GEMEENTENIEUWS nr. 12 December 2013
MET HET OOG OP MORGEN
Verleden hoopt zich op en sterft. De dag van gisteren verdwijnt. Herinnering vervaagt en wie wij waren glijdt ons door de vingers. Wij dwalen door de dagen van voorbij, het weinige dat vast te houden valt bedachtzaam koesterend. Of keren wij ons om en leven wij met morgen? En wachten wij de dag die komt, vertrouwen wij op toekomst ongezien? Verborgen nog een lange winter door. Wij leven van de hoop die alle nacht trotseert en in de vrieskou wakker blijft, de dood te boven groeit en uitbot tot een glimlach van de zomer. Zwelt aan, licht als de nieuwe morgen op. Want God is groter dan mijn jaargetij. Hij is voor mij de bode van een lange grote zomer. En al mijn dagen hier in herfst en ongetij, 1
Ze dragen al de kiem van straks. Van uitzien naar de dag van morgen wanneer de aarde bloeien zal van vrede en al mijn wachten volle vruchten draagt. Sytze de Vries, uit: ‘Signaal’ IN MEMORIAM voor Jan Willem Frederik Buschkens, geboren op 30 juli 1920 in Arnhem - overleden op 23 oktober 2013 in Velp.
Jan Buschkens was een vrolijke man, vol humor. Hij kon genieten van het leven, van de mensen, van de natuur en van de muziek. Dat is niet vanzelfsprekend, want hij heeft in zijn leven moeilijke en zware dingen meegemaakt: toen hij 3 jaar oud was, gingen zijn ouders scheiden. Zijn oom Jan, broer van zijn moeder, was een grote steun en zorgde als een vader voor hem. Toen hij 13 jaar oud was bleek Jan tuberculose te hebben. De hele familie van moeder, boeren in Drenthe, brachten geld bij elkaar zodat hij naar het sanatorium in het Zwitserse Davos kon. Vier jaar lang – tot zijn genezing – bleef hij in Davos en volgde daar de middelbare school in het Duits – een moeilijke tijd voor moeder en zoon. Terug in Arnhem volgde Jan de HBS. Toen de oorlog uitbrak was hij nog geen 20 jaar en hoefde niet in militaire dienst. Er volgden spannende, angstige jaren: werken in de papierfabriek in Heelsum, koerierswerk in het verzet, onderduiken in Ede, in Drenthe bij zijn familie en in Winterswijk, optreden in een cabaretgroep – zelfs in Engeland. Zijn plezier in grapjes maken en mensen tot vrolijkheid lokken met zijn gevoel voor humor, is hem altijd bijgebleven. Na de oorlog klom hij op tot verkoper en vertegenwoordiger in de kantoorboekhandelbranche. Dat betekende veel reizen, overnachten in hotels, eten in restaurants en bekenden ontmoeten. Jan heeft de Mytylschool in Arnhem helpen oprichten en heeft koopavonden voor gehandicapten georganiseerd. Als echte Arnhemmer zette hij zich in voor Burgers Zoo, de Hoge Veluwe en het Openluchtmuseum. Zo’n dertig jaar was hij een goede vriend en partner van Ellen Koudijs. Door haar kwam hij in contact met de Doopsgezinde Gemeente in Arnhem. In 2003 werd hij lid van onze gemeente. Jan leerde Mirjam Simon kennen bij de vrijwilligersclub van het Openluchtmuseum. Tien jaar geleden