkaart account’; een klein ongemak?

Leefbaarheid in de dorpen “Het bestuur vindt dat de buurtbus meer in beeld moet komen”, melden Gerard en Trudy. “We hebben al een eigen website: www.buurtbushilvarenbeek.nl die dan ook prominent achter op onze buurtbussen vermeld staat! Daarnaast worden we graag betrokken bij dienstregelingen en overleg over buslijnen in Brabant, vooral gelet op de komende aanbesteding.” De contacten met dorpsraden in kleine kernen staat bij het bestuur nog open. Belangrijk want dorpsraden zijn óók de ogen en oren van de gemeenschap en zij kennen de wensen

wat vervoer en bereikbaarheid van instanties betreft, om de leefbaarheid in de dorpen hoog te houden. Samen Sta je Sterk, zeker in het kader van de verkiezingen in 2014, dus laat je Stem horen! De ritten met buurtbus worden door chauffeurs én reizigers als heel plezierig ervaren. Heb je ook zin om zo je diensten aan de gemeenschap te geven, neem contact op met de buurtbusvereniging in jouw omgeving. Zo houd je de leefbaarheid in jouw dorp in stand! <<< Marijke Timmermans

Feiten en Cijfers Openbaar Vervoer In juni 2013 is het rapport ‘Bussen in Brabant: Trends in het regionaal Openbaar Vervoer’ verschenen. Het rapport bevat cijfers uit de periode 2007 tot en met 2012 en brengt daarmee de trends in het OV in beeld. Onderwerpen als reizigersaantallen, de waardering door de reizigers en de betrouwbaarheid van het OV worden in grafieken weergegeven en kort toegelicht. Aparte aandacht is er voor cijfers over Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV), regiotaxi, buurtbussen en de OV-chipkaart. De provincie probeert het OV steeds verder te verbeteren. In de OV-visie (vastgesteld in 2012) staat dat het openbaar vervoer vraaggericht, verbindend en verantwoord moet zijn. Cijfers uit dit rapport kunnen helpen om te bepalen of deze doelstellingen worden gerealiseerd. www.brabant.nl/dossiers/dossiers-op-thema/verkeer-en-vervoer/openbaar-vervoer/feiten-en-cijfers-openbaar-vervoer.aspx

Toename invloed Dorpsraad Vanwege veranderingen op divers gebied kan de gemeente niet langer alleen voor de eigen gemeenschap zorgen. Gemeenten moeten meer taken van rijksoverheid en provincies gaan uitvoeren en dat met minder geld dan voorheen beschikbaar was. Dit maakt dat zaken op gemeentelijk niveau anders georganiseerd worden. Afwegingen moeten worden gemaakt over wat de gemeente aan taken blijft doen, wat een andere partij kan doen, of wat in gedeelde verantwoordelijk-

10

heid gedaan kan worden. Binnen de gemeente, de ambtelijke organisatie, zal op een andere manier gewerkt gaan worden en die ambtelijke organisatie zal naar buiten toe ook anders gaan werken. Ambtenaren zullen met betrokken partijen zoals scholen, bedrijven en burgers nadrukkelijker in gezamenlijkheid beleid maken. Zo kunnen burgers, zeker ook een dorpsraad, mede bijdragen aan de vernieuwende inrichting van hun gemeente.

Burgers en ambtenaren mogen bij het maken van beleid kritisch tegenover elkaar staan. Dat is opgenomen in een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. In dit rapport ‘Vertrouwen in burgers’ (2012) is het volgende te lezen: “…het trefwoord van een samenleving die bouwt op burgerbetrokkenheid: vertrouwen. Geen blind vertrouwen maar met een gezonde dosis wantrouwen”. >>>

jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

>>> Dorpsraden nemen verantwoordelijkheid en durven zich kritisch op te stellen, althans zo ervaar ik dat met mijn korte ervaring bij de dorpsraad Welberg. De samenstelling van onze raad is divers en vanuit die diversiteit durven de leden vanuit persoonlijke betrokkenheid inbreng te leveren. Zo kunnen wij elkaar, vanuit ieders expertise en talent, aanvullen en tot gezamenlijke standpunten komen. Dat dit in een gestructureerd verband gebeurt, draagt bij aan het uitwerken van afspraken, resultaatgerichtheid en zeg maar, naamsbekendheid en

