Op weg met Hua Yi Verslag van een rondreis in Japan Wim Wei Chun Ma Donderdag 1 oktober 2015. In totaal 33 man/vrouw staan op Schiphol klaar voor boarding van Korean Air naar Tokyo. Het gaat 15 uur duren voordat we daar zijn, inclusief twee uurtjes op luchthaven Incheon Seoul. Op Narita Tokyo is het donker. Gids Michi van Nippon Travel Agency staat met een luxe touringcar ons op te wachten. Zij zal ons begeleiden op onze rondreis door Honshu. Het hotel blijkt nog ver te zijn. Pas na 1,5 uur rijden bereiken we Hotel Vista Kamata Tokyo, een eenvoudig hotel in de wijk Kamata aan de zuidrand van Tokyo. De vele eethuisjes in de buurt zijn handig voor een late snack. De volgende dag vroeg opstaan voor een bezoek aan de Tsukiji vishal en de spectaculaire tonijnafslag die daar elke ochtend plaatsvindt. In de drukke gezellige buurt zijn producten uit zee te proeven en te kopen, ook thee en lokale lekkernijen. Voor de tonijnafslag zijn we helaas te laat. Die bleek al om vijf uur ‘s ochtends te zijn afgelopen.
Het is warm, bijna 30 graden. De hele reis zou het warm en zonnig blijven. Volgens Michi hebben we geluk. Oktober kan nogal mistig en druilerig zijn. Tokyo is de keizerlijke residentie. Het Keizerlijk Paleis heeft de stijl van een witte samoerai kasteel met fraai aangelegde tuinen. De brede gracht rondom het kasteel moet de grote massa toeristen tegenhouden. Het enorme, weidse voorplein is groen omzoomd met prachtig gesnoeide, oude pijnbomen. Het geeft een mooi contrast met de omringende rijen van hoge glazen wolkenkrabbers. 1
Voor een panorama view van de stad stijgen we 250 meter omhoog in de Tokyo Tower (333 meter), een roodgeverfde imitatie van de Eiffeltoren. Onderaan ligt het woonpaleis van prinses Masako. In de verte is de zee. Lunchen in een eethuisje aan de drukke Ginza winkelstraat. Specialiteit van het huis is kushiage, een variant van tempura. Na de lunch met de bus naar de Meiji shrine in de Shibuya wijk. Een shrine is in Japan een Shinto heiligdom, terwijl een tempel Boeddhistisch is. De Meiji shrine is gewijd aan keizer Meiji (1852-1912) en keizerin Shoken. Zelf liggen ze elders in Tokyo begraven. Shrines zijn populaire plaatsen voor een huwelijksceremonie in klassieke stijl. Een bruidspaar in traditionele kledij schrijdt voorbij, begeleid door Shinto priesters met hun dienaressen en de familie.
Zondag 4 oktober. Ochtend bezoek aan de Asakusa Kannon Tempel en de aanpalende Nakashima street, een winkelstraatje nog in oude Edo stijl. Het is Zondag, dus een drukte van belang. Een man loopt met een varken aan de lijn. Op het voorplein van iedere tempel staat altijd een overdekte waterbron en een groot bronzen vat om wierook te branden. De bedoeling is jezelf te reinigen met water en wierook voordat je de tempel binnenstapt. Helaas ontbreekt de tijd om Kannon (=Guanyin) grondig te bezichtigen. We moeten snel door naar het Edo Tokyo Museum. Een groot gebouw in strakke, modernistische stijl. Maar binnen in het museum herleeft het oude 2
Edo met de houten huizen, winkeltjes en de brug van Edo. En een soort Japanse Madurodam uit de tijd van de shoguns en daimyo’s. De middag is vrij te besteden. De kooplustigen onder ons pakken de metro en gaan shoppen in de winkelcentra van Ginza en Shinjuku. Met de handige Suica card kom je overal in Japan met de metro of JR (Japan Railway). Een meer cultureel ingesteld groepje begeeft zich richting het Tokyo National Museum gelegen in het groene Ueno park. Het TNM bezit een unieke verzameling kunst uit China, Korea en Japan. Onder de schilderingen uit de Song, Yuan en Ming dynastie bevindt zich het beroemde portret van Li Bai, geschilderd door Zen meester Liang Kai. Het museum bezit ook een fraaie collectie kalligrafie, porselein, bronzen en Boeddhistische kunst en nog veel meer, waarvoor is de tijd helaas te kort is.
