Onthaalbrochure
voor vrijwilligers
Psychiatrisch Ziekenhuis Zoete Nood Gods Lede
www.pclede.be
Inhoud 1. Welkom
3
2. Historiek
5
3. Missie en kernopdrachten
7
Missie
7
Kernopdrachten
8
4. Visie op vrijwilligerswerking
9
5. Doelgroep
11
6. Voorstelling Present
13
7. Deontologische code
14
8. Praktische informatie
15
9. Tot slot
17
10. Bereikbaarheid
18
11. Plattegrond
19
VRIJWILLIGERSWERKING PSYCHIATRISCH CENTRUM ZOETE NOOD GODS
2
1 Welkom welkom Beste vrijwilliger, Je kiest ervoor om als vrijwilliger te werken in Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods. Je wil je uit vrije wil onbezoldigd inzetten ten behoeve van anderen. Namens alle cliënten, medewerkers, directie en bestuurders danken we je voor dit engagement en heten we je van harte welkom. Het werken met vrijwilligers is voor ons een bewuste keuze. Jouw ervaringen en inbreng betekenen een grote meerwaarde. We willen dit graag ten volle benutten om onze werking verder uit te bouwen en een kwalitatief hoogstaande dienstverlening te blijven realiseren. Deze onthaalbrochure vormt een wegwijzer zodat je je snel thuis voelt binnen onze organisatie. De opgenomen informatie is beperkt tot het essentiële. Het is belangrijk dat je jouw eigen opdracht als vrijwilliger kan situeren in het geheel. Alvast een goede start en een positieve vrijwilligerservaring toegewenst!
Jessy Grygowski Vrijwilligersverantwoordelijke 3
Foto: J.P. Dhondt
2 Historiek Het Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods werd in 1845 opgericht door de Zusters Maricolen van Dendermonde. Voor de stichting van deze congregatie moeten we teruggaan naar 19 maart 1663, de datum waarop in Dendermonde door Anna Puttemans, een vrome begijn en pater Herman a Sancto Norberto, de jonge prior van de karmelieten ‘een familie van vrome jonge dochters’ wordt gesticht die later zouden uitgroeien tot de Zusters Maricolen. Zij vonden hun inspiratie in het leven en het werk van Theresia van Avilla, de hervormster van de karmelieten. Aanvankelijk richtten de Zusters zich in Dendermonde vooral naar de opvang en zorg van oudere vrouwen. Later waren ze ook actief in de Burgerlijke Godshuizen in Dendermonde. De zusters richtten in de regio Aalst-Dendermonde meerdere kleuter- en lagere scholen op. Tussen 1804 en 1856 waren de Zusters Maricolen ook betrokken in de krankzinnigenzorg van de Stedelijke Overheid te Dendermonde. Iets later kochten ze het kasteel van de familie Hellinckx te Lede. Hier openden de zusters op 28 december 1845 een gesticht waar ze zich inzetten voor de zorg voor krankzinnigen. Men startte met 12 mannelijke patiënten die van Dendermonde naar Lede werden overgebracht. Deze eerste mannelijke patiënten zouden echter kort na de opening naar Gent zijn overgebracht. Vanaf dan opteerde men ervoor om in Lede enkel nog vrouwelijke patiënten op te nemen. De eerste vrouwelijke patiënte werd op 19 mei 1848 opgenomen. De eerste officiële goedkeuring voor de instelling dateert van 9 november 1856. Pas in 1989 werd beslist om opnieuw mannelijke patiënten op te nemen. Door het verschijnen van de wet op de ziekteverzekering en de ziekenhuiswet begin de jaren zestig van vorige eeuw, ondergingen de psychiatrische ziekenhuizen een ware metamorfose. Het is in die periode dat het ziekenhuis ook zijn huidige naam kreeg. Daarvoor had het ziekenhuis al verschillende namen gehad zoals ‘Maison de santé’, ‘Krankzinnigengesticht’ en ‘Psychiatrisch Ziekenhuis Zusters Maricolen’. In 1966 koos men resoluut voor de naam ‘Psychiatrisch Ziekenhuis Zoete Nood Gods’. De naam verwijst naar de legende van 1414 en de verering van Onze-Lieve-Vrouw van Lede als de ‘Nood Gods’. 