trouwden zij. Jan was een warm, betrokken en integer mens. Zelf heb ik hem meegemaakt in de middagdiensten in Nieuw Schoonoord, in de Bijbelkring bij familie van der Klaauw en in verschillende fijne gesprekken tijdens bezoeken bij Jan en Mirjam thuis. Op 29 oktober 2013 namen we in een dienst afscheid van deze broeder met allerlei persoonlijke herinneringen en woorden uit Psalm 121: “Ik hef mijn ogen op naar de bergen, vanwaar zal mijn hulp komen? – Mijn hulp komt van de Ene die hemel en aarde gemaakt heeft…”. Paul F. Thimm 2
KERKDIENSTEN Waalse kerk, Gasthuisstraat 1, Arnhem. Aanvang 10.00 uur Datum Predikant Organist Kinderclub
Ds. P.F. Thimm 1 dec. 1e advent Ds W. Epp 8 dec. 2eadvent Ds. P.F. Thimm 15 dec. 3e advent Ds. P.F. Thimm 22 dec. 4e advent Ds. P.F. Thimm 25 dec. Kerstmis
Br. B. Wuite
Nee
Br. B. Wuite
Nee
Hr. W. Klaver
Ja
Br. B. Wuite
Nee
Br. B. Wuite
Nee
BIJ DE DIENSTEN Advent een dienst van jong en oud
Op de 3de zondag van advent, op 15 december, is er een bijzondere dienst voor jong en oud. Net als voorgaande jaren bieden wij de mogelijkheid om met elkaar kerststukjes te maken. Kerststukjes voor u zelf of voor een ander die u na aan het hart ligt. Bijna alles wat u voor een het kerststukje nodig heeft, zal op de tafels liggen. Zou u zelf wat klein groen en een groenschaar willen meenemen? Wij zien u graag op de 3de zondag van advent.
De kinderclub Voor wat betreft de kinderclub, is het volgende besloten. Deze activiteit is niet meer tijdens elke eerste zondag van de maand. In de kerkenraadsvergaderingen wordt bekeken welke diensten op een bijzondere wijze worden ingevuld. Hierdoor is er hooguit op vier zondagen per jaar kinderclub. Jolanda Zewald-Balder. VAN DE PREDIKANT Geboorte van Melle Geert van der Wijk
Op 30 oktober 2013 om 3:37 uur is geboren Melle Geert van der Wijk, zoontje van Dieuwertje Dirkse & Pieter van der Wijk. Als u hen wilt feliciteren: hun adres is Bessenmaat 20, 6852 LJ Huissen. We wensen de trotse ouders en hun prachtige baby veel geluk en Gods zegen toe. Vakantie predikant
Van 26 december tot en met 3 januari 2013 heeft uw predikant met zijn gezin vakantie. In deze periode kunt als dat nodig is contact opnemen met één van de leden van de kerkenraad. Paul F. Thimm
3
AGENDA VOOR DECEMBER
Di Wo
03 dec 04
19.30 18.30
vergadering kerkenraad kring Rondom 30: maaltijd en Sinterklaas vieren
Jolanda Zewald, Arnhem Irene & Menno, Arnhem
Sluitingsdatum en tijd voor inzenden kopij voor het Gemeentenieuws. Uiterlijk maandag 9 december 2013 vóór 12.00 uur, op het e-mailadres:
[email protected] Eventuele kopij per post, graag versturen naar A. Mendels, met een kopie aan de andere redactieleden. OPBRENGSTEN COLLECTEN oktober
Eigen gemeente Doopsgezinde zending (ADS) Wereld aids fonds
BESTEMMINGEN COLLECTE december
€ €
102,60 20,25
01 dec. 15 dec.
Artsen zonder grenzen Artsen zonder grenzen
€
50,70
22 dec. 25 dec.
