lezerstest Verrekijkers
Op het eerste oog weinig verschil De verrekijker hoort, als het goed is, tot de standaarduitrusting van elk motorjacht. Even een boeinummer lezen, een haveningang bekijken of een nauwkeuriger blik werpen op de boordlichten van een naderend schip... En wellicht dat er af en toe ook een vogel wordt gespot. Maar welke kijker is nu het meest geschikt voor op een boot? En is de duurste per se ook de beste? Motorboot schakelde haar lezerspanel in, om zeven kijkers aan een onderlinge test te onderwerpen. Hans Papenburg
Het lezerspanel testte aan boord van redactieschip de
een kompas. De kijkers werden speciaal voor de test ge-
Zeester zeven in Nederland verkrijgbare porro-verre-
leverd door Dekker Watersport uit Zaandam. Namens
kijkers: de Steiner Commander Pro (€ 999), de Steiner
deze firma geeft Marc Prins ook commentaar op de uit-
Navigator (€ 539), de Bynolyt Sea Ranger 3 (€ 272), de
slagen van deze lezerspaneltest.
Bynolyt Sea Ranger 4 (€349), de Bynolyt Sea Bird (€ 169),
60
de Plastimo 53260 (€ 169) en de Talamex 95100197
Vergroting
(€199). Al deze kijkers zijn waterdicht en uitgerust met
Alle geteste kijkers vergroten zeven keer, hebben een ob-
Vergrotingsfactor, diameter en Schemergetal
Gezichtsveld: de terreinbreedte die u op 1000 meter afstand kunt overzien
Een aantal begrippen nader verklaard.
als u door de kijker kijkt.
Porro-kijker: een verrekijker waarbij het licht via een N-vormige knik naar
Uittredepupil: de diameter (in millemeters) van de twee lichtcirkeltjes in de
het oog wordt geleid.
kleine lenzen aan de achterzijde van de kijker. 6 tot 8 mm is ideaal.
Vergrotingsfactor: de mate waarin een kijker voorwerpen ‘dichterbij’ haalt.
Lichtsterkte: het kwadraat van de waarde van de uittredepupil. Hoe hoger
Bij een vergrotingsfactor van 10 lijkt een voorwerp op 1000 meter honderd
het getal, hoe meer licht de kijker ‘doorlaat’.
meter bij u vandaan.
Schemergetal: de vergrotingsfactor x de objectiefdiameter en daar de wor-
Diameter: De diameter (in millimeters) van de grote lenzen aan de voor-
tel weer van. Zo berekent u het ‘schemergetal’. Dit getal maal 10 is afstand
kant van de kijker.
in meters, waarbij in theorie nog details zijn te onderscheiden.
w w w. m o t o r b o o t. c o m
jectiefdiameter van 50 millimeter, een lichtsterkte van
And the winner is...
51,0 en een schemergetal van 18,7 (zie voor een toelich-
De verrekijkertest van het Motorboot-lezerspanel is gewonnen door de Steiner Commander Pro
ting van deze begrippen het kader elders op deze pa-
en de Steiner Navigator. Op alle onderdelen kwamen deze beide kijkers van Duitse makelij als
gina).
beste uit de test, met uitzondering van het onderdeel ‘Prijs/kwaliteit-verhouding’. Dat leverde in
Dat alle kijkers de zelfde vergrotingsfactor en diame-
het overall-klassement uiteindelijk een dikke voldoende op: een 7,8. De beide kijkersscoorden
ter hebben, is geen toeval. Als een kijker zeven keer
vooral hoog op de onderdelen ‘Constructie’ en ‘Beeldkwaliteit’.
vergroot, betekent dat dat voorwerpen op 1000 meter afstand voor het oog zeven keer ‘dichterbij’ worden gehaald. Voor de watersport is een dergelijke vergrotingsfactor gunstig, omdat je de kijker dan nog goed met de
P r a k t i j k te s t
hand kunt stilhouden. Bij een kijker die tien keer ver-
Met de theorie achter de verrekijker is gemakkelijk een
groot, is dat op een bewegend schip vrijwel ondoenlijk.
