Het land van de rijzende zon: JAPAN een impressie van de „Cultural Tour in Japan 23 Maart 2015 was het zover. Uit Zuid-Amerika (Argentinië en Brazilië) en Europa (Duitsland, Zwitserland, Ierland en Nederland) waren 20 dansers vertrokken op weg naar het land van de rijzende zon. Voor Friedel was het een hartewens om eens Japan te bezoeken.Ook de andere deelnemers hadden hoge verwachtingen. Yoshiko Muto, een Japanse, die al vele jaren in Brazilië woont had voor ons een prachtig programma samengesteld. (het programma is na te lezen op de site van Friedel onder „Tanzreisen.)
Japan, gelegen op het Noordelijk Halfrond, kent zoals bij ons de jaarlijkse seizoenen. De lente begint officieel wanneer de kersenbomen (Sakura) gaan bloeien eind maart/begin april. De eerste dagen verbleven we in Kyoto. Het was koud en nog even spannend of de temperatuur zou stijgen zodat de bloemblaadjes zich konden ontvouwen. En ja de temperatuur ging stijgen en al gauw waren de bomen in volle bloei. wat een pracht. Heel veel van deze bomen zijn geplant na de overgave van Japan in 1945 omdat het land er vanwege de luchtaanvallen zo vervallen uit zag. Inmiddels worden er steeds weer nieuwe bomen aangeplant omdat de bomen die toen geplant zijn ongeveer 70 jaar mee gaan. Gelukkig is Kyoto met zijn vele authentieke rijkdom aan tempels, tuinen, en theaters gespaard gebleven van de bombardementen. Kyoto is dan ook de bekendste culturele historische stad van Japan. Kersenbloesem is te zien in het hele land. Wij zagen tijdens onze tour steeds meer gigantische kersenbomen in volle bloei, adembenemende schoonheid.
Maar Japan heeft meer te bieden dan alleen kersenbloesem. Ga je een reis naar Japan maken dan is het belangrijk dat je enigszins op de hoogte bent van de gedragsregels. De gemiddelde Japanner (en ook de oudere kinderen) leven volgens vrij strakke waarden en normen. Over het algemeen zijn de Jappanners wel tolerant tegenover buitenlanders. Maar er zijn regels die beslist niet mogen worden overtreden. In veel tempels liggen op de vloer Tatamimatten (Dit zijn traditionele Japanse vloermatten. Het zijn platen van geperst rijststro die bedekt zijn bedekt met een topping van geweven Iguza gras.) Deze matten mogen beslist niet met schoenen worden belopen, uitsluitend op sokken of blote voeten, de matten zijn erg duur en kwetsbaar, dit geldt eveneens voor sommige houten plankieren. Tijdens het bezoek aan de tempels, schoenen uit en schoenen aan. Japanners zullen elkaar bij het begroeten nooit een hand geven. Zij maken een diepe buiging, waarbij heel exact gekeken wordt dat de laagste in rang ook de diepste buiging maakt. Zoenen is volstrekt uit de boze. Eigenlijk vermijdt een Japanner ieder lichamelijk contact met een vreemde Het geven van fooien is absoluut niet gebruikelijk, kan als beledigend worden ervaren.
Japan kent in feite twee religies, het shinto (eigenlijk shintô) en het boeddhisme, voor zover we die als religies willen zien. De meeste Japanners belijden zowel het shintoïsme (92%) als het boeddhisme (76%) Veel westerlingen zullen shinto met zijn duizenden goden (kami) niet als religie willen zien en het boeddhisme wordt vaak meer als een levenswijze bestempeld. Een groot deel van de Japanse
bevolking leeft volgens oeroude gedragsregels van de shinto en het boeddhisme. Zowel het shinto als het boeddhisme hebben sekten (afscheidingen, niet in de betekenis van sekte zoals wij het in het westen zien). Shinto is een religie ontstaan uit het volk. Het shintoïsme komt voort uit het animisme. Dit blijkt blijkt uit het centrale begrip “Kami”, dat niet alleen het karakter van een persoon aanduidt , maar ook voorwerpen of zelfs begrippen als de zon, het water, de windvoorouders, een boom of vruchtbaarheid. Kyoto is het spirituele hart van Japan en heeft meer dan 2000 tempels. De tempels zijn vaak al eeuwen oud en zijn in de loop van de jaren verbrand of verwoest geweest, maar steeds weer in de originele vorm herbouwd. Wijsheden veel tempels bezocht. Indrukwekkend
De tori poort, het symbool van de shinto. Ben je door de poort, dan zie je een of meerdere tempels. De Fushimi Inari-taisha Schrijn. Een mooie tempelcomplex met wel 1000 Tori-poorten waar je doorheen loopt naar boven. De Tempel ligt boven op een berg en ongemerkt klim je een heel eind naar boven. Helaas konden we door tijdsdruk niet al deze poorten en
de tempel bekijken. Wel zijn door een gang van poorten, zoals op de foto gelopen. De poorten zijn vaak geschonken wanneer een wens van een of meerdere personen is vervuld
Boeddhisme is via India in Japan gekomen. In de 7de eeuw werd boeddhisme tot een staatsgodsdienst verheven. een van de meest aanbeden goden is de Kannon. De Kannon is de personificatie van mededogen en compassie En komt in vele verschijningsvormen voor. We hebben veel tempels bezocht. Een aantal van buiten, soms konden we ook binnen een kijkje nemen en we hebben 3 keer gemediteerd in een tempel. Belangrijk daarbij is de rust en concentratie, het zijn in het nu.