Artsen zonder grenzen Doopsgezind wereldwerk
ZEND ONS EEN ENGEL IN DE NACHT
Zend ons een engel in de nacht als alles ons een raadsel is, als ons de zekerheid en kracht ontvallen in de duisternis. Zend ons een engel ieder uur dat ons ontvoert van U vandaan, wanneer wij voor de blinde muur van Uw geheime plannen staan. Zend ons een engel met Uw licht in onze slaap, de metgezel die troost brengt in het vergezicht van God met ons, Immanuel. Zend ons in hem de zekerheid dat U ons zelf bezoeken zult en bij ons wonen in Uw tijd en leer ons wachten met geduld. Hans Andreas 4
LEDENADMINISTRATIE
Overleden: Verhuisd:
- br. Jan Willem Frederik Buschkens op 23-10-2013 te Velp, in de leeftijd van 93 jaar. - Harry en Yvonne Bloem van der Velde, naar Hogewitteveld 11, 6942 RD Didam. Onno en Marjan van Binsbergen
VERSLAG VERGADERING RING ARNHEM-TWENTE (RAT ) Op zaterdag twee november 2013 waren wij te gast in de Doopsgezinde kerk aan de Leeuweriklaan in Zutphen. De kerk, gebouwd in de sobere baksteenarchitectuur, stamt uit 1939 en is een kleinere uitgave van de Doopsgezinde kerk aan de Paslaan te Apeldoorn. De kerk is goed bereikbaar vanuit het station, een kwartier lopen eerst langs het water en vervolgens over de ”Canadezenbrug” (de Canadezen trokken in april 1944 over deze brug Zutphen binnen), een klein stukje Deventerweg en dan de eerste zijstraat aan de rechter hand. Oorspronkelijk was de Doopsgezinde kerk in het centrum gelegen, maar deze plek is na het bombardement (in de voorbereiding op de slag van Arnhem bombardeerden de Engelse Luchtmacht de aanvoerplaatsen van Duits oorlogsmaterieel) niet meer terug te vinden. Het meditatief moment werd a l’improviste ingevuld door de viool van de voorzitter: Bram Busschers. Na de lunch zelfs een spetterende csardas met de gastheer van deze dag, Henk Wormeester achter de piano. De vergadering. Het rondje gemeenten. De gemeente Doetinchem is te klein en te oud voor kerkbezoek en zal alleen nog als huisgemeente in een kleine kring doorgaan. De gemeente Twente Zuid-Oost gaat verder zonder kerkgebouw en de gemeente Wageningen gaat ter kerke in de Arboretumkerk, dezelfde kerk maar met een nieuwe naam. Naar aanleiding van de beleidsvoornemens van de Broederschapsraad. Het steeds maar opnieuw enquêteren van gemeenten met als uitkomst: de gemeenten worden kleiner, met een stijgende leeftijd van hare leden wordt het niet als zinvol ervaren. Er moet een beleid worden ontwikkeld waar kleine gemeenten iets mee kunnen. Een zoeken naar nieuwe verbanden, het liefst in de eigen woonplaats of woonomgeving. Op een aantal plaatsen in Nederland is er al langer een samengaan met andere geloofsgemeenschappen, bijvoorbeeld in Gouda, Nijmegen en Wageningen. Daar leert de ervaring dat nieuwe mensen zich makkelijker aansluiten als onze tradities van doop en belijdenis niet meer verplichtend zijn. Aan de andere kant heeft dit ook consequenties voor het in stand houden van onze koepelstructuur de Algemene Doopsgezinde Sociëteit. Tot slot is er een inspirerend betoog van Jan Joost Kessler, voorzitter van de Stuurgroep Duurzame ontwikkeling van de ADS. Iedere gemeente heeft in 2012 al een handreiking daarover ontvangen. Er zijn vier invalshoeken: duurzaam inkopen, energie, financiën en de wereld. Ik geef een aantal bijpassende voorbeelden: fair-trade koffie, maar bedenk wel dat voor een kopje koffie 100 liter water nodig is. Isolatie van het kerkgebouw. Wij zitten momenteel in de wachtkamer. Financiën: Triodos scoort hoog, aandacht voor duurzaam beleggen. Wereld: bestemming collectes, de 2% actie. De voorjaarsvergadering zal in Eindhoven zijn. Tjerk J.A. van Dijk, RAT vertegenwoordiger
5
AIDS EN LEPRA Aids en lepra, de eerste aandoening was onderwerp van de oktober collecte en de tweede kwam ter sprake tijdens de dienst van september, in de kring met jong en oud.
