JAAROVERZICHT 2014 HEEMKUNDEKRING ‘’OP ’T GOEDE SPOOR “ Het afgelopen jaar is voor onze kring een heel bijzonder jaar geweest. Op de eerste plaats overleden in 2014 het hoge aantal van acht leden. Daaronder enkele die veel voor onze kring hebben betekend. Zo hebben we afscheid moeten nemen van Toos Haakmeester die vele jaren lang actief is geweest in onze voormalige werkruimte in de kelder onder het oude gemeentehuis, zowel bij de Ruitenberg Archiefgroep als de Fotoarchiefgroep. Eind december 2014 overleed ook pastor Pierre de Klijn. Pierre was vanaf het begin, samen met enkele andere leden, actief met het uitzoeken van zijn Waspikse roots en stukjes Waspikse geschiedenis. Ook was hij dirigent/oprichter van ons heemkundekoor, een niet meer weg te denken onderdeel van onze vereniging. Kort ervoor, op 9 december, stierf Faan Kemmeren. Faan werd in februari 2014 als bestuurslid gekozen. Hij straalde meteen een groot enthousiasme uit en gaf er blijk van zich in te willen zetten voor onze vereniging. Helaas heeft hij nog gèèn jaar deel uitgemaakt van ons bestuur. In die korte tijd heeft hij een diepe indruk bij ons achtergelaten Verder zijn in 2014 nog overleden: Luce Meijs-Van Dongen, Dré Verschure, Annie Ruijtenberg, Lian Mathijssen-Landa en Hans Gijsbrechts. Op 1 januari 2014 telde de heemkundekring 305 leden, op 31 december 302. Er waren in totaal 15 opzeggingen, waarvan de hierboven gememoreerde acht wegens overlijden. Er meldden zich 12 nieuwe leden. Het jaar 2014 was ook in een ander opzicht een bijzonder jaar. In juli kregen we van de directeur van de woningcorporatie Slagenland Wonen te horen dat we op korte termijn onze werk- en opslagruimte diende te verlaten vanwege de fusie die ze was aangegaan met 2 andere corporaties. Vanaf onze oprichting hebben we, zonder kosten, gebruik mogen maken van de kelder in het voormalige raadhuis. Na een korte zoektocht hebben we vanaf 1 september ons nieuwe onderkomen in ‘t Speelhuys betrokken. Op 28 oktober 2014 hadden we er onze eerste bestuursvergadering. Het afgelopen jaar zijn door het bestuur zowel als door de werkgroepen veel activiteiten ontplooid. Daarnaast werd deel genomen aan overleg over ontwikkelingen op plaatselijk, gemeentelijk of regionaal niveau. Onderstaand een overzicht van de activiteiten van het afgelopen jaar . Op dinsdag 21 januari 2014 werd door dhr. Piet van Hees een lezing verzorgd met als titel : Van lust, spot en zinnelijk genot. Op donderdag 20 februari 2014 vond de jaarvergadering plaats. Door de penningmeester werd door middel van het financieel overzicht 2013 verantwoording afgelegd en de begroting voor 2014 gepresenteerd. Er werd een voorstel gedaan tot verhoging van de vergoeding verzendkosten voor periodieken en uitnodigingen. Het bestuursvoorstel was een verhoging van 5 naar 8 Euro. Het voorstel werd aangenomen. Noortje Boons en Diny Prins waren volgens rooster aftredend. Noortje Boons trad af en Diny Prins stelde zich herkiesbaar. Door het bestuur werd Faan Kemmeren voorgedragen als nieuw bestuurslid. Hij werd per acclamatie benoemd. De werkgroepen deden verslag van hun zeer diverse werkzaamheden. Na de pauze kwamen Jac Jansen en Bert Groenenboom van de werkgroep toponiemen aan het woord en lieten ook op kaarten de gevonden toponiemen zien. Donderdag 20 maart 2014 verzorgde dhr. Sanders een boeiende avond met de lezing : De geschiedenis van de tuinbouw in de westelijke Langstraat. Op 25 april 2014 zijn er twee leden van onze heemkundekring Koninklijk onderscheiden met een lintje. Kees en Diny Kamp kregen daarom een receptie aangeboden in Den Bolder namens de betrokken verenigingen waaronder onze heemkundekring 1
