ONZE HELDEN

ONZE HELDEN

nieuwsbrief tweemaandelijks tijdschrift jaargang 38 - nummer 2 - maart/april v.u. : Raf Pauly, Beauduinstraat 42, 3300 TIENEN

afgiftekantoor Tienen Centrum P 802122

Tiense Vrijzinnige Kring vzw Donystraat 14 | 3300 Tienen Tel : 016 81 31 66 [email protected] www.vrijzinnigtienen.be

www.vrijzinnigtienen.be

BELGIË - BELGIQUE

P.B. 3300 TIENEN Centrum 2/3088

Inhoud Voor de leden

1

ACITIVITEITEN: Vrijzinnige Trefdag 23 juni Feest Vrijzinnige Jeugd Open Lens: “Die Welle” Met HuJo naar Nederland! TVK-daguitstap naar Antwerpen

2 3 4 5 6

ARTIKEL “Het GOK-decreet werkt” - Andreas Tirez

8

Kalender

ONZE HELDEN Erfgoeddag 2012 staat in het teken van helden, al dan niet bekende helden. Personen die op verschillende manieren een rol van betekenis hebben gespeeld in het verleden. Wie zette zich in voor ons erfgoed, voor het behoud en het beheer van onze gezamenlijke tradities? Of wie daagde net die tradities uit, en maakte mee de weg vrij voor vernieuwing en vooruitgang? M.a.w.: wie zijn de ‘helden’ van het cultureel erfgoed? Erfgoeddag wil hen doen schitteren en hun inzet uitgebreid belichten. Marieke Höfte, voorzitter van HVV, sprak de vele afdelingen aan om ook als vrijzinnige gemeenschap ons eigen cultureel erfgoed naar voren te brengen, onze tradities, onze verwezenlijkingen, onze helden. In Tienen nam Luc Neyns maar al te graag die opdracht op, en sprak de vele vrijzinnigen in Tienen aan om mee te werken aan een speciale editie van ons Lopend Vuurtje. Het resultaat van deze collectieve inzet vinden jullie in het midden van dit boekje—speciaal bij elkaar gezet, zodat u het kan uitnemen en bewaren. Een collector’s item, quoi. - Raf Pauly

© Bill Watterson, 1986 (eigen vertaling)

Voor de leden

Vestrooid? Vergeetachtig? Uw lidgeld 2012 nog niet vernieuwd? Kijk naar het adresetiket op de voorpagina van dit tijdschrift. Staat er een sterretje achter de naam van uw gemeente? Dit betekent dat wij uw lidgeld voor 2012 nog niet ontvingen op wo 14 maart. Geen paniek: er zit dan ook een overschrijvingsformulier bij dit nummer om dit vooralsnog in orde te brengen. Lidgelden die betaald werden tussen 1 december 2011 en 11 februari 2012 vinden hun lidkaart bij deze editie van het ‘t Lopend Vuurtje. U bent dan geldig lid van TVK (met kortingen op al onze aktiviteiten) en van de Humanistisch Vrijzinnige Vereniging en dit formeel tot 31 december 2012 (informeel nog een paar maand extra...)

De Chaostheorie van Ilya Prigogyne. In de drie voorbije nummers van 'De Geus' (tweemaandelijkse publikatie van HVV-Gent) verschenen verdienstelijke bijdragen geleverd door Albert Comhaire waarin de chaostheorie van prof. en Nobelprijswinnaar Ilya Prigogyne op een (nou ja ...) verstaanbare manier uit de doeken wordt gedaan. Wie hierin ge-interesseerd is kan via [email protected] een pdf-versie aanvragen.

Willemsfonds Tienen: Lezing Waardig Levenseinde Voordracht, woensdag 28 maart, 20:00, VOC

Vrijzinnig humanisten zijn ervan overtuigd dat de mens in staat is om zijn/haar eigen weg uit te stippelen. Iedereen kiest het levenspad dat hem/haar het zinvolste lijkt. Dat geldt ook voor het einde van de reis. Een goede levenseindezorg tot op het allerlaatste moment is belangrijk. Dit impliceert een optimale zorg met respect voor de autonomie van de patiënt bij het nemen van één van de verschillende beslissingen bij het levenseinde. Liesbeth Pairoux, vrijzinnig humanistisch consulent van het huisvandeMens, zal een voordracht geven over dit onderwerp, dat zeker niet het gemakkelijkste is, maar waarover iedereen wel met vragen zit. Woensdag 28 maart 2012- VOC Donystraat 14 te 3300 Tienen. Toegang : 2,00 EUR (leden WF) / 3.00 EUR (niet leden) Reservering bij Laurence Soetaert-Fabre op 016 82 64 28 of [email protected] uiterlijk 25 maart 2012.

1

VRIJZINNIGE TREFDAG “DEGEMEENTE.NU KIEST VOOR SECULIER SAMENLEVEN”

Hoe kunnen we de scheiding van kerk en staat op gemeentelijk niveau invulling geven? Over die vraag organiseert het Cultuurforum (een vrijzinnig samenwerkingsverband tussen HVV, Vermeylenfonds, Willemsfonds, UPV, De Maakbare Mens, HuJo, Vrijzinnige Dienst UA en deMens.nu) op zaterdag 23 juni een Vrijzinnige Trefdag, onder de naam “deGemeente.nu… kiest voor seculier samenleven”. De gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 staan voor de deur en we willen onze vrijzinnige stem laten horen! Uiteindelijk zullen we een Witboek publiceren, met daarin vrijzinnige standpunten en mogelijke acties voor lokale afdelingen en politici. Dit Witboek vormt het eindpunt van een voortraject, dat bestaat uit een enquête, uit vijf provinciale denkavonden en uit een Vrijzinnige Trefdag op 23 juni.

Programma voortraject: 15/02 – 01/04 Enquête bij vrijzinnige achterban Let wel: De enquête stopt binnen twee weken!

Provinciale denkavonden : Dinsdag Donderdag Maandag Dinsdag

17/04, 19:00, VOC Vilvoorde — spreker: Anne-France Ketelaer 19/04, 19:00, VC Geuzenhuis Gent — spreker : Sylvain Peeters 23/04, 19:00, VOC Hasselt — spreker: Björn Siffer 24/04, 19:00, Vrijzinnig Karel Cuypershuis Antwerpen spreker: Jurgen Slembrouck Woensdag 25/04, 19:00, VLC De Geuzetorre Oostende spreker: Alain Vannieuwenburg