Maandag 5 oktober. We verlaten Tokyo voor de rit naar Hakone, een vulkanisch natuurgebied bij het Ashi meer. Na een boottocht over het meer nemen we de Hakone kabelbaan naar de kleine shrine op de bergtop en voor een prachtig uitzicht over het gebied met Mt. Fuji in de mistige verte. Na een lange rit aankomst in Oshino Hakkai, een toeristische pleisterplaats met heldere waterbronnen en visvijvers die gevoed worden door het smeltwater van Mt. Fuji. Van de talrijke kraampjes en winkeltjes met lokale producten is het lekker snoepen. Warme gepofte kastanjes, geroosterde zoete aardappel en rijstwafels, en natuurlijk de medicinale, groengekleurde en enigszins bitter smakende, ronde Artemisia koekjes. Tegen het eind van de middag komen we in Fujiyoshida, een stadje aan de voet van Mt Fuji. Fujisan verschuilt zich weer achter dichte nevelen. Het Fujisan Station Hotel is een eenvoudig hotelletje voor de beklimmers van Mt. Fuji. In de naburige eethuisjes kun je heerlijke udon en ramen eten.
3
Dinsdag 6 oktober. In de ochtend richting Nagano door een gebied met fruitteelt en rijstbouw. Opmerkelijk zijn de enorme druiven en de reusachtige appels. De geelgekleurde rijstvelden zijn voor een deel al geoogst. Onderweg nog een korte fotostop voor Mt. Fuji. Maar weer houdt zij haar gezicht verborgen. Door naar het samoerai kasteel in het stadje Matsumoto. Het ‘Zwarte Kasteel’ is gebouwd in de 16e eeuw door Tokugawa Hideyoshi. De shogun zelf zetelde in Osaka, maar hield graag een oogje op zijn rivalen in Tokyo. Op de samoerai kastelen is overigens nooit echt strijd geleverd. Sinds de 16e eeuw, na de burgeroorlog tussen de shoguns, kwam Japan in rustiger vaarwater terecht. Middag bezoek aan een grote wasabi farm met vulkaan Buduka op de achtergrond. De Wasabia japonica is een moerasplant, de teelt is langdurig en gecompliceerd. De planten vereisen schoon, stromend water en een heel strikt regime van temperatuur, licht en luchtvochtigheid. Daarom is echte wasabi duur. Wasabi van de supermarkt is meestal nep, gemaakt van radijs. Overnachting in Nagano in Hotel Kokusai, een hotel van de betere klasse vlakbij het treinstation. Geld pinnen bij een bank blijkt niet mogelijk met een Maestro card. Gelukkig brengt de ATM in de 7/11 winkels redding.
Woensdag 7 oktober. Vandaag naar Snow Monkey Park gelegen in het Jigokudani Yaenkoen district bij Nagano. Vanaf de parkeerplaats is het 1,6 km lopen door de bossen naar de hooggelegen vallei met heet water bronnen (onsen) en geisers. ‘s Winters komen hier iedere dag de apen uit de bossen om een lekker warm bad te nemen. Dat hebben ze nog niet zolang geleden toevallig geleerd, toen een aapje in een heet water bron viel en daar toen heerlijk bleef zitten. De Japanse makaak is de enige primaat die zo noordelijk leeft en aangepast is aan de strenge koude winters. 4
Na 2,5 uur rijden ’s avonds inchecken in het Unazuki Grand Hotel. Daar dompelen wij, net als de apen, ons heerlijk tot onze kin in het hete water van de openlucht onsen van ons hotel. Wel jezelf eerst grondig wassen met water en zeep! Gekleed in yukata naar de grote eetzaal (schoenen uit!) voor een uitgebreid kaiseki diner met de beroemde wagyu beef. Alles rijkelijk bevloeid met sake. Het wagyu rund wordt gemasseerd en krijgt bier te drinken. Het malse, vette vlees komt in 12 gradaties van vrij goedkoop tot erg duur. De hotelkamers (schoenen uit!) zijn ingericht in de ryokan stijl. Onder ons raam de snelstromende Kurobe rivier met tegenover een hoge bergwand. Op de grond is het heerlijk slapen op de zachte tatami.