1990 is opnieuw een belangrijke mijlpaal voor het centrum. De overheid voert een grote reconversieoperatie door in de psychiatrische ziekenhuizen. Op dat ogenblik worden in Lede niet minder dan 240 ziekenhuisbedden omgeschakeld naar 127 PVT-bedden met uitdovend statuut, 112 PVT-bedden met permanent statuut en 30 plaatsen beschut wonen. Het psychiatrisch ziekenhuis richt in dezelfde periode samen met het centrum voor geestelijke gezondheidszorg te Lede de vzw Reymeers op. Dit samenwerkingsverband zal vanaf dan instaan voor de coördinatie en organisatie van beschut wonen voornamelijk in Lede en Aalst. In 1990 sluit het ziekenhuis zich aan bij het Overlegplatform POPOV. Ten gevolge van de nieuwe normering die door de overheid werd opgelegd m.b.t. de psychiatrische verzorgingstehuizen drong een grondige vernieuwing van de infrastructuur van zowel het psychiatrisch ziekenhuis als het psychiatrisch verzorgingstehuis zich op. Dit resulteerde in een masterplan voor het PVT en voor het ziekenhuis. Het ziekenhuis trad in deze periode toe tot heel wat netwerken en zorgcircuits en participeert aan tal
5
van zorgvernieuwingsprojecten waaronder ontslagmanagement , psychiatrische thuiszorg, het netwerk activering, projecten betreffende het overleg rond de psychiatrische patiënt en de referentiepersoon, het tenderproject, de integrale drughulpverlening INDRA, het netwerk voor langdurige zorg te Dendermonde, enz. In juni 2008 verlieten de Zusters Maricolen definitief het klooster te Lede. Het klooster was immers veel te groot geworden voor de nog aanwezige zusters en bovendien niet meer aangepast aan de stijgende zorglast. De meeste zusters vonden een nieuw onderkomen in het Woon- en Zorgcentrum Avondzon te Erpe-Mere. Op 18 maart 2009 sloten de Zusters Maricolen van Dendermonde en de Broeders van Liefde een akkoord om exploitatie, eigendom en erkenningen van zowel het ziekenhuis als het PVT over te dragen aan de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde. De Zusters Maricolen en hun vertegenwoordigers trokken zich terug uit de beheersorganen van de diverse vzw’s die bij het beheer van het centrum betrokken zijn. Een nieuw masterplan werd opgesteld om de resterende oude klooster- en ziekenhuisgebouwen te slopen en een vervangingsnieuwbouw te realiseren voor de opnameafdeling, het daghospitaal, de administratie en het centrale therapiecomplex. Het ziekenhuis onderschrijft het nieuwe organisatieconcept voor de geestelijke gezondheidszorg en onderzoekt momenteel of het mogelijk is om samen met de zorgpartners uit de regio Dender en Waas een groot zorgnetwerk te realiseren en een project artikel 107 in te dienen met het oog op de verdere vermaatschappelijking van de zorg.
