Op weg naar een verkeersveilige school Nieuwsbrief Verkeersveiligheidslabel Drenthe, Fryslân en Groningen nr. 24, september 2011

Prijsvraag: Bedenk de leukste verkeersles en win! Fietscontroles krijgen ‘grote broer’ Verkeerscoördinator Koos Blom over jongeren in het verkeer Nieuws uit de provincies Nieuw lespakket voor groepen 1, 2 en 3 Op weg naar het Verkeersveiligheidslabel… Het wordt weer donker: Tijd om de fietsen te checken! Gratis boekje vol met lesideeën De labelteller

Op weg naar een verkeersveilige school Nieuwsbrief Verkeersveiligheidslabel Drenthe, Fryslân en Groningen | nr. 24, september 2011

De vierentwintigste

Colofon De nieuwsbrief Verkeersveiligheidlabel is een gezamenlijke uitgave van het Verkeer- en Vervoerberaad Groningen, Regionaal Orgaan verkeers­veiligheid Fryslân en Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe. Deze nieuwsbrief verschijnt drie keer per jaar in een oplage van 4.850 exemplaren. Redactie Nellie Westers (VVB Groningen); Jantina Wiersma (ROF); Ingeborg Mulder (VVB Drenthe); Marieke de Blok (Senza Communicatie) Eindredactie Senza Communicatie Vormgeving Studio Rob Pentinga Drukwerk Drukkerij G. van Ark

Zelf aan de slag! ‘Zelluf doen!’ De welbekende kreet van een tweejarige peuter die aan tafel zit. En hij heeft gelijk, want leren eten lukt alleen door het zelf te proberen. Dat geldt ook voor verkeer. Verkeerscoördinator Karin Pasjes uit Drenthe is het daar roerend mee eens. In deze Zebra vertelt zij over haar verkeersbril die, eenmaal opgezet, kinderen de mogelijkheid biedt om verkeer letterlijk op een andere manier te ‘bekijken’. Ook Koos Blom, verkeerscoördinator op het Dockinga College in Dokkum vertelt hoe hij zijn leerlingen bewust maakt in het verkeer door ze zelf te laten ervaren.

Grote foto voorzijde: VVN Groningen Kleine foto’s van boven naar beneden: VVN Groningen, Omke Oudeman, VVN Fryslân, Karin Pasjes

Maar niet alleen kinderen moeten zelf aan de slag. In een tijd waarin scholen steeds minder geld hebben te besteden wordt er een beroep gedaan op de creativiteit van docenten, ouders en verkeerscoördinatoren. In de Zebra besteden we altijd veel aandacht aan eigen initiatieven, omdat we denken dat scholen veel van elkaar kunnen leren. Om diezelfde reden organiseren we deze keer de wedstrijd ‘Wie bedenkt de leukste verkeersles?’ Elke basisschool in Groningen, Fryslân of Drenthe mag meedoen aan deze wedstrijd en laten zien hoe hun zelfbedachte verkeersles eruit ziet. De winnaar krijgt een mooie prijs en in een volgende Zebra worden de beste verkeerslessen toegelicht, om u te inspireren. Lees op pagina drie hoe u mee kunt doen.

Natuurlijk in deze Zebra ook aandacht voor de vaste rubrieken. In het laatste deel van de rubriek ‘Op weg naar het Verkeersveiligheidslabel’ leest u welke scholen het label inmiddels hebben behaald. Ook is er aandacht voor de andere scholen die het Verkeersveiligheidslabel hebben gehaald. Maar liefst 25 scholen kregen de afgelopen maanden het label! Ook is er deze keer weer volop nieuws uit de provincie: zo heeft de provincie Fryslân een nieuwe gedeputeerde verkeer, organiseerde de NAM verkeersles vanwege toenemend vrachtverkeer rondom Winsum (Gn) en ondertekenden diverse partijen in het Westerkwartier in Groningen een convenant voor de aanpak van onveilig verkeersgedrag. Tot slot hebben wij voor u de regels over fietsverlichting op een rijtje gezet. De herfst staat weer voor de deur. Altijd een goed moment om de fietsen op school aan een grondige inspectie te onderwerpen. Steeds meer scholen organiseren de jaarlijks terugkerende ‘fietscontroles’. En deze fietscontroles krijgen een ‘grote broer’. Veilig Verkeer Nederland vroeg studenten een campagne te bedenken die jongeren van 13 tot 16 jaar actief betrekt bij verkeersveiligheid. Uit het hele land deden studenten mee. Het team van de Hanzehogeschool uit Groningen bedacht de leukste ‘Fietscheck’ campagne en ging er uiteindelijk met de winst vandoor. Veel leesplezier!

Redactieadressen Groningen: Verkeer- en Vervoerberaad Groningen t.a.v. Nellie Westers Postbus 610, 9700 AP Groningen Telefoon (050) 316 47 69 e-mail: [email protected] Helpdesk Verkeersveiligheidslabel: Telefoon (050) 318 51 11 Fryslân: ROF t.a.v. Jantina Wiersma Postbus 20120, 8900 HM Leeuwarden Telefoon (058) 292 53 54 e-mail: [email protected] Aanspreekpunt verkeersveiligheidslabel: Telefoon (0512) 37 04 85 e-mail: [email protected] Drenthe: Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe t.a.v. Ingeborg Mulder Postbus 122, 9400 AC Assen Telefoon (0592) 36 57 42 e-mail: [email protected] Internet: www.vvbdrenthe.nl

Win een verkeerspakket met materialen voor alle groepen!

aag r v js pri

e o D e! me

De meeste scholen hebben het niet breed. Ze willen wel meedoen aan projecten, maar hebben simpelweg geen toereikend budget. Ook voor activiteiten op het gebied van verkeerseducatie is dit lastig. Want kun je met weinig of geen budget wel een leuke en goede verkeersles geven?