Donderdag 8 oktober. Het hotel staat in het natuurgebied van de Kurobe Gorge met bossen en diepe ravijnen in de Japanse Alpen. Kleine treintjes van de Kurobe Gorge Railway, vroeger gebruikt voor de aanleg van tunnels en stuwdam, vervoeren nu de toeristen. Vertrekpunt is Unazuki Station in Unazuki-onsen, een stadje met heet water bronnen. De apen in het gebied kunnen de diepe canyons oversteken via de speciaal voor hen gespannen ‘monkey bridges’. Voor de lunch krijgen we een Chinees-Japans-Westers buffet. Het Unazuki bier smaakt verrassend lekker. Daarna 2,5 uur rijden naar de grote stad Kanazawa. Inchecken in het Kanazawa Hotel, een luxe hotel vlakbij het moderne treinstation van Kanazawa. In de foodcourt boven in het Forus warenhuis bij het station is het heerlijk sushi eten. 5
Vrijdag 9 oktober. Kanazawa staat bekend om het bladgoud dat daar wordt geproduceerd en een speciaal soort snoepgoed. In de oude wijk zijn de vroegere geisha huizen nu in gebruik als winkeltjes. De oude samoerai huizen zijn thans particulier woonbezit. De Kenroku tuin (ken=tuin; roku= zes) gelegen naast het Kanazawa kasteel bevat een rechthoekig ommuurde Zen tuin met rotsen en aangeharkt grind. Die stellen eilandjes in de zee voor. De Zen tuin nodigt uit
tot meditatie over de natuur en de zin van het leven. Rondom staan buxus, oude pijnbomen, azalea’s, en prunus. De geurige Osmanthus staat in bloei. Tuinlieden zijn druk in de weer met snoeien en leiden van de bomen. Tijdens de driegangen lunch in hotel KKR Kanazawa wordt weer wagyu beef geserveerd, tot grote tevredenheid van de liefhebbers. Daarna brengt de razendsnelle Shinkansen Thunderbird ons in twee uur van Kanazawa naar Kyoto. Langs het plaatsje Kaga-onsen flitst nog even een enorm beeld van Guanyin met kind. In de avond inchecken in Hotel New Miyake, gelegen tegenover de lange gevel van het treinstation van Kyoto.
