onsburo afval =! verspilling van ! grondstoffen, energie en geld Pieter Reus
Ecologische voetafdruk Nederlander is 630% ! De gemiddelde Nederlander verbruikt 6 keer meer dan de aarde jaarlijks aan grondstoffen kan leveren
In 2010 werd de aardbol al 1,5 maal “overvraagd”. En het verslechtert door de groeiende wereldbevolking Bron: Wereld Natuur Fonds
Extra hulpstoffen nodig voor 3 miljard extra mensen
welvaartsgroei Brazilië Rusland, India, China
Wat kan onze regio doen met een groeiende schaarste aan grondstoffen ? ! • Minimaliseren materiaalbehoefte • Verlengen productleven • Hergebruik • Substitutie • Bufferen
!
Welke kansen biedt deze bedreiging ? ! !
Kansen in de afvalbak van Netersel slechts een bodempje is onvermijdbaar restafval, maar gemiddeld zet men 7 maal een grijze bak aan de straat met als inhoud: - 47% GFT -
4% papier
-
4% luiers
-
3% brikken
- 12% plastics -
3% glas
-
6% textiel
-
5% blik
-
2% hout
-
…%
-
4,9% Restafval
Wat troffen onderzoekers aan in 60 grijze bakken ? GFT
Het aandeel etensresten, brood, groente, fruit en overdata producten is zeer hoog. Het aandeel tuinafval is hoog. Er zijn 4 huisvuilzakken met tuinafval aangetroffen.
Papier
Hoofdzakelijk kleine verpakkingen en post-, school- en schrijfpapier.
Textiel
Er is 1 volle huisvuilzak met textiel aangetroffen. Het textiel bestaat uit kleding en linnen. Er zaten 2 gordijnen en 2 kussens in het sorteermonster.
Apparaten
1x adapter, 4x oplader, 1x fietslamp, 2x huistelefoon, 2x mobiel, 3x muis, 3x oortelefoon, 1x scheerapparaat, 5x speelgoed item, 3x stekkerdoos met schakelaar, 1x boormachine, 1x bankpasreader, 1x handsfree, 4x tuinlamp, 1x wekkerradio, 1x zaklamp.
KCA
21x batterij, 1x strip medicatie, 5x astmaverstuiver met vulling, 1x flacon houtlijm.
Artikelen
2x koekenpan, 5x aansteker, 65x speelgoed item, 1x wc borstel, 2x pen.
aangeboden bakken in Netersel (2013) 26 containers
GFT : 745 stuks
REST: 2.597 stuks
!
→gemiddeld 7 groene bakken per adres
!
→gemiddeld 2 grijze bakken per adres
! ! 13 containers ! ! ! ! ! ! ! 0 containers
63 „nulaanbieders” grijs (normaal voor diftar) 199 „nulaanbieders” groen (hoog voor diftar)
kosten Netersel 2013 en verwachting afvalproef 2013:
vaste heffing betaald: 360 adressen á € 70,05 = € 25.229 variabele heffing betaald: 745 stuks á € 4,14 = € 3.084 variabele heffing betaald: 2.597 stuks á € 5,21 = € 13.530 totaal betaald door inwoners Netersel = € 41.844
!
gemiddeld per adres: laagste kosten gemaakt: hoogste kosten gemaakt:
!
= € 116,23 = € 70,05 = € 263,12
afvalproef: vaste heffing (ongewijzigd): = variabele heffing groen (1.490 stuks) á € 3,91 = variabele heffing grijs (4.950 zakken) á € 1,05 = totaal geraamd voor inwoners Netersel =
!
gemiddeld per adres:
€ 25.229 € 5.826 € 5.198 € 36.250
= € 100,70
aanpak voor de 5 Kempen gemeenten 1) Huidige 3kamervoertuig en diftar zijn vertrekpunt 2) Samen proeven doen in de Kempengemeenten
! Aanpak zonder grijze bak in Netersel en Hulsel: wk1
wk2
wk3
wk4
wk5
wk6
wk7
wk8
etc.
! ! ! ! Aanpak met grijze bak in Westerhoven en gem. Eersel: wk1
wk2
wk3
wk4
wk5
wk6
wk7
wk8
etc.