Vrijzinnige Trefdag: Donderdag 23/06 locatie en invulling programma, alsook mogelijkheid tot inschrijven, volgen De provinciale denkavonden worden telkens gedurende 20 minuten ingeleid door een sprekerexpert, waarna er een debat volgt (met moderator) tussen de geïnteresseerde aanwezigen. Op het einde van de avond trekken we conclusies, die we meenemen naar de Vrijzinnige Trefdag en het Witboek. Wij nodigen u van harte uit om aanwezig te zijn op deze denkavonden en op de Vrijzinnige Trefdag. Inschrijven voor de denkavonden en voor de Vrijzinnige Trefdag kan bij: [email protected] of op 03 205 73 03. Enquête Daarnaast vragen we u om deel te nemen aan de enquête over scheiding van kerk en staat op gemeentelijk niveau. U vindt de enquête op http://www.h-vv.be/vrijzinnige-trefdag-23-juni Uiteraard kunt u de enquête ook schriftelijk invullen. De enquêtes zijn beschikbaar op de provinciale secretariaten en op de hoofdzetels van de vrijzinnige organisatie waarvan u lid bent. Deze ingevulde enquête mag u opsturen naar: HVV vzw, t.a.v. Björn Siffer Lange Leemstraat 57 2018 Antwerpen

2

FEEST VRIJZINNIGE

JEUGD

In alle culturen en tijden is er aandacht voor de groei in het leven die kinderen en jongeren meemaken. Er wordt stilgestaan bij de symbolische momenten, overgangsmomenten, in het leven. Ook vrijzinnig-humanisten nemen hier de tijd voor. We willen tijdens deze momenten kinderen en jongeren de kans geven om hun eigen visie, hun eigen dromen en verwachtingen uit te drukken. De Tiense Vrijzinnige Kring zal ook in 2012 zorgen voor een Feest van de Vrijzinnige Jeugd. Samen met de leerkrachten zedenleer en de consulenten van het huisvandeMens zullen we de feestelingen uitgebreid in de bloemetjes zetten. Op het Feest van de Vrijzinnige Jeugd voor de twaalfjarigen laten we de jongeren zelf aan het woord. Aan het einde van hun lagere school gekomen, zijn ze klaar om weer een stap verder te zetten in hun leven. Nu kunnen ze zelf laten zien wat ze denken en voelen. Het Feest Vrijzinnige Jeugd gaat door op zaterdag 5 mei 2012, om 16:00. In de polyvalente theaterzaal van het Vrijetijdscentrum. Deelname aan het Feest Vrijzinnige Jeugd is gratis, en toegankelijk voor alle twaalfjarige leerlingen zedenleer. Heb je een vraag? Laat het ons gerust weten en bel naar 016 81 86 70, 0487 319 420 of mail naar [email protected]. De feesten worden georganiseerd door de Tiense Vrijzinnige Kring vzw, samen met de leerkrachten zedenleer, ondersteund door het huisvandeMens—en dit met steun van de Humanistisch Vrijzinnige Vereniging en deMens.nu.

Het Feest Vrijzinnige Jeugd wordt voorbereid in de lessen zedenleer, waar de leerlingen zullen werken rond het thema “liefde”. Samen met de leerkrachten bouwen de leerlingen samen een voorstelling, die ze zullen brengen voor hun ouders, familie en vrienden op het feest van 5 mei. Ter voorbereiding zullen de feestelingen samen met de leerkrachten uit de verschillende scholen samenkomen op woensdag 28 maart, en woensdag 2 mei, in het Vrijzinnig Ontmoetingscentrum (Donystraat 14, 3300 Tienen) - telkens van 14:00 tot 17:00. Ook op zaterdag 5 mei, de dag van het feest zelf, zullen de leerlingen nog eens samen repeteren vanaf 9u00. Om 16:00 gaat het feest van start, en is iedereen welkom! Na het feest volgt natuurlijk een fijne receptie! We willen natuurlijk niet alleen een inspanning vragen van onze feestelingen, maar hen ook een fijne verrassing bieden. Zo stellen wij voor om op zaterdag 26 mei samen met de feestelingen naar Bobbejaanland te gaan. De inkom is een geschenk van de officiële vertegenwoordiger van de vrijzinnige humanistische levensbeschouwing, deMens.nu. Indien u nog vragen heeft over de inhoud of het verloop van het feest kan u steeds bij ons terecht. Een telefoontje kan al veel vragen beantwoorden. Indien u liever mailt, is dat ook geen probleem. Onze gegevens staan onderaan deze brief. U kan deze informatie ook nalezen op onze website : www.vrijzinnigtienen.be.

3

VRIJZINNIGE FILMAVONDEN € 2 leden € 3 anderen. Drankje inbegrepen! Elke eerste maandag van de maand om 20:00 VOC - Donystraat 14 (Tienen) “DIE WELLE” 2 APRIL, 20:00, VOC De film Die Welle is gebaseerd op een experiment van de geschiedenis docent Ron Jones op Cubberly High School in Palo Alto (V.S.) in 1967. Jones kreeg van leerlingen de vraag voorgelegd hoe het mogelijk was dat iemand als Hitler zo'n aantrekkingskracht had op mensen. Toen hij het antwoord op die vraag schuldig moest blijven startte hij een experiment. Dit experiment verliep boven verwachting. Na een paar weken was er een beweging in het leven geroepen, ‘Die Welle’ , waarvan de leden op zoek waren naar een sterk gemeenschapsgevoel en een gezonde werk-discipline. Maar al spoedig werd de beweging een doel op zich. Tegenstanders van 'Die Welle' werden vijanden en oude vriendschappen werden beëindigd. Kritiek op 'Die Welle' werd beantwoord met agressie en intimidatie.

Regie : Dennis Gansel Duur : 1u50min. Jaar : 2008 Met : Jürgen Vogel, Frederick Lau, Max Riemelt, Jennifer Ulrich.

Heb jij een hart voor film? Wij laten het sneller kloppen! Misschien ken jij wel een film die we kunnen vertonen? Of ken je een film uit ons programma waar jij net heel veel over kan vertellen? Laat het ons dan zeker weten! Neem gerust contact op met onze medewerker in het huisvandeMens: Raf Pauly, 016 81 86 70, 0487 319 420 of [email protected]. Op onze website kan je bovendien een lijst met voorstellen vinden, films waar we aan denken als we ons programma samenstellen. Als je er een interessante titel tussen ziet staan, mag je ons er op wijzen — elke stem telt!