lijvig boek te vullen. Het deze keer uit tien personen be-
Je ziet dan alles wel heel ‘dichtbij’, maar tegelijkertijd
staande lezerspanel heeft de theorie echter goeddeels
ook sterk bewegend. Voor de diameter van de lenzen
gelaten voor wat zij was en de kijkers uitsluitend beoor-
geldt eigenlijk hetzelfde: bij 50 mm heb je in het sche-
deeld op hoe zij in de praktijk werden ervaren: hoe is de
mer genoeg licht, zonder dat het beeld in de volle zon
kijker geconstrueerd, is hij niet te zwaar en ligt hij lekker
ondraaglijk wordt voor de ogen.
in de hand, laat de kijker zich gemakkelijk bedienen voor
Een andere waarde die belangrijk is bij verrekijkers is
wat bijvoorbeeld het scherpstellen betreft, is het beeld
het gezichtsveld. Hiermee wordt de terreinbreedte weer-
helder en zijn details goed zichtbaar, is de kijker geschikt
gegeven die u kunt overzien op 1000 meter afstand. Die
voor brildragers en hoe zit het met de prijs/kwaliteits-
varieerde bij de geteste kijkers van 114 meter voor de
verhouding? Voor elk van deze onderdelen kon per kij-
Bynolt Seabird tot 132 meter voor de Talamex.
ker een cijfer toegekend worden, varierend van 1 tot 10.
Alle kijkers zijn stof- en waterdicht en om die reden met
Dat leverde uiteindelijk 420 cijfers op voor in totaal zes
gas gevuld. Het gebruikte gas – bedoeld om overdruk op
verschillende testonderdelen. De kijker met de hoogste
te bouwen – is in alle gevallen stikstof.
gemiddelde totaalscore eindigde als testwinnaar.
Coating en k om pa s
W e i n i g ve r sc h i l
Alle kijkers uit de test zijn voorzien van een coating, om
De test leverde uiteindelijk hoge cijfers op voor de alle
de optische kwaliteit van de lenzen te verbeteren en on-
kijkers, met in de einduitslag slechts een halve punt ver-
gewenste reflecties zoveel mogelijk weg te nemen. Zo’n
schil tussen de als eerste en als laatste geïndigde test-
coating kan in bepaalde gevallen echter de weergave van
deelnemer. Op de testonderdelen ‘Handelbaarheid &
de kleuren beïnvloeden. En een kijker waarmee je groen
gewicht’ en ‘Prijs/kwaliteitverhouding’ waren de verschil-
en rood niet goed kunt onderscheiden, is voor de water-
len het grootst. Opmerkelijk daarbij is dat de twee kijkers
sport minder geschikt.
die uiteindelijk het hoogst scoorden in het eindklasse-
Dat de meeste watersportkijkers worden geleverd met
ment, juist op het onderdeel Prijs/kwaliteitverhouding
een ingebouwd kompas, is een gegeven waar veel motor-
behoorlijk achterbleven bij de rest van het deelnemers-
bootschippers in de praktijk weinig gebruik van zullen
veld. Vast staat in ieder geval, dat een bootbezitter niet
maken. Toch kan zo’n kompas handig zijn als je wilt aan-
per se 999 of 539 euro hoeft uit te geven voor een prima
geven ‘op hoeveel graden’ je een schip of een boei hebt
verrekijker, want zelfs de twee goedkoopste kwamen met
waargenomen, bij het doorgeven van de kijker aan een
gemiddeld een 7,5 en een 7,4 als eindcijfer heel behoor-
meevaarder.
