Op je mOoist! Investeer in je eigen uitstraling
studio vrolijk en anne westerduin
OP JE MOOIST Investeer in je eigen uitstraling
BEAUTY CAHIER vier het leven Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer
www.studiovrolijk.nl www.sestravrouw.nl www.uitgeverijboekencentrum.nl Tekst: Anne Westerduin Vormgeving: Studio Vrolijk ISBN 978 90 239 2088 5 NUR 453 © 2012 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden
Woord vooraf Op je mooist Dat je uiterlijk alles met je innerlijk te maken heeft, hoef ik je niet meer te vertellen. Maar hoe het één het ander beïnvloedt, is moeilijk te vangen in con crete woorden. Het woord uitstraling komt er dicht bij. Ga maar na: iemand met de perfecte verhouding tussen borsten, taille en heupen noemen we mooi. Een vrouw (of man
) met uitstraling heeft iets an
ders. Daar zie je dat uiterlijk en innerlijk door elkaar heenlopen. Prinses Máxima draagt schoenmaat 42, maar heeft een uitstraling waarvan veel mensen onder de indruk zijn. Geloven en onze zintuigen verhouden zich op eenzelfde manier tot elkaar. Ze hebben met elkaar te maken, maar we weten niet altijd hoe. Daar brengen we met dit boekje verande ring in! Je kunt het in je eentje doorlezen en invullen, maar je kunt het ook samen doen. Zie het als een nieuwe manier van een bijbelkring, jaarclub of hoe je het ook noemen wilt. Zoek vier andere vrouwen uit je omgeving en organiseer vijf avonden rond dit boekje. Hebben onze zintuigen en geloven iets met elkaar te maken? Op het eerste gezicht is het antwoord lastig te geven. In religieus opzicht doen eigenlijk alleen de zintuigen horen en zien serieus mee. De zintuigen ruiken, voelen en proeven staan laag op de ladder. Hoe vaak steken we niet heel achteloos iets in onze
mond, eten we zonder na te denken, realiseren we ons nauwelijks hoe iets smaakt of ruikt? Hoe weinig staan we stil om de reacties van onze smaakpapillen, ons reukorgaan, werkelijk in ons bewustzijn door te laten dringen? Ook het zintuig aanraken komt er bekaaid vanaf. Bang als we zijn om er een verkeerd signaal mee af te geven, is er door de eeuwen heen onder christenen een streng onderscheid gemaakt tussen lichaam en geest. Juist daarom gaan we in dit werkboekje op zoek naar de betekenis van onze zintuigen, zonder dat we pretenderen een compleet beeld van elk zintuig te geven. We starten elk hoofdstukje met een bijbel moment. Vervolgens maken we de stap naar het hier en nu. Geloven betekent: openstaan voor een andere werke lijkheid en op die werkelijkheid weten te reageren. Het is een houding waartoe onze zintuigen ons in feite voortdurend uitdagen: ons niet af te sluiten of ons in onszelf op te sluiten, maar vrijmoedig te reageren op wat tot ons komt. Ons smaak- en geurvermogen doen dat misschien wel op de meest indringende manier. Het water kan je in de mond lopen bij het ruiken of – bijna – proeven van iets lekkers. We kunnen onze ogen en oren dichtdoen, maar we kunnen ons reukorgaan en onze smaak papillen niet naar behoefte aan- of uitzetten. Geur en smaak dringen zich op, ze nemen ons letterlijk en figuurlijk in bezit. Wanneer we daar écht aandacht aan schenken, gaat er een nieuwe wereld open. Zo is het ook met geloven: we ervaren via onze zintuigen iets van God zelf, iets van die andere werkelijkheid.