4

Foto : monument voor oorlogshelden in Jougne (Jura-Frankrijk ) Luc Neyns

ONZE HELDEN Alle mensen zijn gelijk, of beter: gelijkwaardig, maar sommigen slaagden er beter in om opgemerkt te worden in deze grote mensenzee. Niet dat ze per se om aandacht smeekten, maar gewoon aandacht kregen en opvielen. Sommigen door hun talent, anderen door hun inzet, nog anderen door specifieke bekwaamheden. Toen het thema voor de 'Erfgoeddag 2012' bekend werd, vroeg onze landelijke voorzitster Marieke Höfte om zowel nationaal als lokaal wat te doen rond onze helden, onze vrijzinnige helden. Mensen die, meer dan anderen, iets bijzonders verwezenlijkt hadden, iets dat de moeite waard was om te onthouden, niet alleen voor het vrijzinnig gedachtegoed, maar vooral omwille van de kordate vrijzinnige en/of humanistische ingesteldheid die hun idealisme, hun handelen, hun levenspad zou bepalen. Met de hiernavolgende levensschetsen hopen we hiertoe bijgedragen te hebben. Wij beseffen ten volle dat wie namen citeert onherroepelijk sommige vergeet. Wij bieden hiervoor bij vorbaat onze verontschuldigingen aan. Indien U zo een naam naar voren wil schuiven zullen wij er in een volgend 'Lopend Vuurtje' graag plaats voor vriijmaken. Met oprechte dank aan alle nabestaanden en vrienden die mij hielpen om de nodige informatie en foto's van deze 'helden' te verzamelen. - Luc Neyns 1

Hubert De Deijn ° Tienen 1945-11-05 +2001-09-15 AZ VUB Jette Regent PNT en leraar zedenleer aan de rijksmiddenschool van Sint Joris-Winge, later aan de middenschool en het KA te Landen. Medeoprichter en gedurende 18 jaar penningmeester van de Tiense Vrijzinnige Kring. Eerste redacteur van ons tijdschrift 'Het Lopend Vuurtje' - initiatiefnemer van vele activiteiten van onze kring - promotor en bezieler van het jaarlijkse Feest van de Vrijzinnige Jeugd - gedurende zes jaar gedetacheerd als jeugdbegeleider voor de Humanistische Jongeren vzw. Te jong en in volle dynamiek getroffen door en overleden aan longkanker.

Henri Swinnen ° Herentals 1896-?-? + Ukkel 1971-11-25 Licentiaat Germaanse talen ULB - oorlogsvrijwilliger en krijgsgevangene tijdens de eerste wereldoorlog - prefect van het Koninklijk Atheneum van Tienen 1939-1945 - Trad op als tolk/bemiddelaar tussen de Duitse bezetter en het stadsbestuur (burgemeester Georges Dupont) van Tienen; was tegelijkertijd actief in het verzet (o.a. in 'La Ligne Comète'). Hield als informant nauwgezet 'fiches' bij van mogelijke collaborateurs. Was daardoor ook nauw betrokken bij de repressie na de tweede wereldoorlog. Werd nadien directeur-generaal voor het lager en het normaalonderwijs bij het toenmalige Ministerie van Nationale Opvoeding. Kunstminnend, bekwaam pianist en orgelspeler, huisvriend van kunstschilder Armand Knaepen (leraar aan het KA) die het hiernaast afgebeelde portret schilderde van zijn prefect.

Lodewijk (Louis) Vos °Tienen 1918-11-18 +Tienen 1989-09-29 Onderwijzer PNT. Verwierf nadien het diploma van regent via WEonderwijs aan de middelbare normaalschool ingericht door het Willemsfonds in Gent. Studiemeester aan de toenmalige Technische School van Tienen (Instituut Victor Beauduin) zowel in de dagschool als in de avondschool. Eindigde zijn loopbaan als onderdirecteur PISO (dagschool) en directeur (avondschool). Nam deel aan de 18-daagse veldtocht bij het begin van de tweede wereldoorlog; was nadien actief in het verzet als gewapend weerstander. Hield Tiense jongeren thuis van verplichte tewerkstelling in Duitsland door hen als leerling in te schrijven in de avondschool. Ooit speler, nadien jarenlang secretaris van Racing Club Tienen (nu KVK) en spelend lid (klarinet) van de Harmonie Sint Pieter Grimde. Liefhebber van klassieke muziek. Vertikte het om de (toen obligate) plechtige communie van zijn dochters in de kerk bij te wonen. Actief lid van de vriendenkring van school 4 in Grimde (nu 'De Suikerspin'). Militant verdediger van de neutrale school.

2

Willy Lecomte °Tienen 1933-08-24 +Tienen 2007-05-28 Afgestudeerd Sint Lucas hogeschool Brussel - leraar aan het KA -Tienen, Atheneum Tessenderlo en aan de Stedelijke tekenacademie Armand Knaepen - gerenommeerd kunstschilder. Zeer belezen en geïnteresseerd in de geschiedenis van de tweede wereldoorlog, ook buiten België. Oogstte mooie successen met tentoonstellingen in binnen- en buitenland: USA, Frankrijk (Albi), Duitsland, Luxemburg en uiteraard in eigen land (o.a. Leuven : Faculty Club). Zijn werken zijn vooral geïnspireerd door de vrouw, erotiek, vriendschap en veel symboliek. Grote behoefte aan vriendschap en aan sociaal contact in het algemeen. Hiernaast : zelfportret. Ontwierp ooit één van de eerste omslagontwerpen voor het 'Lopend Vuurtje'

Louis Dupont (pseudoniem: Louis Daubier) Orp-le Grand - Brussel ??? Licentiaat romaanse talen, leraar aan de PNT (Franse afdeling, nadien Normaalschool Jodoigne, nog later École Normale (de l'etat) Berckendael (Ukkel) . Gedreven en bezield pedagoog ('Point d'enseignement sans exigence') , auteur van meerdere dichtbundels. Secretaris van de 'Ligue des poètes francofones de Belgique'. Zijn gedichten gaan vooral over natuur, liefde, erotiek, de liefde voor zijn (enige) zoon Pierre, ouder worden. Trachtte ooit in Tienen een lokale afdeling van het FDF op te richten, wat niet lukte. Onderhield veel vriendschapsbanden met cultureel vooraanstaande Tienenaars maar is op latere leeftijd toch uitgeweken naar Brussel omwille van het uitgebreidere (Franstalige) culturele aanbod in de hoofdstad. Een citaat van zijn pen : “Het is met de ogen dat je aan de vrouwen moet vertellen dat ze mooi zijn : zij houden van deze taal en begrijpen haar instinctief - uitgezonderd de intellectuelen en de meertaligen.”

Paul Luyckx °Tienen 1949-02-07 - +Jette 2008-11-21 Onderwijzersdiploma aan de Rijksnormaalschool te Hasselt - intern opvoeder aan de Provinciale Normaalschool Tienen - beheerder/journalist voor de Weekkrant-kantoor Tienen - Acteur en duivel-doet-al voor de Tiense toneelgroep 'Teater Zien'. Oprichter en jarenlang voorzitter van 'Pikke Stijkes', vereniging voor 'het pousseire van het tins'. Kende het gelijknamige werk van Leon Rubens bijna van buiten en vertolkte hieruit op onvergelijkbare manier de fabel 'David en Goliath' (in het tiens) oa op een algemene vergadering van onze kring. Grote belangstelling voor alles wat artistiek was : taal, schilderkunst, beeldhouwwerk, poezie. Levensgenieter, uitstekende kok, zonneaanbidder, met een grote behoefte aan vrienden om hem heen. Zijn huis in Attenrode (Mas des Arbols) en de zonnige Spaanse stranden waren zijn geliefkoosde havens. Droeg de ziekte die hem (te jong) fataal werd met onnoemlijk veel sterkte en optimisme. 3