6
Zaterdag 10 oktober. ’s Ochtends een bezoek aan het Nijo kasteel (jo = kasteel) gelegen in het noordwesten van Kyoto. De tuinen zijn ontworpen door Kobori Enchu voor Tokugawa Ieyasu, de eerste shogun van Japan. In 1626 voltooid door Tokugawa Iemitsu met de Ryoanji tempel en rotstuin in Zen stijl en de beroemde Kinkakuji, het Gouden Paviljoen. De Ryoanji (Tempel van de Rustende Draak) en de ‘droge landschap’ Zen tuin behoren terecht tot de UNESCO World Heritage. Na de uitgebreide kaiseki set lunch in Nikko Kyoto hotel een bezoek aan de Kyomizu-dera, een Boeddhistische tempel in het Higashiyama district. In het winkelstraatje naar de tempel zijn souvenirs te koop, zoals Japanse lakkommen en sake sets. ’s Avonds eten in een van de vele eethuisjes in ‘Eat Paradise’, een deel van het stationsgebouw van Kyoto. Daarin bevindt zich ook het Isetan warenhuis voor de echte Japanse whisky en de beste sake. Zondag 11 oktober. Bezoek aan de Fushimi Inari Shrine (inari = rijst) in Fushimi, een oude buitenwijk in het zuiden van Kyoto. Daar placht men vroeger te bidden voor een goede rijstoogst. Langs de toegangsweg staan lange rijen Japanse stenen lantarens en grote stenen beelden van de kitsune vos, de boodschapper der goden. Overal lopen tamme herten. Het gevlekte Japanse Sika hert is heilig. Achter de tempel slingert zich een lange galerij van honderden achter elkaar geplaatste oranje-gelakte torii poorten. Elke torii poort is een donatie, de pilaren zijn gekalligrafeerd met de namen van de donateurs. Vervolgens naar Todai-ji, een Boeddhistische tempel uit de 8e eeuw in Nara. Op het voorplein een reusachtige, achthoekige bronzen lantaren uit die tijd. In de hal kijkt de 15 meter hoge Vairocana Boeddha op ons neer.
Lunch in Nikko Nara hotel. Nikko (=Nippon Kikko) is een hotelketen van JAL. Middagbezoek aan het museum van de Gekeikan Okura sake brouwerij in Fushimi. Een enthousiast oud vrouwtje leidt ons rond. Zij 7
vertelt hoe sake wordt gebrouwen van gepolijste rijst. Hoe meer de rijst is gepolijst, hoe beter (en duurder) de sake. ’s Avonds lekker sushi en tempura eten in pal naast het hotel gelegen EON warenhuis.
Maandag 12 oktober. Het Miho Museum in de Shiga bergen ten zuidoosten van Kyoto is een ontwerp van de Amerikaans-Chinese architect I.M.Pei. Hij heeft ook de bekende glazen pyramide bij het Louvre in Parijs ontworpen. De architectuur van het Miho Museum is geheel opgenomen in de natuurlijke omgeving. Het is een privé museum genoemd naar Mihoko Koyama, een textielmagnaat en een van de rijkste vrouwen van Japan. Het museum bezit een topcollectie van kunst uit de vroege culturen van de oude en nieuwe wereld. Voor de lunch een tempura kaiseki set in Grand Duke hotel in Hikone city. Middag bezoek aan het Hikone kasteel, gelegen aan het Biwa meer. Het is een hele klim om via de steile trappen in het kasteel te komen. Helaas ontbreekt de tijd om de kerker van het kasteel nog te bekijken.
8
Dinsdag 13 oktober. Een vrije dag. Enkelen nemen de JR naar het Sagano bamboe bos in Arashiyama met de prachtige Tenryu-ji tempel en Zen tuinen. Tussen de rijen torenhoge bamboezuilen loop je als in een gotische kathedraal. Woensdag 14 oktober. Vanaf Kyoto is het twee uur met de Shinkansen naar Hiroshima. Daar inchecken in Hotel New Hiroden bij het treinstation van Hiroshima. Het hotel is erg warm en benauwd en de kamers vrij klein. De bus brengt ons van het hotel naar de grote ferry voor de overtocht naar Miyajima, een klein eilandje in de Seto binnenzee. Het eiland bezit tal van shrines en tempels. De reusachtige rode torii poort lijkt bij hoogtij in zee te staan. Het is eb en te voet bereikbaar. Lopend via een overdekte galerij kom je bij de Itsukushima Shrine, een World Heritage Site uit de 12e eeuw. Ook hier lopen overal de heilige tamme herten.
