Oorlog en Vrede Pat BARKer, Niemandsland Eerste deel van een trilogie. In 1917 komt de Engelse dichter Siegfried Sassoon voor behandeling aan in het Schotse oorlogshospitaal Craiglockhart. Hij heeft in de loopgravenoorlog in Noord-Frankrijk shellshock opgelopen en een pamflet geschreven over het zinloze van de oorlog. De behandeling door dr. Rivers heeft echter niet alleen gevolgen voor Sassoon, die inderdaad weer naar Frankrijk gaat, maar ook voor Rivers zelf. Hij gaat zich steeds meer afvragen wat voor zin het heeft militairen te behandelen om ze weer naar het slagveld te sturen. Deze op historische feiten gebaseerde roman is indrukwekkend en heel boeiend.
Henri BARBusse, Het vuur Henri Barbusse schreef een ontnuchterend relaas over zijn belevenissen aan het loopgravenfront tijdens WOI. In de geschiedenisboeken kunnen we lezen dat de strijd tegen de Duitsers in Frankrijk een verschrikking was, bij Barbusse kunnen we het voelen. Hij heeft het zinloze, het uitputtende en banale van deze gruwelijke oorlog geïsoleerd van de abstracte praatjes over nationaal belang en soldatentrots. Jammer dat bij zo'n prachtig boek helemaal niets wordt toegelicht.
Louis De BERNiáeres, Kapitein Corelli’s mandoline Op een Grieks eilandje moeten de bewoners zich zien te redden gedurende de Duitse en Italiaanse bezetting tijdens WOII en zich daarna ook nog staande houden onder de dictatuur. In deze moeilijke situatie, waarbij de nodige wreedheden plaatsvinden, speelt het leven zich af van de dochter van de plaatselijke arts en haar geliefde, een Italiaanse officier. In korte hoofdstukken worden de vele gebeurtenissen, hoe somber ook, toch met de nodige humor verteld. Een uiterst boeiende roman over de Tweede Wereldoorlog, die meer ingaat op de houding van de mensen dan op de oorlogshandelingen.
Mark BOWDen, Black Hawk Down Dit is een beklemmend oorlogsverhaal. Minutieus, vanuit uitgebreid onderzoek beschrijft de auteur de strijd die 180 Amerikaanse Rangers op 3 oktober 1993 voerden tegen duizenden Somaliërs in de kuststad Mogadishu. De aanval zou slechts een uurtje duren; de getrainde Rangers waren zeker van de overwinning. Maar het werd een bloedbad, waarin meer dan 500 Somaliërs en 18 Amerikanen het leven lieten en van een overwinning was geen sprake. Bowden beschrijft in een vlot lezende stijl de gevechten, de moed en de angst van de betrokkenen van beide kanten. Het is alsof de lezer de strijd meemaakt met afgrijselijke moorden .
David L. BURGett, Het begin: D-Day Op 5 april 1943 wordt Donald Burgett 18 en neemt hij dienst bij de Amerikaanse parachutisten. Ruim een jaar later springt hij af boven Normandië.. In dit boek verhaalt de auteur zijn persoonlijke ervaringen tijdens de voorbereidingen voor 'Operation Overlord' en de eerste zeven dagen van de geallieerde invasie, die het keerpunt betekende voor WOII in Europa. De angstige en spannende gebeurtenissen worden eerlijk beschreven: de ervaringen van een eenvoudige frontsoldaat in de taal van een frontsoldaat. Het boek is het eerste deel van de memoires van de auteur. Een van de beste boeken met verhalen over WOII.
Roland DORGeláes, Houten Kruisen Een meesterwerk over WOI, dat bij het verschijnen in 1919 al een succes was. In deze roman komen de bijzondere kenmerken van de toenmalige oorlog allemaal samen: de onvermijdelijke dood, de afwijzing van de oorlog, de heroïek, de vreugde en het verdriet, de levenslust, de bereidheid om (voor vaderland en kameraden) te sterven, de kameraadschap met landgenoten, maar ook - en dan weer anders - met de vijand, die uiteindelijk ook in hetzelfde schuitje zat. Boeiend is vooral de beschrijving van de kameraadschap tussen de vijandelijke kampen, voortspruitend uit een gezamenlijke ervaring, die aan de respectievelijke thuisfronten nauwelijks kon worden meegedeeld, laat staan uitgelegd.