Een korte toelichting. Aids (acquired immunodeficiency syndrome) wordt veroorzaakt door het humane immunodeficiëntie virus (HIV). Het virus tast het afweersysteem aan. De hiv-pandemie (zich over werelddelen uitbreidende epidemie) bestaat nu 30 jaar. Epidemie is de snelle toename van het aantal lijders aan een bepaalde ziekte. Deze pandemie heeft 60 miljoen infecties en maar liefst 30 miljoen doden veroorzaakt. Bijna een kwart van de doden onder mensen met hiv wordt veroorzaakt door tuberculose. De hiv epidemie startte in Congo (Zaïre) en het HIV-1 Virus wordt herleidt naar de chimpansee apen. Via bushmeat is het virus rond 1921 bij de mens terecht gekomen. De hiv-overdracht is geconcentreerd in specifieke groepen: mannen die seks hebben met mannen, sekswerkers en intraveneuze druggebruikers. Preventie Het reduceren van het aantal sekspartners, condoomgebruik en veilige bloedtransfusies maar ook besnijdenis geven een aantoonbare vermindering van het aantal besmettingen. Anti-retrovirale therapie verlengt het leven en speelt een rol bij de profylaxe. De behandeling van nu is niet in staat de staande pandemie te beëindigen, voor elke drie mensen, die met een behandeling starten komen er vijf nieuwe bij. Lepra, was endemisch in de Middeleeuwen. Endemisch staat voor voortdurende aanwezigheid van een bepaalde ziekte in een bepaald gebied. In het jaar 2000 kwam lepra minder dan bij 1 op de 10.000 personen voor. Prevalentie is het aantal gevallen van een ziekte in een populatie op een bepaald tijdstip. Daarmee werd aangegeven dat lepra op wereldniveau geëlimineerd is. In Nederland zijn nog ongeveer 400 leprapatiënten maar komen er ieder jaar tien patiënten van buiten ons land bij. Lepra is zichtbaar aan de huid, maar is vooral berucht door de zenuwaantasting, welke uiteindelijk kan leiden tot ernstige misvormingen aan de uiteinden der ledematen. De instabiele fasen, voor, tijdens of na de behandeling, zijn vaak verantwoordelijk voor de zenuwschade. Behandeling van de aandoening is goed mogelijk, maar wordt vaak te laat ingezet. Hoe lepra wordt over gebracht is eigenlijk niet goed bekend, maar het is duidelijk veel minder besmettelijk dan AIDS. Tjerk J.A. van Dijk CHRISTMAS CAROLS IN DE LUTHERSE KERK
Twee Anglicaanse koren zorgen op zaterdag 14 december om 19.00 uur voor een echte Engelse kerstsfeer in de Lutherse kerk aan de Spoorwegstraat 10 te Arnhem (achter het Rembrandt theater). Zij zingen, naar oude Engelse traditie, de Service of Nine Lessons and Carols. Het is geen concert, maar een echte Engelse ceremonie ter voorbereiding op het kerstfeest. De bij velen zo geliefde Christmas Carols ontstonden in de vijftiende eeuw. Minstreels vertaalden het kerstverhaal in eenvoudige woorden en muziek, die voor iedereen te begrijpen waren. Veel van hun liederen hadden een refrein, dat door alle luisteraars kon 6