6
3 Missie en kernopdrachten Missie Vanuit de christelijke inspiratie van onze stichters bieden we professionele geïnspireerde en integrale zorg. We vormen een authentieke leef- en werkgemeenschap waar respect, empathie, betrokkenheid, menswaardigheid en innovatie belangrijke dragende krachten zijn en waar de kwaliteit van leven groeit dankzij kwaliteitsvolle behandeling en begeleiding. We zorgen voor volwassenen en ouderen, met zowel acute als langdurige en complexe psychiatrische problematiek, ongeacht hun afkomst, geslacht, overtuiging of financiële draagkracht. We geven hierbij bijzondere aandacht aan kansarmen en minderbedeelden, mensen met bedreigde ontwikkelingsmogelijkheden of beperkte functioneringskansen en personen die maatschappelijk uit de boot dreigen te vallen. Hiervoor creëren we een helende omgeving. We stellen de cliënt centraal en werken vanuit een holistische mensvisie. We verstrekken zorg op maat met het oog op het herstel van het psychische evenwicht of het draaglijk maken van psychische stoornissen voor cliënten en hun leefomgeving. We ondersteunen en begeleiden cliënten in de ontwikkeling en het verwerven van competenties die de basis kunnen vormen voor hun emancipatie en maatschappelijk geïntegreerd functioneren. We doen maximaal beroep op de medeverantwoordelijkheid en de zelfredzaamheid van de cliënt en zijn omgeving om zo gebruik te maken van de minst ingrijpende behandeling om ten aanzien van de vastgestelde problematiek het gewenste effect zo maximaal mogelijk te bereiken. In het kader van vermaatschappelijking werken we samen met andere actoren in de regio. We bouwen organisatieoverschrijdende en vraaggestuurde zorgprogramma’s door o.m. het creëren van zorgcircuits en netwerken zonder hierbij onze eigen identiteit te verliezen. Het centrum is een lerende organisatie. De geboden zorg is wetenschappelijk onderbouwd en voldoet aan de vereisten van doelmatigheid, doeltreffendheid en continuïteit. De teams zijn multidisciplinair samengesteld en kunnen rekenen op coachende leiders. Binnen een leeftijdsbewust personeelsbeleid bieden we aan alle medewerkers kansen tot levenslang leren. Dit beleid steunt op samenwerking, collegialiteit en een gezonde work-life-balans.
7
Ke r n o p d rachten Het bieden van professionele geïnspireerde en integrale zorg. Deze zorg
is wetenschappelijk onderbouwd en innovatief, is gericht op integratie, empowerment en diversiteit, streeft naar hoge kwaliteit en veiligheid, biedt vraaggestuurde en voorzieningoverstijgende zorgprogramma’s, heeft aandacht voor zingeving en spirituele begeleiding, is transparant, toegankelijk en betaalbaar, heeft speciale aandacht voor de meest kwetsbare zorgbehoevenden, wordt gekenmerkt door een respectvolle, vriendelijke en empathische bejegening, is maatschappelijk en ethisch aanvaardbaar.
De creatie van een helende omgeving waarbij
hedendaagse en menswaardige technologie worden gebruikt als hulpmiddel, de architectuur en het huiselijk interieur een bijdrage leveren aan gezondheid en herstel, we vraaggestuurde zorg aanbieden binnen een netwerk van interne en externe zorgcircuits, er ruimte is voor de inbreng van patiënten, familie, vrienden, vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en medewerkers, een duurzaam en milieuvriendelijk beleid wordt gevoerd. De uitbouw van een lerende organisatie met
tevreden cliënten, tevreden, gemotiveerde en deskundige medewerkers die kansen krijgen om levenslang te leren, participatief ingestelde en coachende leidinggevenden, een goede marktpositie en positieve relaties met belanghebbenden, aandacht voor efficiëntie, effectiviteit en gezonde financiële resultaten, een proactief en deugdelijk bestuur.
8
4
Visie op vrijwilligerswerking De congregatie van de Broeders van Liefde hield reeds in 1997 een pleidooi om het vrijwilligerswerk binnen haar organisaties uit te bouwen. In een basisnota werden de volgende motieven, verwachtingen, aandachtspunten en organisatierichtlijnen krachtig geformuleerd met als grondtoon: vrijwilligers zijn welkom bij ons. De samenleving bepaalt in belangrijke mate de manier waarop mensen zich vrijwillig inzetten voor anderen. Kennis over de veranderende samenleving, die een invloed heeft op de vrijwillige inzet, is een belangrijk gegeven. De “klassieke vrijwilliger” is geëvolueerd naar een meer “hedendaagse vrijwilliger”. Binnen het “hedendaags vrijwilligerswerk” wordt de vrijwillige inzet vaak een biografisch project. In dit kader symboliseert het FLEXIVOL-letterwoord, als resultaat van een Brits onderzoek, een eerste belangrijke invalshoek op dit huidige vrijwilligerswerk. FLEXIVOL staat voor Flexibel, Legitimiteit, eXperiment, prIkkels, Variatie, Organisatie en Lachen. Een tweede mogelijke invalshoek volgt uit een Europees onderzoek over “actief burgerschap” waaruit blijkt dat men met drie factoren rekening dient te houden namelijk: verlangen, vermogen en verbondenheid. Het verlangen gaat over de uitdaging waarvoor iemand zich aangesproken voelt, aangezet wordt om te handelen en waarvoor die persoon ook verantwoordelijkheid wil opnemen. Verbondenheid heeft betrekking op de concrete relatie met andere mensen, ideeën, bewegingen en voorzieningen. Vermogen heeft alles te maken met het gevoel greep te hebben op de uitdagingen en met het gevoel een verschil te kunnen maken dankzij de specifieke kennis, vaardigheden en ervaringen waarover men beschikt.