Bedenk de leukste verkeersles en win! Ja, dat kan! Er zijn genoeg scholen die hun eigen draai geven aan de verkeereducatie. Handige verkeersouders gaan zelf met de naaimachine aan de slag, creatieve docenten ontwikkelen eigen verkeerslessen en actieve verkeerscoördinatoren zoeken samenwerking met andere partijen. Dat is een goede ontwikkeling, zeker met de bezuinigingen die voor de deur staan. En scholen kunnen van elkaar leren. Met de prijsvraag ‘Wie bedenkt de leukste verkeersles’ dagen we u uit om te laten zien wat de school in huis heeft. Dus sla de handen ineen en doe mee aan de wedstrijd.

Afhankelijk van de provincie waar uw school ligt, kunt u de inzending vóór 1 november 2011 opsturen naar:

Spelregels Elke basisschool in Groningen, Fryslân of Drenthe kan meedoen aan de wedstrijd. Laat ons zien hoe jullie zelfbedachte verkeersles eruitziet. Dit mag met foto’s, filmpjes, internet, lesmateriaal en wat jullie maar bedenken. Daarnaast ontvangen we graag een korte uitleg en motivatie over de verkeersles in maximaal 500 woorden.

ROF: t.a.v. Jantina Wiersma Postbus 20120, 8900 HM Leeuwarden of per mail naar [email protected]

Natuurlijk helpt Seef ook mee met het uitkiezen van de leukste verkeersles. Foto: gemaakt door VVN Fryslân op de rkbs Sint Radbodusschool in Dronrijp

VVB Groningen: t.a.v. Nellie Westers, Postbus 610, 9700 AP Groningen of per mail naar [email protected] VVB Drenthe: t.a.v. Ingeborg Mulder, Postbus 122, 9400 AC Assen of per mail naar [email protected]

Voor vragen over de wedstrijd kunt u natuurlijk contact opnemen met de VVB’s of het ROF. De contactgegevens vindt u in het colofon op pagina twee van deze Zebra.

Prijs De leukste verkeersles ontvangt van ons een verkeerspakket met daarin materialen voor alle groepen van de school. Het pakket zit boordevol verkeersspellen, verkeersboeken, verkleedkleren en diverse andere materialen die u kunt gebruiken tijdens de verkeersles. Een mooi cadeau dat elke school goed kan gebruiken! Special ‘verkeerslessen’ Met deze wedstrijd willen we laten zien wat er allemaal mogelijk is. In een volgende Zebra verschijnt een special met daarin de beste verkeerslessen en ideeën. Zo kunt u als school nieuwe inspiratie op doen en kunnen we van elkaar leren. Want tenslotte werken we allemaal aan een verkeersveilige school!

Groningse studenten bedenken leukste campagne

Fietscontrole krijgt ‘grote broer’ Zo’n 250 studenten van vijf verschillende hogescholen in Nederland lieten hun hersens het afgelopen voorjaar kraken over de vraag hoe je middelbare scholieren actief betrekt bij verkeersveiligheid. Samen met hun docenten en gecoacht door VVN probeerden ze dé route te vinden om de doelgroep in beweging te krijgen. De exacte opdracht? Het aantal fietsen dat er slecht aan toe is moest teruggedrongen worden, 13-16 jarigen moesten zélf in actie komen om alle fietsen op school veilig te krijgen én er goed van doordrongen raken dat verkeersveiligheid méér is dan alleen zorgen voor goede fietsverlichting. Pittige strijd “Ze hebben het geweten, de studenten van de Hogeschool Utrecht, de Hanzehogeschool Groningen, Windesheim Zwolle, De HAN uit Arnhem en Fontys Eindhoven”, vertelt Aafke Hania. Als projectleider Jongeren/Senioren bij VVN Groningen coachte zij het Groningse team samen met docent Communicatie Tjeerd Schat. “Het

Fietsers zijn kwetsbaar. Jonge fietsers helemaal. En juist daarom is het zo belangrijk dat in ieder geval hun fiets in orde is. In het basisonderwijs worden al een flink aantal jaren op grote schaal zogenaamde fietscontroles uitgevoerd. Nu is het de beurt aan het voortgezet onderwijs en MBO. Alleen: hoe pak je zoiets aan? En hoe krijg je jongeren van 13 tot 16 jaar actief betrokken bij verkeersveiligheid? Veilig Verkeer Nederland (VVN) vroeg studenten om een campagne te bedenken voor de ‘Fietscheck’, de grote broer van de fietscontrole.

De trotse winnaressen uit Groningen. Foto: Veilig Verkeer Nederland

bedenken van een campagne is geen koud kunstje; een projectplan opzetten, onderzoek doen, presentaties houden, tussentijdse evaluaties doorstaan. Van de oorspronkelijk groep van 250 deelnemers bleven er na selectieronden uiteindelijk vijf teams over. Zij presenteerden op 7 juni, heel officieel, op het hoofdkantoor van Mercedes Benz in Utrecht hun campagnes. Een zevenkoppige vakjury met daarin onder andere de landelijke persvoorlichter van VVN, de commercieel manager van Mercedes Benz én een jongerenjury van acht middelbare scholieren spraken hun eindoordeel uit. Ze riepen het team van Hanzehogeschool Groningen uit tot winnaar!”, vertelt ze trots. Geleidelijk uitrollen “De meiden van communicatiebureau ‘Start’ zoals ze zichzelf noemden, hebben fantastisch werk geleverd”, vervolgt Hania enthousiast. Tweedejaarsstudenten Marieke Hollemans, Cynthia Cadogan, Vera Schuijn, Isolde Oldekalter en Esther Jonker bedachten