Donderdag 1 mei 2014 werd een lezing verzorgd door Louk Hilgers getiteld: ‘Vergeten granen.’ De voorjaarsexcursie op zaterdag 17 mei 2014 had als bestemming het witte stadje Thorn en Stevensweert. Het was een mooi programma met rondleidingen en een boottocht. Wim Sars en Piet Boons hadden deze dag weer tot in de puntjes geregeld. Zondag 1 juni 2014 werd er een Open Dorpswandeling georganiseerd; deze had 16 deelnemers. Dinsdag 10 juni 2014 was er een uitwisseling met een dorpswandeling met de heemkundekring uit Kaatsheuvel. Deze dorpswandeling telde 20 deelnemers. Donderdag 12 juni 2014 was de officiële opening van zorgcentrum De Stroming. Tijdens deze opening werd door Leon Baaten het eerste exemplaar van ons thema periodiek ‘Van Armenzorg naar Zorgcentrum’ overhandigd. Zaterdag 14 juni 2014 was er een Open Dag in het nieuwe zorgcentrum. Onze werkgroep fotoarchivering liet er met een mooie tentoonstelling de historie en de bewoners van de verschillende huizen op die plek, zien. Ook waren er eerdere uitgaven van onze periodieken en boeken te koop. Zaterdag 5 juli 2014 was de officiële onthulling van een informatiebord bij de opstelling van de oude molenbalken van de molen aan het Halve Zolenpad bij de kruising Stadhoudersdijk. Verschillende vrijwilligers van onze heemkundekring en Platform Waspik hebben dit project gerealiseerd. Het nieuwe heemkundeseizoen werd traditioneel gestart met een kleine excursie op zaterdag 30 augustus 2014. De eindbestemming was Geertruidenberg. De bedoeling was er per fiets heen te gaan maar door het slechte weer kozen maar enkele mensen voor de fiets We starten op de markt met een rondgang om de Geertruidskerk. Daarna was er de mogelijkheid een inloopconcert met klassieke muziek op piano, cello en klarinet te bezoeken in de kerk of, met uitleg van Wim Sars, de panden aan de markt te bezichtigen. Daarna werd in de Geertruidskerk de lezing/presentatie van Cor Knoop bezocht over honderd jaar elektriciteit in Geertruidenberg. Dinsdag 19 en woensdag 20 augustus 2014. In deze twee dagen zijn we van ons oude onderkomen naar ‘t Speelhuys, Kerkstraat 30A verhuisd. Door leden , die de handen uit de mouwen wilden steken, was er al heel veel van te voren ingepakt, dus het verhuizen liep gesmeerd. Eerst moest ‘t Speelhuys schoongemaakt worden; de werkruimte maar ook de toiletten en het keukentje. Wandkasten moesten in elkaar gezet worden en er werd, in een afgescheiden archiefruimte, een extra wand van stellingkasten geplaatst. Ook moesten er bureaus en tafels in elkaar gezet worden en alles kreeg een vast plaatsje. Daarna zorgde Diny Kamp hier en daar nog voor een nieuw verfje, voor raam- en wandbekledingen en een leuke aankleding van de grote ronde tafel. Het eindresultaat mag er dan ook zijn. In september 2014 deed onze kring voor de eerste keer mee aan de Rabobank Clubkascampagne. De leden van de heemkundekring die lid waren van Rabobank De Langstraat, konden drie stemmen verdelen over een groot aantal verenigingen in de gemeente Waalwijk. Stemmen kon vanaf 25 september t/m 9 oktober 2014. Onze kring kreeg 167 stemmen wat goed was voor Euro 746,93, een heel mooi bedrag. Totaal deden er 257 verenigingen mee. Onze heemkundekring eindigde op de 31ste plaats. Dinsdag 14 oktober 2014 was er een lezing met als titel ‘Hoogspanning aan de Belgisch-Nederlandse grens.’ De lezing werd door Herman Janssen en Frans van Gils op een leuke manier, deels in het Vlaams, gepresenteerd. De lezing werd druk bezocht.