9
5 Doelgroep Ons ziekenhuis is gespecialiseerd in de behandeling van ouderen en volwassenen met diverse acute of chronische psychiatrische aandoeningen. In onze voorziening wordt de zorg georganiseerd rond volgende patiëntendoelgroepen: - Ouderen met psycho-organische of cognitieve stoornissen. - Volwassenen met een: psychotische problematiek, alcohol en/of medicatieafhankelijkheid, stemmings- of persoonlijkheidsstoornis, eetstoornis. Om de zorg rond de diverse patiëntendoelgroepen optimaal te organiseren, verschilt het behandelaanbod van afdeling tot afdeling. Hierna vindt u een korte toelichting met betrekking tot de verschillende ziekenhuisafdelingen.
11
Behandelaanbod voor volwassenen: Afdeling Esperanza 0: Esperanza 0 is een gesloten afdeling voor crisisopname en intensieve behandeling voor patiënten met diverse acute psychiatrische aandoeningen, inclusief gedwongen opnames. Deze afdeling bevindt zich op het gelijkvloers van het gebouw “Esperanza”. Afdeling Esperanza 1: Esperanza 1 is een open afdeling voor opname en voortgezette behandeling voor enerzijds patiënten met een angst- en/of stemmingsstoornis en anderzijds voor patiënten met een eetstoornis. Deze afdeling bevindt zich op de eerste verdieping van het gebouw “Esperanza”. Afdeling Providentia: Providentia is een open afdeling voor de opname en de voortgezette behandeling van patiënten die te kampen hebben met een psychotische problematiek, die mogelijks complex en langdurig van aard is. Deze afdeling bevindt zich op de eerste en tweede verdieping van het gebouw “Providentia”. Dit gebouw is gelegen aan de straatkant en huisvest tevens de administratieve diensten.
Esperanza
Providentia
Afdeling Egidius: De afdeling Egidius verleent zorg aan patiënten die te kampen hebben met een alcohol- en medicatieafhankelijkheid met comorbiditeiten en staat in voor opname en behandeling. Deze afdeling bevindt zich achteraan het domein. Afdeling Emmaüs: Emmaüs is een afdeling die zich richt op daghospitalisatie en dit voor diverse doelgroepen. Er is een aanbod voor patiënten met een algemeen psychiatrische aandoening, voor mensen die met een psychose of met een verslavingsproblematiek te kampen hebben en er is een zorgunit voor ouderen met een psychiatrische aandoening. Deze afdeling bevindt zich aan de overkant van de straat ten opzichte van het hoofdgebouw.
Egidius
Emmaüs
12
Behandelaanbod voor ouderen: Afdeling Esperanza 2: De afdeling Esperanza 2 richt zich tot ouderen (60+) met diverse psychiatrische stoornissen. De afdeling bevindt zich op de tweede verdieping van het gebouw “Esperanza”. Afdeling Theresia: De afdeling Theresia is een volledig gesloten afdeling en biedt opname en behandeling aan ouderen (60+) die te kampen hebben met een aandoening van cognitieve aard (vb dementie). Deze afdeling bevindt zich centraal op het domein.