lijk uit de test. JUNI 2010
61
lezerstest Verrekijkers
Uitslagen verrekijkert e s t Constructie
3. Plastimo 53260
1. Steiner Commander Pro
8,3
Bynolyt Sea Ranger 4
2. Steiner Navigator
8,2
5. Bynolyt Sea Ranger 3
3. Bynolyt Sea Ranger 3
7,8
4. Bynolyt Sea Ranger 4
7,7
7. Bynolyt Sea Bird
7,3
Prijs/kwaliteit v erho uding
Beeldkwaliteit
7,3
Talamex 95100197
Handelbaarheid en gewicht 1. Steiner Commander Pro
7,7
Talamex 95100197
Bynolyt Sea Bird 6. Plastimo 53260
7,8
1. Steiner Commander Pro
8,3
1. Bynolyt Sea Ranger 3
8,1
2. Steiner Navigator
8,0
2. Plastimo 53260
7,9
7,8
3. Bynolyt Sea Ranger 4
7,8
4. Bynolyt Sea Bird
7,5
3. Bynolyt Sea Ranger 3 Bynolyt Sea Ranger 4 7,7
Steiner Navigator 3. Bynolyt Sea Bird
7,6
4. Bynolyt Sea Ranger 3
7,3
5. Talamex 95100197
7,7
5. Talamex 95100197
7,4
6. Bynolyt Sea Bird
7,3
6. Steiner Navigator
7,3
7,1
7. Steiner Commander Pro
6,5
7. Plastimo 53260
Over All-klassement
Bedieningsgemak
Bynolyt Sea Ranger 4 6. Plastimo 53260
6,6
1. Steiner Commander Pro
8,2
1. Steiner Commander Pro
7. Talamex 95100197
6,5
2. Steiner Navigator
8,0
Steiner Navigator
3. Bynolyt Sea Bird
7,9
3. Bynolyt Sea Ranger 3
4. Bynolyt Sea Ranger 3
7,8
Bynolyt Sea Ranger 4
5. Bynolyt Sea Ranger 4
7,7
5. Bynolyt Sea Bird
7,5
6. Plastimo 53260
7,7
6. Plastimo 53260
7,4
7,5
7. Talamex 95100197
7,3
Vergroting, gezichtveld en scherpstellen 1. Steiner Commander Pro
8,1
2. Steiner Navigator
7,9
7. Talamex 95100197
7,8 7,7
Steiner Navigator: Top k i j k e r v o o r b i j n a d e he l f t va n h e t g e l d Gewicht
1125 gram
daarmee door de panelleden zo op het eerste gezicht hoger te
Vergrotingsfactor
7
zijn ingeschat dan door de fabrikant zelf. Tien jaar is voor een
diameter objectief
50
kijker van dik 500 euro in ieder geval niet opvallend royaal;
Scherpstelling
automatisch
Bynolyt geeft bijvoorbeeld 25 jaar garantie voor de slechts
correctie occulair links/rechts
ja
169 euro kostende Sea Bird.
Beeldstabilisatie
ja
Dat alles neemt niet weg, dat de Steiner Navigator uiteinde-
Kompas
gestabiliseerd
lijk op een gedeelde eerste plaats werd gezet, met zeer hoge
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
cijfers voor degelijkheid, bedieningsgemak en beeldkwaliteit.
Waterdicht
ja (2 meter)
Gezichtsveld
118,0
Reactie Dekker Wat ersport
Garantie
10 jaar
Als je een echte verrekijker zoekt dan koop je een Steiner! Alles
Adviesprijs
€ 539,-
is net even beter en degelijker. Vooral de helderheid van de verrekijker is super. Een terechte winnaar.
Een gedeelde eerste plaats voor de Steiner Navigator, die uiteindelijk alleen de uit dezelfde fabriek afkomstige Steiner Commander Pro voor zich moest dulden. De Navigator scoorde op vier van de zes testonderdelen een fractie minder dan de Commander Pro, maar deed het op het onderdeel ‘Prijs/kwaliteitverhouding’ daarentegen een stuk beter. En dat leverde de Navigator uiteindelijk een dik verdiende gedeelde eerste plaats op. Opmerkelijk genoeg scoorde de Navigator op het onderdeel Constructie met een 8,2 slechts 0,1 punt lager dan de Commander Pro, terwijl de fabrikant op deze ‘goedkopere’ Steiner slechts tien in plaats van dertig jaar garantie geeft. De te verwachten levensduur van deze kijker lijkt
62
w w w. m o t o r b o o t. c o m
Steiner Comm a n d e r P r o : d e Al l e r b e s t e Gewicht
1145 gram
kelijk bedienen en een perfecte beeldkwaliteit’, zo luidde – kort
Vergrotingsfactor
7
samengevat – het oordeel van de pannelleden. Over de exacte
diameter objectief
50
weging van de prijs/kwaliteitverhouding waren de panelleden
Scherpstelling
automatisch
het overigens niet helemaal eens. ‘Duur maar goed’, oordeelde
correctie occulair links/rechts
ja
de een; ‘goed maar duur’, noteerde een ander. Het is kennelijk
Beeldstabilisatie
ja
maar net hoe je het bekijkt. Een feit is in ieder geval, dat deze
Kompas
gestabiliseerd
kijker binnen het deelnemersveld de absolute top met verve
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
wist te vertegenwoordigen.