Donderdag 15 oktober. Het Hiroshima Peace Memorial Museum toont op indrukwekkende wijze de gebeurtenissen van 6 aug 1945. Op die dag ontplofte een atoombom op een hoogte van160 meter boven de stad. Hij doodde op slag 140.000 mensen in een hitte van 4000 graden. Tot op een afstand van 13 km van het hypocentrum was sprake van een totale verwoesting. Een moment van bezinning voor bezoekers uit de hele wereld. Met de Shinkansen Sakura Superexpress is het slechts een uur van Hiroshima naar Shin-Osaka. Op tijd voor de fusion buffet lunch in het Osaka Dai-ichi Hotel, een vrij luxe hotel, waar we tevens zullen verblijven. ‘s Middags een kijkje in de Umeda Sky building, een architectonisch hoogstandje, vergelijkbaar met La Grande Arche in Parijs. De lift gaat tot 140 meter hoogte, dan met de roltrap en tweede lift verder naar 175 meter. Daar wacht een schitterend uitzicht over Osaka. In het westen glinstert de zee. 9
Vrijdag 16 oktober. 05:15 uur. Wake-up call voor de terugreis vanaf luchthaven Osaka Kansai. Krijgen nog snel een papieren zak met ons ontbijt mee in de bus. Om 18:55 weer veilig terug op Schiphol. Onze dank aan de Hua Yi Reiscommissie (Shiuw Ho en Alice Ma) voor het helpen organiseren van deze zeer interessante reis! Nabeschouwing Japanners zijn erg beleefd, ze verontschuldigen zich vaak in de omgang zonder enige noodzaak, puur uit beleefdheid. Mijn ervaring is dat ze erg behulpzaam zijn. Ze begeleiden iemand helemaal naar de gevraagde plek. In de volle miljoenensteden zoals Tokyo steken duizenden mensen tegelijk een kruispunt over zonder problemen. Gewoon door rekening met elkaar te houden. De Shinkansen is een belevenis. Het traject tussen Tokyo en Kyoto van ruim 500 km duurt slechts twee uurtjes. Niet alleen de hoge snelheid tot wel 300 km/uur maakt indruk. Ook het feit dat massa’s reizigers in precies 60 seconden moeten zijn ingestapt. Toch zie je geen gedrang. Iedereen stelt zich simpelweg op in rijen van twee. De trein stopt precies voor de instapplaats, dus geen gezoek naar de deuren. Binnen is de trein ingericht als in een vliegtuig met comfortabele stoelen bij een raampje. In Tokyo komt op alle perrons elk kwartier een Shinkansen voorbij. De lange, witte treinen met karakteristieke neus rijden af en aan. Als je dan denkt aan de Fyra moet je wel even slikken. Uit eten gaan in Japan is zeker de helft goedkoper dan in Nederland. Voor minder dan 10 euro geniet je uitgebreid van sushi en sashimi, inclusief drinken. Japans kaiseki eten bestaat uit soep, rijst en vele kleine gerechtjes, elk in een apart kommetje van porselein, lakwerk of hout. Men zorgt voor balans in smaak en textuur, maar ook voor variatie in aanblik en kleur. Vaak met groene blaadjes en kleine eetbare bloemetjes als versiering. In Japan eet men niet alleen voor de maag, maar ook voor het oog! Japanners houden op straat hun eigen afval bij zich en gooien het thuis weg. Vrijwel nergens zie je een afvalbak. Openbare toiletten, ook in de wegrestaurants, zijn kraakhelder, reukloos en gratis. Graffiti is nergens te bekennen. Vandalisme zit gewoon niet in hun cultuur. In de woning en in de heiligdommen kom je alleen binnen op kousenvoeten. De Japanse discipline in hygiëne is bijna obsessief. Misschien door het Shintoïsme, dat uitgaat van diep respect voor de natuur? Het is alles een verademing vergeleken met Nederland. Opvallend is ook dat je nergens dikke auto’s ziet, zoals BMW, Bentley, Rolls Royce, Lexus, etc. In andere grote steden van Azië, zoals Hong Kong of Shanghai, krioelt het ervan. In Japan zijn de auto’s van het kleine, zuinige type. Een teken van de nog steeds heersende economische recessie? Of is men meer milieubewust? Of is men hier gewoon praktisch en minder belust op het tonen van status?
10