een campagne die perfect aansluit bij de leefwereld van jongeren van nu. Actief, betrokken en up to date. Met leuke apps en volop gebruik makend van Social Media. “Ze ontwikkelden een fietsroute waarin op zeven knooppunten fietscontroles worden uitgevoerd. QR codes wijzen je de weg van het ene naar het volgende punt en onderweg worden de controlepunten afgetekend. Op een aantal plekken op de route staat de gemeente of politie om voorlichting te geven”, legt Hania uit. Op naar een landelijke campagne? “Natuurlijk willen we de campagne die er nu ligt heel graag gaan uitrollen in heel Nederland, maar dat is een volgende stap”, zegt Hania. “We zijn nu in overleg over de uitvoering van de campagne in Groningen. Op die manier willen we graag toewerken naar een landelijke Fietscheck-campagne. Zo mogelijk met hulp van de winnaars!”

Verkeerscoördinator Koos Blom over jongeren in het verkeer

“Zelf ervaren is de beste leermethode” “Waarom ik verkeersonderwijs zo belangrijk vind? Verschillende keren heb ik verkeersongelukken van dichtbij meegemaakt. Vreselijk”, vertelt Koos Blom. “Maar het deed me ook beseffen dat educatie een hele belangrijke rol kan spelen bij het waarborgen van verkeersveiligheid. Dáár moest ik mee aan de slag.” Samenwerking cruciaal “Als verkeerscoördinator breng ik nu de interne partijen op school en externe partijen daarbuiten samen”, legt Blom uit. “Met veel plezier werken we inmiddels al zo’n vijfentwintig jaar samen met de Stichting Bevordering Verkeerseducatie (SBV), de gemeente, chauffeursverenigingen, het ROF, fietsenmakers en de politie. Onze gezamenlijke inspanningen hebben er zelfs voor gezorgd dat het Dockinga College één van de eerste scholen in het voortgezet onderwijs was met het verkeersveiligheidslabel!” Zélf ervaren “Nu de dagen langzaam weer korter worden, starten we over een aantal weken met de zichtbaarheidscontroles,

Koos Blom, verkeerscoördinator Dockinga College in Dokkum Foto: het Hoge Noorden

Koos Blom is docent biologie op het Dockinga College in Dokkum, een brede scholengemeenschap voor het voortgezet onderwijs, van voorbereidend beroepsonderwijs tot en met gymnasium. Naast zijn liefde voor alles wat groeit en bloeit klopt zijn hart óók nadrukkelijk voor verkeersveiligheid. Al bijna vijfentwintig jaar is Koos verkeerscoördinator op school. Zijn doel? Het veilig begeleiden van leerlingen in het verkeer. Van school naar huis, andersom én daarbuiten.

speciaal voor alle eersteklassers. Fietsenmakers staan klaar om kleine mankementen meteen te verhelpen. Ook hebben we bijvoorbeeld een speciale les die gaat over de remweg. Wat gebeurt er als een auto die 30 km per uur rijdt plotseling moet remmen? Hoe voelt dat? En wat als diezelfde auto een snelheid heeft van 50 of 60 km per uur?” “Op onze verkeersmarkt geven verschillende externe partijen voorlichting. Wat moet je doen als je de sirenes van een ziekenauto hoort? Wat is de dode hoek precies? En hoe is het eigenlijk om blind deel te nemen aan het verkeer? We vertellen er over, maar laten de leerlingen ook erváren hoe dat is. Op het moment dat ze geblinddoekt hun weg moeten zien te vinden in de klas, treedt er een hele belangrijke bewustwording op. Daar gaat het ons uiteindelijk om!” Leren communiceren Voor de iets oudere leerlingen organiseert de school ook voorlichting over alcohol en verkeer. “We vinden dit heel belangrijk”, legt Blom uit. “Hoe communiceer

je met je ouders over dit onderwerp? Maar ook: wat gebeurt er eigenlijk met je lichaam als je alcohol drinkt? Hoe zorg je ervoor dat je na een avondje stappen veilig thuiskomt? En hoe maak je daarover goede afspraken met elkaar?” Onder de indruk Een van de meest recente lesprogramma’s heet ‘Traffic Performance’. Tijdens deze lessen vertellen verkeersslachtoffers over wat hen is overkomen en welke impact dat heeft op hun leven. Koos Blom: “Op het moment dat een leuke jonge vrouw begint te vertellen hoe het wisselen van een cd’tje in de auto uiteindelijk leidde tot een ernstig ongeluk, waardoor ze in coma raakte, kan je in de klas een speld horen vallen. Zulke verhalen maken diepe indruk. Ze zijn echt en kunnen iedereen overkomen. Daarom besteden we op onze school zoveel aandacht aan verkeersonderwijs. Bewustwording, kennis opdoen, en vaardigheden aanleren. Wij vinden het belangrijke en onmisbare bagage voor alle jonge verkeersdeelnemers!”

n i e uw s u i t d Nieuwe gedeputeerde Fryslân Fryslân krijgt een nieuwe gedeputeerde verkeer en vervoer. Sietske Poepjes volgt Sjoerd Galema op die bestuurslid wordt bij zuivelcoöperatie FrieslandCampina. In de Statenvergadering van 21 september wordt zij door de CDA fractie voorgedragen als nieuwe gedeputeerde.