De pracht van de tempels,heeft veel indruk gemaakt maar vooral ook de manier waarop bezoekers hun eerbied tonen en hun wensen neerleggen bij de tempels, gelovend en hopend dat hun wensen vervuld worden. Shinto tempels hebben een poort waarachter dan het terrein van de tempel ligt. We hebben in Kyoto de Sanjusangendo Temple bezocht waar 1001 Kannon statues tentoongesteld zijn. Zie
kleine foto. De Kannon is de god van het mededogen en komt in veel verschillende verschijningsvormen voor. De belangrijkste Kannon was de Bodhisattva die in het midden stond, Alle Kannons hadden meerdere hoofden en armen met handen. Zij werden beschermd door de God van de wind en van de storm en tevens door 28 deities (beschermers van de Kannon). Deze deities waren allen weer gekoppeld aan de goden zo als wij die kennen uit het Hindoeisme. Heel bijzonder zijn de tuinen bij de boeddhistische zenkloosters / tempels. Het gaat niet zozeer om het ontwerp. Het belangrijkste is het aanharken. Door patronen aan te brengen, leer je in het NU te staan. Alleen door je in het NU te concentreren trek je een volmaakte lijn.
In Japan kun je op alle manieren schoonheid ervaren zowel uiterlijk als innerlijk. Ook het landschap straalt schoonheid uit, de natuur, de steden met de prachtige gebouwen en de tempels. Op straat zul je geen enkel stukje afval vinden, terwijl er nergens vuilnisbakken staan. De mensen die je op straat tegen komt zien er verzorgd uit. Een aantal vrouwen draagt nog een kimono. Meestal als ze uitgaan of het voor hun werk nodig hebben. Een kimono aantrekken is veel werk. Aantrekken is mijn inziens ook niet het juiste woord, met veel banden en ceintuurs en andere versieringen worden deze kleding zorgvuldig aangebracht. We hebben dit zelf in een workshop zien gebeuren. De innerlijk schoonheid kun je o.a. afleiden aan de manier waarop mensen elkaar benaderen. Eerbied en respect voor elkaar. Begroetingen, buigingen, maar elkaar ook niet aanraken. geen fooien accepteren (dit is beledigend), eerbied voor de Kamies, de Bodhisattva, en de vele goden. (niet in de betekenis van onze westerse God). Een bezoek aan het gheisa gebied werd ook gemaakt. Schoonheid is terug te zien in de kunst, theater, kalligrafie, ikabana (bloemschikken), dans, de theeceremonie en andere tradities. Een waaier open en dichtklappen is op zich al een kunst. De waaier wordt behalve om verkoeling toe te wuiven ook meestal in de dans gebruikt. We hebben beide mogen ervaren.Een theeceremonie kan wel 3 uur duren, omdat er allemaal traditionele handelingen gedaan moeten worden. De gasten die in hoog
aanzien staan worden het eerst bediend en zij geven de kom met thee weer door aan de andere gasten.
Geishawijk in Tokio Kyoto is bekend als de historische voormalige hoofdstad van Japan, die meer dan duizend jaar geschiedenis heeft. Er verblijven daar ongeveer honderd Maiko, leerling Geisha, en 200 Geiko, gerijpt Geisha. Een Maiko is onder de 20, meestal het begin van haar carrière. Ze is dan ongeveer 15 jaar en leert om een professional in de Japanse traditionele cultuur en entertainment te worden. Ze gaan naar een speciale school om de Japanse cultuur te leren, zoals thee ceremonie, bloemschikken, Japanse traditionele muziek en dans. Hun uiterlijk benadrukt hun jeugd. Bijvoorbeeld, ze stropen hun mouwen op tot de schouder als een kind. Als ze 20 jaar zijn worden geacht behendig in de kunst te zijn en kunnen zij Geiko worden. Ze zijn meestal volwassen genoeg om te luisteren en te praten met de gasten en dat vereiste een hoger niveau van het kunstenaarschap. Zij zijn nu gezelschapsdames in chique theehuizen en restaurants. Het eten Japan is wel even wennen. Vooral de smaak, maar ook het eten met stokjes.