Esperanza 2
Afdeling Emmaüs: Binnen deze afdeling voor daghospitalisatie is er een zorgunit die zich specifiek richt naar de zorg voor ouderen. Theresia
6 Voorstelling Present Present vzw begeleidt en ondersteunt de organisatie van de vrijwilligerswerking binnen onze voorziening. Present voert promotie voor het vrijwilligerswerk in het algemeen en ondersteunt rekruteringscampagnes in de voorziening. Present sluit een overeenkomst af met iedere vrijwilliger en dekt het risico van de burgerlijke aansprakelijkheid en ongevallen van de vrijwilligers door een gepaste verzekering. Present organiseert informatie en een basisvorming voor nieuwe vrijwilligers. Present begeleidt en ondersteunt de vrijwilligers door het organiseren van permanente vorming en ontmoetingsdagen, door het toezenden van een tijdschrift en door administratieve en praktische hulp. Present organiseert vorming en ontmoeting voor de verantwoordelijken en ondersteunt hem/haar.
13
7
Deontologische code
Soms kom je in een situatie terecht waarin je je afvraagt of het wel kan, of het wel correct is wat je doet. Deze code is een hulpmiddel om juist te proberen handelen in zulke situaties. Je kan ook steeds raad vragen aan de vrijwilligersverantwoordelijke.
We gaan respectvol om met onze patiënten. We onthouden ons van elke handeling of relatievorming die misbruik maakt van de kwetsbaarheid van de patiënt. We verrichten geen nevenactiviteiten met patiënten die het belang van de voorziening kunnen raken zonder voorafgaande toestemming. Om belangenvermenging te voorkomen nemen we geen geschenken, uitnodigingen of andere voordelen aan in ruil voor een tegenprestatie. We stellen de vrijwilligersverantwoordelijke op de hoogte wanneer ons geschenken of uitnodigingen worden aangeboden. Het ontplooien van commerciële activiteiten met patiënten is niet toegestaan. Afstand en nabijheid dient bewaakt te worden in de relatie tussen vrijwilligers en patiënten (vb. geen contactgegevens uitwisselen). Intieme en seksuele contacten met de patiënten zijn niet toegelaten, ook niet na het beëindigen van de behandeling/opname. Hoewel je als vrijwilliger geen personeelslid bent, word je geacht om met de grootste discretie de privacy van de patiënten en hun familie te respecteren. Je mag niets bekend maken over wat je verneemt van de patiënten, de behandeling of de identiteit, ook niet na het beëindigen van de overeenkomst. Als je het met bepaalde informatie moeilijk hebt, kan je steeds een gesprek vragen bij de vrijwilligersverantwoordelijken.
Voor meer informatie, zie bijgevoegde brochure “Omgaan met vertrouwelijke informatie en beroepsgeheim door vrijwilligers”.
14
8
Praktische informatie
Ve r ze ke r ingen De vrijwilligers verbonden aan Present zijn verzekerd voor: Persoonlijke ongevallen: lichamelijke schade. Patronale burgerlijke aansprakelijkheid (met hierin een clausule voor materiële schade). Burgerlijke aansprakelijkheid voor lichamelijke schade aan derden. Burgerlijke aansprakelijkheid voor materiële schade aan derden. Rechtsbijstand. Meer informatie over deze verzekering is te vinden het bijgevoegde vrijwilligersreglement. (“Verplichting en aansprakelijkheid van de vrijwilliger”)
R e g i s t ratie van j e p restaties als vrijwilliger De verzekering wordt voor onze vrijwilligers geregeld via Present. In functie van deze verzekering is het noodzakelijk dat je een registratielijst invult. Deze registratielijst is te vinden op de afdeling waar je staat of aan het onthaal.