Seef reikt de cadeaus uit aan obs Gieten Foto: Provincie Drenthe

Obs Gieten 150e labelschool Drenthe Op 24 mei werd obs Gieten verrast met een bezoekje van Seef, de mascotte van het verkeersveiligheidslabel. De school was namelijk de 150e school die zich heeft aangemeld voor het project Drents Verkeersveiligheidslabel. Reden voor een feestje. Johan Meirink, beleidsmedewerker Verkeer & Vervoer van de gemeente Aa en Hunze, Karin Pasjes, regiocoördinator verkeersveiligheidseducatie Noord Drenthe en Ingeborg Mulder, medewerker verkeersveiligheidseducatie van de Provincie Drenthe waren ook aanwezig in Gieten om de 150e aanmelding te vieren. Directeur Jaap Bos en de kinderen van groep 1 en 2 verzamelden zich op het schoolplein. Na een speech van Seef kregen zij een doos vol cadeaus. In de doos zaten voorleesboeken over verkeer, verkeersspelletjes en twee politiepakken die de kinderen kunnen aantrekken als zij op het schoolplein een verkeerssituatie naspelen. Ook zat er een stoplicht in de doos waarmee de kinderen kunnen oefenen met oversteken. Hiermee kan de school direct aan de slag met de verkeerlessen. Een mooie start voor obs Gieten op weg naar het label!

‘Val Op’ met een veilige fiets VVN Fryslân organiseert vanaf 1 oktober aanstaande de Friese Fiets APK, een gratis fietskeuring voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Hiermee wil VVN leerlingen stimuleren om op een veilige fiets deel te nemen aan het verkeer. Tijdens de actie wordt dit jaar samen met de Fietsersbond speciaal aandacht besteed aan de verlichtingscampagne ‘Val Op’. Leerlingen met een goedgekeurde fiets ontvangen een sticker en een leuke gadget. Wordt de fiets niet goedgekeurd, dan kan de leerling zijn fiets laten repareren bij de betreffende fietsenmaker met 10% korting. Op de keuringsdag krijgen leerlingen een ‘Ik Val Op’ kaart met informatie over fietsverlichting en een unieke code waar zij een prijs mee kunnen winnen. Deelnemende scholen zijn te herkennen aan een ‘Val Op’ poster. Wilt u nog meedoen? Neem dan voor 22 september contact op met VVN Fryslân, telefoon (0512) 37 04 85 of mail: [email protected]

Sietske Poepjes is 31 jaar en komt uit Makkum. Poepjes zit sinds 2007 in Provinciale Staten en werkt als juriste bij de gemeente Lemsterland. “Ik vind het een prachtige uitdaging om mee te bouwen aan de toekomst van Fryslân, samen met inwoners, belangengroepen en Provinciale Staten. Ik zie uit naar de samenwerking in het College van Gedeputeerde Staten, en heb een geweldig mooie portefeuille in het verschiet”, vertelt Sietske Poepjes. Verkeersveiligheid is een belangrijk onderdeel van haar werk. De provincie wil het aantal verkeersongevallen nog verder terugdringen. Daarom worden de verkeersonveilige wegen aangepakt en zorgt de provincie samen met de uitvoerende partners dat er onder andere verkeerslessen aan kinderen en jongeren op scholen worden gegeven. Sietske Poepjes Foto: Provincie Fryslân

e p r o v i n c i e s Groningse scholieren op ‘voeten en fietsen’ naar school Vanaf deze maand gaat de actie ‘Op voeten en fietsen naar school’ weer van start. VVN organiseert deze actie om kinderen én hun ouders te stimuleren lopend of op de fiets naar school te komen. Ook dit jaar zijn er weer mooie prijzen te winnen zoals een spelcomputer met een verkeersgame.

Convenant aanpak onveilig verkeersgedrag Westerkwartier Op dinsdag 14 juni gaven Regiopolitie Groningen, de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn, het OM en provincie Groningen het startsein voor het project Subjectieve verkeersonveiligheid. Ze deden dit door gezamenlijk een convenant te ondertekenen tijdens een startbijeenkomst op de school De Lindenborg in Leek.

Obs De Vlinder uit Ter Apel won het schoolpleinpakket van VVN Foto: VVN Groningen

NAM geeft les verkeersveiligheid Alle basisschoolleerlingen van de gemeente Winsum kregen op 30 en 31 mei les over de gevaren van de dode hoek bij vrachtwagens. Aanleiding voor de lessen is de verwachte toename van vrachtverkeer in de buurt van Winsum door gaswinningactiviteiten van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). De NAM legt een nieuwe gaswinninglocatie aan bij de Schouwerzijlsterweg in Winsum. Hierbij is extra vrachtverkeer onontkoombaar. De NAM organiseerde de lessen in samenwerking met Vervoersmaatschappij Reym en VVN in Groningen. De NAM en Reym vinden het belangrijk dat scholieren goed weten welke risico’s vrachtverkeer met zich meebrengen. Tijdens de lessen mochten leerlingen zelf op de bestuurdersstoel klimmen om te ervaren wat het zicht is van een vrachtwagenchauffeur. Ook kregen de leerlingen informatie mee voor hun ouders.

Leerlingen spelen ‘verstoppertje’ in de dode hoek Foto: VVN Groningen

Naast de lessen voor scholieren hebben de NAM en Reym een speciale transportroute vastgesteld om vrachtverkeer door het dorp en langs scholen te vermijden. Ook krijgen de chauffeurs van Reym speciale instructies over de routes.