De geserveerde gerechten zien er altijd uit als plaatjes, fraaie composities. Men zegt wel dat de Japanner eet met de ogen. De eetstokjes (hashi) rusten met de punt op een legger. Tijdens het eten van noedels is het volkomen normaal om te slurpen. Evenals bij drinken.
De stokjes mogen nooit verticaal in de rijstkom worden gestoken. Stokjes zo in de rijst zetten is het symbool van een begrafenis en ook wordt zo voedsel geofferd aan de voorouders. Heel veel indruk heeft ook gemaakt ons bezoek aan Hiroshima. De atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki zijn twee aanvallen met atoombommen die in 1945 door de Amerikaanse luchtmacht zijn uitgevoerd. Op 6 augustus de Japanse havenstad Hiroshima gebombardeerd en op 9 augustus de stad Nagasaki. Kort daarna capituleerde Japan onvoorwaardelijk. Hiermee kwam een eind aan de Tweede Wereldoorlog. Tevens leidden de atoombomaanvallen tot de onafhankelijkheid van de Aziatische landen die Japan tijdens de oorlog had veroverd. Eind 1945 waren als gevolg van de aanvallen circa 250.000 mensen om het leven gekomen. Als gevolg van stralingsziekte en kanker zouden nog enige honderdduizenden slachtoffers zijn gevallen.
Een bijzondere ervaring was ook het reizen met de high speed bullet train of te wel de Shinkansen. Kyoto naar Tokyo in 2,40 uur over een afstand van 460 km. In en uitstappen moet erg vlug gebeuren. Een trein heeft hooguit 5 seconden vertraging.
We hebben tijdens de reis twee theatervoorstellingen bezocht. Een in het Kabukitheater in Kyoto en een in het Noh-theater in Tokyo. Kabuki is een traditionele Jaoanse vorm van theater die is ontstaan tijdens de Edoperiode Kabuki was een kunstvorm van de stadslui en niet van de hogere sociale klassen. De stukken van kabuki gaan over historische gebeurtenissen, morele conflicten in de liefde tussen man en vrouw. De kabuki-acteurs (allen mannen) gebruiken een gevormde taal, die zelfs voor Japanners soms moeilijk te begrijpen is. Ze spreken met een monotone stem en worden begeleid door traditionele Japanse instrumenten. Interessant om me te maken.
De sociale hogere klassen hadden Noh als kunstvorm. De voorstelling van het Noh theater vond plaats in de openlucht. bij de Yasukuni Shrine. Daar vindt iedere lente het Yozakura-noh , (hetgeen betekent Noh-spel) in de avond onder de kersenbloesem, plaats. Helaas was het die avond koud en het regende. Natuurlijk konden we de tekst niet verstaan, maar we konden het een beetje volgen omdat we een programma hadden gekregen. Een bijzonder ervaring heeft te maken heeft met Circle Dance (Sacred Dance) wil ik jullie niet onthouden. Op 2 april was een dansavond gepland. Yoshiko had bij familie en vrienden bekend gemaakt dat we zouden dansen. We wisten niet hoeveel mensen we konden verwachten. Tot onze verbazing stroomde de zaal even voor half acht vol. Uiteindelijk waren we met ongeveer 60 personen. Tot ieders verbazing pakten de Japanse
Typ hier om tekst in te voeren
deelnemers de dansen direct op nadat Friedel en Yoshiko een keer de passen voor hadden gedaan. Prima concentratie.Toen er vanwege de ruimte om een binnenkring werd gevraagd, stonden ogenblikkelijk een aantal Japanners in die kring. Daar kunnen wij nog wat van leren. Er is nog veel meer te vertellen over de reis van de Friedel Kloke-Eible Dance Group, maar dan wordt het een heel boekwerk. Op de laatste dag van onze reis hebben met de hele groep geëvalueerd. Onze harten stroomde over van blijdschap omdat we zoveel mooie ervaringen hebben mogen hebben, mede dankzij de geweldige inspanningen van Yoshiko, die veel vertelt heeft en ons veel heeft laten zien en ervaren. Yoshiko nogmaals hartelijk dank, wij houden van je. Friedel schreef onlangs: Mein Herz ist übervoll von Schönheit, von der Liebe der Japaner zum Detail, beglückenden Begegnungen und dem wunderschönen Tanzabend mit + 60 Menschen aus der ganzen Welt. - Der Besuch von Hiroshima hat mich sehr berührt.