Wanneer Jezus zegt dat wij op onze beurt ‘het zout der aarde’ zijn, betekent het dat wij Zijn zout zijn met al onze zintuigen. Geen luxe kaviaar, maar iets wat onmisbaar is om het dagelijks te bakken brood op smaak te brengen. Wij zijn het zout der aarde en Jezus roept ons op onze smaakmakende kracht aan te wenden in de wereld om ons heen. Dat begint heel eenvoudig met je ervan bewust te worden dat je je zintuigen daarvoor van Hem gekregen hebt. Anne Westerduin
Inhoud 1 Luisteren met de oren van je hart De waarde van je zintuig
pagina 10
horen 2 Kijken met je ziel De waarde van je zintuig
26
zien 3 Gods goedheid proeven De waarde van je zintuig
46
proeven 4 Geursporen van God De waarde van je zintuig
64
ruiken 5 Bevestigd worden in je bestaan De waarde van je zintuig
80
voelen & aanraken Christelijke welness Adressen van schoonheidsspecialistes
95
9
1
De waarde van je zintuig
horen
Luisteren met de oren van je hart 10
aandacht ‘Hé, heb je ’t al gehoord?!’ Heel vaak is dat zin netje de start van een gesprekje tussen twee vriendinnen… Meestal volgt er dan een heel verhaal over iemand die beide vrouwen kennen. Laatst zag ik dat het Blondservies er zelfs een mok aan gewijd heeft. De illustratie bestaat uit twee koffiedrinkende vrouwtjes die tegen elkaar zeggen: ‘Heej, heb je ’t al gehoord? Dat moet ik je echt ff vertellen, bla bla bla…’ De koffiemok is een leuke illustratie van hoe het tussen ons mensen gaat. We voeren hele gesprekken die het ene oor in en het andere oor uit gaan. We ho ren zo veel op een dag dat we lang niet alles kunnen onthouden. Probeer ’s avonds eens samen te vat ten wat je gehoord hebt, je komt waarschijnlijk nog niet eens tot de helft van wat je ter ore kwam. In de Bijbel is horen een heel belangrijk zintuig om God beter te leren kennen en om tot geloof te komen. ‘Neig het oor van je hart,’ zei Benedictus. Dat is een mooie uitdrukking. Je zou ’m als gebed uit kunnen spreken: ‘Help mij de oren van mijn hart open te houden, zodat ik kan onderscheiden wat belangrijk is om te horen.’ In de tijd waarin de Bijbel ontstaan is, konden mensen niet of nauwelijks lezen en schrijven. Je was aangewezen op het gehoor: zodra er iemand langs kwam die meer vertelde over God en Jezus, spitste je je oren! Mondelinge overdracht was dus de enige manier om meer over God te weten te komen. In onze tijd ligt dat anders. Horen is één van de manieren waarop het evangelie tot ons komt. Je kunt het evangelie ook doorgeven via film, drama of toneel en andere creatieve werkvormen. Maar horen op de bijbelse manier is méér…
horen
11
Horen is een actief proces: het gaat via je oren naar je hart Wanneer er in Romeinen 10:17 staat dat ‘het geloof uit het gehoor is’, dan bedoelt Paulus dat horen essentieel is voor je geloofsrelatie. Daar begint alles mee: God spreekt en jij hoort. Dat gaat zelfs aan geloven vooraf! Dat is waar God steeds mee begint: ‘Hoor’ of ‘Hoor het Woord van de Heer’ (Deutero nomium 6:3,4). Horen is meer dan iets aanhoren en jij bepaalt vervolgens wat je ermee doet of niet. Dan zou horen consumeren zijn en jij als hoorder bent de consu ment. Het horen waar de Bijbel het over heeft is een heel actief proces. Daar ben je met hart en ziel bij betrokken. In de Bijbel gaat het evangelie via je oren naar je hart. Dat is de centrale plek waar je nadenkt, herkauwt, overweegt wat je gehoord hebt en waar het verandert in een persoonlijk woord voor jou. Dat is het doel van horen: dat het jou verandert in je denken, in je gedrag, in je oordeel, in je opvattingen, in je houding naar anderen toe. Vervolgens is het aan jou om op het gehoorde te reageren. Dat kan met woorden, maar het kan ook door iets te doen. Maar voordat je zover bent, komt het aan op geloven. Je moet in het gehoorde ook vertrouwen hebben. Geloven… dat doe je alleen als je vertrouwen hebt in wat je gehoord hebt. Dat is nu net wat geloven is: vertrouwen hebben in wat God tegen je zegt, weten dat die woorden wáár zijn. Dat is vaak niet gemakkelijk! Denk bijvoorbeeld aan Sara in Genesis 18. Ze hoorde dat ze op haar leeftijd zwanger zou worden en ze lachte ongelovig: Dat kan niet waar zijn…! Denk je even in: heb je jaren om 12
een kind gebeden en dan geloof je het alsnog niet als God je vraag positief beantwoordt! Sara’s reactie is zo goed te begrijpen, want wij doen vaak niet an ders. Je bevindt je als mens vaak op het scherpst van de snede tussen hartstochtelijk graag willen geloven, maar het eigenlijk niet kunnen. Tot je ineens iets wezenlijks overkomt waardoor je wel moet kiezen. God spreekt je aan door de Bijbel heen of door een medemens, waardoor het heel dichtbij komt. Je weet, dit is voor mij bedoeld: ‘Ik vergeef je zonden’ of ‘Ik heb je van eeuwigheid af aan lief.’ Maar je hebt dan toch de neiging ongelovig te lachen: dat was vast algemeen bedoeld, niet persoonlijk voor mij, ik zal het me wel verbeeld hebben…
Durven vertrouwen is vaak een menselijke worsteling Het komt aan op vertrouwen, je overgeven aan Hem die groter is dan jij, mensenkind. Weet je dat die overgave jouw eigen menselijke worsteling is? Hoe raar het ook klinkt, ten diepste is dat niet Gods pro bleem. Er is iets in ons waardoor wij ons vastklam pen aan onze zonden en weigeren te accepteren dat God ons verleden uitwist en een heel nieuw begin schept. Hij nodigt je uit op Zijn liefdesverklaring in te gaan. Wat zich dan voordoet, is heel mooi ver woord door Mandela in het gedicht op de volgende pagina. In onszelf komt dan vaak de vraag op: wie ben ik nu helemaal...? Wie ben ik dat God mij op het oog zou hebben?