VVN combineert de actie met de campagne ‘De scholen zijn weer begonnen’. Gedurende één maand proberen scholen zoveel mogelijk stickers te verzamelen. Elke leerling krijgt een stickerkaart en voor elke keer dat hij naar school loopt of fietst krijgt hij een sticker. De klas die na een maand gemiddeld de meeste stickers per leerling heeft verzameld, heeft gewonnen. Scholen mogen zelf kiezen wanneer ze willen beginnen met de actie, maar veel scholen kiezen ervoor om de start te combineren met de ’Week van de vooruitgang’ van 11 tot en met 22 september. Scholen die zich nog willen aanmelden kunnen contact opnemen met VVN Groningen, telefoonnummer: (050) 318 51 11. In Fryslân organiseert VVN een soortgelijke actie. Voor informatie hierover kunt u bellen met telefoonnummer: (0512) 37 04 85. Prijsuitreiking winnaars 2010 Vorig jaar organiseerde VVN Groningen ook twee prijsacties in het kader van ‘Op voeten en fietsen naar school’. De actie van september 2010 werd gewonnen door obs De Vlinder uit Ter Apel. Zij kregen op 10 mei een mooi schoolpleinpakket van VVN uitgereikt tijdens een feestelijke verkeersweek. De tweede en derde plek gingen naar groep 5 en 6 van obs De Dorpel uit De Wilp. VVN beloonde deze school op 28 juni met twee ‘Victor veilig’ poppen en een traktatie voor de hele klas. Groep 5/6 van cbs De Hoeksteen in Ter Apel won de decemberactie van ‘Op voeten en fietsen naar school’: een uitje voor de hele klas naar het verkeerspark in Assen.

Ondertekening convenant Foto: Omke Oudeman

Het project Subjectieve verkeersonveiligheid is erop gericht om het gevoel van onveiligheid bij bewoners en weggebruikers van de vier wegen in het Westerkwartier te verminderen. Het verkeer in de 60km-zones van het Westerkwartier krijgt de komende tijd geregeld te maken met politiecontroles. De politie voert op een aantal wegen in het gebied extra verkeerscontroles uit. De gemeenten besteden door voorlichting extra aandacht aan het gedrag op de 60km-wegen. Hierbij betrekken ze ook de scholen in het Westerkwartier. De extra aandacht van gemeenten, politie en provincie richt zich op vier wegen in het Westerkwartier: de Halbe Wiersemaweg, de Ipo Haaimaweg, de Mensumaweg en de Weersterweg. Deze vier wegen liggen buiten de bebouwde kom en worden gebruikt door automobilisten, landbouwverkeer en fietsers, waaronder veel scholieren. Dat zorgt soms voor gevaarlijke situaties.

n i e uw s u i t d Kloos Odbsrveen te en Ass 2011 l a 7 pri

Obs SpectrHet locat um Hoogeie Zuid 31 ma veen art 20 11

Cbs Het Pale Hoogeveen t 25 mei 2011

Wij feliciteren alle gecertificeerde scholen in Drenthe

Obs hool asc Emm ssen A 2011 ei 30 m

Prins Odbs Alexanm Willeerschool d ext E 2011 ril a 9 2 p

Cbs Ju lia Stolbena van Hoo rg 12 megeveen i 2011

Cbs De Akke r Pesse 12 mei 2011

ber Cbs Drijer b ij r D 11 1 juni 20

Obs De Marskramer Assen 1 juni 2011

e p r o v i n c i e s Cbs De Hoeksteen Roden 17 juni 2011

Cbs Willem Alexander Dalerpeel 6 juli 2011

aren Jonglen s b d C uidlar 1 Z i 201 29 jun

gin Koninhool s b c P trixsc Bea eppel M 2011 8 juli

Rkbs Sint Gerardus Emmen 7 juli 2011

Rkbs Tit us Brandsm Hooge a 18 juli 2veen 011

Obs nsme J. Em hool sc lterGasseveen nij 2011 li 0 2 ju

Cbs Menso Alting e Paterswold11 0 2 li ju 4 1

Cbs H e Emmt Talent 20 ju en li 20 11

nieuws uit de provincies Rkb Radbos Sint d scho usDronr ol 8 juli 2 ijp 011

e Cbs Daar n e r Ko ildtzijl b Oudejuli 2011 20

ar Huifk e D s r Ob en Boe 1 T il 201 r 14 ap

Ref. bs De Zaaier Groningen 11 juli 2011

Wij feliciteren alle gecertificeerde scholen in Fryslân en Groningen

O Maasdbs Van Heer ijkschool 13 julei nveen 2011

Obs De Oleander Stadskanaal 8 juli 2011

nkertje Obs ’t Jorsvaart Jonke 2011 21 juli

Kijk eens

Nieuw lespakket voor groepen 1, 2 en 3

op een andere manier naar het verkeer…

De ‘verkeersbril’ zorgt voor een frisse blik op het verkeer. Foto’s: Karin Pasjes

In de vorige Zebra daagden wij u uit om eens op een andere manier naar het verkeer te kijken. Op de kopieerpagina stond een heuse ‘verkeersbril’. Eenmaal uitgeknipt en opgezet bood deze bril kinderen (en leerkrachten) de gelegenheid om verkeer letterlijk op een andere manier te ‘bekijken’. Karin Pasjes, regiocoördinator verkeersveiligheid in Drenthe ontwikkelde de bril en heeft nu ook een bijpassend lespakket gemaakt.

“Verkeer moet je doen! Zittend op de stoel leer je niet hoe je verkeersregels moet toepassen”, steekt Karin Pasjes direct van wal als we haar vragen naar haar bril. Samen met haar collega’s in Drenthe, Marja Derksen en Geralda Vrieling, ontwikkelde ze het lespakket de ‘School-thuis-route’ voor de groepen één tot en met drie van het basisonderwijs. Een praktijkgericht lespakket dat docenten helpt om een leuke verkeersles te geven met een goede balans tussen theorie en praktijk. Karin: “Van leerkrachten wordt verwacht dat ze met iedere methode slagvaardig aan het werk kunnen en dat ze genoeg inspiratie hebben om de leerlingen ervaringsgericht verkeersonderwijs te geven. Dat is soms best ingewikkeld, zeker omdat het ook tijd kost om een goede verkeersles in elkaar te zetten.” Verkeersbril “Kinderen ontwikkelen zich in een snel tempo, ook in het verkeer. Van de eerste stappen tot de driewieler en van de driewieler naar de fiets. Iedere nieuwe vaardigheid vereist uiterste concentratie van het kind. Wanneer een kind leert fietsen is het in eerste instantie alleen maar bezig met leren fietsen. De verkeerssituatie om hem heen neemt hij totaal niet op”, legt Karin uit. “Pas naar mate er meer fietskilometers zijn gemaakt, kan het kind beter reageren in en op het verkeer.