Waterdicht
ja (10 meter)
Gezichtsveld
130,0
Garantie
30 jaar
Reactie Dekker Watersport
Adviesprijs
€ 999,-
‘Goed maar duur’, dat hoor ik meer. De Commander Pro is tot in elk detail perfect. Super helder, gemakkelijk te verstellen. De speciale oogkappen worden vaak gewaardeerd. De prijs is
De beste kijker op alle testonderdelen, met uitzondering van het onderdeel ‘Prijs/kwaliteitver-
inderdaad aan de hoge kant. Verder helemaal niets op aan
houding’. Wie er een kleine duizend euro voor over heeft, koopt met deze kijker een absolute
te merken.
topper waar de Duitse fabrikant maar liefst 30 jaar garantie op geeft. Het is tijdens de test niet uitgeprobeerd, maar de meeste panelleden waren er van overtuigd dat deze oerdegelijke kijker best een stootje zou kunnen lijden. De Steiner Commander Pro scoorde als enige van de geteste kijker een acht of hoger op vier van de zes testonderdelen, waaronder een 8,3 voor zowel de constructie als voor de beeldkwaliteit. ‘Degelijk, ligt lekker in de hand, laat zich heel gemak-
B ynolyt S ea R a n g e r 3 : b e s t e pr i j s / k wa l i t e i t- v e rho u d i n g Gewicht
1150 gram
redelijk breed gezichtveld: 126 meter op een afstand van 1000
Vergrotingsfactor
7
meter. Daarbij lag deze forse kijker volgens de meeste panel-
diameter objectief
50
leden lekker in de hand, met een goede grip. Als minpuntje
Scherpstelling
automatisch
werd genoteerd dat de beschermkapjes van de objectieven een
correctie occulair links/rechts
ja
beetje in de weg zitten, door de manier waarop ze (om te voor-
Beeldstabilisatie
nee
komen dat ze kwijtraken) aan de kijker zijn vastgemaakt. Maar
Kompas
gestabiliseerd
dat is een euvel waar meer kijkers last van bleken te hebben.
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
Waterdicht
ja
Reactie Dekker Watersport
Gezichtsveld
126,0
De best verkochte verrekijker van de afgelopen jaren is de
Garantie
25 jaar
Searanger 3. De prijs/kwaliteit-verhouding is helemaal goed.
Adviesprijs
€ 272,-
De meeste consumenten kopen nu eenmaal gewoon geen verrekijker van 500 euro of meer. Naast de gunstige prijs is het grote oculair het grote voordeel van deze kijker.
Met een 8,1 op het onderdeel Prijs/kwaliteit-verhouding bood de Bynolyt Sea Ranger 3 volgens het lezerspanel van alle testdeelnemers veruit de meeste waar voor zijn geld. En dat was niet alleen vanwege de royale garantietermijn van 25 jaar, die Bynolyt standaard meegeeft voor al haar modellen vanaf 150 euro. Hoewel de Sea Ranger 3 op geen van de overige testonderdelen een eerste plaats wist te bemachtigen, scoorde de kijker met een gemiddelde van 7,7 als eindcijfer namelijk heel behoorlijk: drie keer een 7,8 voor ‘Constructie’, ‘Bedieningsgemak’ en ‘Beeldkwaliteit’ en een keurige 7,7 voor ‘Vergroting, gezichtsveld en scherpstelbereik’ (7,7). De kijker stelt scherp vanaf 10 meter en heeft een
JUNI 2010
63
lezerstest Verrekijkers
Bynolyt S ea R anger 4 : D i g i ta a l k o mpa s Gewicht
1150 gram
over all-klassement uiteindelijk één plaats hoger dan de Sea
Vergrotingsfactor
7
Ranger 4. Eigenlijk zou je dat andersom verwachten, omdat
diameter objectief
50
de Sea Ranger 4 als opvolger geldt van de Sea Ranger 3 en de
Scherpstelling
automatisch
flink hogere prijs een beter product doet vermoeden. De meest
correctie occulair links/rechts
ja
opvallende wijziging aan de Sea Ranger 4 ten opzichte van de
Beeldstabilisatie
nee
Sea Ranger 3 is de iets minder rechthoekige vormgeving. De
Kompas
digitaal
voordelen daarvan kwamen in de test niet echt naar voren;
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
beide kijkers kregen van het panel een 7,3 voor ‘Handelbaar-
Waterdicht
ja
heid en gewicht’.