horen
13
Wij vragen onszelf af: Wie ben ik om mezelf briljant, schitterend, geweldig te achten? Maar wie ben jij om dat niet te zijn? Je bent een kind van God! En als wij ons licht laten stralen geven we onbewust andere mensen toestemming hetzelfde te doen. Als wij van onze eigen angst bevrijd zijn bevrijdt onze aanwezigheid vanzelf anderen.
Een van de grootste uitdagingen van je geestelijk le ven is Gods vergeving aanvaarden. Het is voldoende om te horen dat God je liefheeft. En dat vervolgens tot diep in je hart te laten afdalen. De volle beteke nis is niet vast te pakken, niet uit te leggen. Bij jezelf kunnen zijn, stil zijn en bidden is vaak de beste ma nier om het gehoorde een plek te geven. Dan komen we bij de kern van ons bestaan, daar waar God door het geloof wil wonen. Die kern kun je niet te begrij pen, daar past alleen aanbidding en dankzegging en lofprijzing. 14
Meditatief momentje 1 In de Bijbel is horen een zintuig om God beter te leren kennen. Weet jij de eerste dingen nog die jij hoorde over Hem? Hoe oud was je? 2 Geloven vraagt overgave. Hoe ervaar jij dat? 3 Sara lachte ongelovig toen ze antwoord kreeg op haar gebed. Kan jij je dat voorstellen?
horen
15
Test: hoe hoor jij? Wanneer jij naar een preek of een meditatie luistert, dan komt dat op één manier het beste binnen. Er bestaan namelijk drie typen hoorders: mensen bij wie de boodschap vooral gaat via een relatie, via inhoud of via gevoelens en emoties. Natuurlijk spelen de twee andere aspecten dan ook mee, maar ze zijn ondergeschikt aan de eerste manier waarop de boodschap landt.
Hoor jij via een relatie? De persoon van de voorganger speelt voor jou een grote rol. Je vindt het heel belangrijk dat hij/zij integer is, betrokken en authentiek, het zelf voor leeft en daar – impliciete – voorbeelden van geeft. De preek heeft voor jou vooral als doel dat het je relatie met God vernieuwt, verstevigt en dat je op grond daarvan ook omziet naar anderen en de wereld om je heen.
Hoor jij via de inhoud? Jij wordt getriggerd door het Woord zelf, door kennis, door uitlegkunde, door informatie die je meer over God en jezelf vertelt. Je hoort ook graag verschillende standpunten. Een dominee hoort z’n preek goed voorbereid te hebben, wil jij je aan gesproken weten. De boodschap is belangrijker dan de boodschapper. Een relatie met de predikant is relevant voor zover het helpt de boodschap te begrij pen. Gevoelens worden gewantrouwd, mogen nooit op zichzelf staan, maar dienen een doel.
Hoor jij via gevoel en emotie? Jij wordt via je gevoel aangesproken. Het moet iets met je doen, het moet iets raken. Het is een manier van kennis opdoen, die door anderen soms niet serieus genomen wordt. Maar de boodschap tot je nemen via emoties is zeker niet ondergeschikt aan de andere wijzen van horen. Het is veel meer de taal die geen woorden kent. Jij wil in beweging komen, geïnspireerd worden, aangeraakt worden… 17