Ontdekkingsreis Het lespakket heeft verschillende doelen. Het belangrijkste doel van de les is dat leerlingen leren om gericht te kijken naar het verkeer. Karin: “Ze ontdekken wat er allemaal bij het verkeer hoort. Zo proberen we gericht naar een situatie te kijken en de verschillende aspecten te benoemen. Wat zie je? Een fietspad, een stoeprand of een verkeersbord? Ook kijken we naar welke weggebruikers we zien; waar loopt de voetganger en zie je een fietser of automobilist op de weg?” “Een ander belangrijk leerpunt is te ontdekken welke rol de leerling zelf in een situatie speelt. Kinderen leren bijvoorbeeld hoe ze oogcontact kunnen maken met de bestuurders die passeren”, vertelt de regiocoördinator. “Ook de opdracht om te tellen hoe lang het duurt voordat een auto, fietser of voetganger dichtbij is gekomen, is erg leerzaam. Kinderen leren zo snelheid en afstand inschatten, wat ontzettend belangrijk is in het verkeer.” Karin benadrukt het belang van zelf oefenen. “Verkeer is voor jonge kinderen nu eenmaal complex. Ze zijn niet in staat om alles te overzien en de juiste beslissing te nemen. Toch is het belangrijk dat zij onder begeleiding nu al ervaring op doen zodat ze over een paar jaar zelf veilig op weg kunnen.” Interesse? Op www.verkeerseducatiedrenthe.nl vindt u op het kopje ‘lesideeën’ het lespakket met meer informatie en ideeën om de verkeersbril te gebruiken. Ook de verkeersbril kunt u hier downloaden.

Al bijna 250 scholen in Drenthe, Fryslân en Groningen zijn inmiddels de trotse bezitters van het Verkeersveiligheidslabel. Een mooie prestatie! En er komen steeds meer scholen bij. In deze serie volgen we een aantal scholen die op weg zijn om het Verkeersveiligheidslabel te halen. Want hoe gaat dat eigenlijk? En wat moet je als school doen om het label te krijgen? In dit laatste deel is er goed nieuws. Obs Van Maasdijkschool en cbs Het Talent hebben beide in juli het label gehaald. Ook cbs De Höchte is goed op weg en verwacht dit najaar het label te halen. Een prachtig resultaat van deze drie scholen. Wij willen Ellen, Bertie en Miriam graag bedanken dat ze hun ervaringen met de lezers van de Zebra wilden delen.

Uitreiking label op obs Van Maasdijkschool. Foto: Provincie Fryslân

Op weg naar het Verkeersveiligheidslabel… Hoe gaat het nu? School: Obs Van Maasdijkschool Grootte: 283 leerlingen Locatie: Heerenveen (Fryslân) Ligging: Aan een drukke, doorgaande weg Start labeltraject: Mei 2010 Uitreiking label: 13 juli 2011

Ellen van den Berk, verkeersouder van obs Van Maasdijkschool vertelt: “Hij hangt aan de muur! Sinds 13 juli zijn wij de trotse eigenaars van het Verkeersveiligheidslabel en dat hebben we gevierd. Omdat parkeren bij ons een

probleem is, hadden we op 13 juli een auto op het schoolplein neergezet. Met zwaailichten en sirene kwam de politie het plein op om de auto een ‘bekeuring’ te geven. Maar als verrassing kwam behalve een politieman ook Seef uit de auto gestapt om de burgemeester en de kinderen te helpen met de onthulling van het bordje. Na de overhandiging van het certificaat kregen alle leerlingen een heliumballon met een wedstrijdkaartje om de hele wereld te laten zien dat we een verkeersveilige school zijn. Toch zijn we nog niet klaar. Nu onze plannen zijn goedgekeurd, gaan we ook in de praktijk aan de slag. Hopelijk gaat de gemeente akkoord met de plannen voor de uitbreiding van de fietsenstalling. Zo motiveren we nog meer leerlingen (en ouders) om veilig op de fiets naar school te komen.”

Hoe gaat het nu? School: Cbs Het Talent Grootte: 49 leerlingen Locatie: Emmen (Drenthe) Ligging: In een nieuwe woonwijk Start labeltraject: Februari 2010 Uitreiking label: 20 juli 2011

Bertie Vink, directeur van cbs Het Talent vertelt: “Het is zover. Wij zijn een labelwaardige school! Op 20 juli werd het label officieel onthuld door de wethouder. Ook kregen we een certificaat om op te hangen.

Doet u mee? Bent u als school geïnteresseerd in deelname aan het project Verkeers­ veiligheidslabel? Meld u dan aan bij het Verkeer- en Vervoerberaad Groningen, het Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe of het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Fryslân. De contactgegevens vindt u in het colofon op pagina 2 van deze nieuwsbrief.

deel 4 (slot) Aansluitend trokken de leerlingen met versierde fietsen in een optocht de wijk in om iedereen te laten zien dat wij nu een verkeersveilige school zijn. De mooist versierde fietsen kregen een prijs. De middag eindigde met een speurtocht door de wijk voor de bovenbouw en een grote bellenblaas voor alle leerlingen. Het label halen ging uiteindelijk toch sneller dan verwacht. Bij sommige projecten zakt de moed je al in de schoenen voor je bent begonnen, maar dit is echt goed te doen. Goede begeleiding en ondersteuning zorgen ervoor dat je als school gemakkelijk kan instappen. Verkeer is minstens zo belangrijk als de rest, dus eigenlijk zou elke school het gewoon moeten doen.”

