Thema:
Titel van lezing
Naam van spreker
31-10-2011
2
Spraak- en taalproblemen bij kinderen Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer UMCG
31-10-2011
3
Spraak- en taalontwikkeling deel van de totale ontwikkeling • Gehoor • Motorische ontwikkeling • Denkontwikkeling • Sociaal-emotionele ontwikkeling
31-10-2011
4
Neerslag op de hersenschors
31-10-2011
5
Start taalontwikkeling • Communicatie door kijken, lachen en vocaliseren
• Luisteren, liedjes zingen, benoemen
31-10-2011
6
Eerste levensjaar • Klankherkenning (1) • vanaf 6 maanden taalspecifieke klankherkenning en intonatiepatronen
• Klankproduktie (4) • vanaf 6 maanden Voorwaarden: Gehoor Emotionele stabiliteit 31-10-2011
taalspecifiek brabbelen • de tongval
7
Bewegingsspel • Kruipen, lopen
• Omrollen 3- 7 maanden
• Lopen
31-10-2011
10 -20 maanden
8
Het tweede levensjaar • Luisteren, kijken, bewegen en voelen hebben de denkontwikkeling op gang gebracht
• Objectconstantie en symboolbewustzijn
31-10-2011
9
Objectconstantie Zoeken naar iets dat niet in het blikveld is.
Kiekeboespel
31-10-2011
10
Symboolbewustzijn Verwijzende functie van taal
Taal:
Appel
Kijk!
Uitdrukking
Au!
Verwijzing
Bloem
31-10-2011
11
Tweede levensjaar • Woordbegrip (2) • persoonlijk woordenboek
• Woordproductie (5)
Voorwaarden Leervermogen Taalinput 31-10-2011
12
Taalontwikkeling • Tractor, amen
• Sherry, tapas
• Acuoor, fufa, hame
31-10-2011
13
De doorgaande leerlijn: 1-2;6 jaar • Woordenschatontwikkeling
• Benoemen, aanwijzen, vertellen.
• Eenvoudige prentenboeken.
31-10-2011
14
Derde levensjaar
• Zinsbegrip (3)
• Zinsproductie (6)
Voorwaarden Leervermogen; taalinput Medisch gezond 31-10-2011
15
Zinsproductie • Tweewoordzin
papa auto; mij boek; tevisie niet
•
ca. 2 – 2;6 jaar
• Drie- tot vijfwoordzin • • •
31-10-2011
ik ben so dorst ik doe zo laten staan mama vin ik lastig ben?
16
Moedertaalontwikkeling Spontaan proces • Bloemenwaterzeef • Monden • Draaiwater • Heb jij die gebrookt? • Jij hebt een foute mond • Doe je hoofd eens open.
31-10-2011
17
Doorgaande leerlijn: 2;6 – 3;6 jaar • Start literaire beleving
• Eén boekje moet vaak voorgelezen worden
31-10-2011
18
Doorgaande leerlijn: 3;6 – 6 jaar • Rijmen, zingen • Voorlezen, vertellen
• “Ik wil geen woordjes, ik wil een verhaal!”
31-10-2011
19
Cognitieve ontwikkeling • Vragen
• Waarom is dit dichtbij en dat ver weg? • Als dit en dat dicht bij elkaar is, is het dan hetzelfde?
• Waarom zit er haar op je hoofd? – Dat is lekker warm, dan kan je goed denken.
• Kunnen mensen die kaal zijn niet denken?
31-10-2011
20
31-10-2011
21
31-10-2011
22
Groninger Diagnostische Spreeknormen • brabbelen ; enkele woordjes
12-18 maanden
• 1- woorduitingen
18-24 maanden
• 2- woorduitingen
2;0 - 2;6 jaar
• 2- en 3 woorduitingen
2;6 - 3;0 jaar
• 3 tot 5 woorduitingen; 50%
3;0 - 3;6 jaar
• > 5 woorduitingen; 75%
3;6 - 4;6 jaar
• enkelvoudige zinnen; > 75%
4;6 - 5;6 jaar
• samengestelde zinnen; 90%
> 5;6 jaar
31-10-2011
23
Variaties in de uitspraak
Klinkers
3 jaar
Medeklinkers
4 jaar
M-verbindingen
6 jaar
31-10-2011
24
Gehoorproblemen
Haa in e koo a bui vol zag niet e liep weg is e haa
31-10-2011
25
Lip- kaak- en/of gehemeltespleet Rhinolalia aperta: Hink maate, e koeie he??e aa-e meigje he??e nokje aan, daa kom Hink Matine aan
31-10-2011
26
Algeheel vertraagd verlopende ontwikkeling
Verbale en niet-verbale prestaties komen met elkaar overeen.
Plompe articulatie bij kinderen met syndroom van Down
31-10-2011
27
Moderne inzichten t.a.v onderwijs • Taal en rekenen zijn de zuurstof van het onderwijs ( van Bijsterveld, 2 september 2011)
• Als gevolg van ICT- tijdperk – nadruk leggen op het kunnen maken van keuzes. Niemand werkt meer 40 jaar bij dezelfde baas.
31-10-2011
28
Cito scores in groep 8 “De lat moet omhoog” Marja Van Bijsterveld
Taalonderwijs voor peuters vanaf 2;6 jaar ( groep 0) Hugo de Jonge
31-10-2011
29
Antwoorden vinden in de neurobiologische ontwikkeling • Bij de geboorte zijn de hersenen nog niet af.
• 0-7 jaar: primair sensorische gebieden
• 7-12 jaar: associatiegebieden
• Puberteit: prefrontale cortex.
31-10-2011
30
Opbouw van de hardware: primair sensorische gebieden • Deels algemeen – mijlpalen in motorische en taalontwikkeling
• Deels specifiek – een of tweetalig waarden/normen
• Niet even snel • Ontwikkeling gaat lang door
31-10-2011
31
Ontwikkeling van de associatiegebieden • Installatie soft ware:
• lezen, schrijven, rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis etc.
• Didactische aansturing van groot belang
31-10-2011
32
VVE Soft ware pakketten al introduceren als de hard ware nog niet af is
Met name zwakke kinderen lopen vast
35% van de CSK-kinderen 31-10-2011
33
Gevolgen VVE Te veel kinderen worden risicokinderen
Wegvallen MDD
Speels leren in plaats van spelend leren
31-10-2011
34
31-10-2011
35
31-10-2011
36