Chris Baelus. Lerares zedenleer aan het Kon.Lyceum Leuven. Zij was ongetwijfeld de leerkracht die mij het meest inspireerde . Dankzij haar lessen verruimde ik mijn blik op de wereld: ze besteedde onder meer aandacht aan andere godsdiensten, armoede, verliefdheid en seksualiteit. Nu lig je van een aantal van die onderwerpen wellicht niet meer wakker, maar voor die tijd - 1967 - was haar manier van lesgeven zonder meer baanbrekend. En vooral de manier waarop ze ons als gelijken behandelde is me nog het meest bijgebleven. Wij waren VIPs avant-la-lettre! Ze creëerde een huiselijke sfeer in de klas, met een potje thee erbij. Ze was een geval apart, daar was ik me wel van bewust. Ze slaagde erin onze complexen weg te nemen en wist ons te stimuleren om verantwoordelijkheid op te nemen. Ik heb haar later nog maar één keer ontmoet, helaas is Chris jong gestorven. Door haar ben ik leerkracht geworden. Net als zij wilde ik jonge mensen inspireren, stimuleren en het beste in hen laten bovenkomen. - Raymonda Verdyck, via Paulette Brooks

Paul Moers °198-1-29 +1955-10-28 Geneesheer specialist ORL en oogheelkunde. Oud-leerling van het 'Collège Communal' van Tienen (voorloper van het KA). Studeerde geneeskunde aan de Université Libre de Bruxelles en oogheelkunde in Parijs. Werkte enkele maanden als arts in het voormalige Belgisch Congo. Bouwde zijn eigen privékliniek voor ORL en oogheelkunde (Delportestraat nr 8) met verblijf voor patiënten (amandelen, poliepen, oren-mastodontitis, oogoperaties en plastische chirurgie). Medestichter van de zweefvliegclub "De Wouw". Actief verzetsstrijder in WO II; lid van het Geheim Leger, lid van de ontsnappingsroute 'La Ligne Comète'. Ternauwernood aan de Gestapo ontsnapt in augustus 1944. Na de oorlog : voorzitter van de Sociale Dienst van het Geheim Leger - Tienen en van het Peterschap voor Kinderen van Gefusilleerden. Lid van het Willemsfonds en voorzitter van het plaatselijke afdeling 'Uitbreiding van de Vrije Universiteit Brussel ' (nu: UPV) en van de culturele kring 'Exploration du Monde - Ontdek de Aarde'

Elise Callebaut °1906-09-08 +1944-08-09 Eerste echtgenote van dr. Paul Moers (1932 tot 1944). Hulp-verpleegster in zijn privé - kliniek. Aktief lid van de weerstand in WO II, samen met haar echtgenoot. Laffelijk vermoord als represaille door de Gestapo in de nacht van 8 op 9 augustus 1944 (evenals twee andere tienenaars)

4

Peeters, Maria-Georgette °1912-05-21 +2005-10-14 Onderwijzeres, regentes huishoudkunde in de toenmalige 'Ecole Moyenne' (Bostsestraat, later verhuisd naar Lyceum, Albertvest). Actief lid van de Weerstand samen met haar broer Th. Peeters : vervoer van wapens, opvangen van ontsnapte gevangenen (treinkonvooi), vervoeren van gekwetsten naar het stedelijk hospitaal (Sint Janshospitaal, Bostsestraat) en nadien opnieuw naar het station. Tweede echtgenote van dr. Paul Moers (1951-1955). Actief vrijwilliger voor het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn 'Le Bon Lait' (nu: Kind en Gezin) in het gebouw dat later de stadsbibliotheek zal huisvesten, thans in renovatie. Actief lid van Inner-Wheel Tienen (bibliotheek en sociale werken)

Alexander (Zander) Boeckaerts °Tienen 1914-01-14 +1991-01-12. Kon als leerling van het Atheneum geen boeken krijgen van het boekenfonds dat in die tijd gevestigd was in het Liberaal Huis omdat zijn ouders als socialist bekend stonden. Tijdens de oorlog werd hij zwaar gekwetst, waarna een lange herstelperiode en invaliditeit volgde. Na de oorlog gewestelijk ontvanger voor regio Tienen. Zijn kennis van de gemeentefinanciën zal hem van pas komen in het uitoefenen van zijn politieke loopbaan. Zijn boegbeeld was Kamiel Huysmans. Vanaf 1952 lid van de Tiense gemeenteraad en dit gedurende 30 jaar. Na 12 jaar oppositie wordt hij in 1965 (ook voor 12 jaar) schepen van onderwijs, sport en cultuur. Tienen telde toen 7 lagere en 2 secundaire gemeentelijke scholen waarvan hij de huisvesting en de modernisering ondersteunt. Legt op 2 februari 1973 de eerste steen van de nieuwbouw van het Charles Dejaegher instituut. (Momenteel: VOC). Liet tijdens zijn schepenambt de vrijzinnige fakkel aanbrengen in alle leslokalen van de stad, naast het destijds obligate kruisbeeld.

Fernande Houberechts °Leuven 1924-08-21 +Leuven 2009-08-27 Lerares zedenleer aan het Kon.Lyceum Tienen (basisschool). Van bij de oprichting van onze kring, net als haar echtgenoot, stelselmatig aanwezig op elke activiteit en op elke vergadering. Een 'grande dame' met veel belangstelling voor de mens, het kind, cultuur, intermenselijke relaties. Jarenlang in alle discretie vrijwillig medewerker voor Tele-Onthaal. Geestdriftig promotor van het Feest Vrijzinnige Jeugd. Grote behoefte aan zelfvervolmaking. Volgde tot op hoge leeftijd allerlei cursussen, seminaries, zelfs kunstacademie. De beperkingen haar opgelegd door haar leeftijd en haar fysieke en psychische gezondheid brachten haar ertoe om (bij herhaling, langdurig) het verzoek te formuleren tot levensbeëindiging wat haar (uiteindelijk) ook gegund werd, na in alle sereniteit afscheid te hebben genomen van al diegenen die haar dierbaar waren.

5

Jammer genoeg geen foto: fotografie moest op dat ogenblik nog uitgevonden worden...

Jacques Delporte (advocaat), Robert Deleusemans (eigenaar), Ph. Janssens (notaris & gemeenteraadslid), Felix Vouwé (eigenaar), Charles Vrysens (gem. ontvanger) Waren aanwezig op het ''Liberaal Congres van België' in de gotische zaal van het stadhuis van Brussel op 14 juni 1846 waarbij de liberale partij werd opgericht. Zij vonden het noodzakelijk om daar aanwezig te zijn: vergeet niet dat de eerste trein tussen Tienen en Brussel pas reed sinds 1837. Uit de statuten van deze partij volgende uittreksels (doelstellingen) : Art.1 - verlaging van het cijnsstelsel (betalen om mogen te stemmen) conform aan de Grondwet; Art 3.: organisatie van openbaar onderwijs op alle onderwijsniveaus onder het burgerlijk gezag, met alle middelen nodig om de concurrentie met de vrije scholen te kunnen aangaan; Art 6 : 'verbetering van de wereldlijken toestand van den arbeider'. De Belgische Werkliedenpartij (voorganger van de sp.A) zou pas in 1880 opgericht worden als proletarische afscheiding van deze 'liberale' moederpartij.