Gezichtsveld
126,0
Garantie
25 jaar
Reactie Dekker Wat ersport
Adviesprijs
€ 349,-
Ik verwacht dat deze het stokje van de Sea Ranger 3 als beste verkochte verrekijker wel gaat overnemen. De Sea Ranger 4 is weer een verbeterde versie van de 3. En net in prijs verlaagd.
De Sea Ranger 4 heeft een digitaal kompas, terwijl de Sea Ranger 3 een gestabiliseerd analoog
De consument gaat al op allerlei manieren digitaal en kan nu
kompas heeft. Voor het overige hebben beide kijkers exact dezelfde specificaties. Wat dat betreft
dus ook digitaal gaan met deze verrekijker!
is het opmerkelijk, dat de Sea Ranger 4 op het onderdeel ‘Vergroting, gezichtsveld en scherpstelbereik’ 0,1 punt hoger scoorde dan de Sea Ranger 3. Dat moet haast wel een gevoelskwestie zijn geweest. Op de onderdelen ‘Constructie’ en ‘Bedieningsgemak’ scoorde de Sea Ranger 3 juist weer 0,1 punt beter, terwijl de beide kijkers hetzelfde rapportcijfer kregen ‘Beeldkwaliteit’: een 7,8. Vanwege de iets gustiger prijs/kwaliteitverhouding eindigde de Sea Ranger 3 in het
Plastimo 53260: Vee l k i j k e r v o o r w e i n i g g e l d Gewicht
1380 gram
scoorde met een 7,8 daarentegen weer wél opvallend goed op
Vergrotingsfactor
7
het onderdeel ‘Vergroting, gezichtsveld en scherpstelbereik’.
diameter objectief
50
Alleen de beide Steiners (respectievelijk drie en zes keer zo
Scherpstelling
automatisch
duur als de Plastimo) deden het op dit onderdeel iets beter.
correctie occulair links/rechts
ja
Over de afwerking van de Plastimo waren niet alle panelleden
Beeldstabilisatie
nee
even tevreden. Samen met de Talamex eindigde de Plastimo
Kompas
analoog
op dit onderdeel op een gedeelde zesde plaats, met overigens
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
nog altijd een keurige 7,3 als gemiddeld rapportcijfer.
Waterdicht
ja (1 meter)
Gezichtsveld
131,0
Garantie
5 jaar
Adviesprijs
€ 169,-
Reactie Dekker Wat ersport Deze Plastimo is een goede compacte verrekijker voor een scherpe prijs. De verrekijker lijkt een broertje of zusje te hebben in de vorm van de Talamex, die ook aan de test van het
Met een 7,9 als rapportcijfer voor het onderdeel ‘Prijs/kwaliteitverhouding’ bood de Plastimo
lezerspanel deelnam. Het enige verschil is de coating. De
53260 volgens de leden van het lezerspanel ‘veel kijker voor weinig geld’. Alleen de Bynolyt Sea
Plastimo heeft een opvallende rode coating en dat geeft hem
Ranger 3 scoorde op dit onderdeel beter.
meer reflectie in plaats van extra lichtopbrengst.