Feest op cbs Het Talent. Foto: cbs Het Talent

Hoe gaat het nu? School: Cbs De Höchte Grootte: 122 leerlingen Locatie: Alteveer (Groningen) Ligging: Aan een drukke, doorgaande weg Start labeltraject: September 2010

Miriam Stuut, directeur van cbs De Höchte vertelt: “Wij hebben ons verkeerseducatieplan aangepast. Dat was grotendeels al af maar moest nog worden aangevuld. Belangrijkste aandachtspunt: kinderen moeten

Streetwise op cbs De Höchte. Foto: cbs De Höchte

meer zelf doen en ervaren. Dus niet alleen les in de klas maar ook zelf uitproberen. En daar zijn we druk mee bezig. Voor de zomer hebben we hier Streetwise gehad. Echt een aanrader! Deze maand zetten we de laatste puntjes op de i voor het label. Onze verkeersles wordt beoordeeld, één in de onderbouw en één in de bovenbouw en hopelijk wordt het verkeerseducatieplan goedgekeurd. Met een beetje geluk hebben wij dan volgende maand het Verkeersveiligheidslabel. Deze zomer heeft de gemeente de drukke weg voor de school opnieuw en veiliger ingericht. Het zou mooi zijn als de opening van de vernieuwde weg en de uitreiking van het label in dezelfde periode plaatsvinden.”

Het wordt weer donker: Tijd om de fietsen te checken!

Boven: Onder het motto ‘Hoeveel (A)PK heeft Dockinga’, werden tijdens de Friese Fiets APK niet alleen fietsen gekeurd, maar ook de spierkracht

Nog even en de dagen worden weer korter. Extra belangrijk dus om goed zichtbaar te zijn in het verkeer. Je moet er toch niet aan denken dat kinderen iets overkomt, simpelweg omdat hun fietsverlichting niet in orde is!

getest door de sterkste man van Nederland. Foto: VVN Fryslân Links: In Groningen organiseert VVN de actie ‘Laat je zien’ Onder: Vrijwilligers van VVN controleren in Coevorden fietsen tijdens de fietscontrole

Stel je eens voor: een koude, natte herfstmiddag. De schemering valt. Gehaast rijd je naar huis en vlak voor je doemt ineens een fietser op. Die had je niet gezien omdat zijn licht het niet deed! Het is een schrikbeeld voor iedere verkeersdeelnemer. Daarom vinden we het zo belangrijk dat alle kinderen, juist in de komende maanden, goed zichtbaar zijn in het verkeer. Zorg je voor optimale aandacht? Een groot aantal scholen organiseert jaarlijks speciale ‘fietscontroles’. In Groningen organiseert Veilig Verkeer Nederland al jaren met veel succes de actie ‘Laat je zien’ en Fryslân organiseert op verschillende plaatsen de Friese Fiets APK. Ook in Drenthe worden er fietscontroles bij scholen uitgevoerd. Soms zijn verkeersouders de initiatiefnemers, soms de plaatselijke afdeling van VVN. In weer andere gevallen slaan school en gemeente of politie de handen ineen. Voor welke vorm jullie ook kiezen, we hopen natuurlijk in eerste instantie dát jullie als school aandacht besteden aan de zichtbaarheid van fietsende kinderen.

Losse lampjes mogen ook Naast licht op je fiets mag je sinds 2008 ook losse lampjes gebruiken. Ze moeten dan wel voldoen aan een aantal regels:

Foto: VVN afdeling Coevorden

Fietsverlichting: zo hoort het We zetten de wettelijke bepalingen voor goede fietsverlichting graag nog eens op een rij: 1. 2. 3. 4. 5.

Een werkend voorlicht (wit of geel); Een werkend achterlicht (rood); De verlichting mag niet knipperen; Een reflector achter (rood); Een reflector voor (wit, mag onderdeel zijn van koplamp); 6. Reflectie in de trappers (geel, voor- en achterkant); 7. Reflectie aan de zijkant van de wielen of banden (wit of geel).

• Ze mogen alleen op het bovenlichaam, dus niet op je hoofd, armen of benen; • Je mag ze bevestigen aan je kleding of op je tas; • Ze moeten goed zichtbaar zijn. Er mag niets voor of overheen hangen; • Ze moeten recht vooruit en recht achteruit schijnen, en niet teveel bewegen; • Wit of geel licht voor, rood licht achter. Zorg dat ze gezien worden! Een goede fietsverlichting is één, maar een goed zichtbare bestuurder helpt daarbij natuurlijk mee! Wel eens gedacht aan reflecterende strips? Ze vergroten de zichtbaarheid van fietsers enorm. Je plakt ze simpelweg op kleding of op rug- en sporttassen. Of laat de kinderen een reflecterend hesje dragen. Ze passen over elke jas, dus ook over dikke winterjassen. En wie weet: misschien leven er op jullie school nog wel veel meer ludieke ideeën om de zichtbaarheid van jonge fietsers te vergroten. Daag kinderen en hun ouders maar eens uit, maak er een wedstrijd van en laat het beste of slimste idee daadwerkelijk uitvoeren! Meer weten over fietscontroles? Neem dan contact op met VVB Drenthe of VVN district Groningen of VVN district Fryslân. Je vindt de contactgegevens in het colofon op pagina twee van deze Zebra.

er t verke Ik in he

Tips voor peuters en kleuters in het verkeer

Gratis boekje vol met lesideeën Met verkeerseducatie kan je niet vroeg genoeg beginnen. Dat dachten ze ook bij het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid in Gelderland. Zij stelden het boekje ‘Ik in het verkeer’ samen. Een handig gratis themaboekje vol suggesties om peuters en kleuters al spelenderwijs het verkeer te laten beleven. Dit boekje is nu ook beschikbaar in Groningen, Drenthe en Fryslân. In deze Zebra alvast een voorproefje.