worden meegezongen. Vanaf de zestiende eeuw werden deze populaire liederen door de officiële kerk geweerd. Ze overleefden op het platteland, waar men ze bleef zingen. In de negentiende eeuw ontstond er een hernieuwde belangstelling voor deze oude liederen. De Anglicaanse Kerk schiep een nieuwe traditie: the ceremony of nine lessons and carols. Korte Bijbellezingen en liederen wisselen elkaar af en vertellen samen het verhaal over de geboorte van Jezus. Op uitnodiging van de in het Oecumenisch Platform-Noord-Oost Arnhem samenwerkende kerken zullen het Choir of the Church of St Mary and St Anna uit Haarlem en The Anglican Singers uit Amsterdam deze ceremony komen verzorgen. De beide koren staan onder leiding van dirigent Martin van Bleek. Voorgangers zijn Alja Tollefsen, anglicaans priester en Klaas Touwen, luthers predikant. Zoals gebruikelijk zullen ook de aanwezigen naar hartenlust kunnen meezingen! Rick Jansen Oecumenisch Platform Noordoost Arnhem
Dergelijke problemen kennen wij bij onze zondagmorgendiensten in de Waalse kerk helaas niet. Dit artikel uit de Leeuwarder Courant van zaterdag 7 september 2013 is ingebracht door Annie Hogendijk
7
START EUMEN.NET PROJECT ‘Welcome to Mennonite Europe’
In oktober 2013 is na twee jaar van voorbereiding het eumen.net-project ‘Welcome to Mennonite Europe’ officieel van start gegaan, mede dankzij de steun van een aantal Doopsgezinde fondsen en instellingen. Het project heeft tot doel vijf eeuwen omzwervingen van Mennonieten in Europa in beeld te brengen, verbindingen te leggen en ontmoetingen te laten plaats vinden. Het eumen.net-project wordt uitgevoerd door het Internationaal Menno Simons Centrum te Witmarsum, in samenwerking met het Doopsgezind Seminarium, de VU Amsterdam, de ADS, de Universiteit van Hamburg en Doopsgezinde partners uit negen Europese landen. De belangrijkste onderdelen die op stapel staan zijn: Het ontwikkelen van een website waarin de informatie (interactief) in beeld wordt gebracht. Het organiseren van een 9000 km lange, twee maanden durende trektocht langs belangrijke ’Mennonite Highlights’ in Europa, gedurende de zomer van 2014. Deze MIGRATIE TOUR start in Zwitserland, trekt naar N-Europa, gaat via Polen naar Oekraïne om vervolgens via Midden-Europa in Centraal-Duitsland te eindigen. De TOUR is vooral bedoeld als kennismakings- en promotie-podium. De negen Europese landen die in eumen.net samenwerken zullen zich tijdens de TOUR presenteren. Na afloop wordt de tocht uitgewerkt in een meer permanente MIGRATIE-ROUTE als onderdeel van de eumen.net-website. Het gehele project wordt meegenomen ter presentatie tijdens de Assembly van de Mennonite World Conference in Harrisburg PA USA in de zomer van 2015.
Voor de MIGRATIE TOUR, zijn wij op zoek naar vrijwilligers (18-80 jr), die in juli en augustus 2014 willen meereizen in twee personenbusjes of bij de organisatie ervan willen helpen. De 9000 km lange TOUR is opgedeeld in vier trajecten van ongeveer twee weken. Aanmelden is mogelijk voor de gehele tour of voor een of meer trajecten. Opstapplaatsen zijn: (Utrecht)Zürich, Leeuwarden, Gdansk, en Wenen. Vooral jongeren, zowel uit Nederland als uit de Europese partnerlanden, nodigen wij hiervoor uit. Van de vrijwilligers wordt medewerking verwacht bij diverse activiteiten tijdens de reis. Er vindt vooraf instructie plaats. De reiskosten van de TOUR zijn in principe voor rekening van het project.
Aanmelden is mogelijk tot uiterlijk 15 december. Nadere inlichtingen bij Antoinette Hazevoet, projectleider, e-mail:
[email protected] Antoinette Hazevoet Project leader EUMENNet
OPHEFFING HERENMODEZAAK VAN DITZEL, RHEDEN
Reeds jaren adverteren wij in "Het Gemeentenieuws." Onze zaak wordt i.v.m. het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd echter opgeheven. Van Ditzel 8