De Plastimo was niet de grootste kijker uit het deelnemersveld, maar met een gewicht van 1380 gram wel veruit de zwaarste. Té zwaar, oordeelde een aantal panelleden en dat kwam de score voor wat betreft ‘Handelbaarheid en gewicht’ uiteindelijk niet ten goede; de kijker moest hier genoegen nemen met een 6,6 als rapportcijfer en een zesde plaats op dit onderdeel. De Plastimo
64
w w w. m o t o r b o o t. c o m
B ynolyt S ea B ir d : v e r u i t d e l icht s t e Gewicht
865 gram
die handmatig moest worden scherpgesteld, wat in de praktijk
Vergrotingsfactor
7
overigens weinig problemen opleverde. Meer moeite hadden de
diameter objectief
50
panelleden met het aflezen van het kompas, terwijl een aantal
Scherpstelling
handmatig
brildragers – ondanks de juist voor hen aangebrachte draai-
correctie occulair links/rechts
ja
knoppen op de occulairen – niet helemaal tevreden was over
Beeldstabilisatie
nee
de beeldkwaliteit als men met de bril op door de kijker keek.
Kompas
gestabiliseerd
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
Waterdicht
ja
Reactie Dekker Watersport
Gezichtsveld
114,0
De Bynolyt Sea Bird is een goede lichte en compacte verrekij-
Garantie
25 jaar
ker. In plaats van rubberen doppen heeft deze draaibare plas-
Adviesprijs
€ 169,-
tic doppen, om het brildragers gemakkelijk te maken. Zelf vind ik dit lekker werken, het testpanel had er wat moeite mee.
Met een 7,5 als eindcijfer scoorde de goedkoopste van de drie aan de test deelnemende Bynolyt-kijkers zeker niet slecht, ook al moest deze kijker haar twee duurdere broers uiteindelijk voor zich dulden. Samen met de Plastimo 53260 was de Bynolyt Sea Bird de goedkoopste kijker uit de test en van alle kijkers met een gewicht van slechts 865 gram bovendien veruit de lichtste. De kijker kreeg met een 7,6 dan ook een relatief hoog cijfer voor ‘Handelbaarheid en gewicht’; alleen de beide Steiners scoorden op dit onderdeel een fractie beter. Daar staat tegenover dat de Sea Bird van alle kijkers het kleinste gezichtsveld had: 114 meter op een afstand van een kilometer. Bovendien was het de enige kijker
Talamex 951001 9 7 : h e t g r o o t s t e g e z ich t s v e l d Gewicht
1320 gram
als rapportcijfer daarentegen weer tweetiende punt hoger dan
Vergrotingsfactor
7
de Plastimo. Voor ‘Constructie’ scoorde de Talamex net als de
diameter objectief
50
Plastimo een 7,3 met ook in dit geval de aantekening dat de
Scherpstelling
automatisch
afwerking iets beter zou kunnen.
correctie occulair links/rechts
ja
Alles bij elkaar opgeteld scoorde de Talamex in het over all-
Beeldstabilisatie
nee
klassement uiteindelijk 0,1 punt lager dan de Plastimo, met
Kompas
analoog
als gemiddeld eindcijfer een zeker niet onverdienstelijke 7,3.
Lichtsterkte / Schemergetal
51 / 18,7
Waterdicht
ja
Gezichtsveld
132,0
Garantie
5 jaar
De Talamex is het zusje van de Plastimo en waarschijnlijk uit
Adviesprijs
€ 199,-
dezelfde Chinese fabriek afkomstig. Beide zijn robuuste verre-
Reactie Dekker Watersport
kijkers. In de test eindigde de Talamex uiteindelijk als laatste, maar een 7,3 als eindcijfer is absoluut niet slecht te noemen. Zo op het eerste gezicht lijken de Talamex 95100197 en de Platimo 53260 – op de kleur en het merklogo na –regelrechte kopieën van elkaar. Toch biedt de specificatielijst een paar kleine verschillen: de Talamex is 60 gram lichter en heeft een íets groter gezichtsveld. Sterker nog: met een opgegeven gezichtsveld van 132 meter op een afstand van 1 kilometer bood de Talamex op papier van alle testdeelnemers de ruimste blik op het water. In de praktijk kwam dat verschil er overigens niet echt uit. Op het onderdeel ‘Vergroting, gezichtsveld en scherpstelbereik’ scoorde de Talamex zelfs een fractie minder dan de Plastimo. Op het onderdeel ‘Beeldkwaliteit’ scoorde de Talamex met een fraaie 7,7
JUNI 2010
65