Peter DUFFy, Verborgen stad In de zomer van 1942 stichtten drie joodse broers in de bossen nabij hun huis in het westen van Wit-Rusland, een klein opvangkamp voor joden. In de loop van dat jaar en begin 1943 groeide de groep uit tot 800 mensen, voor een deel bevrijd uit de getto's en werkkampen in de omgeving. Nadat in augustus 1943 de Duitsers speciale troepen stuurden om deze groep te vermoorden, sloegen de joden op de vlucht. Van poestsja ('dichte bossen') naar poestsja vluchtend, wist de groep uit handen van de Duitsers te blijven, totdat ze neerstreken op een veilige plaats in het bos waar een soort miniatuurstad werd opgericht, compleet met onderkomens, werkplaatsen, een school, hoofdstraat, plein, theater en synagoge. Daar werd de gehele groep van intussen 1200 joden in juli 1944 door het Rode Leger bevrijd. Dit boek, op basis van documenten en vele persoonlijke getuigenissen, is een eerbetoon aan de drie broers Bielski.
Marc DUGAin, Gelukkig als God in Frankrijk Pierre, een eenzelvige jongen van 20 jaar, wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog door zijn strenge communistische vader het verzet in gestuurd. Hij moet een andere identiteit aannemen en in een andere streek deelnemen aan het verzet. Afstandelijk, met een groot gevoel voor ironie beschrijft Pierre het gewone alledaagse leven van de verzetstrijders. Hij heeft geen idealen, maar doet gehoorzaam zijn werk. Hij wordt als kelner te werk gesteld, waar hij Duitse zeelieden moet afluisteren en doorgeven wanneer de onderzeeërs weer de zee opgaan. Hij vat echter sympathie op voor deze vijanden. Als oude man vertelt Pierre deze opmerkelijke geschiedenis over gewone mensen die bang waren of roekeloos, geen helden. In Frankrijk heeft deze roman veel roem geoogst; de schrijver (1957) won veel literaire prijzen.
Robert GRAVes, Dat hebben we gehad Op laconieke, sarcastische toon vertelt Graves over zijn ervaringen in Frankrijk aan het front in de Eerste Wereldoorlog, die hem een shell-shock van 10 jaar opleverden. Het contrast tussen de door verliezen en Franse ongastvrijheid gedemoraliseerde loopgravensoldaten en de hysterische oorlogshitsers in het veilige vaderland wordt erg duidelijk getekend. Zowel van literair als (oorlogs)historisch belang.
Layne HEATh, CW-2, helicopterpiloot in Vietnam Het 'CW-2’ staat voor Chief Warrant Officer 2, een officiersrang, toegekend aan snel aangeworven en snel opgeleide helikopterpiloten, die Amerika nodig had, ten tijde van de Vietnamoorlog. Zo iemand is de twintigjarige Billy Roark. Hij doorstaat een eerste dienstperiode met glans en tekent, na de ontnuchtering thuis, voor een tweede termijn. Daar trotseert hij allerlei gevaren maar overschrijdt ook de toegewezen opdrachten, om wraak te nemen voor de verschrikkingen die hij doormaakte en die door zijn oversten werden genegeerd. Zo moet hij niet enkel de vijand trotseren maar zal hij ook moeten ontkomen aan de klopjacht, ingezet door zijn eigen oversten. Een stoere oorlogsroman, waaruit blijkt dat helden ook maar mensen zijn en dat de V.S. het Vietnam-syndroom nog altijd niet kwijt zijn.
Michael HERR, Verslagen uit Vietnam Michael Herr was in 1967-'68 oorlogscorrespondent in Vietnam voor een aantal kritische, 'alternatieve' Amerikaanse bladen. Hij geeft, zeer betrokken bij de strijd, zijn indrukken weer van de oorlog, zoals die werkelijk, op het slagveld, plaatsvond. Bij talloze acties en zware gevechten was hij zelf aanwezig. Zijn beeld is onthullend en schokkend: een smerige, moderne oorlog, waarin dood, de meestal onzichtbare tegenstander, maar ook drugs en popmuziek een grote rol spelen. Zijn reportages werden door vele recensenten de beste over de Vietnamoorlog genoemd.