Charles Deruyter °Hoegaarden 2020-07-10 +Tienen 1990-08-25 Lid, verkenner, bestuurs- en steunend lid bij de FOS (Federatie voor Open Scoutisme). Opgeroepen door de Duitse aanwervingsdienst duikt hij onder. Actief lid bij het ‘Geheim Leger’. Functioneerde als erkende gewapende weerstander, onder de naam ‘Charly’ als sectieoverste in Tienen en als ‘specialist’ wapenkennis. Opsteller en verspreider van het clandestiene blad ‘De Patriot’. Sabotagedaden tegen Duits oorlogsmateriaal en transporten hielpen de optocht van de geallieerden versnellen. Hij verdedigde met weinig wapens samen met zijn groep tot het einde het ‘schuiloord’ in het Atheneum te Tienen. Leraar, later opvoederhuismeester in het KA Tienen. Vanaf 1970 idem in RMS Boutersem tot aan zijn pensioen in 1980. Van 1946 t/m 1970 leraar avondschool (nu: De Nobel/PISO). Bestuurslid bij het VSOA. Kabinetsmedewerker van Herman Decroo (1975). Heftig verdediger van het Rijksonderwijs (nu GO!). Hij wenste, in overeenstemming met zijn vrijheidsgedachte, een burgerlijke begrafenis wat in die tijd in Tienen niet zo’n evidentie was.

Pierre Sosthène Lambrechts °Tienen 1903-11-28 +1969-05-30 Gerenommeerd hobo-speler. Won als enige Belg in Zwitserland de internationale wedstrijd 'Guillaume Guidé'. Solist bij de muziekkapel van de Gidsen. Leraar aan de Muziekschool Tienen (Nu AMD Tienen). Luitenant van de gewapende afdeling van het verzet (onafhankelijkheidsfront-OF). Actief in 'La Ligne Comète' (repatriëring van neergeschoten Engelse en Amerikaanse piloten). Solist van de muziekkapel Koningin Elisabeth. Leraar aan het conservatorium van Luik. Medestichter van het Orkest van Luik; hierbij solist en personeelsdirecteur. Talrijke optredens als solist in binnen- en buitenland. Begeleider van vader en zoon Oistrach en Rostropovitch (wereldberoemde Russische solisten) tijdens hun verblijf in België. Raadgever i.v.m. houtinstrumenten bij het Orkest en het Conservatorium van Moskou. Actief vrijdenker. 6

Alfons L.J. Schoolmeesters °Leuven 1922-08-21 +2003-11-24 Leerling, student, gewaardeerd leraar (geschiedenis) en uiteindelijk directeur van de Provinciale Normaalschool Tienen. Overtuigd vrijdenker, politiek en syndicaal geëngageerd socialist. Grote belangstelling voor de politieke geschiedenis in binnen- en buitenland en voor alle vormen van cultuur. Tijdens zijn directeurschap zal het voormalige Theresianenklooster gerenoveerd worden en de opleiding 'regent Plastische Opvoeding ' huisvesten. Organiseerde in zijn school jaarlijks een 'lokale' boekenbeurs en lezingen ('Open School') over politieke, sociale en historische thema's. Schreef zelf twee boeken over de geschiedenis van deze school ('Mijn school aan de Sliksteen') en een boek over de syndicale beweging in Leuven. Actief tennisspeler tot op hoge leeftijd. Medeoprichter en gedurende vele jaren gedreven ondervoorzitter van onze vrijzinnige kring.

Fons Maes °1915-04-02 +1988-03-06 Levenslang bestrijder van onrecht en hypocrisie. Zijn (draagbare) schrijfmachine was zijn wapen als opiniemaker en recensent, vaak ook om te polemiseren. Deed daarmee evengoed aan dienstbetoon zonder evenwel ooit maar te hebben geflirt met mainstream politiek. Als hevig antiklerikaal (lang voor pedofilie- en andere schandalen) verwijt hij de kerk de motor te zijn van onwetendheid en conservatisme. Liet zijn zoon vanaf het basisonderwijs de lessen niet-confessionele zedenleer volgen wat in die tijd (1960) voor niet geringe organisatorische problemen zorgde, waardoor zijn scholiertje vaak als enige van de school in de klas zedenleer zat ... Verdediger van de crematiegedachte, toen nog taboe in kerkelijke middens. Keek met ontzetting naar de opkomst van de nieuwe intolerantie met als boegbeeld de Fransman Jean-Marie Le Pen. Had de wereld dan niets geleerd uit de fouten van het verleden? Was hij nog in leven, had hij vandaag ongetwijfeld met Stéphane Hissel geroepen: 'Indignez-vous!'

Patrick Richard °Tienen 1960-08-02 +2005-09-08 Geboren Tienenaar, licentiaat Germaanse talen VUB, met grote belangstelling voor literatuur (Claus, Pound, e.a.), voordracht, filosofie. Jarenlang bestuurslid van onze vereniging en groot promotor van het Feest Vrijzinnige Jeugd waarvan hij meerdere jaren inhoud en presentatie voor zijn rekening nam. De vrijzinnige rouwplechtigheid voor zijn zoontje Ezra (plots overleden aan wiegendood) blijft onuitwisbaar in ons geheugen gegrift. Deed zware inspanningen voor de (culturele, maatschappelijke) integratie van de Roma-migranten in onze stad, met niet altijd het gewenste resultaat of de gepaste waardering. Oprichter en voorzitter van het Vermeylenfonds Tienen; nationaal secretaris van het Vermeylenfonds tot aan zijn (onverwachte, te vroege) overlijden na een fatale val in zijn woning. 7

Robert BOWIN °Tienen op 1909-08-31 +Tienen 1986-01-04 ‘Bob' leerde meerdere generaties Tienenaars turnen, zwemmen, voetballen, toneelspelen, atletiek en basketbal. Eerst onderwijzer aan het Lycée d’Anvers, nadien leraar LO via Middenjury. Als leraar actief in Schaarbeek, nadien in het KA Tienen. Trainer bij Racing & Voorwaarts Tienen. Acteur en/of regisseur bij de toneelkringen Vermaak na Arbeid, Volharding, Heidebloem en Aurore. Leider van de toneelgroep van het KA en medewerker van de jaarlijkse operette van het “Blàad Haas”. Politiek traditioneel liberaal die de “verruiming” naar de katholieken (1966) nooit echt verteerde; flirtte later met het rode gedachtengoed. Was in 1928 reeds lid van de “Libre Pensée” in Schaarbeek en behoorde tot de kleine minderheid van ouders die hun kinderen geen godsdienstlessen lieten volgen. Zou nooit aanvaard hebben dat zijn kinderen aan een Katholieke Universiteit zouden studeren. Wenste uitdrukkelijk een burgerlijke begrafenis. Onderhield goede relaties met andersdenkenden; verdraagzaamheid stond hoog in zijn vaandel. Zelf perfect tweetalig, zou hij beslist het huidig taalactivisme veroordeeld hebben.