Hoeveel van wat komt wanneer vrij ? ltr/inw/wk GF 2,7 INCO/luiers 3,0 Plastics 25,0 Metalen 1,3 Drankkarton 0,5 Glas 2,1 RESTafval 0,5 Papier/Karton 18,8 Voorwerpen 0,5 KCA 0,01 Kringloop veel Bouwafval veel Tuinafval veel
waar keuken badkamer/wc keuken keuken keuken keuken badkamer/wc huis huis huis huis huis tuin
wanneer dagelijks dagelijks dagelijks regelmatig regelmatig regelmatig incidenteel incidenteel incidenteel incidenteel incidenteel incidenteel incidenteel
probleem snel stank snel stank, ruimte stank, ruimte stank stank ruimte hygiëne ruimte ruimte “ongewoon” ruimte, zwaar ruimte, zwaar ruimte, zwaar
Hoeveel van wat komt wanneer vrij ? (gemeten in 10 ltr emmers)
voorbeeld: man en vrouw, 45 jaar, voorkeur voor sappakken
! 2x per wk voedselresten! = 260 ltr/jr ! ! 1x per wk verpakkingen ! = 2.860 ltr/jr ! 1x per maand! oud papier ! = 720 ltr/jr ! 1x per kwartaal restafval ! = 40 ltr/jr
week 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11
12 13
experiment Soerendonk Afvalloos (2010) Aanpak innovatief experiment
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Elke maandag, woensdag en/of vrijdag ‘alles mag’ aan de straat worden gezet: resultaat na 10 weken:
! ! ! ! ! ! !
130 kg Afgedankte spullen 150 kg Textiel 500 kg Glas 1.300 kg Plastics, blik en drankkartons 1.850 kg Voedselresten 100 kg Luiers/Incontinentiemateriaal 400 kg Papier/Karton 165 kg Hygiënisch afval (REST) >>>> -96% restafval
! 50 gezinnen / 118 deelnemers maakten ! 7 kg restafval per jaar per persoon ofwel 99% afvalscheiding
kort beeldverslag op youtube: Soerendonk Afvalloos
nieuwe nr 1 sorteerkampioen NL (2012) Horst aan de Maas 41.700 inwoners, 16 dorpen, 8% hoogbouw gemeentebrede start per 1-1-2012 → 21 kg/inw/jr restafval (was 175 kg/inw) → afvalscheiding: 91% (was 73%) → kosten: 80% (was 100%)
! 26x/jr Plastics
! ! ! ! !
104 x/jaar GF+ luiers 26 x/jaar restafval 26 x/jaar blik+ tetra’s
kenmerken: TARIEFZAK restafval hoogfrequent “nat” laagfrequent “droog” alles aan huis ophalen
Experimenteren, hoe doe je dat ? Lessen uit andere experimenten:
! 1. Bepaal niet voor burgers, dat doen ze zelf wel… 2. Maar maak een begin, anders blijven we praten… 3. Betrek politiek en burgers vanaf het begin bij de omslag - via wijk/dorpsraden en klankbordgroepen (cocreatie) - juist met “dwarsliggers” voorkom je ontsporing ! 4. De gemeente als hulp en achtervang ipv aanvoerder 5. Communiceer open en gericht en voorkom “spam” - informatieavonden, inloopuurtje voor tips/vragen - een KCC dat goed luistert en direct actie neemt !
Netersel Afvalloos: alle inwoners gaan aan de slag… Bladel wil inzamelproef op „beperkte” schaal in samenwerking met alle betrokken burgers (en ook afgestemd met de overige 4 Kempen gemeenten)
!
Eerste stappen worden genomen binnen de huidige mogelijkheden van de inzamelaar. - De gemeente heeft een contract tot 2017. - Wat kan nu en levert veel winst? - Wat zijn de knelpunten daarbij? - Wat kan er extra worden gedaan met de inzamelaar?
!
Inbreng van inwoners cruciaal voor succes: - Wat sorteren we thuis voor opslag in een wijkcontainer? - Wat sorteren we thuis om te laten ophalen? - Hoe vaak moet gesorteerd afval worden opgehaald? - Is er een beter alternatief voor elke afvalbak of zak?
Kansen in de afvalbak van Netersel slechts een bodempje is onvermijdbaar restafval, maar gemiddeld zet men 7 maal een grijze bak aan de straat.
!
proef: inwoners gaan meedenken over inzamelmethoden
!
stap 1: 26x/jr grijze bak vervangen door 13x/jr tariefzak 13x/jr gele zak invoeren voor blik en sappakken 26x/jr groene bak en oranje zak ongemoeid laten inwoners goed informeren over nieuwe maatregelen stap 2: effect meten en rapporteren aan deelnemers stap 3: evalueren met deelnemers (wat kan beter/anders?)
!
stap 1: andere en/of nieuwe maatregelen invoeren stap 2: effect meten en rapporteren aan deelnemers stap 3: enzovoort
!
overleg deelnemers samen met gemeente en inzamelaars