Ernst JUENger, Oorlogsroes In deze controversiële roman komen de verschrikkingen van WOI uitgebreid aan de orde. Jünger, destijds nog een jonge man, laat de lezer uit eigen ervaring op een bijzondere wijze kennis nemen van de roes en de romantiek van de oorlog. Voor de echte liefhebber is deze uitgave zeker de moeite van het lezen waard.
Michail KONOnov, Het naakte pioniertje De Russische schrijver Michail Kononov schreef zijn erotische roman "Het naakte pioniertje" al aan het einde van de jaren tachtig, maar kon hem pas in 2001 publiceren. De hoofdpersoon is een jong meisje dat meevecht in de Tweede Wereldoorlog, niet aan het front, maar als soldatenliefje. Seksscènes, vaak grappig verteld, wisselen af met beschrijvingen van droomvluchten: 's nachts vliegt het meisje poedelnaakt over het oorlogsgebied. Dit biedt de auteur de gelegenheid uit te weiden over de ellende die de oorlog met zich meebrengt. De mengeling van vrolijke obsceniteit, communistische propagandaleuzen en trieste oorlogsrealiteit werkt goed. Dit is een voortreffelijke, zeer lezenswaardige roman uit Rusland die met verve is vertaald.
Gert LEDIg, Het Stalinorgel In een bijna neutrale verteltrant laat één van de meest belangrijke naoorlogse schrijvers ons de keiharde realiteit van de Tweede Wereldoorlog (her)beleven, in het bijzonder de strijd rond Leningrad aan het Oostfront. Een in zijn soort boeiend en zeer lezenswaardig boek.
Curzio MALAparte, Kaputt De Italiaanse auteur Malaparte was tijdens WOII werkzaam als oorlogscorrespondent. Daarna vluchtte hij naar Stockholm om met de bevrijding terug te keren als verbindingsofficier bij het Amerikaanse leger. Op groteske wijze tekent hij in deze reportage het oorlogsgebeuren, in een ondertoon die hij 'verschrikkelijk wreed en vrolijk' wil. Hierbij vervagen de grenzen tussen werkelijkheid en fictie voortdurend en de breedsprakerigheid van de auteur vraagt van de lezer zeer geconcentreerde aandacht. Maar wie dit opbrengt, leest een verbijsterende beschrijving van Europa dat helemaal 'kapot' geslagen is.
Frederic MANNing, Geslacht De auteur vereenzelvigde zich bij het schrijven van zijn verhaal intens met de hoofdpersoon, soldaat Bourne, die in WOI met honderdduizenden lotgenoten een manhaftige, primitieve en eigenlijke uitzichtloze strijd uitvocht met de vijand, maar vooral ook met allerlei elementen als hitte en kou. Een boeiend verhaal over een eenzame figuur in een tijd waar niemand meer naar terug zou mogen verlangen.
Anne NIVAt, Het Tsjetsjeense labyrinth De Franse journaliste Anne Nivat geeft een ooggetuigenverslag van de tweede "vuile oorlog" tussen de Russische Federatie en het "vermeende terrorisme" in Tsjetsjenië. Ze beschrijft de oorlog op een aangrijpende wijze door middel van haar belevenissen tijdens haar (geheim) verblijf van een half jaar tussen de linies. Ze toont aan dat het de burgerbevolking is die slachtoffer is van zowel de Russen als de Tsjetsjeense rebellen en moslimfundamentalisten. Een oplossing voor het conflict lijkt verder weg dan ooit.
Douglas REEMan, Slagkruiser Ontegenzeggelijk is Reeman de man die het meeste weet te vertellen van de geschiedenis van de Britse marine. Zijn boeken ( o. a. Dreigende Dageraad, H.M.S. Gladiator valt aan) hebben die geschiedenis in feit en fictie tot leven gebracht. Dat gebeurt ook in dit boek. Boordevol spanning en met vaart beschrijft Reeman de strijd en de rivaliteit aan boort van een slagkruiser. Een voortreffelijke oorlogsroman, uniek in zijn soort.