Tuteleers Mireille °1949-02-14 +1996-12-17 Licentiate pedagogie VUB. Leraar aan de Rijksnormaalschool te Hasselt en de Provinciale Normaalschool te Tienen, later adjunct-directeur in de Hogeschool voor Bedrijfsopleidingen Hasselt. Vanaf 1995 departementshoofd van de afdeling Handelswetenschappen en Bedrijfskunde in de Hogeschool Limburg (fusie van de HOBOH, de Rijksnormaalschool Hasselt, het Hoger Rijksinstituut voor Sociale Studies Diest en de Industriële Hogeschool van het Rijk Hasselt) (nu XIOS Hogeschool). Lid van het HVV in Hasselt tot de oprichting van de TVK, waarvan zij later enkele jaren het secretariaat op zich nam. Medestichter van de afdeling van Opvang-vzw (problematiek van pleegkinderen/gezinnen in vrijzinnig perspectief) in Limburg en van de UPV-kern in Tienen, die jammer genoeg een kort leven gegund werd. Wie zorgt voor een nieuwe start? Dank zij haar groot engagement en niet aflatende ijver kreeg zij het voor mekaar om vaste lokalen te verwerven voor de Tiense Vrijzinnigen, te weten ons huidig Vrijzinnig Ontmoetingscentrum (VOC) in de Donystraat.

Emile Defau °Tienen 1928-05-21 + Tienen 2009-10-09 Opgegroeid in een familie met strijdend socialistisch engagement. Beroepsloopbaan bij de NMBS en aldaar reeds vroeg aktief voor de socialistische vakbond. Sinds 1953 politiek aktief, vanaf 1970 als gemeenteraadslid. Sleutelfiguur van de 'Rode Roos', sociale beweging vooral aktief in zijn wijk ' de Kabbeekse Poort'. Vanaf 1983 voorzitter OCMW en realisator van de spoedgevallendienst in het toenmalige stedelijke ziekenhuis. Niet onbekwaam amateurfotograaf, lid van de fotokring Artosa. Groot sociaal engagement, behoefte om menselijke kontakten te onderhouden, mensen te helpen. Miste geen enkele aflevering van het Feest van de Vrijzinnige Jeugd ingericht door onze kring sedert 1975. 8

Met HuJo naar Nederland! “Wat is humanisme en wat kan het mij bieden?” Van 27 tot en met 29 april 2012 kan je via Hujo naar Markelo om er het voorjaarsweekend mee te maken van onze Nederlandse vrienden. Het Jong Humanistisch Verbond (JongHV) organiseert opnieuw een heel weekend met wandeling, film en feest met als centraal thema: Wat is humanisme en wat kan het mij bieden? Er staat geen beperking op het aantal inschrijvingen. Voor Hujo-leden kost het hele weekend 35 euro, alles inbegrepen. Ben je geen lid, dan komt er 5 euro bij. We zullen carpoolen waardoor er geen verplaatsingskosten zijn. Een buitenkansje! Hoe deelnemen? Stuur een mail naar [email protected], ten laatste tegen 10 april. Nadat je bevestiging krijgt van Derkje, kan je je inschrijven via de website van JongHV. Praktische info: Leeftijd: minimum 18 jaar Datum: weekend van 27 tot 29 april 2012 Heenreis op vrijdag: om 12 uur in Brussel-Zuid Terugkomst op zondag: om 20 uur in Brussel-Zuid Locatie: Markelo, Nederland Thema: "Humanisme: wat is het, wat kan het mij bieden? Kosten: 35 euro voor het hele weekend. Alles inbegrepen (verblijf, maaltijden, drank, activiteien en verplaatsing via carpooling) Activiteiten: workshops, wandeling, feest, film, spel, samenzijn met humanistische vrienden. Bezoekers: het merendeel uit Nederland, met ook buitenlandse gasten uit Noorwegen, Duitsland én België. De programma's worden in het Engels gegeven. Meer info: Up-to-date informatie vind je op www.jonghvweekend.nl en www.hujo.be/weekendnederland

Hujo is een jeugdvereniging. We dagen jongeren en kinderen uit om vrijuit te spelen en nieuwsgierig naar de wereld te kijken. Als jeugdvereniging werken we rond vier centrale thema's: 1. Onze lokale groepen organiseren een hele waaier van activiteiten. 2. Kinderen en jongeren amuseren zich op onze vakanties. 3. De begeleiders krijgen de nodige bagage op onze vormingen. 4. Via maatschappelijke acties proberen we kinderen en jongeren te sensibiliseren Alle info vind je op www.hujo.be 5

Daguitstap Antwerpen Zaterdag 21 april Bezoek aan het Museum aan de Stroom (MAS) Leven en dood | Over mensen en goden Over boven- en onderwereld Waar komen we vandaan?, Waar gaan we naartoe?, Wat gebeurt er na de dood? Mythes en religies, filosofen en wetenschappers gaan sinds eeuwen op zoek naar antwoorden op deze vragen. Ze verschillen sterk, maar er zijn ook verrassende gelijkenissen. Zo verbinden de meeste culturen de dood met nieuw leven. In het thema Leven en dood, over mensen en goden ervaart de bezoeker de wereldwijde verscheidenheid aan zingeving, maar ook de intense behoefte aan beleving. Hij maakt een reis van het dodenritueel in het oude Egypte naar de voorouderbeleving in Afrika. Van de idee dat dood doet leven in Melanesië, naar de wedergeboortegedachte van het hindoeïsme, jaïnisme en boeddhisme. En tot slot naar het geloof in het eeuwige leven in de drie religies van het boek. De opstelling belicht verschillen, maar ook gemeenschappelijke opvattingen over leven en dood in het jodendom, het christendom en de islam. Antwerpen is een smeltkroes van culturen en heeft dus een grote religieuze en filosofische diversiteit. Het geloof in het hiernamaals is een persoonlijke zaak. Tussen de grote verhalen door zijn persoonlijke getuigenissen te horen. De museumverdieping op +7 toont heel verscheiden facetten van het thema Leven en dood. Verdieping 8 richt zich op mensen die in nauw contact met de natuur leven of leefden. Voor hen is de dood geen einde, maar een overgang naar een andere wereld, zoals de zon die opkomt en ondergaat of de planten die afsterven en weer opbloeien. De collectie van Paul en Dora Janssen-Arts vertelt indringend over de onlosmakelijke band tussen leven en dood in het Amerika van voor Columbus. Sjamanisme is eeuwenoud, maar het is niet verdwenen. Tegenwoordig komt het voor in afgelegen natuurgebieden zoals bij de Kayapo uit het Braziliaanse regenwoud, maar ook in grootsteden in de context van alternatieve geneeswijzen of psychotherapie. (Bron: MAS http://goo.gl/YQlv0)