2
Voorafgaand aan deze lezing was er een ingelaste ledenvergadering waarin Coby van Pelt-Meijs als nieuw bestuurslid werd gekozen ter vervanging van Hubert Kuijsters. In een daarop volgende bestuursvergadering is Coby als penningmeester gekozen. Zaterdag 18 oktober 2014 was er een Open Dag in ’t Speelhuys. Iedereen was welkom om ons nieuw onderkomen te bekijken. De verschillende werkgroepen lieten er iets van hun resultaten zien. De dag werd goed bezocht door ongeveer 1/3 leden en 2/3 niet leden. Donderdag 13 november 2014 was de laatste ledenbijeenkomst van 2014. Deze lezing werd verzorgd door Cor Knoop die, ondersteund met mooie afbeeldingen, op een leuke manier vertelde over De Zuider Waterlinie. Zaterdag 20 december 2014 was er in het oude gemeentehuis van Sprang-Capelle een tentoonstelling over het Schip van Capelle. Op deze dag waren onze leden Jac Jansen en Jan Buster aanwezig om meegebrachte voorwerpen te bekijken en te beoordelen. En verder: Langs de Halvezolenlijn tussen Raamsdonk en Drunen komen een vijftal kunstwerken te staan waarvan er voor twee al concrete plannen zijn. Een ervan komt ter hoogte van het natuurgebiedje de Vest te staan. Onze heemkundekring wordt in de keuzecommissie vertegenwoordigd door ons lid Tonnie Roovers. Naast de kunstwerken wil men een digitale fietsroute over de Halvezolenlijn maken waar je d.m.v. een te downloaden app. op je smartphone de nodige informatie kunt krijgen. Langs de route komen ongeveer 25 infopunten. Men kan kiezen uit info over de cultuur, geschiedenis en kunst. De app. moet in de zomer van juli 2015 beschikbaar zijn. Ons lid Han Smits heeft ook dit jaar weer enkele hoofdstukken toegevoegd aan zijn gedegen onderzoek naar de Waspikse scheepstimmerwerven. Boeiende geschiedenis, te lezen op onze website www.goedespoorwaspik.nl Ook in 2014 ontvingen wij weer diverse interessante documenten, foto’s en kleine voorwerpen. Zo kregen wij o.a. van SALHA (Streekarchief Langstraat, Heusden en Altena) een aantal handgeschreven samenvattingen van rechterlijke archieven van Groot Waspik 1563-1748 en van Klein Waspik van 1503-1602. Het is interessant materiaal. Van mevr. Nuijten-Schoenmakers kregen wij enkele interessante oude diploma’s van haar moeder plus een mooie prent uit de tijd dat ze lid was van de Congregatie van Maria bij de Theresiakerk in Waspik-Boven. John de Jong is gestopt met het verzamelen van knipsels over Waspik uit alle week- en dagbladen. Ze zijn op datum verzameld vanaf 1 januari 2007 t/m 31 december 2014. Ze hebben een plek gekregen in onze archiefruimte. Van de werkgroepen: Diny Kamp schreef: De fotoarchiefgroep heeft zich ook in 2014 voornamelijk beziggehouden met het verzamelen, rubriceren en beschrijven van foto's. We ontvingen weer veel nieuwe foto’s die familieleden soms zelf brachten zodat we direct beschrijvingen konden maken. Een aantal zijn ook direct gedigitaliseerd. De vele foto's van Waspikse straatbeelden zijn merendeels gescand en te bekijken via de website van SALHA. De communicatie met Heusden verloopt nog niet optimaal omdat systemen niet goed op elkaar afgestemd zijn. Onlangs hebben een tweetal leden aangegeven belangstelling te hebben om de momenteel uit slechts twee personen bestaande fotogroep,( Maja van Helvert en ikzelf) te komen versterken. Ze zijn van harte welkom. 3