positie van de dorpsraad. De leden zijn het gezicht en aanspreekpunt voor de eigen inwoners maar ook voor ambtenaren en bestuurders. Dit vergemakkelijkt de omgang met elkaar. Het creëert mede het vertrouwen dat nodig is om constructief met elkaar om te gaan. De rol van de dorpsraad als brugfunctie tussen kern en gemeentebestuur vind ik interessant, maar ook de toekomstige ontwikkeling van die rol boeit mij. Naar verwachting zal de rol van de raden zwaarder worden aangezet aangezien hier de betrokken burgers te vinden zijn die iets

willen, iets weten te mobiliseren en realiseren met en binnen de eigen gemeenschap en gemeente. Mensen tonen hun burgerkracht. Een kracht waar meer en meer een beroep op gedaan zal worden. Als voorzitter van de dorpsraad Welberg geef ik graag, vanuit mijn kracht en bestuurskundige belangstelling, de komende ontwikkelingen mee vorm. Ik heb er zin in. <<< Hanneke Neutkens voorzitter Dorpsraad Welberg

Leefbare dorpen werken aan een duurzame toekomst Duurzaamheid is een onderwerp dat wereldwijd aandacht krijgt. Mondiale vraagstukken als klimaatverandering, wereldvoedselvoorziening en de economische crisis houden veel mensen bezig. Belangrijke thema’s die een grote invloed hebben op onze toekomst en op die van onze kinderen. De problemen zijn groot en lijken daardoor ongrijpbaar en ‘ver-van-mijnbed’. Toch is ook dicht bij huis veel te doen om de tendens van verspilling en uitputting te keren. Netwerk Duurzame Dorpen bundelt de vele initiatieven die in dorpen worden opgezet en uitgevoerd. Om van elkaar te leren en elkaar te inspireren.

Werken aan een duurzame leefomgeving begint met samenwerking. Steeds meer mensen beseffen dat het zo niet langer kan met de uitputting van de aarde, maar denken dat ze er zelf zo weinig aan kunnen doen. Iedere kleine stap is echter het begin van een beweging. En als je samen iets onderneemt, wordt het meteen veel effectiever en nog leuker bovendien. Als het gaat om een duurzame leefomgeving kunnen inwoners van dorpen door de krachten te bundelen veel bereiken. jaargang 10 - nummer 3 - september 2013

Dorpen zijn gewend om te werken aan leefbaarheid. Om te bouwen aan een gemeenschap waar het fijn wonen en werken is en waar voldoende voorzieningen zijn. Dorpen worden voortdurend geconfronteerd met belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen en weten daar hun eigen antwoord op te geven; of het nu gaat om een krimpende bevolking, verlies aan werkgelegenheid, het sluiten van de kleine scholen of minder overheidssteun. Dorpen laten zien dat ze veerkrachtig en zelfredzaam zijn. Ook de mondiale problemen laten dorpsgemeenschappen niet ongemoeid. Daarom gaan steeds meer dorpen aan de slag met duurzame thema’s zoals energie, hergebruik van afval en lokale voedselproductie en worden interessante en haalbare initiatieven opgezet. Zo zijn er dorpen

die windmolens exploiteren, een gezamenlijke groentetuin onderhouden, deelauto’s hebben of zorg organiseren. Bij ‘duurzaam’ gaat het om meer dan milieu. Duurzaam is zorg voor de toekomst, ook als het gaat om de leefbaarheid van de dorpen. Netwerk Duurzame Dorpen In het Netwerk Duurzame Dorpen laten dorpen zien waar ze mee bezig zijn. Zo hoef je het wiel niet altijd zelf uit te vinden en word je door elkaar geïnspireerd. Het Netwerk Duurzame Dorpen is dé ontmoetingsplek van, voor en door dorpen in Nederland die werken aan een duurzame toekomst. Ieder dorp doet dat op zijn eigen manier. Of het nu grote ambitieuze projecten zijn of kleine voorzichtige initiatieven, dat maakt niet uit: iedere stap telt. >>>