Het uitgangspunt van het themaboekje is dat jonge kinderen vooral door te doen, leren wat belangrijk is als je veilig aan het verkeer wilt deelnemen. Dat kan op verschillende manieren: door voor te lezen en boekjes te bekijken, maar ook door te zingen of te knutselen. Verkeerseducatie is namelijk goed te combineren met andere ontwikkelingsgebieden. Hoe werkt dat dan? Een aantal ontwikkelingsgebieden op een rij met daarbij de koppeling naar verkeer: • Sociaal-emotionele ontwikkeling: - Kinderen voelen zich veilig in het verkeer. - Kinderen weten dat verkeer gevaarlijk kan zijn. • Zintuiglijke ontwikkeling: - Kinderen leren goed te kijken naar het verkeer en de verschillende voertuigen en te luisteren naar de verschillende verkeersgeluiden. • Spelontwikkeling: - Kinderen spelen rollen van een politieagent, klaarover of verkeersdeelnemer. • Motorische ontwikkeling: - Kinderen ontwikkelen de motoriek door te fietsen en te lopen, zowel binnen als buiten. • Taalontwikkeling: - Kinderen leren ‘verkeerstaal’ te gebruiken. • Reken-wiskundige ontwikkeling: - Kinderen ontdekken de ruimte om hen heen zoals de speelplaats, de stoep, of de straat. - Kinderen doen ervaringen op met ruimtelijke begrippen en rekenbegrippen als: snel/langzaam, links/rechts, ver weg/dicht bij, achteruit/vooruit.

Elk ontwikkelingsgebied kun je vertalen naar een leuke verkeersopdracht. Verkeer gaat bijvoorbeeld heel goed samen met muziek en beweging als je liedjes gaat zingen en uitbeelden (zie voorbeeld in kader). Ook een parcours uitzetten met stoepkrijt en pylonen, terwijl kinderen rondrennen als ‘auto’ en langzamer lopen als ‘fietser’ is heel leerzaam. Taal en lezen combineert ook goed met verkeer. Natuurlijk door het voorlezen van boeken over verkeer, maar het kan nog leuker. Speel met een handpop een verhaal na: we gaan op reis met de auto. Of laat kinderen zelf meedoen met het verhaal door de voertuigen die in het boek voorkomen erbij te pakken, zoals een speelgoedauto. Ook een poppenkastvoorstelling waarbij Jan Klaassen te hard heeft gereden en wordt aangehouden door de politie, maakt zeker indruk op jonge verkeersdeelnemers. Interesse? Naast voorbeeldlessen staan in het themaboekje ook tips voor boeken en achtergrondinformatie voor leidsters/leerkrachten of ouders. Interesse? Scholen en kinderdagverblijven kunnen het boekje gratis aanvragen bij VVB Groningen en VVB Drenthe. Het ROF stelt het boekje digitaal beschikbaar. De contactgegevens vindt u in het colofon op pagina twee van deze Zebra.

n op kindere ema om te rouwd rt ve eftijd jonge le r’. ee rk ve met het maken

‘Een th

Liedje: oversteken (wijs Vader Jacob) Oversteken, oversteken Stoeprand stop, stoeprand stop. Kijk naar alle kanten, kijk naar alle kanten Kijk, kijk, kijk. Oversteken, oversteken Let goed op, let goed op Kijk daar komt een auto, kijk daar komt een auto Stop, stop, stop. Oversteken, oversteken Let goed op, let goed op Kijk daar komt geen auto, kijk daar komt geen auto Stap, stap, stap. Bron: Boekje ‘Ik in het verkeer’

De labelteller provincie Fryslân



Achtkarspelen Ameland Het Bildt Boarnsterhim Dantumadeel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Harlingen Heerenveen Kollumerland c.a. Leeuwarden Leeuwarderadeel Lemsterland Littenseradiel Menaldumadeel Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Skarsterlân Smallingerland Sudwest Fryslân Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf TOTAAL

provincie drenthe

aantal deelnemende aantal VVLscholen VVL gelabelde scholen 7 - 3 1 3 5 - 3 2 4 10 2 14 1 2 5 3 6 7 - 5 8 9 - 11 - 4 115

7 2 1 3 5 3 2 4 10 2 13 1 2 5 2 5 6 5 8 9 8 3 106





Aa en Hunze Assen Borger-Odoorn Coevorden Emmen Hoogeveen Meppel Midden-Drenthe Noordenveld Westerveld De Wolden Tynaarlo TOTAAL

provincie GRONINGEN

aantal deelnemende aantal VVLscholen VVL gelabelde scholen 12 15 11 17 28 19 10 9 13 6 7 17 164

9 12 3 7 16 10 10 8 11 4 5 17 112





aantal deelnemende aantal VVLscholen VVL gelabelde scholen

Appingedam Bedum Bellingwedde De Marne Delfzijl Eemsmond Groningen Grootegast Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Marum Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadskanaal Ten Boer Veendam Vlagtwedde Winsum Zuidhorn TOTAAL

2 2 4 0 1 1 21 1 0 1 1 1 3 3 1 4 16 1 6 4 1 3 77

0 0 3 0 1 1 14 1 0 0 0 1 3 3 1 4 8 1 3 1 1 3 49