Wat de dorpswandeling betreft is er niet veel te melden. We hebben afgelopen jaar enkele wandelingen verzorgd, maar de animo ervoor neemt af. In 2014 is nog het plan opgevat om naast de wandeling de mogelijkheid te bieden voor een fietstocht. Op die manier kunnen we meer van ons dorp laten zien. Maar gezien de beperkte belangstelling is dat nog alleen bij een idee gebleven. Cor Metzke schreef over de werkgroep Genealogie: In 2014 hebben we ons hoofdzakelijk beziggehouden met het digitaliseren van de bestanden van oude Waspikse families. Deze zijn jaren terug verzameld door Bert Langerwerf en ons geschonken door mevrouw Langerwerf. Ze worden verwerkt in het programma Aldfaer. Daarnaast zijn nog enkele onderzoekjes verricht o.a. van de fam. Ruitenberg. Jac Jansen meldde over de werkgroep Toponiemen: De werkgroep toponiemen komt zes maal per jaar bij elkaar. Tijdens de bijeenkomsten worden gevonden toponiemen besproken en ook proberen we de betekenis daarvan te achterhalen. Eenmaal per jaar gaan we het veld in om wat te bekijken. Deze keer hebben we uitgebreid stil gestaan bij de vloedmuurtjes op `t Vaartje. Naar aanleiding hiervan moet er nog archiefwerk gedaan worden. Ons viel wel de verschillende soorten muurtjes op en hoe creatief de bewoners hiermee omgaan, of verwaarlozen. Ook hebben we tijdens de open dag in het Speelhuis ons gepresenteerd met uitlokkend kaartspel. Weet u nog iets over oude namen die men vroeger gebruikten, wat dan ook, laat het ons weten. De leidster van ons heemkundekoor Jeanne Selders meldde in 2014 de volgende optredens te hebben gehad: 16-03 Kerkdienst zorgcentrum Slotjesveste in Oosterhout 26-03 Optreden in den Bolder (bij de terugkeer van de ouderen van K’heuvel naar Waspik) 07-04 Optreden in het nieuwe zorgcentrum De Stroming in Waspik 17-04 Optreden in s’Gravenhove in s’Gravenmoer 24-04 Optreden voor P.C.O.B. in Waalwijk 15-06 Kerkdienst Slotjesveste in Oosterhout 06-09 Optreden Streekmarkt in Sprang Capelle 14-09 Kerkdienst Slotjesveste in Oosterhout 21-10 Optreden Woonzorgcentrum Reyshoeve in Tilburg. 07-12 Optreden kerstmarkt Theresiakerk in Waspik 14-12 Kerkdienst Slotjesveste in Oosterhout Het koor is nog steeds een bijzonder fenomeen in ‘heemkundeland.’ Van Hans Appels: De werkgroep archivering heeft ook dit jaar weer een aantal archiefmaterialen gerubriceerd en beschreven. De beschrijvingen worden ondergebracht in een digitaal archiefoverzicht. De indeling ervan is identiek als die in Nederland toegepast wordt door overheidsarchiefinstellingen. Ook zijn het afgelopen jaar weer veel knipsels en berichten gescand zodat ze digitaal te bekijken zijn. Inmiddels zijn er honderden berichten gescand met als groot voordeel dat middels de bekende ‘zoektoets’ snel de gewenste informatie is op te roepen. Het is de bedoeling dat het archiefoverzicht t.z.t. op onze website komt te staan.
4
Tot slot een overzicht van de activiteiten van onze redactiewerkgroep in 2014. Publicaties in 2014 Periodiek nr. 42, april 2014 (de teloorgang van de wielen, Joodse onderduikster, alle branden in de Benedenkerkstraat) Themanummer 21 Van Armenzorg naar Zorgcentrum door Leon Baaten, gepresenteerd op zaterdag 14 juni bij de opening van het nieuwe woonzorgcentrum De Stroming. Periodiek nr. 43, november 2014 (de eerste ansichtkaarten met Groeten uit Waspik, de koe is terug in de Kerkstraat, lezing de Dodendraad) En is het u opgevallen? In elke periodiek staat sinds enkele jaren een kort humoristisch verhaaltje van onze gastschrijver uit Australië Johan de Rooij.
Website Goedespoorwaspik.nl In 2014 is de website 13533 keer bezocht door gemiddeld 500 unieke bezoekers per maand. Dus we kunnen ons nog steeds verheugen in grote belangstelling voor de website. Het is een aansporing voor ons om door te gaan. Wel hebben we nog steeds een probleem, de site is technisch verouderd en we zoeken nog steeds naar hulp van buitenaf om in de toekomst een nieuwe site te bouwen. Hieronder een grafiek met gegevens over het websitebezoek.
5