Bezoek aan de Cogels-Osylei De ontwikkeling van de Cogels-Osylei (1881–1914) liep parallel met de hoogdagen van bouwstijlen als jugendstil, art nouveau, eclectische stijl en neoclassicisme. Naar deze periode wordt nostalgisch verwezen met de Franse term belle époque (het mooie tijdperk). Architecten als Jacques de Weert, Jules Hofman, en Joseph Bascourt hebben hier fraaie woningen ontworpen voor de gegoede burgerij. Alle huizen hebben een voortuintje en een wandeling door deze straat is een architecturale belevenis. Ook in de nabijgelegen straten als Transvaalstraat en de Waterloostraat zijn veel fraaie huizen te bewonderen. Met name het ensemble huizen 'De vier Jaargetijden' ontworpen door architect Joseph Bascourt is bijzonder. Ook de façades van onder meer 'Les Mouettes', 'Napoleon', en 'Waterloo' in de Waterloostraat hebben veel fraaie details in de façades. Onder de spoorwegbrug bevindt zich een gedenkplaat met daarop het gedicht ‘Thuis’ van Herman De Coninck, de bekende schrijver/dichter die in deze straat woonde, en die de wijk ook woordspelerig 'Burenzorg' noemde. (Bron : Wikipedia) 6

Daguitstap Antwerpen Zaterdag 21 april Het dagprogramma: 07:45 : Vertrek Station Tienen naar Antwerpen-Centraal (09:13) - overstappen in Leuven. Iedereen voorziet zich zelfstandig van treintiket HT (omwille van verschillende tarieven: senioren, WE-biljet, gratis, ...) >>> Wie liever op eigen kracht naar Antwerpen komt parkeert best in de buurt van Berchem-station en neeemt dan de trein naar Antwerpen centraal waar hij/zij de groep kan vervoegen. 09:16 of 9:33 : met bus 17 richting Rijnkaai (afstappen aan Van Schoonbekeplein) naar het MAS 'museum aan de stroom', Hanzestedenplaats . 10:00 : gegidst bezoek aan de tentoonstelling 'Tussen leven en Dood'. Vrij bezoek aan de esplanade en het dakterras van het museum mogelijk. 12:30 : met bus De Lijn naar de Draakplaats 12:30 : Lunch in restaurant 'Moskou'. Menu aan € 15,00 zonder drank : naar keuze : M1 : Tagliatelle met scampi in lichte currysaus M2 : Veggie pasta met groentjes in tomatensaus en ricotta M3 : Stoofvlees met verse frietjes en witloofsalade M4 : Kipppenfricassee met krokant koekje en verse frietjes M0 : geen lunch (eigen lunchpakket, drank) 15:00 : geleid bezoek aan de Cogels-Osy-lei (vertrekt aan de Draakplaats) 17:00 : einde wandeling (vlakbij station Berchem.) Vrije besteding van de rest van de dag in Antwerpen of met de trein naar Tienen (overstappen in Leuven). Vertrekuren : 17:55 - 18:55 - 19: 55. Reisduur 01h20.

INSCHRIJVEN Leden: € 12 Niet-leden: € 15 Eventueel lunch mogelijk voor € 15 (drank niet inbegrepen) Inbegrepen : Toegangsbewijs en gids Niet inbegrepen : trein- en busticket Inschrijven kan enkel door overschrijving op ons rekeningnummer met de juiste vermelding. 1. Storting of overschrijving op 001-1758804-76 2. Vermelding: aantal deelnemers en/of maaltijden, zoals hieronder weergegeven. - Aantal leden of niet-leden : “... LID” en/of “…. NIEt-LID” - Aantal Maaltijden: “...x M0” en/of “…. x M1” en/of “…. x M2” en/of “…. x M3” en/of “…. x M4” Er zijn een beperkt aantal inschrijvingen mogelijk: maximum 40, telkens twee gidsen. De ontvangstdatum van de overschrijving geldt als rangschikking! Uiterste datum van inschrijving is vrijdag 6 april 2012

7

Het GOK-decreet werkt Andreas Tirez In 2002 keurde het Vlaams parlement het decreet Gelijke Onderwijskansen (GOK) goed. De nieuwe wet was een initiatief van de toenmalige liberale Minister van Onderwijs Marleen Vanderpoorten. Het werd in 2005 door Frank Vandenbroucke verder verfijnd, voornamelijk op het vlak van het inschrijvingsrecht. Maar het decreet van 2002 bepaalde reeds een belangrijk speerpunt: scholen krijgen extra financiering naargelang het aantal leerlingen met een verhoogde kans op onderwijsarmoede (de zogenaamde GOKleerlingen).

viteit van de GOK-financiering te meten. Prof. Ooghe is er echter in geslaagd om een gerandomiseerd gecontroleerd experiment na te bootsen. De GOK-financiering van een school kent immers een drempel: een school krijgt pas financiering indien er minimum 10% GOKleerlingen zijn. Dat betekent dat scholen die net iets minder dan 10% scoren helemaal geen GOK-financiering krijgen, terwijl scholen met net 10% of iets meer deze financiering wel krijgen. Of je net erboven of net eronder zit is toeval en dus zijn de scholen die net wel en net geen GOK-financiering krijgen gelijkaardig. Daardoor heb je de 10%-GOK-score dezelfde samenstelling van de twee groepen als bij een gerandomiseerd gecontroleerd experiment. Het nadeel is wel dat de twee groepen scholen relatief klein zijn, waardoor het moeilijker is om statistisch significante resultaten te bekomen, omdat de steekproeven klein zijn.

Die extra financiering is niet gering: voor de eerste GOK-cyclus van 2002 tot 2005 werd het totaal aantal voltijdse leerkrachten in het gewone basisonderwijs verhoogd met 4,6%. De vraag is dan eenvoudig: waren deze middelen effectief? Heeft het extra geld gelijkere kansen gecreëerd? Dat is minder vanzelfsprekend dan op het eerste gezicht lijkt: onderzoek in andere landen leert ons dat dergelijke programma’s vaak geen effect hebben: vanaf een bepaald financieringsniveau dat in Vlaanderen zeker gehaald wordt- is extra geld helemaal geen garantie voor succes. Het is dan ook de centrale vraag die professor Erwin Ooghe (KULeuven) zich gesteld heeft in zijn recent onderzoek. Hij baseerde zich op de SiBOdatabank met daarin 4000 Vlaamse leerlingen die gevolgd en getest werden vanaf de derde kleuterklas tot en met het zesde leerjaar.