11

>>> Op de website www.netwerkduurzamedorpen.nl worden ideeën, voorbeelden en kennis door dorpen gedeeld. Dorpen kunnen rechtstreeks met elkaar contact opnemen. Maar ook laten deskundigen, maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen en bedrijven zien hoe ze dorpen kunnen ondersteunen bij hun duurzame activiteiten. Deze activiteiten zijn gebundeld in zestien thema’s, van afval en hergebruik tot zorg en welzijn. Kennis delen en elkaar inspireren kan via de website en internet, maar persoonlijk contact en ontmoeting is zeker zo belangrijk. Daarom worden er per provincie ook cursussen, themabijeenkomsten en excursies georganiseerd. Ieder dorp kan meedoen. In ieder dorp wonen betrokken burgers die zich willen inzetten voor hun omgeving, maar vaak niet weten hoe ze dat moeten aanpakken. Deze bewoners KERNKRACHT is een uitgave van de vereniging kleine kernen noord-brabant en komt tot stand met financiële ondersteuning van de provincie Noord-Brabant. Met medewerking van: Dorpsraad Chaam Eric Daandels Myriam van Kalken Antoon Koevoets Hanneke Neutkens Tim Niessen Wilma Numans Ingeborg Verschuuren Hans van Zutven Realisatie: Ursem Communicatie vereniging kleine kernen noord-brabant Spoorlaan 444 Postbus 3078 5038 CH TILBURG T: (013) 583 99 93 E: [email protected] W: vkknoordbrabant.nl F: facebook.com/VKKNB T: twitter.com/VKKNB

12

samenbrengen in een werkgroep is al een eerste stap. Samen kunnen ze aan de slag met hun ideeën, dorpsgenoten enthousiast maken en zo het initiatief handen en voeten geven. Op de website www.netwerkduurzamedorpen.nl staat meer informatie

over het starten van een werkgroep duurzaamheid in een dorp. Ook zijn er concrete ideeën en voorbeelden te vinden en natuurlijk talloze contactpersonen en organisaties die meer informatie kunnen geven. Want daar is het een netwerk voor. Netwerk Duurzame Dorpen gaat om ontmoeten, delen en inspireren. Dorpen in Nederland laten zien dat ze samen werken aan een leefbare, duurzame toekomst. Uw dorp kan ook meedoen, want iedere stap telt! <<<

Even voorstellen Mijn naam is Eric Daandels, ik ben 47 jaar en woonachtig in HeeswijkDinther. In deze kern van de gemeente Bernheze, ben ik samen met mijn broer en drie zussen opgegroeid op de boerderij van mijn ouders. Mijn jeugd heb ik mogen doorbrengen in een prachtige landelijke omgeving met de Norbertijnen van de Abdij van Berne als buren. De contacten in de buurt, de zorg voor elkaar en het bloeiende verenigingsleven hebben gemaakt dat ik terugkijk op een fantastische jeugdperiode. Inmiddels ben ik samen met Astrid de trotse ouder van twee zonen en een dochter en ben ik eigenaar van een agrarisch gemengd bedrijf. Daarnaast ben ik bijna 12 jaar werkzaam als wethouder, eerst in Bernheze en de laatste vier jaar in de gemeente Grave. Naast mijn gezin en mijn bedrijf heeft het bestuurlijke werk altijd mijn aandacht en betrokkenheid gehad en mijn studie bestuurskunde ondersteunt dat. Ik was actief bij het agrarisch jongerenwerk, NCB, CHV, Dumeco, Rabobank, politiek, waterschap, toneelvereniging, gilde en fanfare en ben nog actief bij de buurtvereniging, voetbalclub en de vereniging kleine kernen. Binnen het bestuur van de vereniging kleine kernen ben ik met name verantwoordelijk voor het thema kerksluitingen en coöperatievorming en het kennisdomein ruimtelijke

ontwikkeling en verkeer en vervoer. Tevens zijn Ton Schepens en ik het eerste aanspreekpunt voor de regio Noord-Oost brabant. Het besef dat we samen moeten zorgdragen voor de leefbaarheid van onze kernen maakt dat ik me ook graag inzet binnen de VKKNB. De overheid neemt steeds meer een voorwaardenscheppende rol in en dat betekent dat we als dorpsgemeenschap de handdoek zelf moeten oppakken. We zullen steeds meer in samenwerkingsverbanden moeten denken en met zelfinitiatief de leefbaarheid van onze kernen moeten waarborgen. Gelukkig zien we dat veel dorpsraden zelf aan het werk gaan en zich minder afhankelijk van de gemeente opstellen. De initiatieven van onderop, door dorpsraden en burgers voorbereid verdienen ondersteuning. Ondersteuning door de vereniging van kleine kernen; en daar draag ik graag aan bij. <<< Eric Daandels jaargang 10 - nummer 3 - september 2013