Ve rg o e d i ng voor onkosten Indien een vrijwilliger met een patiënt de instelling verlaat is het noodzakelijk dat deze vrijwilliger zich inschrijft in de registratielijst van Present en het vervoersregister vrijwilligers, gelegen aan het onthaal. Op deze manier is de vrijwilliger verzekerd voor lichamelijke schade (via Present) en autoschade (omnium in opdracht). Meer informatie over de verzekering bij Present en hoe deze kosten vergoed worden is te vinden in het bijgevoegde vrijwilligersreglement. (“Verplichting en aansprakelijkheid van de vrijwilliger”, “ vervoer (occasioneel)” en ”vervoer (niet medisch dringend)”)
Pa r ke re n Bezoekers en vrijwilligers kunnen hun wagen gratis parkeren: Op parking 1 (tegenover de hoofdingang van het ziekenhuis) voor bezoekers van het ziekenhuis. Op parking 2 voor de bezoekers van het daghospitaal Emmaüs. Parking 1 en 2 zijn voorzien van een slagboom, om de parking te verlaten kan je een code vragen aan het onthaal. Om veiligheidsredenen vragen we om niet binnen te rijden of te parkeren op het terrein van het psychiatrisch centrum.
M a a l t i j d en Indien je als vrijwilliger in de voormiddag 4 uur aanwezig bent, bieden we je graag een gratis maaltijd aan. Het volstaat je hiervoor in te schrijven aan het onthaal van het ziekenhuis. Ben je als vrijwilliger voor minder dan 4 uur aan het werk of kom je pas in de namiddag, dan kan je in de cafetaria een maaltijd nuttigen aan zeer democratische prijzen.
15
Foto: J.P. Dhondt
9
Tot slot
We zijn er ons van bewust dat het even kan duren alvorens je als vrijwilliger je weg vindt in onze organisatie. Indien je meer te weten wil komen over onze voorziening in zijn geheel, kan je terecht op de website www.pclede.be of bij de verantwoordelijke van de afdeling of van de vrijwilligerswerking.
Foto: J.P. Dhondt
We wensen je veel succes toe!
17
10
Bereikbaarheid Overmere Lokeren Wetteren
Dendermonde Station Lij Lijn Gent-Brussel
B PSYCHIATRISCH CENTRUM ZOETE NOOD GODS
Reymeersstraat
Hoogstraat
Komende van de E40:
Markt
Links afslaan richting Aalst. Aan de lichten met de N9 (Gentsesteenweg) rechtdoor. Aan de volgende lichten linksaf.
Gro
te K
ape
Lede
llel
aan
an
gangla
Omme
Vanaf station Lede Bushaltes g we en ste de Le
Gent
Bereikbaarheid met de bus Voor meer informatie consulteer de website van De Lijn, www.delijn.be.
Gent Oostende
E 40
Aan het onthaal kan u vragen naar een folder met de huidige uurregeling van bus en trein.
Bereikbaarheid met de bus
LIJN TRAJECT
HALTE
30
Belbus Laarne - Wetteren - Wichelen
Psychiatrisch Centrum
58
Wetteren - Lede - Aalst
Psychiatrisch Centrum
59
Wetteren - Oordegem - Lede - Aalst
Psychiatrisch Centrum
98
Aalst - Erpe Vijfhuizen - Lede - Uitbergen
Lede Markt
Bereikbaarheid met de trein
TRAJECT Brussel - Gent Gent - Brussel
18
Brussel
Afrit 18 Erpe-Mere
Bereikbaarheid met de trein Het station van Lede bevindt zich op 2 km van het Psychiatrisch Centrum. Te voet neemt dit traject ongeveer 15 minuten in beslag. Voor meer informatie consulteer de website van de NMBS, www.nmbs.be
Aalst N9
11
Plattegrond P3
D
E
J
F
I
C M B
K P2
A
N
ONTHAAL
P4
H P1
PARKINGS
A PROVIDENTIA-ONTHAAL
H EMMAÜS
B ESPERANZA
I TER WELLE + CAFETARIA
C SANCTA-MARIA
J GARAGES
D NIEUWEMEERS
K WASSERETTE
E EGIDIUS
M CONFERENTIEZAAL
F THERESIA
N STILLE RUIMTE
19
Psychiatrisch Centrum ‘Zoete Nood Gods’ • Reymeersstraat 13A • B-9340 Lede Tel. 053 76 21 11 • Fax 053 76 21 99 •
[email protected] • www.pclede.be Het Psychiatrisch Centrum Zoete Nood Gods behoort tot de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde
ONTWERP EN DRUK DE CANCK - WETTEREN