Resultaten: GOK-financiering is effectief De leerlingen werden getest voor wiskunde, lezen en spelling. Voor al deze testen waren de resultaten positief, maar enkel voor spelling zijn ze statistisch significant. Een GOK-leerling in een school die extra financiering gekregen heeft, doet het 0.34 standaarddeviaties beter dan een GOK-leerling die in school zit die geen extra financiering kreeg. Dat komt overeen met een vooruitgang van 10 plaatsen in een groep van 100 als de GOK-leerling initieel op de 85ste plaats stond (uitgaande van een Gauss-curve); een GOK-leerling die op de 50ste plaats staat, dus in het midden, boekt gemiddeld een vooruitgang van 13 plaatsen.

Gerandomiseerd gecontroleerd experiment Om de impact van een dergelijke financiering te onderzoeken zou men eigenlijk een gerandomiseerd gecontroleerd experiment moeten uitgevoerd hebben. Dat betekent dat men scholen willekeurig opdeelt zodat men twee groepen met gelijkaardige scholen krijgt: de ene groep krijgt de extra GOK-financiering en de andere groep, de controlegroep, krijgt niets extra. Vervolgens vergelijkt men de resultaten uit de twee groepen. Het GOK-decreet is dan effectief, indien de groep met GOK-financiering significant beter scoort dan de controlegroep. Maar een dergelijk opzet heeft men niet gevolgd: alle scholen die aan de criteria voldeden, kregen extra geld. Op die manier is het dus niet mogelijk om de effecti-

Dat zijn vrij spectaculaire verbeteringen. En deze winst gaat niet ten koste van de niet-GOKleerlingen: deze doen het even goed in de scholen met GOK-financiering in vergelijking met gelijkaardige leerlingen in scholen zonder de extra financiering. Het GOK-decreet is expliciet gericht op GOK-leerlingen, maar ook andere types leerlingen zijn gebaat indien de school extra geld krijgt: kinderen uit een gezin met een lagere socio-economische status (SES) en initieel zwakke leerlingen doen het ook beter als de school extra 8

financiering krijgt, hoewel het effect minder groot is dan als er enkel naar het GOK-statuut gekeken wordt. Dat is ook wel te verwachten, aangezien GOK-leerlingen vaak leerlingen zijn met een lage SES.

ren) is belangrijk voor twee zaken. Ten eerste tonen de resultaten dat het mogelijk is om de prestaties van kansarme kinderen te verbeteren. Fataliteit is dus niet op zijn plaats: de mens en de maatschappij zijn -tot op zekere hoogtemaakbaar. Ten tweede toont het aan dat de effectiviteit van de overheidsmiddelen getest kan worden. Akkoord, dat vraagt gevorderde statistiek en enige moeite om de resultaten correct te interpreteren, maar daarvoor lopen er genoeg knappe koppen rond in Vlaanderen. Het komt erop aan hen de middelen te geven om de effectiviteit van het beleid te testen en de politieke wil om de resultaten te gebruiken.

Maar, en dat is toch niet onbelangrijk: GOKleerlingen zijn niet vaker initieel zwakke leerlingen of toch maar zeer beperkt. Zo stelt prof Ooghe vast dat “de GOK-leerling-variabele slechts 9.5 % en 5.5% (kan) verklaren van de variantie in de initiële wiskunde- en taalvaardigheden”. De vage aanpak werkt het best

Deze tekst verscheen op de website van Liberales, en ook eerder als Mening op Maandag op de website van MO*-magazine. http://www.liberales.be/columns/tirezgok http://www.mo.be/

Een andere opvallende bevinding uit het onderzoek gaat over welke aanpak het meest effectief is. De scholen kunnen immers autonoom beslissen waaraan de extra GOK-middelen worden besteed. Ze moeten daarbij wel kiezen tussen drie domeinen: (1) de cognitieve achterstand wegwerken, (2) de leesvaardigheid verbeteren of (3) de ‘socio-emotionele vaardigheden’ verbeteren, zoals het zelfbeeld en andere sociale vaardigheden.

Meer resultaten van het onderzoek door prof. Erwin Ooghe vindt u in dit Leuvens Economisch Standpunt : http://www.econ.kuleuven.be/eng/ew/les/ LES%20135.pdf

Scholen die zich op het eerste domein richtten, deden het gemiddeld iets beter wat betreft wiskunde en spelling, maar slechter voor lezen. Scholen die kozen voor het tweede domein, de leesvaardigheid, deden het gemiddeld slechter dan de andere scholen, ook en verbazingwekkend genoeg op het vlak van lezen. Maar de echte verrassing is dat scholen die zich op het derde, schijnbaar vage domein richtten, namelijk de socio-emotionele ontwikkeling, het gemiddeld op alle (cognitieve!) testen beter deden.

Op zaterdag 28 april (10u-18u) organiseert Liberales een studiedag over Onderwijs, waarop onder meer prof. Ooghe zal spreken. Meer info en inschrijven via de kalender van Liberales (www.liberales.be).

Verrassend, maar ook weer niet. Door ander onderzoek weten we immers dat het rechtstreeks verbeteren van cognitieve vaardigheden, zoals de eerste twee domeinen trachten te doen, zeer moeilijk is op de leeftijd dat kinderen naar school gaan: op die leeftijd is het eigenlijk al te laat. Het verbeteren van niet-cognitieve vaardigheden, daarentegen, zou nog redelijk gemakkelijk zijn als kinderen tussen zes en acht jaar oud zijn. En als het je lukt om kinderen uit een kansarm milieu een beter zelfbeeld, een grotere motivatie en meer doorzettingsvermogen aan te leren, dan is het plots evident dat dit wel moet leiden tot betere testresultaten. Het onderzoek van prof. Ooghe (en vele ande9

Alle informatie en belangrijke gegevens over deze activiteiten staan in dit Lopend Vuurtje, en op onze website www.vrijzinnigtienen.be. Nieuwe activiteiten die nog niet in de kalender staan worden altijd aangekondigd op onze website en in de volgende edities van ‘t Lopend Vuurtje.

Maart Woensdag

28/03

Willemsfonds

VOC 20:00

Waardig Levenseinde Voordracht Liesbeth Pairoux (huisvandeMens)

Maandag

2/04

Tiense Vrijzinnige Kring

VOC 20:00

Open Lens “Die Welle”

Dinsdag

10/04

Tiense Vrijzinnige Kring

VOC 20:00

Bestuursvergadering

Zaterdag

21/04

Tiense Vrijzinnige Kring

Antwerpen

Daguitstap MAS & Cogels-Osylei

Zaterdag

5/05 7/05

CC De Kruisboog VOC 20:00

Feest Vrijzinnige Jeugd

Maandag

Tiense Vrijzinnige Kring Tiense Vrijzinnige Kring

Maandag

14/05

Tiense Vrijzinnige Kring

VOC 20:00

Bestuursvergadering

3/08

Tiense Vrijzinnige Kring

VOC

Jaarlijkse BBQ !

April

Mei

Open Lens

Augustus Vrijdag