John SOMMerfield, Vrijwilliger in Spanje Tijdens de de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) voelden vele duizenden Europeanen en Amerikanen zich geroepen om naar Spanje te gaan om daar het fascisme te helpen bestrijden. Ze opereerden in aparte eenheden, de zogenaamde Internationale Brigades. Een van hen was de Engelse dichter en communist John Sommerfield, die betrokken was bij de langdurige, bloedige verdediging van het republikeinse Madrid tegen de nationalistische troepen. Ruim zestig jaar later is zijn roman nog steeds een indringend verslag van zowel de aanstekelijke geestdrift waarmee de buitenlandse vrijwilligers in Spanje werden ontvangen, het geloof in de strijd voor een rechtvaardiger wereld als van de verschrikkingen waarmee zij tijdens de oorlog zelf werden geconfronteerd. Dat het boek nog steeds indruk maakt, is niet in de laatste plaats te danken aan Sommerfields beheerste observatievermogen en stijl.
Willy SPILLebeen, Vrijwilliger in Spanje De heuvel uit de titel verwijst naar Hill 60, een strategische plek in de buurt van Ieper die tijdens WOI telkens opnieuw werd veroverd en heroverd door de Duitsers en de Engelsen. Wat dit allemaal inhield voor een simpel West-Vlaams gezin dat vlak bij de heuvel woonde en hoe de Engelsen en de Duitsers hun strategieën uitwerkten, zowel aan het front als in hun hoofdkwartieren, wordt op indringende en aangrijpende wijze beschreven in deze roman. Als de familieleden uiteindelijk terug bij hun verwoeste huis en grond komen, beseffen ze dat 'niets was gebleven zoals het geweest was en niets nog kon worden zoals het geweest was'. Vooral de belevenissen van het door de oorlog geteisterde gezin komen heel sterk tot leven in dit pakkende verhaal.
John STEEle, Oorlogsjunkie 'Oorlogsjunkie' is het verhaal van Jon Steele, cameraman voor ITN en oorlogsjournalist. In dit boek verhaalt hij zijn persoonlijke ervaringen in hedendaagse conflictgebieden als Tsjetsjenië, Irak, Afghanistan, Bosnië, Rwanda en de Gazastrook. Belevenissen die hem zelf, ondanks alle ellende om hem heen, het verslavende gevoel geven om op het juiste moment op de verkeerde plek te zijn. Brandhaarden waar andere mensen proberen te vluchten, trekken oorlogscorrespondenten juist aan. Hun taak is het om de wereld verslag te doen van de vaak gruwelijke gebeurtenissen tijdens de geweldsuitbarstingen. Om beelden vast te leggen die 's avonds de tv-schermen vullen over de gehele wereld. Het boeiende verslag van Jon Steele leest als een roman.
Gene WENTz, In de hel van de jungle Gene Wentz is een zwaar gedecoreerde Vietnam-veteraan. Dit verhaal is gebaseerd op zijn ervaringen. Verteld wordt van de belevenissen van een SEALeliteteam, mariniers die in de oorlog in Vietnam werden ingezet voor de meest gevaarlijke opdrachten. Hoofdpersoon Gene Michaels wordt met zijn commandoteam bijna dagelijks erop uitgezonden om vijanden uit te schakelen, krijgsgevangenen te maken en/of te spioneren. Als een goede vriend wordt vermoord, slaan bij Gene alle stoppen door en wordt het doden een obsessie. Goed verteld verhaal, maar in feite een aaneenschakeling van acties en gevechten. Er is wel enige aandacht voor de psychologische karaktertekening, maar niet altijd overtuigend. Het vijandbeeld is sterk en wordt sterk zwart-wit aangezet. Bovendien wordt het 'SEAL-zijn' wel erg verheerlijkt. Het oorlogvoeren zelf wordt overigens ook nogal positief benaderd. Een roman voor 'die-hards'.
